Janine de Poorter: Nederlandse Parisienne
J
Succes op
het
moeilijke
modepad
MODE IN
AFRIKA
w.
i
DE BOLHOED AF VOOR
DE BRITSE MODE
Provocerende kleding en bloot taboe
V RIJ D A G
APRIL
1966
ilIiPiliüiil
ik 4
x
:ïi.
(Van een medewerkster)
HET DICHTST-BEWINKELDE
straatje van Londen is Carnaby
Street: een sleuf in de uitgaans
buurt Soho. Het wemelt er van de
modezaakjes, die het uitsluitend
van „hippe" jongelui moeten heb
ben. De concurrentie lijkt er moor
dend. Met opvallende uithangbor
den, grammofoonmuziek, wilde
kreten en verleidelijke etalages
wordt er om de gunst van het pu
bliek gedongen. Toch blijken al die-
winkeliers best naast elkaar te
kunnen bestaan: het gaat hen stuk
voor stuk voor de wind. Dat is ook
niet zo verwonderlijk. De Londen-
se jeugd verdient goed gemid
deld 100 per week en het geld
gaat voornamelijk op aan kleding
en grammofoonplaten.
DE AFRIKAANSE LENTEMODE voor couture-modellen te zien. De belangstellende
1966 is gemaakt in Afrika en door Afrikanen, meisjes in Nairobi, Kenya en Ouagadougou,
en niet geïmporteerd uit Parijs, Londen of Boven-Volta, hebben weinig aan de nieuwste
New York. Tijdens de pantoffelparades van knie-vrije of doorschijnende modellen. De
Pasen op Broad Street in Monrovia en de stamgewoonten en de puriteinse politie heb-
Patrice Loemoemba-Boulevard in Leopold- ben meer invloed op de Afrikaanse mode
stad waren geen Europese of Amerikaanse dan de invloedrijkste Franse modekoning.
-
-
VA
Spuitbus maakt vouw
in kleding permanent
Hi
(Van onze correspondent)
"ANINE DE POORTER die als de dochter van een
Nederlandse reder nauwelijks een kwart eeuw
geleden in Parijs geboren werd, is sedertdien die
stad als domicilie bijna zonder onderbreking haar hele
leven trouw gebleven. Een trouw die nog wat minder
verbazingwekkend is, wanneer men weet dat Janine
de Poorter het beroep uitoefent van mode-ontwerpster.
Want voor de mode kan Parijs nog altijd met Mekka
worden vergeleken al vindt ze zelf dat de krachtigste
impulsen voor de vernieuwing van de haute couture
de laatste jaren eerder uit de Anglo-Saxische landen,
en speciaal uit Londen, afkomstig zijn.
Tuinjurk in geel, zwart en wit
(ontwerp Japine de Poorter).
Janine de Poorter is intussen wel de
enige Nederlandse die zich beroemen
mag op het feit, dat zij in de Parij se
modewereld (waar de vreemdeling zel
den met open armen wordt ontvangen)
al een hartig woordje mee kan spreken.
Als ontwerpster heeft ze nu twee so
lide contracten met Parijse modehui
zen die zich speciaal toeleggen op de
„prêt porter". Het Nederlandse
woord „confectie" heeft nog altijd een
wat onplezierige klank en een minder
aantrekkelijke gevoelswaarde, maar
voor de Parijse prêt a porter hoeft
vandaag toch niemand de neus op te
trekken. Integendeel 't is nu bijzonder
„in" om deze kleren te dragen. Zelfs
als je je de luxe van een kleedje van
Dior of Saint-Laurent die vlot zo'n
twee a drieduizend guldens voor een
beetje jurk rekenen best zou kun
nen veroorloven.
ZO VERTELT JANINE, dat Brigit
te Bardot ook wel ontwerpen van haar
pnpppHii
draagt en dat ze bij haar triomfale en-
trée in New York onlangs ostentatief
gekleed ging in truitjes en rokjes die
Meisjes die zich kleden in C'arnaby Street ofwel inod-
meisjes, hier met een nieuwe collectie dassen.
in Parijs aan de lopende band in prêt
a porter zaken voor een paar tientjes
worden verkocht. Hoe we die onder
scheidingen tussen de haute-couture en
de prêt a porter dan eigenlijk precies
moeten zien?
„Wel, antwoordt ze met haar zachte
stem in haar wat wankele Nederlands,
„je moet die verschillen vooral zien
als uitvloeisels van een- veel bredere
sociale ontwikkeling. De haute couture
is in haar exclusiviteit voorbestemd tot
een stijl en tot ontwerpen, die natuur
lijk heel mooi en vooral ook heel kost
baar zijn. Echter die toch maar ge
deeltelijk beantwoorden aan de ambities
van een moderne vrouw, of ze nu over
veel of wat minder zakcentjes beschikt.
De moderne levensstijl vraagt om
sportiviteit en ook eenvoud in de kle-
ding. Het antwoord op die vraag heeft
de haute couture met haar extravagan
ties maar heel gedeeltelijk kunnen ge
ven. In dat licht moet men dus zowel
het verschijnsel prêt a porter als ook
een verschijning als André Courrèges
beschouwen.
COURREGES WERKT DUS ook voor
de prêt porter?
Eigenlijk wat moeilijk te zeggen.
Niemand weet nog precies wat hij in
zijn schild voert, al moeten er zich
achterhem ook fabuleuze fondsen be
vinden waarmee men de nieuwe Cour-
Barbeteuse van Javaanse shan
tung (ontwerp Janine de Poor
ter).
MWWWWWWMWWWWWWWWWWW*AAWft<WWWWWWWWWWWIA/WWWVWWWWVWWyWW>AftA/WMWI/WWWW
Mode-artikel uit Carnaby Street zijn de James Bond-
hemden, bestemd voor jongemannen, maar geshowd
door jongedames.
TUSSEN DE MIDDAG is het spits
uur in Carnaby Street. Dan strijken
de „mod"jongens en —meisjes bij hon
derden neer in dit modemekka. Ze zijn
minstens zo bezienswaardig als het
straatje zelf. De jongens gaan artistie-
kerig-onverzorgd of dandyachtig-ele-
gant gekleed. De eerste categorie
steekt in ribfluwelen heupbroeken met
brede ceintuur en bloemetjesoverhem
den en draagt het haar lang. De twee
de soort kon door Pierre Cardin zelf zij
uitgevonden. Ze flaneren in ruiten ca-
melpakken, die prachtig zijn getail
leerd, waardoor hun smalle heupen en
schouders nog beter uitkomen. De
meisjes houden het op pantalon-pak
ken of op de superkorte rok.
EEN ENKELE keer ^wandelt er door
Carnaby Street een heer met een bol
hoed op. Dat is dan een vergissing.
Hij hoort hier duidelijk niet thuis. De
jonge generatie heeft hem tenminste
allang naar het rariteitenkabinet ver
wezen. Ook de winkeltjes hebben hem
niets te bieden. Misschien is hij uit
pure nieuwsgierigheid afgedwaald. Net
als de fotografen, die het straatje vaak
en graag onder „schot" nemen. Want
soms stapt er uit zo'n winkeltje een
ster: een Beatle of een Rolling Stone.
De middenstanders zijn maar wat blij
met dergelijk bezoek, want sterren
maken de mode. Een gek dasje, ge
dragen door het idool, hoeft maar aan
te slaan bij de fans en de winkel wordt
bestormd.
De straatjes in Carnaby Street hebben
zich vooral op de herenkleding gewor
pen. De namen op de pui laten daar
over ook niet de minste twijfel be
staan. Hier zijn er een paar: Pauls Ma
le Boutique, His Clothes, Male West
One. In de etalages liggen de laatste
„viriele" snufjes: hele brede dassen,
veelkleurige nappa, auto-coats, ribflu
welen broeken met al weer nauwere
pijpen en overhemden in „op"-, bloe
men- en abstracte dessins. Er zijn
maar drie zaakjes die in damesgoed
doen. Een ervan is Trecamp (camp is
het mod-woord voor „in"). Daar han
gen de superkorte mini-rokjes, de ele
gante broekpakken en de konijnenbont-
jasjes, waar mode-meisjes dol op zijn.
EEN ANDERE winkelstraat, die bij
de Londense jeugd heel populair is, is
de Kingsroad in de artiestenwijk Chel
sea. Het is er veel prijziger dan in Car
naby Street, maar daar staat een voor
deel tegenover: de zaakjes zijn er ook
zaterdagmiddags open. Op de Kings
road worden uitsluitend exclusieve
kleertjes verkocht. Mary Quant heeft
er haar „bazaar". De vrouwen van de
Beatles zijn er kind aan huis. Foto
model Patty Boyd en hoedenontwerper
James Wedge hebben er hun „top-
gear" (gear is in de modtaal kleding).
Wedge verkoopt er Garbo-achtige hoe
den bij en nauwsluitende „kattenpak-
ken" van wol en lurex. De uitgelezen
klanten hier zijn popzangeres Cilla
Black, filmster Julie Christie, fotomo
del Jean Shrimpton en de presentatri
ce van het populaire tiener tv-pro-
gramma „Ready, steady, Go"
Mcgowan.
Cathy
NIET ALLE Londense jeugd zweert
er bq de progressieve mode, die de
nieuwe golf van Engelse ontwerpers
hen dicteert. Sommigen grijpen graag
terug naar grootmoeders tijd. Nergens
is dat beter te zien dan op de Lon
dense antiekmarkt aan de Portobello
Road. De kooplui maken hier goede za
ken als zij oude bontjes of struisveren
in hun kraam hebben. Londense meis
jes op de ouderwetse „toer" zijn er gek
mee. Hun vrienden stropen de markt
af op zoek naar oude uniformen, liefst
met vergulde knopen en tressen.
o-rrrwinrrinnnnnnnruijvmnnnjuu uinruvwuuwini uu u i
AFRIKAANSE leiders, die
in hun politiek en de wijze
waarop zij regeringen omver
werpen, radicaal lijken, zijn
conservatief wat de mode be
treft. Dat vindt gedeeltelijk
zijn oorzaak in de strenge op
voeding die zij van de missio
narissen hebben gekregen.
Menig Afrikaans meisje,
keurig gekleed naar de Wes
terse mode, heeft de waar
schuwing gekregen, dat deze
kleding een overblijfsel was
van de koloniale overheersing
en dat dit de Afrikaanse on
afhankelijkheid geweld aan
deed. Tientallen meisjes in
Zambia zijn voor de kopstuk
ken van de heersende poli
tieke partij gebracht en ge
waarschuwd, dat zij zouden
worden gekastijd, als zij niet
stopten nauwsluitende broe
ken te dragen, korte rokken
en naaldhakken.
Schoonheid uit donker Afrika: gevoel voor traditie.
De politie in Dakar, Sene
gal heeft bekendgemaakt, dat
zij elk meisje en iedere
vrouw, die op de openbare
straat of in een openbare ge
legenheid zou verschijnen in
een rok of japon, die de knie
niet bedekte, zou arresteren
en wegens onbehoorlijkheid
vooc de rechter zou brengen.
Maar, verder kijkend dan
haar neus lang was, verklaar
de men dat deze maatregel
niet van toepassing is op het
strand.
In sommige steden van don
ker Afrika kunnen echter mo
derne meisjes, die met de
stamtradities willen breken,
op afbetaling Westerse kleren
en modieuze pruiken kopen.
Als men bereisde mannen
Uit de sleden buiten beschou
wing laat, lijken de meeste
Afrikaanse mannen hun vrou
wen het liefst vormloos, so-
liede verpakt en zonder pruik
te zien. Misschien de meest
gedragen Afrikaanse vrou
wenkleding bestaat uit een
los om het lichaam gewonden,
tot de enkels reikend gewaad,
in Engels sprekend Afrika be
kend als „lappa" of „wrap
per". Het is in de regel ver
scheidene lagen dik en vaak
draagt de vrouw op haar rug
een kind in een draagband
Mode in eigen land.
van contrasterende kleur.
Ghana was vroeger de erken
de modehoofdstad van West-
Afrika.
Weinige modesnufjes heb
ben in Afrika zoveel opwin
ding veroorzaakt als de pruik.
Pruiken zijn verscheidene ja
ren in brede kringen gebruikt
ondanks de felle critiek. Een
verontwaardigde Nigeriaan
schreef in de „West African
Pilot" dat pruiken „een vies,
on-Nigeriaans aanwendsel"
waren, „een nationale schan
de en een verkrachting van de
Afrikaanse beschaving
Sommige bezoekers hebben
gedacht, dat een Amerikaanse
modesensatie van twee sei
zoenen geleden aan Afrika
was ontleend, maar de tradi
tionele bovenstukloze kleding
is bezig snel uit de grote Afri
kaanse steden te verdwijnen
onder de druk van anti-
naaktheidswetten en gevoelig
heid voor de mening van het
buitenland.
De meeste Afrikaanse mo
dejournalisten dreven de spot
met de Amerikaanse opwin
ding over de blote boezem-
mode. De bovenstukloze kle
ding is nog gebruikelijk in de
gehuchten in de wildernis en
schonen uit de binnenlanden
besmeren haar lichaam en ge
zicht met kalk om in de mode
te zijn.
Zwart Afrika blijft een bol
werk van de man en dei
mannenkleding is aan weinig
beperkingen gebonden. Jonge
mannen, gekleed als nozems
in leren vesten en spijker
broeken, zijn heel gewone
verschijningen in de steden
Vele jonge kantoorbedienden
hebben een soort uniform ge
adopteerd, bestaande uit een
wit overhemd met schakel
manchetknopen, een das met
vooruitstekende knoop, eng
aansluitende broek, een riem
met een grote blinkende gesp
en puntschoenen. Hun ver
schijning wordt voltooid door
lange bakkebaardjes en een
klein snorretje.
règes-mode over de hele wereld wil
verspreiden. In elk geval komt Cour
règes rechtstreeks uit de haute coutu
re voort. Hij heeft, nadat hij zijn in
genieurs-studie voortijdig had opgege
ven, eerst tien jaar als modelist bij
Balanciaga gewerkt, alvorens onder
eigen vlag voor het voetlicht te ver
schijnen. Hij is beslist een heel groot
man die zijn stempel al diep op de
moderne stijl-van-kleden heeft gedruk
maar die voor mij gevoel momen
teel toch wat in een impasse is ge
raakt. „Ik geloof", zegt Janine de
Poorter, die behalve als tekenares ook
als obeservatrice zo haar eigen ideeën
heeft, „dat Courrèges misschien beter
thuis hoort in jonge en nieuwe landen
als Brazilië of Israël, dan hier in Pa
rijs dat aan zoveel oude tradites zit
vastgeklonken".
DE ONTWERPEN, DIE JANINE de
Poorter zelf maakt, lijken niette
min door een overeenkomstige bron
als van Courrèges geïnspireerd te wor
den. Ze houdt ook van lichte, heldere
kleuren en sobere lijnen. Ze is zich
eveneens bewust dat haar modellen
vooral wel voor haar eigen, jeugdi
ge, generatiegenoten zijn bestemd. Zó
vinden die ontwerpen gretige aftrek
bij de twee modehuizen waaraan ze is
verbonden, die ze ook veel naar het
buitenlands exporteren.
Hoe ze zo in de mode verzeild is
geraakt? Eigenlijk voor een goed
deel door een toeval. Ik heb, toen ik
een paar jaar in Holland woonde, in
Den Haag de Academie voor Schone
Kunsten gevolgd, en van huis uit ben ik
tekenares en schilderes. In Parijs ont
moette ik Karei Appel, die modellen
zocht voor een expositie die hij toen
voorbereidde. Ik heb toen ook voor
hem geposeerd, en leerde zo boven
dien zijn vrouw Machteld kennen die
indertijd als mannequin werkte bij
Balanciaga. Op haar aandringen ben
ik toen wat modelletjes gaan tekenen
die tot mijn verwondering nogal in
de smaak bleken te vallen. En voila,
zo is 't dus begonnen en nu ga ik er
ook mee door".
HET IS GEMAKKELIJKER gezegd
dan gedaan, maar Janine de Poorter
heeft haar laatste woord vermoedelijk
ook nog lang niet uitgesproken. Een
groot Amerikaans weekblad heeft kort
geleden een bijzonder vleiend artikel
over haar gepubliceerd en ook van
andere kanten stromen de blijken van
belangstelling nu naar haar toe. Als je
op haar jeugdige leeftijd al over zulke
troeven beschikt, kan je het verdere
verloop van je carrière, lijkt het, met
een gerust hart tegemoet zien. En zon
der opwinding of opschepperij, vervolgt
Janine de Poorter dan ook haar eigen
weggetje door de Parijse modewereld,
die overigens niemand iets cadeau
doet
Een Britse firma heeft een spuitbus
in de handel gebracht, met de inhoud
waarvan aan plooien in pantalons en
rokken absolute houdbaarheid zou
worden verleend. Dit middel zou de
plooien „onaantastbaar" maken voor
water en rek. Het kan vóór of na het
oppersen worden gebruikt. De fabri
kant garandeert dat het middel bruik
baar is voor elke stof, geen sporen
achterlaat, onontvlambaar en niet gif
tig is. Met het middel behandelde ar
tikelen kunnen normaal gewassen
worden mits er géén chemische reini
gingsmiddelen worden gebruikt.
t
