(Mogelijk toch deelneming
van Britten aan ELDO
Eisenho zvers
in het goud
Zeeliedenbond
verwerpt
compromis
aan
U,
die
sigaret
zonder filter
kiest
De maniak
c
J
Van dag tot dag
Bij gelijkmatiger kostenverdeling
WarschaiT-landen|
wensen meer
zeggenschap
Kennedy bezocht
Albert Loethoeti
ramm
DONDERDAG 9 JUNI 1966
Europees belang
JOHANNESBURG (Reuter). Del
Amerikaanse senator Robert Kenne
dy, die een bezoek aan Zuid-Afrika
brengt, is gisteravond stormachtig
toegejuicht toen hij in een rede aan
de universiteit van Witwatersrand in
Johannesburg ervoor waarschuwde,
dat daar waar mensen van hun rech
ten beroofd kunnen worden omdat
hun huid donker is, anderen op de
jongste dag beroofd zullen worden
omdat hun huid blank is.
Schaduwkabinet van de
Spaanse troonpretendent
In 1936 bracht Rothmans of Pall Mall Ltd., als eerste
ter wereld, de 'King Size' sigaret uit
De kwaliteit eisende roker van vandaag verwerpt de
„ouderwetse korte sigaret" en kiest meer en meer de
echte wereldmerken in King Size.
Ook in Nederland is de 'King Size* Pall Mall Export het
snelst stijgende merk. De reden ligt voor de hand:
Pall Mall Export is 'King Size' èn boordevol met de
allerbeste, zongerijpte amerikaanse tabak.
Geniet ook U van het
wereldbekende aroma
van Pall Mali Exoort.
rook met Plezier!
Zij, die het wereld
bekende aroma in een
filtersigaret prefereren
- dit zijn er óók velen -
kennen reeds lang
Pail Mali Export Filter
als de amerikaanse
'King Size Filter'
van excellente klasse.
Pali Mali Export - Wereldbekend aroma
Kort nieuws
5erT\
Ben fascistisch fanaticus (die twee
woorden horen altijd bij elkaar!) heef! LONDEN (Reuier en AP). Britse ruimtevaartdeskundigen hebben ee*
de Haagse Courant een document doen beroep gedaan op de Labour-regering om het besluit zich terug te (rek ten
toekomen waarin het streven van een uit het Europese ruimteprogramma nader te overwegen. Vorige week heelt
fascistische groepering of kliek in Neder- Groot-Brittannië aan de Europese deelgenoten in de Europese Organisatie
land wordt onthuld om de provo-activiteil voor de Ontwikkeling van een Lanceerraket (ELDO) meegedeeld dat hei
anoniem te steunen, zodat de linkse par- zich terugtrok omdat de scherpe stijging van de kosten twijfel deed rijzen
tiien in ons land hun goede naam kwijt- aan de uitvoerbaarheid van het programma en omdat Groot-Bnltannie een
raken en de opinie des volks zich tegen te groot deel van de kosten draagt. In Parijs werd gisteren uit welingelichte
hen keert, om zodoende de situatie rijp bron vernomen, dat de regering-Wilson terug zou kunnen komen op ie
te maken voor een fascistische staats- besluit, zich terug te trekken uit de ELDO, als de deelgenoten akkoord
greep zouden gaan met een gelijkmatiger omslag van de kosten. Groot-Brittanme
Het hele geval lijkt vooralsnog meer op draagt nu veertig percent van de kosten,
een ultra-rechtse provocatiepoging dan op
een ongewild „lek". Waarschijnlijk is I De Britse minister van Luchtvaart,
het de bedoeling dat de provo's de naam Frederick Mulley, zal de andere landen
- van de ELDO op de Parijse ministerraad
krijgen dat zij op fascistische geldschie- die vandaag }n parjjs begint hun me
ters steunen. Misschien ook is het slechts vragen.
een lugubere aanstellerij van een waan- Het Britse besluit, zich uit de ELDO le-
denker. De provo-beweging is allesbehal-1 rug te trekken, zou pas vandaag worden
De Westduitse regering heeft de hoop
uitgesproken, dat Groot-Brittannië zijn
uittreden uit de ELDO nogmaals in over
weging neemt.
bekendgemaakt. Maar doordat het eer-
ve rechts en haar tamelijk vage ideeen der was uitgelekti geschiedde de bekend-
hebben in geen enkel opzicht een fascis- making ook eerder, dat wil zeggen vóór
tische inslag, integendeel. Dat fascisti- de Parijse bijeenkomst. Van Britse zijde
sche elementen ook in ons land op de js ontkend, dat de voortijdige b^endma-
king een manoeuvre zou zijn geweest om
loer liggen om in bestaande of ontstaande de andere zea deelgenoten in de ELDO te
actiegroepen te infiltreren, is niet denk- dwingen zich opnieuw te beraden over de
beeldig. De zwaai naar rechts die bij de kostenverdeling. Aan de andere kant
verkiezing» i. fco»,taW h.e.t
wellicht nieuwe hoop gegeven. Het ver- geven dat zij bereid zouden kunnen zijn
dachtmaken van andersgerichte stromin- de ELDO op een andere financiële basis
gen is een van de beginselen die ultra- te plaatsen,
rechts met voorliefde pleegt te beoefenen.
Voorshands echter lijkt het gevaar van
indoctrinatie in ons land moeilijk aan
wijsbaar. Handige exploitatie van een ge
bleken ontvankelijkheid voor extremisme
zou dat gevaar echter dichterbij kunnen
brengen. Een gewaarschuwd volk telt
voor twee. Onze vaderlandse geschiede
nisles bevat enkele zeer duidelijke hoofd
stukken, die gedetailleerd leren dat fas
cisme in geen enkele situatie aanvaard
baar kan zijn. Wie beseft dat fascisme
geen politiek stelsel doch een besmette
lijke ziekte is, die voornamelijk het her
sencentrum aantast en waarvan het
signalement zich kenmerkt door kadaver-
discipline, ziek nationalisme, knokploe
gen, persoonsverheerlijking, lijfwachten
en strijdliederen, heeft voorlopig waar
schuwingen genoeg. Misschien komt de
tijd dat een nationale concentratie van
tegen extremisme gerichte krachten nodig
zal blijken. Voordien echter is veel te
redden, indien de overheid een open oog
blijft hebben voor de zeer belangrijke de
tails van democratisch beginselvast
heid: Een vrije nieuwsgaring, een vrije
meningsuiting, een gegarandeerde on
schendbaarheid van de waarheidsinfor-
matie, een handhaving van de persoonlij
ke vrijheid en het recht en de eerbiedi
ging van de democratische, parlementaire
controle zonder omwegen of ontduikingen.
Zolang zij op die manier de teugels van
het gezag stevig in handen houdt, zonder
misbruik van haar gezag te maken of
rechts extremisme in haar eigen kring
toe te staan, is zij zelf de beste garantie
tegen datgene, wat de burger in deze on
gewisse tijd moet duchten.
De Eisenhowers waren woensdag
vijftig jaar getrouwd. Dat gouden
feest is op bescheiden wijze gevierd
op de boerderij van het echtpaar in
Gettysburg. Maar zelfs „bescheiden"
heeft altijd nogal omvang voor een
oud-president van de Verenigde
Staten. Dwight en „Mama" Eisen
hower hébben dan ook een drukke
dag gehad. Maar ze hebben zich
kostelijk geamuseerd en poseerden
bereidwillig voor de persfotografen
die het gouden paar wilden ver
eeuwigen. (Telefoto).
De Westduitse regeringswoordvoerder
Karl Günther von Hase zei dat zijn land
er grote waarde aan hecht, dat dit voor
Europa belangrijke gemeenschappelijke
project verder uitgevoerd wordt.
In 1961 besloten Australië, België,
Frankrijk, Groot-Brittannië, Italië, Ne
derland en West-Duitsland tot de oprich
ting van ELDO. Groot-Brittannië zou
38,79 percent van de kosten dragen en de
eerste trap van de drietraps Europese
raket leveren. De Europa-1 is de vorige
maand met succes in Australië gelan
ceerd.
De kosten van het ELDO-programma
worden nu geraamd op 1.5 miljard gul
den, meer dan het dubbele van de aan
vankelijke raming.
LONDEN (AFP) De Britse Bond
van Zeevarenden heeft het compromis
voorstel vervat in het interim-rapport van
een onpartijdige commissie van onder
zoek van de hand gewezen. Het voorstel
behelsde o.m. een loonsverhoging van 9%
percent over een periode van twee jaar en
uitbreiding van het aantal vakantiedagen
van 36 op 39.
De algemeen secretaris van het ver
bond William Hogarth, heeft de pers mee
gedeeld, dat de verwerping van de com
promis-voorstellen betekent, dat de orga
nisatie vastbesloten is tot een „strijd tot
het einde".
De Noorse bond van Transportarbeiders
heeft besloten alle Britse schepen in Noor
se havens te boycotten. Het besluit werd
genomen op verzoek van de Britse
bond.
Willy Lages, een van de grootste en
grofste misdadigers die de oorlog heeft
voortgebracht, is in vrijheid gesteld. Hij
is nu 65 jaar en blijkbaar lijdend aan
een kwaal, die verpleging noodzakelijk
maakt.
Verpleging van een zieke gevangene
die oorspronkelijk tot de doodstraf is ver
oordeeld, maar later in de termen viel
voor de omzetting van de doodstraf in
levenslang kan in een gevangeniszie
kenhuis geschieden of in een gewoon zie
kenhuis onder bewaking. In het geval La-
ges echter is de ziekte aangegrepen als
voorwendsel om de misdadiger in vrijheid
te stellen en naar zijn vaderland terug te
sturen.
Deze man heeft zijn straf niet uitge
boet. Zijn misdaden waren trouwens niet
voor uitboeten vatbaar, omdat zij de
waarde van zijn leven te boven gingen.
Niettemin hebben de Nederlandse autori
teiten gemeend, tot zijn invrijheidstelling
te moeten besluiten. Een nieuwe klap in
het gezicht van de nog overlevenden van
de oorlogsgeneratie, toegebracht door het
gezag dat om eerbied en gehoorzaamheid
vraagt, in naam van orde en recht.
Welke orde en welk recht hier worden
gediend, zal dat gezag zelf moeten ver
klaren. De verantwoordelijkheid voor de
ze stap moet, in deze tijd van wankele ver
houdingen, wel bijzonder groot worden
geacht.
WASHINGTON (Reuter) In een rap-1
port dat is opgesteld voor de subcommis
sie voor nationale veiligheid van de Ame
rikaanse Senaat, staat dat onder de leden I
van het pact van Warschau moeilijkheden
bestaan en dat de Oosteuropese leden van
het bondgenootschap bij de Sovjet-Unie
aandringen op meer zeggenschap. Vol-1
gens het rapport zou het vrij zeker zijn,
dat pogingen om de druk op de Sovjet-
Unie te verminderen zullen leiden tot een
of andere reorganisatie van het Warschau
pact.
Het Warschau-pact kwam in 1955 totl
stand en vormde een antwoord op de toe-1
lating van West-Duitsland tot de NAVO. I
De leden ervan zijn Bulgarije, Hongarije,
Oost-Duitsland, Polen, Roemenië, Tsje-
cho-Slowakije en de Sovjet-Unie.
Een van de redenen voor de vastbeslo- I
tenheid van Oosteuropese leden van he-tl
pact om meer zeggenschap te krijgen bij
beslissingen zou zijn, dat zij er niet veel I
voor voelen in een kernoorlog betrokken
te raken. I
In het Amerikaanse rapport wordt in dit I
verband onder meer gewezen op het een-1
zijdig Roemeense besluit de dienstplicht- I
termijn te verlagen van 24 tot zestien
maanden.
„De blanke draagt een groot deel van
de verantwoordelijkheid voor de tragi
sche gebeurtenissen in de pas onafhanke
lijk geworden Afrikaanse landen", aldus
de Amerikaanse senator.
„Wanneer we spreken over de walge
lijke gebeurtenissen in Kongo en elders
in Afrika, moeten we teruggaan in de ge
schiedenis om te zien wat de blanke heeft
gedaan toen hij in deze landen de macht
had. De vraag is of de blanke de Afrikaan
goed heeft opgeleid en voorbereid op on
afhankelijkheid. Wanneer men nagaat hoe
veel geweld er in de geschiedenis van de
Verenigde Staten voorkomt, waarom zou
men dan van Afrikanen iets beters ver
wachten.
Er luisterden ongeveer 8.000 studenten
naar de senator. Studenten die in de grote
aula geen plaats hadden kunnen vinden
luisterden buiten naar luidsprekers.
Tevoren had Kennedy een bezoek ge
bracht aan de gedetineerde Afrikaanse
leider Albert Loethoeli.
(Van onze correspondent)
BARCELONA. De Spaanse troonpre
tendent, don Juan de Bourbon Battem-
berg zoon van de laatste Spaanse ko
ning Alfons XIII heeft een schaduw
kabinet gevormd, vooruitlopend op de be
slissingen die het Spaanse staatshoofd,
generaal Franco, over zijn opvolging zal
nemen. Dit schaduwkabinet wordt, geleid
door de oud-ambassadeur in Parijs, de
graaf van Motrico. De redacteur van het
monarchistische blad „A B C", Luis An
son, staat aan het hoofd van de voorlich
ting. De graaf de Los Andes is belast met
Buitenlandse Zaken. De hoogleraar Luis
Agesta leidt het secretariaat voor „con
stitutionele wetten". Florentino Perez
Embid houdt zich met Binnenlandse Za
ken bezig en Jose Gonzalez is ge
noemd als minister voor Kerkelijke Za
ken.
Advertentie
fiothman» of Pali Mali «atabliahed 1890
6IImi
*20 King SUa sFgentten f J.50
World Copyright
PME->i
Gepakt. De Londense politie heeft twee
van de vier gevangenen die dinsdag uit
de gevangenis van Wormwood waren
ontsnapt gepakt. Bij de ontsnappingspo
ging waren zes gedetineerden betrok
ken. Twee van hen werden echter ge
vat, voordat zij over de zes meter hoge
muur waren geklommen.
Overwinning. De hervormingspartij, die
verleden week bij de algemene verkie
zingen in de Dominicaanse republiek
met de overwinning is gaan strijken,
heeft overweldigende meerderheden ge
kregen in Senaat en Kamer van Afge
vaardigden. Ze kreeg 22 van de 27 se
naatszetels. De resterende vijf zetels
zijn voor de Dominicaanse Revolutio
naire Partij. Van de 74 zetels in de
Kamer van Afgevaardigden kregen de
Hervormingspartij er 48 en de Revolu
tionaire Partij 26.
Een maniak is iemand die
zijn doel uit het oog verliest
en zijn middel gaat aanbidden.
Deze uitspraak moet zijn van
een persoonlijkheid die bittere
ervaringen met maniakken
heeft opgedaan en er een bij
zondere hekel aan heeft ge
kregen. Als men zijn definitie
nauwkeurig analiseert en aan
de praktijk gaat toetsen, komt
men tot de benauwende con
clusie dat er veel meer ma
niakken zijn dan men tot dus
ver heeft gedacht. Véél
meerEn ze zien er vaak
heel anders uit dan op het
portret, dat door het woord
„maniak" in de verbeelding
wordt opgeroepen.
Er is een raam aan oe
straatkant, dat gezeefd licht
doorlaat in een knusse kamer,
en gezeefde geluiden van bui
ten waar de betamelijke druk
te van volop levende mensen
heerst.
In de knusse kamer, aan
weerskanten van het raam
met de helderwitte vitrage,
brengen twee oude mensen
hun lege dagen door. De man
is zeventig, de vrouw negen
enzestig. Zij hebben beiden de
vriendelijke, wijze rust van de
oude dag men zou van hen
kunnen zeggen dat zij van'
jongsaf tot de rol van opa en
oma zijn uitverkoren. Hun be
wegingen zijn langzaam en
doordacht, omdat iedere be
weging een ontspanning en
~jy^een bezigheid is. Zij kijken
niet met schokjes van hun
dunne nekken naar buiten en
terug, maar draaien hun grijze
hoofden langzaam nu en dan
naar het gordijn, alsof zij een
zuinige keuze willen maken
uit datgene wat zij nog van
het leven kunnen zien.
Er zijn nooit twee mensen
geweest die elkander beter
behandelden dan deze. Zij
richten zich tot elkaar met
veelzeggende glimlachjes en
blikken vol genegenheid. Zij
koesteren elkaar alsof zij
plantjes kweken.
De man rust in zijn ge
makkelijke stoel tegen een
geborduurd kussen. De vrouw
legt haar afgesloofde benen
op een eikenhouten bankje,
dat liefderijk aangeschoven is.
Zij drinken op gezette tijden
hun koffie en hun thee, ma
ken traditionele ommetjes en
gaan vroeg tegelijk naar bed.
Op straat lopen zij stijfjes
gearmd elkander te bescher
men tegen alles wat deren
kan. Zijn wollen sjaal wordt
door haar geknoopt, haar
zwarte mantel wordt door
hem zorgvuldig opgehouden
bij het aantrekken. Zij inspec
teren elkanders veiligheid,
voordat zij de deur achter zich
dichttrekken. Zij voelen bei
den nog eens of de deur wel
echt dicht is.
En thuis richten zij hun,
doen en laten zorgvuldig naar
elkanders belangetjes. Op die
manier kunnen zij eeuwig
leven.
De man rookt dagelijks drie
sigaren. Over de wijze waar
op hij die rookt, zou een hand
leiding te schrijven zijn. De
sigaren worden genoten als
juweeltjes van geur en wel
daad. Als de as drie centi
meter lang is, wordt ze zorg-
vuldig afgetipt in de asbak
naast de stoel. Die asbak staat
op een laag tafeltje binnen het
bereik van de stramme arm.
Er is geen enkel probleem in
dit huis. Het omvat een rustig,
geduldig wachten op de Grote
Verandering, die met weder
zijdse liefde buiten de drem
pel wordt gehouden.
Maar op een dag zei de
vrouw, bezorgd en met zacht
verwijt: „Je rookt teveel".
De man glimlachte veront
schuldigend, haalde zijn
schouders op en zweeg. Hij
las ook kranten, maar in
kranten staan soms dingen die
niet meer bedoeld zijn voor
ouden van dagen. Hij had geen
last van zijn drie sigaren, al
leen maar plezier. Het plezier
dat een man van die leeftijd
kan putten uit drie sigaren, is
niet te schatten. Het zou méér
dan alleen plezier, zelfs
levenskracht kunnen zijn.
Toen de volgende dag het
tijdstip van de eerste sigaar
genaderd was, lag zijn si
garendoos niet op de oude
plek. Hij vroeg niets, maar
zocht en vond. Ze lag in de
la van het dressoir.
Hij stak een sigaar op en
genoot, maar minder dan an
ders. Want hij zag tersluiks
een bedroefde glimp in de
ogen van zijn vrouw. Hij rook
te tot de as drie centimeter
lang was, strekte zijn arm uit
maar de asbak was weg.
De as viel op de grond en de
vrouw slofte naar de keuken
om veger en blik. De man
zocht in de kamer naar de as
bak, maar die was nergens.
Hij vond een andere en nam
die mee naar zijn stoel. Er
waren asbakken genoeg in
huis, want hij had ontelbare
verjaardagen gevierd en zijn
getrouwde kinderen hadden
weinig fantasie.
„Je rookt werkelijk teveel",
zei de vrouw op een van de
volgende dagen. De man had
naar zijn sigarendoos moeten
zoeken en toen hij haar vond,
was ze leeg. Hij was knorrig
de deur uit.gesloft om nieuwe
te halen. Toen hij terug kwam,
vond hij nergens meer een as
bak. Hij gebruikte een leeg
koffiekopje, maar halverwege
de sigaar nam zijn vrouw het
kopje mee naar de keuken om
het af te wassen en weg te
zetten. Toen gooide de man
de as met opzet op de vloer.
De vrouw veegde het grijze
stof zwijgend op. De man liet
zijn sigaar uitgaan en legde
de peuk op het glanzend hout
van het tafeltje. De vrouw
nam het stuk sigaar tussen
duim en wijsvinger en liet het
in de kolenemmer vallen.
Er ontstond een stille strijd,
die zonder woorden of ver
wijten werd gevoerd. De man
rookte door, de vrouw veegde
en zuchtte. Alle asbakken
waren uit het huis verdwenen.
Blik en veger kregen hun
vaste plaats bij het raam.
Ieder flentertje as werd met
een opgeveegd. Ook de si
garen verdwenen voortdurend
op een geheimzinnige manier.
Toen de man nieuwe wilde
kopen, bleek zijn portemon
nee verdwenen. Hij kocht op
krediet en zocht het huis van
nok tot kelder door. Zijn beurs
kwam uit een lege inmaak-
fles in de kelder. Daar lagen
ook tien sigaren.
De volgende dag was de
kelder op slot en de sleutel
verdwenen. De man zocht
twee dagen in stilte naar de
sleutel, toen gaf hij het op.
Hij rookte niet meer.
De liefde van de vrouw leek
verjongd en verhevigd. Kop
jes chocolademelk wisselden
af met koffie en thee, er kwa
men snoepjes en hapjes.
Veger en blik verhuisden
weer naar de keuken. Het huis
was glanzend schoon en fris
als een lentetuin.
De man had echter een
schichtige blik in zijn ogen
gekregen. Het was alsof hij
voortdurend iets zocht. Zijn
handen beefden en zijn onder
lip zakte wat uit. 's Nachts
droomde hij hardop van as
bakken en sleutels. Hij werd
kinds en ziek en stierf.
En op de dag van de be
grafenis was het huis schoner,
glanzender dan ooit. De
vrouw zat die middag in haar
stoel bij het raam en herdacht
haar man met bedroefde lief
de. Haar gordijnen waren
helderwit en nergens viel een
stofje te bespeuren. Kinderen
en buren hadden haar over
stelpt met bewijzen van mede
leven en genegenheid. Want
niemand wist dat zij een ma
niak was.
Uitgeniesd. June Clark, die sinds januari
vrijwel onafgebroken niesde, is van haar
kwaal verlost. In het ziekenhuis in
Miami, niesde zij woensdagmorgen
vroeg voor de laatste maal.
Vliegtuigongeluk. Twaalf mensen, on
der wie hoge Indonesische luchtmacht
officieren, zijn woensdag om het leven
gekomen, toen het hefschroefvliegtuig
waarin zij zaten, bij Tasikmalaja in
West-Java neerstortte.
Schorsing. Twee popen van de Russisch-
orthodoxe kerk uit Moskou, die in de
cember 1965 een brief aan president
Podgorny hadden gezonden, waarin zij
protest aantekenden tegen de kerkver
volging, zijn de vorige maand ge
schorst. Dit is woensdag in Moskou
meegedeeld door aartsbisschop Alexis,
die belast is met het bestuur van het
patriarchaat van Moskou.
Ongeluk. Bij een spoorwegongeluk in Hes
sen hebben woensdag 43 mensen ver
wondingen opgelopen. Door het ver
schuiven van een bouwkraan die op een
goederenwagon werd vervoerd, werden
de zijkanten van vijf wagons van een-
passerende passagierstrein zwaar be
schadigd.
Vals. Interpol heeft alle banken in Euro
pa gewaarschuwd naar aanleiding van
een mislukte poging valse biljetten van
vijf pond van de bank van Schotland in
Zürich te verzilveren.
Protest. Meer dan honderd professoren,
docenten en studenten liepen woensdag
weg van eèn diploma-uitreikingsplech
tigheid aan de universitaat van New
York, toen de Amerikaanse minister
van Defensie, McNamara, een eredoc
toraat kreeg. Het demonstratieve optre
den protest tegen McNamara's rol „als
een van de mede-verantwoordelij ken"
voor de oorlog in Vietnam.
Kosmos. In de Sovjet-Unie is dinsdag
de 120ste kunstmaan in de Kosmos-
serie gelanceerd. Deze satellieten zijn
onbemand en hebben instrumenten
voor wetenschappelijke waarnemingen
aan boord.
