„Off-off-Broadway" bakermat van
het toneel van de toekomst
I
Fa. B. ENGELENBERG
I
IN KOFFIEHUIZEN EN KERKEN (3)
Stemmachines
Protest van Franse, Noorse en Italiaanse
communisten tegen het proces in Moskou
DONDERDAG 17 FEBRUARI 1966
11
NEW YORK ER ZIJN HEEL WAT toneelkenners,
die geloven dat het theater in New Yorks koffiehuizen
en kerken op dit moment het meest echte, authentieke
en levendigste theater van Amerika of van de wereld is.
En er zijn ook velen, die er vast van overtuigd zijn dat
op de experimentele planken van de Village en de Lower
East Side de nieuwe genieën van het Amerikaanse to
neel gekweekt zullen worden. Meer dan slechts aan-
wijzigingen om laatstgenoemde stelling te staven zijn
er weliswaar nog niet, maar wel lijkt in elk geval be
wezen dat er een aantal interessante talenten is opge
doken onder de toneelschrijvers van het koffiehuis- en
kerkrepertoire. In de eerste plaats is er al eerder ge
noemde Sam Shephard, 22 jaar oud, over wiens stuk
„Chicago", dat al min of meer als één van de klassieken
van het caférepertoire wordt beschouwd, ik reeds uit
voerig geschreven heb. Een andere jonge schrijver, wiens
talent boven twijfel verheven is en die ook al een zekere
naam heeft in intellectuele kring, is de 26-jarige Lans
ford Wilson. Bij de New Yorkse uitgeverij Hill and Wang
zijn een paar van zijn stukken in druk verschenen, ter
wijl zijn „Balm in Gilead" één van de meest grootscheep
se theaterprodukties geweest is, die het koffiehuistheater
tot nu toe op de planken heeft gebracht: maar liefst 32
figuren komen er in voor, prostituées, handelaars in
verdovende middelen en andere bezoekers van een bar
aan New Yorks 42ste straat.
OFFICIeLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
Wolfgang Gordan t
In dit laatste artikel van onze
correspondent in de Verenigde
Staten, drs. A. Spoor, over New
Yorks experimenteel toneel
worden een aantal jonge toneel
schrijvers behandeld, die zich
op de wankele planken enige
naam hebben weten te verwer
ven. Een klein aantal van hen
zag ook al werk in Europa opge
voerd. De vorige twee artikelen
zijn gepubliceerd in onze edities
van 11 en 16 februari.
Westduitse t.v. brengt
samenvatting van serie
„De Bezetting"
Expositie ter herdenking
van de februaristaking
TV in zes van de tien
Nederlandse huishoudens
VERLOVING? VRAAG EEN MEUBELCHEQUE!
Reeds vanaf 10 gulden bij de goede woninginrichter.
Ar agon: „Meningsverschil is geen misdaad
De radio geeft vrijdag
7 elevisie programma
VOOR DONDERDAG
NEDERLAND I
T.V.-nabeschouwingen
Mannetjes maken
Nico Scheepmaker
SAMEN MET SAM SHEPHARD en
Paul Foster heeft Wilson ook een van
zijn stukken zien opvoeren in het beken
de Cherry Lane Theater, het resultaat
van een initiatief van Edward Albee, de
schrijver o.a. van „Who is afraid of Vir
ginia Woolf', die trouwens zelf ook een
beetje uit het „Off-Off-Broadway" theater
voort is gekomen. Zijn allereerste opvoe
ring in New York kreeg Albee namelijk
in de Jazz Gallery, een nu niet meer
bestaande jazzclub waar een enkele keer
stukken werden opgevoerd. En de „Zoo
Story", één van Albee's nu wereldbe
roemde eenakters, vond zijn weg naar de
wereldpremière in de Werkstatt van het
Schillertheater in West-Berlijn via een
van huis uit Duitse schrijfster, die als
een inspirerende maar zelf ook actief
meewerkende oudere vriendin over de
café-houders, acteurs en toneelschrijvers
van 't „Off-Off-Broadway"-theater waak
te: Ruth Grdfin Yorck von Wartenburg-
Landshoff. Door haar kwamen ook een
paar jonge toneelschrijvers, zoals Paul
Foster, in contact met het S. Fischer
Verlag in Frankfurt aan de Main, dat nu
bezig is vertalingen van een paar stuk
ken uit te brengen. Ruth Yorck die
als „die kleine Landshoff" in enige pikan
te dagboeknotities uit februari 1926 van
Harry Graft Kessler voorkomt en die vo
rige maand., 62 jaar oud, plotseling stierf
schreef zelfs trouwens ook 'n jaar stuk
ken voor het koffiehuistoneel, o.a. „The
Lovesong of mrs. Boas", een parafrase
van de bijbelse geschiedenis van Noemi
an Ruth.
IN HAAR TONEELSPEL ontstaat er
«en lesbische, hoewel platonische liefdes
verhouding tussen Noemi en Ruth met
«ls hoogtepunt een scène, waarin Noe
mi haar gevoelens in zó geladen woorden
weet te gieten dat Ruth het als een
sexuele ervaring ondergaat.
Nog meer schrijvers zijn het vermel
den waard, bijvoorbeeld Tom Eyen,
wiens stuk „Why Hannah's Skirt won't
stay down" een groot succes was, Jean
Claude van Italië, wiens „War" in Caffe
Cino ging op de avond dat het koffie
huis in brand vloog (het werd herbouwd
met geld van beneficevoorstellingen), Da
vid Starkweather, Leonard Melfi en Geor
ge Dennison, die door de beroemde schrij
ver en cultuur-criticus Paul Goodman de
Advertentie
Doelstraat S9 - Haarlem - Tel. 15252
„ALPHA" pasta muurverf
Tijdens een wetenschappelijke expedi
tie in Guatemala is in de laatste week
van januari de Duitse schrijver Wolfgang
Cordan (pseudoniem voor Heinrich Wolf
gang Horn) overleden. Cordan verliet in
1933, na de machtsoverneming door Hit-
Ier, zijn vaderland en verbleef vervol
gens in Parijs, Zürich en Amsterdam. In
Amsterdam was hij van 1934 tot 1937 re
dacteur van het politiek onafhankelijke
„Fundament" en vervolgens oprichter
van het tweemaandelijkse tijdschrift
„Centaur".
Wolfgang Cordan, die publikaties op
zijn naam had staan over kunsthistori
sche onderwerpen, het surrealisme en de
religies der antieken, interesseerde zich
na zijn verhuizing naar Zwitserland voor
al voor de Mayacultuur. In 1953 maakte
hij zijn eerste ontdekkingstocht naar
Mexico.
JUBILEUM SILVAIN POONS
Op 5 maart wordt in Amsterdam in ,,'t
Roeischip", de ontvangstzaal van de Hei
nekens Brouwerij, de 70ste verjaardag
van de acteur Sylvain Poons gevierd en
tevens zijn 50-jarig toneeljubileum. Er
heeft zich een comité gevormd waarin pro
minenten uit de toneelwereld, de journalis
tiek en de handel zich hebben verenigd
Het feest begint om 3 uur 's middags.
Men hoopt de jubilaris als geschenk een
reis naar Israel te kunnen aanbieden
(postgiro 75107 t.n.v. P. Ostra met ver
melding Jubileum Poons).
Beeld uit Tom Eyens „The white
Whore and the bit Player" waarin
twee jonge vrouwen elkaar na hun
dood treffen en eikaars leven had
den willen leiden.
meest talentvolle toneelschrijver van het
ogenblik in Amerika is genoemd.
Ook zijn er een paar toneelschrijf
sters met kennelijk talent, zoals Rochelle
Owens, Rosalyn Drexler en vooral Irene
Fornes, die de aandacht van Broadway
getrokken heeft en daar binnenkort één
van haar stukken opgevoerd zal zien. En
ten slotte is er de meest schilderachtige
figuur uit het toneelschrijversmilieu, de
van Griekse ouders stammende Harry
Koutoukas, die in lange bontjas gehuld en
met een opgezette cobra om zijn arm
iedereen ervan tracht te overtuigen dat
het koffiehuistoneel ten onrechte gelooft
dat verveling een werkzaam voertuig is
voor de boodschap van het moderne thea
ter. Hij poogt in zijn stukken het publiek
iets kleurrijks voor te schotelen, hij wil
de toeschouwers niet met een probleem
opscheppen, maar hun de bevrijding uit
een crisis met humor en grillige invallen
voorschotelen. Een stuk dat binnenkort
van hem in de Judson Memorial Church
zal gaan, bewerkt tot opera en met mu
ziek van dominee Carmines, brengt bij
voorbeeld Adam en Eva op het toneel, die
als straf voor hun zonde ertoe gedoemd
worden verder „Iers katholiek" door het
leven te gaan.
Het off-off-Broadwaytheater leert,
vibreert, vervult zijn functie als
werkplaats voor schrijvers regisseurs en
acteurs, en trekt steeds meer belangstel
ling. Behalve schrijvers als Albee en
Paul Goodman ziet men geregeld schil
ders zoals Larry Rivers en Andy Warhol
in de koffiehuizen en kerken. Wel wor
stelt men op het ogenblik met het pro
bleem dat de toneelspelersbond zijn le
den verboden heeft voor niets op te tre
den, waardoor een groot aantal acteurs uit
de koffiehuizen en kerken de kans lopen
geschorst te worden, wat hun geringe kans
op een engagement in een commercieel
stuk helemaal te niet doet. Maar het
lijkt onvoorstelbaar dat vakbondsbureau
cratie kans zou zien een levende en nutti
ge instelling als het „off-off-Broadway"-
theater in het graf te helpen.
Want dat het levend en nuttig is, dit
Noemi en Ruth in de gespannen
hoofdscène van Ruth Yorcks „The
Lovesong of mrs. Boas".
laatste vooral voor de toneelschrijver,
die zijn stukken opgevoerd kan zien en
van successen en mislukkingen van na
bij leren kan, lijkt wel vast te staan, ook
al hoeft men niet blind te zijn voor het
gevaar dat het koffiehuistoneel bedreigt
en dat men inteelt zou kunnen noemen:
het gevaar dat de schrijvers op maat
voor het koffiehuis of de kerk gaan den
ken en werken, zich instellend op een
publiek van vrienden en collega's, een
taal gebruikend die alleen verwante zie
len begrijpen kunnen. Experimenteren
zonder gevaren lopen is onmogelijk en zo
lang het koffiehuistheater niet wegzakt in
amateurisme, waarop de kans klein lijkt,
is het een fascinerend onderdeel van
Amerika's theaterwereld met meer eigen
bestaansrecht dan als toneelwerkplaats
alleen.
Een samenvatting van de televisieserie
,De Bezetting" zal in de herfst van dit
jaar in het Duits worden uitgezonden
door de Westduitse televisie. Dr. L. de
Jong zal vier programma's samenstellen:
de Duitse aanval van mei 1940 en de af
wijzing van het nationaal socialisme; de
jodenvervolging in bezet Nederland; col
laboratie en verzet; en op weg naar de
bevrijding. In het laatste programma zal
speciaal aandacht worden geschonken aan
de hongerwinter.
In de Academie van Bouwkunst aan het
Waterlooplein in Amsterdam zal van za
terdag 26 februari tot 11 maart ter ge
legenheid van het feit dat het dit jaar
25 jaar geleden is dat de Februaristaking
uitbrak een herdenkingstentoonstelling
worden gehouden.
Burgemeester en Wethouders van Am
sterdam verleenden medewerking aan de
ze expositie door het ter beschikking stel
len van een subsidie, het Rijksbureau
voor Oorlogsdocumentatie stond al haar
beschikbaar materiaal af en de afdeling
kunstzaken van de gemeente verstrekte
aan zeven kunstenaars een opdracht voor
werk, deze staking betreffende. De letter
kundige Theun de Vries zal de tentoon
stelling openen. Organisator is het 5 mei-
comité „Rivierenbuurt".
Op Schiphol kwamen vannacht de
eerste stemmachines voor Nederland
aan. Ze zijn bij verscheidene ge
meenten besteld. Het gebruik van
deze apparaten is mogelijk geworden
door een wijziging in de kieswet.
Nederland is daar nog enig mee in
Europa. In de vrachtloods, waar het
ding werd uitgepakt, gingen meteen
een paar mensen proberen hun stem
uit te brengen. Dit bleek een een
voudig karwei. Zelfs de gordijntjes
worden daarbij automatièch ge
sloten.
In zes van de tien Nederlandse huis
houdens, of beter gezegd bij 59,8 per
cent van de alleenstaanden en gezinnen
van twee of meer personen in ons land,
staat op het ogenblik een televisietoestel
in de huiskamers. Dit blijkt uit een over
zicht betreffende het televisiebezit in Ne
derland, dat is opgenomen in het jongste
aan de televisiereclame gewijde nummer
van „Revue der Reclame".
De televisiedichtheid is het hoogst in
middelgrote plaatsen met minder dan
vijftigduizend inwoners en het kleinst in
plattelandsgemeenten. Meer dan de helft
van het aantal televisietoestellen in ons
land (52,3 percent) is gelokaliseerd in
Noord- en Zuid-Holland en Utrecht. In de
verzorgingsgebieden Venlo (71,7 percent)
en Emmen (67,3 percent) is de televisie
dichtheid het grootst. In de verzorgingsge
bieden Zierikzee, Goes. Zwolle/Kampen,
Drachten en Sneek het kleinst.
Advertentie
Nadat ook in de rijen der Franse communisten de laatste dagen ongerustheid
had geheerst over het proces in Moskou waarbij de schrijvers Sinjavski en Daniel
tot vijf en zeven jaar opsluiting in werkkampen werden veroordeeld, heeft gisteren
het communistische partijblad „l'Humanité" een uitvoerig protest van de hand van
de grote dichter Louis Aragon tegen die uitspraak gepubliceerd.
Aragon, die door zijn litteraire oeuvre en door zijn lidmaatschap van het commu
nistische partijbestuur, een hoog prestige in de kringen van de lmkse intelligentia
geniet, spreekt in zijn artikel van een gevaarlijk precedent, zonder overigens de
geschriften en meningen van zijn veroordeelde Russische collega's voor zijn reke
ning te willen nemen. Doch een meningsverschil, zo schrijft hij, geeft niemand het
recht een partijgenoot of geestverwant van een misdaad te betichten en hem in die
geest te bestraffen.
Aragons protest in 't officiële partijblad
afgedrukt, is 'n belangrijk symptoom van
de liberalisatie die nu eindelijk ook in de
Franse communistische gelederen begint
door te zetten. Belangrijk vooral, omdat
die liberalisatie eerste voorwaarde blijft
voor een hechter samengaan tussen de
communisten en de overige linkse partijen
in Frankrijk, die zich nu onder leiding
van de ex-kandidaat voor het president
schap Francois Mitterrand, in een Socia
listisch Democratische Federatie hebben
verenigd.
RAIDAR LARSEN, voorzitter van de
Noorse communistische partij, verklaar-
in een vraaggesprek met een verslagge
ver dat rechtbanken niet moeten oorde
len over schrijvers en dat er andere mid
delen zijn om te reageren op de door
Sinjavski en Daniel begane fouten. Een
krachtige perscampagne was hier beter
op haar plaats geweest, aldus Larsen. De
Noorse communistische partij had in een
dergelijk geval zeker van dit middel ge
bruikgemaakt.
Twee hoge Italiaanse communisten, Ali-
cata van het politieke bureau en Lajolo,
lid van het centrale comité van de partij,
HILVERSUM I. 402 m. 7.00-24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws en herhaling SOS-
berichten. 7.10 Dagopening. 7.20 Klassie
ke grammofoonmuziek. (Om 7.30 Nws.).
7.45 Radiokrant. 8.00 Nieuws. 8.10 Gewij
de muziek. 8.30 Nieuws. 8.32 Lichte gram
mofoonmuziek. 9.00 Voor de zieken. 9.35
Waterstanden. 9.40 Klassieke gewijde mu
ziek. 10.30 Morgendienst. 11.00 Semi-klas-
sieke muziek (gr.) 11.15 In 't zilver: pro
gramma voor oudere luisteraars. 12.00
lichte grammofoonmuziek. 12.27 Medede
lingen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30 Nws.
12.40 Variant: reportages, actualiteiten,
berichten en lichte grammofoonmuziek.
13.30 Lichte grammofoonmuziek. 14.05
Schoolradio. 14.25 Licht orkest. 14.45
Voordracht van gedichten. 15.05 Musicia-
na: muzikale herinneringen. 15.30 Voor
de vrouw. 16.00 II giuoco del quadriglio,
kameropera v. Caldara. 16.30 Duizend
schoon, praatje over planten. 16.45 Lichte
grammofoonmuziek. 17.30 Orgelspel:
amusementsmuziek. 18.00 Stereo: Meisjes
koor en licht instrumentaal sextet. 18.20
Licht instrumentaal ensemble. 18.35 Klas
sieke orkestmuziek (opn.) 18.53 Op het
woord af, praatje. 18.58 Nieuws over de
wedstrijd Marathon. 19.00 Nieuws en weer-
praatje. 19.10 Radiokrant. 19.30 Ons volks
lied, waan en waarheid, muzikale lezing
(4). 19.50 Licht strijkorkest (gr.) 20.10
Prisma een programma met vele kan
ten. 20.50 Een zanggroep, houtblazers en
orgelbegeleiding: geestelijke liederen.
21.20 Showschouw: makers van muziek
in film en musical. 22.20 Boekbespreking.
22.30 Nieuws. 22.40 Wijd als de wereld:
internationale oriëntatie in kerk, zending
en oekumene. 23.00 Lichte grammofoon
muziek. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 VARA. 9.40
VPRO. 10.00 VARA. 13.00 AVRO.
16.00 VPRO. 21.00-24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws, ochtendgymnastiek
en socialistisch strijdlied. 7.23 Lichte
grammofoonmuziek. (7.30-7.35 Van, de
voorpagina, praatje). 8.00 Nieuws. 8.10
Lichte grammofoonmuziek. 9.00 Te land
en te water, informatief programma voor
weg- en waterweggebruikers. VPRO: 9.40
Morgenwijding. VARA: 10.00 Schoolradio.
10.20 Romantische orkestwerken (gr.)
11.00 Nieuws. 11.02 Voor de vrouw. 11.40
Klassieke grammofoonmuziek. 12.00
Walsorkest. 12.27 Mededelingen t.b.v
land- en tuinbouw. 12.30 Overheidsvoor
lichting: Voor de landbouw. 12.40 Orgel
spel: amusementsmuziek. AVRO: 13.00
Nieuws. 13.10 Journaal en beursberichten.
13.30 Gitaarduo: klassieke muziek. 13.50
Orgelconcert: oude en moderne mu
ziek. 14.15 Bij de tijd en bij de thee: ge
varieerd programma. 15.35 Lichte orkest
muziek en zangsoliste. VPRO: 16.00 Nws.
Aansl.: Vormen van humor (I) praatje.
16.15 Gouden eeuw van Frankrijk (V):
muzikaal klankbeeld. 16.45 Nieuws voor
nieuwsgierige kinderen. 16.49 Voor de
jeugd. 17.30 Nieuwe grammofoonplaten.
17.50 Aktualiteiten. 17.58 Nieuws van de
wedstrijd Marathon. 18.00 Nieuws. 18.15
Deze week, praatje. 18.20 Uitzending van
de Communistische Partij van Nederland.
18.30 Jazz-rondo. 18.50 Naar onze mening,
kritisch commentaar. 19.00 Voor de oude
re jeugd. 19.30 Lezen en schrijven, lite
rair programma. 20.00 Nieuws. 20.05 De
Preek, hoorspel. 20.25 Haarlems jeugdor
kest (opn.): moderne muziek. 20.50 Re
portage van de vergadering van de We
reldraad van Kerken in Genève. VARA:
21.00 Romeo en Julia (I Capuleti ed i
Montecchi), opera v. Bellini (opn.) 22.25
Wereldkampioenschap hardrijden op de
schaats te Gotenburg (resultaat van de
loting). 22.30 Nieuws. 22.40 Aktualiteiten.
22.50 Lichte grammofoonmuziek. 23.45 So
cialistisch nieuws in Esperanto. 23.55-24.00
Nieuws.
HILVERSUM III (240 m. en FM-kanalen)
NRU Gezamenlijk programma.
9.00-13.00 Voorbereid door AVRO
13.00-16.00 Voorbereid door KRO
16.00-18.00 Voorbereid door AVRO.
NRU/AVRO: 9.00 Nieuws. 9.02 Vrolijk
platenprogramma. 10.00 Nieuws. 10.02 Be
kende en minder bekende operettemelo
dieën (gr.) 11.00 Nieuws. 11.02 Gevarieerd
platenprogramma. 12.00 Nieuws. 12.02
Lichte orkestmuziek en zangsoliste (opn.)
12.30 Dansorkest en zangsolisten. NRU/
KRO: 13.00 Nieuws. 13.02-16.00 Gevarieerd
muziekprogramma (gr.) (Om 14.00 en
15.00 Nieuws). NRU/AVRO: 16.00 Nws.
16.02 Licht gevarieerd platenprogramma.
17.00 Nieuws. 17.02-18.00 Gevarieerd pla
tenprogramma voor automobilisten.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Grammofoonmuziek.
12.05 Voor de landbouwers. 12.15 Lichte
muziek. 12.40 Weerbericht, mededelingen,
programma-overzicht en SOS-berichten
voor de schippers. 12.48 Lichte orkestmu
ziek. 12.55 Buitenlands persoverzicht. 13.00
Nieuws, weerbericht en beursberichten.
13.20 Kamermuziek. 14.00 Nieuws. 14.03
Schoolradio. 15.00 Nieuws. 15.45 Musical-
muziek. 16.00 Nieuws. 16.03 Beursberich
ten. 16.09 Lichte muziek. 17.00 Nieuws,
weerberichten en mededelingen. 17.15 Or
gelmuziek. 17.30 Etnische muziek. 18.00
Nieuws. 18.03 Voor de soldaten. 18.28
Paardesportberichten. 18.30 Wegeninfor
matie. 18.45 Sport. 18.52 Grammofoonmu
ziek. 19.00 Nieuws, weerbericht, kroniek
en weerpraatje. 19.40 Lichte muziek.
20.00 Kamerkoorzang. 20.30 Operettefrag
menten. 21.30 Jazzmuziek. 22.00 Nieuws
en berichten.
NTS: 10.55-12.15 Reportage van de on
dertrouw van HKH Prinses Beatrix en
de heer Claus von Amsberg (directe uit-
zending uit Soestdijk en Baarn). NCRV:
14.00-14.45 Een op de tien, programma
over bejaarden (herhaling van 18 januari
jl.)NTS: 14.55-ca. 17.15 Reportage van
de feestelijke bijeenkomst in de Ridder
zaal te Den Haag, t.b.v. de huwelijksaan
gifte van H.K.H. Prinses Beatrix en de
heer Claus von Amsberg. 18.30 Teleac
Pech onderweg, cursus voor automobilis
ten (les 5). 19.00 Nieuws in het kort. 19.01
Klaas Vaak. 19.05 Internationaal Jeugd
journaal. 19.15 Van Gewest tot Gewest.
NCRV: 19.35 De Lucy Show, TV-film.
NTS: 20.00 Journaal. 20.15 Gedeeltelijke
herhaling van de reportages van Baarn
en Soestdijk (zie aankondiging van 10.55)
20.45 De regenmaker, TV-spel. NCRV:
22.15 Les Frères Jacques. 22.40 Attentie.
23.05 Dagsluiting. NTS: 23.10-23.15 Jour
naal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. VARA:
20.01 Tim Frazer, thrillerfeuilleton (deel
III). 20.30 Achter het nieuws. 20.55 Dan
O'Brien, TV-film. 21.45 Koning Klant, pro
gramma voor de consument. NTS: 22.10-
22.15 Journaal.
VOOR VRIJDAG
NEDERLAND I
NOT/NTS( 10.45-12.00 Schooltelevisie
19.00 Nieuws in het kort. 19.01 Klaas
Vaak. AVRO: 19.05 Studio Stalles: amu
sementsmuziek. 19.30 AVRO's Televizier:
vestzakreportages. NTS: 20.00 Journaal
en weeroverzicht. AVRO: 20.20 Zoo Zoo,
maandelijks dierenprogramma. 20.45 Een
avondje uit met.Corry, gevarieerd
programma. 21.30 Voor de vuist weg
NTS: 22.40-22.45 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het Kort. 20.01
The bold men, film over mannen, die het
gevaar als hun beroep hebben gekozen.
VPRO: 20.35 Fado: Zang met gitaarbege
leiding. 21.00 Politiek bekeken, program
ma over politieke wetenswaardigheden.
21.30 Les Tombales, TV-spel. 21.55 Extra.
NTS: 22.10-22.15 Journaal.
Een weerspannige getuige bij het
proces tegen twee Russische schrij
vers zal zélf vervolgd worden omdat
hij geweigerd heeft te vertellen hoe hij
de klandestiene werken van de schrij
vers ontvangen heeft. De man, Go-
loemsjtok genaamd, had zaterdag tij
dens het proces tegen Andrei Sinjavs
ki en Joelie Daniel getuigd dat hij hun
werken die zij in het buitenland onder
schuilnamen hadden laten verschijnen,
had gelezen. Op de vraag hoe hij hier
aan gekomen was, had hij geantwoord
„van een goede vriend". Deze had hij
niet willen noemen, zelfs niet toen de
president hem waarschuwde dat hij
daarvoor bestraft kon wordkn. Maan
dag aan het slot van het proces gaf
de president opdracht Goeloemsjtok in
hechtenis te nemen. Het is nog niet be
kend wanneer het proces tegen hem
zal beginnen.
hebben eveneens kritiek geuit. Ook het
partijblad „L'Unita" deed dat. Mario
Alicata zei dat de Italiaanse communis
ten vanaf het begin van het proces er
gereserveerd tegenover stonden, en nu
zeker, na „de ruwe beëindiging van het
proces, waar wij het niet mee eens zijn".
Danide Lajolo noemde het proces „een
foute zaak". De Russen blijven tonen dat
zij „politiek en cultuur verwarren, wat
wij in geen geval van plan zijn te steu
nen". De uitspraak „kan wegens de bij
zondere hardheid niet kritiekloos door
ons worden gesteund", zei hij.
Een groep Italiaanse schrijvers, hoogle
raren, acteurs en journalisten heeft aan
gekondigd de vertaling in het Italiaan»
van het werk van de veroordeelde Rus
sische schrijvers te zullen bevorderen.
Het is een groep van 37 man, verenigd
in de Italiaanse Unie voor de Vooruit
gang van de Cultuur. Zij hebben hun die
pe verontwaardiging uitgesproken over de
vonnissen.
Gerrit Kouwenaar, niet een van onze
minst getoonde dichters op de televisie,
verklaarde gisteravond dat van de Ne
derlandse prozaschrijvers Hermans, Mu-
lisch en Van 't Reve hem het beste vielen.
Ik vermeld dit even, omdat zijn keuze
niet het minste element van verrassing
inhield. Dat gold namelijk voor de hele
„Galerij", een keurig-nette rubriek die
bij buitenstaanders wel de indruk moet
wekken dat kunst 'n vrij saaie bedoening
is. Het conservatorium in Maastricht, de
Joodse Bibliotheek in Amsterdam, een
jazzballet van Robert Kaesen met diens
ietwat amateuristische commentaar (al
leen toneelspelers moet men laten toneel
spelen), een koor en een Bosschenaar dis
kikkers spaart, geen echte maar afbeel
dingen of sculpturen, 'n Hebreeuwse mu
sical bracht nog wel wat vertier, maar de
eindindruk was toch dat kunst een nette-
pakken-aangelegenheid is. En het had zo
gemakkelijk een beetje levendiger en een
beetje vindingrijker gekund.
„Stadhuis op Stelten", dat nu al zijn
vierde serie is ingegaan, blijkt nog hele
maal de oude te zijn. Wie gehoopt mocht
hebben dat schrijver Hans Keuls een ont
wikkeling ten goede zou hebben doorge
maakt, kwam bedrogen uit. Het blijft nog
steeds mannetjes-makerij, de grapjes be
perken zich nog tot de twee gelijke hoed
ies van twee vrijwel gelijke dames, waar
over een voorspelbaar gesprek ontstaat,
en niemand lijkt op iemand.
Op Nederland 2 presenteerde Jan Brus-
se een bloemlezing uit twee Franse actu
aliteitenprogramma's. Zijn pogingen er
een eigen tintje aan te geven door de on
derwerpen eigenhandig via straatinter
viewtjes in te leiden, leden door de on
nozele aanpak schipbreuk. Zo leidde hij
een reportage over Lambarene in met een
gesprekje dat hij in Parijs met een Afri
kaanse neger had. „Heeft u Schweitzer
gekend?" „Jazeker". „Heeft u hem ook
persoonlijk ontmoet?" „Nee, dat nooit".
Dit gesprekje had dus met evenveel re
sultaat met naar schatting een half mil
jard mensen gevoerd kunnen worden.
