Schelpenzoekers op safari aan
strand van het IJsselmeer
Veluwe heeft in 2000 bijna
1.2 miljoen inwoners
De Gooise kust vormt een
dankbaar studieterrein
Op veel scholen reeds les in
lezen van het spoorboekje
Tulpen in Madrid
Veiligheids- en Hinder
wet van toepassing
op aardgasleiding
Vondeling keurt
relletjes af
Sluis in reparatie,
werf geïsoleerd
Treinen uitgevallen
Lufthansalijnen
naar ons land
Klaar voor het
badseizoen
Voor de
DE N.M.B. GEEFT 5°/o op de termijn
spaarrekening. Deze gunstige rente geldt bij bedragen
tot f 10.000.- al voor een termijn van 6 maanden. Voor
grotere bedragen is de opzegtermijn 12 maanden.
DONDERDAG 17 MAART 196 6
7
Wendt u voor inlichtingen over deze 5%- rekening en NEDERLANDSCHE
de overige spaarmogeiijkheden, 3y2 en 472%, tot een MIDDENSTANDSBANK
van onze 190 vestigingen.
De bank waar u zich thuis voelt!
Heling
„Daar is muziek, er wordt gedanst,
daar gaan we heen", dachten op 27 no
vember van het vorig jaar drie jongelui
die door Heemstede liepen. Zij zochten
de plaats op waar de muziek vandaan
kwam, een garage achter een tuin van
een huis aan de Zomerlaan, en drongen
naar binnen.
In de garage was een feestje aan de
gang en de zoon des huizes en zijn gasten
bleken allerminst gesteld op het onge
vraagde bezoek van de 19-jarige assistent-
accountant uit Hillegom, 18-jarige tim
merman uit Hillegom en de 18-jarige be
roepsmilitair uit Valkenburg.
Toen aan het verzoek om zo snel moge
lijk weer te verdwijnen geen gevolg werd
gegeven gingen de feestvierders tot actie
over en verwijderden de vreemdelingen.
De timmerman zag nog kans een groot
bord met slaatjes om te gooien dat juist
door een nietsvermoedende jongeman uit
het huis naar de garage werd gedragen.
De beroepsmilitair haalde een stiletto te
voorschijn. „Daar voelde ik me door be
dreigd", verklaarde d« «oon des huizes
gisteren voor de Haarlemse politierech
ter.
„Een typische mentaliteit van deze
tijd", vond de officier van justitie het ge
drag van de drie jongelui. Omdat de
militair al krijgstuchtelijk was gestraft
eiste hij tegen hem honderd gulden boete
en tegen de andere tweehonderdvijftig
gulden. De politierechter maakte er zes
tig en honderd gulden van.
zeiden ze „Je bent er mooi ingetippeld,
hij is gestolen." „Dan moet ik vijf gulden
terug hebben", zei de snackbar-exploi
tant. En dat kreeg hij ook. De politie
rechter vond dat het dus wel duidelijk
was geweest dat de radio was gestolen
en dat er niet van een grapje sprake was
zoals de koper dacht. De officier van ju
stitie had twee weken gevangenisstraf ge-
eist.
Een boete van vijftig gulden kreeg een
45-jarige huisvrouw uit Bloemendaal die
op een formulier waarmee zij de boete
van haar zoon moest storten de stortings
datum had veranderd omdat zij te laat
was.
In Madrid zijn 60.000 Nederlandse
tnIpen' geplant crm de parken in de
komende lente een extra fleurig
aanzien te geven. De tuinlieden
geven veelkleurige import een goe
de verzorging.
De staatssecretaris van Sociale Zaken
en Volksgezondheid, de heer De Meijer,
heeft in antwoord op vragen van de
Tweede Kamerleden Maenen en Van Son
(beiden K.V.P.) over de veiligheid bij de
aanleg van aardgasleidingen, medege
deeld, dat de leidingen, voor zover daar
door gassen onder een druk van meer dan
8 atmosfeer worden getransporteerd, on
der de werking van de Hinderwet worde
gebracht. Voor leidingen onder lagere
druk, in het algemeen de gemeentelijke
distributieleidingen, zal getracht worden
door het opstellen van richtlijnen de ge
varen, die deze leidingen nog opleveren,
zoveel mogelijk te beperken.
Ook de drukregel- en meetstations van
gasleidingen zullen onder de werking van
de Hinderwet en de Veiligheidswet wor
den gebracht. Volgens het in voorberei
ding zijnde drukhouderbesluit is elk ele
ment, waaruit een gasleiding wordt sa
mengesteld, een drukhouder, welke door
een door de minister aan te wijzen keu
ringsinstantie gekeurd zal moeten wor
den, evenals de uit deze elementen opge
bouwde gasleiding.
Advertentie
(Van onze correspondent)
ARNHEM.Om de ongerepte na
tuur van de recreatiemassieven van
de Veluwe te bewaren zal men de
vestiging van gestichten, instellingen
en dergelijke objecten moeten tegen
gaan. Het bewaren van de aanwezige
natuur en recreatiemassieven op de
Veluwe wordt zowel regionaal als na
tionaal als een eis van de eerste orde
geacht. Dat blijkt uit de ideeënschets
over de Veluwe, die de provinciale
Gelderse planologische dienst heeft
opgesteld en welke schets door Ge
deputeerde Staten aan de Staten
leden is aangeboden.
Van de drie kwartieren in de provin
cie Gelderland, Betuwe, Achterhoek en
Veluwe, zal het kwartier Veluwe de groot
ste intensiteit gaan vertonen in het ka
der van de ruimtelijke problemen.
De Veluwe gaat in Gelderland nog
steeds voorop in ontwikkeling, zodat hier
sprake is van een stijgende concentratie
van de Gelderse bevolking. Telde de Ve
luwe in 1960 ongeveer 581.900 en thans
ruim 642.000 inwoners, volgens de ver
wachtingen zal dit aantal in het jaar
tweeduizend zijn aangegroeid tot
1.185.000. De hele provincie Gelderland
zal in 2000 rond 2,4 miljo.en inwoners tel
len. Zo luidt de prognose in de ideeën-
schets.
In een brief, die de ideeënschets verge
zelt, schrijven G.S. dat de nog te ver
wachten verdere groei van de bevolking
in ons toch reeds dichtbevolkte land on
dermeer tot gevolg heeft dat meer dan
elders de ruimtelijke problemen in Gel
derland in het centrum van de belang
stelling komen te staan. Die ideeënschets
voor de Veluwe moet worden gezien als
een eerste onderdeel van een ruimtelijk
perspectief voor de hele provincie, dat
zou kunnen dienen als een Gelderse bij
drage in een door de rijksplanologische
dienst samen te stellen herziening van en
aanvulling op de nota inzake de ruimte
lijke ordening in Nederland.
Die ideeënschets van de Veluwe laat
zien dat een voortgezette ontwikkeling,
mits in stedebouwkundig opzicht goed ge
leid, heel goed mogelijk is, zonder aan
tasting van het uitgestrekte natuur-
schoongebied in het midden en met be
houd van de noodzakelijke bu'fferstroken
tussen de verschillende grotere woonker
nen, die zich' in de Veluwezomen rondom
het middengebied bevinden.
Verstedelijking
De snelle bevolkingsaanwas gaat ge
paard met een toenemende verstedelij
king, ook in de gebieden buit ende eigen
lijke stedelijke sfeer.
De Veluwe ligt als het ware in het
frontgebied van het zich uitbreidende
westen. Tezamen met een vrij snel groei
ende betekenis van de diensten-sector in
de beroepsstructuur is dit een aanwijzing
voor de toenemende invloed van de rand
stad Holland, en met name voor de zui
delijke Veluwezoom, zelfs op een geleide
lijke overneming van bepaalde randstad
functies.
'Grote kernen
In de ideeënschets wordt de Veluwe
verdeeld in vier gebieden: de zuidelijke
Veluwezoom, de oostelijke Veluwezoom,
de Gelderse Vallei en de IJsselmeerkust.
Voor deze vier gebieden wordt er naar
gestreefd de geraamde bevolkingsaanwas
zoveel mogelijk geconcentreerd in een
aantal grotere kernen onder te brengen,
met als voordeel dat de open'ruimten tus
sen de kernen, die bijna uitsluitend in een
krans om de centrale Veluwse natuurmas-
sieven zijn gesitueerd, zo groot mogelijk
kunnen blijven.
Er is ruimte open gehouden voor mo
menteel nog niet te bekijken ontwikkelin
gen zoals bijvoorbeeld voor decentralisa
tie van het regeringsapparaat en de hier
voor uitermate gunstig gelegen streek in
de driehoek Apeldoorn, Deventer, Zutphen.
Gen normale fatsoenlijke jongeman of
meisje denkt eraan een bruiloft in de
war te schoppen. Dat behoorde dus ook
niet te gebeuren tijdens de prinselijke
briloft. Dit heeft minister A. Vondeling
gezegd op een P.v.d.A.-vergadering in
Hilversum. „Als de gebeurtenissen in
Staphorst bij niemand sympathie hebben
ontmoet is dat nu het geval met de Am
sterdamse baldadigheid". Hij zei dat
hem geen enkele vooraanstaande partij
genoot bekend is, die de huidige monar
chie niet wil handhaven.
(Van onze correspondent)
en mij zal het wel nooit eerder zijn opge
vallen) zijn rechtsgewonden.
Het meest boeiend van alle zijn de soor
ten, die zich noodgedwongen aan de ver
anderde levensomstandigheden hebben
aangepast: gedegeneerde dwergachtige ne
ven van de kloeke zeereuzen. Treffendste
voorbeeld: de strandgaper, groot, sterk en
krachtig aangespoeld te vinden aan het
Noordzeestrand, in het IJsselmeer klein en
dun. Maar het is ontegenzeglijk dezelfde
schelp!
De Amsterdamse scheepswerf G. de
Vries Lentsch vreest dat zij ongeveer
100 zeil- en motorjachten van haar win-
terstallingwerf bij het begin van het sei
zoen niet naar open water kan brengen
omdat een sluisje in de Nieuwendammer-
dijk in reparatie is. De werf heeft een
kort ge~ing tegen het hoogheemraadschap
Waterland aanhangig gemaakt en de pre
sident van ,de Amsterdamse rechtbang ge
vraagd het hoogheemschap te bevelen het
werk op te schorten tot 30 april en de dam-
wand in het sluisje tot zolang te verwij
deren. De raadsman varf het hoogheem
raadschap, mr. J. Stoffels, verklaarde
dat de sluis slecht is. Bij een doorbraak
overstroomt heel Waterland. Er moeten
vier nieuwe deuren worden aangebracht
hetgeen begin april klaar kan zijn en dat
is de normale tijd dat de schepen uit de
winterstalling naar buiten gaan.
De uitspraak van de rechter volgt later.
HILVERSUM. Weer of geen weer, bij tijd en wijle kan men aan de
oever van het IJsselmeer (tussen Naarden en Muiderberg) de schelpen-
zoekers op safari zien. Malacologische expedities naar de wonderen van
het dierenleven uit beroepsmatige of amateuristische belangstelling. De
jagers naar schelpensoorten en variëteiten zijn of leden van het hele Gooi
omvattende afdeling Hilversum van de Koninklijke Nederlandse Natuur
historische Vereniging óf leden van de werkgroep Amsterdam van de
Nederlandse Malacologische Vereniging, onder wie zich ook Gooise
„schelpenmensen" bevinden.
Dertig soorten
Aan het voor schelpenzoekers dankbare
strandje tussen Naarden en Muiden vindt
men, omdat brak en zoetwater hier elkaar
hebben ontmoet, bijzonder veel soorten:
zo'n dertig verschillende, waarvan tien
typische brakwaterbewoners zijn en de rest
in het zoete water zijn natuurlijke klimaat
vindt.
Wat kan men grasduinend in het strand-
zand en ondiepe water van de Gooiste kust
zo al tegenkomen? Ongetwijfeld mooie gro
te exemplaren van de poelslak. (Ir. de
Ruijter: „Nederlandse namen gebruiken
wij nooit, want die zijn niet officieel vast
gesteld. In het ene boekje staat dit, in het
andere dat. Schelpendeskundigen zijn lati
nisten").
Stereo-microscoop
Onder de stereo-microscoop, waarmee ir.
De Ruijter zijn vondsten determineert,
komt ook geregeld de vijverpluimdrager,
een onaanzienlijk schelpdiertje, dat zijn
indrukwekkende naam te danken heeft
aan zijn varenachtige voelhorens. En wat
te denken van de levend-barende moeras
slak? Nöu ja, dat lijkt maar zo. Deze slak-
kenvariëteit houdt de eitjes namelijk bij
zich, tot ze uitkomen. Andere namen: de
veel op een zeeslang gelijkende lithogly-
phus naticoides (geen Nederlandse bena
ming), het brakwaterhorentje en de grote
diepslak.
„Aan dat laatste kunt u meteen zien, dat
de Nederlandse benamingen vaak onzin
zijn", zegt ir. De Ruijter, „want de grote
diepslak is allesbehalve groot en leeft ook
niet in diep water".
Als men meent, dat er in het IJsselmeer
net zo spectaculair gevormde schelpen zijn
te vinden als aan zee, heeft men het mis.
Voor oppervlakkige enthousiasten is er dan
ook aan het strand van het toekomstige
Gooimeer niet veel eer te behalen.
Maar voor mensen als ir. De Ruijter, die
van hun hobby een serieuze studie maken,
is het IJsselmeer een nooit Ieegrakende
Op veel Nederlandse scholen staat
het lezen van het spoorboekje reeds
op het lesrooster of is het spoorboekje
een belangrijk hulpmiddel bij het
onderwijs. De Nederlandse Spoor
wegen stellen de laatste jaren de;
restant-exemplaren (rond tiendui
zend) gratis beschikbaar aan belang
stellende onderwijzers en leraren, die
dit meest gelezen pocketboek gebrui
ken bij de algemene vorming van hun
pupillen.
Dit heeft drs. H. Wissink, chef voorlich
ting van de Nederlandse Spoorwegen, ver
klaard naar aanleiding van opmerkingen,
die Philips-directeur ir. Th. P. Tromp (te
vens commissaris van de N.S.) op de sta
tistische dag in Amsterdam heeft ge
maakt. De heer Tromp pleitte daar ondèr
meer voor opneming van het vak statis
tiek op de lesroosters van de scholen, om
dat slechts tien percent van de Nederland
se bevolking de weg kan vinden in iets es
sentieels als het spoorboekje.
Enkele jaren geleden verzocht een on
derwijzer de N.S. om toezending van een
aantal overgebleven spoorboekjes ten be
hoeve van zijn onderwijs. Dit voorbeeld
leidde tot navolging, want thans gaan elk
jaar tienduizend restanten grif naar Ia-
Deze laatste organisatie is overigens een
wetenschappelijke en telt onder haar leden
vrij veel beroepsschelpenkundigen. Maar
het groepje van (vier) Hilversumse enthou
siasten ziet zijn vrij intensieve bemoeienis
sen mèt en veel-omvattende verzamelingen
van schelpen, toch nog altijd als liefheb
berij.
Een van die liefhebbers is ir. J. de Ruij
ter. Hij beperkt zijn jachtterrein op de zo
grillig gevormde weekdierenhuisjes hoofd
zakelijk tot het IJsselmeer. Waarom? „Om
dat dit gebied voor malacologen zeer aan
trekkelijke facetten vertoont", zegt ir. De
Ruijter. Het tegenwoordig zoete water is
vroeger zout geweest en herbergde toen
ook een brakwater-fauna. Men vindt er nu
dezelfde soort schelpen, maar „anders"
ontwikkeld. De ook aan ons Noordzeestrand
te vinden zogenaamde hardschelp ziet er
aan de kust van het IJselmeer veel scher
per uit.
bron van verrassingen. Waar vindt men
naast elkaar eenkleppigen uit het zoete
water en tweekleppigen uit de brakke
periode van de vroegere Zuidzee? Alikrui
ken, zawnenmossels, schildersmossels
(vroeger gebruikten kunstschilders deze
schelpen inderdaad als verfbewaarplaat-
sen), driehoeksmosseltjes en de doodge
wone posthoornslak, die men in elke sloot
kan tegenkomen.
Men vindt er ook door de rivier meege-
spoelde bolle stoommossels en zeer zeld
zame linksgewonden schelpen (de spiraal
van het horentje gaat met de wijzers van
de klok mee), want de meeste schelpen (u
gere en ulo-scholen. De N.S. voegt er nog
wat folders en het wie-wat-waar van de
N.S. („rail en maatschappij") bij. De toe
zending geschiedt zolang de voorraad
strekt.
De spoorboekjes worden in allerlei les
sen gebruikt, zoals bij aardrijkskunde en
rekenen („hoe lang duurt de treinreis van
Groningen naar Vlissingen?"). Gevraagd
wordt de leerlingen ook hoe zij op de
snelste manier van Den Helder naar
Maastricht kunnen reizen of van Gronin
gen naar Den Helder. De onderwijzers
maken hun leerlingen ook wegwijs bij de
overstap-problematiek en laten hun leer
lingen zelfs werkstukken maken. De Ne
derlandse Spoorwegen hebben er enkele
ontvangen en waren over de resultaten
bijzonder tevreden.
De Nederlandse Spoorwegen, die jaar
lijks vierhonderdduizend spoorboekjes be
neden de kostprijs (ongeveer een gulden)
verkopen, menen met de gratis rest-exem-
plaren een nuttige bijdrage te verlenen
aan de statistische vorming van de school
gaande jeugd.
Ten gevolge van de tweedaagse spoor
wegstaking in Frankrijk zullen tussen
Amsterdam en Parijs en omgekeerd ook
morgen minder treinen rijden. Uit Parijs
vertrekken niet de TEE 122 en D 117.
Tussen Amsterdam en Parijs is alleen
de TEE 122 uitgevallen.
Op 1 paril aanstaande opent de Lufthan
sa twee nieuwe lijnen naar Nederland,
een dagelijkse retourvlucht 's avonds
per Boeing-727 („Eurpajet") van Ham
burg naar Amsterdam en dezelfde avond
om 22.05 via Bremen terug naar Ham
burg, alsmede een retourvlucht, die des
middags wordt uitgevoerd van Hannover
via Dysseldorf naar Rotterdam. De te
rugreis begint in Rotterdam om 15.00 uur.
Deze tweede lijn wordt dagelijks van
maandag tot en met vrijdag uitgevoerd
met een Fokker Friendship.
Tijdens een grote modeshow wer
den in Miinchen diverse creaties ge
toond, die tijdens het komende bad
seizoen ongetwijfeld blikvangers
zullen zijn. Opvallend zijn vooral de
,.nonnenkappen"terwijl de rest van
de combinaties nergens aan klooster
leven doen denken.
Zo gemakkelijk kwam een 19-jarige
bouwvakarbeider uit Lisse er niet af. Op
19 december sloeg hij in het café bij het
tehuis van de katholieke arbeiders bewe
ging bierglazen stuk. Hij werd er uit ge
zet en sloeg een ruit in. Daarvoor eiste
de officier van justitie twee maanden ge
vangenisstraf en veroordeelde de politie
rechter de bouwvakker tot een maand. De
man was al eerder de .toegang tot het
gebouw ontzegd wegens moeilijkheden.
Een week gevangenisstraf kreeg een
20-jarige snackbarexploitant uit Halfweg
omdat hij op 19 december een gestolen
draagbare radio had gekocht in zijn zaak.
De radio was aangeboden door twee jon
gens die er eerst vijfentwintig galden
voor vroegen, maar met een tientje ge
noegen namen. Toen ze de zaak uitgingen
