FILATELIE Frisse dranken met ijs of tic" voor zomerse dagen Literaire kanttekeningen m m Bridge IHi Pompelmoesdrank Kersendrank Citroendrank Tomatendrank Yoghurtcocktad Yoghurt a la belle Hélène ZATERDAG 9 JULI 1966 Erbij 17 r'Fj wm, mm. mm. w/m r WÊ 'W,\ B. Dukel C. J. E. Dinaux GROOT-BRITT ANN IË. Op 8 augustus zal een serie van vier, alle in de waar de 4 d., verschijnen met afbeeldingen van vogels (kapmeeuw, pimpelmees, roodborstje afbeeldingen merel). De vier zegels zijn samenhangend gedrukt in een blok. POLEN. Ter gelegenheid van het duizendjarig bestaan van de Poolse staat zullen op 21 juli vier zegels, twee van 60 gr. en twee van 2.50 zl. in omloop worden gebracht. De ene zegel van 60 gr. toont de Poolse adelaar en de andere de Poolse vlag. Dezelfde afbeeldingen komen ook voor op de ze gels van 2.50 zl. GHANA heeft een serie van vier waarden het licht doen zien naar aan leiding van de ingebruikneming van het nieuwe gebouw van de Wereldgezond heidsorganisatie (WHO) te Genève: 6, 15, 24 en 30 p. Afgebeeld zijn een ma quette van het gebouw, het embleem van de WHO en de Ghanese vlag. LIECHTENSTEIN. Op 6 september zal een serie van vier waarden worden uitgegeven, waarop de wapens van oude adellijke geslachten uit Tiesen voorkomen: 20 rp. Herrn von Richen- stein, 30 rp. Junker Vaistli, 60 rp. Edle von Trisun en 1.20 fr. Die von Schiel (afbeeldingen). RWANDA. Als propaganda voor de strijd tegen de kernwapens is een se rie van zes zegels verkrijgbaar gesteld in de waarden 20, 30, 50 c., 6, 15 en 18 fr. De zegels laten vliegtuigen, val lende bommen, een vuurgloed, het An- ti-Atoombom-Actie-embleern en een moeder met kind zien. FRANKRIJK. Een postzegel van 0.25 fr. is uitgekomen ter gelegenheid, van de inwijding van de brug van Oléron. De zegel geeft een gezicht op deze 302 7 meter lange brug die een ver binding vormt tussen het eiland Oléron en het vasteland. OOST-DUITSLAND. Voor de interna tionale tuinbouwtentoonstelling in Er furt is een serie van drie waarden ver schenen. Op de zegels zijn bloemen af gebeeld: 25 pf. alpenroosje ,40 pf. dah lia en 50 pf. Perzische cyclaam. IJSLAND. Op 4 augustus zal een se rie van vier frankeerzegels worden uit gegeven, die het natuurschoon van dit land in beeld brengt: 2.50 kr. Lóndran- gar (West-IJsland), 4 kr. Myvatn (Noord-IJsland), 5 kr. Bulandstindur (Oost-IJsland) (afbeelding) en 6.50 kr. Dyrhólaey (Zuid-IJsland) EGYPTE. De presidenten Nasser van Egypte en Aref van Irak onderte kenden op 26 mei 1964 in Cairo een akkoord dat een stap bedoelt te zijn op weg naar een eenheid tussen Irak en Egypte. Ter herinnering aan dit feit is een postzegel van 10 mills uitgekomen met als voorstelling een brandende toorts, vastgehouden door twee handen de ene met een manchet in de kleurefi van de Egyptische en de andere met een manchet in de kleuren van de Iraakse vlag. SPANJE. Het zesde Wereldbosbouw- congres, dat in Madrid onder auspiciën van de Voedsel- en landbouworganisa tie van de UNO (FAO) is gehouden, was aanleiding tot uitgifte van een postzegel van 1 pta. Het ontwerp be staat uit de wereldbol en een boom. VERENIGDE STATEN. Als eerste waarde van een serie „Amerikaanse folklore" zal op 24 september een post zegel van 5 cents in circulatie worden gebracht. De zegel is gewijd aan John Chapman (1774-1845)bijgenaam Johnny Appleseed, een zonderlinge fi guur die door het Midden-westen van de Verenigde Staten trok om appelbo men te planten. Afgebeeld is Johnny Appleseed met een schop over zijn rechterschouder en een zaadtas in zijn linkerhand; achter hem een grote ap pel. OOSTENRIJK. Ter gelegenheid van de eerste internationale jaarbeurs te Wels zal op 22 augustus een postzegel :s» i) van 3 s. (blauw) verschijnen, die het hoofdgebouw van het jaarbeursterrein vertoont, (afbeelding). In de Velser Sportweek wordt er één avond op de gong gespeeld. De Velser Sportstichting organiseert dan in samen werking met DC1J een snelheidstoernooi waaraan vele oude liefhebbers deelnemen. Het winnend „Gas en Waterleiding"- kwartet behaalde een fraaie zege op de vislossers. Het ging als volgt. DOOOOOOOCOOOOOCOOOOOOOOOOOÜOCCOOOOOOOOOOOOO'^OOOOOOOÜCX'OO ooooooocooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooocioooocx: Zwart: zes stukken op 9, 12, 15, 19, 22, 31. Wit: zes stukken op 25, 39, 40, 41, 43, 50. Door de gongslag om de tien seconden moest er snel worden beslist. De captain L. C. Vooys had als laatste zet voor wit 47-41 gespeeld waarna zwart 31-36 ver volgde. Prachtig en geestig won wit door 2) 39-34 36x47. 3) 25-20 15x24. 4) 43-38 en nu staat de zwarte dam voor de keuze 33 of 29. Op 47x29 34x3 met vrij gemakkelijk eindspel. Op 47x33. 5) 34-30 24x44. 6) 50x8 waarna het David en Goliath"-eindspel geen moeilijkheden oplevert voor de winst. Het beste is voor zwart 19-23. 7) 8-3 9-13. 8) 3-20 23-28 of 9) 20-15 met winst. Bijzonder geestig was de winst van de heer M. H. Hulh in zijn partij tegen M. Bal. Het was een contactloze stelling waarin wit een slagzet speelde welke vrij onbekend is. DOOOOOOCOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCCOOOOOOOOOCCCOOOOOOOOOOOOOO Zwart: 11, 12, 13, 15, 16. 18. 19, 21. Wit: 31, 32, 33, 34, 38, 39, 42, 48. Wit: de heer Hulh speelde aan zet 1) 32-28 18-23? Zwart liet 31-36 toe, om dat 23x43 26x6 43-49 voordelig voor zwart is. Bijzonder verrassend won wit proble matisch door 2) 31-27 21 of 23. 3) 33-29 x 32. 4) 29-24 19x30. 5) 34x25 43x34. 6) 25-20 15x24. 7) 42-38 32x43. 8) 48x6. De Velser Sportstichting onze hartelijke dank voor het organiseren van het uit stekend geslaagd sneltoernooi. Voor onze liefhebbers van de problema tiek twee problemen ter oplossing waarin wij vooral aandacht vragen aan de eind stand. Het zijn vraagstukken van school meester Leen de Rooy uit Heerlen. „wit wint" volgens de auteur. Hoe denken de oplossers daarover? De componist wint door 3-8 4-10 18-22 anders 10-28 10-14 8-12 14x23 en nu speelt de heer Rooy 13-18. Maar is er nog winst na 12-17? Het komt ons voor dat de oplossers uit de eindstand wel een remise-spelgang zul len ontdekken. Goede oplossingen krijgen wij van de heren V. J. Petege te Zand voort, M. Kerkweg te Velsen-Noord en J. Blok te IJmuiden. TOLOESJ OOOOOOOOQQOdOOOOQOOOUCX XDOOCXX OCOC oooooooooooocx BOTWINNIK FAVORIET IN IBM-TOERNOOI Deze week is te Amsterdam het zesde I.B.M.-toernooi gestart. In de groot- meestergroep spelen vijf grootmeesters, onder wie Botwinnik en vijf meesters, van wie vier landgenoten van ons zijn. Botwinnik, vele jaren lang wereldkam pioen, zal wel door de meeste schaak liefhebbers als favoriet worden aange merkt. Terecht? Hec is een bekend feit dat een schaakmeester zijn grootste kracht pleegt te bereiken tussen zijn 30ste en 40ste, vervolgens een jaar of tien on geveer op peil blijft, doch na zijn 50ste in speelsterkte notoir achteruit gaat. Bot winnik, geboren in 1911, behoort dus in theorie op zijn retour te zijn. Maar de praktijk valt tot dusverre mee. Botwinnik heeft zulks nog onlangs treffend geïllus treerd in de jaarlijkse ontmoeting Mos kou—Leningrad (resultaat 40'/239V2 door grootmeester Toloesj daarbij twee maal overtuigend te verslaan. Uit beide partijen laten wij het belangrijkste volgen. In de eerste had Botwinnik zwart. Hij speelt afwachtend, maar strategiscn ge zond, zodat de witspeler niets kan berei ken. Kennelijk voelt Toloesj zich echter verplicht, met wit op winst te spelen, zo dat hij vermoedelijk reeds in tijdnood twee dubieuze pionoffers brengt in uiterst onoverzichtelijke stelling. Het resultaat is averechts; niet wit doch zwart kan winnend combineren. Wit: A. Toloesj. Zwart: dr. ir. M. Botwinnik. 1) e2-e4 g7-g6. 2) d2-d4 Rf8-g7. 3) Pbl- c3 d7-d6. 4Rcl-e3 c7-c6. 5) Ddl-d2 !)7-l>5. Botwinnik heeft een origineel openings systeem gekozen. Het merkwaardigste is, dat hij voorlopig Pg8 niet ontwikkelt, om te voorkomen dat wil met-iiLS- ipn ge- l'ianchetteerde raadsheer g7 afruilt. 6) Rfl-d3 Pb8-d7. 7) Pgl-f3 Rc8-b7. 8) P.-3- e2 Dd8-c7. 9) c2-c3 e7-e5. 10) h2-h4 Pd7- f6. 11) Pe2-g3 Pf6-g4. Zwart verweert zich actief tegen de met h2-h4 ingeleide wilte agressie en bewerkt afruil van de belang rijke witte dameloper, waarna hij Pg8 zon der bezwaar kan ontwikkelen. Een op merkelijke openingsbehandeling. 12) li4- h5 Pg4xe3. 13) Dd2xe3 Rg7-h6. 14) De3-e2 Pg8-f6. 15) d4xe5 d6xe5. 16) Pf3-d2 Rb7- c8. Beide spelers laten hun tegenstander zo lang mogelijk in het onzekere betref fende de toekomstige standplaats van hun koning en gaan eerst omgroeperen. 17) a2-a4 b5xa4. 18) Talxa4 Rc8-g4. 19) f2-f3 Rg4-e6. 20) Rd3-c4 Re6-d7. Zwart wil af ruil van wits slechte loper niet toelaten. 21) f)2-b3 Ke8-f8. Korte rochade zou falen op hg6:. 22) De2-f2 Rd7-e8. Maast plaats voor het paard. 23) Pg3-e2 Pf6-d7. 24) Ta4-a6 Kf8-g7. 25) 0-0 Pd7-b6. 26) Rc4-d3 Re8-d7. 27) Pb3-c5 Th8-d8. 28) h5xg6 h7xg6. 29) f3-f4 e5xf4. Tot hiertoe waren de strategische manoeuvres van beide partijen wel te begrijpen. Maar de gedachtengang van de witspeler van hier af vermogen wij niet meer te volgen. 30) Pe2-d4 (Wat was er tegen 30) Pf4:? 30) Td8-e8. 31) b2-b4 Rd7-c8. 32). Ta6-a5 Pb6-d7. 33) Pc5xd7 Rc8xd7. 34) Tfl-al Te8-e7. 35) Rd3-r4 En waarom dit prijsgeven van pion e4 in plaats van bijvoorbeeld Pb3 met aan val op a7? Tijdnood? 35) Te7xe4. 36) Ta5-c5 BOTWINNIK (aan zet) BOTWINNIK (aan zet) Zwart schijnt gelijk te krijgen. Wat heeft wit anders dan het opgeven van het loperpaar met Rf6:, waarna tegenover de verzwakking van zijn pionnen geen com pensatie meer staat? Botwinnik geeft het tactische antwoord! 16) f4-f5ü e6xf5. Op 16) hg5 17) fg6: wordt de zwarte koningsstelling uit eengeslagen. 17) Rgoxf6 Dd8xf6. 18) Tflxf5 Pg6-f4! Niet bijvoorbeeld 18) De7. 19) Tf7:t 20) Dg6: met pionwinst. 19) Tf5xf6 Pf4xd3. 20) Tf6xf7! De pointe; zwart moet doorbijten om niet zonder compensatie een pion te verliezen. 20) Pc4xb2. 21) Tf7xf8ft Kg8xf8. 22) Tdl-flf Zo ontkomt wit aan de paard vork. Alles klopt precies. 22) Kf8-e8. 23) Rc4-e6 Ta8-d8. 24) d4-d5 De geïsoleerde pion is getransformeerd in wits grote troef. Weliswaar kan (en moet) zwart hem veroveren, maar zulks ten koste van de zevende rij. Na 24) Rc8. 25) Tf7 Re6.\ 26) de6: ±d6. 27) Tg7: Te6:. 28) Ta7: had wit een gewonnen eindspel. Als Botwinnik in Amsterdam zó speelt, zal wel blijken dat men hem terecht als de favoriet aanmerkt. Mr. Ed. Spanjaard U speelt in een parentoernooi, zuid Is gever en OW staan kwetsbaar. OW krij gen de volgende kaarten: VB 9 A 8 7 2 O H IQ 3 li 9 6 2 OOOCKXJOOCXXÏOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOC Zwart: elf stukken op 1, 3, 7, 10, 11, 12, 13, 17, 18, 20, 24. Wit: tien stukken op 16, 21, 22, 26, 27, 28, 31, 33, 34, 35. No twee. DOOOOOOOOOCX OCXXXXXXXXXXXXXXJOOOOOOOOOOCOOP ~*X)OQOOOOOOOOO 'VZM p 8 M r/Mi. OOOOOOOOOOOOOCODOOOOOOOOOOOOOCOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOC Zwart: acht stukken op 1, 3, 10, 16, 20, 24, 30 31 Wit: acht stukken op 12, 18, 22, 26, 37, 38, 35, 43. Nu is de eindstand na de oplossing „Wit speelt en wint" zwart drie stukken op 3, 13, 18. Wit dam op 4. Zwart aan zet en XXDOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO TOLOESJ Wit heeft zich met zijn bizar spel in de nesten gewerkt. 36) f4-f3! Dreigt Re3, terwijl wit fg2: met openscheuren van de witte woningsvleugel niet mag toe laten. 37) Df2xf3 Rh6-e3f en wit capituleerde. Zie 38) Kfl Tf4 of 38) Khl Th4f. In de tweede partij zien wij tegenover elkaar het voordeel van het loperpaar en het nadeel van een geïsoleerde pion. Wit: Botwinnik. Zwart: Toloesj. 1) c2-c4 Pg8-f6. 2) Pbl-c3 e7-e6. 3) d2- d4 Rf8-b4. 4) e2-e3 c7-c5. 5) Pgl-e2 d7-d5. 6) a2-a3 Rb4xc3+. 7) Pe2xc3 c5xd4. 8) e3xd4 d5xc4. 9) Rflxc4 Pb8-c6. 10) Rcl-e3 0-0. 11) 0-0 b7-b6. 12) Ddl-d3 Rc8-b7. 13) Tal-dl Wit heeft het loperpaar, maar zijn d-pion is geïsoleerd. De juiste strate gie hiertegen voor zwart is het bezetten van het veld vóór die pion. Zwarts vol gende zet is dan ook positioneel juist, maar er zit een tactische kink in de kabel. Zwart had eerst 13) h6 moeten spe len. 13) Pc6-e7(?) 14) Re3-g5! Pe7- g6. De penning door Rg5 maakt het be zetten van d5 met een paard te gevaarlijk. Het gaat nu om de opmars d4-d5, welke voorlopig nog afstuit op Pe5. 15) f2-f4! h7-U6. West A 10 3 9 V 10 9 4 O A V HB 7 3 Oost Veronderstel dat NZ voortdurend pas- sen en OW bieden: west past oost één bansatout west twee klaver (Stayman- Conventie, vragend naar vierkaart in hoge kleur bij oost) oost twee harten west vier harten einde. Tegen vier harten komt zuid uit met schoppen negen en de vraag is hoe oost moet spelen. In de eerste slag wint de afel (west) de slag met schoppenboer noord speelt de twee bij. Maak eerst eens uw eigen speelplan, alvorens verder te lezen. Het spel kwam voor bij de wereldkam pioenschappen voor dames en vaak trachtte oost de problemen als volgt op jSsen\ sfaS 2 met ruitenaas naar de hand en in slag 3 de hartenvrouw na met de bedoeling, eerst op hartenheer en later zo nodig op de hartenboer te snijden. De hartenvrouw gaat verloren aan de heer van noord (zuid bekende harten) en noord vervolgde met schoppen, die met de schoppenvrouw in west gewonnen werd. Oost ging weer met ruiten naar eigen hand, speelde harten tien en sneed nogmaals. Noord had echter ook de har tenboer, zodat reeds twee slagen ver loren waren. Alles hing nu af van het goed zitten van klavervrouw. Noord had oorspronkelijk gehad: H6542 9 H B 6 0 9 7 3 V 8, zodat het contract toch nog gemaakt werd! OW verloren slechts twee slagen in troef alsmede klaveraas en scoorden daarmee 620 punten. Aan één der tafels speelde het sterke Amerikaanse damespaar Gruver-Sachs tegen de Griekse speelsters Kyriakides- de Sousa. Nadat zuid en west hadden ge past, opende de Griekse noord-speelster met één schoppen oost volgde met één Sansatout zuid paste west bood twee schoppen (forcing, informerend naar vier kaart) oost drie harten west vier harten. Zuid kwam uit met schoppen negen en mevrouw Sachs (oost) slaagde er op vrij eenvoudige wijze in elf slagen te maken voor de zeer goede score van 650 punten. In slag 2 speelde zij harten aas van tafel na en in slag 3 een kleine harten noord was verplicht harten heer te nemen en verder ging voor OW alleen nog maar klaveraas verloren. Het probleem hoe de hartenkleur pre cies moest worden aangespeeld, werd voor mevrouw Sachs reeds tijdens het bieden opgelost. Noord moest voor haar ope ningsbod in derde hand toch wel enkele plaatjes hebben, zodat er voor oost aan deze tafel geen reden was de dubbele hartensnit over de zuidspeler te nemen. Het succes der Amerikaanse dames op dit spel was in feite een afstraffing van noords slechte derde-hands openingsbod. Sommige spelers menen te moeten ope nen om de tegenpartij „af te houden", doch tegen sterke spelers heeft dat als regel geen enkel effect. Noord had er ook weinig belang bij de partner in te lichten over de schoppenkleur deze was veel te zwak om er bepaald een uitkomst in te wensen. Had noord eenvoudig gepast, dan waren de problemen in vier harten voor OW veel groter geworden en had oost wellicht, als aan de andere tafels, de normale speelwijze gevolgd: de dub bele snit in harten. Het woordje „pas" blijkt moeilijk te zijn in bridge ook in Griekenland! ENIGE TIJD GELEDEN kon digde een van de grootste Nederlandse grootwinkelbe drijven aan, dat het een aanval op de Nederlandse, biermarkt zou ondernemen met bier uit eigen brouwerij (Pieters) en tegen scherp concurrerende prijzen (drie kwart liter flessen tegen de prijs van pullen). Die aankondiging her innerde mij aan een liedje dat enige jaren geleden vele malen per dag uit de luidspreker schalde: „Dorst is erger dan heimwee" (ge zongen door Freddy, een bekend smartlappen zanger). Een van zijn andere successen was: „Es gibt kein Bier auf Hawaii", en dat verdriet nog steeds de vereniging voor vreemdelingenverkeer ter plaatse. Zij heeft nu officieel geprotesteerd tegen dit al jaren bestaande drank lied. De Duitsers, aldus de Ha- waiiaanse vereniging, mijden het eiland, omdat zij echt denken, dat zij daar van het gerstenat versto ken zullen zijn, terwijl destijds toch vele van de beste Duitse brouwers naar de Verenigde Staten zijn ge trokken. Zo ziet u wat een eenvoudig smart- lapje teweeg kan brengen. Dorst en drinken zijn overigens al jaren gelief koosde onderwerpen van liedjeszan gers, conferenciers, schrijvers en teke naars. Ook Nederland wordt langza merhand een dorstiger land, als we tenminste de brouwers mogen geloven, die over de eerste zes maanden van dit jaar in het binnenland 6.7 percent meer hebben omgezet, de uitvóer met 7.9 percent zagen toenemen en de in voer met 9.7 percent verminderen. Welk aandeel de reclamecampagne in de Nederlandse dagbladpers daarin heeft gehad zal nog moeten blijken. Voor de zomerse dagen ditmaal een serie recepten voor gezonde, frisse al coholvrije dranken, die u ook voor, de liefhebbers van iets sterkers kunt „aan passen". (Steeds voldoende voor acht personen, tenzij anders aangegeven). Als basis kunt u spuitwater of melk gebruiken. met suikerstroop en water in de mixer tot moes draaien. Zeven door een doek en met ijsblokjes in glazen opdienen. In plaats van water kunt u natuurlijk ook spuitwater gebruiken. Voor de gasten die iets krachtigers prefereren, doet u een „tic" (jong, oud of wodka) in het glas. Vier pompelmoezen (goed-Neder- landse benaming voor grape fruits) of twee blikjes pompelmoessap, twee si naasappelen, een citroen, vijf eetlepels poedersuiker, een fles spuitwater of .een liter gewoon water. Sinaasappelen en citroen goed wassen en in stukjes snijden. Pompelmoezen uitpersen. Al les in de mixer doen, heel fijn draai en, daarna zeven, spuitwater erbij gie ten, suiker erdoor roeren en in de ijs kast laten afkoelen. Over blokjes ijs in glazen schenken. Deze drankjes kunt u als ze niet voor de jongsten onder ons bestemd zijn een licht-alcoholische tic geven met jonge, oude, gin, citroenjenever of sinaasappellikeur. Dat zal ook he lemaal van de gelegenheid afhangen. Uw kaartvrienden zullen een andere voorliefde hebben dan de jeugd die om vier uur uit school komt. Per persoon een eetlepel suiker in weinig water opkoken, totdat een sui- kerstroopje is verkregen. In anderhalf glas Water twee in stukken gesneden citroenen met de suikerstroop koken (niet langer dan vijf minuten). Vervol gens drie citroenen uitpersen en deze met de vruchtenpulp die in de pers is achtergebleven bij het kooksel doen. Giet er nog een groot glas water bij. Dan alles in de mixer doen en heel fijn draaien. Zeven en er tenslotte een liter spuitwater bij gieten. Laten afkoe len en heel koud opdienen met een blokje ijs in elk glas. Vier grote tomaten, twee appelen, twee sinaasappelen, zes eetlepels sui kerstroop (koken zoals wij hierboven hebben beschreven). Eén liter water. Tomaten, appelen en sinaasappelen schoonmaken, in stukken snijden en Een half pon kersen, een lepel suikei per persoon, wat water. De goe< schoongemaakte kersen met suiker ii weinig water tot moes koken. In d« roerzeef uitstorten en even draaien. De pitten blijven in de zeef achter. Van de siroop die u nog wat kunt laten in koken doet u in elk glas een eetlepel. Bijvullen met spuitwater en een blok je ijs. U kunt de vruchtenmoes ook goed gebruiken wanneer u bijvoorbeeld yoghurt als nagerecht heeft. Klop de vruchtenmoes dan met de yoghurt even op in de mixer. U hebt ervoor nodig: half flesje yog hurt, vier lepels gecondenseerde melk, het sap van twee sinaasappelen, een weinig suiker. Alles samen goed klop pen, daarna koud laten worden in de ijskast. Opdienen in cocktailglazen. Voor volwassenen kunt u er een glaas je cognac doormengen. Het is een cock tail die na een vermoeiende werkdag een verkwikking betekent. Tenslotte een buiten het bestek van deze aflevering van de rubriek vallend yoghurtrecept. U hebt ervoor nodig: een half flesje yoghurt, een ei, een paar lepels suiker. De yoghurt giet u uit in een schone doek die u even in een pannetje of trechter laat hangen. Bind de doek dicht en hang hem een paar uur op boven de gootsteen. Wanneer er geen druppeltje vocht meer uit komt, maakt u de doek voorzichtig leeg in een kom. Klop er het geel van het ei doorheen met de suiker. Geef elk een paar lepels van dit mengsel op een schaaltje dat u nog kunt gar neren met wat vruchtjes. Het lijkt weinig, maar het is een-alle-gaatjes- vullend-toetje. GASTON GOURMET Vervolg van pagina 13 zichtbare taalstructuren „zonder in houd" ooit bij machte zou zijn om als poëzie de verloren eenheid van leven te herstellen. Maar een man als Frans Vanderlinde gelooft met alle intensiteit van zijn zintuigen, zijn bloed, zijn pri maire levensgevoel in de mogelijkheid van het misschien (wellicht?) onmoge lijke, en ik kan niet anders zeggen dan dat ik geloof in dat geloof, ai deel ik het niet, dat ik respect heb voor het élan waarmee deze jongeren iets ondernemen dat creatief bevrijdend, verjongend, verruimend werkt en on loochenbare overeenkomsten vertoont met hetgeen in de muziek en beelden de kunst al vrij ver voortgang heeft gemaakt. HET TIJDPERK, aan het begin waarvan wij staan, is er één dat uni verseel grenzen doorbreekt: grenzen tussen de wetenschappen, de kunsten, de planeten, de volken, de godsdien sten, de levensgevoelens. Een ander menstype is bezig te ontstaan, dat de elementaire waarden van voorheen niet teniet doet, maar anders groepeert, an ders laadt en richt, overrompeld als het is door volstrekt nieuwe noties van de ondoorgrondelijke universele sa menhang. Een grootscheepse verken ning van onvermoede levensgebieden is gaande, waarvan de uitkomst onvoor zienbaar is. In dat alomvattende pro ces van „heroriëntatie", van toevoe ging van die nieuwe levensgebieden aan het menselijk bewustzijn, is de moderne kunstenaar niet passief, maar naar zijn beste krachten mede-crea tief: hij helpt ontdekken, integreren, ordenen, verhelderen. Dat daarvoor eerst een „afbraak" van het door de nieuwe inzichten en mogelijkheden achterhaalde wereldbeeld noodzakelijk was, spreekt vanzelf: het zogenaamde „nihilisme" was (en is ten dele nog) onvermijdelijke voorarbeid. Maar als de spatialistische dichters, die de men selijke taal trachten te ontkluisteren van voorbijgestreefde normen en vor men om tot de taai-zelf terug te ke ren, verklaren dat hun poëzie „ont snapt aan de verouderde maatschap pijen, aan een voorraad beschikbare gedachten die sinds jaren onveranderd bleef en waarin alle omwentelingen uiteindelijk tenietgingen", dan getuigt dat van een prometheïsche vermetel heid in de beste zin, van een levens wil en een geloof in toekomstige le vensvormen, die de fase van het'„ni- hilisme"overwonnen heeft. MISSCHIEN zal er uit deze klank composities in het geheel niet iet» voortkomen dat poëzie is. Niemand im mers kan in wat hij ook onderneemt vergeten wat hij weet, niemand kan in zichzelf de door eeuwen en eeuwen ge accumuleerde culturen ontkennen een steeds zal. als het nieuwe zich begint te consolideren, blijken dat dit „nieu we" met talloze vezels en zenuwen ver bonden is met het „oude". Maar het zal een mutatie hebben ondergaan: men vergelijke het middeleeuwse wereld beeld met het hedendaagse. In dat ver band gezien doet het er weinig toe in hoever de toekomstige poëzie van de wordende mens nog poëzie in de min of meer traditionele zin kan worden ge noemd. Het zal menigeen moeite kosten om de „taalstructuren" van de spatialisti sche en aanverwante poëzie te benade ren, evenals de moderne muziek waarmee deze taaicomposities een es sentiële overeenkomst vertonen (Stock- hausen, Bério, Pousseur enz.) bij traditionele luisteraars weerstanden oproept van eenzelfde aard als het wantrouwen tegen de abstracte beel dende kunst. Men moet trouwens niet op al te veel instemming hopen: elk avant-gardisme verliest aan kracht naarmate het erkenning vindt! Niette min: „Vers-univers" is een symptoom, een levensteken, een van de vele die de ontketende nieuwe krachten in de mensenwereld trachten te bundelen tot een nieuw wereldbeeld. Op grond daar van adviseer ik belangstellenden om bij de redacteur van „Vers-univers" (Frans Vanderlinde Brittenoord 43, Rotterdam 26) een exemplaar van dit eerste programmatische nummer aan te vragen a raison van een rijksdaal der.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1966 | | pagina 17