Boer Koekoek verklaart geheim van verkiezingsoverwinning „Naar kandidaten hebben wij niet hoeven zoeken Provo's in Amsterdam hielden verkiezingsfeest „Wethouders voor half geld" Markante uitspraken van politici over gemeenteraadsverkiezingen Dag vader, een cadeau y VAN NELLE Van dag tot dag Naar een nieuwe V erkiezingsstrijd rond de vinken Ruzie in Delft bij de Boerenpartij „Gemeenteplicht" kwam kandidaat tekort Geïllustreerd stemmen Geen kandidaat DONDERDAG 2 JUNI 1966 3 Van wie? Nuyens wÈ mi WÉÉ WWW mm-- Mouwen opstropen 'n Pracht boek voor vaderdag, met 130 foto's van Toon Hermans. Koop "Toon* bij uw I Van Neile 1 leverancier a f3,45. Of bestel per giro 620300 t.n.v.Algemens Cadeau Centr. Rotterdam. 1 f3,45 (franco huis). eert "Toon" Na de uitslag van de laatste provinciale statenverkiezingen hebben wij ten aan zien van het succes der Boerenpartij ge meend te moeten waarschuwen tegen een al te sombere interpretatie daarvan. Het lijkt noodzakelijk om die waarschuwing nog eens te herhalen, nu de gemeente raadsverkiezingen hebben aangetoond dat de heer Koekoek zijn greep op de kiezers nog heeft verstevigd. Een unieke ontwikkeling in de Neder landse politieke geschiedenis voltrekt zich ten koste van de traditionele „grote" par tijen. Een verschuiving zet zich voort, die een heroriëntatie van de publieke opinie begeleidt ten aanzien van de wijze waar op tot dusver geregeerd is. Is dat nu een toeneming van de mondigheid der kiezers, of een vervlakking? Aan de ene kant zou men geneigd zijn te concluderen dat de kiezer eindelijk zichzelf bevrijd heeft van een traditioneel denkpatroon en eens echt gaat doen waar hij zin in heeft. Aan de andere kant kan men betogen dat de kie zer zich stort in de armen van onbeken den, zonder zich te interesseren voor de belangen van openbaar welzijn, die daar door in de knel dreigen te raken. Maar is dat nu een ultra-rechts afglijden naar de chaos? Begrippen als rechts en links zijn even traditioneel en conventioneel gewor den als de gedragslijn van vele politici die onder die aanduiding werken. Dat de communisten winst hebben geboekt en de P.S.P. in vergelijking met de toestand vóór maart aan medestanders heeft ge wonnen, betekent toch dat sommige „linkse" denkbeelden allerminst uit de sympathie zijn geraakt. Dat de P.v.d.A. zwaar heeft geleden, is niet een afneming van de sympathie voor „links", maar veeleer een uiting van wrevel over het feit dat zij niet voldoende „links" is ge bleven. Moet men de groeiende „Boeren partij" (die al volledig aan de echte boe ren is onttrokken) beschouwen als een ul tra-rechtse extremistengroep die zijn zin nen heeft gezet op een soort neo-fascis- me? Dat zou even onredelijk zijn als de heer Koekoek nog langer te beschouwen als een landbouwhervormer. De gloednieu we partij hangt als los zand aaneen. Zij herbergt alle soorten lieden, zowel wat haar kiezers als haar voormannen be treft. Er kan van alles uit groeien, zij weet zelf niet wat uit haar worden zal. De heer Koekoek is als een politieke Wim Kan de belichaming van „het protest" ge worden, zich uitend in een politieke con ference van kostelijk satirisch karakter. Zijn overwinning is een persoonlijk ap plaus. Maar nu het ernst wordt, is het de vraag wat anderen van zijn succes zullen maken. Plaatselijk zowel als landelijk. De kansen op goed werk liggen opgesta peld. De risico's en gevaren eveneens. De kiezer heeft volmacht voor een nieuwe show gegeven, maar moeten we nu alle Boerenpartij gangers al bij voorbaat be schouwen als rassenhaters en extremis ten? De kiezer heeft altijd gelijk. Men kan hem niet verwijten dat hij zijn eigen keus maakt, want dat is hem toegestaan. Hij riskeert zijn eigen belangen .landelijk en plaatselijk, maar hij 'schept ook nieuwe kansen voor nieuwe mensen en nieuwe denkbeelden. De kring, waarin de nieuwe mensen binnentreden, heeft in dat op zicht ook een verantwoordelijkheid. Voor al plaatselijk zoals bijvoorbeeld in Haarlem, waar maar liefst vijf Boeren in de raad komen moet de raad als totali teit de nieuwkomers opnemen en aan het werk zetten. Hoe dat uitpakt, hangt zo wel van de Boeren als van de anderen af. De grote partijen hebben de reactie op geroepen. Zij kunnen nu proberen haar te ontzenuwen en in te passen. Maar voor verwijten aan de kiezer is geen ruimte. Hij wil wat anders en zeker niet din gen als rassenhaat of fascisme. Hij wil een vernieuwing die, objectief beschouwd maar al te noodzakelijk is. Het gezapige Nederland is aan een groot avontuur be' gonnen. De hele wereld trouwens ook! In dit licht bezien zijn pessimisme en wrevel slechte adviseurs. De kaarten zijn danig geschud en de troeven heel anders verdeeld dan de routiniers gedacht en ge hoopt hadden. Maar de nieuwelingen moe ten bewijzen, dat zij kunnen kaarten. En de ouderlingen kunnen het hun leren, wijs geworden door de ervaring dat ook de politiek een loterij is, waar de kansen vreemd kunnen vallen. Men zou kunnen zeggen dat de vader landse politiek met zijn nieuwe element van protesterende en avonturende groepen de kans heeft gekregen zichzelf te ver nieuwen. Het nieuwe element is nog voor alles vatbaar. De Boerenpartij heeft geen beginselprogramma, geen dogma's, geen eenheid van gedachten, geen ideologie. Zi;' heeft slechts een soort van provocerende sympathie en steun, waarmee zij alle kan ten op kan. Misschien wordt zij linkser dan de P.v.d.A., christelijker dan de K.V.P., pacifistischer dan de P.S.P. Zi; zoekt naar een zekere bedding voor wilde stroompjes, die willekeurig zijn ontspron gen. Die bedding kan worden gegraven met de hulp van alle andere partijen en beginselen, mits die partijen en beginse len zich de nieuwe tijd en de eisen van een veranderend beeld in land en wereld realiseren. Een ongewisse zaak? Zeker, maar in geen enkel verschijnsel liggen zoveel goe de kansen bijeen als in ongewisheid. Ver ouderde conventie, verroeste uitgangspun ten en achterhaalde tradities zijn de grootste vijanden van nieuwe kansen. Het werk dat wacht, plaatselijk zowel als landelijk, voltrekt zich na deze twee verkiezingen in ieder geval onder een scherper toezicht van het stembusvolk dan in jaren het geval is geweest. Dit vertelde de grote winnaar van de verkiezingen, de heer H. Koekoek, voor de televisie aan Ed van Westerlo: Ed van Westerlo: „Dames en heren, terwijl de provo's in Amsterdam opmar cheren naar de Amstelveenseweg waar ze hun verkiezing in de gemeente raad gaan meedelen aan de gevangenen is vanuit Bennekom hier in de Rode Leeuw de heer Koekoek gekomen. Hier de grote overwinnaar. Mijnheer Koekoek, de winst is zelfs groter geweest dan u ge dacht en voorspeld had". H. Koekoek: „Ja, die is zeker groter. Maar dat hindert niet! Het mag best mee vallen hè, en vooral voor de Boerenpar tij! Dat is natuurlijk voor het hele land goed. De partij is gauw sterk geworden, maar wij hadden het voorspeld. Dat be doel ik, vijfentwintig percent hoger dan de statenverkiezing en dan een gemiddel de van de gemeenten waarin we meede den. Want u kunt natuurlijk verwachten dat ze in de kranten weer de stemmen voor de dag halen uit het gehele land, maar wij hebben het meedoen aan het initiatief van de mensen zelf overgelaten, en die dat wilden hebben we daarin gesteund. v. W.: Zijn er ook niet een heleboel gemeenten geweest waar u niet kon mee doen, omdat er eenvoudig geen kandida ten waren? K: Nou, daar moet ik anders op ant woorden, wij hebben helemaal niet naar kandidaten gezocht, zoals in de kranten gestaan heeft, ik ben niet op pad geweest om kandidaten te zoeken. We hebben het helemaal aan henzelf overlaten. v. W.: Het verwijt dat vanavond al ve le malen gedaan is aan de Boerenpartij is dat zij geen gemeenteprogram heeft. K: Nou, een gemeenteprogram! Dat kan een kind van twaalf jaar maken (ge lach). Dat is alleen maar beloven, beloven van veel sportvelden en veel huizen, zwem baden, betere wegen, dat zijn de gemeen teprogramma's. v. W.: Wat gaan de mensen in het al gemeen doen? K: Die gaan in het algemeen alles doen: strijden voor het belang van het hele volk. Dat gaan we doen. Het hele volk dienen. v. W.: Kunt u dat een beetje omschrij ven? K.: Nou, dat kan ik wel omschrijven, als u daar een vraag over wilt stellen zal ik u daar ronduit een antwoord op geven v. W.: Wat bedoelt u met het belang van het hele volk? K.: Dat er in elk geval een bezuiniging intreedt, dat men eens ophoudt de sala rissen van de wethouders elk jaar te ver hogen, die al vier keer zo hoog liggen als het inkomen van de mensen, die het op moeten brengen. Daar zullen wij eens mee ophouden. W-e zullen het eens lager doen. En we hebben dat ook aangeboden. Dat is geen theorie! Wij hebben de gemeente Ede aangeboden een wethouder te leveren te gen half geld! (Gelach) v. W.: Ondanks het applaus wil ik nog een paar vragen stellen: Van wie denkt u dat u nu weer stemmen gewonnen hebt? K.: Die zijn nu weer afgekomen van al le partijen. Als u de uitslag ziet van de gemeenten waar wij het gewonnen heb ben. Dan hebben ze allemaal verloren, zelfs tot de PSP toe. v. W.: Hebben de overwegingen van de landspolitiek daarbij een overwegende rol gespeeld? K.: Een hele grote rol! Het blijven zit ten van dit kabinet, dat geeft dè door slag! En laat nou dit kabinet maar gauw opstappen, als ze de Boerenpartij niet meer wind in de zeilen willen geven v. W.: Gaat u een motie indienen dat het kabinet op moet stappen? K.: Nou, daar zijn ze zelf dacht ik nu verstandig genoeg voor. Het volk heeft zich nu voor de tweede keer uitgesproken tegen dit kabinet. Ze dachten dat ze de stemmen wel weer terugkregen. Nee, die krijgen ze nooit weer terug. Ze moeten eerst een beleid voeren zo als de Boerenpartij dat wil. En als ze dat niet doen dan krijgen wij de stem men steeds in grotere aantallen. En dus zou het heel verstandig zijn als ze nu hun verstand eens gebruiken en dat ze nou eens de democratische uit spraken van het Nederlandse volk er kennen tegen deze regering en dat de irVVWWVWWVWWWWMWVWWMWbfWWliiMMfVWiMfMiiliWVIMflfWM De verkiezingsstrijd in Nieuwenhagen had zich gisteren gespitst om de lijsttrek ker van lijst tien, de voorzitter van de algemene Limburgse vinkenliefhebbers- bond, de heer H. Meijers. Voor verschil lende stembureaus waren leuzen op het wegdek gekalkt Henk Meiers heeft tenslotte met 328 «temmen een zetel gehaald. niets anders overblijft dan een failliet Ne- derland. Dat hebben ze heel goed door en daarom hoeven wij ze dat niet meer voor te houden. v. W.: Het is altijd nog maar tien per cent. K.: Dat kan twintig worden. Als het iedere keer verdubbelt is het zo twintig en ook veertig. v. W: De ontwikkeling van uw partij is vanavond een paar keer vergeleken met die van de PSP, die nu kennelijk over haar hoogtepunt heen is. Wanneer zal dat punt voor u komen? K.: Nou, dat zou direct komen als wij net als de PSP alleen praatten over atoombommen. Dan zou het direct komen maar wij voeren een algemene politiek. Wij geven over elk wetsvoorstel en elke nota onze mening. Kijk, en dan zal dat punt nooit komen bij ons. Dat is de PSP haar eigen schuld. Als ze alleen over atoombommen praat, dan kun je wel een keer de huisvrouwen allemaal op de PSP laten stemmen, maar dat is maar voor één keer, dan is het over. drie regeringspartijen dit kabinet eens la ten vallen en het volk een verkiezing ge ven voor de Tweede Kamer. v. W.: Maar, dat hebt u zelf niet als inzet van dezé verkiezingen gemaakt. Dat hebt u zelf nooit gezegd vóór de verkie zingen. K.: Dat hoefden wij niet meer te doen, het volk begrijpt het wel. (Gelach). De kiezers hebben het heel goed door, dat er met dit kabinet op de duur helemaal DEN HAAG De lijstaanvoerder van de Boerenpartij in Delft, de heer H. R. Steinvoorte, zal niet als zodanig in de raad zitting nemen. Nadat de kandidaten lijst al bij het centraal stembureau was ingeleverd, heeft hij ruzie gekregen met de partijgenoten. De heer Steinvoorte neemt nu zitting in de raad als partijlo ze met sterk liberale sympathieën. Hij zal alleen maar komen als er zijns in ziens iets belangrijks aan de orde is. De tweede kandidaat op de lijst van de Boerenpartij, de heer L. J. van der Krogt, kan nu als lijstaanvoerder worden beschouwd. De grote winnaar van de verkie zingen: een slim lachende boer Koekoek. En zo verklaarde de heer A. Nuyens uit Limmen, die samen met de heer Koe koek in de afgelopen maanden menige verkiezingstoespraak heeft gehouden, de zege van zijn partij: „De kiezers nemen er niet langer meer genoegen mee, dat de grote politieke par tijen menen een monopolie-positie te kun nen innemen. De uitslag van deze ge meenteraadsverkiezingen is een volko men democratische uiting van mensen, die hun belangen veilig achten bij de Boerenpartij. Onze partij is niet alleen maar een partij voor boeren. Zij is er ook voor middenstanders en arbeiders Het is een beginselpartij voor het gehele Nederlandse volk. Daarom staat de Boe renpartij ook open voor de belangen van de werknemers, want het floreren van het bedrijfsleven is tevens van belang voor de werknemers. Waarvandaan onze stemmen komen? Uit alle geledingen en partijen. Of wij een uitsluitend rechtse partij zijn? Ja, wij zijn een rechtse partij maarwat is precies rechts? Er zijn so ciaal voelende liberalen; maar ook socia listen, die zeer on-sociaal zijn. Je kunt er zoveel kanten mee heen. Voor het overige heb ik er niet veel meer aan toe te voegen, de verkiezings uitslagen spreken een duidelijke taal". Bij de gemeenteraadsverkiezingen op Terschelling heeft de lijst „gemeente plicht", waarop meer stemmen waren uit gebracht dan op die van „Plaatselijk Be lang" en van de V.V.D., slechts één zetel gekregen tegen de andere elk twee. De aantallen waren resp. 454, 350 (Plaatse lijk Belang) en 330 (V.V.D.). Deze gang van zaken vindt zijn oorzaak in het feit, dat „Gemeenteplicht" slechts één kandi daat had gesteld. De provo's waren in Amsterdam zo uitgelaten over het behalen van een zetel in de hoofdstedelijke raad, dat zij vrijwel onmiddellijk na de uitslag in moei lijkheden kwamen met de politie, toen zij naar de gevangenis aan de Amstel veenseweg trokken. „Witte zakdoeken om uit te huilen" om in de stfjl te blijven van het witte fietsen- plan, het witte schoorstenenplan, het witte kippenplan, het witte woningenplan en het witte wijvenplan werden gisteravond op het Amstelveld in Amsterdam uitgereikt aan de ongeveer duizend provo-sympathi santen of gewoon nieuwsgierigen die daar waren verenigd. De provo's, die de tent van Will Spoor's Mimetheater ter beschik king hadden, hoefden echter niet te huilen, want al spoedig bleek dat zjj een zetel in de Amsterdamse gemeenteraad hadden verkregen. Op het Amstelveld heerste duidelijk een kermissfeer. Er werd beatmuziek ten ge hore gebracht, de jongste provo (een meis je van ca. drie jaar) werd aan het publiek getoond en een op de valreep aangekomen vaatje nieuwe haring werd onder het pu bliek opgedeeld. De uitslagen werd afgewisseld met het voorlezen van het weerbericht en van een dagvaarding van een Amsterdamse officier van justitie. Onder luid gejuich werd de mededeling ontvangen dat het Antwerpse en Gentse provotariaat een telegram had gezonden waarin het de geestverwanten in de hoofdstad succes toewenste onder de leus „leve het internationale provotariaat". De schrijvers Simon Vinkenoog en dr. Jef Last, die als kandidaat op de Amster damse provo-lijst voorkomt, droegen en kele „provocerende" gedichten voor, Bou- dewijn de Groot zong enige protestliederen. De beatmuziek, die luid over het plein schalde, werd onderbroken door een mi nuut stilte voor de doden in Vietnam. Drs. W. K.N. Sehmelzer (fractie voorzitter KVP in de Tweede Kamer): „Dat de winst van de Boerenpartij ten koste van de PSP is gegaan geeft te denken over de overtuiging, die hier achter zit, want tussen beide partijen is toch een levensgroot verschil." Ed van Thijn (fractievoorzitter P.v. d.A., Amsterdam): „De protw's hebben veel aanhang gekregen dankzij de steun van de jus titie." A. J. Bruggeman (fractievoorzitter PSP, Amsterdam): „In Amsterdam zijn de program ma's van P.v.d.A. en PSP misschien wel gelijk, maar bij ons staat het in het partijprogram, bij de P.v.d.A. niet." Wethouder Elsenburg, KVP Am sterdam): „We moeten de dingen niet te tra gisch nemen. Men wil iets nieuws! Met de provo's zal het met vier jaar wél bekeken zijn." B. Rooi vink (fractievoorzitter AR in de Tweede Kamer): „Er verandert niet zoveel. We zul len van de heren van de Boerenpartij in de gemeenteraden net zo min last hebben als in de Tweede Kamer." Drs. J. M. den Uyl (minister van Economische Zaken, P.v.d.A.): „De winsten van Boerenpartij en CPN wijzen op een verdere radicali sering van het kiezerskorps. Het maakt het land er niet bestuurbaarder op." De heer Van Veen (Veilig Verkeer, Amsterdam): „Dat alle grote partijen in de hoofd stad in hun program zoveel aandacht aan het verkeer hebben besteed is aan ons te danken. We hebben de andere partijen wakker geschud. Eigenlijk is onze taak dus volbracht." P. Voogd (Tweede Kamer, Boeren partij): „Als u kon zien wat er nu allemaal lid van ons wordt zou u schrikken!" De lezer van de uitslagen voor de TV: „Van de „Katholieke werknemers" in Roosendaal en Nispen neem ik aan dat dat een plaatselijke partij is." Zetel voor provo in de raad van Amsterdam G. M. Nederhorst (fractievoorzitter P.v.d.A. in de Tweede Kamer): Dat de PSP aan de Boeren heeft verloren is wel merkwaardig. Er is toch wel ontevredenheid over de grote partijen. De uitslag biedt een goed uit gangspunt voor herstel van de P.v.d. A. Maar wel moet in het program ster ker de nadruk op sociale punten wor den gelegd." Minister Smallenbroek (A.R.): „Doelstellingen handhaven! We moe ten voor de gemeenten dat doen wat nationaal gezien mogelijk is." Ed van Thijn (P.v.d.A.): „Ik ben iets triester over de winst van de Boeren dan over die van de provo's. Die hebben tenminste ideeën." Minister Den Uijl (P.v.d.A.): „Hard aan het werk, de mouwen op gestroopt!" P. Voogd (Boerenpartij): „Onze partij is ultra-rechts." H. J. Lankhorst (fractievoorzitter PSP in Tweede Kamer): „Als men de winst van de Boeren uit PSP-verlies afleidt is dat goochelen met cijfers. Waar de boeren niet mee deden verloren we ook." Burgemeester Thomassen van Rot terdam (P.v.d.A.): „Niets bijzonders in Rotterdam!" Burgemeester Van Hall van Amster dam (P.v.d.A.): „Nu is er een provo in de raad. Daar voor hadden we Veilig Verkeer, de pingpongkampioen van Nederland en Had-je-me-maar. Amsterdam was vroeger een van de grootste agrarische gemeenten van Nederland. Het optre den van de Boerenpartij kan dus wel verfrissend zijn." H. J. Lankhorst (PSP): „We hebben in veel plaatsen niet meegedaan, omdat we een reële par tij zijn, die inziet dat zij kader moet hebben en geen kandidaten per adver tentie wil vragen." H. Koekoek (Boerenpartij): „We hebben aangeboden wethouders te leveren tegen half geld." Minister-president J. Cals (KVP): „Een gunstig facet is dat een groter deel van het volk zich voor politiek be gint te interesseren. We zullen gedwon gen zijn een politiek te voeren die dui delijk is." De heer De Vries (gekozen provo raadslid in Amsterdam): „Ik ben niet bang dat ik in de raad zal conformeren. We zullen proberen de witte plannen er door te krijgen, het vrijmaken van de binnenstad van verkeer, de bestrijding van de lucht verontreiniging, en het witte wijven- plan: meer sexuéle voorlichting voor meisjes van 14 jaar af." Mr. E. H. Toxopeus (fractievoorzit ter VVD Tweede Kamer): „Een kabinetscrisis zit er heel dik in." J. Wolff (CPN): „Het is nodig dat er in Amsterdam een communistische wethouder komt." De tékenen van ontbinding in de PSP zijn een tijdlang verhuld door de de magogische actie bij het huwelijk. Wij waren er ook tegen, maar hoe is het met zo'n huwelijk? Het is maar één keer feest. Het is onbelangrijk ten op zichte van de strijd om lonen en prij zen." Een inwoner van het Groningse plaatsje Nieuwolda heeft zijn politieke voorkeur laten blijken op een visueel aansprekende maar helaas voor hem niet geldige wijze. Boos over het feit dat deze gemeente geen lijst voor de Boerenpartij van de 'neer Koekoek had kunnen opleveren plakte hij de foto van zijn favoriete politicus op het stembiljet hetgeen daardoor uiteraard ongeldig moest worden verklaard. Advertentie (Van onze correspondent) LAREN Bij gebrek aan kandidaten voor de Boerenpartij is één van de twee raadszetels in Laren, waar deze' partij volgens de uitslag van de verkiezingen recht op zou hebben, toegevallen aan de Partij van de Arbeid.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1966 | | pagina 3