Problemen van de schrijver in
een welvarende maatschappij
een
Concert van Teisterbant in
de Haarlemse Vleeshal
DAVE BRUBECK QUARTET
NEGEN MUZEN
NCRV-tv brengt
„Kiss me Kate"
MAANDAG 2 MEI 1966
11
AMERIKAANS-DUITSE LITTERAIRE DISCUSSIE
OVER POLITIEK ENGAGEMENT VAN DE AUTEUR
WASHINGTON DE WESTDUITSE schrijversgroep
Uruppe 47 is in de Amerikaanse universiteitsstad Prin
ceton bijeen geweest voor een jaarlijkse ontmoeting,
waarbij romanciers en dichters uit hun nieuwe werk
voorlezen, vooraanstaande critici critiseren en uitgevers
en andere gasten devoot luisteren. De leider van Gruppe
47, Hans Richter, werd met zijn rond tachtig man sterke
aanhang naar Princeton uitgenodigd (met financiële
steun van de Ford Foundation en de universiteit van
Princeton) omdat deze universiteit zich nauw betrokken
voelt bij de Duitse litteratuur.
In deze kleine charmante stad in New Jersey leefden
na 1933 namelijk enige beroemde Duitse schrijvers, zoals
Hermann Broch, die zijn Toddesvergil hier schreef, en
Thomass Man, die lezingen gaf over de Duitse letteren
en in wiens huis destijds bijna alle litteraire emigranten
uit Duitsland samendromden. Bovendien opende Prince
ton tijdens de Hitlerjaren ook nog de armen voor zulke
Duitse intellectuelen als Albert Einstein, Erwin Panof-
sky, de kunsthistoricus, en Erich Kahler, de wijsgeer.
Politiek of plezier
Ideaal of ironie
Mmm.
Wm
mêÈËm,m
Max Tailleur naar Nice
De radio geeft dinsdag
T elevisieprogramma
Jos de Klerk
Paula Strasberg overleden
(Van onze correspondent)
De eerste drie dagen van de bijeen
komst waren, zoals traditie is, strikt be
sloten. Maar de vierde dag was gewijd
aan een confrontatie tussen enige beroem
de leden van Gruppe 47, zoals de roman
ciers en toneelschrijvers Günter Grass en
Peter Weiss, de dichter essayist Hans
Magnus Enzensberger en de critici Wal
ter Höllerer Marcel, Rich Ranicki en
Hans Mayer, met prominente figuren uit
Amerika's litteraire leven, als de roman
schrijfster essayiste Susan Sontag, de to
neelkenner Erick Bently en de romancier
Leslie Fiedler. Het discussiethema was:
de problemen van de schrijver in een
welvarende maatschappij.
HOOGST OPVALLEND was daarbij
dat deze problematiek voor de Duitse
schrijvers voornamelijk leek te bestaan
uit de vraag of en in hoeverre auteurs po
litiek geëngageerd moeten zijn. Vooral
Günter Grass en Peter Weiss wijdden hun
discussiebijdragen helemaal aan dit
vraagstuk.
De eerste in een briljant geschreven
vertoog, waarin de schrijver ironisch
werd ingeklemd tussen de alternatieven
hofnar en geheimraad en waarin Grass
zijn eigen actieve politieke rol als verkie-
zingsredenaar en speechschrijver voor de
socialistische kanselierskandidaat Willy
Brandt als van hoogst dubieuze waarde
schetst. Maar ook al mag het dwaas zijn
voor schrijvers te geloven dat hun poli
tieke engagement enige invloed heeft, al
dus besloot hij zijn betoog, het neemt niet
weg dat dwazen tenslotte de wereld ver
anderen.
PETER WEISS schetste in een monoto
ne, maar fascinerende discussiebijdrage
hoe hij zich ontwikkeld had van volstrek
te buitenstaander, wiens enige zorg het
was zelf alles te overleven tot een geën
gageerd schrijver die een keuze in de
huidige wereld, waarin het communisti
sche maatschappelijke stelsel in conflict
leeft met het kapitalisme, niet meer ont
lopen kan. Weiss heeft zich principieel
voor „socialistische, samenlevingen" uit
gesproken, wat evenwel niet inhoudt dat
de in Zweden levende schrijver, schilder
en filmmaker Weiss zijn twijfels verge
ten is of zijn critiek op het Ulbricht-regi-
Advertentie
Laatste noot. Het nationale fanfarekorps
van Nieuw-Zeeland zal dit jaar zijn
wereldtitel van 1962 niet in Kerkrade
verdedigen. Het korps heeft gebrek aan
geld als gevolg van een toemee
door Noord-Amerika van vorig jaar.
Therèse Steinmetz. De zangeres-actrice
Therèse Steinmetz gaat de Nederlandse
Comedie verlaten. Zij heeft een contract
afgesloten met Benny Vreden Produkties
N.V. te Hilversum. Zij krijgt in het ko
mende seizoen vier eigen tv-shows bij de
VARA.
Variété van Peking. Het bekende „Variété
van Peking" zal met een groep van vijf
tig artiesten een tournee door Nederland
maken, waarbij op 11 en 12 juni Amster
dam zal worden bezocht.
rsjaikovsky-festival. Aan het vierde Tsjai-
kovsky-festival, dat van 30 mei tot 29
juni in Moskou gehouden wordt zullen
musici uit 38 landen deelnemen, onder
wie 44 uit de Verenigde Staten. Er zijn
viermaal zoveel deelnemers als de laatste
keer. De jury voor pianisten zal geleid
worden door Emil Gilels, die voor violis
ten door David Oistrakh, die voor cello
door Mstislaw Rostropovitsj en die voor
zang door Alexander Swesjnikov. Ande
ren die aangezocht zijn om zitting te ne
men in de jury's zijn: George London,
Pierre Fournier, Gaspar Cassado, Efrem
Zimbalist, George Sigetti, Carlo Zecchi,
Aram Khachatoerian en Leonid Kogan.
De twee jongste deelnemers zullen naar
verwachting de Japanse violist Ekko Sa
to en de Russische pianist Grigory Soko-
lov zijn. Beiden zijn zestien jaar oud.
me of op de veroordeling van de Rus
sische schrijvers inslikt.
Terwijl de Duitsers nog terughoudend
leken in het dispuut over het „engage
ment" (hoe begrijpelijk na de ervaringen
tijdens de naziperiode en gezien de hui
dige situatie in het verdeelde Duitsland),
bleken enige Amerikaanse discussiedeel
nemers in een andere richting te denken.
Susan Sontag bijvoorbeeld zei de kunst te
belangrijk te vinden om te dienen als een
voertuig voor politieke boodschappen en
zij bleek te vinden dat romanciers en
dichters primair moeten schrijven voor
het plezier dat dit hun en anderen geeft.
Niet de politieke boodschap maakt ten
slotte de litteratuur tot kunst, maar het
taalgebruik, de stijl. In dit verband ci
teerde zij: „Het beste gebruik dat ge
maakt kan worden van de taal is wan
neer er niets mee gezegd wordt."
DEZE FORMALISTISCHE benadering
van de litteratuur, die voor de hahd lig
gend lijkt bij muziek of schilderkunst,
maar altijd weerstanden wekt bij litterai
re discussies, heeft in de praktijk van de
bijeenkomsten van Gruppe 47 merkwaar
digerwijze altijd voorrang wanneer er
nieuw werk gecritiseerd wordt. De Duit
se schrijvers mogen nog zozeer doordron
gen zijn van hun politiek engagement, als
zij tijdens ontmoetingen van de groep uit
eigen werk voorlezen, weten zij door de
aanwezige critici slechts gecritiseerd te
worden op formele gronden, op zinsbouw,
melodie, beeldspraak enzovoort. Wat de
litteraire critiek betreft, leken dus ook de
Duitse schrijvers de litteratuur benadering
van Susan Sontag te volgen, terwijl zij,
sprekend over hun eigen litteraire idealen
nog helemaal opgeslokt werden door de
discussie over het politieke engagement,
een discussie waarvan men moet toege
ven dat die in vele landen tijdens de der
tiger jaren en meteen na de tweede we
reldoorlog gevoerd werd, toen Duitsland,
eerst door de nazidictatuur en daarna
door de bezetting en de misère, niet in
staat was deze problemen aan te pakken.
INTERESSANT is tenslotte nog dat bij
het de hele dag durende debat over po
litieke engagement van de schrijver niet
eenmaal uit de doeken werd gedaan voor
welke idealen de auteurs zich dan wilden
inzetten. Geen woord viel over revolutio
naire doeleinden of zelfs maar over socia
le vooruitgang of het overbruggen van de
benauwende kloof tussen rijke en arme
landen. Engagement bleek voor de schrij
vers die zich tot dat ideaal bekenden in
te houden: het aanvaarden van min of
meer socialistische doeleinden en het pro
testeren tegen dingen als de Amerikaan
se politiek in Vietnam en de Dominicaan
se republiek, de apartheidspolitiek in
Zuid-Afrika, de rassendiscriminatie enzo
voort. Het zijn zeker zaken die waard zijn
nagestreefd te worden, maar toch een
programma van bescheidener allure dan
na zulk diepgaand debatteren verwacht
mocht worden. Ook de Duitse schrijvers
leken doordrongen van al deze beperkthe
den en ironie was de meest opvallende
toon van de litteraire bijeenkomst in
Princeton.
HET GROOTSTE SUCCES tijdens de
dagen van de besloten ontmoetingen, die
over het algemeen volgens de insiders
weinig nieuw werk van hoge kwaliteit heb
ben opgeleverd, viel ook toe aan de meer
ironiserende auteurs, als Ernst Augustin
en Reinhard Lettau. Desondanks bewees
de bijeenkomst var. de in 1947 in Ameri
kaanse krijgsgevangenkampen opgerichte
Gruppe 47, waartoe ook de Nederlandse
schrijver Adriaan Morriën behoort even
als de vroeger land in Nederland gewoon
hebbende Jakow Lind, dat deze wonder
baarlijke litteraire instelling nog altijd
bloeit en door jaarlijkse uitbreiding met
jonge talenten ook belooft levend te blij-
,|||>|II|IIIII U
Nederland 1: Na Klaas Vaak de film
documentaire waarin een impressie van
het Finse Lapland wordt gegeven. Men
ziet onder meer klederdrachten, rendier
wedstrijden, skiën en jagen en de vie
ring van een bruiloft. Deze documentaire
wordt gevolgd door een nieuwe aflevering
van Flipper. De hoofdfilm van vanavond
is een produktie van regisseur William
Wyler, getiteld: „The heiress" (De erf
gename). De hoofdrol wordt gespeeld
door Olivia de Havilland. Zij lijdt onder
de strenge autoritaire houding van haar
vader. De herdenkingsdagen 4 en 5 mei
zijn voor Openbaar Kunstbezit aanleiding
geweest om voor de uitzending van van
daag de oorlogsprenten van Goya te kie
zen. Met het oog op het zeer rauwe ka
rakter van de prenten is het programma
naar een later tijdstip verplaatst.
Nederland 2: De avond begint met een
aflevering van „Het is zo bij de lucht
macht". Soldaat Will Stockdale krijgt het
moeilijk als men wil onderzoeken hoe mi
litairen zich kunnen redden op een eiland
zonder eten of drinken. In de rubriek
„Wijzer worden" heeft een gesprek
plaats over de vernieuwing van het on
derwijssysteem. Dan het tienerprogram
ma Hullabaloo met als voornaamste gas
ten The Supremes. De uitzending wordt
afgesloten met Attentie.
Max Tailleur, die twee maanden geleden
nauwelijks meer kon lopen, is vandaag met
zijn vrouw naar Nice vertrokken. Hij wan
delde weer vol energie rond en ziet de toe
komst rooskleurig in. Op 1 juli zal hij in het
Scheveningse Kurhaus optreden, samen
met Conny van den Bos. Per 1 september
volgt dan een tournee door het land, die
het gehele winterseizoen zal duren.
DOOR ZIJN GEBOORTE behoort Mozart tot de stad Salzburg; maar door zijn
kunst behoort hij aan heel de wereld, dus ook aan ons en wel met een bijzondere
hartelijkheid aan de stad Haarlem, waar men thans liefdevol herdenkt dat hij als
wonderkind tweehonderd jaar geleden binnen haar muren vertoefde en waar tal
van fervente vereerders van zijn muzikale scheppingen wonen. Een dezer enthou
siastelingen is de huidige voorzitter van de Haarlemse Sociëteit Teisterbant, de
musicus Jacques Moolenijzer, die al meermalen de promotor van een Mozartviering
alhier geweest is. Het zal hem weinig moeite gekost hebben de Teisterbanters viarm
te maken voor een nieuw project om het genie Mozart te eren, namelijk op het
randgebied van zijn ontzagwekkend oeuvre wat zelden of nooit aan bod komt. En
zo kwam vrijdagavond in de Vleeshal een gezellige muziekavond van Teisterbant
in samenwerking met de Nederlandse Mozart Vereniging tot stand, onder de
titel „Mozart con Variazioni.
WIE MET DE evolutie der kunstwerken
van Mozart vertrouwd is ervaart geregeld
dat tussen de composities die blijkbaar op
artistieke hoogspanning ontstonden tal van
stukken en stukjes uit zijn pen vloeiden
die als het ware een afreageringsproces
markeren, al zijn deze dingen overigens
niet van onwaarde. Voor den brode was
hij wel eens verplicht dansnummertjes te
schrijven voor de Redoutebals en als man
die van gezellige vriendenbijeenkomsten
hield lardeerde hij deze spontaan met ge
legenheidsstukjes die vaak van de aller
dwaaste soort waren, vooral wanneer hij
er zelf de teksten voor verzon, die om de
platte uitdrukkingen wel voor het „entre
nous" maar niet voor een vreemd publiek
bestemd waren. In die holderdebolder-rij
melarij herkennen wij de Mozart als brief
schrijver, die vanaf zijn jeugd tot aan zijn
laatste dagen van rare woordspelingen en
vieze uitdrukkingen hield. De canonvorm
was voor dergelijke oubollige grapjes
uiterst geschikt: korte tekst voor een vrij
gerekt stuk, waarin iedere partij hetzelf
de te zingen had.
ONDER LEIDING VAN Jacques Moolen
ijzer kregen wij een viertal van deze ca
nons te horen, gezongen door een prima
daarvoor samengesteld gemengd koortje,
dat zich de naam „Trazom-koor" aange
meten had, naar Mozarts gebruikelijke
ALS DE AMERIKAAN David Warren Brubeck met zijn zes kinderen door de.
rijke natuur in de omgeving van zijn woonplaats Weston wandelt, is hij bezig met
zijn hobby: „kinderen opvoeden". Maar zo gauw hij achter de piano gaat zitten,
oefent hij niet alleen zijn beroep uit, maar vervult bovendien zijn ambitie: „door
musiceren mensen op de een of andere manier helpen gelukkig te maken. Het be
gon in 1951, toen jazzimpresario Jimmy Lions een onbekend trio in de Blackhawk
Club van San Francisco introduceerde met de woorden: „Let maar eens op. Over
niet al te lange tijd zal dit combo de beste Amerikaanse jazzformatie zijn". Twee
jaar later werd het trio een kwartet: het Dave Brubeck Quartet. En nu, vijftien
jaar later blijkt de commerciële cliché-uitlating van Lions een wonderlijk juiste
profetie te zijn geworden. Het Dave Brubeck Quartet heeft zich een prominente
plaats veroverd in de wereld van de jazz, ook vér buiten de grenzen van de Ver
enigde Staten.
DE KERN VAN HET KWARTET is in
die vijftien jaren dezelfde gebleven.
Naast Dave Brubeck aan de piano stond
en staat Paul Desmond met zijn altsax.
Ritmisch worden zij nu bijgestaan door
de fameuze drummer Joe Morello en
door bassist Gene Wright. Die ritmegroep
heeft in de loop van de tijd heel wat wij
zigingen ondergaan. Onder meer Herb
Barman en Joe Dodge hebben achter het
slagwerk gezeten. De komst van Joe Mo
rello omstreeks 1956, als opvolger van de
Erna Spoorenberg werd per draag
stoel aangevoerd, omringd door haar
trawanten.
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 AVRO. 7.50
8.00-24.00 AVRO
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgymna
stiek. 7.20 Lichte grammofoonmuziek. VPRO
7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nieuws. 8.10
Lichte grammofoonmuziek. (Om 8.25-8.30 De
groenteman). 8.45 Morgenwijding. 9.00 Voor
de zieken. (1.35-9.40 Waterstanden). 10.00
Voor de kleuters. 10.10 Arbeidsvitaminen
(gr). (Om 11.00-11.02 Nieuws). 12.00 Metro-
pole-orkest: amusementsmuziek. 12.27 Mede
delingen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30 Over
heidsvoorlichting: Voor de landbouw. 12.40
Lichte orkestmuziek (opn). 13.00 Nieuws.
13.10 Journaal en beursorkest van Beromün-
ster (opn): klassieke muziek. 14.40 School
radio. 15.00 Programma voor de vrouw. 15.40
Zang en pianospel. 16.00 Nieuws. 16.02 Lichte
grammofoonmuziek. 16.15 Voor de jeugd.
17.15 New York calling. 17.20 Lichte gram
mofoonmuziek voor de tieners. 18.00 Nieuws
18.15 Aktualiteiten. 18.30 R.V.U.: Muzikaal
Spektrum. door Klaas A. Posthuma. 19.00
Voor de kinderen. 19.05 Gesproken brief uit
Parijs. 19.10 Gamelan: Indonesisch program
ma. 19.35 Stereo: Altviool en klavecimbel:
klassieke muziek. 20.00 Nieuws. 20.05 Wie
Waagt, die zingt: volksliedjesprogramma.
20.30 Vier Sans, radiostrip. 21.00 Moet U 'ns
horen, licht muziekprogramma. 21.45 Prome
nade-orkest en solist: moderne scandinavi-
sche muziek. 22.25 Ik geloof dat.praatje.
22.30 Nieuws. 22.40 Aktualiteiten. 23.00 Jazz-
en dansmuziek. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00-24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Meditatie. 7.15
Lichte grammofoonmuziek. (7.30-7.32
Nieuws). 7.55 Overweging. 8.00 Nieuws. 8.10
Lichte grammofoonmuziek. (8.30-8.32
Nieuws). 8.40 Voor de huisvrouw. 9.40
Schoolradio. 10.00 Aubade: licht gevarieerd
muziekprogramma. 11.00 Voor de vrouw.
11.30 Lichte grammofoonumziek. 11.50 Vol-
aan. vooruit, lezing. 12.00 Angelus. 12.03
Stereo: Licht ensemble. 12.20 Wij van het
land: programma voor de boeren. 12.27 Me
dedelingen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30
Nieuws. 12.40 Actualiteiten. 12.50 Lichte
grammofoonmuziek. 13.35 Voor de platte
landsvrouwen. 13.45 Muziek kent geen gren
zen (opn.). 14.45 Zie, ik maak alles nieuw:
een cursus over geloofsleven en godsdien
stige vorming. 15.00 Moderne muziek (opn.).
15.30 Van eigen bodem: Nederlandse amu
sementsmuziek (opn.). 16.00 Voor de zieken.
16.40 Onderweg: programma voor oudere
luisteraars. 17.00 Voor de jeugd. 17.40 Boek
bespreking voor kinderen. 17.50 Overheids
voorlichting: Veeltaligheid in de Nederland
se Antillen. Spreker: P. T. M. Sprockel.
18.00 De Zilvervloot: internationale volkslie
deren. 18.20 Uitzending van de Boeren Par
tij. Spreker: De heer H. Koekoek, voorzit
ter van de Boeren Partij. 18.30 Harmonie
orkest. 18.50 En nu mijn geval: vragenbe-
antwoording. 19.00 Nieuws. 19.10 Actualitei
ten. 19.30 Metropole-orkest en zangsolist:
amusementsmuziek. 20.05 Cello en piano:
moderne muziek. 20.40 Radiophilharmonisch
orkest: moderne muziek. 21.35 Bariton, pia
no, fluit en cello: moderne liederen. 21.55
Geestelijke muziek (opn.). 22.15 Zie, ik maak
alles nieuw: een cursus over geloofsleven en
godsdienstige vorming. 22.30 Nieuws. 22.40
Epiloog. 22.45 Lichte grammofoonmuziek.
23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM III. 240 m. en FM-kanalen.
Gezamenlijk Programma 9.00-17.00
Voorbereid door NCRV 17.00-18.00
1 Voorbereid door VARA
NRU/NCRV: 9.00 Nieuws. 9.02 Instrumen
taal allerlei (gr.) 10.00 Nieuws. 10.02 Licht
Nieuws). 12.00 Nieuws. 12.02 Volksliedjes
(gr). 12.30 Licht muziekprogramma rond een
populaire ster of groep. 13.00 Nieuws, even
tueel aktualiteiten. 13.02 Elektronenklavier
(gr). 13.30 Klanken van eigen bodem (gr).
14.00 Nieuws. 14.02 Lichte vokale muziekjes.
15.00 Nieuws. 15.02 Licht platenprogramma.
16.00 Nieuws. 16.02 Gevarieerd muziekro-
gramma (opn). 16.30 De Top Tien van deze
week (gr). NRU/VARA: 17.00 Nieuws. 17.02-
18.00 Verzoekplatenprogramma.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Lichte orkestmuziek.
12.10 Tuinbouwkroniek. 12.15 Nieuwe tophits.
12.40 Weerbericht, mededelingen, program-
ma-overzicht en SOS-berichten. 12.48 Lichte
VOOR MAANDAG
NEDERLAND I
NTS: 19l00 Nieuws in het kort. 19.01 Klaas
Vaak. 19.05 Fins Lapland, documentaire
film 19.35 Flipper, TV-film. 20.00 Journaal
en weeroverzicht. 20.20 Uitzending van de Pa
cifistisch Socialistische Partij. 20.30 Uitzen
ding Stichting Socutera. 20.35 De Erfgename,
speelfilm. (Beide keuringen 14 jaar). 22.20
Openbaar Kunstbezit. 22.35-22.40 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: Nieuws in het kort. NCRV: 20.01 t
Is zo bij de luchtmacht, TV-film (17e afl.).
20.25 Wijzer worden: wetenschappelijk pro
gramma. NTS: 20.50 Hullabaloo: zang, dans
en humor. NCRV: 21.30 Attentie: actualitei
tenrubriek. 21.55 Christen zijn in de wereld,
gesprek. NTS: 22.05-22.10 Journaal.
VOOR DINSDAG
NEDERLAND 1
NOT/NTS: 10.45-12.00 Schooltelevisie. NTS:
19.00 Nieuws in het kort. 19.01 Klaas Vaak.
19.05 Journaal voor gehoorgestoorden. 19.32
Engelse les. (Les 31 en herhaling les 30).
20.00 Journaal. KRO: 20.20 Zangrecital: Joe
goslavische liederen. 20.40 Rembrandt aan
de Newa,reportage over het Hermitage-mu
seum in Leningrad. 21.00 De Rode Pimpernel,
Italiaanse musical. 22.05 Vanavond in Nieuw-
poort. NTS: 22.30 Journaal. 22.35-23.05 Tele-
ac: Logica (les 6).
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. AVRO:
20.01 Sportpanorama. 20.55 The long hot sum
mer, TV-film. 21.45 Economische bulletin.
CVK/IKOR: 22.05 Dichterbij, religieus pro
gramma. NTS: 22.35-22.40 Journaal.
omduiding van zijn signatuur, in corres
pondenties waarvan zijn vrouw geen weet
mocht hebben. Het was een lust naar
deze vocale muziek te luisteren, want
spijts de gekke teksten is het de reinste
Mozartkunst, spiritueel en gevoelig.
GODFRIED BOMANS, die uitgenodigd
was een inleiding te houden over „Mozart
en de humor" trachtte dit probleem te
verklaren met er op te wijzen, dat het
wonderkind Mozart in zijn groei naar het
meesterschap in wezen het kind-zijn in al
zijn argeloosheid niet kwijt raakte. Het
lag in zijn natuur daarvan blijk te geven
als verpozing tussen de hoogste strevin
gen van zijn geniale potentie.
Vooraf hadden wij met belangstelling
geluisterd naar een divertimento voor
twee klarinetten en fagot, serenademu-
ziek die waarschijnlijk nog uit Mozarts
Salzburgse tijd stamt. Later combineerde
hij de klarinetten in dergelijk werk bij
voorkeur met bassethoorns, die hij in zijn
laatste grote werken (Zauberflöte, Titus
en Requiem) een belangrijke rol liet spe
len. Wij hoorden deze blaasinstrumenten
(bassethoorns en klarinetten) ook als be
geleidingsobject bij een viertal zangstuk
jes voor gemengde koorbezetting, gepro
grammeerd als „Notturni". Het zijn amou
reuze liedern op Italiaanse teksten die
waarschijnlijk ook van Mozart zijn, behal
ve die der vierde, een Canzonetta van
Mestastasio. Deze stukjes behoorden ook
zo goed als zeker tot het repertoire der
gezellige bijeenkomsten bij de bevriende
familie Jaquin, waar de bassethoorn in
ere was. Naar de aanleidingen mag men
raden. Voor ons is van belang dat het
fraaie echt Mozartse muziek is, rijk aan
melodieuze inventie, pittig en gracieus.
ERNA SPOORENBERG kwam de avond
volmaken met de interpretatie van een
reeks Mozartliederen. Waarin natuurlijk
het meesterlied „Das Veilchen" niet ont
brak. Om in de stijl te blijven had men
haar per draagkoets aangevoerd; haar
begeleider Geza Frid arriveerde op eigen
tijdse wijze. De subtiele wisselwerking
van beide executanten waarborgde een
verrukkelijk geheel, waar het van diepe
ernst doorleefde „Abendempfindung" en
het olijke „Warnung" bovenuit zweefden.
tamelijk log drummende Dodge, beteken
de een aanmerkelijke versterking voor
het kwartet. Morello is bijzonder inven
tief. Onder zijn handen worden de trom
mels en bekkens méér dan ritme-instru
menten, er komt muziek uit.
Zeker vier bassisten gingen vooraf aan
Eugene Wright, die nu alweer vele jaren
een vaste plaats heeft in de groep. Het
waren Ron Crotty, Bull Ruthe, Bob Ba
tes en Joe Benjamin. Daarvan was vol
gens sommigen Joe Benjamin met zijn
zware, stuwende gang de beste. Men
wijst dan als ongeëvenaard op zijn spel
in „Marble Arch" (Opgenomen onder
meer op langspeelplaat CBS 62303).'
Maar de kern van het kwartet wordt
toch wel gevormd door Brubeck en Des-
mond. Hun samenspel is begrijpelijk nog
meer gepolijst dan in de beginjaren.
„Gladder", zeggen de tegenstanders.
Minder vaak zijn piano en saxofoon ver
strengeld in fuga-improvisatie zoals in
„All the Things You Are" en het voor
treffelijke nummer „Balcony Rock" op
de langspeelplaat „Jazz goes to College".
„WIJ SPELEN MEER POLIRIT-
MISCH" zegt Dave Brubeck, „En we
blijven experimenteren". Een van die
experimenten was het optreden van het
kwartet met het New York Philharmo-
nisch Orkest, onder leiding van dirigent
Leonard Bernstein in „Dialogues for Jazz
Combo and Orchestra", een compositie
van Dave's broer, Howard Brubeck (Op
CBS 62071). Er komt een formidabele
saxofoonsolo van Desmond in voor. Een
ander voorbeeld van experimenteren is
het stoeien met maten. Zeer ongebruike
lijke voorbeelden zijn te vinden op de
langspeelplaten „Time Out" en „Time
Further Out" (resp. CBS 62068 en 62078).
Buitengewoon geslaagd waren vooral en
kele nummers in driekwartsmaat zoals
„Some Day my Prince will come" en ,,Ka-
thy's Walz".
„Angel Eyes"
Degenen, die menen dat het Dave Bru
beck Quartet de afgelopen jaren te ver
was afgedwaald van de in de jazz ge
bruikelijke vierkwartsmaat, kunnen zich
verheugen over een van de meest recente
langspeelplaten, eind vorig jaar uitge
bracht door CBS (no 62557): „Angel
Eyes". Daarop staan zeven composities
van Matt Dennis.
Het bekende „Let's get away from il
all" (met een zeer soepel swingende Mo
rello), „Violets for your Furns" (waarin
Desmond met een lyrische solo uitblinkt)
en de titel-song „Angel Eyes" (met zeer
geïnspireerd samenspel) vormen de beste
zijde. Op de andere kant het kwartet in
tomeloze vaart („Will you still be Mine")
of in de zevende (muziek-)hemel (Little
Man"). „Angel Eyes" is een geslaagde
L.P. om kennis te maken met het Dave
Brubeck Quartet. De lief hebbers zullen
geen aansporing nodig hebben.
A.W.
(Van onze correspondent)
De Rotterdamse acteur Steije van Bran
denberg is aangezocht de regie te voeren
van een grote NCRV-produktie waarvan
de opnamen waarschijnlijk in juni zullen
beginnen en die in het komende seizoen
voor de televisie zal worden uitgezonden.
Het is de Amerikaanse versie van de mu
sical „Kiss me Kate" waarmee het Rot
terdams Toneel met een eigen interpre
tatie zo'n succes heeft gehad.
NEW YORK (Reuter) De Ameri
kaanse toneelleidster Paula Strasberg,
die ook Marilyn Monroe heeft opgeleid, is
op 55-jarige leeftijd in New York aan een
hartaanval overleden. Mevrouw Stras
berg was de echtgenote van Lee Stras
berg, hoofd van de bekende toneelschool
Actors Studio. Haar dochter is de film
en toneelspeelster Susan Strasberg.
