Première in Carré van
„TIEN TOON"
Hilly
A
Germ de Jong, belangrijke figuur in de
ontwikkeling Nederlandse schilderkunst
I
m
I
m
IN DE
GREEP y
VAN A
DE GRIEP?
Toon Hermans in Auditie
een grote echte clown
WITTE KRUIS
Oroepsexpositie van Arti in Amsterdam
v K -mk.
VRIJDAG 4 MAART I960
9
Ton Neelissen
poeders helpen
u eruit!
inslik
-
De radio geeft zaterdag
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 VARA.
9.40 VPRO. 10.00-24.00 VARA.
T elevisieprogramma
VOOR ZATERDAG
NEDERLAND I
Bob Buys
„The War Game" wordt
openbaar vertoond
nabeschouwingen
Brechts Galilei
yf
DE PREMIèRE van zijn jubileumshow „Tien Toon" is voor Toon Her
mans zwaar werk geweest. Pas een kwartier voor het einde der voorstelling
(te middernacht) kréég hij zijn publiek, dat tot dan toe met een overgedo-
seerd applaus zijn lauwe betrokkenheid had proberen te maskeren. Carré
ln Amsterdam is Toon Hermans' lievelingspodium, hij kan er zich vrijlopen
en zijn publiek familiaal betrekken in z'n verrukking om de ruimte. Carré
is Hermans' grootste onderonsje, maar het was er gisteren heel lang alleen
van zijn kant. Toon Hermans' grootste kracht is zijn stralende toneelper
soonlijkheid; als dié op de zaal is geënt kan hij doen en laten wat hij wil
(zelfs op zijn rug beentjestrappelen)alles draagt dan bij tot succes. Woord
spelingen en grapjes die bij ieder ander op het toneel de mist in zouden
gaan, worden bij hem dan toplachers. Gisteren gingen er nummers de mist
in. Toon moest de „Zalmconference" terugnemen en het grapje dat het
redden moest haalde het ook niet: „Ja, dat is dan óók weg", zei Toon, mik
kend op het onderonsje dat echter daardoor nóg sterker als ontbrekend
gevoeld werd.
HET NUMMER WAAR Hermans zijn
publiek mee aan zijn voeten kreeg was
echter een gróót nummer, een hoogte
punt in zijn carrière, een indrukwekkend
clownsnummer. Hermans had eerder al
in het programma een sketch gewijd aan
zijn oude verlangen een clown te worden
hij is het eigenlijk nóóit geweest). Toen
hij vlak voor het einde met „Auditie"
kwam, was hij clown. Het nummer be
treft een televisie-auditie door een oude,
gebroken Nederlands pratende, Weense
goochelaar. Het contact van zijn beoor
delaars met hem geschiedt via een kei
harde metalige microfoon. De oude goo
chelaar wordt in zijn levensverhaal on
derbroken door een stem: „U heeft twee
minuten". Dan begint, geschrokken, de
oude aan zijn stuk voor stuk falen
de trucs. Met een meesterlijke frappe,
een uitgewogen regeltje van de oude
man, eindigt dit nummer dat een Grock-
niveau heeft. Geen woord staat er ver
keerd in, alle tragiek ervan komt uitslui
tend ma lachen bij het publiek door; een
hoogtepunt in Hermans' carrière en ho
pelijk een afscheid van de man die stui
vers gooit naar die zonnige blauwe he
mel van wolkjes en menselijk geluk, om
dan net te doen of er rijksdaalders te
rugkomen. Met zijn oude act „Mister To-
nio", hartveroverende uitgelatenheid van
een goochelaar die niets kan, maar daar
hetzelfde effect mee bereikt als een ech
te goochelaar (dat is pas goochelen!)
rondde Hermans zijn „Auditie" superieur
af en kon het slot van zijn show een
Advertentie
Kerkrade. Tijdens het wereldmuziekcon
cours in Kerkrade zal het groot radio-
•n televisie-orkest uit Moskou tweemaal
concerteren. Het orkest, dat 117 leden
telt, geldt als het beste symphonie-or-
kest van Rusland.
Advertentie
Een platenbon is altijd raak
even gelukkige Toon voor het voetlicht
brengen als ooit tevoren. Ook deze show
kan weer beginnen aan die voor Hermans
steeds langzame groei naar perfecte pre
sentatie en evenwicht.
VAN HET OVERIGE programma wer
den liedjes als „Méditerranée" en „Als
een ballonnetje" door het publiek met
dankbare herkenning onthaald. Bij ande
re oude nummers viel op dat Hermans
enige distantie heeft genomen tot het „ge-
voelerige" erin. In het liedje „Sjaan en
Sjon" waren humor en sentimentaliteit in
een voor Toon uitzonderlijk goed
evenwicht. Twee liedjes uit zijn komende
Broad way-show (vertalingen van zijn
Carnavals-schlager „Ask the gentleman
in the comer what he's drinking" en zijn
nachtliedje met het wakker geworden
zoontje „Sleep my little Shakespeare")
kregen een welwillend onthaal het
zoontjesliedje zal het in Amerika beslist
wel doen, gezien het succes dat Danny
Kaye met deze zielsberoerlijkheden heeft.
De pantomime waarmee Hermans zijn op
de band opgenomen levensverhaal bege
leidt, appelleerde weer te veel aan het
„onder ons"-gevoel: alsof wij zitten te
springen om levensinformatie betreffende
een idool.
TOON HERMANS werd op het toneel
geassisteerd door de Britse artieste Selly
Seyd. Zijn zeskoppige muziekensemble,
onder leiding van Govert van Oest, was
uitmuntend. De jonge trombonist Hans de
Ruyter viel op door ragfijne timing,
Coen van Nassou als subtiel bespeler van
de vibrafoon. De huldiging na afloop,
waar ook mevrouw Hermans bij betrok
ken werd, was overweldigend. Onder de
aanwezigen merkten wij op minister Vro
lijk, Reinder Zwolsman en Johnny Lion.
Iedereen was er dus.
Advertentie
TOT 14 MAART IS IN het gebouw van het Amster
damse genootschap Arti et Amicitiae weer een groeps
tentoonstelling te zien. Dat betekent dat een beperkt
aantal leden er met een ruime inzending vertegenwoor
digd is. Een van hen is de nu al enige tijd te Overveen
gevestigde schilder Germ de Jong, die op 8 maart aan
staande zijn 80ste verjaardag hoopt te vieren. Vrienden
zijn druk doende van die dag iets groots te maken. En
hij heeft er vele. Men kan dit begrijpen door zijn werk.
Germ de Jong was een belangrijke figuur in de ontwik
keling van de Nederlandse schilderkunst. Hij maakte
deel uit van het gezelschap van de voor de laatste oorlog
bestaande en belangrijk te noemen Hollandse Kunste
naarskring, die vooral de Bergense School vertegenwoor
digde. Germ de Jong paste goed in dit gezelschap maar
sloot rhet zijn werk toch ook aan bij andere Franse
MOCHT IK ME AL verplicht voelen tot
een bezoek aan deze expositie uit res
pectvolle vriendschap met Germ de Jong,
het optreden hier van de zo weinig expo
serende Dick Lammers woog minstens
even zwaar. Deze dichterlijke schilder
leeft meer naar binnen dan De Jong.
Zijn wereld is een naar de realiteit ge
droomde waarbij sprake is van enige nos
talgie naar vroeger en gedacht ook kan
zijn aan grote momenten in de ontwikke
ling van de Westeuropese schilderkunst.
Lammers is een naar miijn smaak be
langrijke leraar voor hen die hun weg
hopen te vinden in de beeldende kunst,
hetzij als vrij kunstenaar, hetzij als
tekenleraar. Meestal is in het werk van
hen die een dergelijke taak op zich kon
den nemen een samenhang te constateren
tussen kunstzinnige eruditie en het eigen
creatieve willen. De vaak vrije toets in
Lammers' schilderijen getuigt toch ook
van een weten van wat men met penseel
en verf kan doen. En hoewel de grote
Spaanse schilder Goya gelijk bij verschil
lende andere Nederlandse schilders ook
hem een lichtend voorbeeld geweest kan
zijn voel ik in Lammers' geschilderde
werk dat eveneens Velasquez niet zo
aan hem voorbij is gegaan. Het zijn niet
alleen de door hem geschilderde meisjes-
en jongevrouwefiguren in bepaalde kledij
die mij aan deze prachtige schilder de
den denken, maar vooral de wijze waarop
Lammers zijn materiaal hanteert en een
zekere voorname terughoudendheid soms.
Daarbij dient opgemerkt te worden, dat
Lammers' toets een duidelijke persoon
lijke genoemd kan worden. Zijn kleurge-
ving is bovendien er meer een van har
monieën en minder gericht op tegenstel
lingen. Om tot een zekere spanning in het
werk te komen heeft hij dat ook minder
nodig daar hij die vindt in een soms ex
pressionistisch te noemen vormgeving.
ALS HET KLEINE stilleven met vij
gen van Jeanne Bieruma Oosting niet het
oudere werk mocht zijn dat ik erin meen-
*de te herkennen) dan toch is het van
een geest waarom ik deze schilderes al zo
vroeg? leerde waarderen. In de loop van
haar ontwikkeling bleek zij later wel eens
minder sterk, maar het grootste deel van
haar inzending is van de herwonnen
kracht, die ik al eens eerder mocht con
stateren. Tegenover elkaar hangen de
schilderijen van Dick Zwier en Rik van de
Mey, en zo staat Zwiers goede smaak
en kunnen tegenover de naar kleur wel
eens schokkende schilderkunst van Van
der Mey. Een voorkeur voor de eerstge
noemde is voorstelbaar en te achten,
maar een daad gelijk Van der Mey's fel
Hollands-kleurige landschap aan de Am-
stel is toch als een verfrissende windstoot
schilders dan alleen Le Fauconnier, die voor de Ber
gense School zo inspirerend was geweest. Minnaars van
Frankrijk en Parijs in het bijzonder moesten wel ge
charmeerd zijn door de gevoelige doeken, die Germ de
Jong daar schilderde. Innemend als de onderwerpen zelf
waren ook de schilderijen die hij langs de duinrand of
naar rijke boeketten maakte. Dat hij soms wel eens te
zeer charmeerde weet hij zelf toe te geven. Maar dat hij
ook boven de aantrekkelijke uiterlijkheid der dingen
weet uit te komen bewijzen in deze expositie twee wat
oudere schilderijen uit Prats de Mollo, een kleine stad
in de Oostelijke Pyreneeën, waar later zijn ook in deze
tentoonstelling vertegenwoordigde collega Dirk van
Gulik zoveel inspiratie wist te vinden. Daarvan getuigt
hier slechts één tekening. In Van Guliks inzending do
mineren thans ruig geschilderde stillevens.
$F i
HILVERSUM 1. 402 m. 7.00-24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Het levende
Woord. 7.15 Klassieke grammofoonmu-
ziek. 7.30 Nieuws. 7.32 Passiemuziek (gr)
7.55 Overweging. 8.00 Nieuws. 8.10 Djinn:
gevarieerd programma. (8.30-8.32 Nws.;
8.32 Wegeninformatie; 9.35 waterstanden.
12.00 Angelus. 12.03 Stereo: Country and
Western Express (gr.). 12.24 Marktbe
richten. 12.27 Mededelingen t.b.v. land- en
tuinbouw. 12.30 Nieuws. 12.40 Grammo-
foonmuziek. 12.45 Overheidsvoorlichting:
Geven en nemen: De familie Van Buuren
praat weer over het verkeer. 12.55 Licht
instrumentaal trio (gr.). 13.10 Intelligen
tie Rally. 14.10 Musicerende dilettanten.
14.30 Voor de kleuters. 14.40 Metropole
orkest en zangsoliste (opn.): amusements
muziek. 15.15 Chansons de France. 15.30
Visages de la chanson: een Frans-Neder
lands programma. 16.00 Muzikale Tombo
la 1: gevarieerd muziekprogramma. 17.10
Voor de twintigers. 17.25 Muzikale Tom
bola II: gevarieerd muziekprogramma.
18.20 Sportperiscoop. 18.30 Muzikale Tom
bola III: Ritme en Rijm. 18.50 Lichtba
ken, lezing. 19.00 Nieuws. 19.10 Aktuali-
teiten. 19.30 SUS-aktie, 3e uitzending. 20.00
Koorzang (gr.). 20.05 De ontvoering van
dokter Madeleine Berton, hoorspel (2).
21.00 Bij Cascade te gast... licht geva
rieerd muziekprogramma. 22.00 Grammo-
foonmuziek. 22.10 Roulette, muzikaal spel
letje. 22.25 Boekbespreking. 22.30 Nws.
22.40 Tussen licht en donker, overweging.
22.55 Brabants orkest en solist (opn.):
moderne en klassieke muziek. 23.45 Koor
zang (gr.): Russische liederen. 23.55-24.00
Nieuws.
VARA: 7.00 Nieuws, ochtendgymnastiek
en socialistisch strijdlied. 7.23 Lichte
grammofoonmuziek (Om 7.30-7.35 Van de
voorpagina, praatje). 8.00 Nieuws. 8.10
Lichte grammofoonmuziek (vervolg). 9.20
Accordeon-ensemble. VPRO: 9.40 Woord
en wederwoord (II), lezing. VARA: 10.00
Z.O. 135, gevarieerd programma (Om
11.00 Nieuws). 12.15 Loon naar werken, le
zing. 12.27 Mededelingen t.b.v. land- en
tuinbouw. 12.30 Tussen start en finish: ac
tueel sportnieuws. 13.00 Nieuws. 13.10
VARA-Varia. 13.15 Stereo: Lichte muziek
(opn.). 13.40 Voor de twintigers. 14.15 Ra
dio Jazzclub. 14.55 Voor nu en later, le
zing. 15.10 Italiaanse opera-aria's (gr.).
16.00 Nieuws. 16.02 Lichte grammofoon-
muziek. 16.45 Vragenvuur: een bekende
Nederlander beantwoordt vragen van jon
ge mensen. 17.00 Stereo: Metropole orkest
17.30 Radioweekjournaal. 18.00 Nieuws en
commentaar op het nieuws. 18.20 Lichte
grammofoonmuziek voor de teenagers.
19.20 Boekenwijsheid. 19.40 Lichte gram
mofoonmuziek. 20.00 Nieuws. 20.05 Gram
mofoonmuziek. 20.40 Licht instrumentaal
trio. 21.05 Een voet tussen de deur, hoor
spel. 21.45 Strijkkwartet: klassieke en
moderne muziek. 22.30 Nieuws. 22.40
Liedjesprogramma. 23.10 Even naplaten:
lichte grammofoonmuziek. 23.55-24.00
Nieuws.
HILVERSUM III. 240 m. en FM-kanalen.
NRU - Gezamenlijk Programma.
9.00-11.00 Voorbereid door AVRO.
11.00-18.00 Voorbereid door NCRV.
NRU-AVRO: 9.00 Nieuws. 9.02 Solisten
en orkestenparade. 10.00 Nieuws. 10.02
Lichte grammofoonmuziek voor de tie
ners. NRU-NCRV: 11.00 Nieuws. 11.02
Lichte orkestmuziek (gr.). 11.30 Muziek
van het Leger des Heils (gr.). 12.00 Nws.
eventueel actualiteiten. 12.02 Lichte gram
mofoonmuziek. 13.00 Nieuws. 13.02 Pla-
tenshow voor tieners. 14.00 Nieuws. 14.02
Hoogtepunten uit operettes, musicals en
films (gr.). 15.00 Nieuws. 15.02 Klassieke
grammofoonmuziek. 15.30 Lichte gram
mofoonmuziek (Om 16.00 Nieuws). 17.00
Nieuws. 17.02-18.00 Sportshow met lichte
grammofoonmuziek.
BRUSSEL 324. 12.00 Nieuws. 12.03 Film
kroniek. 12.40 Weerbericht, mededelingen,
programmaoverzicht en SOS-berichten
voor schippers. 12.45 Klassieke muziek.
12.55 Buitenlands persoverzicht. 13.00
Nieuws en weerbericht. 13.20 Festivalor
kest. 14.00 Nieuws. 14.03 Showtime. 15.03
Lichte muziek. 17.00 Nieuws, weerbericht
en mededelingen. 17.15 Lichte muziek.
17.35 Dansmuziek. 18.00 Nieuws. 18.03
Voor de soldaten. 18.28 Paardesportbe-
richten. 18.30 Kleinkunstprogramma. 18.45
Sportkroniek. 18.52 Gitaarmuziek. 19.00
Nieuws, weerbericht en radiokroniek.
19.40 Lichte muziek. 20.00 Gevarieerd pro
gramma met lichte muziek. 21.00 Jazz
muziek. 22.00 Nieuws en berichten. 22.15
Kaf en Koren. 23.00 Klassieke muziek.
23.30 De nachtvlinders. 23.55-24.00 Nieuws.
Advertentie
Een platenbon is altijd raak
VOOR VRIJDAG
NEDERLAND I
NOT/NTS: 10.45-12.00 Schooltelevisie.
NTS: 19.00 Nieuws in het kort. 19.01 Klaas
Vaak. KRO: 19.05 Telixer: actuele infor
matie voor jongeren. NTS: 19.35 Paradij
selijke eilanden, Engelse natuurfilm.
20.00 Journaal en weeroverzicht. KRO:
20.20 Brandpunt. 20.50 Koppie-Koppie,
filmreportage. NTS: 21.35 Bonanza, TV-
film, (aflevering 26). KRO: 22.25 Ge
loofsbrieven, godsdienstig programma,
(deel 2) NTS: 22.50-22.55 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. AVRO:
20.01 De Danny Kaye Show. 20.50 Kijk:
maandelijks televisie-magazine. NTS:
21.20 Dr. Ben Casey, TV-spel. 22.10-22.15
Journaal.
NTS: 10.30 Teleac: Samen leven nu en
morgen (herh. les 18). 11.00 Teleac:
Pech onderweg (herh. les 7). 11.30-12.00
Teleac: Studie-voorlichting (herh. les 8).
NCRV. 16.00 Onder de loep: philatelis-
tisch allerlei. 16.20 Achter het stuur:
autorubriek. 16.45-17.30 Voor de kinderen.
NTS: 19.00 Nieuws in het kort. 19.01 Klaas
Vaak. NCRV: 19.05 Waarom? Daarom!:
Passen en meten, programma over wis
kunde. 19.28 Station Petticoat, TV-film.
19.52 Morgen is het zondag. NTS: 20.00
Journaal. NCRV: 20.20 Licht instrumen
taal kwartet. 20.25 Interland: televisie
spelcompetitie Nederland-België (deel 5).
NTS: Eurovisie: 22.00 Finale Songfestival
te Luxemburg. NCRV: 23.30 Attentie.
NTS: 23.55-24.00 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: Eurovisie: 18.00-19.30 Wereldkam
pioenschappen ijshockey te Ljubljana:
Zweden-Oostduitsland. 19.30 Hollywood a
go go, beatshow voor de tieners. 20.00
Nieuws in het kort. 20.01 Patrouillewagen
'54.antwoord!, tv-politiefilm. VPRO:
20.25 Wat bezielt u? kroniek met onder
werpen waar psychologie aan te pas komt.
NTS: 21.00 Onaantastbaar, TV-film. VPRO
21.45 Het eeuwige leven? filmreportage
over het Geriatisch Instituut van Boeka
rest. NTS: 22.10-22.15 Journaal.
in een atmosfeer, die op de duur wat te
lang alleen maar aangenaam was.
Naast de door visie intrigerende en ver
zorgde grafiek van Hans van Dokkum ont
moette ik het in eenzelfde medium nieu
we werk van Oey Tjeng Sit, wiens won
derlijke wereld nu krachtiger aan ons ver
schijnt.
Deze expositie verschaft ons voorts ge
legenheid tot een diepere benadering van
de kunst van de beeldhouwers. Niel Steen
bergen en Arie Teeuwisse, beiden ruim
schoots boeiende figuren, terwijl hun col
lega's Johan Sterenberg en Henk Dan-
nenburg door hun kwaliteiten evenzeer
tot een bezoek aan deze expositie kun
nen verplichten als Dick Lammers en
Germ de Jong dat doen.
Advertentie
Babyderm-zeep
Hedenavond zal de Spaanse fla
menco-dansgroep „Fiësta Gitana" in
de Haarlemse Stadsschouwburg een
voorstelling geven van hun zigeu
nerdansen. De dertien solisten waar
uit het gezelschap bestaat zijn Cris
tobal Reyes, La Tati, Ramon Velez,
Gaspar de Utrera, Tomas de Huelva,
Maria Angeles, Luis Adame, Marina
Torres, Manuela de Ronda, Maria
Antonia, Carmen Montoya, Miguel
Gabarre en de gitarist José Motos.
In het programma is onder meer de
authentieke huwelijksceremonie van
de zigeuners, de „Boda Gitana" op
genomen.
Kennedy-compositie. Het symfonie-orkest
van Boston heeft de componist William
Sydeman opdracht gegeven een werk te
componeren ter nagedachtenis aan pre-
sident Kennedy. Het libretto zal o.a. uit
spraken van de president bevatten en
passages uit het werk van de historicus
Arthur Schlesinger, die nauw met Kenn
dy heeft samengewerkt
Advertentie
Een platenbon is altijd raak
(Van onze correspondent)
LONDEN De voor de BBC gemaakte
film „The War Game" (het oorlogsspel)
over nucleaire oorlog in Engeland, zal
thans in de bioscopen in het openbaar
voor personen boven de 16 jaar mogen
worden vertoond.
De film is zo suggestief, dat de B.B.C.
weigerde deze in haar televisieprogram
ma op te nemen. „The War Game" wal
tot nu toe alleen in door de B.B.C. geor
ganiseerde besloten voorstelling voor ge
nodigden te zien.
Advertentie
Een platenbon is altijd raak
„Het Leven van Galilei" is een indruk
wekkend, monumentaal stuk, dat bleek
gisteren overduidelijk in de Duitse televi
sieversie, of zeg maar gerust: filmversie,
die er in Hamburg van gemaakt was. Het
spel binnenshuis werd enige malen har
monisch onderbroken voor straatscènes,
waarvan de inquisitie-optocht met de bal-
ladenzanger wel de meeste indruk maak
te. Ook werd er (dat spreekt haast van
zelf) door iedereen voortreffelijk gespeeld
al moet ik toegeven de ietwat kluchtige
aanzet in het begin met enig wantrouwen
te hebben bekeken.
Brecht bewaart op allerlei manieren
enige distantie tot zijn publiek, ten eerste
door allerlei wetenswaardigheden min of
meer aan de kijkers op te dringen, zonder
veel moeite te doen ze in een natuurlijke
dialoog, als het ware toevallig, të verwer
ken, en ten tweede door bij voorbeeld in
de laatste scène, als Sarti het manuscript
in ontvangst neemt van de voltooide „dis-
corsi", de realiteit gemakshalve overboord
te gooien, want als geroutineerde thriller-
bekijkers zaten we allemaal te denken:
„Man, stop die papieren nu onder je jas,
straks komt de cipier terug en word je
gesnapt," maar nee, de realiteit moest
weer wijken voor de „leerstelligheid",
Brecht moest nog een gesprek kwijt over
wetenschap en geweten en dat ging voor.
Daardoor was het geen stuk dat gemak
kelijk en direct aansprak, wel echter een
stuk uit één stuk, waarin realiteit en
fantasie verweven waren tot een sterke
getuigenis.
Nico Scheepmaker
Advertentie
Een platenbon is altijd raak
