West-Duitsland en Israel gaan praten over een handelsakkoord Afspraak" tussen Adenauer en Ben Goerion in geding Odinga in de oppositie Labour en Conservatieven bezinnen zich op de EEG Een Amerikaan over Europa en NAVO I Van dag tot dag) Vragen aan mr. Luns over dr. Soumokil Weer twee zenders voor Britse kust Vrijspraak voor Frejus-verdachten Voortaan mondeling NAVO-overleg tussen Parijs en Washington Persconferenties in Londen Lagere straf voor Mordechai Loek Haile Selassie op bezoek in Haiti r arrmi 3 J f WOENSDAG 27 APRIL 1966 Secretaris van Wilson bezoekt Salisbury 'V elgenoemd Naar Israel -v; r i A IH Éi x f Het Amerikaanse weekblad Newsweek heeft een van zijn belangrijk ste redacteuren, Arnaud de Borchgrave, een reis laten maken door de belangrijkste hoofdsteden van West-Europa. Hij had de opdracht zich te oriënteren over de meningen die de acties van president De Gaulle ten aanzien van de NAVO hebben gewekt. Zijn artikel verscheen 25 april. Het is belangwekkend genoeg om onze lezers voor te leggen. „In Wash ington ziet men de crisis in de NAVO als een gevolg van de vernieti gingskruistocht van één man, Charles de Gaulle. Maar een belangrijke stroming in de openbare mening van Europa komt steeds sterker tot de overtuiging dat het in werkelijkheid de Verenigde Staten zijn die de tekenen van de tijd niet meer verstaan. Dat is in ieder geval de conclusie die De Borchgrave trekt na zijn gesprekken met regeringswoordvoer ders, diplomaten, zakenlieden en studenten in een aantal Westeuropese hoofdsteden", aldus begint het artikel. Probleem V er leiding Billy Graham wil in september naar Polen Ontwerp-voetbalzegel in Londen afgekeurd De strikte afzijdigheid van de Neder landse regering ten aanzien van de Re publiek der Zuid-Molukken is wellicht een onvermijdelijke consequentie ge weest van de overeenkomsten en betrek kingen, die de Nederlandse relaties met het onafhankelijke Indonesië hebben be paald. De hier te lande vertoevende Am- bonnezen hebben weinig reden om de houding van de Nederlandse regeringen na de beruchte overeenkomst van Linga- djatti te bewonderen, al moet gezegd dat zij zich waardig en beheerst hebben ont houden van woorden of daden die deze regeringen in verlegenheid zouden hebben kunnen brengen. De vrijheidsstrijd van de Ambonnezen in hun verzet tegen de gelijkschakeling die Djakarta in strijd met beloften door voerde, heeft in Nederland wel grote particuliere belangstelling ondervonden, maar is van officiële zijde angstvallig doodgezwegen. Dat kon moeilijk anders, omdat iedere schijn van hulp moest wor den vermeden en de stabilisatie in de be trekkingen tussen Den Haag en Djakarta ook zonder dat al moeilijk genoeg was. Maar men kan de dingen ook overdrij ven, of liever, men kan zijn vrees voor verstoring van relaties ten onrechte doen prevaleren boven de objectiviteit en hu maniteit van het menselijke oordeel. Dat menselijke oordeel valt, hoe men het ook keert of draait, uit in het voordeel van de Ambonnezen, die niets anders hebben gedaan dan een eenmaal toegezegd recht tot verkrijging van de autonomie als deelstaat tot de dood toe verdedigen. Een hopeloze zaak, zal men zeggen: maar ook hopeloze zaken mogen menselijker wijs worden verdedigd en de hopeloosheid van een ideaal is vaak genoeg een voor oordeel gebleken. De Ambonnese aangelegenheid is nu opnieuw in de actualiteit gekomen door de nog niet officieel bevestigde executie van dr. Soumokil, een van de grondleg gers van de Republiek der Zuid-Moluk ken. Het veronderstelde feit van die exe cutie is tragisch genoeg, niet alleen uit het oogpunt van de politieke ambities der Ambonnezen, maar vooral uit puur menselijk standpunt. Dat laatste element zou de Nederlandse regering hebben moe ten kunnen bewegen tot een openhartige en directe informatie in Djakarta, zonder dat daarbij van partijkeuze sprake had behoe ven te zijn. De wirwar van berichten en geruchten over deze zaak is veel nadeliger voor de situatie, ook wat betreft de relaties met Djakarta, dan een duidelijke officiële stap van onze diplomatieke vertegenwoor diging aldaar zou zijn geweest. Wij willen voorshands aannemen dat de onduidelijkheid door Djakarta is ver oorzaakt, maar ook dat had Den Haag gerust mogen mededelen. Nu er vragen in de Kamer over deze kwestie zijn gesteld, wordt zij alleen maar pijnlijker. (Van onze correspondent) BONN. Vandaag begint de tweede ronde van de Duits- Israelische handelsbesprekingen onder een bewolkte hemel. Na de moeizame eerste ronde, waarin de grondslagen van de Westduitse hulp werden besproken, zal het nu gaan om het geldsbedrag. In dit verband is van Israëlische zijde een poging gedaan de nieuwe serie van onderhandelingen krachtig te be ïnvloeden. De Israëlische minister-president Esjkol verkon digde afgelopen dinsdag in het legertijdschrift „Bamachane" De versies over wat er in het Waldorf- Astoria hotel precies gebeurd is, lopen vanzelfsprekend uiteen. Het is zelfs niet eens zeker, of er een protocol van de be sprekingen bestaat, en zo ja, wie dit pro tocol dan in handen heeft. Wel zouden er gedeelten van een briefwisseling over de afspraken tussen Adenauer en Ben Goe- rion bestaan, die in handen zouden zijn van de vroegere chef van de Israëlische missie in de Bondsrepubliek, Shinnar. De toenmalige staatssecretaris en rege ringswoordvoerder van de Bondsregering, Felix von Eckardt, die kortgeleden een reis door Israel gemaakt heeft, verklaar de daar in een interview, dat tijdens het De Tweede Kamerleden mevrouw Stof fels van Haaf ten en mej. Ten Broecke Hoekstra (beiden V.V.D.) hebben minis ter Luns gevraagd of hij stappen heeft ondernomen om officiële bevestiging dan wel ontkenning te verkrijgen van het be richt dat mr. dr. Chr. Soumokil op 12 april zou zijn terechtgesteld. Zij vragen de minister of hij in het verleden al het mogelijke gedaan heeft om de terecht stelling van de heer Soumokil te voorko men en zo niet, en gesteld dat de heer Soumokil nog in leven is, of de minis ter dan al het mogelijke wil blijven doen om het leven van de heer Soumokil te redden. Een woordvoerder van de zogenaamde „Repoeblik maloekoe Salatan" heeft meegedeeld dat verscheidene Indonesi sche bladen hebben bericht dat de ter dood veroordeelde dr. Soemokil is terecht gesteld. Een daarvan, Singar Harapan van achttien april, schrijft dat dr. Soe mokil op een plaats niet ver buiten Dja karta door een vuurpeloton is terechtge steld. Het stoffelijk overschot van Soemokil zal door de leiders van de „republiek" worden opgeëist om het naar Nederland of naar Ambon te laten overbrengen. LONDEN (Reuter) Volgende week beginnen de uitzendingen van twee nieu we radiostations voor de Britse kust. Het zijn Brits-Amerikaanse ondernemingen, radio-Engeland en radio-Britain geheten Er wordt gezonden van het 480 ton me tende schip Olga Patricia, dat er hoogte van Harwich buiten de territoriale wa teren komt te liggen. Er waren al zes zenders die van schepen buiten het Britse territoriale gebied werken. De Britse over heid heeft nog geen rechtsmacht om te gen de zenders op te treden. SALISBURY (AFP) In de Rhodes! sche hoofdstad Salisbury is bevestigd dat Oliver Wright, privé-secretaris van pre mier Wilson, daar dinsdagavond is aange komen voor een bezoek van vier dagen, Premier Ian Smith had eerder in het par lement verklaard dat hij bereid is met Groot-Brittannië onderhandelingen zonder voorafgaande voorwaarden te beginnen, „op elk niveau en waar of wanneer ook.'' in een interview, dat de toenmalige Westduitse kanselier Adenauer tijdens zijn historische ontmoeting op 14 maart 1960 in het New Yorkse Waldorf-Astoria Hotel met de eveneens toenmalige Israëlische minister-president Ben Goerion, tegen over deze laatste de belofte zon hebben gedaan van een over tien jaar verdeelde lening van vijfhonderd miljoen dollar. Deze lening zou ingaan na afloop van het „Wiedergutmachungs"- akkoord. Het is juist de afloop van dit akkoord dat de huidige besprekingen in Bonn noodzakelijk heeft gemaakt. NAIROBI (Reuter) Kenia's voormali ge socialistische vice-premier, Odinga, heeft meegedeeld dat hij voorzitter is ge worden van een nieuwe oppositiepartij, de Keniase Volksunie. Hij zei dat hij en nog 29 afgescheidenen, die onlangs uit de Keniase Afrikaanse Nationale Unie waren getreden, hadden besloten toe te treden tot de vorige week opgerichte KANU. Tot hen behoort ook Ramogi Achien Oneko, die maandag zijn ontslag als minister van Voorlichting be kendmaakte. AIX-EN-PROVENCE (Reuter) Vijf verdachten die verantwoordelijk waren gesteld voor de ramp die zich in 1959 in Frejus afspeelde door het breken van een stuwdam, zijn dinsdag in hoger be roep door de rechtbank in Aix-en-Pro- vence niet schuldig bevonden. De vereni ging van slachtoffers van Frejus werd tot betaling van de proceskosten veroordeeld. Bij de overstromingen van de stad zijn 420 mensen omgekomen. Er werd voor tweehonderdmiljoen frank schade aange richt. gesprek in New York door Ben Goerion inderdaad de bovengenoemde bedragen zijn genoemd. Maar volgens Von Eek- hardt had Adenauer daarop alleen geant woord dat de Bondsrepubliek zou helpen. Termijnen of cijfers zouden door Ade nauer niet zijn genoemd. In Bonn is men ten aanzien van zijn bereidwilligheid tegen Israel gebonden, niet alleen bij de ingrijpende besparingen waarop men in de staatsuitgaven wil aan dringen. Vooral wil men de weg openhou den voor het weer aanknopen van diplo matieke betrekkingen met de Arabische staten, die deze banden verbraken toen de Bondsrepubliek vorig jaar diplomatieke betrekkingen met Israel aanknoopte. Naar men aanneemt zal dr. Adenauer volgende week op uitnodiging van de Is raëlische regering naar Israel reizen. Hij zal er Ben Goerion in zijn kibboets in de Negev-woestijn ontmoeten, en aanzitten (Van onze correspondent) PARIJS Na de twee nota's, die Pa rijs en Washington elkaar hebben toege zonden over de consequenties van de Franse actie tegen de Noordatlantische Verdragorganisatie, zijn beide partijen het nu tenminste over een ding eens geworden :het verdient de voorkeur de onderhandelingen in het vervolg uitslui tend mondeling te voeren. De nota's hadden de diplomatieke ge bruiken in aanmerking genomen, een steeds geïrriteerder karakter. Zowel de Amerikaanse als de Franse regering moet nu hebben ingezien, dat die geïrriteerd heid beter niet al te duidelijk aan de bui tenwereld kan worden getoond. Gisteren is in Parijs de laatste Franse nota openbaar gemaakt, die duidelijk de hand van president De Gaulle persoonlijk verraadt en waarin Frankrijk voorstelt de besprekingen verder in Parijs te houden. Op dit voorstel heeft Washington nog geen antwoord gegeven. aan een diner, dat door minister-presi dent Esjkol wordt aangeboden. Adenauer gaat in deze periode van „an dermans" twijfels over zijn eigen woorden naar Israel, met de steun van kanselier Erhard, die dezer dagen op een perscon ferentie verklaarde dat „een formele en juridisch geldige afspraak tussen Ade nauer en Ben Goerion niet bestaat". Volgens Erhard had Adenauer toenter tijd de wensen van Ben Goerion „welwil lend aangehoord". w~r— JiSF irnmittir i \'"'i LONDEN (Reuter) Zowel de Britse labourregering als de conservatieve op positie hebben hun opvattingen over de eventuele Britse toetreding tot de E.E.G. uiteengezet op een conferentie van Britse en Duitse journalisten in Londen. Maan dag werd een verklaring voorgelezen van de minister van Economische Zaken Brown waarin hij stelde dat de politieke wil tot aansluiting bij de E.E.G. in Groot-Brit tannië bestaat, doch dat er een periode van polsen en voorbereiding nodig zal zijn om de nog bestaande moeilijkheden te onderzoeken en er oplossingen voor te vinden. Dinsdag betoogde oppositieleider Heath, die indertijd de Britse delegatie leidde bij de mislukte onderhandelingen in Brus sel, dat de Britse regering de onderhan delingen gewoon weer zou kunnen opne men op het punt waarop zij zijn afgebro ken. Brown stelde voorop dat Engeland in geval van nieuwe toetredingsonderhande lingen niet de E.E.G.-instellingen als zo danig ter discussie zal stellen, doch dat binnen het bestaande E.E.G.-kader rege lingen getroffen zouden moeten worden met het oog op de vitale Britse belan gen, zowel binnenlands als overzee. „Engeland is bereid tot aanzienlijke aanpassingen", aldus Brown, „doch an derzijds zou het onredelijk zijn van de an deren, die ook van de vergroting der E.E.G. zouden profiteren, geen regelingen te verwachten". Brown was tenslotte van mening, dat het „onrealistisch zou zijn" te veronder stellen dat Britse toetreding een zaak van de nabije toekomst is „Wij zouden vooraf de zekerheid wensen", zei hij, „dat alle partijen het slagen van de onderhan delingen wensen". Heath antwoordde hierop dinsdag, dat de Britse regering niet de indruk mag wek ken dat Groot-Brittannië tegenstribbelend door zijn eigen zwakheden tot het lid maatschap wordt gebracht. Er is geen probleem in de moderne wereld dat zo diepgaand is bestudeerd als het vraagstuk van de Britse toetreding, zei hij. De huidige Britse regering heeft, vol gens hem, nog niet bepaalde fundamente le punten ten aanzien van de gemeen schap aanvaard. Een nieuwe serie verken nende besprekingen over problemen, die zowel in Europa als in Engeland volledig worden onderkend, zou alleen maar een nadelig effect op het gehele vraagstuk van de Britse toetreding kunnen hebben. JERUZALEM (Reuter) Het Israëli sche hooggerechtshof heeft de gevangenis straf van Mordechai Loek, „de man in de koffer", die in september door een recht bank wegens spionage voor Egypte tot dertien jaar gevangenisstraf was ver oordeeld, in hoger beroep tot tien jaar teruggebracht. (Van onze redactie buitenland) Het vervolgt: „In een recent tv-inter- view over de eenzijdige acties van ge neraal De Gaulle tegen het geïnte greerde NAVO-opperbevel zei Dean Acheson: „Het is het merkwaardige ge val van een herstellende patiënt. Hij was er slecht aan toe, hij was ziek. Men heeft hem er ten slotte bovenop geholpen met goed voedsel en een lief derijke verpleging in een verwarmd huis en een geriefelijk bed. Plotseling zegt hij: „Ik ben een belangrijk man. Ik heb geen versterkende middelen, geen artsen en geen huis meer nodig. Ik wil eruit, de regen en de wind in. Ik heb al die bescherming niet no dig." In die uitspraak spuide Acheson on bewust op wat men in Europa juist ver keerd vindt in de NAVO en de wester se alliantie. Want het is een feit dat niets de Europese gevoeligheid meer kwetst dan deze „vader-weet-het-be- ter" houding van Washington. Het heeft er steeds meer van weg dat men in Washington meent dat alle besluiten van de V.S. goed of slecht en ge nomen met of zonder vooroverleg met de andere leden van de NAVO auto matisch in het belang van het Westen en de wereldvrede zijn. terwijl alle initiatieven van De Gaulle opzettelijk tot doel hebben het Westen te verzwak ken en de wereld dichter bij de af grond te brengen. De belangrijkste politieke strategen in de regering van president Johnson proberen niet te verbergen dat zij over De Gaulle bitter zijn gestemd, omdat hij het heeft gewaagd het principe van de militaire integratie binnen de NAVO onaantastbaar in Washington te ondermijnen. Maar door zo sterk de nadruk te leggen op die goede oude NAVO die ons uit de puree heeft ge haald en zonder tezelfdertijd de NAVO een nieuw doel te geven ma ken de V.S. de nare indruk dat zij te gen veranderingen in Europa zijn. En een stijgend aantal Europeanen is van mening dat op het ogenblik het werke lijke probleem niet meer is, of de oude NAVO kan blijven bestaan. Het gaat erom, zo menen zij, of de NAVO kan worden omgezet in een organisatie die in staat is te bewerkstelligen wat zij als het voornaamste politieke doel in het huidige Europa zien: de afbraak van de overgebleven hinderpalen tus sen Oost- en West-Europa. De Gaulle is er in ieder geval niet van overtuigd dat de alliantie in die zin kan worden gereorganiseerd. Daarom wil hij eruit treden. In Washington en in hoofdartikelen in dagbladen in de V.S. wordt bijzondere waarde toegekend aan de hoopgevende opvatting dat het gaullistische Frank rijk diplomatiek (en militair) geïso leerd staat in het westelijke bondge nootschap. „Veertien tegen één" iedereen tegen Frankrijk is een pak kende en aanlokkelijke leuze, maar ze dekt de feiten niet. Alleen België, Ne derland en Italië zijn zonder reserve voor het handhaven van de status quo in de NAVO. Ze passen er wel voor op de NAVO-boot te laten schommelen, omdat het vaartuig lees de nucleai re macht van de V.S. ze een maxi mum aan veiligheid verzekert zonder dat ze daarvoor de buikriem ook maar enigszins behoeven aan te halen. Dene marken en Noorwegen steken hun sym pathie voor De Gaulles grote visie van een integratie van Oost- en West-Euro pa niet onder stoelen of banken. Por tugal steunt Frankrijk, hoewel voor namelijk om zich te wreken; Lissabon is kwaad over het gebrek aan steun van de V.S. voor zijn koloniale oorlog in Angola en Mozambique. In Groot-Brittannië werkt de rege- ring-Wilson in het uiterste geheim reeds samen met Parijs aan plannen voor een soort fusie tussen de Europese Vrijhandelsassociatie en de Europese Gemeenschappelijke Markt als een eerste stap op de weg naar een grote ecoonmische toenadering tot Oost-Euro pa. Zelfs West-Duitsland het trouw ste lid van de NAVO laat zich dub belzinnig uit over De Gaulles bedoelin gen. De meeste Westduitsers hopen dat de generaal, als hij in juni de Sovjet-Unie bezoekt, erin zal slagen op de een of andere manier iets tot stand te brengen dat het uitgangspunt kan worden voor een grote Europese ontspanning. En velen in dat land ge ven toe dat De Gaulle evenals hij deed met de EEG zijn banden met de NAVO (in hun ogen synoniem met de VS) losser maakt, omdat hij van mening is dat dit essentieel is om nauwere banden aan te knopen met het Oosten. Dean Acheson Dat stuit de Duitsers niet meer zo tegen de borst als vroeger. Het is zelfs een feit dat sommige Duitsers geloven dat de tactiek van De Gaulle wel eens Charles de Gaulle een gang van zaken zou kunnen inlui den die uiteindelijk kan voeren naar de hereniging van Oost- en West-Duits land. Heel wat Duitsers, die zich be grijpelijkerwijze geschokt voelen door De Gaulles autoritaire optreden, wor den op die manier overgehaald door de doelstelling van diens politiek-op- lange-termijn en zijn zelfs tamelijk dankbaar dat hij enkele van de dog ma's heeft gesloopt die zijzelf niet in discussie durfden te brengen. „Iedereen ziet duidelijk dat de NA VO moet worden gereorganiseerd," verklaarde de voormalige Westduitse minister van Defensie, Franz Josef Strauss, onlangs op een „teach-in" die door de universiteit van Sussex in Groot-Brittannië werd gehouden. „Maar", voegde hij er aan toe, „er zijn maar weinig mensen die dat dur ven zeggen, want ze willen hun per soonlijke relaties met hoge Amerikaan se officiële personen niet in gevaar brengen en zij willen niet, wat nog er ger is, van gaullisme worden beschul digd." MaiaififiaiiiiiiiaifififiiitifiiiiiiififiatiifliiiMaiiififiiiMiflifiMiiaiiiiiiiiifiiiAaiiMfiiifiiiiMtMiiMiiaMiMMiiiinM Keizer Haile Selassie van Ethiopië bezocht Haiti. Hij werd er ontvangen door president Duvalier. Samen met hem inspecteert de keizer de lijf wacht. Die houdt een menigte op een afstand. Haile Selassie bleef twaalf uur in Port au Prince. Hij maakt een rondreis door het Cari- bisch gebied. (Telefoto). ATLANTA (GEORGIA) (Reuter) De Amerikaanse evangelist Billy Graham gaat in september een reeks bijeenkom sten houden in Lutherse en Baptistische kerken in Polen. De Poolse regering had laten doorschemeren, dat de nodige visa verleend zullen worden. Volgens Graham zullen de bijeenkomsten van bijzondere betekenis zijn voor de protestantse min derheid in Polen. LONDEN (AP) Het Britse ministe rie van Buitenlandse Zaken heeft zijn veto uitgesproken over een ontwerp voor een postzegel die zal worden uitgegeven ter gelegenheid van het finaletoernooi van het wereldkampioenschap voetbal, omdat de vlag van Noord-Korea op de zegel voor komt. Noord-Korea wordt niet door de Britse regering erkend. Het ontwerp voor de zegel ter waarden van een shilling en drie pence vertoonde een voetbal omringd door de vlaggen van de zestien landen die in juli aan het slot- toernooi deelnemen. Het was een werk stuk van de freelance-ontwerper David Caplan. Het ontwerp was uitgekozen door de posterijen en goedgekeurd door de Britse voetbalbond. Kosmos. De Sovjet-Unie heeft vandaag zijn 116de satelliet gelanceerd in de kosmosreeks. Er is nog niet bekend of er dieren aan boord zijn. Afgetreden. Pascal Lissouba, premier van Kongo-Brazzaville, heeft bij presi dent Debat zijn ontslag ingediend. Het politieke bureau van de Nationale Re volutionaire Beweging heeft de presi dent aanbevolen het ontslag te aan vaarden. Antibioticum. Na twee jaar van onder zoekingen hebben drie Canadese biolo gen een nieuw antibioticum ontdekt, dat zij Myxin hebben genoemd. Het nieuwe middel zou op veel meer microben vat hebben dan de reeds bekende antibioti ca. Er worden thans proeven genomen om na te gaan of Myxin ook tegen kanker te gebruiken is. Ongeluk. In de strook van Gaza is een bevoorradingsvliegtuig van de VN ver ongelukt. Een Joegoslavische officier van het VN-leger kwam om het leven, drie Canadese bemanningsleden wer den gewond. Boete. Een rechtbank in New York heeft bepaald dat zes Amerikaanse scheep vaartmaatschappijen de Amerikaanse regering een bedrag schuldig zijn van 25 miljoen dollar aan nietbetaalde be lasting. De betrokken maatschappijen, die in het bezit zijn van de Griekse re der Stavros Niarchos, hebben zich bij deze uitspraak neergelegd. Vliegtuigbotsing. Op het vliegveld van Kopenhagen heeft zich dinsdagavond een vliegtuigbotsing voorgedaan die geen slachtoffers heeft geëist. Een op stijgend vliegtuig van de Lufthansa raakte een Deens ambulancevliegtuig. Het lijntoestel werd beschadigd. Van het ambulancevliegtuig werd een der vleugels voor een deel vernield. Juwelenroof. Een bediende van een juwe- liersbedrijf is in Londen overvallen door rovers. Ze spoten de man ammoniak in zijn gezicht en gingen er vandoor met een tas, waarin zich geslepen dia manten met een geschatte waarde van 200.000 gulden zaten. Stranding. De 499 ton metende Neder landse kustvaarder Kilo is aan de grond gelopen bij het verlaten van de haven Teignmouth in het Britse graafschap Devon. Het schip had een lading klei voor Italië. Men hoopt dat het schip bij hoog tij weer vlot zal komen. De Kilo heeft een bemanning van tien koppen. Studenten. Duizenden studenten van de Nationale Universiteit in Mexico hebben de universiteitsgebouwen bezet en de rector, dr. Ignacio Chavez, tot aftreden gedwongen en van het terrein van de universiteit weggeleid. Het hoofd van de rechtskundige faculteit, dr. Cesar Se- pulveda, onderging hetzelfde lot. Aan de universiteit studeren ongeveer 85.000 studenten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1966 | | pagina 3