Russisch ruimtevoertuig
op planeet Venus geland
SPAANSE SINAASAPPELEN
SAPPIGER DAN OOIT
Nieuw beroep van Johnson op Hanoi
Obote tussen katoen en secessie
ARROW SHIRT
Van dag tot dag
Interplanetaire reis van 3.5 maand
Wrak van Fokker
Friendship in
Kasjmir gevonden
Jaarlijks vier miljard
tekort op de
Westduitse begroting
Oost-Duitsland wil
lid worden van de
Verenigde Naties
Ernstige droogte
in Australië
K
uO
telegrammen
WOENSDAG 2 MAART 1966
Tiendelig muntstelsel
in Groot-Brittannië
1966, een buitengewoon jaar!
Ons bracht de zomer bar veel regen - maar in Spanje Spaanse sinaasappelen zijn met een paar uur in Neder-
rijpen de sinaasappelen in de brandende zon. Pluk- land. Goed besluit: deze winter iedere dag een sinaas-
vers, vol vitamine C krijgt u ze nu thuis. Want u weetappel uit Spanje - lekker en gezond de winter door t
GEZICHTSMASSAGE
MOLENDIJK
Verleden
(Van onze redactie buitenland)
Afrika is in beweging. In de afgelopen maanden is de politieke onrust
er sterk toegenomen. Binnen enkele maanden werd in zeven landen een
greep naar de macht gedaan. Kongo, Dahomey, Opper-Volta, Nigeria en
de Centraal Afrikaanse Republiek kregen een ander regime. In Oeganda
schafte minister-president Milton Obote zijn ministers af door ze ge
vangen te nemen en alle macht zelf in handen te nemen. In Ghana maak
te het leger gebruik van de afwezigheid van president Nkroemah, die op
reis was in het Verre Oosten, door hem af te zetten. Dr. Milton Obote
van Oeganda heeft een bewogen leven achter de rug. Hij was geiten
hoeder, arbeider en onderwijzer. In 1962 leidde hij zijn land naar de on
afhankelijkheid. Obote kan moeilijk een lafaard worden genoemd. Zen
der wapens doodde hij een luipaard en twee slangen, die zijn kudde aan
vielen. Een andere keer joeg hij alleen drie Mau Mau-krijgers op de
vlucht. Maar de problemen waarvoor hij nu wordt gesteld, vereisen meer
dan lichamelijke kracht en moed.
CW
China
In West-Duitsland zijn enkele rechtsex-
tremistische bewegingen verboden bij de
wet, evenals de als links extremistisch be
schouwde communistische partij. Dat wil
natuurlijk niet zeggen, dat er in de Bonds
republiek geen rechts en links extremisme
bedreven wordt. Integendeel, het lijkt er
veel op dat juist dat verbod de activitei
ten van links en rechts heeft aangewak
kerd. Tijdens gesprekken met vooraan
staande politici in West-Berlijn dat zo
als bekend een aparte bestuursvorm heeft
evenals een eigen politieke partijen struc
tuur, is ons gebleken dat dit verbod
voor uiterst rechts en uiterst links daar
als een taktische fout wordt beschouwd. In
West-Berlijn is de communistische partij
niet verboden, en daar betekent zij vrij
wel niets.
De recente geschiedenis van Duitsland'
maakt het uiteraard voor de hand lig
gend, dat men omwille van de jonge de
mocratische ontwikkeling veel scherper
acht moet geven op het rechtse extremis
me dan op het communisme. De oudere
communisten vormden de kern van het
sporadische verzet tegen Hitier, waarbij
ook de socialisten en liberalen wel een
rel speelden doch meer in individuele zin.
De restanten van Hitiers aanhang zijn
talrijker gebleken dan men zou hebben
durven verwachten, vooral in overheids
functies, waarin zij zijn gecontinueerd on
danks de zuiveringsprocedure. Linkse ele
menten konden gemakkelijker worden ge
weerd, omdat zij niet in functies maar in
concentratiekampen zaten.
Om in politiek opzicht een taktisch even
wicht te bereiken, zijn de verbodsbepalin
gen gelijkelijk naar links en naar rechts
getroffen. De ervaringen in West-Berlijn
hebben aangetoond, dat rechts veel ge
vaarlijker is gebleven dan dat links het ge
worden is. Dat is ook een grote zorg voor
de huidige regering van de Bondsrepu
bliek, die merendeels toch overtuigde de
mocraten omvat.
Een rapport van Binnenlandse Zaken te
Bonn over het groeiend gevaar van het
rechtse extremisme onderstreept dat ge
vaar nu nog eens uitdrukkelijk. Voor een
deel wordt het verschijnsel geweten aan
„psycho-sociale" invloeden, die bij jeug
dige volwassenen tot fascistische mentali
teit leiden.
Met andere woorden: een verruwing der
zeden in alle opzichten, een sociaal onbe
hagen, een verkeerd gerichte maatschap
pelijke weelde, een brooddronkenheid die
geen plaats overlaat aan sociale idealen,
dat alles bijeen leidt in Duitsland en
waarschijnlijk daar niet alleen tot een
duistere, dreigende mentaliteit, die precies
overeenkomt met de inborst van de „pio
niers van het nationaal-socialisme" uit de
dertiger jaren .Wij hebben die mentaliteit
in de oorlogsjaren aan den lijve ondervon
den, ook van de kant van Nederlanders.
De knokploegen, straatschenders en beu
len van de N.S.B. waren uit dat wrakhout
gesneden en hun liefhebberij bestond uit
terreur, angst inboezemen, met velen één
weerloze martelen, iedere persoonlijkheid
uitroeien en zich bedrinken aan machts
wellust. In het klein en in het groot heb
ben dergelijke uitschot-figuren een tijdlang
geheerst en getiranniseerd. Men kon hun
onmogelijk nog enig idealisme toeschrij
ven, al noemden zij zich bouwers der toe
komst. Zij wroetten in slijk en verheug
den zich over leed, voor zover dat hun
overmacht kon bewijzen.
Dit is wat men „rechts extremisme"
noemt. In een communistisch geregeerd
land komen dergelijke figuren eveneens
omhoog, als het regime hen nodig heeft.
Maar in een democratie demonstreren zij
zichzelf door kladderijen op joodse gra
ven, stiekeme smeerlapperij, stokerij en
roddeltaal. In een democratie die welvaart
en sociale weelde geniet, slaat het linkse
sociale streven minder aan, omdat er
eigenlijk niets meer na te streven valt. De
knokkers die bereid zouden zijn onder
communistisch vaandel terreur te bedrij
ven, lopen over naar rechts. Want hun doel
is niet de maatschappij te verbeteren
voor de minderbedeelde, maar hun lompe
voet te zetten op de ordelijk en vredig le
vende burger en als baasje te heersen met
dwang en terreur. Als het heersen in open
daglicht niet kan, moet het maar in
het donker. Zij schuwen orde, vrijheid en
openhartigheid als de pest.
Het is een mentaliteit die eensgezinde
bestrijding eist, waarbij politieke of maat
schappelijke meningsverschillen beter
naar de tweede rij kunnen worden ver
schoven.
MOSKOU (Reuter en Tass) Het
Russische ruimtevoertuig Venus-3
heeft gisteren een landing gemaakt op
de planeet Venus. De reis heeft drie
en een halve maand geduurd. De
Venus-3 is vermoedelijk op de pla
neet te pletter geslagen. Het toestel
had onder meer een Russisch vlagge
tje met het hamer- en sikkelembleem
aan boord. Russische geleerden heb
ben gedurende de gehele reis die op
16 november begon en die 106 dagen
duurde regelmatig radiocontact met
de Venus-3 gehad, tot het ogenblik
waarop het toestel de bewolking van
de geheimzinnige planeet binnen
drong. Over het oppervlak van het
hemellichaam is niets bekend, omdat
het altijd in wolken gehuld is.
Het Russische persbureau Tass deelde
mee dat de reis over een afstand van
ruim 250 miljoen kilometer het moge
lijk heeft gemaakt een aantal volkomen
nieuwe problemen inzake interplanetaire
ruimtevluchten op te lossen. De precisie
waarmee de Venus-3 zijn doel een van
de binnenplaneten van het zonnestelsel
heeft bereikt, is mede mogelijk geworden
door een tussentijdse correctie van de
vlucht op 26 december. Men weet niet of
SRINAGAR (Reuter) Het wrak van
de Fokker Friendship die drie weken ge
leden tijdens een vlucht boven Kasjmir
verdween, is gisteren in de bergen ge
vonden. Nadere bijzonderheden zijn niet
bekendgemaakt.
Het toestel, dat door de Nederlandse
maatschappij „Schreiner Airways" aan
de „Indian Airlines" was verhuurd, had
37 mensen aan boord. Het maakte een
vlucht tussen Srinagar en Djammoe. Op
7 februari stortte het neer.
BONN (DPA) Voor de Westduitse
begrotingen van 1966 tot en met 1970 kan
men rekenen op een tekort van jaarlijks
gemiddeld vier miljard mark. Dit blijkt uit
een analyse op langere termijn van het mi
nisterie van Financiën voor de Westduit
se begroting, die de jaren 1966 tot en met
1970 omvat. Het is de eerste stap voor de
voorgenomen meerjarige gemeenschap
pelijke begrotingsanalyse van de Bonds
republiek en de Bondsstaten, waardoot het
de overheid mogelijk zal zijn de begrotin
gen in overeenstemming te brengen met
de voorziene economische ontwikkeling.
in de bewolking van Venus zuurstof of
waterdamp voorkomt. Waarschijnlijk be
vat die atmosfeer veel kooldioxyde.
Sir Bernard Lovell, hoofd van het Brit
se observatorium, Jodrell Bank, prees
de nieuwe Russische prestatie. Maar Sir
Bernard vond wel dat de Russen wat
meer wetenschappelijke bewijzen moeten
aanvoeren voor hun mededeling dat het
ruimtevoertuig op Venus terecht is geko
men. Hij vreest dat het moeilijk zal wor
den de biologische omstandigheden op
Venus juist te bepalen, nu de planeet is
besmet.
De Venus-2, die vier dagen voor de
Venus-3 werd gelanceerd, passeerde de
planeet zondag op een afstand van 224.000
kilometer. Volgens Tass is de Venus-2
963 kilogram zwaar viermaal het ge
wicht van de Amerikaanse Mariner-II, die
Venus in december 1962 op 33.800 kilome
ter afstand passeerde. Het gewicht van de
Venus-3 werd niet opgegeven, maar dat
zal niet veel verschillen. De twee ruimte
voertuigen zijn overigens niet op dezelfde
manier gebouwd.
NEW YORK (Reuter en AFP) Oost-
Duitsland wil lid worden van de Verenigde
Naties. Walter Ulbricht, de Oostduitse
communistische partijleider, heeft daar
toe een schriftelijke aanvrage ingediend
bij secretaris-generaal Oe Thant.
Oost-Duitsland is niet bij de volkenor
ganisatie vertegenwoordigd.
West-Duitsland heeft er een permanente
waarnemersmissie.
Het is zeker dat de westelijke landen
zich tegen toelating van Oost-Duitsland
zullen verzetten. Groot-Brittanië bijvoor
beeld zal vermoedelijk zijn veto daarover
uitspreken: het erkent Oost-Duitsland
niet.
Een woordvoerder van het Amerikaan
se ministerie van Buitenlandse Zaken zei
dat het Amerikaanse standpunt bekend is.
De V.S. zullen elke poging van Oost-Duits
land, om lid van de V.N. te worden, tegen
gaan. „West-Duitsland heeft de enige wet
tige en in vrijheid gevormde regering die
voor het Duitse volk in internationale
aangelegenheden het woord kan voeren,"
zei hij.
In Bonn meent men dat de Oostduitse
aanvraag een nieuwe poging is om Duits
land nog meer te verdelen. „De over
grote meerderheid der landen onderhoudt
geen diplomatieke betrekkingen met Oost-
Duitsland omdat zij dit land niet als een
staat beschouwen," aldus een verklaring
van de Westduitse regering.
LONDEN (AP en Reuter) De Britse
regering heeft besloten het decimale
muntstelsel in te voeren. Dat heeft de
Britse minister van Financiën, Callaghan,
in het parlement meegedeeld. Voorgesteld
is het nieuwe stelsel in februari 1971 in
te voeren. Het pond zal de belangrijkste
munteenheid blijven. De kosten van de
omschakeling worden geschat op ruim
één miljard.
Advertentie
(Van onze correspondent)
WASHINGTON President Johnson
heeft dinsdag opnieuw een beroep op
Noord-Vietnam gedaan om naar de confe
rentietafel te komen vrede te sluiten en
mee te werken aan het doel: het Vietna
mese volk de gelegenheid geven om in
vrijheid over zijn eigen lot te beschikken.
Bovendien stelde Johnson nogmaals groot
scheepse economische hulp aan de Indo-
chinese staten, inclusief Noord-Vietnam,
in uitzicht.
De president sprak ter gelegenheid van
de vijfde verjaardag van het vredeskorps
en de daarmee samenvallende beëdiging
van de nieuwe directeur van het korps,
Jack Vaughn.
Uitdrukkelijk richtte Johnson zich tot
eventueel vredelievende groeperingen in
Hanoi, kennelijk pogend een wig te drij
ven tussen hen en de op Peking georiën
teerde communisten. Deze laatsten be
schreef Johnson als „groeperingen die de
oorlog toejuichen als een onderdeel van
hun grootscheepse opzet om de geschie
denis hun wil op te leggen".
Om zijn pleidooi kracht bij te zetten
Advertentie
incl. masker en make-up ƒ7.50
Salon de Beauté - Saunabaden
Santpoorterplein 1 Haarlem - Tel. 60643
zei de president, dat het iedereen nu toch
duidelijk moet zijn dat een militaire
overwinning voor de communisten niet
haalbaar is. Daarnaast verklaarde hij
nogmaals, dat Washington zich zal neer
leggen bij elke uitkomst van vrije verkie
zingen in Vietnam. Met deze hoofdpunten
in zijn rede zei het Amerikaanse staats
hoofd eigenlijk weinig nieuws, hoewel het
opviel dat zijn aanpak mild was en ver
oordelingen van de tegenstander achter
wege bleven.
Nieuw leek wel een schijnbaar losse op
merking van de president dat het einde
loos gepraat over het verleden niets ople
verde, zodat men beter naar de toekomst
kan kijken voor een oplossing van de ne
telige Vietnam-kwestie. Deze laatste op
merking leek, behalve voor de Vietname
se communisten, ook bedoeld voor de Se
naat. Daar was de critiek op de regering,
juist over het verleden en de interpretatie
ervan door Johnson en de zijnen ook gis
teren weer scherp.
Wel keurden het Huis van Afgevaardig
den ep d.e Senaat met overweldigende
meerderheden het presidentieel verzoek
om.. ^8 miljard dollar voor steun aan
Zuid-Vietnam goed, maar een critisch ge
rommel zit er nog altijd in de lucht. De
groep senatoren die ernstige bedenkingen
hebben tegen de regeringspolitiek in Viet
nam, lijkt thans aangegroeid tot rond
twintig. Dat kwam nog niet tot uitdruk
king bij de stemming van gisteren over
een amendement van senator Morse, dat
beoogde een resolutie van augustus 1964,
waarin president Johnson bijna beperkte
bevoegdheden voor militaire actie in
CANBERRA (Reuter) Door ernstige
droogte in het oosten van Australië zijn
zeker vijftien miljoen schapen en ander
half miljoen stuks ander vee omgekomen.
De toestand in grote gebieden van Queens
land en Nieuw-Zuid-Wales wordt steeds
catastrofaler. De voorzitter van de orga
nisatie van veefokkers, die dit op een bij
eenkomst van federale ministers meedeel
de, zei dat de gehele economie van het
land te lijden heeft van de vermindering
van de export die het gevolg is van de
droogte.
De economie van Oeganda rust voor
een belangrijk deel op twee pijlers:
katoen en koffie. Om niet al te zeer
afhankelijk te zijn van de koffie-uit-
voer, probeerde men destijds op advies
van de Wereldbank de katoenoogst te
vergroten. De aanbevelingen werden,
met succes, gevolgd. In verloop van
vijf jaar steeg de katoenproduktie met
ruim twintig percent. Ook meer afge
legen districten van het land konden
hierdoor worden opengelegd.
Maar toen het eenmaal zover was
kwam het land te staan voor een da
lende wereldmarktprijs. Bovendien
r~l
SOEDAN
o Lira
Scroti
CONGO
O /Kampala
Entebbe»
ENYA
icloria Meer
moest het harde strijd voeren om nieu
we afzetmarkten te vinden. De in okto
ber vorig jaar aangekondigde nieuwe
Amerikaanse katoen-politiek, die in
het komende jaar zal gaan werken
wordt in Oeganda zeer betreurd. De
vermindering van de geweldige katoen-
voorraden in de Verenigde Staten en de
toeneming van de Amerikaanse handel
in dit produkt zal ongetwijfeld een da
ling van de prijzen tot gevolg hebben.
En die prijs is sinds medio 1965 al ge
leidelijk gedaald, toen de eerste geruch
ten over de wijziging in de Amerikaan
se politiek de ronde deden.
Een prijsdaling komt in Oeganda
hard aan. De katoenexport bedraagt 28
percent van het totale exportcijfer.
Ruim twee miljoen mensen een
derde deel van de bevolking is be
trokken bij de verbouwing van dit pro
dukt.
Het is niet de eerste keer dat het
Amerikaanse beleid Oeganda hard
treft. Tot 1956 was India een belang
rijke importeur van de Oeganda-katoen.
Bijna driekwart van de katoenexport
ging naar India, totdat de Verenigde
Staten met hulpzendingen van katoen
naar India begonnen. De afzet van
Oeganda daalde sterk, tot wel vijftig
percent, en werd tenslotte tot vrijwel
nul gereduceerd. Duizenden balen ka
toen uit Oeganda door Indische impor
teurs in Oeganda besteld, liggen we
gens een nijpend gebrek aan deviezen,
nog steeds in Mombassa op versche
ping te wachten.
Het nieuwe afzetgebiend voor Oe
ganda werd China. Vorig jaar nam de
Chinese Volksrepubliek een derde van
de katoenoogst af, en ook dit jaar
hoopt men dat China een belangrijke
afnemer zal worden. „Als de Chinezen
er niet zouden zijn, waren we nu bank
roet geweest", zei een hoge ambtenaar
in Kampala. Al toont men zich weinig
verheugd over het feit dat de onder
handelingspositie zo zwak is, dat ver
beneden de wereldprijs met China ge
handeld moet worden. De Chinezen
zijn populair in Oeganda.
Door de verlaging van de inkomens
in de katoensector is de stabiliteit in
Oeganda verminderd. Dit houdt ook
verband met de moeilijkheden die be
staan tussen de centrale regering en de
Boeganda-stam. De Boeganda's willen
zich, reeds lang, van Oeganda afschei
den. Hun leider is „koning Freddie", tot
voorkort de president van het land. In
de strijd tegen het secessionisme van de
Boeganda stonden de voornamelijk niet
tot de Boeganda-stam horende katoen-
boeren aan de kant van Obote. Maar de
verlaging van de inkomens in de ka
toensector heeft de loyaliteit uiteraard
verminderd. Bovendien waren ver
kiezingen niet ver meer verwijderd.
Het is niet onmogelijk dat in de komen
de tijd de Chinezen nóg populairder
worden in Oeganda.
In maart komen de katoenprodu-
cerende landen weer in Washington bij
een. De nieuwe Amerikaanse politiek
zal de hoofdschotel van de debatten
vormen. Latijns-Amerikaanse landen
als Mexico, Peru en Brazilië hebben al
protest aangetekend tegen de nieuwe
katoenexportplannen van de VS. Oe
ganda zal een van die protesterende
landen zijn. Volgens ingewijden ziet
het er niet naar uit dat de Verenigde
Staten van plan zijn hun beleid te wijzi
gen. Misschien dat de moeilijkheden,
die Milton Obote tot zijn one manstaats
greep hebben gebracht het Amerikaan
se beleid doen modificeren.
Sinds oktober 1962 is Oeganda onaf
hankelijk lid van het Britse Gemene-
Milton Obote
best. De totale oppervlakte van het
land is ongeveer 240.000 vierkante ki
lometer bijna acht maal Nederland.
Oeganda heeft geen verbinding met
de zee. Het land grenst ten noorden aan
Soedan, ten Oosten aan Kenia, ten
zuiden aan Tanzanië en ten westen aan
Kongo.
Vergeleken met de andere Oostafri-
kaanse landen die het omringen telt
Oeganda tamelijk veel inwoners:
7.360.000. Hoofdstad is Kampala, gele
gen in het belangrijkste gebied van
het land, Boeganda. Boeganda was
vroeger een koninkrijk dat zich voor
de onafhankelijkheid wilde losmaken
van Oeganda om aansluiting te krijgen
met Tanzanië, dat toen Tanganjika
heette. De belangrijkste exportproduc
ten van Oeganda zijn koffie, katoen,
koper, thee en huiden.
Zuidoost-Azië werden gegeven te herroe
pen.
Het amendement werd met 92 tegen vijf
stemmen verworpen, vooral, omdat vele
critische senatoren niet de indruk wilden
wekken, dat zij de stoel onder de presi
dent willen uittrekken, nu 200.000 Ameri
kaanse soldaten in Vietnam hun leven wa
gen. Desondanks is het opmerkelijk dat
tot de vijf senatoren die voor Morse's
amendement stemden, prominente figu
ren als Fulbright, Young en Mc. Carthy
behoorden. Deze laatste maakte in 1964
een serieuze kans op de democratische
kandidatuur voor het vice-presidentschap.
Advertentie
'herenmodes met maatkleding-allure!'
introduceert voor u het
wereldbekende
overhemden vanaf 19.75
weekenders vanaf 24.50
grote houtstr. 59 - tel. 21392
gen. cronjéstr 86 - tel. 55477
3
Moorden. De 23-jarige Charles Schmidt die
in Tucson (Arizona) terechtstaat, is
door een jury schuldig bevonden aan de
moord op twee meisjes van 17 en 13
jaar en op een derde meisje van wie het
stoffelijk overschot nooit is gevonden.
De jury beval de doodstraf aan. Twee
medeplichtigen werden tot levenslang en
vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld.
Vaccin. Het Argentijnse ministerie van
Volksgezondheid heeft met spoed om
vaccin tegen de gele koorts gevraagd,
nadat onder de slachtoffers van de
overstromingen in het noorden van het
land verscheidene mensen aan de ziek
te waren overleden.
Economische politiek. Het Britse Lager
huis heeft de economische politiek van
de Labour-regering goedgekeurd. De
stemverhouding was 291 vóór en 287 te
gen. De Liberalen stemden met de Con
servatieven tegen.
Verkeersongelukken. In West-Duitsland
zijn vorig jaar bij 1.097.000 verkeerson
gelukken 15.710 mensen om het leven
gekomen en 432.770 gewond. Dit bete
kent een stijging met respectievelijk
4,8 en drie percent in vergelijking met
1964.
Vaticaan-documenten. Zaterdag zal het
tweede deel verschijnen van documen
ten van het Vaticaan uit de tweede we
reldoorlog. Dit deel bevat de brieven
van Paus Pius XII aan de Duitse bis
schoppen.
Reptiel. Geleerden van de Yale univer
siteit hebben in de vallei van de „Big
Hom" in Wyoming en Montana het
skelet gevonden van een 7,6 meter lang
reptiel, dat omstreeks 116 miljoen ja
ren geleden moet hebben geleefd.
Kunstfestival. De omstreden Russische
dichter Jeftoesjenko zal deelnemen aan
het kunstfestival in de Zuidaustralische
stad Adelaide. Op 21 en 22 maart zal
de dichter op het festival uit zijn werk
voordragen.
Auschwitz-beul. Dr. Horst Fischer, des
tijds S.S.'arts in het concentratiekamp
Auschwitz, zal op tien maart in Oost-
Duitsland terechtstaan wegens massa
moord. Hij zou tussen november 1942 en
januari 1945 tienduizenden gevangenen
geselecteerd en naar de gaskamers ge
zonden hebben.
Eieren gegooid: drie maanden. Een 35-
jarige Poolse fotograaf is in Warschau
veroordeeld tot drie maanden gevange
nisstraf omdat hij een dag tevoren drie
eiren had gegooid naar Mariene Die
trich toen zij in Warschau optrad. De
eieren kwamen naast haar voeten te
recht, en de even geschrokken zange
res kon haar optreden gewoon voortzet
ten. Motief van de fotograaf: In januari
1964 aan de zangers geleverde foto's
waren nog steeds niet betaald.
