van dag tot d^\ Frans vliegverbod leidt tot verscherping van NAVO-crisis r Amerikaanse critiek op Parijs in Europa-parlement Ait Achmed gaat de pers inlichten UÏÏÜ f een gelukkige vrouw is goed te herkennen goud maakt zo blij oe Onze traditie Dr. Abram Fischer schuldig verklaard Prijs uit VS voor Russische geleerde Brits Guyana wordt onafhankelijk mmmsmmmm naci Boeddhisten gaan in Colombo vergaderen De Gaulle probeert Zuid-Amerikanen gerust te stellen 3 J ANEGANG 25A HAARLEM telegrammen DONDERDAG 5 MEI 1966 Westduits centrum voor strategisch onderzoek Onderzoek Bezorgdheid Critiek Voor goede Herenkleding TELEFOON 1 63 76 i4- B t Kort nieuws Op moederdag wilt u het haar nog eens laten merken. U houdt van haar. U kunt het met weinig woorden zeggen ('kijk,... voor jou') en haar iets van goud geven .Warm, rijk, heel persoonlijk goud. Goud dat zo duidelijk spreekt van uw genegenheid en waardering. Juweliers hebben geschenken, die Franse kernproef Het Ontwerp Omroepwet bevat weinig verrassends. Dat was ook niet te verwach ten. De grote lijnen werden vorig jaar al getrokken bij de formatie van het kabi- net-Cals. Daarna is er nog uitvoerig over gesproken bij de parlementaire behande ling van de omroep-nota van minister Vrolijk. Toch is het wetsontwerp van groot be lang: het is de inlossing van de belofte die de huidige coalitiepartners elkaar gaven bij de kabinetsformatie en die een van de grondslagen is geworden van het kabinet. Als dit ontwerp wet is ge worden zal naar veler mening het kabi net zijn voornaamste taak hebben ver richt. De K.V.P. en vooral de A.R.P. heb ben er geen geheim van gemaakt dat zij met man en macht ernaar zullen streven het wetsontwerp zo snel mogelijk in het staatsblad te krijgen zodat om een uit spraak van de anti-revolutionaire politi cus Roolvink aan te halen bij de vol gende kabinetsformatie „de handen niet gebonden zullen zijn." Om het eenvoudig te zeggen: als door deze wet de positie van de omroepen verzekerd is kan weer gedacht worden aan een coalitie met de V.V.D. en de C.H.U. Het wetsontwerp verloochent zijn poli tieke afkomst niet. Heel wat zaken die uit overwegingen van doelmatigheid beter konden worden overgelaten aan de ver antwoordelijke minister zijn in de wet vastgelegd. Het maakt een vreemde in druk dat de uitzending van het lichte ra dioprogramma (Hilversum 3) door de wet wordt voorgeschreven. Als men er ooit van af wil en welk radioprogramma heeft het eeuwige leven? zal er een wetswijziging nodig zijn. Ook de maxima le zendtijd voor reclame-doeleinden is in de wet vastgelegd. Als er ooit méér tijd nodig is, moet onze hele wetgevende ma chinerie in beweging komen. Hieruit kan men afleiden dat het verlangen naar ze kerheid omtrent een aantal zaken die nu van belang geacht worden zwaarder ge wogen heeft dan de wens om een hand zaam en tot in lengte van jaren bruik baar wetsontwerp te maken. Het ontwerp bevestigt de positie van omroepverenigingen. Eigenlijk vormt hun bestaan de basis van de wet. Toch zal „Hilversum" niet helemaal gelukkig zijn met het wetsontwerp. De Nederlandse Omroep Stichting zal in de toekomst vrij wat sterker staan dan de N.R.U. en de N.T.S. in het verleden stonden. Iedere verzwakking van de omroepverenigin gen zal de positie van dit „samenwer kingsorgaan" versterken. Als het leden verlies van sommige omroepen blijft door gaan zal de N.O.S. meer en meer de al lure gaan krijgen van een soort erfge naam. PRETORIA (AP) Het Hooggerechts hof in Pretoria heeft woensdag Abram Fischer schuldig bevonden aan overtre dingen van het verbod op de communisti sche partij in Zuid-Afrika. Hij werd veroordeeld voor samenzwe ring met verboden Afrikaanse nationalis tische organisaties om sabotage te plegen en gewapende ongeregeldheden te veroor zaken om het blanke bewind in Zuid-Afri- ka omver te werpen. De rechter deelde mee maandag de straf te zullen opleggen. De openbare aan klager verklaarde dat Fischer zich gewijd had „aan het omverwerpen van de staat met alle manieren van geweld". De verdediger betoogde dat Fischers motieven niet die van een misdadiger geweest zijn en dat hij niet op persoon lijk gewin of bevoordeling van zichzelf uit was. WASHINGTON (AFP) De „Dannie Heineman"-prijs van het Amerikaanse In stituut voor Natuurwetenschappen is toe gekend aan de Russische hoogleraar Nico- lai Nicolajewitsj Vogoljoebov. Een diplo ma en een chèque van 8.750 gulden zijn per post aan professor Bogoljoebov toege zonden. Hij is directeur van het Instituut voor Kernonderzoek in Doebna. LONDEN (Reuter) Het Britse Lager huis heeft woensdag een wetsontwerp aan genomen om de kolonie Brits Guyana met ingang van 26 mei onafhankelijk te ma ken. De nieuwe staat heet Guyana. Het stuk moet nog door het Hogerhuis worden aangenomen. De Britse troepen zullen tot oktober in Guyana blijven. Twintig Labour-afgevaar- digden protesteerden tegen het feit dat in Brits-Gyuana veertien mensen om politie ke redenen zonder dat ze zijn berecht ge vangen worden gehouden. BONN (AFP De Westduitse regering heeft besloten een onderzoekcentrum te stichten voor vraagstukken van strategie, ontwapening en controle op bewapening. Dit lichaam zal een uitgebreider werkter rein hebben dan de dienst voor de ont wapening van het Westduitse ministerie van Buitenlands Zaken, die op het ogen blik onder leiding staat van Swidbert Schnippenkötter. LONDEN (Reuter). Frankrijk heeft zjjn NAVO-bondgenoten, de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, meegedeeld dat met ingang van I juni toestemming nodig is om militaire vliegtuigen van deze landen over Frans grondgebied te laten vliegen, of ze in Frankrijk te laten landen. In een nota van de Franse regering die dinsdag op de Britse ambassade in Parijs is overhandigd wordt voorts ge zegd dat een dergelijke overeenkomst met een geldigheidsduur van een jaar voor 1966 niet meer kan worden ge sloten. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Bonn heeft de nota eveneens ontvan gen. „De NAVO-luchtstrijdkrachten zul len maandelijks toestemming moeten vra gen om boven Frans grondgebied te mo gen vliegen" zei een Westduitse woord voerder. President Johnson heeft opdracht gege ven een onderzoek in te stellen naar de mogelijkheden tegemoet te komen aan het Westduitse verlangen naar een groter aandeel in de kerndefensie. Dat is woens dag in Washington meegedeeld. Het on derzoek kan leiden tot nieuwe Amerikaan se voorstellen. De Amerikaanse president heeft de op dracht gegeven omdat steeds duidelijker wordt dat Engeland en West-Duitsland er niet in slagen een oplossing te vinden, aldus een zegsman in Washington. De studie moet in ongeveer zes weken zijn voltooid, opdat de resultaten ervan met bondskanselier Erhard en premier Wilson kunnen worden besproken wan neer zij in Washington zijn. De raadgevende Vergadering, het par lement van de Raad van Europa, heeft woensdag in Straatsburg een politiek de bat afgesloten met een resolutie, waarin bezorgdheid wordt uitgesproken over de PARIJS (AFP) „Het front van de socialistische krachten" heeft in Parijs een communiqué uitgegeven. Hierin wordt bekendgemaakt, dat Hocine Ait Achmed, „die onlangs uit Algiers is ontsnapt", bin nenkort een persconferentie zal houden, waarin hij het strijdprogram van het front zal ontvouwen. spanningen in de Atlantische gemeen schap. De afgevaardigden stelden ook, dat meningsverschillen over defensieza ken de Europese landen niet mogen weer houden van nieuwe pogingen om te komen tot politieke samenwerking. In de resolutie, die behoudens enkele gaullistische onthoudingen alle stemmen van de afgevaardigden uit de achttien lidstaten kreeg, wordt verklaard, dat de beste manier om Europa te verenigen gelegen is in de EEG. Men vraagt om nieuwe pogingen om de EEG uit te brei den met Groot-Brittannië en andere leden van de Raad van Europa. De Europese afgevaardigden bepleitten tenslotte overleg tussen de Westeuropese landen die hun contacten met Oost-Euro pa willen uitbreiden. Afzonderlijke pogin gen om tot betere economische, politieke, culturele en sociale betrekkingen met de Oosteuropese landen te komen, mogen niet ten koste gaan van het algemeen be lang van de Westeuropese landen, aldus de verklaring. Verontwaardigde gaullistische afgevaar digden hebben woensdag geprotesteerd te gen openhartige Amerikaanse critiek in de Raad van Europa op de Franse po litiek in de NAVO. Zij hebben zelfs ge vraagd, of men wel kan toestaan dat Amerikaanse gasten, die eenmaal per jaar door de Raadgevende Vergadering worden uitgenodigd, de politiek van een der achttien leden-staten critiseren. Hun verontwaardiging was gewekt door Wayne Hays, die woensdagochtend, als leider van de Amerikaanse delegatie van drie man, meer duidelijk dan beleefd de Amerikaanse visie op de gang van za ken in de NAVO had gegeven. Hays be schuldigde de Franse regering onder meer van leugens in de argumentatie dat de Franse regering niet is gekend in belang- Advertentie rijke Amerikaanse beslissingen die ook voor andere NAVO-landen belangrijk zijn zoals bij het ingrijpen in Kongo ter red ding van Europeanen. Hij waarschuwde de andere NAVO-lan den, dat zij zich duidelijk van de Franse NAVO-politiek zullen moeten distantiëren Het zou in de Verenigde Staten zeker niet onopgemerkt blijven, aldus Hays, als de veertien NAVO-landen er niet in slagen zich doeltreffend te reorganiseren na de actie van Frankrijk tegen de NAVO. Er bestaat dan altijd de mogelijkheid dat het Amerikaanse volk tot de conclusie zal ko men, dat niet alleen Frankrijk, doch Eu ropa als geheel onze aanwezigheid onge wenst acht. i De republiek Jemen wel te onder scheiden van het koninkrijk Jemen geeft een serie postzegels uit onder de titel Bouwers van de wereldvrede". Op een van die zegels komt een konterfeitsel voor van pre sident De Gaulle van Frankrijk. Het is de eerste maal dat een portret van De Gaulle op een postzegel ver. schijnt. COLOMBO (Reuter) In Colombo be gint maandag een internationale boeddhis tische conferentie. Zij wil de vrede in de wereld bevorderen. Verwacht wordt dat boeddhisten uit Zuid-Vietnam en Noord- Vietnam aanwezig zullen zijn. Zuid-Vietnam zendt een delegatie van vier leden, onder wie Thich Tam Tsjaoe, leider van de boeddhisten in Saigon, die een matigende rol speelde bij de recente agitatie tegen de militaire regering. Men verwacht afgevaardigden uit 22 landen, waaronder India, Japan, China, Laos, Ne pal, Engeland, Frankrijk en de Verenig de Staten. Dure koe. Een tien jaar oude Holsteiner melkkoe is op de markt in Oakville in Ontario voor 450.000 gulden verkocht. Het is de hoogste prijs die ooit voor een koe is betaald. De naam van de dure dame luidt Glenafton Nettie Bonheur Maud. Advertentie PARIJS (Reuter) President De Gaul le heeft de regeringen van Peru, Colum bia en Ecuador geschreven, dat strenge veiligheidsmaatregelen worden genomen om ervoor te zorgen, dat de op handen zijnde Franse kernproeven in Polynesië geen schadelijke gevolgen zullen hebben voor de inwoners van Zuid-Amerika. Pre sident De Gaulle heeft voorgesteld tech nici uit te wisselen om de veiligheids maatregelen te controleren. De brieven van de Franse president, die op 29 april zijn geschreven, zijn een ant woord op boodschappen van de presiden ten der drie Latijnsamerikaanse landen, waarin zij hun bezorgdheid uiten over de gevolgen van de Franse proeven en aan dringen op het afgelasten ervan. Wanneer gij, lezer of leze res, de veertig zijt gepas seerd behoort ge op dit ogen blik tot de groep, die zich moedig het volgende dient te realiseren: wij komen lang zaam maar zeker op het punt, dat wij met onze Bevrijdings dag en onze Dodenherden king een belachelijk figuur slaan. Dat is een ernstige constatering, waaraan wij grote aandacht moeten schen ken. Dezer dagen hoorde ik een gesprek tussen een jongen en een meisje van om en bij de achttien, waarin de bezig heden van het tweetal op 4 en 5 mei ter sprake kwa men. Over 5 mei rees geen enkel probleem. Dansen in Amsterdam. De vierde van de maand echter bleek een moeilijkheid op te leveren. De jongeman bleek uitste kend op de hoogte te zijn van de vaderlandse geschiedenis en betoogde dat er „woens dag niks te beleven viel, want dat is de dag van de doden herdenking". „Is die gein woensdag?" informeerde het meisje. Het was overigens een keurig meisje. Ja, die gein was gisteren. Het keurige meisje heeft gis teren een stomvervelende dag beleefd en dat is natuur lijk jammer. Jonge meisjes moeten zich iedere dag kun nen amuseren en daar is voor haar op deze woensdag geen kijk op geweest. Het heeft geen enkele zin zich over zo'n incident op te winden, laat staan er boos over te worden. Wel lijkt het mij de moeite waard de aan dacht te vestigen op de nood zaak dat de nog resterende leden der oorlogsgeneratie zich voortaan van jaar tot jaar bezinnen op de vraag, in hoeverre zij nog de aandacht van een gehele natie kunnen opeisen voor de twee herden kingsdagen in mei, zonder zich op te stellen in een be lachelijke hoek. Nu is het niet bezwaarlijk, belachelijk te zijn. Een moe dig mens is bereid de spot te trotseren, als hij weet dat hij voor een goede zaak optreedt. De vraag is echter of de goe de zaak zelf geen schade lijdt. Wat is eigenlijk „de goede zaak" van de vierde en de vijfde mei? Is het de herden king van het feit, dat een Duits leger ineenstortte en een berooid Nederland ver liet? En dat datzelfde leger met zijn onderbouwsel van bezettingsapparatuur duizen den Nederlanders vermoord de? Ik geloof niet dat deze omschrijving te eeuwigen dage blijft passen op datgene, wat een herdenking waard is. Nederland beleefde een Spaanse tijd en een Franse tijd. Vreemde legers stortten ineen en lieten een berooid land achter, na burgers te hebben vermoord. Die ge schiedkundige feiten worden niet herdacht. Zelfs het feit dat Nederland in 1914 ge spaard bleef voor bezetting en moord, wordt niet her dacht, ofschoon dat verschijn sel toch minstens even ver heugend was als een bevrij ding na een bezetting. Ik kan mij eigenlijk leven dig voorstellen dat domme kinderen nu spreken over „die gein" van woensdag, al schrijnt het woord in mijn binnenste vurig na. Het einde van een oorlog en de verdwij ning van bezettingslegers zijn, in de termijnen van de geschiedenis gezien, niet be langrijk genoeg voor de ge neraties die later geboren werden. En wanneer wij tot in lengte van jaren plechtig naar oor logsmonumenten blijven schrijden met een bosje bloe men in de hand, doen wij iets dat ieder jaar belachelijker zal worden. Hoe tactischer wij de naam van Duitsland en Duitsers zullen wegmoffe len uit onze herdenkingstoe spraken en cantates, hoe be lachelijker wij zullen zijn. Wij staan in een nieuwe we reld, met Duitse toeristen en kleine kinderen om ons heen, die nieuwgierig en verbaasd naar onze droevige gezichten kijken, en brengen hulde aan hen „die stierven voor de vrijheid", terwijl om ons heen tot aan verre horizonten die vrijheid is verwaaid op de wind en plaats gemaakt heeft voor nieuwe bedreigingen. Het trotse, zelfstandige en bevrijde vaderland van 1945 is intussen verwikkeld in ster ke, taaie banden van andere afhankelijkheden: economi sche, politieke en semi-ideolo- gische. De vrijheid is altijd betrekkelijk, maar nooit vol ledig genoeg om feestelijk te vieren. De bevrijders van weleer zijn de dreigers van vandaag. De bezetters van toen zijn de verdedigers van nu. De bevrijden van destijds zijn de machthebbers van he den, tiranniek of gematigd, in gezin, regering, organisatie of kerkgemeenschap de scep ter zwaaiend, onrecht duldend, onrecht bedrijvend al naar gelang zij goede of minder goede mensen zijn. Het leek in 1945 alsof de gan se wereld plotseling vol goede mensen was, en het leven vervuld van de ware vrijheid. Dat was slechts schijn, maar het was een weldadige gedachte. Onze hulde van woensdag en onze blijdschap van vandaag geldt dus enkel nog een weldadige, maar misleidende gedachte, die wij ons herinneren als een rozige droom. Wij schrijden naar de monumenten als slaapwande laars. En dat is voor mensen die wakker zijn, een belache lijk gezicht. De brandende vraag die mij bezighoudt is: wordt het niet tijd om te ontwaken? Wij weten nu toch wel duide lijk genoeg, dat in de rij der nationale hoogtijdagen de vierde en de vijfde mei niet meer de belangrijkste zijn. De zin is verloren geraakt, de mantel der geschiedenis heeft zich gespreid over de graven en de kampen. Er is een nieuwe geschiedenis inge luid, die volle aandacht eist. Nieuwe gevaren voor het vrijheidsgevoel van de per soonlijke mens zijn opgere zen en zelfs gedeeltelijk be waarheid. De nieuwe genera tie wordt geconfronteerd met een veel actueler keuze dan prof of contra Duitsland: het pro of contra de menselijke persoonlijkheid, de menselij ke mondigheid, de geestelijke vrijheid. Dat is geen onder werp voor een nationale feest- of rouwdag. Dat is een on derwerp van wijder strekking omdat het de ganse wereld omfloerst. In alle nationali teiten leven mondige, zelf standig denkende mensen, die bedreigd worden door nieuwe barbarismen. Het meisje dat sprak over „die gein van woensdag" zal de tijd beleven, waarin haar een geheel andere, veel zwaardere keus zal worden voorgelegd dan onze verzets lieden in de laatste oorlog on der ogen kregen: de keus voor of tegen de menselijke waar de en haar erkenning. Als men denkt aan de moed en de wijsheid die deze, nu nog jonge geslachten zullen moeten opbrengen om de goe de keuze te doen, dan ver geeft men him graag hun spot over onze traditionele, plech tige gang naar de ons zo dier bare monumenten uit onze eigen jeugd. De bezetters van de toekomst zullen geslepe ner en minder zichtbaar over onze grenzen trekken dan de Duitse legers in 1940. De vrij heidsdrang van de goede burger zal zich niet kunnen weren in de rangen van het gewapend verzet, met hand granaten en schoten uit het duister. Die vrijheidsliefde zal de moed van eenzamen en in dividualisten moeten schra gen, als zij worden om spoeld door de grijze massa der gelijkschakeling. Vergeleken bij de vrijheids strijd van komende genera- sch Ipn ties was de onze romantisch en eenvoudig: wij kenden onze tegenstanders en hun bewapening, wij konden vluchten en onderduiken, en waar het vuurpeloton wachtte konden wij de dood ingaan met een „Leve de Koningin!" Het Onrecht was zichtbaar en had een naam. De Waarheid was bekend en kon worden aangeroepen. Onze kinderen zullen het moeilijker hebben. Het On recht zal verborgen zijn ach ter de brede schouders van het Recht. De Waarheid zal naamloos leven in aparte mensenzielen en niet gepre dikt worden. Nationaliteit noch vaderland zal een brand merk van vrijheid of onvrij heid dragen. De wereld zal met recht spotten over een ouderwetse dodenherdenking, al zij zich realiseert hoe groot haar twijfels zijn. Wij ouderen, die langza merhand het gevoel krijgen belachelijk te worden met onze koppige herdenkingslief de, zijn eigenlijk een bevoor recht geslacht geweest. Om dat wij in ons ongeluk van oorlog en verdrukking van zo nabij het Onrecht en zijn me thoden hebben leren kennen, dat wij levenslang de zeker heid hebben het overal en al tijd te zullen herkennen. Wat wij herdenken is de ze kerheid van onze keuze. En wat wij vieren is onze per soonlijke bevrijding uit onze kerheid over de vraag, wat wij kunnen dulden en wat niet. Als wij belachelijk zijn, is het de eervolle belachelijk heid van mensen die méér weten dan anderen en daar om des te meer vrezen. i 1 Arrestaties. De Tsjechoslowaakse au tori» teiten hebben de arrestatie bekendge maakt van een „groep straatschen. ders" op beschuldiging van het „versto ren van de openbare orde". Startbaan. Arbeiders die de hoofdstart baan van het Parij se vliegveld Orly aan het herstellen zijn, hebben er een mijn en zes granaten onder vandaan gehaald. De startbaan is onlangs geslo ten, omdat de bovenlaag vernieuwd moest worden. De baan werd elke dag door ongeveer driehonderd toestellen gebruikt. Busongeluk. Een provinciale bus is in de buurt van Rio de Janeiro tegen een koe gereden, over de kop geslagen en in een ravijn gestort. Vijf inzittenden von den de dood, achttien werden gewond. Moskee. Zondag is in Doel in de Noord- Perzische provincie Azerbeidsjan de koe pel van een moskee ingestort. Veertien mensen vonden de dood, 21 werden gewond. Moord. Met een stiletto heeft een dertien jarige schooljongen uit Lahr- Dinglingen in West-Duitsland de 72-jarige doof stomme Emma Wissler vermoord. Dit heeft hij, Wolfgang Schneider, die sinds 29 april werd vermist, in Luxeul-les- Bains, Frankrijk, waar hij door de Franse politie is gearresteerd, bekend. Spoorwegongeluk. Op een station bij Ciu- dad Real in Spanje heeft zich een spoorwegongeluk voorgedaan, waarbij 24 mensen gewond zijn geraakt, van wie zestien ernstig. Door een foutieve wisselstand kwam een personenterein in botsing met een stilstaande goederen trein. Demonstratie. De politie is dinsdag avond uitgerukt om bij het Koning Da vid Hotel in Jerusalem een twintigtal demonstraten uiteen te drijven. De de monstranten, van wie sommigen ver klaarden lid te zijn van anti-nazi orga nisaties en de communistische jeugdbe weging, hadden spandoeken bij zich waarop „Adenauer raus" en „Nazi ga naar huis" stond. Relletjes. De politie heeft woensdag ge bruik gemaakt van traangas en wapen stok om duizenden Milanese metaalar beiders, die staken, uiteen te jagen. De stakers bekogelden de politie met kei en. Verscheidenen hunner werden ge arresteerd. Barcelona. Zevenendertig studenten van de universiteit van Barcelona zijn van verdere studie uitgesloten. Vierentwin tig studenten zullen hun studie opnieuw moeten beginnen als straf voor het feit dat ze vorige maand hebben meege daan aan betogingen voor meer politie ke vrijheid op de campus. Studenten. Duizenden studenten hebben woensdag in Santiago in Chili gedemon streerd. Zij trokken door de stad en be kogelden bussen. Voorts betoogden zij voor het parlementsgebouw en het mi nisterie van Onderwijs. Kernproef. Een ondergrondse kernproef van geringe kracht van minder dan 20.000 ton tnt is woensdag onder gronds genomen op het proefterrein van de Amerikaanse kemenergiecom- missie in de staat Nevada. Het was de vijftiende proef dit jaar. Verjaardag. Francis kardinaal Spellman is woensdag 77 jaar geworden. Hij heeft geen speciale verjaarsbij eenkomst ge houden. Veertien mei herdenkt de kar dinaal zijn vijftigjarig priesterjubileum. Kusverbod. De Maleisische minister van Onderwijs, Mohammed Khir Johari, heeft zich op een politieke bijeenkomst van de Verenigde Maleise Nationale Or ganisatie uitgesproken tegen een reso lutie waarin gevraagd wordt om een verbod in binnenlandse films het kussen toe te laten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1966 | | pagina 3