Amerikaanse racisten in
het gezicht getroffen
retourtje
inet
Gold'Spurl
De Gaulle is geen opportunist
r
Van dag tot dag
,ord Haw Haw bij
Dublin overleden
James Meredith is een moedig man 9
Kennedy bezoekt
Albert Loethoeli
Europees gesprek
in het verschiet?
NYLON REGENJASSEN
19.75 29.75
£3
WOENSDAG 8 JUNI 1966
3
in
Examens
Wakker geschud
al is het dan moeilijk roken
in zo'n pak,
tóch wil je wel een trekje
doen na zo'n reis.
Ook mensen met hun benen
op de grond kunnen van
Gold-Spur genieten,
één gulden en 'n zachte
landing in de winkel om
de hoek is voldoende...
onbegrijpelijk goed!
Kern
Niet plotseling
De Gaulle's Europa
Evenwicht
Warschaupact'landen
DAT LEUKE VLOTTE KAPSEL
maakt MOLENDIJK voor U
amm
V—
Niet alleen de burgerij van Amsterdam,
maar ook die van de om de hoofdstad ge
legen gemeenten kijkt met grote belang
stelling uit naar de nota's van het Amster
damse Bureau Stadsspoorwegen, die nog
steeds niet volledig zijn gepubliceerd.
Het is een publiek geheim dat het
Amsterdamse gemeentebestuur besloten
heeft de mogelijkheid van een ondergronds
railvervoer met preferentie te onderzoe
ken, ofschoon uit Rotterdam geluiden ko
men die doen vermoeden dat men daar
de consequenties van de metro-aanleg
danig heeft onderschat. Amsterdam wil
een metro, maar als men bedenkt wat er
mee gemoeid zal zijn, vraagt men zich
af of er geen andere mogelijkheden de
moeite waard zijn te worden overwogen.
De aanleg van een metro in de Amster
damse ondergrond is een ontstellend
kostbare en technisch gecompliceerde
aangelegenheid, die de stad jarenlang zal
chaotiseren. Wat het bedrijfsleven aan
schade en ongerief zal moeten verduren,
om nog niet te spreken van de verzwaring
der toch al zo ernstige verkeerscompli-
caties, is niet bij benadering te overzien.
Intussen gaar in Amsterdam stemmen
op die erop aandringen, de vervoersverbe-
tering voor Amsterdam niet als een stede
lijke, maar als een gewestelijke aangele
genheid te beschouwen. Er is een nauwe
samenhang tussen het openbaar vervoer
in de hoofdstad en de regionale situatie
Het forensenvervoer is een aangelegenheid
waarmee omliggende gemeenten sterk te
maken hebben. Het toekomstige stads
spoorwegstelsel moet worden ingepast in
de ruimtelijke ordening van een gebied
dat groter is dan de Amsterdamse ge
meentegrenzen. Wonen en werken in
Amsterdam is eigenlijk in zijn gehele pro
blematiek identiek met wonen en werken
in westelijk Nederland van Purmerend
tot Bennebroek en van de zee tot Hilver
sum. Binnen dit gebied slaat Amsterdam
zijn vleugels uit, al is het dan niet in de
feitelijke zin van uitbreiding zijner stads
grenzen maar in indirecte betekenis van
beïnvloeding van het leef-comfort.
Op het ogenblik hebben besprekingen
plaats tussen het Amsterdamse gemeente
bestuur en de Nederlandse Spoorwegen
over een nieuwe planning van vervoer
volgens de eisen van de nabije toekomst
Het is niet duidelijk of dit overleg zich
ook uitstrekt over de gemeenten die om
Amsterdam heen liggen. Met andere woor
den: het is de vraag of er een agglomera
tie-plan uit de bus zal komen, dat het ver-
voerstelsel in de gehele streek moderni
•eren en effectueren kan.
Als men denkt aan de rol van bijvoor
beeld het busvervoer in deze streek, dan
zou een agglomeratie-overleg onvermijde
lijk lijken. De spoorwegen, de busonderne
mingen en de Amsterdamse stedelijke ver
voersdiensten zullen immers in de toe
komst niet afzonderlijk en ongecoördi
neerd kunnen werken, wil men voor het
hart van de randstad een vervoerssane-
ring bereiken die chaotische ontwikke
lingen voorkomt.
De voorzitter van de Amsterdamse Ka
mer van Koophandel heeft begin van dit
jaar gepleit voor een overkoepeling van de
streekvervoersorganen door middel van
een lichaam, dat enigzins zou kunnen lij
ken op wat men in de Angelsaksische lan
den een „Transport Board" noemt: een
boven-gemeentelijk instituut, waarin alle
betrokkenen samenwerken.
Gegeven de voor de hand liggende moei
lijkheden en ontwikkelingen in en om
Amsterdam waarbij plaatsen als Haar
lem, Velsen, Hilversum en Zandvoort di
rect betrokken zullen zijn zou de op
richting van zo'n agglomeratief vervoers
orgaan mogelijkheden bieden die voors
hands door de versnippering nog onmoge
lijkheden zijn. Dat genoemde plaatsen er
belang bij hebben, niet straks voor vol
dongen Amsterdamse feiten te worden ge
plaatst, maar nu al mee te praten over
wat er op het gebied van verkeer per rail
in deze agglomeratie zal moeten worden
georganiseerd, spreekt vanzelf.
Zij zullen daartoe, voor zover dat nog
niet gebeurd is, gezamenlijke initiatieven
moeten ontwikkelen, willen zij niet hun
belangen in de Amsterdamse planning
zien opgaan.
DUBLIN (AP) Kapitein Norman
Baillie-Stewart. lord Haw Haw uit de
tweede wereldoorlog, heeft dinsdag op
straat in Rahely een beroerte gekregen.
Zonder tot bewustzijn teruggekomen te
zijn is hij in een ziekenhuis in Dublin ge
storven.
De 57-jaar kapitein, die als spion en
verrader veroordeeld werd, heeft sinds
hij tien mei 1949 uit de gevangenis werd
ontslagen in afzondering geleefd in de
voorstad Raheny bij Dublin.
Baillie-Stewardt werd in januari 1933
gearresteerd, toen hij als officier was in
gedeeld bij de Seaforth Highlanders. Tot
zijn proces, in maart 1933, werd hij inge
sloten in de Tower van Londen. Hij werd
tot vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld
voor het verstrekken van Britse militaire
geheimen aan een Duitse agent. Hij werd
1937 voorwaardelijk in vrijheid gesteld.
Vrijwel onmiddellijk daarna vertrok hij
naar Hitler-Duitsland. Bij het naoorlogse
proces werd hem ten laste gelegd dat hij
nazi-propaganda naar GroQt-Brittannië
heeft uitgezonden vanuit Bremen.
De in de VS geboren William Joyce
heeft later de Lord Haw Haw uitzendin
gen overgenomen. De naam Lord Haw
Haw werd door de Britten uitgevonden
om de geaffecteerde manier van spreken
van de omroeper ter beschrijven.
rWWWWWWWWMWWItWWIIMIIWWIIMIIIIIflIWIlWWWWWWIIW Aft
Advertentie
GEN. CRONJESTRAAT 40-44 HAARLEM
GEN. CRONJÉSTRAAT 40 - 44
HAARLEM - TEL. 54679
Promotor was prof. dr. K. C. Winkler,
gewoon hoogleraar in de besmettingsleer.
Advertentie
(Van onze correspondent)
WASHINGTON. Iedere keer dat
een wild geworden racist geweld
pleegt tegen strijders voor rassen
integratie in de Verenigde Staten
wint de beweging voor gelijkheid der
negers en andere radicale minder
heden aan sympathie, steun en tempo.
Het schot hagel dat Aubrey James
Norvell, een 41-jarige blanke werk
loze aannemer maandag loste op de
Dominee Martin Luther King mar
cheert door Mississippi. Hij vervangt
Meredith die maandag werd gewond
door een schietende blanke ex
tremisttoen hij in de Amerikaanse
staat negers opwekte gebruik te ma
ken van hun stemrecht. King (mid
den m.et bril) en andere negerleiders
zullen nu Merediths missie voltooien.
De politie maakte het de demon
stranten heel moeilijk. Ze gelastte
hen naast de weg te gaan lopen.
Toen dat bevel niet snel werd op
gevolgd, werdeh de negerleiders van
de weg afgeduwd. (Telefoto).
neger James Meredith, trof dan ook
niet alleen deze 32-jarige student in
de rechten, die nationaal bekend werd
omdat hij als eerste neger de staats
universiteit van Mississippi bezocht
hetgeen tot relletjes leidde waarhij
twee doden vielen, maar raakte ook
alle blanke racisten van het zuiden
midden in het gezicht.
Hun ideeën over de superioriteit van
het blanke ras kreeg met de aanslag op
Meredith een nieuwe dolkstoot, omdat op
nieuw bleek hoe dergelijke denkbeelden
uitmonden in laaghartige moorden of po
gingen daartoe. Zelfs gouverneur Johnson
van Mississippi zei ditmaal dat de aan
slag op Meredith een „tragedie" was en
dat schuldigen vervolgd en bestraft zou
den worden. Woorden die hij niet sprak
tijdens de andere rassentragedies in Mis
sissippi in. afgelopen jaren, zoals in 1964
na de moord op de drie activisten van
burgerrechtenorganisaties Chaney, Good
man en Schwerner, een misdaad die nog
altijd onbestraft is gebleven.
DE BESCHIETING van Meredith heeft
verder tot gevolg gehad dat de hele Ame
rikaanse natie weer wakker is geschud
inzake de nog altijd voortdurende neger
discriminatie in vele zuidelijke staten.
Toen Meredith drie dagen geleden zijn
350 kilometer lange mars van Memphis in
Tennessee naar Jackson in Mississippi
begon, was de publiciteit vrij ge^ng en
slechts een klein deel van de Amerikaan
se bevolking zal zich bewust zijn ge
weest, dat Meredith zijn wandeling maak
te om Mississippi's 450.000 nog niet als
kiezers geregistreerde negers tot inschrij
ving in de kiezersregisters te manen en
om er bovendien de aandacht op te vesti
gen hoe beknot in hun rechten vele negers
in de diep-zuidelijke staten nog zijn.
Maar door de schoten uit de hinderlaag
weet heel Amerika nu van Meredith's
mars en de ogen van de Verenigde Sta
ten zullen op Mississippi gericht blijven,
nu in de komende dagen negerleiders als
dominee Martin Luther King en Floyd
Mckissick de wandeltocht voor Meredith
voortzetten. Toen ds. King en zijn groep
gisteren hun tocht begonnen op de plaats
waar Meredith deze had moeten onder
breken, werden zij al na een paar hon
derd meter door de politie van Mississippi
van de weg gejaagd, met de mededeling
dat zij alleen over de (modderige) berm
verder mochten gaan.
OMDAT HET waarschijnlijk is dat Me
redith binnen enige dagen genoeg opge
knapt zal zijn om zelf ook weer mee te
doen, is het heel goed mogelijk dat de de
monstratie vormen gaat aannemen die
herinneringen zullen oproepen aan de be
faamde wandelmars van ruim een jaar ge
leden in Alabama, de zogenaamde mars
van Selma, waaraan toen ook een groot
aantal negerleiders deelnam.
Het commentaar van minister van Jus
titie Katzenbach was veelzeggend: „Ja
mes Meredith is niet slechts een vriend
maar ook een moedig man. Dat een man
moedig moet zijn om over een openbare
weg te wandelen, zelfs met federale agen
ten en de plaatselijke politie dichtbij, geeft
te denken hoever wij nog hebben te
gaan."
DURBAN (Reuter) Senator Robert
Kennedy, die een bezoek aan Zuid-Afrika
brengt, heeft dinsdagavond in Durban ge
zegd te geloven, dat er grote crises zullen
uitbreken als de toestand in Zuid-Afrika
niet verandert.
Kennedy ging vandaag een bezoek
brengen aan de Nobelvredesprijswinnaar
Albert Loethoeli, wiens bewegingsvrijheid
beperkt is tot Groutville. Loethoeli is zie
kelijk en terneergeslagen als gevolg van
zijn beperkte bewegingsvrijheid.
(Van onze redactie buitenland)
Veertien januari 1963 is een belangrijke datum in de geschiedenis van
Europa. Toen immers lanceerde president De Gaulle zijn aanval op de
Amerikaanse visie over de toekomst van de Atlantische gemeenschap.
Hij deed dat op een van zijn sporadische persconferenties. „Met twee
scherpe en elegante slagen sloeg hij de economische en militaire pijlers
weg onder de Atlantische gemeenschap". Dat schrijft de Amerikaanse
historicus Arthur Schlesinger in zijn onlangs in de Nederlandse taal ver
schenen tweede deel van zijn omvangrijke en scherpzinnige studie
ooggetuige verslag over „De duizend dagen" van president Kennedy.
Schlesinger weet, waarover hij
schrijft. Hij was een van Kennedy's
naaste medewerkers en, waarschijn
lijk, diens voornaamste politieke advi
seur. Het verslag dat hij geeft over de
wijze waarop men in Washington De
Gaulle's Europese politiek „onderging"
is belangwekkend.
Het maakt duidelijk dat De Gaulle
met betrekking tot Europa niet oppor
tunistisch te werk is gegaan. Dat hij,
integendeel, gestalte geeft aan opvat
tingen die hij al jaren koestert en dat
hij bij zijn, de Franse, vormgeving
aan die ideeën de politieke en militaire
constellatie in de wereld knap bespeelt.
De Gaulle stelde op die persconfe
rentie dat toelating van Groot-Brittan-
nië tot de EEG het karakter van de
economische gemeenschap zou verande
ren. Hij constateerde dat die gemeen
schap zou worden tot een „kolossale
Atlantische gemeenschap onder Ame
rikaanse heerschappij en leiding." Met
betrekking tot de kernwapen-politiek
van het Westen zei de Franse presi
dent: „Frankrijk is van plan zijn eigen
nationale verdediging te hebben. Voor
ons is integratie, in de tegenwoordige
omstandigheden, iets onvoorstelbaars".
Op dezelfde dag zei Kennedy in zijn
boodschap over de toestand van de VS
aan het Congres: „Vrij Europa komt
thans in een nieuw stadium van zijn
lange en briljante geschiedenis en be
weegt zich ih de richting van een een
heid van doel en macht en politiek op
elk gebied van activiteit." Dat is nog
geen drie en half jaar geleden! Schle
singer wijst erop dat de visie van een
verenigd democratisch Europa als on-
Charles de Gaulle
derdeel van een vrije Atlantische ge
meenschap een fundamenteel element
was in Kennedy's wereldstrategie
The Grand Design. „Het niet zo grootse
plan" noemt Schlesinger het nu in zijn
boek.
Hij haalt wat meewarig zijn schou
ders op over de mening van vooran-
staande politici dat De Gaulle op die
gedenkwaardige januaridag in 1963
plotseling met zijn aanval zou zijn
gekomen. Hij stelt dat er steeds dui
delijk sprake is geweest van twee
Europa's, het Europa van Kennedy en
het Europa van De Gaulle. „Ik poogde
de president ervan te overtuigen dat
die politiek (van De Gaulle) diep ge
worteld was in De Gaulle's opvatingen
over Europa en de wereld, die hij ge
durende zijn carrière steeds opnieuw
had herhaald." In een uitvoerig rapport
van zijn hand voor president Kennedy
zei Schlesinger letterlijk: „We hadden
vrijwel niets kunnen doen om hem te
weerhouden van wat duidelijk een
lang-gekoesterd doel is van zijn le
ven."
Schlesinger verwerpt zonder meer
het „sprookje" dat vooral de laatste
tijd nogal eens wordt gebruikt door de
tegenstanders van de politiek van de
Franse president dat hij keer op keer
van gedachten verandert. Niets is min
der waar. Zijn Europa-politiek van nu
is de praktische verwezenlijking van
gedachten die hij reeds in 1940 koes
terde. In zijn memoires (derde deel)
weidt De Gaulle uit over „het grote
plan dat ik voor mijn land heb ont
worpen." Schlesinger somt de punten
van dit plan op.
Engeland en de Verenigde Staten
wilden ons verwijzen naar een
tweede plaats onder de naties die
verantwoordelijk zijn voor de op
bouw voor de vrede. Maar ik was
niet van plan dat toe te staan,
ft Ik was van plan de Franse supre
matie in Europa te verzekeren.
Ik was van plan de opkomst van
een nieuw Reich dat opnieuw
een bedreiging zou kunnen vormen
oor Frankrijk's veiligheid te ver
hinderen.
rk was van plan samen te werken
met Oost, zowel als West, en, als
dat wenselijk zou zijn, de nodige
allianties aan te gaan, aan onver
schillig welke zijde, zonder ooit
enige vorm van afhankelijkheid te
accepteren.
Ik was van plan om de staten
langs de Rijn, Alpen en Pyreneeën
te overreden tot de vorming van
een politiek, economisch en stra
tegisch blok, om dat blok de positie
te geven van een derde wereld
macht, en als het nodig mocht zijn,
op te treden als scheidsrechter tus
sen het Russische en Anglo-Ame-
rikaanse kamp.
De reis die De Gaulle binnekort naar
Moskou maakt, is - zou zou men kunnen
zeggen reeds in 1940 voorbereid door
de man die nu Frans president is. Die
reis immers verhoogt het aanzien van
Frankrijk. Bovendien kan zij ertoe bij
dragen dat er in Europa een machts
evenwicht en vrede ontstaan door een
„verbond van Slaven, Germanen, Gal
liërs en Mediterranen", zoals hij in
zijn memoires schrijft.
De Gaulle is diep doordrongen van
het feit dat de Angelsaksen in de vijfde
eeuw hebben gekozen tegen Europa
door de zee over te steken en zich in
Groot-Brittannië te vestigen. Belache
lijk? Misschien! Maar zijn opsomming
van Slaven enz. zou het in de tijd
van Karei de Grote goed hebben ge
daan, meent Schlesinger. De Gaulle
wantrouwt de eilandbewoners. Dat
wantrouwen kreeg in de oorlog nieuw
voedsel.
In juni 1944 zei Churchill tegen hem:
„Als we ooit moeten kiezen tussen Eu
ropa en de open zee, zullen we kiezen
voor de open zee. Als ik ooit moet kie
zen tussen u en Roosevelt, zal ik Roo
sevelt kiezen."
De Gaulle wijst de NAVO in haar
huidige vorm af, omdat hij meent dat
Groot-Brittannië en de VS haar ge
bruiken als een middel om de supre
matie van de Angelsaksen in Europa te
bevestigen. Zijn Europa-koers is geen
verrassing. Hij heeft die koers her
haaldelijk in het openbaar uitgezet.
Hoe kon die dan verbazing wekken?
vraagt Schlesinger. Hij geeft het vol
gende onthullende antwoord. „Eén re
den was, naar ik tot mijn ontsteltenis
merkte, dat maar weinig mensen op
Buitenlandse Zaken De Gaulle gele
zen schenen te hebben." Hebben de
Europese politici hem wel gelezen?
,.De duizend dagen", deel II. Arthur M.
Schlesinger Jr. (Uitg. H. J. Paris, prijs
18,50).
BELGRADO (AFP) De correspondent
in Moskou van het Joegoslavische blad
Borba meldt dat de ministers van Buiten
landse Zaken van de landen, aangesloten
bij de verdragsorganisatie van Warschau,
in Moskou van gedachten hebben gewis
seld over de mogelijkheid van een con
ferentie van alle Europese landen, de
beide Duitslanden inbegrepen. Nagegaan
zou moeten worden, hoe de veiligheid in
Europa vergroot kan worden.
In diplomatieke kringen in Moskou,
werd er volgens Borba de nadruk op ge
legd, dat Frankrijk en enkele Scandina
vische landen belangstelling hebben ge
toond voor een dergelijke conferentie.
Men acht het in deze kringen wenselijk
dat het initiatief tot bijeenroepen van de
ze conferentie van het Westen uitgaat. De
mogelijkheid werd echter niet uitgesloten
dat de landen, die lid zijn van de ver
dragsorganisatie van Warschau, na de bij
eenkomst zelf stappen in deze richting
zullen ondernemen.
Advertentie
Haute Coiffeure - Salon de beauté
Santpoorterplein I, Haarlem, Tel. 60643
Benauwd. Het personeel dat de ventilatie
van ruim honderd wolkenkrabbers in
Manhatten (New York) bedient is in
staking gegaan. In een aantal gebou
wen tracht men de luchtverversing met
behulp van ingenieurs aan de gang te
houden. Dat is wel nodig want er wor
den zeer hoge temperaturen voor de
tijd van het jaar verwacht.
Sake op.Een distilleerderij van sake
rijstbrandewijn in de Japanse
plaats Toyama biedt de gebruikers bij
elke fles een gratis verzekering tegen
verkeersongevallen aan. Bij aankoop
van een fles sake in de luxe-kwaliteit
is men een weeklang' verzekerd voor
5.000 gulden.
Zelfverbranding. In Londen heeft een
jonge vrouw zich zelf in brand gesto
ken na zich met benzine te hebben
overgoten. Een voorbijganger doofde
het vuur. De vrouw bleef in leven. Een
reden voor haar daad is niet bekend.
Analfabetisme. Het aantal volwassen
analfabeten in de wereld is in de eer
ste helft van de jaren zestig toegeno
men, hoewel er percentsgewijze een
daling was. Dit staat in een rapport
van de UNESCO, de organisatie van
de Verenigde Naties voor onderwijs,
wetenschap en cultuur.
Arrestaties. Na ongeregeldheden in de
Panamese plaats Colon, waarbij drie
mensen werden gedood en een vijftig
tal gewond zijn 123 mensen gearres
teerd.
Emancipatie. De algemene vergadering
van de presbyteriaanse kerk van Cana
da heeft met 133 tegen 72 stemmen be-
besloten dat vrouwen toegang mogen
hebben tot alle kerkelijke ambten, dat
van predikant inbegrepen.
