PIDE-TERREUR IN PORTUGAL II
Advocaten van Portugese politieke
gevangenen lopen zelf veel risico
GOLDEN FICTION
„Overheid schiet tekort in handhaving
van wet op uitoefening geneeskunst"
isi!
Geen angst meer,
Britse conservatieven willen
vakbonden aan banden leggen
WÊSM
MUt.ia
A nti-fascisten
krijgen nazorg
Jongerenconferentie
wereldfederalisten
Neo Silvikrin
9
Met of zonder..
Met of zonder room... uiteindelijk maken verfijnde smaak en aroma van supe
rieure koffie uw„kopje koffie"tot een waar genot! Zo ook maken smaak en
aroma van de kostelijke U SA tabakken van uw Golden Fiction iets bijzonders:
de sigaret voor rokers met een eigen stijl. Met of zonder filter: geniet van uw
VOORZITTER VAN VERENIGING TEGEN KWAKZALVERIJ:
m
WOENSDAG 9 MAART 1966
Voor rokers met een eigen stijl!
-•>
tlflil;
want er is Neo-Silvikrin!
99
(Van een medewerker)
DEN HAAG. De moeilijkheden,
die een advocaat in Portugal bij een
politiek delict in de weg worden ge
legd, beginnen dikwijls al bij de voor
bereidingen tot de rechtszitting. „Am
nesty International" een organisa
tie die zich het lot van politieke ge
vangenen aantrekt kreeg daarover
legio klachten te horen. In talrijke
gevallen kregen de juridische ver
dedigers niet eens de gelegenheid om
zich met de gevangene zelf in ver
binding te stellen. Deze weigering is
gegrond op een interpretatie van een
wet van 13 oktober 1945, die de ge
heimhouding van een gerechtelijk
onderzoek moet garanderen, o.a. door
enig contact van de beklaagde met
wie dan ook (de PIDE zegt dus
ook een advocaat) te verbieden. Dit
verbod wordt na de onderzoekperiode
vrijelijk geprolongeerd.
Amnesty International haalt in
haar rapport de volgende getuigenis
van de Amerikaanse advocaat Patrick
Hallinan aan, die de verdediging van
José Bernardino in Lissabon in een
politiek proces op 9 en 10 mei 1963
behartigde:
„Er was in deze zaak geen openbare
aanklager, de president van het hof
stelde alleen alle vragen. De be
wering dat men kon bewijzen dat hij
lid van de illegale communistische
partij was en onder studenten subver
sieve activiteiten had ontplooid, was
de belastende verklaring van maar
één getuige, een PIDE-man. Verdere
bewijsvoering om de beschuldiging
enige geloofwaardigheid te verlenen,
kwam niet ter sprake. Zonder proces
had Bernardino een jaar lang in de
gevangenis gezeten en pas na zes
maanden mocht hij een advocaat
raadplegen. De bekentenis van de be
klaagde mag wel afgedwongen wor
den geacht: Hij had twee etmalen
lang geen slaap kunnen genieten.
Overigens stond de bekentenis niet
op schrift maar het hof nam deze
voetstoots aan. Andere schriftelijke
bewijzen, die het hof beweerde te
kunnen aanvoeren, kwamen niet ter
tafel, omdat die als strikt geheim
moesten worden beschouwd en open
baarmaking ervan de staatsveiligheid
zou schenden. Ook dit argument werd
door de rechter geaccepteerd.
Een ander rapporteert in december 1964:
in het geval van José Saldanha Sanches,
een student die in mei van dat jaar door
de PIDE werd gearresteerd en daarbij
twee schotwonden opliep, was er maar
één getuige, een taxichauffeur. Hij werd
om een vage reden, een handeling die
met een beetje kwade wil verdacht kon
lijken, in de gevangenis gezet voor de
duur van drie maanden en twee weken,
lang genoeg om de man te doen verge
ten wat hij op de bewuste dag had gezien
en gehoord.
Een gevangen gezette advocaat, Arnaldo
Mesquita, getuigt: „De voorzitter van de
orde van advocaten, mr. Pedro Pita be
zocht mij persoonlijk in de gevangenis van
Caxias en bood aan mij te verdedigen.
Op de dag van het proces kwam hij te
laat: de PIDE had het vliegtuig, waar
mee hij uit Lissabon kwam, enkele uren
opgehouden".
De afschaffing van de levenslange ge
vangenisstraf is in Portugal tot een pas
kwil geworden sinds de wet een zoge
naamde „veiligheidsmaatregel" sanctio
neert, die toestaat, dat men voor een po
litieke overtreding drie jaar geïnterneerd
kan worden. Ook hier kan de straf na
verloop van deze termijn worden herhaal
zodat deze in de praktijk op „levenslang"
kan neerkomen. Een voorafgaand gerech
telijk vonnis is sedert kort zelfs niet meer
nodig, hetgeen de PIDE weer volledig de
vrije hand laat.
In de zaak van Antonio Dias Lurenco,
die in augustus 1962 werd gearresteerd
en in juni 1963 voor de rechter ver
scheen, vroeg de verdediger uitstel van de
rechtzitting, omdat hij nog steeds niet in
de gelegenheid was gesteld zijn cliënt te
spreken. In de meeste gevallen beklagen
advocaten er zich over dat zij maar en
kele minuten een onderhoud met de ge
vangene kunnen hebben en dan nog slechts
in aanwezigheid van een PIDE-agent of
een cipier.
VOOR EEN getuigenis a décharge is in
Portugal zekere moed vereist want ook
getuigen worden nog al eens door de
PIDE klem gezet. De hierboven reeds ge
citeerde advocaat Hallinan zegt dat hij in
de zaak Bernardino zijn hoofdgetuige, een
rechtskundige, niet voor de rechter kon
doen verschijnen, omdat deze in de mor
gen van de dag, waarop het proces be
gon, door de PIDE was gearresteerd.
Verkiezingskoorts heeft de Denen
danig te pakken gehad. Gisteren
meldde zich een moeder bij haar
stemlokaal die samen met haar bijna
éénjarige zoon Jens Dennis haar
stem kwam uitbrengen. Jens die op
25 maart van het vorige jaar werd
geboren had evenals zijn ouders een
oproep gekregen.
BOVENDIEN worden ex-politieke ge
vangenen dikwijls maatschappelijk dwars
gezeten. Wie eenmaal op de Portugese
zwarte lijst staat kan vrijwel geen be
hoorlijke betrekking krijgen en ook ver
wanten worden door deze maatschappelij
ke controle getroffen. Een Portugese
banneling in Londen, de studente Sacunta-
la Miranda, verklaarde maar drie dagen
in hechtenis te zijn geweest, maar dat
dit voldoende was voor de PIDE om haar
nicht, een onderwijzeres, te doen ont
slaan.
Eenzelfde geval van sociale uitschake
ling werd vastgesteld bij de banneling
Duarte Mendes in Parijs, die bij zijn
vroegere baas in Portugal niet meer te
recht kon, nadat de PIDE een onderhoud
met de werkgever had gehad.
De Portugese democraat Francisco Mi
guel beklaagde er zich over, dat deze „na
zorg" van gevangenen heeft bijgedragen
tot het gebruik, dat men in vele grote
Portugese bedrijven al bij voorbaat geen
mensen in dienst neemt, die als anti'
fascist staan aangeschreven.
Men gaat zelfs zo ver ex-gevangenen di
ploma's af te nemen (van onderwijzers
bijvoorbeeld) en het is voorgekomen, dat
iemand die er in het openbaar anti-fascis
tische meningen op na had gehouden,
en daarvoor een poosje in de cel had ge
zeten, zijn rijbewijs kwijtraakte.
(PIDE-terreur I werd gepubliceerd op
5 maart).
(Van onze correspondent)
LONDEN De Tories hebben, als
eersten, hun politieke waren in de ver
kiezingswinkel uitgestald. In het conser
vatieve verkiezingsmanifest dat tot titel
draagt „daden, geen woorden" ligt de na
druk op een radicale hervorming van de
vakbondswetgeving, omdat de bonden
nog steeds op dezelfde leest geschoeid zijn
als een halve eeuw geleden en daardoor
misschien het grootste struikelblok vor
men voor de modernisering van het Britse
sociaal-economische leven.
De Conservatieven willen vooral wilde
staking tegengaan door afdwinging
van wettelijke naleving van collectieve
contracten met strafbaarstelling van de
leiders van en deelnemers aan onofficiële
stakingsacties. Negen van de tien stakin
gen in Groot-Brittannië zijn wilde stakin
gen. Verder worden in het manifest maat
regelen bepleit tegen de voor het econo
misch leven uiterst nadelige, zogenaamde
restrictieve praktijken, zowel uitgeoefend
door de bonden als door de werkgevers.
De Conservatieven willen verplicht vak
bondslidmaatschap verbieden. De vaak
door de vakbonden uitgeoefende wille
keur vormt al jarenlang een van de grote
struikelblokken in de Britse samenleving.
Ook breekt het manifest een lans voor de
instelling van een Industriëel Hof voor de
beslechting van arbeidsgeschillen en voor
de behandeling van eisen tot schadeloos
stelling wegens onrechtvaardig ontslag.
Het wil voorts nieuwe gedraglijnen, op
vrijwillige basis, voor goede verhoudin
gen in het bedrijf.
AI deze punten tezamen vormen de
grondslag voor een nieuw industrieel
handvest. Indien het gevoel mocht heer
sen dat alleen de Conservatieven het
brandende vakbondsprobleem kunnen op
lossen, zullen zij bij de stembus waar
schijnlijk een belangrijk deel van hun
achterstand inlopen, of misschien Labour
zelfs de nederlaag kunnen toebrengen,
hoewel op dit ogenblik niemand daaraan
gelooft.
Oppositieleider Heath verklaarde, dat
Labour niet in staat is gebleken het vak
bondsprobleem fundamenteel aan te pak
ken. Gedurende de zestien maanden La-
bourbewind is het aantal stakingen ver
geleken met 1963 met tweederde toege
nomen. Hij legde er de nadruk op dat de
Conservatieven niet zullen tornen aan het
principiële recht van de werknemers deel
te nemen aan een algemeen erkende sta
king.
Een ander principieel punt in het ma
nifest vormen de sociale voorzieningen.
De Conservatieven zijn van mening dat
hierbij meer selectief te werk behoort te
worden gegaan, zodat de baten vooral ten
goede komen aan degenen die het wer
kelijk nodig hebben.
Andere geluiden in het conservatieve
programma zijn: economisch herstel, de
bouw van een half miljoen woningen van
1968 af, verhoging van het Britse prestige
in de wereld, alsmede aansluiting van
Groot-Brittannië bij de E.E.G., omdat het
land zich alleen dan ten volle zal kunnen
ontplooien.
Indien de Tories weer aan de macht
komen, zullen zij het door Labour ge
schrapte vliegdekschip bouwen, de Britse
basis in Aden handhaven en het reserve
leger in ere herstellen. Op dit punt wer
den de Conservatieven onmiddellijk door
George Brown, de minister van Economi
sche Zaken, aangevallen, omdat deze de
fensiebeloften niet zijn te rijmen met de
belastingverlaging, die het manifest even'
eens in uitzicht stelt. Over het algemeen
is het manifest met veel reserve ontvan
gen.
Advertentie
Het ontstaan van de chaotische toe
stand op het gebied van de weten
schappelijke niet-verantwoorde ge
zondheidsbemoeienis (in de wande
ling „kwakzalverij" geheten) is vol
gens de Hilversumse arts A. P. N. de
Groot, voorzitter van de vereniging
tegen de kwakzalverij, te wijten aan
het niet handhaven van de wet door
de overheid, een ondoelmatig optre
den bij opsporing en berechting en
aan een onvoldoend-critische voor
lichting van het publiek. Een indirect
gevolg van dit laatste is, dat een aan
tal leiders van hen, die onbevoegd de
geneeskunst uitoefenen, aanzetten tot
overtreding.
Dokter De Groot schrijft dit in het
maandblad van zijn vereniging, die on
der leiding staat van artsen, apothekers
'X'XV-
'i t rk
s «.-.sy.
en rechters. Hij merkt op, dat in het
verleden jaar verschenen bijna driehon
derd bladzijden tellende gedenkboek „een
eeuw staatstoezicht op de volksgezond
heid" met geen woord wordt gerept over
al dan niet handhaven van de wet op de
uitoefening der geneeskunst. Dit ontbre
ken is een veeg teken en leidt dokter De
Groot tot de conclusie, dat de overheid
in al die honderd jaren in verzuim is
gebleven in deze haar plicht te doen.
Slechts eenmaal heeft in al die tijd, niet
op eigen initiatief, maar gedwongen door
een adres aan de koningin, de regering
een staatscommissie ingesteld om een
onderzoek in te stellen. De commissie
moest uitzoeken: „hoe de wettelijke be
palingen betreffende uitoefening der ge
neeskunst zouden moeten luiden, indien
de bevoegdheid tot het uitoefenen van die
kunst niet meer afhankelijk werd gesteld
van het getuigschrift van met goed ge
volg afgelegd artsexamen".
Het juridische gedeelte van de commis
sie kwam spoedig en wel in positieve
zin klaar met de conclusie. Het oor
deel van het medische gedeelte echter
luidde na serieus, deskundig onder
zoek van een groot aantal klanten van
een twintigtal onbevoegden volkomen
vernietigend. Wie meent, dat de toenma
lige bewindslieden, zo vervolgt dokter
De Groot, uit deze gang van zaken le
ring hebben getrokken, de hand in eigen
boezem hebben gestoken en eigen tekort
komingen doeltreffend ongedaan hebben
getracht te maken, heeft het mis. Voor
hen was in 1917 met het kennisnemen van
de inhoud van het rapport van deze
staatscommissie de kous af.
Een poging van één van de ambtena
ren van het ministerie van Sociale Zaken
en Volksgezondheid om in latere jaren
enige verbetering te brengen in de on
houdbare toestand leed schipbreuk, door
dat hij de hiërarchische weg niet op de
geëigende wijze bleek te hebben bewan
deld. Ook hieruit blijkt volgens dokter De
Groot, dat niet behoorlijk handhaven van
de wet op de uitoefening der geneeskunst
door de hoogste bewindslieden of niet is
onderkend ofwel met de mantel der lief
de is bedekt.
Weinig animo
Dit had volgens dokter De Groot tot
funest gevolg, dat op den duur ook
functionarissen met name van politie
en justitie weinig animo meer bleven
opbrengen bij de opsporing en berech
ting gewetensvoller te werk gaan. Dok
ter De Groot zegt dat zijn vereniging
wat de houding van politie en justitie
betreft „hoogst vreemde" voorbeelden
bij haar dokumentatiemateriaal heeft.
Als gevolg van de houding van de over
heid heeft de kwakzalverij in ons land vrij
spel gekregen. Vooral de zogeheten „pa
ranormale genezers" maakten hiervan
gretig misbruik. Dat het onbevoegd uitoe
fenen van de geneeskunst in ons land een
zeer ongewenste vlucht kon nemen werd
nog in hoge mate gestimuleerd, zegt dok
ter De Groot, door de stimulerende akti-
viteiten van diegenen, die zich geroepen
voelden de onbevoegden in hun kwalijk
bedrijf een flinke steun in de rug te ge
ven.
Een zeer funeste invloed ging uit van
een bijzonder hoogleraar in de parapsy
chologie (prof. dr. W. H. C. Tenhaeff),
een niet-medicus die jarenlang in
voordrachten „het succes" meende te
moeten aantonen van een aantal verbeter
de dan wel genezen klanten. Het „zweve
rige" van die voordrachten vond een uit
stekende voedingsbodem in de „magische"
inslag van de doorsnee Nederlander.
Het gevolg was, dat duizenden waar
onder talloze intellectuelen „over
tuigd" raakten van de waarde van het
door magnetiseurs gepresteerde. Deze
hoogleraar heeft zich overigens de laatste
jaren bij herhaling en met klem gedis
tantieerd van de paranormale „genees
kunst". Deze kentering in zijn opvattin
gen moge verheugend zijn, maar ze komt
veel te laat om al het onheil, door hem
gesticht, teniet te doen, aldus de voorzit
ter van de „Vereniging tegen kwakzalve
rij."
Honing
zin het jongste nummer van haar
maandblad gaat de vereniging onder
meer een honinghandel te lijf, die „stuif
meel als schenker van jeugdkracht" aan
prijst. Prof. dr. C. den Hartog, directeur
van het voorlichtingsbureau voor de voe
ding, wiens mening door de vereniging
was gevraagd, zegt hierover onder ande
re „Stuifmeel is noch geneesmiddel noch
voedingsmiddel". De vereniging waar
schuwt verder tegen de „wondercosmeti-
ca".
De eeuwige jeugd uit het potje of het
flesje is nu eenmaal een fata morgana,
welke beloften de vervaardigers en ver
kopers ook mogen doen, aldus de vereni
ging.
Hormonen
„Hormonen" is een van de wonderkre-
ten van onze tijd, merkt de vereniging
op naar aanleiding van het geval van het
„hormo-manoon" van een Amsterdams
schoonheidsinstituut. Dit middel, een
bruine ampul, is onderzocht door het
rijksinstituut voor geneesmiddelenonder
zoek te Leiden, dat het volgende rappor
teerde: „De ingezonden ampul bevatte
een lijvige vloeistof. Ze bleek te bestaan
uit een slijm van Arabische gom met een
droogrest van 23,4 pet. Hormonen konden
niet worden aangetoond."
Van 12 tot en met 16 april zal in het
Paleis Noordeinde te Den Haag een inter
nationale jongerenconferentie over ont
wikkelingshulp en wereldeconomie ge
houden worden. De conferentie, die een
onderdeel is van een drievoudige confe
rentie over het thema „Shaping the
World Economy", wordt georganiseerd
door de Jongeren en Studentenafdeling
van het Wereld Verbond van Wereldfe
deralisten. Tegelijkertijd worden te San
Francisco en Tokio conferenties over het
zelfde thema door deze organisatie gehou
den.
Verschillende ambassades ook van Oost-
Europese landen, zullen acte de présencs
geven. De conferentie wordt in de En
gelse taal gehouden. Een aantal studen
ten uit de ontwikkelingslanden behoort
tot de deelnemers.
Het conferentiesecretariaat is gevestigd
in het kantoor van de Youth and Student
Division of the World Association of
World Federalists, Burg. Patijnlaan 49,
Den Haag.
Advertentie
Eerst komt roos... dan volgt
haaruitval... daarna verhoornt
de hoofdhuid... en kaalheid is
het eind. Dit kunt u verwach
ten, als u niet bijtijds zorgt
voor „bijvoeding" van de
hoofdhuid.
NEEM NEO-SILVIKRIN!
Silvikrin bevat in de juiste
verhouding alle 18 natuurlijke
opbouwstoffen, die ook uw
haar nodig heeft. Vandaar dat
niets zo helpt tegen roos en
haaruitval als Neo-Silvikrin!
de biologische haarvoeding
Voor dagelijkse haarverzor-
ging is er Silvikrin Lotion
(met of zonder vet). Houdt
het haar gezond en laat het
gemakkelijk kappen.
