„Geen ramp,
wel magere
maanden"
Olieleveranties aan Rhodesië
verontrusten Britse regering
Blokkadebrekers moeten op
ernstige gevolgen" rekenen
Oplossing kabinetscrisis in
België lijkt nog niet in zicht
in
Ifunspeet...
Geen
Leeuwen
GOLD
SPUR
NKROEMAH misbruikte zijn talent
IK
Van dag tot dag
Politie in Brussel
dreigt met staking
Adenauer naar
Parijs en Israel
Russische acteur
belooft beterschap
J
Jee
tel eg rammen
2
WOENSDAG 9 MAART 1966
3
Indisch parlement hoort:
Onthutsend rapport over
Nkroemahs gevangenen
Verbaasd
daar valt niets te schieten
voor doorgewinterde
grootwildjagers
Toch proberen...?
Probeer liever 'n Gold-Spur,
'n leeuw van een sigaret
en veel gemakkelijker
te vangen...
met één gulden hebt U hem,
zélfs in Nunspeet
onbegrijpelijk goed!
Te kort
Onderdrukt
Als onze abonnees morgen hun krant
(Iets later dan normaal) in de bus krij
gen, hebben zij op hun televisiescherm de
voornaamste gebeurtenissen in Amster
dam al gezien. Zij hebben dan geprofi
teerd van de veelomvattende en moeiza
me organisatie, die de t.v.-mensen heb
ben opgebouwd om het publiek te gerie
ven. Wie achter de schermen zou hebben
kunnen kijken, zou versteld hebben ge
staan van wat er allemaal nodig was om
het huwelijk onzer kroonprinses zo volle
dig mogelijk in beeld te brengen.
Achter de schermen van de krant is het
overigens ook geen eenvoudige zaak. Wij
hebben een compromis moeten treffen
tussen twee belangrijke eisen: zoveel mo
gelijk in woord en foto afdrukken van de
huwelijksfestiviteiten en toch zo min mo
gelijk vertraging in drukken en bezorgen
doen ontstaan. Hoe vroeger de krant op
de pers gaat, hoe minder van de gebeur
tenissen kan worden afgedrukt. Enige ver
schuiving naar een later tijdstip van druk
ken was dan ook onvermijdelijk. In de
uren tussen negen en twee ,noet alles
worden samengeperst wat in Amsterdam
aan kopij en foto's te vervaardigen is.
Wat is daarvoor nodig? In Krasnapolsky,
het Amsterdamse perscentrum, bevindt
zich ook onze redactiepost. Van daaruit
opereren voor onze dagbladcombinatie al
leen al 21 verslaggevers, telefonisten en
telexisten.
Langs de route van de rijtoer zijn voor
ons 12 portofoonposten ingericht, die in
directe verbinding staan met de centrale
post in Krasnapolsky. Deze centrale post
beschikt over vier telefoonlijnen en een
telexverbinding, televisiemonitors en ra
dio-ontvangers. Hier wordt het persklare
verslag samengesteld dat vervolgens
wordt doorgetelext naar onze plaatselijke
redactie.
Wat de foto's betreft, ons blad heeft
een overeenkomst met een „pool" van 25
fotografen, die hun foto's in een labora
torium aan de Nieuwe Zijdsvoorburgwal
afwerken en deze via twee telefotozen-
ders onmiddellijk naar onze redactie over
seinen. Bovendien is een auto van onze
onderneming in Amsterdam aanwezig om
eventuele storingen in de telefotoverbin-
ding te ondervangen door afgewerkte fo
to's naar onze redactie te brengen.
De veelheid van technische voorzienin
gen maakt de kans op storingen groter.
Als alles feilloos werkt kunnen wij in on
ze krant nog tot een half uur voor het
ter perse gaan berichten en foto's, opne
men. De bezorging zal te kampen heb
ben met drukte op straat, afzettingen
vanwege festiviteiten en andere belem
meringen. Maar dat een dag als die van
morgen, die voor de meesten een vrije
feestdag is, van alle bij de krant betrok
kenen een uiterste inspanning vraagt
en krijgt zal wellicht een overweging
waard zijn. Mocht er hier of daar een
wieltje in het raderwerk haperen of uit
vallen, dan is ons excuus hierbij aange
boden en verklaard.
NEW DELHI (Reuter) De Indische
minister van Voedselvoorziening, Soebra-
manian, heeft dinsdag in antwoord op vra
gen in het parlement gezegd dat een
ramp als gevolg van de mislukte oogst is
afgewend door tijdige invoer van levens
middelen en de hulp die uit het buiten
land wordt ontvangen. Hij liet zich prij
zend uit over deze hulp en verklaarde dat
er, ondanks het feit dat er magere maan
den in India voor de deur staan, geen
mens van honger zal sterven.
Hij vertelde dat India dit jaar tien tot
elf miljoen ton graan zal invoeren uit de
Verenigde Staten. Elke maand komt on
geveer een miljoen ton Amerikaanse tar
we in India aan.
De minister zei, dat Amerika India
heeft laten weten, dat het vermoedelijk
niet mogelijk zal zijn om meer tarwe
te zenden na 1970-71, zelfs als Washing
ton dat zou zillen doen. Dit is vermoe
delijk een toespeling op de gestadig ver
minderende tarwevoorraden in de V.S.
(GENèVE (AP) De internationale
Liga van het Rode Kruis heeft gisteren
een oproep doen uitgaan voor hulpverle
ning aan de politieke gevangenen van het
afgezette bewind van Nkroemah in Gha
na. Een rapport van de Liga zegt dat de
meer dan 800 mensen die door de nieuwe
regering in Ghana zijn vrijgelaten allen
een zeer slechte conditie hebben. Velen
van hen zijn blind en verlamd.
Volgens het rapport zullen zij allen een
tijdlang niet kunnen werken. Zij zullen
veel hulp nodig hebben voor ze weer in
de gemeenschap opgenomen kunnen wor
den.
De Liga verzoekt zijn leden om tropi
sche lichtgewichtkleding, vitaminetablet
ten en andere medicamenten, melk en toi
letartikelen te sturen.
Aan de voormalige voorzitter van de Al
gemene Vergadering van de Verenigde Na
ties en ex-minister in het regime Nkroe
mah, die in de gevangenis van het Fort
Ussher is gedetineerd, is gelegenheid ge
geven een aantal journalisten te ontmoe
ten om de geruchten de kop in te drukken,
volgens welke hij „in onwaardige omstan
digheden" gevangen wordt gehouden.
Advertentie
99
LONDEN (AFP-Reuter) Groot-Brit-
tannië heeft dinsdag gewaarschuwd dat
het leveren van olie aan Rhodesië via
een pijpleiding uit Mozambique voor alle
betrokkenen ernstige gevolgen zal kun
nen hebben. Deze waarschuwing werd ge-
gegeven door het Bureau voor Gemene
bestbetrekkingen en was gericht aan Lon-
rho, een Britse maatschappij met finan
ciële belangen in een Portugese onderne
ming die de pijpleiding exploiteert.
Maandag werd gemeld, dat men in Bei-
ra een havenstad in Mozambique
reusachtige olietanks installeert voor de
olievoorziening van Rhodesië via een pijp
leiding naar Oemtali. Er zou een Grieks
tankschip met twintigduizend ton olie voor
Rhodesië naar Beira onderweg zijn.
Volgens goedingelichte kringen in Lon
den heeft de Britse regering aan Malaga-
sië, het voormalige Madagscar, landings
faciliteiten voor de RAF gevraagd om het
schaduwen van tankers, die het olie-em
bargo zouden willen schenden, mogelijk
te maken.
De Britse marine en de luchtmacht
hebben de speurtochten naar tankers met
olie voor Rhodesië, die mogelijk pogen
Mozambique te bereiken, geïntensiveerd.
Tot de eenheden die aan het speurwerk
deelnemen behoort het 43.340 ton meten
de vliegdekschip Ark Royal. Vliegtuigen
van dit schip patrouilleren de scheep
vaartroutes naar Beira, de haven in Mo
zambique. Er zouden tankers zijn terug-
Advertentie
gekeerd nadat ze door vliegtuigen waren
opgespoord.
Onze Londense correspondent meldt, dat
Judith Todd, de 21-jarige dochter van de
door Ian Smith aan banden gelegde vroe
gere Rhodesische premier Garfield Todd,
die in november naar Rhodesië vertrok
om Smith uit te dagen, dinsdag in Lon
den is teruggekeerd met het manuscript van
een door haar geschreven boek over het
Ian Smith-regime. Zij verklaarde nogal
verbaasd te zijn zich weer in Londen te
bevinden. Ze had verwacht in Rhodesië te
worden gearresteerd. De Rhodesische
autoriteiten hadden haar met grote hof
felijkheid behandeld.
„Ik was blijkbaar niet belangrijk ge
noeg", zei Judith, die enkele maanden ge
leden haar vaders plaats innam in een
studentenforum over Rhodesië. Zij is even
fel tegen het Smith-regime gekant als
vroeger.
„Er zijn nog steeds vijfhonderd mensen
in Rhodesië onder huisarrest. De gevan
genissen zijn barstens vol en er zijn lege
plekken in de kranten, omdat de censuur
heeft ingegrepen."
Haar vader is vol vertrouwen dat de
Britse regering het probleem zal oplos
sen. Maar sommigen vinden dat hij te op
timistisch is, zei zij. „De sancties werken
niet en mijn vader is van mening dat En
geland de hulp moet inroepen van de
Verenigde Naties."
BRUSSEL De mogelijkheden van een
voortzetting van de katholiek-socialisti
sche regeringcoalitie in België is dins
dagavond bijzonder klein geworden. For
mateur P. Vanden Boeynants verklaarde
na een nieuw interimrapport te hebben
uitgebracht aan koning Boudewijn, dat hij
„thans geen andere oplossing" zag dan
de vorming van een zakenkabinet of van
een katholiekliberale regering.
Dinsdagmiddag ontstond in de sinds
tien februari bestaande regeringscrisis
een nieuwe situatie, doordat de so
cialistische partij zich wel bereid ver
klaarde verder te onderhandelen met de
Christelijke Volkspartij, doch niet met de
als formateur optredende voorzitter er
van.
De socialisten verwijten Vanden Boey
nants niet alleen de vorming van een
nieuw rooms-rood kabinet door de soci-
BRUSSEL (Reuter) Meer dan drie
honderd Brusselse politieagenten hebben
maandagavond op een bijeenkomst die
door hun vakbond was belegd, besloten
dinsdag vijftien maart te staken, als zij
geen moderne wapens en „gevarentoe-
lage" krijgen.
Zij eisten voorts politieagenten niet al
leen te laten surveilleren in gebieden
waarvan wordt aangenomen dat zij de
aandacht van de onderwereld genieten.
alistische kamervoorzitter A. van Acker
en daarna door de katholieke demissio
naire minister P. W. Segers te hebben
verhinderd, doch ook dat hij zich met zijn
ontwerp-programma ook tot de liberale
Partij voor Vrijheid en Vooruitgang had
gewend.
Dit „veto" tegen de formateur van de
CVP wekte grote ontstemming in die par
tij, die zich in een verklaring onmiddel
lijk achter haar voorzitter schaarde.
Dinsdagavond gaf formateur Vanden
Boeynants toe, dat ook een coalitie met
de Liberalen niet gemakkelijk te vormen
zal zijn. De voorzitter van de Liberale
Partij, O. Vanaudenhove, overhandigde
hem dinsdagmiddag een uit twaalf pagi
na's bestaand document met aanvullingen
op het ontwerp-programma.
België wordt sinds 1961 door een katho
liek-socialistische coalitie geregeerd.
Daarvoor was een katholiek-liberaal ka
binet onder leiding van de CVP'er profes
sor G. Eyskens aan het bewind.
BONN (AP) Konrad Adenauer, de
voormalige Westduitse bondskanselier ver
trok dinsdag naar Parijs om te trach
ten de Frans-Duitse vriendschapsbanden
nauwer aan te halen. Begin mei zal Ade
nauer naar Israel reizen om de stroef ver
lopende besprekingen over Westduitse
steun aan dit land een injectie te geven.
Vorige week liepen besprekingen in
Bonn over deze hulpverlening vast.
Kennedy-gedenkplaat. Op de plaats waar
22 november 1963 president Kennedy
werd vermoord zal een gedenkplaat
worden aangebracht met een beschrij
ving van de moord en een plattegrond
van de route die de Amerikaanse presi
dent op zijn rijtoer door Dallas volgde.
(Van een bijzondere medewerker
Er zijn twee elementen karakteristiek in de staatsgreep die in Ghana
heeft plaatsgehad. Allereerst dat die staatsgreep uitging van leger en
politie. Met die mogelijkheid is al jarenlang rekening gehouden, maar nu
zij werkelijkheid is geworden, voegt zij een geheel nieuwe noot toe aan
het traditionele beeld van de Ghanese politiek. Voordien was het verzet
van rechts gekomen: de intellectuele elite van de kust, of de Ashantie-
adel uit het binnenland, of van uiterst linkse elementen. Nu komt er dus
een neutrale macht aan bod. We zien dat in vele voormalige koloniën ge
beuren: de politieke leiding bemoeit zich met de organisatie van het leger.
De legerleiding gebruikt het feit, dat zij de enige efficiënte organisatie
in de staat bezit om de politieke leiding af te zetten en zo de zelfstandig
heid van haar macht te redden. Dat zijn waarschijnlijk ook de voornaam
ste bewegeredenen van de Ghanese militairen geweest.
Wat men dan verder in hun politie
ke programma aantreft, heeft nauwe
lijks het stempel van een politieke
overtuiging. Het is een oproep tot gro
tere doeltreffendheid van het economi
sch beleid, een veroordeling van de
heersende corruptie en veel meer ook
niet. Dat maakt hen politiek meestal
nogal hulpeloos. Het zal interessant
zijn te zien wie zij uiteindelijk als
nieuwe machthebbers in het zadel zul
len zetten.
Het tweede karakteristieke element
is, dat men president Nkroemah eerst
heeft laten vertrekken, alvorens men
de staatsgreep waagde. Zo beducht was
men voor zijn persoonlijk gezag en zo
weinig vreesde men zijn aanhangers.
Het kostte nauwelijks moeite die ach
ter slot en grendel te zetten. Het volk
reageerde kalm en zelfs opgelucht.
Nkroemah is een man met bijzonde
re gaven. Zelfs bij zijn tegenstanders
dwingt hij in een persoonlijke ont
moeting ontzag af. Ook zijn ideeën
getuigen van een visie op de toekomst
van Afrika, die dit continent hard kan
gebruiken. Afrika moet één worden om
zich in vrijheid te kunnen ontwikkelen.
Afrika moet zich zelf zijn, zelf zijn
ontwikkeling bepalen. Het moet zich
onttrekken aan Europa's economische
en culturele macht. Het is een visie,
die in het na de willekeur van de kolo
niale wedloop verdeelde Afrika zin
heeft.
Maar in de uitwerking van zijn vi
sie is Nkroemah lamentabel te kort ge
schoten. Buitenslands kweekten zijn
aanmatiging verzet. De profeet van
de Afrikaanse eenheid leeft in onmin
met vrijwel alle nabuurstaten. Bin
nenlands kreeg hij de rekening ge
presenteerd.
Als men de ervaring van de
staatsgreep rijker terugkijkt op
de tijd sinds 1951, toen Nkroemah als
de grote politieke leider uit de verkie
zingen te voorschijn kwam, dan wordt
duidelijk hoe geïsoleerd hij in het be
gin ai was. Het nationalisme van
vóór 1951 was een zaak van de in
tellectuele elite, die van veel oudere
datum was dan in de emeeste andere
Afrikaanse koloniën. De leden ervan
leefden al een eeuw in Europese stijl.
Het grote gebrek van hun politieke
beweging was, dat hun politieke aspi
raties zich niet lieten vertalen in die
van de gewone man.
Het nationalisme als volksbeweging
was Nkroemah's schepping. Maar te
genover de intellectuele elite bleef
Nhraemah een buitenstaander. Dit
werkte naar beide zijden noodlottig.
Nkroemah miste het intellectuele
„fond" voor zijn beweging, de intellec
tuelen verlieten het land of kwamen
achter slot en grendel.
Hetzelfde geldt voor Nkroemah's
verhouding tot de Ashanti. Deze stam
had in de Goudkust-kolonie zijn et
nische eenheid beter kunnen handha
ven dan de andere stammen. Als bewo
ners van het vruchtbare middendeel
van het land waren zij de cacao-boeren
bij uitstek geworden. Van lastige on
derdanen der Engelsen werden ze las
tige onderdanen van Nkroemah. Aan
de Ashanti eigen is een inherent ver
zet tegen het centrale bestuur, de
laatste tijd nimmer uitgesproken, maar
nog altijd aanwezig. En deze opmer
king geldt vooral voor de vorst der
Ashanti, de Asantehene en zijn adellij
ke aanhang.
Tegenover de gevestigde pnsitie van
deze twee elites stelde Nkr emah zi n
populariteit. En op basis van die po
pulariteit heeft Nkroemah 't beeld ge
bouwd van de grote profetische lei
der als de incarnatie van de revolu
tionaire vooruitgang. Tot het beeld in
de meest letterlijke zin van zijn voet
stuk werd gehaald en verbrijzeld.
Nkroemah's binnenlandse politiek
heeft gefaald. Hij heeft 't Ghanese volk
niet meegekregen. Zijn politiek is een
prachtig afschrikwekkend voorbeeld in
een pleidooi voor de democratie. Hier
is een man met onmiskenbare leiders
gaven, met visie, en een onmisken
baar goede staat van dienst ten aan
zien van de ontwikkeling van zijn land.
Als iemand critiek zou moeten kunnen
verdragen dan wel deze figuur. Maar
doordat Nkroemah stelselmatig iedere
oppositie onderdrukte en tegenover de
critiek „leugenachtige propaganda
made in Russia" stelde werd de critiek
gefluister en gegniffel. Het onderdruk
ken van iedere vorm van oppositie
veroordeelde al bij voorbaat Nkroe
mah's beleid.
Dit groeiend isolement waar Nkroe
mah in kwam te verkeren kwam niet
alleen voort uit hemzelf. Nkroemah is
het schoolvoorbeeld van de revolutio
naire imperialisten-hater. Het gaat
niet allereerst om het scheppen van
een communistische of socialistische
heilstaat. Uitgangspunt is een volledi
ge afrekening met het koloniale verle
den door aan Europa economisch en
cultureel op zijn minst gelijkwaardig te
worden. Zo revolutionair Nkroemah
deze afrekening wil, zo „bourgeois"
reageerde de Ghanees. Hij heeft geen
zin in een programma dat ten koste
van de gezapigheid van zijn dagelijks
bestaan gaat. En een ongetwijfeld be
langrijke rol heeft het feit gespeeld,
dat de Ghanezen de gevolgen van het
revolutionaire programma aan den lij
ve hebben ondervonden.
Er bestaat in Ghana een duidelijk
verband tussen politieke onrust en een
tekort aan Europese artikelen. De wer-
Generaal Ankrah, nieuwe leider.
Kwame Nkrqemah, afgezette leider.
king van zijn economisch beleid heeft
Nkroemah waarschijnlijk veel van zijn
populariteit gekost.
Dat het nieuwe regime Nkroemah's
regering van corruptie en incompeten
tie beschuldigt, moet men met een kor
reltje zout nemen. Er is onder Nkroe
mah veel aan de ontwikkeling van
Ghana gedaan. Men moet maar af
wachten of het nieuwe bestuur in zijn
schoenen zal kunnen treden.
Is Nkroemah's rol uitgespeeld, al
heeft hij dan nu op nogal spectacu
laire manier zijn intocht in Guinee
gehouden? Het lijkt erop, dat men de
„revolutionair" Nkroemah beu is. Af
gewacht moet worden, of dat voor
Ghana op den duur wel zo'n gelukkig
feit is. Ook Ghana bevindt zich in een
sociaal veranderingsproces, dat de po
litieke leiding een bepaald tempo op-
dwingt, waarin het maatregelen moet
nemen om deze veranderingen op te
vangen. De Ghanese politiek heeft in
het verleden geen blijk gegeven naast
Nkroemah leiders te bezitten, die voor
deze moeilijke taak berekend zijn.
Nkroemah bezit leidersgaven. Hij
heeft ze slecht gebruikt.
YEVGENI SAMOILOV, een 53-jarige
Russische acteur en winnaar van drie
Stalinprijzen, heeft in een brief aan een
Moskous dagblad zijn verontschuldigingen
aangeboden voor het feit dat hij dronken
op het toneel heeft gestaan. Hij zal zijn
leven beteren.
Samoilov schrijft, niet nuchter te zijn
geweest toen hij op 27 februari optrad in
een toneelstuk van Pogodin, „de aristo
craten". Deze dronkenschap was van in
vloed geweest op zijn acteren en lokte dan
ook terecht afkeuring uit van het pu
bliek aldus de brief. Samoilov werd
ernstig vermaand door de directie van de
schouwburg over zijn gedrag.
r
1
Zesde. In Nevada (VS) is zaterdag een
ondergrondse kernproef genomen, de
zesde die dit jaar is bekendgemaakt.
Kindersterfte. Dagelijks sterven in Brazi
lië ongeveer duizend kinderen beneden
de vijf jaar, aldus een statistiek van
het ministerie van Volksonderwijs op
een tentoonstelling in Rio de Janeiro
over de ziektebestrijding.
Aardbeving. In Japan heeft zich een lich
te aardbeving voorgedaan, waarvan het
epicentrum tachtig kilometer onder de
oppervlakte van midden-Chiba, ten
noordoosten van Tokio was gelegen.
Filmvoorstelling. De Amerikaanse raad
voor de burgerluchtvaart heeft zijn
voorlopige goedkeuring gehecht aan het
besluit van de IATA, om 2,50 dollar ex
tra te berekenen als op vluchten over de
Atlantische Oceaan, de Stille Oceaan en
op de Zuidamerikaanse -outes film»
worden vertoond of de passagiers op
andere wijze worden beziggehouden.
Hovercraft-dienst. De eerste Hovercraft-
dienst tussen Groot-Brittannië en
Frankrijk zal dertig april worden ge
opend. Twee hovercrafts, die 36 passa
giers kunnen vervoeren, zullen dagelijks
elk vijfmaal heen en weer varen tus
sen Ramsgate en Calais.
Incident. Syrische kustbatterijen hebben
een Israëlisch vissersvaartuig op het
meer van Galilea beschoten. Een pa
trouilleboot schoot te hulp waarna er
een vuurgevecht ontstond. Aan Israëli
sche zijde vielen geen slachtoffers. Is
rael heeft een klacht over het voorval
gericht tot de gemengde Syrisch-Israeli-
sche bestandscommissie.
Arrestatie. Het militaire bewind in Nige-
rië heeft de gevangenneming bevolen
van de geschorste premier van Oost-
Nigerië, dr. Okpara, en zes vooraan
staande politici.
Beleggen. Edward Winslow, een Ameri
kaanse gepensioneerde spoorwegarbei
der die op 1 februari in de ouderdom
van negentig jaar is overleden, heeft
een vermogen van vijf miljoen dollar
nagelaten. Zijn weduwe, Lena Winslow
die alles erfde, zei dat haar man een
bijzonder gelukkige hand van beleggen
had gehad.
Bolwerk. Kongolese troepen hebben de
stad Ponthierville heroverd op de Kon
golese rebellen, die daar de afgelopen
twintig maanden heer en meester zijn
geweest. Ponthierville ligt ingeveer 150
kilometer ten zuiden van Stanleystad en
het vormde een belangrijk bolwerk
voor de opstandelingen.
