Judson-kerk in New York voedingsbodem vooi
experimenteel toneel, „pop'' en happening
A
Haliplus
Haliplus
IN KOFFIEHUIZEN EN KERKEN
HOOFDPIJN?
WITTE KRUIS
Jazz-concerten door
Charley Mingus
Protest in Rusland tegen
veroordeling van auteurs
WOENSDAG 16 FEBRUARI 1966
Dit is het tweede artikel
van onze correspondent in de
Verenigde Staten, drs. André
Spoor, over het experimentele
toneel in New York. Hierin
wordt speciaal aandacht be
steed aan de cafés en kerken,
die hun deuren voor het jonge
theater hebben geopend en
die door de kwaliteit van hun
opvoeringen reeds de aandacht
hebben getrokken van toon
aangevende critici van bladen
als de New York Times en
de New York Herald Tri
bune. Het eerste artikel is in
onze bladen gepubliceerd op
vrijdag 11 februari.
Wèg pijn
- A I V^V
Als u
poeders
kiest!
verhoogt uw weerstand
tegen griep, vermoeidheid, slapte,
nervositeit, verkoudheid.
1
Compositie-opdrachten
voor liturgische muziek
Expositie van fabrieks-
propagandamateriaal
LIGNE „CHANCE"
MOLENDIJK
De radio geeft donderdag
T elevisie programma
T.V.-nabeschouwingen
Achter het Nieuws
Nico Scheepmaker
NEW YORK. Het koffiehuistoneel heeft zijn ont
staan te danken aan Joe Cino, de eigenaar van Caffe
Cino in de Cornelia Street in het hartje van New Yorks
Greenwich Village. Zeven jaar geleden begon men in dit
café op Joe Cino's initiatief verzen voor te lezen en wel
dra werd dit uitgebreid met toneelspelen. Een bewer
king van Voltaires „Candide" legde de grondslag voor de
theatercarrière van het Caffe Cino. Nu zijn er zes avon
den van de week uitvoeringen in het nauwe cafeetje,
waar men knie aan knie zit aan gammele tafeltjes en
waar geen entree geheven wordt, maar men minstens
voor een dollar moet drinken, terwijl bovendien „een
Het publiek in een
toneelkoffiehuis als
dat van Joe Cino be
staat voor een groot
deel uit stamgasten
bewoners van de
Village of intellec
tuelen uit andere
delen van de stad.
Zij komen min of
meer op goed geluk,
want noch Caffe Ci
no noch één van de
andere koffiehuis
theaters maakt in de
grote pers bekend
wat er gespeeld
wordt. Hoogstens
kan men een aan
kondiging vinden in
de Village Voice,
het wijkblaadje voor
Greenwich Village
en de Lower East
Side. In Caffe Cino
wordt 's avonds
meestal tweemaal
gespeeld: een keer
om negen en een
keer om elf uur. In
het weekeinde zijn
er soms ook nachi-
voorstellingen om
één uur. De meeste
mensen, die theater
tjes als Caffe Cino
bezoeken, rekenen er
niét op een meester
werk voorgeschoteld
te krijgen. Zij ver
wachten hoogstens
aan een boeiend en
levend toneelexperiment deel te nemen,
dat misschien bewonderenswaardig, maar
misschien ook vervelend of zelfs stuitend
is. Zeker kunnen zij alleen maar zijn van
één ding: dat zij geen glad stuk commer
cieel amusement te zien zullen -krijgen,
zoals zo vaak gebeurt in de theaters op
en Uff-Broadway.
HET BELANGRIJKSTE toneelcafé
naast Caffe Cino is La Mama, dat in de
Lower East Side is op Second Avenue bij
de zevende straat. De officiële naam er
van luidt La Mama Experimental Thea
tre Club en het is gevestigd op een duis
tere eerste etage van een weinig aan
trekkelijk winkelpand. De koffie of war
me chocolade, die men in La Mama te
drinken krijgt, is gratis, maar daar staat
tegenover dat men lid moet worden van
de La Mama Club,- wat niet meer dan
één dollar kost plus één dollar voor elke
voorstelling die men er komt zien. Een
lucratieve zaak is dit zeker niet en geld
wordt er in La Mama bepaald niet ver
diend. Eerder moet er bij worden gelegd
om het theatertje op gang te houden
door de toneelschrijvers zelf, de acteurs
die de stukken spelen en door de dyna
mische, charmante en idealistische vrouw
die La Mama drijft: Ellen Stewart. Over
dag ontwerpt zij badpakken, maar des
avonds is zij leidster en inspiratrice van
het jonge toneel, dat zij meestal met haar
wat hese stem en een onmiskenbaar Loui-
siana-Frans accent inleidt.
La Mama werkt nauw samen met
„Open Theatre", een groep acteurs, to
neelschrijvers, dansers en schilders, die
zich toeleggen op abstract toneel en die
(ik zag „open theatre" aan het werk in
een stuk „Soon Jack November" van
Sharon Thie) een hoge kwaliteit bereikt
hebben, vooral bij het uitbeelden van de
„universal man", zoals de leider van de
groep, Joseph Chaikin, de personages in
abstracte stukken noemt.
LA MAMA heeft bovendien allerlei inter
nationale contracten weten te leggen. In
Parijs en Kopenhagen kan men nu in
zusterclubs drie korte stukken zien, die
van La Mama's planken afkomstig zijn:
Paul Fosters „Recluse", Jean Claude
van Italies „Pavane" en Sam Shephards
„Chicago". In de afgelopen jaren heeft
La Mama deelgenomen aan internationa
le festivals voor experimenteel toneel
bij voorbeeld in Arhus, Erlangen en Bo
gota. Dit jaar gaat men naar Zagreb
Ellen Stewart is verder in Warschau
geweest, waar zij contact heeft gelegd
met de experimentele groep van Grotos
ki, die waarschijnlijk zelf in de loop van
hoed rondgaat". Joe Cino, een uit Buffalo N.Y. afkom
stige levendige jongeman, wiens Zuideuropese afkomst
hem duidelijk is aan te zien, selecteert zelf de stukken,
die in zijn koffiehuis worden opgevoerd. Dat is nog een
heel werk, want gemiddeld dertig manuscripten komen
bij hem (en bij zijn collega's) per maand binnen, afkom
stig uit alle delen van de wereld. Een podium is er
nauwelijks in zijn café en het publiek zit in een halve
cirkel om de plaats heen waar gespeeld wordt. Niemand
moet dan ook verbaasd zijn als plotseling een acteur of
actrice in zijn schoot rolt of als de decorstukken hem om
de oren vliegen.
Scène uit Paul Fosters nu in Europa
gespeelde „Recluse".
Een van de drie reuzenrobots
(anderhalf keer de lengte van een
mens), die in „America Hurrah" van
Jean Claude van Italië ten tonele
komen.
1966 naar New York zal komen om in
La Mama te werken.
Het koffiehuistheater in de Lower East
Side staat trouwens ook open voor bui
tenlandse toneelschrijvers. Men hoopt bin
nenkort Deense stukken te brengen en
h'og voor deze winter staat „The dumb
Dancer" op het programma, dat ge
schreven is door Asif Currimbhoy, een
employé van de Shell in India, die al
een aantal van zijn stukken in Engeland
en Amerika zag opvoeren.
BEHALVE DE CAFéS hebben ook
kerken hun deuren gastvrij geopend voor
het experimentele toneel. St. Mark's-in-
the-Bowery is er één van, God Shepherd-
Faith Presbyterian Church een tweede.
De bekendste is de Judson Memorial
Church aan Washington Square in Green
wich Village, een kerk met een oude tra
ditie in gemeenschapswerk. Een der twee
predikanten van de Judson-geineente,
Alvin Carmines, die niet alleen een drij
vende kracht achter het nieuwe toneel is
maar die zelf daaraan meewerkt als mu
sicus, vertelde mij dat zijn kerk zo ac
tief is omdat zij probeert een wezenlijke
rol in de gemeenschap te vervullen. In
de jaren dertig, na de crisis, betekende
dit vooral: sociaal werk. Nu houdt het,
gezien het grote aantal kunstenaars in de
Village, artistiek engagement in.
DE JUDSON CHURCH begon daarmee
aan het eind van de vijftiger jaren door
een kunstzaal in de kerk te openen. In
middels beroemd geworden pop-art schil
ders, zoals Claes Oldenburg, exposeerden
er. Op hun voorstel beperkte de kerk
zich evenwel niet tot statische tentoon
stellingen, maar men gaf ook de ruimte
aan „happenings". De eerste happenings
in New York „gebeurden" in de Judson
Memorial Church, soms wel tot verba
zing of verontwaardiging van gemeente
leden, maar ook tot vermaak van vele
Village-bewoners, die niet dagelijks in de
kerk kwamen. Via de happenings kwam
men op dansen en toneelspelen en er zijn
nu vier vaste avonden elke week, dat men
stukken of moderne balletten in de Jud-
sonkerk zien kan. De happenings zijn nu
wat op de achtergrond geraakt, ook al
was er nog kort geleden een soort pro
cessie van het hele publiek naar de heren
en damestoiletten in de kelderverdieping
van de kerk, waar twee cellisten sonore
klanken ten beste gevan. De „grap" van
het geheel was dat iedereen zich weer
naar zijn stoel boven haastte toen de cel
listen het Duitse volkslied aanhieven.
DE DANSGROEP van de kerk heeft
een goede naam (al kwam een der bal
letten kort geleden in het nationale Ame
rikaanse nieuws, omdat er een danseres
in voorkwam die spiernaakt in de gewel
ven danste) maar de toneelvoorstellin
gen in de Judson zijn in fijnproeverskrin
gen bijna beroemd. Niet voor niets viel
kort geleden de prijs voor het beste to
neel buiten Broadway aan de Judson
toe.
Advertentie
Advertentie
Neem nu elke dag zo'n kleine capsule Haliplus
die bovendien zo gemakkelijk is in te nemen.
U komt dan gezond de winter door.
multivitaminen
- VOOR HET HELE GEZIN
fUc.r w
100 capsules I 3.S0
80 capsule» f 2.2»
a
a a a a a
St. Gregoriusvereniging
De KRO heeft het hoofdbestuur van de
Nederlandse Sint-Gregoriusvereniging in
staat gesteld aan twaalf componisten de
opdracht te geven Nederlandse liturgi
sche propriumteksten te toonzetten voor
meerstemmig koor en/of volk.
De componisten zijn René Barten (Rot
terdam), Otto Deden (Dordrecht), Ignace
de Sutter (St. Niklaas, België), Mathieu
Geelen (Sittard), Albert de Klerk
(Haarlem)Han van Koert (Den Haag),
Frits Mehrtens (Noorden), Joop Schouten
(Rijswijk), Herman Strategier (Utrecht),
Louis Toebosch (Breda), Henk in 't Veld
(Hilversum) en Jan Verhulst (Helmond).
In navolging van het Musée des Arts
Decoratifs te Parijs stelt het Stedelijk
Museum van Amsterdam vanaf vrijdag
18 februari publiciteitsmateriaal ten toon
van een Europese autofabriek, in dit ge
val Citroen.
Het is een expositie van toegepaste
kunst ten dienste van de commercie, van
publiciteitsmateriaal en reclame in de
meest uitgebreide zin van het woord: fo
to's, folders, affiches, advertenties, beeld
merken enz.
Advertentie
WIJ BRENGEN U
Haute Coiffure -
Santpoorterpl. 1 - H'lem
Salon de Beauté
Tel. 60643 - bus 2
Met Trio Pim Jacobs
Op vrijdag 18 februari begint de Ame
rikaanse tenor-saxofonist Böoke Erwin
zijn toernee door Nederland. Op deze dag
zal hij muciseren in de Vara-studio's in
Hilversum waar opnamen gemaakt wor
den voor het programma „Jazz Magazin"
van Michiel de Ruyter. Tijdens deze op
namen en ook in de concerten elders in
ons land zal hij begeleid worden door het
Trio Pim Jacobs. Dezelfde dag zal hij
's avonds concerteren in de Amsterdam
se jazz- en nachtclub Sherazade bij het
R embrandt.pl ein.
Op zaterdag 19 februari zal Booker Er-
win 's avonds optreden in Persopelis in
Utrecht en op zondagavond 20 februari in
de Stadsgehoorzaal in Leiden. Vóór Ne
derland bezocht Booker Erwin Spanje en
Duitsland en hij hoopt de diverse zomer
festivals in de Europese steden nog bij te
wonen.
Booker Erwin, geboren in Texas
(U.S.A.), heeft gedurende een lange pe
riode gemusiceerd in het kwintet en het
orkest van Charley Mingus. Beïnvloed
door de stijl van deze grote Amerikaan
se jazz-musicus heeft Erwin toch een ge
heel eigen stijl weten te ontwikkelen
waarin duidelijk de school van Johnny
Griffin naar voren komt. Iets in zijn stijl
neigt in de richting van nieuwe Ameri
kaanse jazz-stromingen, soms wel ge
noemd de „avant-gardistische" stroming
of ook wel het „New Thing" gebeuren
met in de top mucisi als Rosswell Rudd,
Paul Bley en Kent Carter. Men kan hem
in een adem noemen met Thelonius Monk
Charley Mingus en John Coltrane.
Prinses Margaret (rechts) behoorde
tot de duizenden die dinsdagavond in
de Royal Albert Hall in Londen Danny
Kaye (links) gadesloegen als „diri
gent" van het Londense Philharmoni-
sche Orkest. Na afloop nodigde de
prinses Danny en zijn echtgenote (mid
den) uit voor een feestje in haar wo
ning in Kensington Palace. De prinses
en Danny zijn oude vrienden. De prij
zen voor dit unieke symfonie-concert
ten behoeve van het pensioenfonds van
het orkest liepen op tot f 500. De op
brengst was in Nederlands geld een
ton. Danny Kaye, die geen noot kan
lezen, maar wel weet „waar ze om
hoog en waar ze omlaag gaan", speel
de zoals van hem verwacht werd de
groteske clown. Hij gooide dirigeer
stokken in de lucht en dirigeerde op
een gegeven moment met een vliegen
mepper. Soms liet hij de toehoorders
meefluiten of het orkest meezingen.
Het grappigste was Danny toen hij
met zijn voortreffelijke mimiek denk
beeldige „emotioneel-onevenwichtige"
dirigenten de revue liet passeren, daar
bij soms bewegingen makend van
iemand die een kinderwagen voort
duwt of een koffiemolen draait. In eni
ge nummers deed hij het zonder gri
massen zoals in een stuk van Rossini,
maar dan liet hij wel regelmatig een
maniakale lach horen.
Advertentie
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 KRO. 11.45
VPRO. 14.15-24.00 NCRV.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Het levende
woord. 7.15 Lichte grammofoonmuziek.
(7.30-7.32 Nieuws. 7.45 KNAC-ANWB we
geninformatie). 7.55 Overweging. 8.00
Nieuws. 8.10 Lichte grammofoonmuziek
(8.30-8.32 Nieuws). 8.40 Voor de huisvrouw
9.35 Waterstanden. 9.40 Schoolradio. 10.00
Aubade: licht muziekprogramma. 11.00
Voor de zieken. VPRO: 11.45 Lichte gram
mofoonmuziek. 12.10 Leven op het land,
lezing, gevolgd door agrarisch nieuws.
12.27 Mededelingen t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.30 Nieuws. 12.40 Deze week, le
zing. 13.15 Klassieke grammofoonmuziek.
13.45 Voor de vrouw. NCRV: 14.15 Lich
te grammofoonmuziek. 14.25 Pianotrio:
klassieke muziek. 14.55 Reportage onder
trouw Prinses Beatrix. 16.00 Bijbelover
denking. 16.30 Klassieke grammofoonmu
ziek. Ca. 16.45 Reportage rijtoer prinselijk
bruidspaar door Den Haag. 17.00 Voor de
jeugd. 17.15 Grammofoonmuziek voor de
kleuters. 17.30 Stereo: Licht orkest (gr.).
17.50 Sportrubriek. 18.10 Volksliederenen
semble. 18.30 Lichte pianomuziek met
ritmische begeleiding (gr.). 18.40 Voor de
twintigers. 18.58 Nieuws over de wedstrijd
Marathon. 19.00 Nieuws en weerpraatje.
19.10 Radiokrant. 19.30 Geestelijke liede
ren (gr.). 19.45 Op de man af, praatje.
19.50 Lichte grammofoonmuziek. 20.10
Boeren en burgers in Buitenveen, hoor
spel (deel 47). 20.35 Samen uit samen
thuis, gevarieerd programma. 22.00 Oude
muziek (gr.). 22.15 Avondoverdenking.
22.30 Nieuws. 22.40 Boekbespreking. 22.45
Kerkorgelconcert: moderne muziek. 23.15
Toonkamer: klankbeeld. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 AVRO. 7.50
VPRO. 8.00-24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Lichte grammofoonmuziek.
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00
Nieuws. 8.10 Lichte grammofoonmuziek.
(8.25-8.30 De groenteman). 8.45 Morgen
wijding. 9.00 Operamuziek (gr.). 9.40 Lich
te grammofoonmuziek voor oudere luiste
raars. 10.00 Voor de kleuters. 10.10 Ar
beidsvitaminen (gr.). 11.00 Nieuws. 11.02
Reportage van de huwelijksaangifte door
H.K.H. Prinses Beatrix en de heer Claus
von Amsberg in het gemeentehuis te
Baarn. 11.30 Arbeidsvitaminen (gr.). 12.00
Promenade-orkest (opn.)moderne ballet
muziek. 12.27 Mededelingen t.b.v. land- en
tuinbouw. 12.30 Evergreen (gr.). 13.00
Nieuws. 13.10 Journaal en beursberich
ten. 13.30 Licht ensemble en zangsolist.
13.55 Huishoudelijke zaken, praatje. 14.10
How land in Holland: gevarieerd program
ma. 15.20 Stereo: Instrumentaal kwartet:
moderne muziek. 16.00 Nieuws. 16.02 Voor
dracht. 16.20 Stereo: Sopraan en piano:
klassieke en moderne liederen. 17.00 Voor
de jeugd. 17.58 Nieuws van de wedstrijd
Marathon. 18.00 Nieuws. 18.15 Aktualitei-
ten. 18.20 Uitzending van de Pacifistisch
Socialistische Partij: Er zit een luchtje
aan. 18.30 Lichte orkestmuziek (opn.) 18.55
Voor de kinderen. 19.00 Gesproken brief.
19.05 Sportparade. 19.30 Country and Wes
tern music (gr.). 20.00 Nieuws. 20.05 Lich
te orkestmuziek (gr.). 20.15 Reportage
van het bezoek aan de Koninklijke
Schouwburg in Den Haag van H.K.H.
Prinses Beatrix en de heer Claus von
Amsberg. 20.30 Stereo: Radio Filharmo
nisch orkest en soliste (opn.): klassieke
en moderne muziek. In de pauze: 20.50-
21.05 Land der muzen: kunstkroniek. 21.50
Voordracht. 22.05 Amusementsmuziek
(gr.). 22.30 Nieuws. 22.40 Aktualiteiten.
23.05 Nieuwe grammofoonplaten. 23.55
24.00 Nieuws.
HILVERSUM III (FM-kanalen en 240 m.)
NRU Gezamenlijk Programma.
9.00-18.00 Voorbereid door VARA.
NRU-VARA: 9.00 Nieuws. 9.02 Lichte
grammofoonmuziek. 10.00 Nieuws. 10.02
Solisten-, ensembles- en orkestenparade
(opn.). 11.00 Nieuws. 11.02 Licht geva
rieerd platenprogramma. 12.00 Nieuws.
12.02 Lichte grammofoonmuziek (12.25-
12.30 Aktualiteiten). 13.00 Nieuws. 13.02
Melodieën-Expres: licht muziekprogram
ma. 14.00 Nieuws. 14.02 Gevarieerde
grammofoonmuziek. 15.00 Nieuws. 15.02
Licht platenprogramma en tips voor de
vrouw. 16.00 Nieuws. 16.02 Lichte gram
mofoonmuziek voor de tieners. 17.00 Nws.
17.02-18.00 Gevarieerd platenprogramma
(17.25-17.30 Aktualiteiten).
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Nieuwe tophits. 12.40
Weerbericht, mededelingen programma-
overzicht en SOS-berichten voor de schip
pers. 12.48 Lichte orkestmuziek. 12.55 Bui
tenlands persoverzicht. 13.00 Nieuws,
weerbericht en beursberichten. 13.20 Ka
mermuziek. 14.00 Nieuws. 14.03 Schoolra
dio. 15.00 Nieuws. 15.45 Lichte muziek.
16.00 Nieuws. 16.03 Beursberichten. 16.09
Franse les. 16.24 Lichte muziek. 17.00
Nieuws, weerbericht en mededelingen.
17.15 Lichte muziek. 17.30 Zangen en dan
sen. 18.00 Nieuws. 18.03 Voor de soldaten.
18.28 Paardesportberichten. 18.30 Zang.
18.45 Sport. 18.52 Grammofoonmuziek.
19.00 Nieuws, weerbericht en mededelin
gen. 19.40 Lichte muziek. 19.50 Vrije po
litieke tribune. 20.00 Klassieke muziek.
21.45 Liederen. 22.00 Nieuws en berich
ten.
VOOR WOENSDAG
NEDERLAND I
AVRO: 17.00-17.35 Voor de kinderen.
NTS: 18.30 Teleac: Studievoorlichting,
(les 6). 19.00 Nieuws in het kort. 19.01
Klaas Vaak. 19.05 Franse les. (les 20 en
herhaling les 19). KRO: 19.35 Van onze
sportredacteur. NTS: 20.00 Journaal en
weeroverzicht. KRO: 20.20 Brandpunt.
20.50 Stadhuis op stelten, TV-spel. (deel
19). 21.25 Galerij, een programma over
kunstzinnige en kunstige zaken. 22.20 Epi
loog. NTS: 22.25-22.30 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. AVRO:
20.01 Voorpagina. 20.30 Het gordijn, film.
21.45 Sportpanorama: reportage laatste
deel van de ijshockeywedstrijd tussen het
HOKIJ-team en het team van Düsseldorf,
beide versterkt met een aantal Canade
zen. NTS: 22.20-22.25 Journaal.
VOOR DONDERDAG
NEDERLAND I
NTS: 10.55-12.15 Reportage van de on
dertrouw van HKH Prinses Beatrix en
de heer Claus von Amsberg (directe uit
zending uit Soestdijk en Baarn). NCRV:
14.00-14.45 Een op de tien, programma
over bejaarden (herhaling van 18 januari
jl.)NTS: 14.55-ca. 17.15 Reportage van
de feestelijke bijeenkomst in de Ridder
zaal te Den Haag, t.b.v. de huwelijksaan
gifte van H.K.H. Prinses Beatrix en de
heer Claus von Amsberg. 18.30 Teleac:
Pech onderweg, cursus voor automobilis
ten (les 5). 19.00 Nieuws in het kort. 19.01
Klaas Vaak. 19.05 Internationaal Jeugd
journaal. 19.15 Van Gewest tot Gewest.
NCRV: 19.35 De Lucy Show, TV-film.
NTS: 20.00 Journaal. 20.15 Gedeeltelijke
herhaling van de reportages van Baarn
en Soestdijk (zie aankondiging van 10.55)
20.45 De regenmaker, TV-spel. NCRV:
22.15 Les Frères Jacques. 22.40 Attentie.
23.05 Dagsluiting. NTS: 23.10-23.15 Jour
naal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. VARA:
20.01 Tim Frazer, thrillerfeuilleton (deel
III). 20.30 Achter het nieuws. 20.55 Dan
O'Brien, TV-film. 21.45 Koning Klant, pro
gramma voor de consument. NTS: 22.10
22.15 Journaal.
Tegenover het weinig bezielende NCRV-
programma op Nederland 2 stak
het VARA-programma op Nederland 1
gunstig af. „Achter het Nieuws" had
Pier Tania naar West-Berlijn gestuurd
voor een gesprek met Wolfgang Neuss,
de Duitse politieke cabaretier die de laat
ste jaren tot veel rumoer aanleiding heeft
gegeven. Hij was een van de twee ex
plicateurs in de film „Wir Wunderkin-
der". Zijn landgenoten werden hem pas
goed gewaar toen hij enkele jaren gele
den een advertentie liet plaatsen waarin
hij, aan de vooravond van de laatste af
levering van „De Sjaal", onthulde wie
de moordenaar was: hij wilde de Dur-
bridge-psychose verbreken. Een maand
geleden kreeg hij om heel andere redenen
moeilijkheden. In zijn cabaret, en ook in
zijn satirische krantje „Neuss Deutsch-
land" (een woordspeling op het Oostduit-
se dagblad „Neues Deutschland") ver
klaarde hij zich een fervente tegenstan
der van de door enkele kranten ontketen
de geldinzamelingsactie die moest dienen
om aan alle families van in Vietnam ge
sneuvelde Amerikanen een porseleinen
afgietseltje van de Westberlijnse vrij-
heidsklok te sturen. Het moet in de eer
ste plaats zijn goede smaak zijn geweest
die zich hiertegen verzette, in ieder geval
kreeg hij daardoor de kranten van het
Springer-concern op zijn nek, en omdat
dit langzamerhand het gros van de Duitse
kranten is (alleen Der Spiegel en Die
Zeit namen de advertenties voor zijn ca
baret op) werd Neuss in vergetelheid on
dergedompeld. Hij liep naar de rechter,
kreeg ongelijk, wil nu in hoger beroep,
maar mist daarvoor het geld, dat nu
langzaam naar hem toestroomt via giften
van vooraanstaande schrijvers, acteurs
en anderen. Intussen is er al een kleine
bomaanslag op hem gepleegd, hij is ge
molesteerd, hij kreeg de gebruikelijke
scheidtelefoontjes. Terecht wees Pier Ta
nia erop, dat men zich in West-Duitsland
dan verkneukeld mag hebben over de
mondsnoering van de Oostduitse cabare
tier Wolf Biermann, maar dat Neuss er
niet veel beter aan toe is.
Belangwekkend, ook voor die kijkers
die in eerste instantie niet in kunst ge
ïnteresseerd zijn, was de uitzending over
de zondagsschilders in „Signalement".
De exposanten in de Amsterdamse Bols-
taveme, wier werk op het ogenblik nog ta
zien is in het VARA-gebouw te Hilver
sum, kwamen op de oude mevrouw Mac-
co na alle tien even aan het woord om
te vertellen over wat van een hobby
voor de meesten een hartstocht is gewor
den. De gedachte dat u de schilderijen
van deze mensen, die „voor de aardig
heid" schilderen, voor een appel en een
ei zou kunnen verwerven, kunt u overigens
gerust uit uw hoofd zetten, een schilderij
komt toch gauw op een paar honderd
gulden. De gesprekjes waren over het al
gemeen erg r: rdig, heel openhartig, in
zeker opzicht vaal. ook „naïef" (zodat
dat ook behoort bij „naïeve schilders")
maar vrijwel steeds miste men de be
roepsmatige poseurstoon van zoveel „ech
te" kunstenaars, die hun werk ernstig,
om niet te zeggen „au serieux" nemen.
Er was aan deze uitzending een prijs
vraag verbonden, waarmee men nieuw
zondagsschilderstalent hoopt te ontdek
ken. Als men hoort welke toevallige om
standigheden er soms toe geleid hebben
dat een uitstekende zondagsschilder met
schilderen begon, heeft men geen moeite
meer te geloven in het nut van zo'n
prijsvraag.
Naar aanleiding van de veroordeling
van Andrei Sinjavski en Joeli Daniël om
dat zij werken onder pseudoniem Rus
land uitgesmokkeld en in het buitenland
gepubliceerd hebben waarin critiek op de
Sovjet-Unie geleverd werd, heeft de 74-
jarige Konstantin G. Paustovski, die
wordt beschouwd als de deken van de
liberale schrijvers in de Sovjet-Unie, een
brief geschreven aan de advocaat van
Sinjavski, waarin hij protesteert tegen de
omstandigheden waaronder het proces ge
voerd is.
Paustovsky, heeft in een telefoongesprek
met een journalist bevestigd dat hij een
brief geschreven heeft aan een advocaat,
maar weigerde iets mee te delen over de
inhoud. Hij voegde er aan toe: „Ik neem
de brief terug".
