SHOW-RADIO-T.V.
m» 9 nn n „Ik heb geen reden, naar
Zangeres Joan Baez: verzet tegen het onrecht
Aart van Vliet: presentator van
KRO's Geleide Expressie
21
JOURNAAL
ZATERDAG 7 MEI 1966
Erbif
H.S.
TOEN RONNIE TOBER als negenjarige in het Saint
Peters Boys Choir in Albany (New York, Amerika)
zong, heeft een ding in ieder geval veel indruk op hem
gemaakt. Dat was dat je hard en serieus moet werken
om het ver te brengen. Ieder foutje dat de jonge koor
leden maakten Ronnie was jongenssopraan en zong
solo kostte een reprimande van de Engelse dirigent.
En die wist wat discipline was. Bij iedere fout sloeg hij
met zijn vuist op de piano en schreeuwde dat het hele
maal niet nodig was fouten te maken. Ieder slippertje
kostte bovendien 25 dollarcent. En dat was veel voor
een jongen van negen jaar. Ex-koorlid Ronnie Tober
begon een jaar of wat geleden aan zijn Nederlandse
carrière. „Ik ben erg bezig om het goed te doen", for
muleert hij. „Ik doe mijn best, want als je dat niet doet
en maar denkt dat je er al bent, kom je er niet. Ik ben
erg bezig met mijn shows, verder heb ik dans- en
spraaklessen". Hij spreekt Nederlands „als een Ameri
kaan die op vakantie in Nederland is", zou zijn bene
den-buurvrouw en collega Willeke Alberti zeggen.
„De mensen denken dat het accent gemaakt is", zegt
Ronnie. „Ze denken er niet bij na dat ik zeventien jaar
in de States heb gewoond. Maar het is niet gemaakt. En
dat horen ze in mijn shows als ik iets spreek. Maar toch
moet ik véél brieven schrijven om de mensen te zeggen
dat het niet gemaakt is".
Drie periodes
gen Henny Schoute
M V-,
V Opname.nü. Ronnie Tober in
zijn eigen KRO-televisieshows
die na dit seizoen nog een sei
zoen zullen worden uitgezonden.
De zangprestaties van Ronnie Tober
liggen, voor iemand die zich tienerster
mag noemen, hoog. Naar mijn mening
zingt hij in het verkeerde genre. De
tienersector mag commercieel gezien
dan bloeiend zijn, maar zodra de capa
citeiten van de stem boven het ge
middelde liggen, moet er een andere,
meer serieuze, mogelijkheid worden
geopend. Voor Ronnie Tober zou dat
de musical moeten zijn. De musical
heeft overigens zijn liefde. Hij heeft
de meest bekende vanaf 1939 op
de plaat. Wel kreeg hij indertijd een
aanbieding in de (geflopte) No No Nan-
nette te zingen, maar hij zat toen aan
de Sleeswijkrevue vast.
De resultaten op platengebied laten
tot nu toe in het sentimentele en com
merciële („Verboden vruchten") vlak.
Liedjes die maar weinig indruk maak
ten omdat ze niet origineel en vrij zout
loos waren. Me dunkt, Ronnie Tober
is qua zanger te volwassen voor dit
soort liedjes. Naast de musical zijn
evergreens favoriet bij hem. Dat is een
leuke tussenkeuze.
Na enkele singles en e.p.'s is nu een
langspeelplaat uitgekomen van zijn
shows: „De Ronnie Tober show", met
hetzelfde Hollandse sentiment.
Bij zijn fans zal deze zoete koek er
waarschijnlijk wel ingaan (Philips).
Cilla Black teruggekeerd uit
de States staat weer een 3-tal
weken in het Londense Savoy, voor
afgaand aan een zomerseizoen van
16 weken in Blackpool's ABC-Thea
tre. Cilla constateerde in New York
dat de invloed van The Beatles op
de popscene nog steeds zeer groot
is. „Ze lopen steeds bij ons (in
Engeland) achter en imiteren The
Hollies, The Kinks etc", aldus Cil
la. „Maar hun studio's maken be
tere opnamen, ondanks het feit dat
de ónze beter zijn uitgerust". Over
de toekomst zegt Cilla dan nog:
„Daarover maak ik me weinig zor
gen. Ik zal wel eens trouwen, maar
de man in kwestie zal zich dienen
te realiseren, dat ik bepaald niet
tevreden ben met alléén maar af
wassen en bedden-opmaken. Ik heb
nog iets anders nodig mijn car
rière". Miss Black staat momenteel
hóóg genoteerd op de Hitparade
met „Alfie".
Ronnie Tober; Amerika terug te gaan„
Zijn accent, in een gesprek toch wel
erg charmant, was tweemaal reden
hem als kandidaat voor een songfes
tival af te wijzen. „Dat was jammer.
En in Napels hadden ze toch geen
Hollands verstaan. Ik heb nu spraak
lessen bij Rob Geraerds je weet
wel, van „dokter Finlay" en die leert
me heel keurig Nederlands spreken",
zegt hij langzaam in hoog-Nederlands,
met toegespitste lippen en pretogen.
Maar hij is doodserieus.
DE KRO-TELEVISIE heeft in de
roos geschoten met het kinderpro
gramma „Geleide Expressie". De
duizenden inzendingen van werk
stukken die zo langzamerhand zijn
geteld, bewijzen meer dan alleen
belangstelling bij de kinderen over
het hele land. Een brief vol waar
dering van de hoofdinspectie van
het onderwijs direct na de eer
ste uitzending en werkstukken
van héle schoolklassen tegelijk dui
den ook op enthousiasme van de
kant van het onderwijs.
Een programma als dit valt en
staat met presentator: Aart van
Vliet „Die vent van de geleide ex-
cessie", zei iemand toen hij laatst
in de trein zat. Hij vertelt het gie
rend van het lachen. Als men hem
vraagt wat nu eigenlijk ,pijn" me
thode is om kinderen voor de tv-
camera ongedwongen en spontaan
te laten knutselen, weet hij er geen
keurig kant-en-klaar antwoord op.
Een methode is het dan ook niet
het is een manier van doen, die je
hebt of niet.
De diepste bedoeling van Geleide
Expressie is eigenlijk televisie met
televisie te bestrijden. Dat wil zeg
gen: hij wil de grote invloed die
televisie op kinderen uitoefent door
hen bezig te houden zonder dat ze
zelf iets doen, in dit programma
een tegengestelde richting geven.
Het is het resultaat van een lang
gekoesterd, weliswaar vaag, ver
langen. Wat de KRO zocht, was
een programma dat de kinderen
(die nu eenmaal toch tv kijken)
ertoe zou zetten him eigen fantasie
te laten werken en er iets mee te
gaan doen.
Regisseuse Hilde Bouma kreeg er
de opdracht voor en na veel gezoek
en gepraat was Geleide Expressie
het resultaat.
elk programma vrij blijft van ma
niertjes of routine. Als het niet voor
honderd percent spontaan toegaat,
werkt het niet meer. En dat spon
tane hangt volledig af van de pre
sentator.
Maar zo zei Hilde Bouma
waar vond ik iemand van handen
arbeid die kinderen zo ongedwon
gen aan de gang krijgt en ook nog
gevoel heeft voor wat „een goed
plaatje" is op de televisie? In het
opleidingscentrum voor sociale
jeugdzorg „Middeloo" te Amersfoort,
bleek het antwoord te vinden. Want
daar werkt Aart van Vliet als do
cent voor het M.O. handenarbeid en
geeft hij tekenles. Hij is daarbij gra
ficus en maakt litho's. Hilde Bou
ma heeft M.O. Handenarbeid, L.O.
tekenen en vier jaar akademie. Zij
is in vaste dienst bij de KRO voor
de kinderprogramma's. „Niet alle
leeftijden, ik bedien alleen de klein
tjes".
(Van onze correspondent)
Protest- en volksliederenzangeres Joan Baez is in werkelijkheid knap
per dan ze op de platenhoezen lijkt. Klein en tenger, lang zwart haar en
opvallend grote, blauwe ogen, bruin verbrand door de Californische zon.
Haar naam is buiten de Verenigde Staten alleen nog maar bij de liefheb
bers bekend. Ze is niet slechts naar Europa gekomen om te zingen, ze
komt ook om over haar ideeën te praten. Haar stem en haar gitaar zijn
slechts middel, wapen in haar strijd voor de vrede, in haar protest tegen
oorlog en rassendiscriminatie. Deze 26-jarige vrouw van Engels-Mexicaan
se afkomst is niet het type van de wereldvreemde wereldhervormer. In
tegendeel. Haar idealisme stuit op een nuchter, haast ironisch gezond
verstand.
„Het gaat om de zelfwerkzaam
heid. Om het maken van iets, ge
woon omdat het leuk is of mooi.
Niet omdat het een nuttig ding
wordt. We gaan eerder dwars te
gen de nuttigheid in. En het gek
ke is dat de meeste inzendingen
binnenkomen van de abstracte
werkstukken. In de eerste uitzen
ding ging het om huisjes bouwen
van oude stukjes hout. Maar laatst
moesten ze gewoon allerlei stukjes
papier groeperen en opplakken bin
nen een kader. We hadden er niet
veel van verwacht. Over de elf
honderd inzendingen". Dat inzen
den wordt overigens alleen maar
gestimuleerd door een beloning
geen prijs dus bestaande uit een
leren spaarpot.
Maar het materiaal is een pro
bleem. We gaan ervan uit dat je
met alledaagse voorwerpen van al
les kunt doen als je het er maar in
ziet. Flessedoppen, luciferdoosjes,
noem maar op. Maar schuurtjes
en rommelzolders komen steeds
minder voor. In een tijd van
woningnood wordt er veel weg
gegooid. We hebben al heel wat
ideeën moeten laten vallen omdat
stukken hout of glas gewoon niet
meer „ergens liggen". En jammer
genoeg kijkt niet iedereen van te vo
ren in de aankondiging om de be
nodigdheden vast bij elkaar te zoe
ken en klaar te leggen".
Elke uitzending wordt zorgvuldig
voorbereid en eerst uitgeprobeerd
op een speciale werkgroep om te
zien of het onderwerp aanslaat. De
kinderen die het tenslotte voor de
camera doen, treden maar één keer
op. Want het is de bedoeling dat
ZE ZEGT: „Ik ben niet iemand die
zijn geld aan liefdadigheidsinstellingen
weggeeft. Ik hou ervan om in een auto
te rijden, veel te reizen. Ik verzet me
tegen het vele onrecht in de wereld,
maar je moet niet gaan zweven".
Joan Baez heeft in Californië een
„school tegen geweld" opgericht. De
kosten betaalt zij voor een groot deel
uit de opbrengst van haar platen, die
steeds meer verkocht worden. Vooral
jongeren bewonderen haar om de felle
en rake teksten, waarmee zij de haat
en het onrecht hekelt. De directeur
van haar school maakt de Europese
toer mee. Ze zegt: „Ik ben er vast
van overtuigd dat het zin heeft wat wij
doen. Er bestaat een enorme belang
stelling voor onze school. Het is geen
school in de normale betekenis van het
woord. Er zijn voordrachten en er wordt
vooral veel gediscussieerd in groeps
verband. We proberen de leerlingen
Ronnie Tober, ruim een jaar of twin
tig geleden geboren in Bussum, emi
greerde op z'n derde naar Amerika.
Hij ging naar de high school in Alba
ny en later naar het Conservatory van
Troy. Het zat er al vroeg in dat hij
professioneel zou gaan zingen. Drie
muzikale periodes zijn op de plaat
vastgelegd: de jongenssopraan in het
kerkkoor, als super-Amerikaanse tie
ner met een pop-liedje en nu als vol
wassen bariton. Behalve de twee pla
ten nam hij uit Amerika ook een tro
fee in „goud" en marmer mee: de
Junior Award 1962. Hij versloeg hier
voor 49 (uit iedere staat één) andere
zangers. Hij had toen al een flinke
carrière achter de rug (de fanclub
telde 15.000 leden; in ons land bijna
600). Op z'n negende stond hij voor
het eerst op de planken. „In een ta
lentenjacht. Mijn moeder wilde er niets
van horen. Ze wilde geen „rotzooi".
Maar mijn zusje heeft toen stiekum
het formulier ingevuld".
Hij ging en kreeg de eerste prijs:
vijf dollar en een t.v.-contract. Iedere
vrijdagavond trad hij op in een varie-
téshow. Later alweer na de periode
dat hij met andere jongelui op week-
endtoumées langs high schools trok
ging hij naar een nachtclub. Daar
heeft hij drie jaar gezongen.
Tot in 1963, toen hij naar Nederland
kwam, in Willem Duys' „Vuist" op
trad, en Willy Alberti ontmoette. Die
zag een carrière voor hem in Neder
land. In 1964 kwam Ronnie terug in
zijn geboorteland en ditmaal voorgoed.
Er werd een plaat gemaakt („Die eer-
aan het denken te zetten. Ze bewust
te laten inzien dat de mentaliteit van
de mensen moet veranderen. Dat er
iets moet gebeuren, omdat we anders
onze ondergang tegemoet gaan." Ook
in Nederland heeft zij een groepsdis
cussie met jongeren uit alle politieke
groeperingen geleid.
Woensdag zong zij protestsongs.
Haar optreden is opgenomen door de
VARA-televisie in de Hilversumse Ex-
po-hal. Er worden twee uitzendingen
aan haar gewijd. Die waren gister
avond op het scherm. Regisseur Nico
Knapper haalde haar naar ons land. Hij
zegt: „Het was niet zo moeilijk haar
hier te krijgen. Ze voelde er erg veel
voor. Ze geeft eigenlijk weinig concer
ten meer, omdat ze gelooft dat haar
bedoelingen beter uitkomen bij een
studio-optreden voor een klein gezel
schap."
Joan Baez ondergaat gelaten de vra-
ste was verschrikkelijk"), en meer
platen volgden. Ronnie treedt gemid
deld negen keer per week op, heeft
ondermeer voor koningin Juliana op
Soestdijk opgetreden („Een grote eer.
Ik was natuurlijk erg zenuwachtig
maar het viel allemaal mee"), hij
heeft zijn eigen televisieshows (KRO)
voor dit en het volgende seizoen, hij
gaat bovendien optreden in t.v.-shows
van de Engels-Duitse disc jockey
Chris Howland en Eurovisie Songfes-
tival-1966-winnaar Udo Jürgens en op
festivals in Sopot en Knokke.
UlillillllllUIII
gen. Ze is blij met al die belangstelling.
Ze wil wel praten, maar dan alleen
over haar idealen, niet over zichzelf.
„Ik haat de showwereld,' zegt ze.
„Het zoeken naar publiciteit, zoals in
Hollywood bijvoorbeeld, vind ik vrese
lijk. Je verkoopt je ziel. Beroemd zijn
is fijn, maar alleen als middel om je
doel te bereiken. Dat vind ik zo jam
mer van Bobby Dylan. Hij is een hele
goede vriend van me. Ik hou erg veel
van hem, maar ik neem het hem kwa
lijk, dat hij zo ongeïnteresserd is in
vele dingen. Als hij niet zingt, schuift
hij het leven van zich af. Hij wil er
niets mee te maken hebben. Hij ver
koopt zich. Ik vraag hem dikwijls: ge
loof jij eigenlijk in God? Dan zegt
hij: Ik weet het niet. Waarom zou ik
mij er druk over maken? Zoiets kan
ik niet. Ik geloof bewust in God, ten
minste: in een God in ieder mens."
Joan Baez is een strijdbare vrouw.
Bood Amerika hem niet meer per
spectief dan ons land, dat sterren maar
matig kansen biedt? „Nee, ik heb
geen reden om terug te gaan. Ik had
een periode dat ik niet verder wilde
in dit vak en ik kon er niet verder in.
In Amerika wil iedereen in de show
business. Ze komen naar New York en
huren een flatje en doen alles om erin
te komen. Maar eerst worden de kin
deren van sterren voorgetrokken. Het
is een harde wereld. Zowel zakelijk als
artistiek zo hard als een kei. Nee, ik
heb echt geen reden om terug te
gaan. En bovendien vind ik het een
„challenge" om in Nederland te zin-
Met Pasen liep zij nog mee in een
protestmars in Düsseldorf. Het is haar
verboden in Rusland en Polen op te tre
den. Zij kan niet vertellen hoe deze
strijdvaardigheid in haar gegroeid is.
Ze heeft twee zusjes. In Californië gin
gen zij naar school, waar zij geschei
den van de blanken moesten leven. Op
de highschool zong zij in het school-
koor. Met haar vingers probeerde zij
haar keel te helpen, want: „Ik had een
stem als een rol prikkeldraad". Later
verhuisde de familie Baez naar Boston.
Zij werd een bekende figuur tussen de
studenten in de „coffeehouses". In de
zomer van 1959 werd zij in de Verenig
de Staten in één slag beroemd tijdens
haar optreden op het Folkfestival van
Newport. In 1965 won zij een Edison.
Maar al dat succes interesseert haar
maar matig. Ze zegt: „ik kom hier in
de eerste plaats om te leren en te pra
ten."
