Boer Koekoek verklaart geheim
van verkiezingsoverwinning
„Naar kandidaten hebben wij
niet hoeven zoeken
Provo's in Amsterdam
hielden verkiezingsfeest
„Wethouders voor half geld"
Markante uitspraken van politici
over gemeenteraadsverkiezingen
Dag vader,
een cadeau
y
VAN
NELLE
Van dag tot dag
Naar een
nieuwe
V erkiezingsstrijd
rond de vinken
Ruzie in Delft bij
de Boerenpartij
„Gemeenteplicht" kwam
kandidaat tekort
Geïllustreerd
stemmen
Geen kandidaat
DONDERDAG 2 JUNI 1966
3
Van wie?
Nuyens
wÈ mi WÉÉ WWW
mm--
Mouwen opstropen
'n Pracht boek
voor vaderdag,
met 130
foto's van
Toon Hermans.
Koop "Toon*
bij uw
I Van Neile
1 leverancier
a f3,45.
Of bestel per
giro 620300
t.n.v.Algemens
Cadeau Centr.
Rotterdam.
1 f3,45 (franco
huis).
eert "Toon"
Na de uitslag van de laatste provinciale
statenverkiezingen hebben wij ten aan
zien van het succes der Boerenpartij ge
meend te moeten waarschuwen tegen een
al te sombere interpretatie daarvan. Het
lijkt noodzakelijk om die waarschuwing
nog eens te herhalen, nu de gemeente
raadsverkiezingen hebben aangetoond dat
de heer Koekoek zijn greep op de kiezers
nog heeft verstevigd.
Een unieke ontwikkeling in de Neder
landse politieke geschiedenis voltrekt zich
ten koste van de traditionele „grote" par
tijen. Een verschuiving zet zich voort, die
een heroriëntatie van de publieke opinie
begeleidt ten aanzien van de wijze waar
op tot dusver geregeerd is. Is dat nu een
toeneming van de mondigheid der kiezers,
of een vervlakking? Aan de ene kant zou
men geneigd zijn te concluderen dat de
kiezer eindelijk zichzelf bevrijd heeft van
een traditioneel denkpatroon en eens echt
gaat doen waar hij zin in heeft. Aan de
andere kant kan men betogen dat de kie
zer zich stort in de armen van onbeken
den, zonder zich te interesseren voor de
belangen van openbaar welzijn, die daar
door in de knel dreigen te raken. Maar is
dat nu een ultra-rechts afglijden naar de
chaos? Begrippen als rechts en links zijn
even traditioneel en conventioneel gewor
den als de gedragslijn van vele politici
die onder die aanduiding werken. Dat de
communisten winst hebben geboekt en de
P.S.P. in vergelijking met de toestand
vóór maart aan medestanders heeft ge
wonnen, betekent toch dat sommige
„linkse" denkbeelden allerminst uit de
sympathie zijn geraakt. Dat de P.v.d.A.
zwaar heeft geleden, is niet een afneming
van de sympathie voor „links", maar
veeleer een uiting van wrevel over het
feit dat zij niet voldoende „links" is ge
bleven. Moet men de groeiende „Boeren
partij" (die al volledig aan de echte boe
ren is onttrokken) beschouwen als een ul
tra-rechtse extremistengroep die zijn zin
nen heeft gezet op een soort neo-fascis-
me? Dat zou even onredelijk zijn als de
heer Koekoek nog langer te beschouwen
als een landbouwhervormer. De gloednieu
we partij hangt als los zand aaneen. Zij
herbergt alle soorten lieden, zowel wat
haar kiezers als haar voormannen be
treft. Er kan van alles uit groeien, zij
weet zelf niet wat uit haar worden zal.
De heer Koekoek is als een politieke Wim
Kan de belichaming van „het protest" ge
worden, zich uitend in een politieke con
ference van kostelijk satirisch karakter.
Zijn overwinning is een persoonlijk ap
plaus. Maar nu het ernst wordt, is het de
vraag wat anderen van zijn succes zullen
maken. Plaatselijk zowel als landelijk.
De kansen op goed werk liggen opgesta
peld. De risico's en gevaren eveneens. De
kiezer heeft volmacht voor een nieuwe
show gegeven, maar moeten we nu alle
Boerenpartij gangers al bij voorbaat be
schouwen als rassenhaters en extremis
ten?
De kiezer heeft altijd gelijk. Men kan
hem niet verwijten dat hij zijn eigen keus
maakt, want dat is hem toegestaan. Hij
riskeert zijn eigen belangen .landelijk en
plaatselijk, maar hij 'schept ook nieuwe
kansen voor nieuwe mensen en nieuwe
denkbeelden. De kring, waarin de nieuwe
mensen binnentreden, heeft in dat op
zicht ook een verantwoordelijkheid. Voor
al plaatselijk zoals bijvoorbeeld in
Haarlem, waar maar liefst vijf Boeren in
de raad komen moet de raad als totali
teit de nieuwkomers opnemen en aan het
werk zetten. Hoe dat uitpakt, hangt zo
wel van de Boeren als van de anderen af.
De grote partijen hebben de reactie op
geroepen. Zij kunnen nu proberen haar te
ontzenuwen en in te passen. Maar voor
verwijten aan de kiezer is geen ruimte.
Hij wil wat anders en zeker niet din
gen als rassenhaat of fascisme. Hij wil
een vernieuwing die, objectief beschouwd
maar al te noodzakelijk is. Het gezapige
Nederland is aan een groot avontuur be'
gonnen. De hele wereld trouwens ook!
In dit licht bezien zijn pessimisme en
wrevel slechte adviseurs. De kaarten zijn
danig geschud en de troeven heel anders
verdeeld dan de routiniers gedacht en ge
hoopt hadden. Maar de nieuwelingen moe
ten bewijzen, dat zij kunnen kaarten. En
de ouderlingen kunnen het hun leren, wijs
geworden door de ervaring dat ook de
politiek een loterij is, waar de kansen
vreemd kunnen vallen.
Men zou kunnen zeggen dat de vader
landse politiek met zijn nieuwe element
van protesterende en avonturende groepen
de kans heeft gekregen zichzelf te ver
nieuwen. Het nieuwe element is nog voor
alles vatbaar. De Boerenpartij heeft geen
beginselprogramma, geen dogma's, geen
eenheid van gedachten, geen ideologie. Zi;'
heeft slechts een soort van provocerende
sympathie en steun, waarmee zij alle kan
ten op kan. Misschien wordt zij linkser
dan de P.v.d.A., christelijker dan de
K.V.P., pacifistischer dan de P.S.P. Zi;
zoekt naar een zekere bedding voor wilde
stroompjes, die willekeurig zijn ontspron
gen. Die bedding kan worden gegraven
met de hulp van alle andere partijen en
beginselen, mits die partijen en beginse
len zich de nieuwe tijd en de eisen van
een veranderend beeld in land en wereld
realiseren.
Een ongewisse zaak? Zeker, maar in
geen enkel verschijnsel liggen zoveel goe
de kansen bijeen als in ongewisheid. Ver
ouderde conventie, verroeste uitgangspun
ten en achterhaalde tradities zijn de
grootste vijanden van nieuwe kansen.
Het werk dat wacht, plaatselijk zowel
als landelijk, voltrekt zich na deze twee
verkiezingen in ieder geval onder een
scherper toezicht van het stembusvolk
dan in jaren het geval is geweest.
Dit vertelde de grote winnaar van
de verkiezingen, de heer H. Koekoek,
voor de televisie aan Ed van Westerlo:
Ed van Westerlo: „Dames en heren,
terwijl de provo's in Amsterdam opmar
cheren naar de Amstelveenseweg waar
ze hun verkiezing in de gemeente
raad gaan meedelen aan de gevangenen
is vanuit Bennekom hier in de Rode
Leeuw de heer Koekoek gekomen. Hier de
grote overwinnaar. Mijnheer Koekoek, de
winst is zelfs groter geweest dan u ge
dacht en voorspeld had".
H. Koekoek: „Ja, die is zeker groter.
Maar dat hindert niet! Het mag best mee
vallen hè, en vooral voor de Boerenpar
tij! Dat is natuurlijk voor het hele land
goed. De partij is gauw sterk geworden,
maar wij hadden het voorspeld. Dat be
doel ik, vijfentwintig percent hoger dan
de statenverkiezing en dan een gemiddel
de van de gemeenten waarin we meede
den.
Want u kunt natuurlijk verwachten dat
ze in de kranten weer de stemmen voor
de dag halen uit het gehele land, maar
wij hebben het meedoen aan het initiatief
van de mensen zelf overgelaten, en die
dat wilden hebben we daarin gesteund.
v. W.: Zijn er ook niet een heleboel
gemeenten geweest waar u niet kon mee
doen, omdat er eenvoudig geen kandida
ten waren?
K: Nou, daar moet ik anders op ant
woorden, wij hebben helemaal niet naar
kandidaten gezocht, zoals in de kranten
gestaan heeft, ik ben niet op pad geweest
om kandidaten te zoeken. We hebben het
helemaal aan henzelf overlaten.
v. W.: Het verwijt dat vanavond al ve
le malen gedaan is aan de Boerenpartij
is dat zij geen gemeenteprogram heeft.
K: Nou, een gemeenteprogram! Dat
kan een kind van twaalf jaar maken (ge
lach).
Dat is alleen maar beloven, beloven van
veel sportvelden en veel huizen, zwem
baden, betere wegen, dat zijn de gemeen
teprogramma's.
v. W.: Wat gaan de mensen in het al
gemeen doen?
K: Die gaan in het algemeen alles doen:
strijden voor het belang van het hele
volk. Dat gaan we doen. Het hele volk
dienen.
v. W.: Kunt u dat een beetje omschrij
ven?
K.: Nou, dat kan ik wel omschrijven,
als u daar een vraag over wilt stellen
zal ik u daar ronduit een antwoord op
geven
v. W.: Wat bedoelt u met het belang
van het hele volk?
K.: Dat er in elk geval een bezuiniging
intreedt, dat men eens ophoudt de sala
rissen van de wethouders elk jaar te ver
hogen, die al vier keer zo hoog liggen als
het inkomen van de mensen, die het op
moeten brengen. Daar zullen wij eens mee
ophouden.
W-e zullen het eens lager doen. En we
hebben dat ook aangeboden. Dat is geen
theorie! Wij hebben de gemeente Ede
aangeboden een wethouder te leveren te
gen half geld! (Gelach)
v. W.: Ondanks het applaus wil ik nog
een paar vragen stellen: Van wie denkt
u dat u nu weer stemmen gewonnen
hebt?
K.: Die zijn nu weer afgekomen van al
le partijen. Als u de uitslag ziet van de
gemeenten waar wij het gewonnen heb
ben. Dan hebben ze allemaal verloren,
zelfs tot de PSP toe.
v. W.: Hebben de overwegingen van de
landspolitiek daarbij een overwegende rol
gespeeld?
K.: Een hele grote rol! Het blijven zit
ten van dit kabinet, dat geeft dè door
slag! En laat nou dit kabinet maar gauw
opstappen, als ze de Boerenpartij niet
meer wind in de zeilen willen geven
v. W.: Gaat u een motie indienen dat
het kabinet op moet stappen?
K.: Nou, daar zijn ze zelf dacht ik nu
verstandig genoeg voor. Het volk heeft
zich nu voor de tweede keer uitgesproken
tegen dit kabinet. Ze dachten dat ze de
stemmen wel weer terugkregen. Nee,
die krijgen ze nooit weer terug.
Ze moeten eerst een beleid voeren zo
als de Boerenpartij dat wil. En als ze
dat niet doen dan krijgen wij de stem
men steeds in grotere aantallen.
En dus zou het heel verstandig zijn als
ze nu hun verstand eens gebruiken en
dat ze nou eens de democratische uit
spraken van het Nederlandse volk er
kennen tegen deze regering en dat de
irVVWWVWWVWWWWMWVWWMWbfWWliiMMfVWiMfMiiliWVIMflfWM
De verkiezingsstrijd in Nieuwenhagen
had zich gisteren gespitst om de lijsttrek
ker van lijst tien, de voorzitter van de
algemene Limburgse vinkenliefhebbers-
bond, de heer H. Meijers. Voor verschil
lende stembureaus waren leuzen op het
wegdek gekalkt
Henk Meiers heeft tenslotte met 328
«temmen een zetel gehaald.
niets anders overblijft dan een failliet Ne-
derland. Dat hebben ze heel goed door en
daarom hoeven wij ze dat niet meer voor
te houden.
v. W.: Het is altijd nog maar tien per
cent.
K.: Dat kan twintig worden. Als het
iedere keer verdubbelt is het zo twintig
en ook veertig.
v. W: De ontwikkeling van uw partij is
vanavond een paar keer vergeleken met
die van de PSP, die nu kennelijk over
haar hoogtepunt heen is. Wanneer zal dat
punt voor u komen?
K.: Nou, dat zou direct komen als wij
net als de PSP alleen praatten over
atoombommen. Dan zou het direct komen
maar wij voeren een algemene politiek.
Wij geven over elk wetsvoorstel en elke
nota onze mening. Kijk, en dan zal dat
punt nooit komen bij ons. Dat is de PSP
haar eigen schuld. Als ze alleen over
atoombommen praat, dan kun je wel een
keer de huisvrouwen allemaal op de PSP
laten stemmen, maar dat is maar voor
één keer, dan is het over.
drie regeringspartijen dit kabinet eens la
ten vallen en het volk een verkiezing ge
ven voor de Tweede Kamer.
v. W.: Maar, dat hebt u zelf niet als
inzet van dezé verkiezingen gemaakt. Dat
hebt u zelf nooit gezegd vóór de verkie
zingen.
K.: Dat hoefden wij niet meer te doen,
het volk begrijpt het wel. (Gelach). De
kiezers hebben het heel goed door, dat er
met dit kabinet op de duur helemaal
DEN HAAG De lijstaanvoerder van
de Boerenpartij in Delft, de heer H. R.
Steinvoorte, zal niet als zodanig in de
raad zitting nemen. Nadat de kandidaten
lijst al bij het centraal stembureau was
ingeleverd, heeft hij ruzie gekregen met
de partijgenoten. De heer Steinvoorte
neemt nu zitting in de raad als partijlo
ze met sterk liberale sympathieën. Hij
zal alleen maar komen als er zijns in
ziens iets belangrijks aan de orde is.
De tweede kandidaat op de lijst van de
Boerenpartij, de heer L. J. van der
Krogt, kan nu als lijstaanvoerder worden
beschouwd.
De grote winnaar van de verkie
zingen: een slim lachende boer
Koekoek.
En zo verklaarde de heer A. Nuyens
uit Limmen, die samen met de heer Koe
koek in de afgelopen maanden menige
verkiezingstoespraak heeft gehouden, de
zege van zijn partij:
„De kiezers nemen er niet langer meer
genoegen mee, dat de grote politieke par
tijen menen een monopolie-positie te kun
nen innemen. De uitslag van deze ge
meenteraadsverkiezingen is een volko
men democratische uiting van mensen,
die hun belangen veilig achten bij de
Boerenpartij. Onze partij is niet alleen
maar een partij voor boeren. Zij is er
ook voor middenstanders en arbeiders
Het is een beginselpartij voor het gehele
Nederlandse volk. Daarom staat de Boe
renpartij ook open voor de belangen van
de werknemers, want het floreren van
het bedrijfsleven is tevens van belang
voor de werknemers.
Waarvandaan onze stemmen komen?
Uit alle geledingen en partijen.
Of wij een uitsluitend rechtse partij
zijn? Ja, wij zijn een rechtse partij
maarwat is precies rechts? Er zijn so
ciaal voelende liberalen; maar ook socia
listen, die zeer on-sociaal zijn. Je kunt
er zoveel kanten mee heen.
Voor het overige heb ik er niet veel
meer aan toe te voegen, de verkiezings
uitslagen spreken een duidelijke taal".
Bij de gemeenteraadsverkiezingen op
Terschelling heeft de lijst „gemeente
plicht", waarop meer stemmen waren uit
gebracht dan op die van „Plaatselijk Be
lang" en van de V.V.D., slechts één zetel
gekregen tegen de andere elk twee. De
aantallen waren resp. 454, 350 (Plaatse
lijk Belang) en 330 (V.V.D.). Deze gang
van zaken vindt zijn oorzaak in het feit,
dat „Gemeenteplicht" slechts één kandi
daat had gesteld.
De provo's waren in Amsterdam zo uitgelaten over het behalen van een zetel
in de hoofdstedelijke raad, dat zij vrijwel onmiddellijk na de uitslag in moei
lijkheden kwamen met de politie, toen zij naar de gevangenis aan de Amstel
veenseweg trokken.
„Witte zakdoeken om uit te huilen" om
in de stfjl te blijven van het witte fietsen-
plan, het witte schoorstenenplan, het witte
kippenplan, het witte woningenplan en het
witte wijvenplan werden gisteravond op
het Amstelveld in Amsterdam uitgereikt
aan de ongeveer duizend provo-sympathi
santen of gewoon nieuwsgierigen die daar
waren verenigd. De provo's, die de tent
van Will Spoor's Mimetheater ter beschik
king hadden, hoefden echter niet te huilen,
want al spoedig bleek dat zjj een zetel in
de Amsterdamse gemeenteraad hadden
verkregen.
Op het Amstelveld heerste duidelijk een
kermissfeer. Er werd beatmuziek ten ge
hore gebracht, de jongste provo (een meis
je van ca. drie jaar) werd aan het publiek
getoond en een op de valreep aangekomen
vaatje nieuwe haring werd onder het pu
bliek opgedeeld.
De uitslagen werd afgewisseld met het
voorlezen van het weerbericht en van een
dagvaarding van een Amsterdamse officier
van justitie. Onder luid gejuich werd de
mededeling ontvangen dat het Antwerpse
en Gentse provotariaat een telegram had
gezonden waarin het de geestverwanten in
de hoofdstad succes toewenste onder de
leus „leve het internationale provotariaat".
De schrijvers Simon Vinkenoog en dr.
Jef Last, die als kandidaat op de Amster
damse provo-lijst voorkomt, droegen en
kele „provocerende" gedichten voor, Bou-
dewijn de Groot zong enige protestliederen.
De beatmuziek, die luid over het plein
schalde, werd onderbroken door een mi
nuut stilte voor de doden in Vietnam.
Drs. W. K.N. Sehmelzer (fractie
voorzitter KVP in de Tweede Kamer):
„Dat de winst van de Boerenpartij
ten koste van de PSP is gegaan geeft
te denken over de overtuiging, die hier
achter zit, want tussen beide partijen
is toch een levensgroot verschil."
Ed van Thijn (fractievoorzitter P.v.
d.A., Amsterdam):
„De protw's hebben veel aanhang
gekregen dankzij de steun van de jus
titie."
A. J. Bruggeman (fractievoorzitter
PSP, Amsterdam):
„In Amsterdam zijn de program
ma's van P.v.d.A. en PSP misschien
wel gelijk, maar bij ons staat het in
het partijprogram, bij de P.v.d.A.
niet."
Wethouder Elsenburg, KVP Am
sterdam):
„We moeten de dingen niet te tra
gisch nemen. Men wil iets nieuws! Met
de provo's zal het met vier jaar wél
bekeken zijn."
B. Rooi vink (fractievoorzitter AR in
de Tweede Kamer):
„Er verandert niet zoveel. We zul
len van de heren van de Boerenpartij
in de gemeenteraden net zo min last
hebben als in de Tweede Kamer."
Drs. J. M. den Uyl (minister van
Economische Zaken, P.v.d.A.):
„De winsten van Boerenpartij en
CPN wijzen op een verdere radicali
sering van het kiezerskorps. Het maakt
het land er niet bestuurbaarder op."
De heer Van Veen (Veilig Verkeer,
Amsterdam):
„Dat alle grote partijen in de hoofd
stad in hun program zoveel aandacht
aan het verkeer hebben besteed is aan
ons te danken. We hebben de andere
partijen wakker geschud. Eigenlijk is
onze taak dus volbracht."
P. Voogd (Tweede Kamer, Boeren
partij):
„Als u kon zien wat er nu allemaal
lid van ons wordt zou u schrikken!"
De lezer van de uitslagen voor de
TV:
„Van de „Katholieke werknemers"
in Roosendaal en Nispen neem ik aan
dat dat een plaatselijke partij is."
Zetel voor provo
in de raad van Amsterdam
G. M. Nederhorst (fractievoorzitter
P.v.d.A. in de Tweede Kamer):
Dat de PSP aan de Boeren heeft
verloren is wel merkwaardig. Er is
toch wel ontevredenheid over de grote
partijen. De uitslag biedt een goed uit
gangspunt voor herstel van de P.v.d.
A. Maar wel moet in het program ster
ker de nadruk op sociale punten wor
den gelegd."
Minister Smallenbroek (A.R.):
„Doelstellingen handhaven! We moe
ten voor de gemeenten dat doen wat
nationaal gezien mogelijk is."
Ed van Thijn (P.v.d.A.):
„Ik ben iets triester over de winst
van de Boeren dan over die van de
provo's. Die hebben tenminste ideeën."
Minister Den Uijl (P.v.d.A.):
„Hard aan het werk, de mouwen op
gestroopt!"
P. Voogd (Boerenpartij):
„Onze partij is ultra-rechts."
H. J. Lankhorst (fractievoorzitter
PSP in Tweede Kamer):
„Als men de winst van de Boeren uit
PSP-verlies afleidt is dat goochelen
met cijfers. Waar de boeren niet mee
deden verloren we ook."
Burgemeester Thomassen van Rot
terdam (P.v.d.A.):
„Niets bijzonders in Rotterdam!"
Burgemeester Van Hall van Amster
dam (P.v.d.A.):
„Nu is er een provo in de raad. Daar
voor hadden we Veilig Verkeer, de
pingpongkampioen van Nederland en
Had-je-me-maar. Amsterdam was
vroeger een van de grootste agrarische
gemeenten van Nederland. Het optre
den van de Boerenpartij kan dus wel
verfrissend zijn."
H. J. Lankhorst (PSP):
„We hebben in veel plaatsen niet
meegedaan, omdat we een reële par
tij zijn, die inziet dat zij kader moet
hebben en geen kandidaten per adver
tentie wil vragen."
H. Koekoek (Boerenpartij):
„We hebben aangeboden wethouders
te leveren tegen half geld."
Minister-president J. Cals (KVP):
„Een gunstig facet is dat een groter
deel van het volk zich voor politiek be
gint te interesseren. We zullen gedwon
gen zijn een politiek te voeren die dui
delijk is."
De heer De Vries (gekozen provo
raadslid in Amsterdam):
„Ik ben niet bang dat ik in de raad
zal conformeren. We zullen proberen
de witte plannen er door te krijgen,
het vrijmaken van de binnenstad van
verkeer, de bestrijding van de lucht
verontreiniging, en het witte wijven-
plan: meer sexuéle voorlichting voor
meisjes van 14 jaar af."
Mr. E. H. Toxopeus (fractievoorzit
ter VVD Tweede Kamer):
„Een kabinetscrisis zit er heel dik
in."
J. Wolff (CPN):
„Het is nodig dat er in Amsterdam
een communistische wethouder komt."
De tékenen van ontbinding in de PSP
zijn een tijdlang verhuld door de de
magogische actie bij het huwelijk. Wij
waren er ook tegen, maar hoe is het
met zo'n huwelijk? Het is maar één
keer feest. Het is onbelangrijk ten op
zichte van de strijd om lonen en prij
zen."
Een inwoner van het Groningse
plaatsje Nieuwolda heeft zijn politieke
voorkeur laten blijken op een visueel
aansprekende maar helaas voor hem
niet geldige wijze.
Boos over het feit dat deze gemeente
geen lijst voor de Boerenpartij van de
'neer Koekoek had kunnen opleveren
plakte hij de foto van zijn favoriete
politicus op het stembiljet hetgeen
daardoor uiteraard ongeldig moest
worden verklaard.
Advertentie
(Van onze correspondent)
LAREN Bij gebrek aan kandidaten
voor de Boerenpartij is één van de twee
raadszetels in Laren, waar deze' partij
volgens de uitslag van de verkiezingen
recht op zou hebben, toegevallen aan de
Partij van de Arbeid.