STOUTENBEEK
Westduitse regeringscoalitie
deze week op rand van afgrond
Rechtstreeks
uit Milaan...
't is echt...
Vrijgeleide voor Ulbricht
zaait tweespalt in Bonn
Nieuw Brits
plan voor
Rhodesië
Wetenschappelijke coördinatie
in Europa schiet tekort
Westduits soldaten-ombudsman
zou oorlogs,, verleden" hebben
f24.75
mmmw
Klacht in Europees parlement
Ali's naamgeving
Protestactie van
Brusselse artsen
Franse moordenaar
krijgt levenslang
Politieke gevangenen
komen spoedig vrij
Euratom wil in VS
plutonium kopen
t eleg rammen
MAANDAG 9 MEI 1966
3
deze damespullover uit de
kollektie Ultra-pan is ge-
gebreid in vertikale streep
in de nieuwe links-rechts-
steek.
Heerlijk licht en soepel, ge
makkelijk wasbaar, niet strij
ken. Alle maten in zonnige
Italiaanse modekleuren
Vastklampen
In het nauw
Opzienbare onthulling in maandblad „Panorama"
Verklaring van Malik
Negers voor parlement
van de staat Texas
Advertentie
HAARLEM - HOUTPLEIN 10, TEL. 22055 j=r
BONN. De Westduitse regeringscoalitie tussen Christen Democraten
en Liberalen loopt van de week groot gevaar, wanneer1 in de verhitte
discussies over het „vrijgeleide" voor Oostduitse functionarissen in de
Bondsrepubliek, iedereen op zijn standpunt blijft staan. De Liberalen van
vice-kanselier Erich Mende hebben zich bijna onomwonden voor de plan
nen van de socialistische oppositie uitgesproken. Bondskanselier Erhard
verklaarde daarentegen dat hij het plan van de SPD vastbesloten van de
hand gewezen had en dit zou blijven doen. Vandaag zouden de regerings
partijen en de SPD onder voorzitterschap van kanselier Erhard bijeen
komen om te proberen tot een gezamenlijke oplossing te komen. Deze
bijeenkomst is door de kanselier onverwacht voorgesteld. De socialisten
besloten daarop eind vorige week hun eigen plan tot vandaag in de ijskast
te zetten. De kans op toenadering blijft echter uiterst gering.
De mannen waarom deze, dramatische
vormen aannemende, discussie gaat, zijn
voor enige weken van het politieke schaak
bord gestapt. Oostduitslands sterke man,
Walter Ulbricht, heeft Oost-Berlijn „met
onbekende bestemming" verlaten om zijn
zomervakantie te beginnen. Nadat Ulbricht
eerst de datum voor een eventuele ontmoe
ting tussen SED en SPD van mei naar juli
had verschoven, leek het er veel op of
de regering van de DDR het gesprek voor
lopig op de lange baan wilde schuiven om
tijd te winnen.
De minister-president van de DDR
Stoph, is ook uit Oost-Berlijn vertrokken.
Hij werd daarna in Karlsbad gesigna
leerd, waar hij aan een kuur begonnen
is. Ook de minister van Buitenlandse Za
ken, Winzer, is „met vakantie" gegaan.
Voorgoed met vakantie ging bovendien de
37-jarige minister voor de Chemie,
Löschau. Hij werd namelijk op staande
voet van zijn post ontheven. Berichten wil
len dat Löschau zich vanaf het begin dui
delijk voor een doorgaan van de ontmoe
ting tussen SED en SPD, eerst in Chem
nitz en daarna in Hannover, had uitge
sproken. Löschau ontkende echter zelf in
het partijorgaan „Neues Deutschland",
dat er meningsverschillen zouden zijn ge
weest.
bliek", die Ulbricht bij onderhandelingen
over het doorgaan van de SED-SPD-ont-
moeting waardevolle troeven in de hand
geeft.
De kwestie van het vrijgeleide heeft bo
bendien de aandacht afgeleid van het wer
kelijke vraagstuk dat de SPD door haar
briefwisseling met de Oostduitse SED in
spireerde: hoe kunnen beide delen van
Duitsland nader tot elkaar gebracht wor
den? Bondsdagpresident Gerstenmaier
heeft voorlopig de kans op een gesprek
tussen SED en SPD kapotgemaakt, en hij
deed het opzettelijk. Zijn partij, de CDU,
heeft door deze houding, die door kanse
lier Erhard en de meeste CDU-leiders
wordt gedeeld, veel sympathie verspeeld.
Het ware haar gerechtvaardigd lot en
de Bondsrepubliek ten voordele, wanneer
de CDU deze week door haar coalitiepart
ner de FDP verlaten werd. Liberalen en
Sociaal-Democraten zouden elkaar in hun
opvattingen over de Duitse kwestie vin
den. Een FDP-SPD-coalitie zou de situatie
van het ogenblik beter en reëeler benut
ten en de moed hebben over juridische pro
blemen heen te stappen, wanneer het om
zaken van hoogst politiek belang gaat, zo
als nu.
Zelfs in de kwestie van het vrijgeleide
die dan niet ten onrechte zulk een be
langrijke rol is gaan spelen heeft kan
selier Erhard nog steeds geen vastomlijnd
voorstel gedaan. Aanvankelijk verloor de
CDU zich in algemene aanduidingen over
wat komen moest, maar nog afgelopen
vrijdag moest de kanselier zich door de
SPD laten zeggen dat de regering „haar
eigen voorstellen nog steeds niet voldoen
de had gepreciseerd."
Zowel de SPD als intussen de FDP kwa
men met eigen wetsvoorstellen, die voor
zien in een vrijgeleide voor Ulbricht en
zijn mannen. Het voorstel van de CDU-
jurist Benda werd echter door zijn partij
genoten snel terzijde geschoven. De for
mule waar al deze voorstellen tot een
vrijgeleide voor de topfunctionarissen van
de SED op gebaseerd zijn, is het „staats
belang" (met het oog op het herstel van
de staatkundige eenheid van Duitsland).
De FDP klampt zich sinds vorige week
vast aan een nooit tot wet geworden wets
voorstel, dat in 1965 ook door de CDU
werd onderschreven, dat van een vervol
ging op Westduits gebied van geval tot
geval wordt afgezien, wanneer de straf
bare handelingen „buiten het geldigheids-
gebied van de Bondsrepubliek" gepleegd
zijn.
Ook hier is de CDU nu plotseling tegen.
Waarmee ze in feite de weg voor de
eventuele komst van Ulbricht barricadeert
en dus de voorgestelde discussies tussen
de SED en SPD in feite onmogelijk maakt.
De CDU is door de recente gang van
zaken gedwongen haar ware gelaat te to
nen: dat van een verbruikte, in eigen for-
mule's gevangen regering, die het staats
belang niet langer dient. Het zou de ironie
van het lot zijn, wanneer Walter Ulbricht
de stoot zou geven tot een omwenteling
in Bonn, die de huidige oppositie met de
Liberalen aaneen zou smeden tot een
nieuwe coalitie, welke een nieuwe fase in
de na-oorlogse geschiedenis van Duits
land zou inluiden.
(Van onze correspondent)
LONDEN Vandaag zijn er in Londen
besprekingen tussen Groot-Brittannië en
Rhodesië, die tot doel hebben te onder
zoeken of er een grondslag voor onder
handelingen bestaat. Het Rhodesische
team, dat zondag in Londen arriveerde,
bestaat uit Cornelius Greenfield, voor
naamste economisch adviseur van pre
mier Ian Smith, Gerald Clarke, secretaris
van het kabinet, en Stanley Morris, des
kundige voor de Afrikaanse stammen. De
Britse vertegenwoordigers zijn Duncan
Watson, assistent-onderminister voor Ge
menebest-Zaken, en Oliver Wright, toe
komstig Brits ambassadeur in Kopenha
gen, die de besprekingen in Salisbury
heeft voorbereid.
President Kaoenda van Zambia vreest
dat Engeland de Afrikaanse belangen
schade zal berokkenen. Hij heeft een af
gezant naar Londen gestuurd om een
oogje in het zeil te houden. De president
heeft verklaard, dat Wilsons antwoord op
zijn protest tegen besprekingen met een
illegaal regime, hem niet heeft bevredigd.
De Britse regering is thans bezig een
nieuw plan voor Rhodesië uit te werken.
Het plan zou beogen in de eerste plaats
het struikelblok bij de vroegere onder
handelingen uit de weg te ruimen, name
lijk de grondwet van 1961, die door de
Afrikanen werd geboycot en ten slotte
door Smith werd verworpen. Londen wil
meer Afrikanen in het Rhodesische par
lement, dat op het ogenblik vijftig Euro
pese en vijftien Afrikaanse leden telt.
Voorts wil Wilson een sterke uitbreiding
van het kiesrecht om de Afrikanen meer
politieke invloed te geven. Hij wil ook een
uitbreiding van het onderwijsprogramma,
om de Afrikanen in staat te stellen eeh
grotere rol te gaan spelen.
Wilsons idee is, de Afrikanen te hel
pen, zonder de Europeanen te veront
rusten. De nieuwe voorstellen zullen pas
aan de orde worden gesteld, indien het
duidelijk is, dat bij de beslissende onder
handelingen vooruitgang kan worden ge
boekt.
Zondag is in Londen de Rhodesische
delegatie aangekomen die met de
Britse regering informele bespre
kingen gaat voeren De delegatie
wordt geleid door de secretaris van
premier lan Smith, Gerald Clarke
(tweede van rechts). (Telefoto).
Dat men in Oost-Duitsland de op het re
gime toekomende problematiek die door
de briefwisseling tussen SED en SPD is
ontstaan, niet vandaag of morgen kan
overmeesteren, is wel duidelijk gewor
den. Kanselier Erhard sprak in dit ver
band: „nu hebben ze koude voeten ge
kregen", met andere woorden: ze zitten
ermee in hun maag. Maar dat kanselier
Erhard minder in de moeilijkheden zou
zitten dan Ulbricht, kan nauwelijks wor
den aangenomen. Erhard's partij, de CDU
kan de zwaai niet maken die nodig zou
zijn om haar een plaats te geven in de
totaal veranderende politieke constella
tie. De partij weigert namelijk een vrij
geleide voor criminele misdadigers te
overwegen. Het eventuele vrijgeleide
geldt volgens haar alleen voor politieke
misdadigers en Ulbricht hoort volgens
de CDU tot de criminele misdadigers.
Bondsdagvoorzitter Gerstenmaier was
de kwade genius van de partij, toen hij
geheel niet opportuun en zeer a-politiek,
de kwestie van de eventuele toelating
van de voorzitter van de Oostduitse staats
raad, Walter Ulbricht, tot de Bondsrepu
bliek op het tapijt bracht. Gerstenmaier
veroorzaakte daarmee een discussie over
de al dan niet mogelijke toelating van Ul
bricht tot een eventuele discussie in Hann
over „o'f waar dan ook in de Bondsrepu-
STRAATSBURG Op een ogenblik
dat de ruimtevaarttechniek in de Ver
enigde Staten en de Sovjet-Unie bezig
is met reuze schreden ons zonnestelsel
te verkennen, heeft Europa nog niet eens
een samenhangend program voor ruimte
onderzoek, hangt er een onuitgesproken
doodvonnis over de Europese Organisa
tie voor de Ontwikkeling van Raketten
ELDO en is de in Eurospace ver
tegenwoordigde Europese industrie ge
frustreerd en teleurgesteld.
Dit sombere beeld heeft de Britse
lord Jellicoe, als rapporteur van de we
tenschappelijke commissie van de raad
gevende Europese vergadering in Straats
burg opgehangen bij de opening van een
debat over de Europese wetenschappelij
ke samenwerking.
Keizerin Farah Diba verscheen de
zer dagen zelf met haar jongste zoon,
prins AH Rezah, toen deze officieel
zijn namen kreeg. (Telefoto).
Ook de Franse minister Peyrefitte klaag
de zijn nood over gebrek aan wetenschap
pelijke samenwerking in Europa. Als
voorzitter van de onlangs gehouden NA-
VO-conferentie van ministers voor We
tenschap, betoogde hij, dat de Europese
landen zich een veel groter, en vooral
ook beter gecoördineerde, inspanning op
wetenschappelijk gebied zullen moeten ge
troosten, als men de Europese economie
niet volledig afhankelijk wil zien worden
van de Verenigde Staten.
De uitgaven voor wetenschap en ontwik
keling belopen in de Verenigde Staten 22
miljard dollar per jaar en in de Euro
pese landen van de OESO slechts zes
miljard dollar. De wetenschappelijke ach
terstand van Europa zou dus steeds gro
ter en de Europese industrie steeds meer
afhankelijk worden van geïmporteer
de Amerikaanse kennis in de vorm van
patenten bijvoorbeeld op het gebied
van elektronika en computers.
Peyrefitte legde er de nadruk op, dat
West-Europa zijn wetenschappelijke ach
terstand nooit zal kunnen inhalen, of bin
nen redelijke perken houden, als de
Europese landen niet de moed hebben
een werkverdeling op te stellen en zich
in onderling overleg, te specialiseren.
Op het ogenblik is het zelfs zo, dat de
meeste Europese landen elk voor zich
nauwere betrekkingen op wetenschappe
lijk gebied met de Verenigde Staten on
derhouden dan onderling in Europa.
Het zal de Europese afgevaardigden
niet zijn ontgaan dat minister Peyrefitte
in zijn klaagzang en zijn verlangen naar
Europese wetenschappelijke samenwer
king in het geheel geen melding maak
te van Euratom. De Duitse minister
voor Wetenschap, Stoltenberg, deed dit wel
en zeer nadrukkelijk. Hij stelde vast,
dat het van uitzonderlijk belang is, dat
de wetenschappelijke activiteit van Eura
tom en die van de zes lidstaten zo aan
elkaar worden gekoppeld dat de be
schikbare instituten en wetenschapsmen
sen in de aangesloten landen zo doelma
tig mogelijk worden gebruikt.
BRUSSEL Brusselse artsen zijn van
ochtend een actie begonnen om te protes
teren tegen de veroordeling van een colle
ga in Aalst. Die had een hoger honorarium
berekend dan is toegestaan in de ziekte
en invaliditeitswet.
De Belgische artsenfederatie weigert de
actie een staking te noemen. „De wacht
dienst, die tijdens het weekeinde geldt, is
maandag voortgezet", zo werd verklaard.
Slechts in dringende gevallen wordt ge
neeskundige hulp verleend. In de zieken
huizen wordt normaal gewerkt.
BONN Matthias Hoogen is door het maandblad Panorama van laakbaar ge
drag in de oorlogsjaren beschuldigd. Hoogen volgde eind 1964 de omstreden admi
raal Heye als Wehrbeauftragte op. Heye had een vergaande democratisering van de
Bundeswehr geëist. Bij zijn benoeming had het officiële Duitse persbureau Hoogen
ervan beschuldigd dat hij in 1942 een hoge functie bij de militaire rechtbank te vel
de had vervuld. Zelfs de sociaal-democratische oppositie moest toen echter toegeven
dat de CDU-man Hoogen in deze functie niets had gedaan wat te laken was.
Het links-intellectuele maandblad Pano
rama, dat nu aan zijn vierde nummer
toe is, doet echter andere mededelin
gen over Hoogen. Zijn medewerker,
Frank Arnau, onthult dat de huidige
Wehrmachts-ombudsman in april 1944,
samen met een andere rechter, het dood
vonnis ondertekende van deserteur, sol
daat Felix Stolz, vader van vijf minder
jarige kinderen. Dat zou zijn gebeurd,
hoewel eerst een gerechtsarts en daarna
de verdediger van Stolz overtuigend aan
getoond hadden dat Stolz onder de druk
van de onmenselijke omstandigheden ge
handeld had, en dat Stolz aangeboden
had als compensatie in de voorste loop
graven te gaan. Dit veranderde de me
ning van Hoogen en zijn collega niet.
Zij ondertekenden het doodvonnis. Het
werd achttien juli 1944 wHrokhen.
Hierbij moet vooral in het oog worden
gehouden dat de situatie van het Duitse
leger toen al hopeloos was, en dat de
ze omstandigheid de daad van Stolz, even
als van vele andere Duitse soldaten, in
een ander daglicht had moeten stellen.
Frank Arnau schrijft hierover in Panora
ma: „Hoogen moet zijn mentaliteit wel
zeer aanzienlijk veranderd hebben, wil
hij nu begrip kunnen opbrengen voor de
kleine zorgen van de soldaten die met
hun klachten en bezwaren tot hem ko
men".
Arnau besluit zijn artikel met de ont
hulling dat de executie van Stolz, on
der anderen, werd bijgewoond door de
toenmalige „Kriegsgerichtsrat" Lefnng-
hausen. Dezelfde Lefringhausen is op het
ogenblik „Oberlandengerichtsrat" in Düs-
seldorf.
PARIJS (AFP en DPA) Een Parij-
se rechtbank heeft na 'n beraad van twee
en een half uur de 29-jarige voormalige
ziekenverpleger Lucien Leger, die zich
zelf „de wurger" noemde, tot levenslan
ge gevangenisstraf veroordeeld. De recht
bank achtte hem schuldig aan de moord
in mei 1964 op de elfjarige jongen Luc
Taron in een bos bij Parijs.
Toen het vonnis was geveld, zorgde
Leger voor sensatie door de volledige
naam te noemen van de geheimzinnige
„Henri", die volgens hem de moord heeft
gepleegd. Het was „de commissaris van
de veiligheidspolitie Georges Henri Moli-
naro". De vader van het vermoorde jon
getje zou deze man kennen. Deze „ont
hulling van Leger betekent waarschijn
lijk, dat het onderzoek moet worden her
opend.
DJAKARTA (ANP) De politieke ge
vangenen die in Indonesië zonder berech
ting reeds jaren worden gevangen gehou
den, zullen spoedig worden vrijgelaten.
Dit heeft de Indonesische minister van
Buitenlandse Zaken. Adam Malik, in het
parlement gezegd.
Malik zei voorts dat het huidige Indo
nesische kabinet vervolmaakt moet wor
den, omdat het niet geheel in overeen
stemming met de wensen van het volk is.
De economische moeilijkheden van het
land zijn een gevolg van de rampzalige
economische politiek in het verleden.
WASHINGTON (Reuter) Euratom,
de Europese Organisatie voor Atoomener
gie, heeft de Verenigde Staten gevraagd
duizend kilo plutonium te leveren voor
haar te bouwen snelle neutronenreactors.
Voor de levering van een dergelijke hoe
veelheid plutonium moet het Congres toe
stemming gewen.
DALLAS (AP) Voor het eerst sinds
1895 zullen in het parlement van de
Amerikaanse staat Texas negers zitting
hebben, zeker twee en misschien drie. De
democraten hebben zaterdag twee negers
als kandidaten voorgedragen. Bij de al
gemene verkiezingen van november zijn
er voor hen geen tegenkandidaten.
Bezoek. Koning Olav V van Noorwegen
zal volgend jaar mei een bezoek aan
Tunesië brengen.
Hongerdood. Een lid van de oppositie in
de Indische Senaat, heeft aan de pers
meegedeeld dat hij in de deelstaat Oris-
sa de afgelopen twee maanden achttien
gevallen van hongerdood heeft gecon
stateerd.'Hij vertelde dat in Kalahandi
en Bolangir talloze mensen zoeken naar
bladeren, wortels en vruchten van wil
de planten.
Bezoeker. Prins Charles van Engeland ls
woensdag voor een bezoek van veertien
dagen bij de Anglicaanse zending in Port
Moresby in Australisch Nieuw-Guinea
aangekomen.
Verovering. Kongolese regeringstroepen
hebben de strategisch belangrijke stad
Bafwesende in het noordoosten van Kon
go op opstandige troepen veroverd.
Telegraafpalen. Tweeduizend telegraafpa
len leveren gevaar op voor de scheep
vaart in het Kanaal. Ze vormden de dek
last van het Finse vrachtschip Porno. Z»
zijn in een storm overboord geslagen.
Overval. Vier gewapende en gemaskerd»
mannen hebben een overval gedaan op
een bontwinkel in het centrum van Lon
den. Zij maakten zich uit de voeten met
nertshuiden ter waarde van 200.000.
Bezuiniging. De commissie voor toewijzing
van begrotingsgelden uit het Amerikaan
se Huis van Afgevaardigden heeft beslo
ten geen geld meer beschikbaar te stel
len voor het project „Mohole", dat ten
doel heeft 9V« kilometer diep in de aard
korst te boren. Er is nog niet met het
boren begonnen. Toch is al meer dan
vijf miljoen dollar 20 miljoen gulden
aan het project besteed
