Rooms-katholieke opvatting over het
gemengd huwelijk is niet veranderd
i
Deelnemer aan bezoek aan Avereest:
in het rijksasiel is
onaanvaardbaar
T oestand
vrijwel
innri if n a
ir abLnnnn i
Bent u wel
zuiver in
het leer
Echt leer is
echt mode
Deventer ziekenhuizen
opleiding doctorandi
open voor
tot arts
Mr. dr. De Meyere voor „Protestants Nederland
N.S.-maatregelen
tegen kabelstoring
Hagenaars gepakt die
Eindhovenaar beroofden
Beatle-kop?
Badmuts op!
rrngUKe^
II
9
STUKS
1/ II
Omroepwet, herdenking
en bevrijding
DONDERDAG 12 MEI 1966
en zo heerlijk zacht
voor uw handen 1
Het meisje en de machine
nieuws
Kort
helpt altijd
Advertentie
Onder de huidige omstandigheden
zal een gemengd huwelijk tussen
twee diep-gelovigen altijd een hache
lijke zaak blijven. Wordt er een cano
niek huwelijk gesloten, dan doet de
niet-rooms-katholieke partij zijn ge
weten geweld aan. Blijft het canonie
ke huwelijk achterwege, dan kan de
rooms-katholieke partner in ernstige
gewetensnood komen. De vraag rijst,
of mensen tussen wie oprechte liefde
bestaat, elkaar dat mogen aan doen".
Tot deze conclusie kwam mevrouw mr.
dr. J. C. de Meyere uit Oegstgeest gister
avond in Utrecht tijdens de jaarlijkse
algemene ledenvergadering van de ver
eniging „Protestants Nederland". Zij hield
daar een lezing over het „gemengde hu
welijk naar canoniek recht, de modernere
vorm van contra-reformatie".
Uitvoerig ging mevrouw De Meyere in
op de instructie over de gemengde huwe
lijken, die op 18 maart van dit jaar is
uitgegaan van de congregatie voor de ge
loofsleer in Rome, het voormalig heilig
officie.
Volgens haar is de strekking van deze
instructie in hoofdzaak, juist in het ge
mengde huwelijk de heiligheid van het
huwelijk naar rooms-katholieke leer te
waarborgen, paal en perk te stellen aan
het geëxperimenteer met zogenaamde
oecumenische huwelijken en op enkele
punten de eisen van het rk kerkelijk recht
te matigen, omdat het decreet over het
oecumenisme dit „schijnt te suggereren".
In de instructie is onder andere bepaald,
dat een gemengd huwelijk, wil het voor
de rooms-katholieke kerk geldig zijn, in
canonieke vorm moet worden gesloten,
hetgeen wil zeggen dat de trouwbeloften
ten overstaan van een rk priester en twee
getuigen moeten worden uitgesproken.
Advertentie
Iedere huwelijkssluiting ten overstaan van
een rk priester en een niet rooms-katho
lieke bedienaar, die samen elk hun eigen
ritus voltrekken, moet absoluut worden
vermeden.
Wel zegt de instructie: „er is echter niets
op tegen, dat na afloop van de religieuze
ceremonie de niet-katholieke bedienaar
enkele woorden van gelukwens en bemoe
diging uitspreekt en dat er samen met de
niet-kathólieke bedienaar enkele gebeden
worden gezegd. Dit alles mag met goed
vinden van de plaatselijke bisschop en
met inachtneming van de nodige voor
zorgen ter vermijding van het gevaar van
opspraak gebeuren".
Mevrouw De Meyere vestigde er de
aandacht op, dat het hier alleen gaat om
het optreden van een niet-katholiek be
dienaar in de rk kerk. De codex verbiedt
het bruidspaar, voor of na de canonieke
huwelijkssluiting naar een niet-katho-
lieke bedienaar te gaan om voor hem de
huwelijkstoestemming te geven of te ver
nieuwen.
De instructie heeft dit verbod gehand
haafd en alleen de sanctie afgeschaft die
de codex op overtreding van deze bepa
ling stelt, namelijk ex-communicatie.
Ten onrechte, aldus mr. De Meyere, be
staat hier en daar de opvatting dat de
ex-communicatie is vervallen voor alle
gemengde gehuwden die het canonieke
huwelijk achterwege hebben gelaten: de
rooms-katholiek die alleen maar burger
lijk trouwt of alleen maar in een niet-
rooms-katholieke kerk, is volgens de rk
kerk helemaal niet getrouwd, leeft in con
cubinaat en is daardoor reeds van de
sacramenten uitgesloten.
De opheffing van de ex-communicatie
voor „dubbele" huwelijkssluitingen heeft
weinig te betekenen, zo zei mevrouw De
Meyere, want de rooms-katholiek die zijn
kind door een niet-katholiek godsdienst
bedienaar laat dopen of laat onderwijzen
in een niet-rooms-katholieke godsdienst,
wordt geëxcommuniceerd en is bovendien
verdacht van ketterij (canon 2319).
Mr. de Meyere noemde de goede 2fijde
van de instructie, dat men nu weet waar
men aan toe is. In Nederland, zo zei ze,
behoeft het nu niet meer voor te komen
dat een bruidspaar in de mening verkeert
dat er een gemeenschappelijke inzegening
van het burgerlijk huwelijk door predi
kant en pastoor plaats heeft, maar dat het
na afloop in het trouwboekje leest, dat er
een rooms-katholiek canoniek huwelijk is
gesloten. Voor predikanten vindt me
vrouw De Meyere het meewerken aan
zo'n ceremonie alleen maar vernederend
omdat zij de niet-katholieke partner aan
het volkomen contra-reformatorische ca
nonieke huwelijksrecht uitleveren.
ASCOT
M'f
Bij de Nederlandse Spoorwegen zijn
maatregelen in voorbereiding, waardoor
via een ingrijpende wijziging in de scha
keling der voedingskabels de gevolgen
van een kabelstoring zoveel mogelijk wor
den beperkt. Dit deelt staatssecretaris
Posthumus van Verkeer en Waterstaat
mee in antwoord op vragen van de Twee
de-Kamerleden Westerterp en Van den
Heuvel (beiden K.V.P.). over de grote
stagnatie in het treinverkeer in de avond
van 7 april. Een kortsluiting legde wis
sels en seinen op het traject Den Haag-
Rotterdam-Dordrecht lam; 37 treinen
kregen vertragingen die varieerden van
enkele minuten tot anderhalf uur, 25 trei
nen vielen uit, 9000 reizigers werden ge
dupeerd. De kortsluiting in een voedings
kabel in Rotterdam was een gevolg van
een straatverzakking.
Reizigers werden volgens de vragenstel
lers trein in trein uit gestuurd en verwe
zen naar bussen die er niet waren.
De staatssecretaris zegt daarentegen
niet de indruk te hebben gekregen dat
er sprake was van een volslagen gebrek
aan samenwerking. Er moesten op korte
termijn een hele reeks maatregelen wor
den genomen, waarbij nogal wat van het
improvisatietalent van de spoormensen
werd gevraagd.
In Den Haag zijn twee mannen aange
houden, die in Amsterdam een 54-jarige
Eindhovenaar hadden beroofd van een
portefeuille met 1300.Deze had het
kenteken genoteerd van de auto waarmee
de overvallers wegreden. De auto bleek
te zijn gehuurd bij een garage in Den
Haag. Toen de mannen de wagen terug
brachten werden zij in de garage aange
houden door Amsterdamse rechercheur».
DEN HAAG - Het rijksasyl voor
psychopaten te Avereest moet prak
tisch alles nemen wat ter beschikking
door is een welhaast onaanvaardbare
toestand ontstaan. Dit is de indruk
van de regering wordt gesteld. Daar-
De directie van de Amsterdamse ge
meentezwembaden wil in de binnen,
en buitenbaden met uitzondering
van dat in de Sloterplas voor lang
harige jongens en meisjes het dragen
van een badmuts of polocap verplicht
stellen. Dit uit hygiënische overwe
gingen in verband met de waterver
ontreiniging. Losse haren geven na
melijk grote moeilijkheden bij de fil
terinstallaties van de zwembaden.
Mary Louise Sturman uit New York
is een aantrekkelijk meisje. Daarom
heeft men haar hier gefografeerd,
samen met een dummy van een
reusachtige turbo-straalmotor. Dat
gevaarte wordt gebouwd voor de
Boeing-747, een vliegtuig dat 490
passagiers moet kunnen vervoeren.
Het moet eind 1969 de lucht in kun
nen. Die motor is natuurlijk een
knap staaltje van ingenieurskunde,
maar voorlopig is Mary ook de
moeite wel waard. (Telefoto).
Leverantie. De British Aircraft
Corpora
tion heeft bekendgemaakt dat een con
tract van 650 miljoen gulden is onder
tekend voor levering van straaljagers en
opleidingsvliegtuigen aan Saoedi-Ara-
bië.
Advertentie
K2r
bnfnBrocadas.Afnstanlvii
„Minister Vrolijk heeft de kogel door
de kerk gejaagd" zegt HET VRIJE
VOLK over de nieuwe omroepwet
„Het ontwerp-omroepwet ligt op tafel.
Op tijd om in het volgende parlementaire
jaar behandeld en afgedaan te worden.
Dat is een bewonderenswaardige presta
tie.
In de afgelopen maanden is van som
mige kanten kwaadaardig gesuggereerd:
dat ontwerp-omroepwet komt voorlopig
vast niet. Want de omroepzaak houdt het
kabinet-Cals bij elkaar. Het is hét grote
punt waarover men het eens is bij de re
geringspartijen. Valt het weg, dan komen
er scheuren.
De regering heeft zich terecht van dit
soort verdachtmakingen niets aangetrok
ken. Het ontwerp ligt tijdig ter tafel. En
het is een ontwerp waarin de gedachte
van een van de staat onafhankelijk om
roepbestel, dat tegelijk aan de verschei
denheid en aan de gezamenlijkheid ruim
te geeft, op een aantrekkelijke manier
vorm heeft gekregen.
De Nederlandse Omroep Stichting zet
de kroon op het streven naar samenbun
deling en markeert het begin van een
nieuw bestel."
Zo zo. Maar in Het PAROOL wordt ge
steld: Ontwerp-omroepwet onrijpe vrucht.
Dit blad zegt dat het ontwerp voorna
melijk een legalisatie is van veel van wat
in de overgangsperiode tot stand is geko
men.
Op een enkel onderdeel ha is met dit
bestel onvoldoende ervaring opgedaan om
daaruit lering te kunnen trekken ten be
hoeve van de toekomstige situatie. Op
grond daarvan zou men minister Vrolijk
kunnen verwijten dat hij het parlement
een onrijpe vrucht heeft voorgezet. Aan
gezien evenwel het parlement op poli
tieke gronden hemzelf tot spoed, heeft
aangemaand, zal de volksvertegenwoordi
ging hem in meerderheid echter geeiver
wijt kunnen maken. Het gaat er eigenlijk
al niet meer om ons land een beter om
roepbestel te bezorgen. Een politiek twist
punt moet worden opgeruimd. Zo niet
goedschiks dan kwaadschiks."
Op één punt is het ontwerp-Vrolijk ech
ter slechter dan het plan-Qals. In de re
geringsverklaring werd een gezamenlijk
programma aangekondigd, dat een gees
telijk ontmoetingspunt zou moeten vor
men voor de geestelijke en maatschappe
lijke stromingen, uiteraard ook van die.
welke niet door bepaalde zendgemachtig
den worden vertegenwoordigd. In het ont
werp-Vrolijk is die laatste formulering
losgelaten. Er is nog slechts sprake van
een samenrverkingsorgaan van de om
roeporganisaties.
Dit betekent een bevestiging van het be
noemingsbeleid der laatste maanden
waarbij op elke vacature bij de gezamen
lijke programmastof een functionaris der
omroepverenigingen werd geplaatst. Het
markeert tevens de afstand tot het
P.v.d.A.-plan, dat een nieuwe aanpak van
het omroepbestel beloofde, waarin beide
stromingen aanhangers der omroepver
enigingen en van een nationale omroep
hun idealen en overwegingen zouden
herkennen.
Schijnopenheid
De TELEGRAAF trekt uit het ontwerp
de conclusie dat de door een overgroot
deel van ons volk begeerde openheid van
het omroepbestel een schijnopenheid is.
De gestelde criteria die in het wetsont
werp voor nieuwe zendgemachtigden gel
den, zijn afgestemd op de behoudzucht
van de zuilen.
In de Nederlandse Omroep Stichting zal
de dwang tot samenwerking tussen alle
tot de ether toegelatenen blijven over
heersen. Nieuwe zendgemachtigden, wil
len zij al door hun toelatingsexamen no
men, blijven ingekapseld in een organisa
tie, waarin de zuilenbeheerders de boven
toon voeren.
Tot een recht van wederwoord voor ra
dio en televisie heeft minister Vrolijk niet
willen besluiten. Dit recht is gedegra
deerd tot de mogelijkheid van rectificatie,
waaraan een gerechtelijke procedure voor
af moet gaan. De vrijheid van de ether
blijft in handen van de Hilversumse
machthebbers, die de door minister Vro
lijk geëiste samenwerking zullen gaan be
nutten om iedere aanval op hun hechte
bastion met vereende krachten af te
slaan. Een verdere uitbouw van de regio
nale radio- en tv-uitzendingen zal voorlo
pig wel een schone wensdroom blijven.
Het ALGEMEEN DAGBLAD zegt:
Het kabinet-Cals sluit nu, waarschijn
lijk voor lange tijd, elke mogelijkheid
voor een werkelijk open bestel uit. Zo wil
het de politiek, die zegt dat ons volk het
wil.
Maar het blad zou het toch kwalijk vin
den als werkelijk belangrijke aangelegen
heden tijdens een kabinetsformatie weer
op de achtergrond zouden worden gescho
ven door een onvruchtbaar geharrewar
over radio en tv. Geen kabinetscrisis dus,
svp!
Tweeslachtig
De NIEUWE ROTTERDAMSE COU
RANT vindt dat het wetsontwerp-Vrolijk
qua visie en progressiviteit achterblijft bij
het dertien jaar oude ontwerp-Cals. Men
constateert op veel punten een tweeslach
tigheid.
Enerzijds wordt gestreefd naar een zo
groot mogelijke vrijheid van handelen en
beslissingen voor de omroeporganen, an
derzijds schrijft de wetgever op zeer be
paalde terreinen die organen voor hoe zij
moeten handelen. Van een „light, pro-
gramme" wordt nadrukkelijk gewaagd
Over een „third programme", over de
plicht tot parlementaire berichtgeving in
radio en televisie en over nog een stuk
of wat andere, doch niet onbelangrijke za
ken, zwijgt het ontwerp.
Van een raamwet is geen sprake. Daar
voor wordt te veel geformaliseerd en ge
reguleerd. Er worden wat uitwijkmoge
lijkheden middels algemene maatregelen
van het bestuur in het vooruitzicht ge
steld. Als geheel beschouwd, consolideert
dit onderwerp evenwel meer dan dat het
mogelijkheden opent tot een ontplooiing
van-het gebruik van de omroepmedia die
in overeenstemming is met hun maat
schappelijke en culturele functie en met
het technisch perspectief.
Dodenherdenking en bevrijding zijn ook
vele kranten onderwerpen van com
mentaar geweest. De LEEUWARDER
COURANT zegt dat er langzaam in de
herdenking een vertekend trekje is geslo
pen: het gaat er op lijken dat heel Ne
derland vijf jaren lang van de onderdruk
king te lijden had en aan het verzet heeft
deelgenomen. Uit boeken als Pressers
Ondergang" en „Arbeitseinsatz" van
Sijes blijkt wel wat anders.
De herdenking van de bevrijding en van
de gevallenen heeft allen zin, wanneer dat
gebeurt met een warm hart en een koel
verstand. En in het besef, dat de wereld
van nu in wezen dezelfde is als die van
enkele tientallen jaren geleden. Het heeft
weinig zin, onze gevallenen te herdenken,
wanneer daarbij wordt vergeten dat ook
nu in de wereld mensen leven en vallen,
die tegen door hen als onduldbaar gevoel
de vormen van onrecht en onmenselijk
heid in opstand zijn. Het heeft weinig zin,
pathetisch de trommen te roffelen als
men daarmee de waarheid wil overstem
men, dat geen mens als een held wordt
geboren en dat halfheid het voornaamste
kenmerk van onze bezettingstijd is ge
weest. De mensheid en in dit geval voor
al onze jeugd, heeft geen behoefte aan
mythen.
Het VRIJE VOLK acht de bevrij dings
dag een verloren zaak. En over de herden
king zegt het blad, dat dit jaar de stilte
maar. slecht in acht werd genomen.
Zal de vierde mei blijven? Niet vanzelf
Niet als alleen de hoorn met een signaal
de omstanders bij de gedenkplaatsen tot
stilte roept. Het getal der omstanders zal
met de jaren verminderen.
De vierde mei zal alleen blijven als elk
jaar weer met nadruk van tevoren op de
betekenis van deze avond wordt gewezen
Want als een beduidend aantal mensen
niet meer beseft dat hun onverschilligheid
de hele herdenking op het spel zet, is het
met de vierde mei gedaan. Er zijn teke
nen dat het zover is. Volgend jaar zal
met grote nadruk tijdig op inachtneming
van de gevraagde stilte moeten worden
aangedrongen.
DE WAARHEID signaleert een uitzen
ding van de VPRO op 5 mei over enkele
verzetsfiguren.
In werkelijkheid ging het om enkele
„Vrij Nederland"-figuren en om Gerben
Wagenaar, die het zoals bekend bij
zonder goed met elkaar kunnen vinden
Het was bijzonder typerend, dat de VN
club, die zich altijd bewogen heeft in de
wereld van de inlichtingendiensten, en
hun boezemvriend Wagenaar, een soort
luister- en kijkspelletje mocht opvoe
ren onder de deskundige leiding van
Smallenbroek, minister van binnenlandse
zaken: de man, die de verantwoordelijk
heid draagt voor de BVD en voor het ge
welddadige optreden van de politie in de
laatste tijd. Het waren allemaal vrienden
onder elkaar.
an een deelnemer aan het werkbe
zoek van de reclasseringsraad Am
sterdam aan deze inrichting voor ge
stoorde delinkwenten bij Dedems-
vaart. Hij publiceerde zijn verslag
in het maandblad voor berechting en
reclassering.
De samenstelling van de bevolking van
Avereest is een van de grootste proble
men. De intelligentie van de mannen va
rieert van diep zwakzinnig tot bijna nor
maal. Er is een groep psychotici die
eigenlijk in een speciale inrichting zou
moeten worden geplaatst, maar door
gebrek aan ruimte in Avereest moet
blijven.
Klaas Vaak
En dit kon men lezen in het televisie
commentaar van de VOLKSKRANT over
het TV-programma op 4 mei:
Onbegrijpelijk, dat er op deze niet on
verdienstelijke maar enigszins overladen
avond voor de kinderen geen vier minuten
„Klaas Vaak" afkonden. Zij kunnen het
niet helpen dat vele ouderen zich ooit
zand in de ogen hebben laten strooien.
Jongens van negentien verkeren tussen
volwassen criminelen. Er is een groep
van 28 mannen boven de zestig jaar
de oudste is 91 van wie het onwaar
schijnlijk is dat ze ooit het gesticht zul
len verlaten. Bij gebrek aan een thuis
voor geestelijk gestoorden moeten zij
hun levensavond nu in Avereest, dat
daar natuurlijk maar gedeeltelijk op be
rekend is, slijten.
De situatie in Avereest wordt sterk be
paald door het personeelsgebrek een
der meest algemene belemmeringen voor
verbetering van ons systeem van straf
tenuitvoerlegging. Dit maakte het zelfs
nodig de bevolking van Avereest in te
krimpen van 200 tot 178.
Advertentie
Elke consument kan veel plezier hebben
van wat (leder)warenkennis. U wilt toch
het beste voor uw geld Welnu stel 3
eisen bij het kopen vao schoenen. Ie -
kies uit de grote keus het model dat vol
komen naar uw zin is. 2e - vraag een
schoen met bovenwerk van leer. Is het
bijv. rundleer, lakleer, chevreaux, box
calf, suède of een andere echte leersoort
Dan is het goed. 3e - het
Voor elegante schoenen eer
onderwerk,
leren zool.
PublikatieLeder-Centrum Nederland, Tilburg
Hier doet zich ook het probleem voelen
dat Avereest „in de rimboe" ligt. Dat i»
een gevolg van de misschien nog niet
helemaal verdwenen maar niet helemaal
gerechtvaardigde neiging om dergelijke
inrichtingen uit het gezicht te houden.
Mensen die zich tot het werk onder ge
stoorde delinquenten voelen aangetrokken
bedenken zich dan wel eens vooral al»
ze schoolgaande kinderen hebben. Nijme
gen en Vleuten liggen veel beter in de
markt.
Kooien
De hoofd- en bijgebouwen van Avereest
(dat vroeger als rijksopvoedingsgesticht
heeft gediend) stammen uit het begin
van deze eeuw. Dat is te merken ook:
de inrichting van de slaapzalen (eenhe
den voor twaalf man) is uitgesproken
achter met zijn middeleeuws aandoende
kooien waarin de bewoners 's nacht*
worden ingesloten.
De reclasseringsraad heeft alleen het
voorgesticht" bezocht, waar de at
mosfeer als vrij rustig wordt beschreven;
geen heftige conflicten, geen onderlinge
vechtpartijen. Er is echter ook een „ach
tergesticht". Daar zitten de „kneusjes"
(zoals ze door de gestichtsbevolking zelf
worden aangeduid) en daar liggen de za
ken natuurlijk iets anders.
De bewoners van het „voorgesticht"
zijn er beter aan toe, zij hebben meer
perspectief en daar wordt hun houding
natuurlijk door beïnvloed.
Geen behandeling
Het is duidelijk dat door deze zwar»
materiële omstandigheden de mogelijk
heden om wat met de geestelijk gestoor
de delinquenten te doen beperkt zijn. Het
is al een compliment dat er al iets ge
daan wordt, meent de verslagschrijver.
De methode van Avereest is geen behan
deling, maar wordt aangeduid als „ont-
criminalisering".
Het systeem van gedragsaanpassing i*
traspgewijs en eindigt met contacten
met de buitenwereld door sport en ook
wel door plaatsing in een fabriek en uit
eindelijk het proefverlof. In 1964 werd dit
108 maal gegeven. Dertig percent werd
een mislukking doordat de man weer tot
een misdrijf verviel. Dit recidive-cijfer
zal wel niet veel afwijken van het ge
middelde.
Avereest is niet zwaar bewaakt omdat
anders de grondslag van de methode
van gedragaanpassing zou worden aange
tast. Alleen de terreinwachten zijn bewa
pend en het is beslist niet moeilijk om
te ontvluchten.
Jaarlijks zijn er gemiddeld twintig
van die ontvluchtingen pogingen daar
toe en niet op tijd terugkomen van werk
buiten het gesticht niet meegerekend.
Grotendeels zijn dit echter gevallen van
niet-nakoming van de verlofstermijnen.
Er zijn per jaar gemiddeld vijf gevallen
van echte uitbraak.
(Van onze correspondent)
DEVENTER Reeds geruime tijd vin
den besprekingen plaats tussen curatoren
van de medische faculteit van de rijksuni
versiteit te Groningen enerzijds en de
besturen en specialisten van de Deventer
ziekenhuizen anderzijds over de mogelijk
heid de opleiding van medische doctoran
di tot arts ook te Deventer te doen ge
schieden.
Het betreft drie ziekenhuizen, te weten
het St. Geertruideziekenhuis, het St. Jo-
sephziekenhuis en de psychiatrische in
richting „Brinkgreven". Het gaat aanvan
kelijk om 26 doctorandi per jaar. De be
sprekingen zijn maandag in een ver ge
vorderd stadium gekomen. Hierbij waren
aanwezig de burgemeester van Deventer,
de commissaris van de koningin in Gronin
gen, mr. C. L. W. Fock, en de vertegen
woordigers van de besturen van de betrok
ken ziekenhuizen.
De uitvoering van de plannen is alleen
mogelijk met medewerking van de „Stich
ting pathologisch, anatomisch en bacterio-
logisch-serologisch laboratorium" van de
ziekenhuizen te Deventer. Namens deze in
stelling was de directeur aanwezig, dr. I.
Ph. Henneman en namens de rijksuniver
siteit van Groningen de secretari* van iio
universiteit, mr. H. Addens.
