John Ie Carrés „SPION AAN
DE MUUR
Centrale wijkverwarming met
aardgas in IJmuidens Zeewijk
Terreur in Zuid-Tirol werd
door neo-nazis gestimuleerd
Monsterproces in Milaan
brengt veel aan het licht
A. van ALTEN A
Olie zou lucht en
waterreservoir
verontreinigen
Adverteert in dit blad
boekhouder
„AUTOMATISCHE"
WASAUTOMAAT
ƒ598.- of
698.-
VRIJDAG 11 MAART 1966
Niet feilloos maar wel
beklemmend verfilmd
IN SEPTEMBER 1963 werd het lezerspubliek in
Engeland en kort daarop ook in de Verenigde Staten op-
geschiikt door een spionageroman die de intrigerende
titel „The spy who came in from the cold" droeg en
kennelijk geschreven was door een insider die zich ach
ter het pseudoniem John le Carré schuil hield. Zelfs de
litteraire critiek hield zich met de roman bezig en o.a.
J. B. Priestly noemde het boek meesterlijk geconstrueerd
en omschreef de sfeer, waarin zich de intrige afspeelde,
als van een kille hel. C. P. Snow oordeelde kort en
krachtig dat John le Carré de beste schrijver, levend
of dood, van spionageverhalen was, Graham Greene
sprak van de beste spionageroman die hij ooit gelezen
had en zelfs Ian Fleming die nog midden in het succes
van zijn James Bond-boeken zat, vond „The spy
zonder aarzelen „a very, very fine spy story". In korte
tijd haalde de roman van de onbekende Le Carré een
oplaag over de hele wereld van ruim viel miljoen exem
plaren, waarvan alleen de Verenigde Staten er een mil
joen voor hun rekening namen. Later zou blijken waarom
de auteur zich achter een pseudoniem verschool. David
John Moore Cornwell, zoals zijn werkelijke naam luidde,
was in Britse buitenlandse dienst en had al eerder onder
andere naam twee romans het licht doen zien („Call for
the dead" en „Murder of quality"), omdat zijn functie
onverenigbaar was met het schrijverschap: Pas na het
overweldigende succes van „The spyverliet hij zijn
post bij de Britse ambassade in Bonn, onthulde zijn iden
titeit en ging zich geheel wijden aan de litteratuur, zij
het uiteraard onder de aangenomen naam, waarmee hij
naam had gemaakt.
Kerkelijk nieuws
te
Charles Boost
Kort
nieuws
Afkeer
GARAGE ZENITH
.«alSÖOSöu»
HET BIJZONDERE VAN „The spij who I ALS HIJ NA het incident bij de muur
f"?1® m, from the cold'. la9 hierin dat terugkeert naar Londen, wordt hem opge-
het geschreven was door iemand met ken- dragen de rol te spelen van de uit de
tehlZkï h hl6 ,ue"die" geen behoef- Dienst gezette mislukkeling die steeds
inihebben het beroep van spion, verder aan de drank en aan lager wal
f/ï m onontbeerlijk misschien ook raakt en uiteindelijk rijp is om overgeno-
in de huidige politieke omstandigheden, te men te worden door de vijand. Via Ne-
tdealiseren. „Spionnen", zegt zijn hoofd- derland, waar hij in Noordwijk zijn eerste
S Alec Uamas °P het einde van het contact met de tegenpartij heeft, verent
npü'; vormen een groezeli- hij achter het IJzeren Gordijn om daar
ge optocht van ijdele dwazen, ook verra- zijn rol van overloper verder te spelen
ders, homo s sadisten en dronkaards. Het plan van de Inlichtingendienst is
mensen die Indiaantje spelen om hun ver- uiterst gecompliceerd, iedere lezer van
rotte levens wat op te vrolijken". Met de roman kan daarover meepraten en he"
ljvir;9 Beeft Le Carre duidelijk lukt regisseur Ritt die heeft moeten wer-
aan dat zijn helden geen James Bond- ken naar een scenario van Paul Dehn en
figuren zijn, maar mislukte burgers die Guy Trosper, niet voortdurend een duide-
nSJ 9 Zijn om aHlijk en begrijpelijk exposé van de gebeur-
lesbehalve edele motieven en die, zoah tenissen aan te houden. Vooral voor hen
blijkt uit zijn roman, van die
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Westzaan P. van Zonne
veld te Bennekom.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Rhenen C. Wisse te El-
speet.
Bdankt voor Leiden en voor Terwolde
C. Harwick te Utrecht.
Geref. Gemeenten
Tweetal te Lethbridge (Alberta, Cana
da) C. Harinck te Utrecht en G. Schipaan-
boord te Apeldoorn, van wie laatsgenoem-
de is beroepen; te Rhenen W. Hage te
Klaaswaal en C. Wisse te Elspeet.
In de ouderdom van 73 jaar is te Drie
bergen overleden ds. J. van der Meulen,
emeritus predikant van de gereformeerde
kerk, in wier midden hij in vroeger ja
ren een vooraanstaande plaats heeft inge
nomen.
Ned Herv. Kerk
Beroepen te Babiloniënbroek P. v. d.
Heuvel, kand. te Ede; -te Piershil D. Hei
koop, kand te Utrecht; -te Marssum (toez.)
H. E. Sterringa te Tiel. Bedankt voor
Nunspeet (4e pred. pl.) (toez.) H. Jonger-
den te Schoonhoven.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Ridderkerk P. Blok
Dirksland.
Vrije Evang. Gemeenten
Beroepen te Enschede C. Zijlstra
Franeker.
te
Voor de centrale wijkverwarming in
het IJmuidense Zeewijk, waar de wo
ningbouw in volle gang is, zal naar alle
waarschijnlijkheid aardgas worden ge
bruikt. Dit hebben burgemeester en wet
houders de raad voorgesteld, na deskun
digen te hebben geraadpleegd. Zware
olie voor de verwarming in een woonwijk
is uit het oogpunt van volksgezondheid
onaanvaardbaar, terwijl bovendien de
drinkwatervoorraad in de duinbodem
wordt bedreigd, indien een groot oliere
servoir ter plaatse door een calamiteit
zou worden getroffen.
De minister van Huisvesting en Ruim
telijke Ordening kan zich met de toepas
sing van aardgas voor de centrale ver
warming in Zeewijk verenigen.
Voor het gehele verwarmingsproject in
(Van onze correspondent)
MILAAN. Sinds 12 januari bespelen in de sombere, prot
serige zaal van het Milanese paleis van justitie tientallen advo
caten al hun pathos en oratorisch talent in een uiterst omvang-
n: "TlTTTi. Z V uu"" vuur ueu I riJke. van politiek doortrokken rechtszaak: 36 Zuidtiroolse
«ff Oortenrüfae e» 9 DuiUe vert.chten sta,„, voor een groot
De verdediging heeft de rechters en de juryleden bezworen,
dit alles niet los te zien van de politieke achtergronden. Inder-
niets te verwachten hebben. Als zij fou-\ zaken in d"e'^filmniSTltijrhe^m^TduT-* I Zveraachten staan' voor «n groo
ten maken of in moeilijkheden geraken, delijk zijn. De rol van het meisje Nan Per- verstek, terecht verdacht van aanslagen op de It a
laat de Dienst hen vallen, ontkent van ry, gespeeld door Claire Bloom' is bijvoor- baanse staat, politieke samenzweringen, vorming van ge
nadeloos op* aanhflland bhfil^rf^n f d°°rgronden e" de vele wapende bendes, pogingen tot doodslag en het in bezit hebben
bijfiguien en tussenpersonen die soms van vuurwapens en explosieven
A AN at pr t vamac j, maar kort optreden en dan weer verdwij-
AL,EL LLAMAS wordt deze gang nen, werken vaak verwarrend. Waarin de
van zaken in haar volle omvang onthuld regisseur wel slaagt, is het oproepen van
als hij zich in Oost-Duitsland bevindt met een beklemmende sfeer en van een drei-
een gecompliceerde missie die ten doel gend noodlot dat zich langzaam voltrekt
heeft daar opererende contactmensen van aan de beide tragische hoofdpersonen
de Britse Inlichtingendienst tegen elkaar Maar hij blijkt onvoldoende betrokken bij
uit te spelen om achter hun betrouwbaar- het drama om aan alle gebeurtenissen de
e. ]e komen. Als ook zijn Londense vereiste spanning en intensiteit te geven
vriendin die communistische sympathieën In het bijzonder de dramatische zitting
heeft op geraffineerde wijze in het spel van het Oostduitse partijpresidium een
betrokken wordt en tijdens hun beider beslissend moment in het geheel, verloopt
vlucht als onderdeel van het duistere plan zo ongeïnteresseerd dat van een anti
van zijn opdrachtgevers bij de Berlijnse climax gesproken zou kunnen worden als i Zwitsers TtaHa=>r,cQ -
muur geliquideerd wordt, weigert Leamas daarna niet de vlucht naar het westen en teerri nmH» We* gearres"
van zijn ontsnappingskansen naar het wes- het drama aan de muur zouden volgen heden explosieve^werden g*e 5°®^"
ten te profiteren en laat hij zich door een Alles bij elkaar voldoet Spion aan Hp hlJ+iLf werden gevonden, die
Oostduitse handlanger neerschieten. muur" niet aan de verwachtingen die men .spannmgs™en° me^ !n deTchï te °ll
Dit lugubere aspect van het internatio-Laar het ongewone verhit11 Hp neSk?ren' nniS,pringen' was hij twintig jaar. In
nale spionagespel, waarop John le Carré mende sfeer en een naar ho'eipnH D"ltsland had hii contact met rechtsradi-
zo sterk de nadruk legt, moet als een at- (v00ral o^k Zn f a °rgamsaties- die niets bever wilden
tractie gewerkt hebben op de verbaasde Ier) verktóneif^n?gsz1L^fp Unhta tpT1 ontevredenheid in Zuid-Tirol tot
en verontruste lazers van zijn. roman. Alec Ltelline lichte teleur- een neonazistische volksbeweging te ma-
daad mompelen vele verdachten iets van „wij wilden autono
mie Maar niemand schijnt uit eigen beweging zijn onvrede
over de situatie in het land van Andreas Hofer met geweld
daden te hebben geïllustreerd. Deze uitingen van „vaderlands
liefde blijken steeds weer door anderen te zijn geïnspireerd,
voor wier overredingskracht men tenslotte door de knieën
is gegaan. Die anderen waren doorgaans de buitenlanders die
hier terecht staan en die hun ijver putten uit zeer verdachte
bron: organisaties in Duitsland en Oostenrijk, voor wie „zelf
standigheid" voor Zuid-Tirol als een fase geldt in hun oude,
nog steeds niet vervaagde droom, alle Duitssprekende volken
in één groot „Reich" samen te brengen.
Joachim Dunkel uit Stuttgart is nog
jong. Toen hij drie jaar geleden bij de
Zwitsers-Italiaanse grens werd gearres
*- I iCl J VCI,
en verontruste lezers van zijn. roman. Alec stelling
Leamas werd daardoor een geheel andere
figuur dan de onkwetsbare held uit zovele
andere spionage-verhalen die zich van de
goede afloop van zijn avonturen verzekerd
wist en die na alle schokkende belevenis
sen kon rekenen op troost en rust bij een
van zijn beeldschone vriendinnen. Leamas Hotelbrand. In Japan zijn honderd kilo
daarpntpc'pn was ppn crpHnpmHo man I i a
daarentegen was een gedoemde man, zon
der charme en zonder hoop, een pion in
een schaakspel, waarvan hij de tegenstan
ders nauwelijks kende en de uitkomst niet
kon taxeren.
In die trant wordt hij ook gespeeld door
Richard Burton in de film die Martin
Ritt van de succesroman maakte en die
in sfeer het origineel heel dicht bena
dert. Van zijn eerste optreden af aan de
Berlijnse muur, waar hij dagenlang wacht
op de terugkeer van een belangrijke con
tactman uit Oost-Duitsland en die tenslot
te onder zijn ogen door de Vopo's dood
geschoten wordt, is Burton de anti-held,
een man zonder illusies die met een soort
hondachtige trouw de opdrachten van zijn
superieuren uitvoert.
I ken.
In een brief die de jonge Duitser vlak
na zijn gevangenneming schreef, staat te
lezen: „in Zuid-Tirol strijden de arische
germanen tegen Italiaanse „Untermen
schen" en kleurlingen. Zuid-Tirol moet
weer bij Öostenwijk worden gevoegd en
„uwuiauu. in uppan zijn nonaera kiio- iJA* ws<=vuceu en
meter ten noordwesten van Tokio twee saTen daarmee in een nieuw grootduits
1 TT.i- 1*11 It WOT H PTl i Tl Cf i 1 f H
berghotels afgebrand. Eenendertig men
sen kwamen in de vlammen om, twaalf
werden gewond.
Voorrang. De autoriteiten in Massa
chusetts (V.S.) hebben gelast, vijf ste
den in deze Amerikaanse staat te ont
ruimen, omdat deze zich in de nabij
heid bevinden van een ontspoorde wa
gon, geladen met giftig chloorgas. De
ontruiming is gelast bij wijze van voor
zorg,
Richard Burton (links) en Oskar
Werner spelen in „De spion aan de
muur" op voortreffelijke ivijze de
rollen van Alec Leamas en- Fiedler.
rijk worden ingelijfd
In een tweede brief rapporteerde hij:
„ik heb mij ervan overtuigd, dat de Zuid-
Tirolers in kerkers leven en de vrijheid
wensen". Op de vraag van president Lan-
tieri, of hij wel eens in het omstreden
gebied was geweest, antwoordt hij: „he
laas niet". Want Dunkel ziet, hoewel een
verblijf in de gevangenis de mens door
gaans moeilijk de waarheid onder ogen
brengt, de dingen nu heel anders. „Ik
was toen twintig", zegt hij timide tegen
de rechters, „ik was me de draagwijdte
van deze ideeën nog niet bewust".
Interessanter is daarom, wie Dunkel
die ideeën heeft ingeprent. Wel, dat was
de organisatie in Duitsland natuurlijk en
hij laat zowaar de naam vallen van de
man die de hele zaak financierde: dr
Erich Lubbert, destijds woonachtig in
Zuid-Afrika en eigenaar van goud- en
diamantvelden aldaar, alsmede van enige
bouwondernemingen in Duitsland. Hij is
dood, helaas.
Degene dan die Joachim zijn orders
gaf? „Dat was Ludwig", zegt hij. Dat
hebben vrijwel alle beklaagden gezegd.
Een diepe stilte valt in de rechtzaal
als de naam van de gevreesde terroris
hij mij te overreden aan de aanslagen
mee. *e doen- Van hem heb ik ook een
schriftelijke opdracht gekregen om bij
wijze van demonstratie een explosie te
veroorzaken. Ik heb niet uit haat, maar
uit vertwijfeling gehandeld."
President Lantieri roept de hoofdver
dachte opnieuw uit zijn hoekje te voor
tenleider wordt afgeroepen: dr. Günther schijn en vraagt, of hij zich bij zijn be
A TT r] Or*rf O ncn O Ct - n O_1_ry y I TArtlr n G* II- l i 1 T
Andergassen, 36 jaar, geboren in Zuid-
Tirol, maar sinds het einde van de oor
log in het bezit van de Oostenrijkse na
tionaliteit. Een man met een hoog voor
hoofd en een zware donkere bril ty
pisch het uiterlijk van de intellectueel
komt nerveus overeind.
„Ludwig", die in de organisatie als
één der bespelers van de eerste viool
gold, brengt het onder zijn ware naam
en i voor de rechter niet verder dan een
minzaam toontje in het koor der velen,
„ik leed aan psychische stoornissen",
vertelt hij huilerig, hetgeen de verdedi
ging met een doktersattest kan onderstre
pen.
En dan legt de professor in de muziek
bevend uit, hoe hij aan die kwaal is ge
komen: als componist, leraar aan het
Salzburger Mozarteum en het Innsbruc-
ker conservatorium en als agent van een
reisbureau dat voor Engelsen van Inns
bruck uit reizen naar Italië organiseerde,
werkte hij meer dan 75 uren in de week.
De daaruit voortkomende crisis had ge
maakt, dat hij na zijn arrestatie op twee
april 1964 had toegegeven onder de naam
„Ludwig" een net te hebben opgebouwd
van lieden die bij de aanslagen zouden
kunnen worden ingeschakeld.
Bij die gelegenheid verried hij meteen
al deze contactadressen, waaraan de
meeste verdachten in dit proces hun dag
vaarding hebben te wijten. Maar nu is dr.
Andergassen geheel genezen en hij zegt
da' n'e^ de ëez°chte „Ludwig" is en
dat hij nooit onder een valse naam is
opgetreden.
Twee dagen later vertelt de Zuidtiroler
boer Richard Guttmann de rechtbank:
„In mei of juni 1963 kwam Andergassen
bij mij. Hij stelde zich voor als „Lud
wig". Omdat mijn broer behoorde tot de
genen die door de carabinieri zijn mis
handeld een bedenkelijk facet van Ita
liaans optreden in deze zaak trachtte
O-l - AAAJ mvu AJXJ nijii ut-
zoek aan Guttmann inderdaad als „Lud
wig" heeft voorgesteld. De professor
blijkt het zich niet goed meer te kunnen
herinneren. Op de vraag of hij de boer
tot het plegen van een aanslag heeft
trachten te bewegen, antwoordt hij eerst:
„niet direct", en als hem het vuur nog
wat nader aan de schenen wordt gelegd:
„in zekere zin."
Zó jammerlijk is het optreden van de
ze „führer", dat velen in de rechtszaal
bijna met enige sympathie beginnen te-
Zeewijk zal een toevoer van 3000 kubie
ke meter per uur nodig zijn en zal naar
schatting ruim vijf miljoen kubieke me
ter aardgas per stpokseizoen worden ver
bruikt. Deze hoeveelheid kan onmogelijk
door het bestaande buizennet worden
vervoerd, zodat een afzonderlijke leiding
van het gasbedrijf naar Zeewijk zal
moeten worden aangelegd.
De toevoerleiding naar Zeewijk zal het
IJmuidense industriegebied passeren. In
dien ook in dit gebied in de toekomst
meer gas wordt verbruikt is het mogelijk
dit gas uit de toevoerleiding af te tap
pen, waardoor het bestaande buizennet
zal worden ontlast.
Voor de uitvoering van de noodzakelijke
werken vragen burgemeester en wethou
ders de raad een krediet van 490.000.
rug te denken aan Joseph Kerschbaumer,
die als hoofdverdachte in het hier in 1964
tegen maar liefst 91 terroristen gevoerde
proces, zoveel mogelijk de schuld en ver
antwoordelijkheid op zijn eigen schouders
trachtte te laden om de straf van de an
deren te verlichten.
De Duitser Hugo Knoll kan zich in het
geheel niets herinneren. Hij heeft er al
een vonnis van dertig jaar gevangenis
straf opzitten na tien jaar kreeg hij
gar tie omdat hij als zeventienjarige
Duitse soldaat tegen het einde van de
oorlog het vuur opende op :en menigte
demonstrerende Italiaanse arbeiders. Eén
van de punten uit de tenlastelegging tegen
hem is, dat hij in oktober 1963 een mo
ment, dat was opgericht ter nagedachte
nis aan Italianen die door de terugtrek
kende Duitse troepen waren gefusilleerd,
in de lucht heeft laten springen. Hij ont
kent dit, maar geeft toe wel iets dergelijks
van plan te zijn geweest. Hetgeen in ieder
geval wel duidelijk maakt, hoe bij hem
de wind nog altijd waait.
De terroristenleiders hebben Italië, Zuid-
Tirol en ook hun eigen belangen 'n slech
te dienst bewezen. Er zijn bommen ge
legd in huizen, in treinen en op stations.
Er zijn doden gevallen. Op de tribunes
van de rechtszaal in Milaan zitten enkele
diep teneergeslagen familieleden van de
26-jarige carabinieri Palmerio Arriu en de
24-jarige Luigi di Gennaro, twee sympa
thieke jongemannen uit Zuid-Italië, die
donderdagavond 26 augustus 1965, ver van
huis, in een afgelegen bergpost bij Sesto
Pusteria aan de Oostenrijkse grens, mee
dogenloos werden neergeknald.
Deze moord vooral heeft ook in het voor
autonomie ijverende Zuid-Tirol zo'n af
keer gewekt, dat de bevolking voor het
eerst haar zwijgen heeft verbroken, om
de politie bij de jacht op de daders te
helpen. Die zijn overigens niet gevonden.
Tijdens het proces toont openbare aan
klager Giovanni Battista Bonelli zich, ken
nelijk met de instructie onder deze om
standigheden iedere schijn van discrimi
natie van Zuid-Tirolers te vermijden, zeer
gematigd. Hij zal dit nog zeker een maand
moeten volhouden.
Wilt U
dat wij
uw
advertentie
zo goed
mogelijk
verzorgen
Zorgt u
er dan voor
dat uw
advertentie
zo vroeg
mogelijk
in ons
bezit is
WARTBURG personenwagens v.a. 5250.—
BARKAS bus en bestelwagens, geh. compl. 5795.
WARTBURG-dealer
Fr. Naereboutstraat 24 - IJmuiden
N.V. VERF- en GLASINDUSTRIE K R U G
JULIANAPARK 54 - HAARLEM
vraagt voor zo spoedig mogelijk
i.b.v. praktijkdipl. boekhouden en/of dipl.
M.B.A. Leeftijd niet ouder dan 25 jaar.
Schriftelijke sollicitaties te richten aan bovenge
noemd adres, eventueel telefonische afspraken nr.
58131 (toestel 01).
Bij de sanitair vakhandelaar
„warmte en komfort"
Gen. Cronjéstraat 94 - tel. 50440 - Haarlem
(met eigen technische mensen)
betaalt u voor de
slechts
ZANUSSI 6
en voor een AvA CENTRIFUGE met „roest
vrij stalen trommel" (beter dan koper
slechts f 89.-
Door eigen personeel zijn de aansluitkos
ten belangrijk lager dan elders I
Bij eventuele storing „bliksem-service"
Ook bij deze artikelen gratis REISBONNEN
w.v. Gen. Cronjé.
Bezoekt onze stand no. 5 op de
Haarlemse Voorjaarsbeurs
Het grote Pringle-nieuws vindt
u bij Gerzön: een coupon stof
bij een Pringle-vest, precies in
kleur, om zelf een rok „naar
maat" te maken. Zo krijgt u het
fijnste deux-pièces van uw le
ven: met de echte Pringle-chic.
Lambswool vest (maten 38-42) en
Balmoral roketof in bleu, rood, camel,
bruin of linde, In plastic etui 97.50
Exclusief bij
uw Modehuls
