Woensdag 4 mei de twintigste
Stille Tocht naar Overveen
I
Aan opleiding kinderpolitie
in Nederland ontbreekt veel
Trek in 'n hot dog?
Haal heerlijke
ZWANENBERG
wenerworstjes
in huis!
Huwelijk met jazz-muziek
in Tilburgse r.-k. kerk
r HOE IS HET ONTSTAAN?
V.
J
School voor
apothekers
assistenten
in Haarlem
8^,Wan
Aantal deelnemers
steeds groter
Eis van twee jaar
tegen Haarlemmer
Vers brood op
30 april, niet
op 5 mei
Tachtig ambtenaren
minder bij begeleiding
repatrianten
Gouden gedenkpenningen
taboe in Engeland
Drie luisterspelen
bekroond
Geen overleg vóór
filmkeuring
WOENSDAG 27 APRIL 1966
17
Volgende week woensdag 4 mei
zal voor de twintigste maal een
lange en zwijgende stoet vanuit de di
verse wijken van Bloemendaal, Over
veen, Aerdenhout en Vogelenzang
zich naar de Erebegraafplaats in
Overveen begeven. De jaarlijkse
Stille Tocht waaraan duizenden deel
nemen om al degenen te herdenken,
die zich hadden teweer gesteld in de
strijd voor vrijheid en recht en die
hier in de duinen door de vijand zijn
gefusilleerd.
Twintig jaar achtereen worden op
de vierde mei deze Stille Tochten ge
houden. Het aantal Nederlanders, dat
er aan deelneemt blijkt ieder jaar
weer meer te zijn, waarbij vooral de
jeugd niet achter blijft.
Dit jaar
Geld en goederen
uit auto's geroofd
In VS opgeleide ins pec trice meent:
N iveau
ÊRvvORSI/ES:
(Van onze correspondent)
TILBURG. Dat er na het tweede
Vaticaans concilie in de liturgievie
ring van de rooms-katholieke kerk
weinig meer onmogelijk genoemd
mag worden gaat kapelaan L. G. J.
Bijl van de Tilburgse Vredesparochie
waar maken. Op 30 april blazen de
muzikanten van de South Jazzband
in de Tilburgse Vredeskerk de sfeer
van door orgel begeleide Gregoriaan
se liturgiegezangen misschien wel
voor goed de mist in.
Minister antwoordt:
Dit woord:
ALMANAK
HANNEKEMAAIER
Dit woord: OMELET
Dit woord:
MEDELIJDEN
Onderzoek
Unicum voor N.-Holland
Kerkelijk nieuws
Deze grote deelneming aan de Stille
Tochten toont aan. dat de gedachte aan
allen, die tijdens de Duitse bezetting in
het binnenlands verzet hun leven hebben
geofferd, nog zeer levendig is. Het be
wijst, dat de woorden in de uitgaven van
de Erebegraafplaats in Overveen, ge
schreven door H. M. van Randwijk, in
druk hebben gemaakt en weerklank heb
ben gevonden, waar hij schreef: „Bedenk,
dat hetgeen gisteren bedreigd werd, he
den en morgen opnieuw in gevaar kan
verkeren. Bescherm het en wees waak
zaam".
De eerste werkelijke Stille Tocht heeft
Elaats gehad in 1946. Het jaar daarvoor,
i juni 1945 ontdekte men in de duinen
massagraven en fusilleerplaatsen, waar
de stoffelijke overschotten werden aange
troffen van 412 door de Duitsers gefusil
leerde landgenoten. Zij werden ter aar
de besteld op de Erebegraafplaats aan de
Zeeweg.
Aan het einde van de zomer 1945 bege
leidde een zwijgende menigte, temidden
waarvan zich wijlen koningin Wilhelmina,
alsmede de toenmalige prinses Juliana en
prins Bernhard bevonden, het stoffelijk
overschot van Hanneke Schaft naar de
Erebegraafplaats in de duinen.
Sindsdien zijn ieder jaar de Stille Toch
ten naar de Erebegraafplaats gehouden.
Steeds in de vroege avond van de vierde
mei gingen aanvankelijk honderden, later
duizenden naar deze rustplaats, met de
met bloemen overdekte graven. Er zijn
geen vaandels bij, er is geen treurmuziek.
Er worden geen toespraken gehouden en
er zijn geen saluutschoten. Er is niets,
dat de stilte verstoort. Alleen om klokke
acht weerklinkt na het klokgelui, de „Last
Post' uitgevoerd door hoornblazers. Dan
valt de diepe stilte weer in en staat elkeen
roerloos, alleen met zijn gedachten en
herinneringen
Vrienden en bekenden met wie men
streed en die vielen, worden dan herdacht.
Maar ook de vele onbekenden, de naam
lozen, die eveneens hun leven gaven voor
de goede zaak.
Ook dit jaar zal de Stille Tocht op de
zelfde wijze plaatshebben. Voorafgaande
hieraan wordt er in één van de gebouwen
van publieke werken aan de Brouwers-
kolkweg in Overveen een herdenkingsbij
eenkomst gehouden. Ds. J. Boersma, her
vormd prredikant in Bloemendaal en
pastoor M. Schipper van de r.k. parochie
in Santpoort zullen een toespraak houden.
Voorts wordt muzikale medewerking ver
leend door het Haarlems Opera Koor on
der leiding van Bep Ogterop. Hier zijn
600 zitplaatsen aanwezig. Op het moment,
dat deze herdenkingsbijeenkomst aan
vangt zijn allerwegen de vlaggen halfstok
gehesen.
Veertig minuten later begint dan de
formatie van de stoet, welke tien voor ze
ven vertrekt. Om precies acht uur wor
den op de Erebegraafplaats twee minuten
stilte in acht genomen. Dit tijdstip wordt
aangekondigd door het einde van klokge
lui en het uitvoeren van de „Last Post"
door hoornblazers.
Voor de nabestaanden van de gevallen
Het aangrijpende moment, aan het
einde van de zomer 1945, toen een
lange stoet Hannéke Schaft naar
haar laatste rustplaats begeleidde.
In de stoet liepen mee wijlen ko
ningin Wilhelmina; de toenmalige
prinses Juliana en prins Bernhard;
op de foto staande aan het graf van
de gefusilleerde verzetsstrijdster.
verzetsmensen, voor wie de afstand naar
de begraafplaats te voet bezwaarlijk is,
zal na afloop der herdenkingsbijeenkomst
op het terrein van publieke werken een
bus gereed staan. Vanaf half negen zal
door de NZH een busdienst worden on
derhouden vanaf de Erenebraafplaats
naar de stations in Overveen en Haarlem.
Op dinsdag 10 mei h<3udt de Nederland
se Vereniging van Ex-'politieke Gevange
nen, nu al voor de 21ste keer, haar jaar
lijkse herdenkingsbijeenkomst op de Ere
begraafplaats.
DeD herdenkingsrede zal dit jaar worden
uitgesproken door jhr. mr. C. J. A. de Ra-
nitz, burgemeester van Utrecht. Zoals al
vele jaren het geval is, zal mevrouw En-
ny Mols-de Leeuwe weer verzetspoëzie
declameren. De muziekkapel van de
Haarlemse politie, dirigent J. W. Singer-
ling verzorgt de muzikale omlijsting van
deze plechtigheid.
Twee jaar gevangenisstraf eiste de of
ficier van Justitie bij de rechtbank te
Alkmaar tegen een 44-jarige staalcon
structeur uit Haarlem, die in een tiental
plaatsen in het westen van het land
auto's had geplunderd na het tochtraam-
pje te hebben geforceerd.
Totaal had hij voor 2200 aan geld en
goederen geroofd. Bij zijn arrestatie op
17 december, toen hij in Castricum op
heterdaad betrapt werd, had hij onge
veer 350 uit auto's gestolen goed bij
zich.
Op 10 mei doet de rechtbank uitspraak.
In Haarlem en omgeving
Op koninginnedag (30 april) zal in
Haarlem en omstreken brood worden ver
kocht in tegenstelling tot bevrijdingsdag
(5 mei). Deze dag wordt er namelijk geen
brood bezorgd of verkocht. Dit heeft de
Rayonale Bakkerij Commissie voor Haar
lem en omstreken beslist.
Op koninginnedag zal vers brood al om
acht uur te verkrijgen zijn. Derhalve hoopt
men dat de huisvrouw met deze vroege
verkoop rekening wil houden. De brood
verkoop op woensdag 4 mei is als op za
terdag. Dat wil zeggen dat van 9 uur af
vers brood te verkrijgen is.
De vakantieregeling voor de bakkers
voor Haarlem en omstreken valt dit jaar
in de periode van 4 juli tot 14 augustus.
Er is hier dan weer sprake van huis-
aan-huis bediening. De Commissie maakt
de huisvrouw er voorts op attent dat con
tant met de dan dienstdoende bakker moet
worden afgerekend.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. Bij het ministerie van
Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk
Werk gaan per 1 augustus ongeveer tach
tig ambtenaren, verspreid over districts
kantoren in Den Haag, Arnhem en Den
Bosch, weg. Het betreft hier personeel
van de afdeling die zich heeft beziggehou
den met de maatschappelijke begeleiding
van repatrianten, een taak die langza
merhand overbodig is geworden. Een
aantal ambtenaren heeft reeds elders in
de rijksdienst een functie gevonden. An
deren, die over enige tijd gepensioneerd
worden, zijn op wachtgeld gesteld.
(Van onze correspondent)
Er bestaat in Nederland geen oplei
ding voor het toch wel zeer specifieke
werk van de kinderpolitie. Rechercheurs
die bij deze dienst worden geplaatst, moe
ten door schade en schande wijs worden.
„Het ontbreken van die specialistische
opleiding in een absolute leemte in de
Nederlandse politie-organisatie", is de
mening van inspectrice van politie mej.
L. ter Haar.
Dit nuchter constateren van de feiten
en deze harde conclusie zullen in vak
kringen zeker een flinke schok teweeg
brengen, want mej. Ter Haar weet waar
zij het over heeft. Zij is namelijk een
van de héél weinige Nederlandse politie
ambtenaren die wél theoretisch is ge
vormd voor het werk bij de kinderpolitie.
Aan de State University of Michigan in
de Verenigde Staten volgde zij de colle
ges van de ook in Europa befaamde ken
ner van het werk van kinderpolitie en
kinderbescherming, wijlen prof. dr. Ja
mes J. Brennan. Nu is zij verbonden aan
het Bureau Voorlichting van de Haagse
politie, daarvoor was zij jarenlang werk
zaam als inspectrice bij de kinderpolitie.
„De meeste politie-ambtenaren bij de
kinderpolitie in Amerika hebben een uni
versitaire opleiding in hun vak gevolgd en
behaalden een master's degree te ver
gelijken met het Nederlandse doctoraal
examen of anders tenminste een bache
lor's degree, wat gelijk staat aan ons
kandidaats.
Rechercheurs bij de kinderpolitie in Ne
derland kunnen hun vak alleen leren in de
praktijk en door het samenwerken met
oudere, ervaren collega's, stelt de inspec
trice in een belangwekkend artikel in
„het Tijdschrift voor de Politie". Dat be
tekent niet dat de Nederlandse recher
cheurs geen goed werk zouden kunnen
leveren, maar het leveren van goede
prestaties zou zoveel gemakkelijker gaan
als op een theoretische leidraad zou kun
nen worden gesteund, aldus het artikel.
Een opleiding op universitair niveau
doet in Nederland misschien wat overdre
ven aan, maar ook de Nederlandse re
chercheur bij de kinderpolitie doet meer
dan het uitschrijven van een eenvoudig
proces-verbaal.
Het is een specialist die de feiten moet
kennen over de gepleegde daad, die het
kind nader moet bekijken, die zijn me
ning moet vormen over het kind en de
ouders, en die dan zijn bevindingen moet
vastleggen in een rapport. De mogelijk
heid bestaat dat hij zijn zaak doorgeeft
aan de kinderbescherming en hij kan de
plaatselijke instanties inschakelen.
Een rechercheur bij de kinderpolitie be
hoeft geen psychologisch of sociologisch
onderzoek in te stellen en hij behoeft geen
dagen over zijn „zaak" te doen, maar hij
moet wel diep graven en doordringen tot
in de achtergronden. Hij behoort er van
uit te gaan, dat zijn werk in de eerste
plaats preventief gericht dient te zijn.
Advertentie
De kerk wordt dan klankbord voor
dixielandmuziek en community-gospel-sin-
ging. Niet ingewijden zullen de teksten
misschien niet onmiddellijk kunnen mee
zingen, maar melodie en ritme van „When
the saints go marching in" onmiddellijk
in het gehoor vangen.
Jazz-leider Henk van Belkom van de
South Jazzband zal aan dit eerste revo
lutionaire experiment zelf niet meewer
ken. Terwijl zijn band de gospelmelodieën
vrijelijk improviseert en naar verwach
ting duizenden belangstellenden hun swing
en dixieland-benen maar moeilijk in be
dwang zullen kunnen houden, zal onder
die misviering op 30 april het huwelijk
van de bandleider en zijn Tilburgse ver
Zijn trompet zal dinsdag worden ge
loofde worden ingezegend,
hanteerd door de 41-jarige ex-trompettist
van de Dutch Swing Collegeband, Wybe
van Haarsma Buma. De generale repe
titie voor de dixieland-mis heeft intussen
plaats gehad op tweede paasdag in dezelf
de Tilburgse kerk. Voor de 1200 beschik
bare plaatsen in het kerkgebouw hadden
xich toen tweeduizend mensen gemeld,
Aan de unieke gelegenheid was geen an
dere ruchtbaarheid gegeven dan een me
dedeling van de preekstoel af aan de pa
rochianen op de eerste paasdag. Met die
kern van enkele honderden parochianen
werden samen met de South Jazzband en
kele malen de muziek en de gospelsongs
doorgenomen. Kapelaan Bijl (grijs kos
tuum, wit overhemd met zwarte das) „we
waren toch wel wat huiverig voor het
experiment met zoveel mensen in de kerk,
maar alles is goed gegaan, niemand is
gaan swingen of hossen of zoiets", heeft
ook de Nederlandse teksten geschreven
van de spirituals „When the saints", „Jo
shua fit the battle of Jericho" en „Go
tell it on the mountains".
Voor de zevenkoppige bezetting van de
South Jazzband is dit optreden ook een
experiment. De na 30 april nu allemaal
getrouwde jazzmusici vierden al triomfen
als Nederlandse afvaardiging naar jazz-
concoursen in Hannover en Zürich, ver
leenden medewerking aan tientallen ra
dio- en t.v.-programma's, maar musiceer
den ook in rokerige jazzkeldertjes door
heel West-Europa. In een kerk hebben ze
hun jazztonen echter nog nooit laten schal
len.
De Britse regering heeft de invoer en
de fabricage van gouden gedenkpennin
gen verboden. Er was een hoogconjunc
tuur in deze penningen ontstaan, doordat
men zich ermee wilde dekken tegen de
valuatie van het pond en inflatie.
In een verklaring van het departement
van Financiën wordt gezegd dat de
maatregel is genomen om het afvloeien
van de Britse goudvoorraden door ham
steren te voorkomen.
(Van onze correspondent)
HILVERSUM. De voorzitter van de
Nederlandse Radio Unie mr. A. B. Roos-
jen heeft aan Johan Daisne uit Gent
(Beligë), aan André Kuijten uit Amster
dam en aan Marianne Colijn uit Hilver
sum de prijzen uitgereikt van de luister
spelwedstrijd 1965. Er waren 42 inzendin
gen binnengekomen, de helft daarvan van
Vlaamse herkomst. Het stuk van Daisne
(pseudoniem van dr. H. Thierrij) „Het
Geluk" wordt door de NCRV begin no
vember uitgezonden.
In antwoord op vragen van de heer
Geertsema (V.V.D.) betreffende mogelijk
overleg met de Centrale commissie voor
de keuring van films bij beslissingen over
subsidiëring van films heeft minister
Vrolijk mede namens minister Smallen-
broek geantwoord, dat bedoeld overleg
niet tot de taak van de centrale commis
sie voor de keuring van films behoort.
Bovendien zij opgemerkt dat het meestal
niet mogelijk zal zijn aan de hand van
een scenario of draaiboek te beoordelen
of een daarnaar te maken film al dan
niet in strijd zal worden geacht met open
bare orde en goede zeden. Voorts zou
voorafgaand overleg voor de Centrale
commissie een belemmering kunnen zijn
voor de onafhankelijkheid van haar uit
eindelijk te geven oordeel. Minister Vro
lijk ziet dan ook geen aanleiding om
overleg, als bedoeld in de vraag, te be
vorderen. Hij merkt nog op, dat de film
„Schermerhorn" de eerste is van de zeer
vele door de rijksoverheid gesubsidieerde
films, welke niet toelaatbaar voor open
bare vertoning is bevonden.
Een almanak is een kalender, meest
al opgenomen in een jaarboekje dat
ook andere gegevens bevat. Bekend is
de Enkhuizer Almanak. Het woord is
bekend in alle Westeuropese talen en
ook daarbuiten. Het is, zoals vele woor
den die met rekenen te maken hebben,
door de Arabieren naar Europa geko
men, maar Arabisch is het woord oor
spronkelijk niet. In een geschrift van
zekere Porphyrius, dat wordt aange
haald door de in de 4e eeuw levende
Eusebius, wordt het woord almenichia-
ka gebruikt als de naam van Egypti
sche kalenders. Men neemt aan dat het
van Koptische oorsprong is, maar is er
nog niet in geslaagd vast te stellen hoe
het is samengesteld. Ook is wel gedacht
aan samenhang met het Hebreeuwse
werkwoord manah, delen, scheiden, tel
len, maar ook dat is onzeker.
Thans wordt het woord lianneke-
maaier nog wel gebezigd in de bete
kenis: lomperd, botterik, maar oor
spronkelijk was het de naam die de Ne
derlanders gaven aan de grasmaaiers
die als seizoenarbeiders over onze oost
grens trokken om hier werk te vinden.
Het woord hannekemaaier bestaat
uit een verkleinwoord van de eigen
naam Johannes, vervormd tot Hans
of Hanne en een zelfstandig naam
woord afgeleid van het werkwoord
maaien. Een Hans is dikwijls een man
van aanzien: Jan Adam Kegge bijvoor
beeld smaalt op de grote hanzen en
adellijke heren. Een Hanne daarente
gen is veelal een lobbes, een sukkel.
Vanwaar dit verschil stamt, is niet be
kend.
Dat met de Franse keuken de namen
van tal van spijzen in Nederland zijn
overgenomen, is bekend. Daarvoor be
hoeft men het menu (ook al een Frans
woord!) in elk hotel of restaurant
maar te raadplegen. Dus spreken wij
ook van omelet en niet van eierkoek.
Ook in andere talen is dit woord aan
het Franse omelette ontleend.
De vroeger gehuldigde opvatting dat
omelette was vervormd uit oeufs mê-
lés, geklutste eieren, wordt weerspro
ken door de oudere vormen van het
woord. Men vindt namelijk vroeger
vormen als amelette en alumette. De
oorsprong is het Latijnse lamella: dun
ne schijf. Ten onrechte zag men in de
eerste letter het lidwoord. Eigenlijk
zouden wij dus van lomeiet moeten
spreken.
Het Nederlands heeft medelijden,
het Duits mitleid, het Frans compas
sion of pitié, het Engels compassion of
pity, het Italiaans compassione of pië
ta. In het klassieke Latijn komt
compassio niet voor. Men sprak toen
van misericordia, samengesteld uit mi
ser: ongelukkig en cor: hart.
Het Latijnse compassio is weer een
vertaling uit het Grieks. Daar luidde
het sympatheia, het woord dat wij ken
nen als sympathie, maar dat precies
als compassio en als medelijden be
staat uit een deel dat betekent: met en
een afleiding van het werkwoord lij
den, in het Grieks: pathein in het La
tijn: pati. De woorden pitié en pity
zijn ontleend aan het Latijnse pietas:
plichtsgevoel, liefde, medelijden.
Een kind kan verantwoordelijk worden
gesteld voor zijn daden, maar als een
kind iets „mis-doet" heeft het moeilijkhe
den en dan moet er worden geholpen.
OVER DE DOOR het kind gepleegde
daad moet de rechercheur weten: het
verhaal van de aanklager of de aangever,
de verklaring van het kind, de verant
woording door het kind en het antwoord
op de vraag of er tevoren iets is gebeurd
of gezegd waardoor het gedrag van het
kind misschien kan zijn beïnvloed. Om
zijn mening te kunnen vormen over het
kind zal hij er op moeten letten of het
kind lichamelijk, geestelijk of sociaal ge
handicapt is, want eventuele afwijkingen
kunnen de persoonlijkheid beïnvloeden.
De rechercheur moet doordringen in de
achtergronden van het gezin. Hij moet de
persoonlijke kwaliteiten van de ouders
kennen en hij moet weten of de ouders
van hun kind houden. Andere punten zijn
of er in het gezin een gezonde discipline
Mejuffrouw L. ter Haar
heerst en zo niet, wat heerst er dan.
Heeft het kind een echt thuis of is het
een gezin waar de leden als los zand aan
elkaar hangen? Gaan de ouders regelma
tig naar de kerk, óf wordt het kind al
leen naar de zondagschool gestuurd op
dat de ouders kunnen uitslapen?
Zijn er afwijkende gezinssituaties, ix
bijvoorbeeld een van de ouders langdurig
ziek? Er is vaak een correlatie tussen
wangedrag buiten de school en het gedrag
op school en een volgende vraag is dus:
hoe is het gedrag van het kind op school?
In welke straat woont het kind en past
het gezin in de omgeving waar het woont?
Wat doet het kind in de vrije tijd, is het
creatief bezig of moet het worden bezig
gehouden en hoeveel vrije tijd heeft het
eigenlijk?
Eerst uit een samenvatting van de ant
woorden op al dit soort vragen komen de
goede en de slechte dingen naar voren
en dan pas kan de rechercheur zich een
gefundeerde mening vormen, verantwoor
de suggesties doen of doeltreffende maat
regelen nemen.
Zo hoort het te gaan en zo gaat het
over het algemeen ook, maar als het zo
gaat is dat tot nu toe alleen het resultaat
van een meestal jarenlange ervaering in
dit werk.
Drs. J. Vermet uit Haarlem, voorzitter
van het departement Noord-Holland van
de Koninklijke Nederlandse Maatschappij
ter bevordering der Pharmacie heeft gis
teren in Haarlem nadere mededelingen
gedaan over de op te richten school voor
apothekers-assistenten. Zoals wij reed*
hebben meegedeeld namen de veertig geza
menlijke apothekers uit Haarlem en wij
de omgeving het initiatief om in plaats
van de gebruikelijke cursus, een school
voor apothekers-assistenten op te richten.
Deze eerste school voor Noord-Holland
zal op I september starten in enkele door
de gemeente beschikbaar gestelde lokalen
van de school aan de Prins Hendrikstraat
I in Haarlem.
De veertig apothekers hebben zich ga
rant gesteld voor alle aan de inrichting
en exploitatie verbonden kosten. Er kun
nen per jaar ongeveer zestig leerlingen
worden opgeleid.
Zij ontvangen zowel de theorie- als prak
tijklessen in de school, al werken zij ook
drie halve dagen in een plaatselijke
apotheek mee. De cursus had het nadeel
dat wegens gebrek aan outillage de gehe
le praktijk in een apotheek moest wor
den geleerd, terwijl er per apotheek
maar één a twee leerlingen konden
worden opgeleid. De school biedt du*
de kans om een groter aantal assistenten
op te leiden en zo het bestaand»
tekort aan apothekers-assistenten enigs
zins op te heffen. De toelatingseisen voor
dit dagonderwijs zijn mulo a of b, of een
bewijs van toelating tot de vierde klas
van hbs, mms, gymnasium of lyceum.
De apothekers-assistentenschool is zo
wel voor jongens als meisjes toeganke
lijk. De school krijgt een complete apo
thekers-inventaris. De opleiding duurt
waarschijnlijk anderhalf jaar. Er is twee
maal per jaar gelegenheid examen te
doen in Amsterdam, Groningen, Leiden en
Utrecht. Men kan dan het staatsdiploma
behalen.
Tot directeur van de nieuwe school is
benoemd drs. L. J. H. Brinkman uit
Haarlem.
Ned Herv. Kerk
Bedankt voor Oude-Tonge (toez.) J. Nol-
tes te Slikkerveer voor bijstand in het
pastoraat te Heemse A. H. Nijkamp a i.
emeritus-predikant te Kampen.
