Culturele uitwisseling tussen
Nederland en Mexico neemt toe
Luis Fileer
imponeert op
gezamenlijke
expositie
Ben Barka-affaire rakelt ook
slot van Algerijnse drama op
Vriend van Anton Geesink
in Algiers geliquideerd
HOUD HEI
HOKVOL!
CO-OP KOLEN
Bronchi letten
_r
Zij koos de
Algemene
Bank Nederland
voor aangepast
sparen
3,5°/«
3,5°/c
4,5
Algemene
Bank Nederland
Emigranten voor
nazi uitgescholden
in Australië
Geld voor huwelijks
geschenk gestolen
Vraag de nieuwe, kleurrijke
"aankleedfolder" van Delana
Militair hospitaal
in Arnhem verdwijnt
- met twintigtal andere „Barbouzes" -
bestel tijdig
DINSDAG 22 FEBRUARI 1966
9
„Pinatas als mensen te koop"
(Pinatas zijn versierde kleipot-
ten met snoepgoed), is Luis
Filcers satirisch commentaar op
al wat om- en verkoopbaar is in
dit leven
f
A parte-wereld
Na oorlogsfilms op TV
Terug naar Amsterdam
A. Spaarboekje
B. Spaarrekening
C. Spaardeposito.
D. Spaardeposito 5 °/o
Turkse judoër
Geen zijden
handschoenen
(Van onze correspondente)
HET IS EEN WARE VREUGDE de toenemende Nederlandse
culturele activiteit in Mexico waar te nemen, en vice versa.
Nederland en Mexico hebben elkaar veel te geven. Dit jaar
alleen al hebben twee Nederlandse smalfilms in het Guadala
jara filmfestival de eerste prijzen weggehaald: Hattum en
Hoving met hun film „Zeilen" (gouden medaille voor beste
fotografie) en Frans Dupont met „Portret van Frans Hals"
(beste kunstfilm). Daarbij zijn onder auspiciën van de Neder
landse ambassade in Mexico drie tentoonstellingen van Ne
derlandse schilders gehouden: van Erwin de Vries (die hier
goed heeft verkocht); van Kees Grootenboer, die ook behoor
lijk succes had en nu van Luis en Maja Fileer. Het bestuur
van het Mexicaanse paleis van schone kunsten heeft voor
twee dier tentoonstellingen zijn deuren geopend en baron
Schelto van Heemstra, Nederlands ambassadeur in Mexico,
heeft de derde en druk bezochte dubbele Nederlands-Mexi
caanse tentoonstelling geopend.
MAJA FILCER, EEN JONGE Neder
landse vrouw, is met uitstekende en gees
tige collages en dierentekeningen verte
genwoordigd. Maja heeft in Hollands
„clair obscur" bijzonder goed de linea-
tuur van de bewegingen leren waarnemen
van de dieren, die zij met grote humor
en compassie tekent, of het om vogels,
apen, beren of kreeften gaat. Sommige
van haar collages zijn juweeltjes van
kleur, technisch vindingrijk en altijd ori
gineel van opvatting, terwijl het niet aan
geest en geestigheid ontbreekt.
Als men het werk van de een stuk oude
re en internationaal bekende Luis Fileer
ziet, wiens schilderijen in Europese, Ame
rikaanse en Mexicaanse musea hangen,
treedt men een heel aparte wereld binnen
van drama, geweld, satire en wilde actie.
Hoewel hij in sommig werk beschouwe
lijk en zelfs heel teder kan zijn, blijft
de ondertoon van de satiricus bijna altijd
merkbaar. In Luis Fileer heeft men met
een zeer veelzijdig talent te maken, dat
zich in een sterke spanning in het werk
zelf uitdrukt. In verschillende doeken is
een ware worsteling gaande tussen aspec
ten van dat talent.
Daar is bijvoorbeeld in hem de com
mentator op het leven van de Latijns-
amerikaanse mens, bijna in de traditie
van Diego de Rivera (het commentaar,
niet de stijl). Maar Fileer is een fijner
satiricus dan De Rivera, in wien het pro
pagandistische element soms hindert. Te
gelijkertijd is Fileer beslist een man van
grote en scherpe visie, met zin voor het
groots gebaar en in zijn jongste schil
derijen ziet men meer en meer de ver
stoken muurschilder aan het werk. De
man is bovendien een geboren picturaal
dramaturg iets wat gevaren mee
brengt, die aan de zijde van het melodra
matische gebied liggen. Maar Luis Fil
eer houdt die grens goed bewaakt.
Hij heeft bovendien zoveel uit te druk
ken, dat wat er met een enorme vaart
en drift uitkomt, te echt is om in vals
sentiment verward te raken. Iets anders
is, dat de sterke innerlijke druk waaron
der men voelt dat hij werkt, hem soms
verleidt tot onvoldoende afwerking, zodat
hier en daar in een of andere partij
vormloosheid stoort. Maar dit is kennelijk
Advertentie
Hoestdrank in tablet vorm. 95 cl
SYDNEY De vertoning van een in
Amerika vervaardigde filmserie over de
Tweede Wereldoorlog op de Australische
televisie heeft tot gevolg gehad dat de
Australiërs Duitse en ook Nederlandse
emigranten voor nazi's zijn gaan uit
schelden.
Enkele gezinnen in Oranje, 270 km ten
westen van Sydney, voelen zich zelfs ge
dwongen naar Europa terug te keren. Zij
krijgen er genoeg van dat hun kinderen
huilend uit school komen omdat ze steeds
weer voor nazi's worden uitgescholden.
Eén van de gezinnen is uit Nederland
afkomstig. De vader heeft tijdens de Twee
de Wereldoorlog in een nazi-concentratie-
kamp gezeten. Hij woont al veertien jaar
in Oranje, waar zijn zoon en dochter nu
op school gaan. Een ander gezin is elf
jaar geleden uit Duitsland geëmigreerd.
De Australische Raad voor Goede Na
buurschap heeft aan de televisie ver
zocht het programma stop te zetten,
maar dit werd geweigerd. Volgens de
raad geeft het een onjuist beeld van de
Duitse soldaat, die in de films als een
wrede moordenaar wordt afgeschilderd.
De organisatie heeft daarop aan parle
mentsleden verzocht bij de directeur-ge
neraal van de P.T.T., onder wie ook de
televisie ressorteert, te protesteren tegen
de vertoning, van dit soort film. De di
recteur van de betrokken televisie-afde
ling heeft verklaard dat het programma
tijdelijk wordt gestopt, maar dat het zal
worden hervat zodra de volgende afleve
ringen van de serie beschikbaar komen
Volgens hem is het één van de tien zeer
populaire programma's van de Australi-
«che televisie.
geen gevolg van slechte waarneming of
van machteloosheid, maar alleen omdat
de partij of de figuur „niet af" is. Be
langrijker is dat hij durf heeft, experi
menteert en niet bang is te falen, of al
falend naar het grote te grijpen.
Overigens heeft Luis Fileer lang in Ma
drid, Parijs, Rome en Amsterdam ge
werkt (een jaar of tien geleden hield hij
onder meer in Utrecht een zeer succes
volle tentoonstelling) en eerstdaags gaat
hij terug naar Amsterdam, waar hij zich
thuisvoelt als in Mexico, om het contact
met schilder-collega's te hervatten „en te
profiteren van hun kritisch oog" zoals hij
zegt.
In het werk van zijn huidige tentoonstel
ling weerspiegelt zich de cultuurmenging
in Luis Fileer, die een half jaar na zijn
geboorte in de Oekraine naar Mexico
kwam, hier opgroeide en ook de acade
mie (voor beeldende kunsten) van San
Carlos in de hoofdstad bezocht. Zijn va
der was een nuchter zakenman, in het ge
heel niet gesteld op Luis' schildersneigin
gen; zijn moeder was zangeres, als solis
te verbonden aan het koninklijk Russisch
conservatorium.
DEZE ACHTERGROND verklaart ge
deeltelijk Filcers brede aanleg, welke na
zijn vorming in Mexico werd aangevuld
met zijn studie in Europese hoofdsteden.
Goya en Rembrandt hebben blijkens
sommig werk de sterkste invloed op
hem uitgoefend. Een groot werk van de
huidige tentoonstelling genaamd „Me
tropolitan© de Madrid", naar de onder
grondse trein aldaar vertoont in op
vatting, stof- en lichtbehandeling 'n sterk
rembrandtiek element. De Goya-invloed,
opvallender in vroegere schilderijen, is nu
veel meer verwerkt en tot iets eigens ge
maakt. Zoals in het schilderij: „Zelfpor
tret" dat een aantal figuren toont, die
alle de schilder in een andere zin re
presenteren en waarvan een, de idealist,
in het gebaar van de prachtige sprong
het geheel eigen geworden „goyaanse"
heeft. Het werk „Don Quijote" is uniek
in zijn spel van richtingen, met de diago
naal van de lans dwars door het hele
beeldvlak en door de voorwaarts schrij
dende steile figuur heen van Quijote.
FILCER'S PALET is dikwijls violent.
Men ziet dat onder meer in zijn schilde
rij. „Generaal Macho" (Macho is het
Mexicaanse woord voor een zeer manne
lijke man). Dit werk en een ander, „Dy
nastie van generaals", zijn typisch voor
Filcers commentaar op het Latijnsameri-
kaanse leven en het politieke leven daar.
Overigens hoort men al uit vele titels van
zijn werken zijn zin voor drama en tegen
stelling. „Paus en Christus" luidt een ti
tel van een schilderij waarin een doorle
den mensenfiguur naast een roodgoud uit
gedoste pontificale verschijning staat.
„Tragedie en komedie" is een andere ti
tel van een in het contrast der beweging
zeer fraai werk. „Segregatie" stelt een
menselijke torso voor in twee hevig con
trasterende kleuren. Er is een aandui
ding van een kruisvorm in de torso, welk
als het ware gemarteld wordt door ver
deeldheid en aldus de destructieve
machtzucht symboliseert die het mens
dom verdeelt.
Met het dramatische en visionaire ele
ment, zijn vermogen ook tot het grote
gebaar en zijn satirische kwaliteiten, wijst
alles erop dat deze Mexicaan een van de
grote muurschilders van zijn tijd kan wor
den als hij wil. Nu is Mexico wel het
land van de muurschilders, maar er
wordt hier in zo'n traditie van realisti
sche muurschilderingen gewerkt (die sa
menhangt met een verering voor Diego de
Rivera en daarmee met een sterk natio
nalistisch gevoel) dat een nieuw oorspron
kelijk talent end er de Mexicaanse muur
schilders een geheel nieuwe stoot aan de
ontwikkeling zou kunnen geven. En Luis
Fileer dat mag men na een bezoek
uit zijn huidige tentoonstelling in Mexi
co's paleis van schone kunsten wel con
cluderen zou dat kunnen.
In Egmond aan Zee is de bus, die in
de hal van het gemeentehuis stond voor
de inzameling voor een huwelijksgeschenk
aan Prinses Beatrix en de heer Claus
von Amsberg in de nacht van zater
dag op zondag gestolen. De voordeur van
het gemeentehuis bleek met een breek
ijzer te zijn geopend. Uiteraard is niet
bekend hoeveel geld de bus bevatte.
Advertentie
Polotrm
van Dralon.
Maten 92-122
*.a. 7,95.
Bretelbroek van
wol met nylon.
Maten 1-5
v.a. f. 3,75.
Bij uw winkelier. Dan kunt u meteen die vele
prachtige modellen bewonderen uit Delana's nieuwe
collectie gebreide kleuter- en kinderkleding!
Het gewestelijk militair hospitaal in
Arnhem wordt opgeheven. Het ruim hon
derd man tellende personeel is van de
opheffing op de hoogte gebracht.
De opheffing maakt volgens de com
mandant, luitenant-kolonel P. den Duijn,
deel uit van de „Operatie Chirurg", het
reorganisatieplan van minister De Jong.
De Legervoorlichtingsdienst ontkent ech
ter dat de opheffing iets met dit plan
heeft uit te staan.
Advertentie
De Algemene Bank Nederland biedt u vier
mogelijkheden van veilig en vertrouwd sparen.
Tot ƒ1.000,- per maand direct opvraagbaar; voor
grotere bedragen opzeggingstermijn van één maand.
Maximum tegoed ƒ50.000,-.
Tot ƒ1.000,- per maand direct opvraagbaar; voor
grotere bedragen opzeggingstermijn van één maand.
Maximum tegoed ƒ50.000,- voor particulieren en
ƒ100.000,- voor verenigingen en stichtingen.
met drie c.q. zes maanden opzegging. Eerste storting
tenminste ƒ100,-. Drie maanden opzegging voor
bedragen tot ƒ5.000,-; zes maanden voor hogere
bedragen. Maximum tegoed ƒ50.000,- voor particu-
lieren en 100.000,- voor verenigingen en stichtingen.
met een jaar opzegging. Eerste storting tenminste
100,-. Opzeggingstermijn een jaar. Maximum tegoed
ƒ50.000,- voor particulieren en ƒ100.000,- voor ver-
ff enigingen en stichtingen.
(Nederlendsche Handel-Maatschappij De Twentsche Bank)
(Van onze correspondent)
PARIJS. Terwijl alle verhoren, die rechter Zollinger in Parijs onver
moeid blijft afnemen, het Ben Barka-drama maar weinig doorzichtiger
maken, wordt door dat onderzoek nu wèl een wat helderder licht geworpen
op sommige voorvallen uit het laatste bedrijf van de Algerijnse oorlog, die
tot dusver eveneens in het mysterie waren gehuld. Zo heeft rechter Zol
linger dezer dagen bezoek gehad van een zekere Lespinoy die zich indertijd
als voormalig lid van een gaullistische knokploeg in Algerije kolonel Foyer
liet noemen.
De pseudo-kolonel had zich eerst tevergeefs tot de minister van Binnen
landse Zaken, Roger Frey, gewend in de hoop hem te kunnen bewegen nu
eindelijk eens de bezem door de Augius-stal van de geheime politie („Bar
bouzes") te halen. Frey had hem echter met een kluitje in het riet gestuurd
zodat Foyer zich nu bij de rechter kwam beklagen. De „kolonel" werd be
geleid door de directeur van het weekblad „l'Express", Servan Schreiber,
die met de publikatie van de Figon-onthullingen vorige week al een
stimulerende rol in het gerechtelijke onderzoek van de Ben Barka-affaire
had gespeeld.
RECHTER ZOLLINGER was echter
van oordeel dat de verklaringen van zijn
bezoeker geen rechtstreeks verband met
het Ben Barka-drama hielden, zodat zelfs
geen proces-verbaal werd opgesteld. In
zfjn laatste nummer heeft ,,1'Express" nu
een uitvoerige samenvatting van die ver
klaringen gegeven met de bedoeling de
publieke opinie te alarmeren voor het
gevaar waarmee de „Barbouzes" de bin
nenlandse veiligheid in Frankrijk nog al
tijd bedreigen.
Foyer uit in het bijzonder zware be
schuldigingen aan het adres van het be
ruchte gaullistische kamerlid Le Mar
chand, dat hem nu ook naar het leven zou
staan. „De kolonel" hangt een verbijste
rend beeld op van de toestanden en ver
houdingen die heersten in het Algerije
van de jaren'61-'62 toen de OAS van ex-
generaal Salan met moord en doodslag
niet alleen de Algerijnen maar ook de
gaullistisch of liberaal gezinde Fransen
terroriseerde.
OMDAT DE regering van generaal De
Gaulle op de Franse politie en het leger
in Algerije in die dagen geen staat meer
kon maken, werd Le Marchand die
een vriend was van Roger Frey opge
dragen met leden van de vroegere knok
ploegen van de RPF, de voormalige
gaullistische partij, die voor een ruim
deel uit de Parijse onderwereld waren
gerecruteerd, de OAS met haar eigen
middelen te gaan bestrijden. Voor die
contra-terreur werden Le Marchand gro
te hoeveelheden wapens, explosieven en
ook enorme geldmiddelen ter beschikking
gesteld.
Een Turkse judo-beoefenaar, Alcheick,
geheten, die een vriend was van de Ne
derlandse wereldkampioen Anton Gee
sink, wist toen met name heel wat stou
te stukjes tegen de OAS uit te halen al
vorens zelf om te komen bij de explosie
van een villa op de heuvels rond Algiers
die de „Barbouzes" door de regering ter
beschikking was gesteld. Wie die aanslag
pleegde, waarbij een twintigtal „Barbou
zes" werd gedood, is nog altijd niet met
zekerheid uitgemaakt. Foyer laat door
schemeren dat het niet de OAS, maar een
officiële politiedienst is geweest.
IN ELK GEVAL heeft Le Marchand nu,
in een vraaggesprek dat door het week
blad „Paris Match" werd gepubliceerd,
wel erkend dat hem na de Algerijnse oor
log inderdaad was opgedragen de resten
van die „Barbouze"-troepen te liquide
ren. Volgens Foyer werden door Le Mar
chand ook bij die liquidaties geen zijden
handschoenen gedragen.
Een deel van de al te zwaar gecompro
mitteerde leden werd naar Brazilië geëx
pedieerd, het land waarheen ook Georg-
ges Figon, met geld dat Le Marchand
Het gaullistische Kamerlid
Le Marchand.
hem zou hebben beloofd gehoopt had uit
te kunnen wijken. Een ander deel werd
langs snellere banen eveneens uit de weg
geruimd.
Foyer vertelt in zijn „l'Express"-relaai
hoe hij de laatste maanden Le Marchand
verschillende malen had opgezocht om
zijn financiële hulp in te roepen voor
gaullistische activisten of voor hun nabe
staanden. De laatste keer was hij door
Le Marchand ontvangen in gezelschap
van een vroegere OAS-chef die hem toen
zou hebben bedreigd ook hem, Foyer,
naar een andere wereld te helpen. En
om zich tegen die bedreiging te bescher
men had Foyer tenslotte zijn stappen bij
de minister, de rechter en uiteindelijk
l'Express ondernomen.
Zijn verhaal klinkt stellig niet onwaar
schijnlijk, en de verbindingen die tussen
de ontvoerders van Ben Barka, de Bar
bouzes en onderwereldfiguren als Figon
bestonden, hebben in elk geval al ge
noegzaam aangetoond dat de contra-ter
roristen uit Algerije en Frankrijk nog
steeds een concreet en tastbaar gevaar
betekenen. Een gevaar helaas ook dat
minister Roger Frey echter nog altijd
niet te lijf schijnt te willen of te kunnen
gaan.
Advertentie
Telefoon Haarlem13852 en b(j alle Co-op - winkels.
