c
D
Ruimte onderzoek moet de vrede dienen
Russische journalisten
aan het woord (II)
GESPREK MET TWEE KOSMONAUTEN
VOLLE MAAN ONDER SCHOl
Joeri Gagarin
Constantin Feoktistow
Constantin Feoktistow
Dhoofdredactie van onze bladen verzocht het
Sovjet-nieuwsbureau Novosti/APN om een
artikel over het ruimte-onderzoek, de ontwik
keling van de ruimtevaart, het systeem van ruimte
onderzoek en de praktische betekenis van het on
derzoek van het heelal voor het leven van de mens
op de aarde. Het nieuwsbureau neemt aan dat het
voor de lezer interessant zal zijn om het standpunt
van de ruimtevaarders zelf te vernemen.
/yMÜ/ft
plu!
deri
wee
erla
Zt
huis
Vooi
van
een
nutt:
latei
niet'
geva
tabe
heef:
de k:
ramt
ingrt
uit d
gaan
Da
techi
zaarr
dan
voor
Ze
op bi
van
van
Land
bega;
zette
van
karw
Met i
lijks
vak
gesel
deelt
zelf di
„Ik
zegt
de zv
He
cursi
óf in
de w
een
met
veerc
snoei
zij. I
opkn
een
verd'
zieh
derer
gauw
niet.
in he
repai
dat h
latier
veilig
Herh
Gri
hiern
tie vi
garar
of sti
de kli
„W
„Mij lijkt, dat wij met de laatste
vraag kunnen beginnen. Het heeft geen
zin te strijden om het prestige van de
eersten te zijn geweest die het tijd
perk van de ruimtevluchten van de
mens hebben ingeluid. Dat is de dag
van gisteren van de geschiedenis. Wij
zijn er natuurlijk trots op dat het
juist de Sowjet-mens, de Sowjet-weten-
schap en de socialistische economie
zijn geweest, die het ruimtevaarttijd
perk hebben ingeluid.
De Sowjet-Unie is het eerste land
dat een kunstmatige aardsatelliet lan
ceerde, mij viel het geluk ten deel met
het ruimteschip Wostok als eerste
bewoner van de aarde door het heelal
te vliegen, de eerste vrouw die een
ruimtevlucht maakte, was Valentina
Nikolajewa-Teresjkowa, Alexej Leonow
was de eerste, die het open heelal in
ging en een zachte landing op de maan
werd voor het eerst gemaakt door het
ruimtestation Luna-9 van de Sovjet
unie.
Zo te zeggen: „commentaar over
bodig." Maar het wezen van de zaak
bestaat ook nog daarin dat te be
ginnen met de „vader van de ruim
tevaart", Constantin Eduardowitsj
Tsiolkowski. de Sowjet-geleerden
niet ter wille van de reclame en niet
om de sensatie vele jaren lang zich
bezighielden met het maken van raket
ten en raketdragers, ruimteschepen en
ruimtelaboratoria. Aan dit reuzenwerk
lag en ligt de grote mensendroom ten
grondslag, die reeds door Tsiolkowski
onder woorden werd gebracht. Hij zei,
dat de ontsluiting van het wereld
ruim bergen graan en een zee van
macht op zal leveren. Wij, die op het
gebied van het ruimte-onderzoek wer
ken, zijn ervan overtuigd dat het ook
zo zal zijn, hoewel gezegd moet worden
dat het heel jammer is, dat het woord
„macht" sommigen het hoofd op hol
brengt en zij niet de wijsheid kunnen
opbrengen om de mogelijkheden die
het ruimteonderzoek bieden, slechts
tot welzijn van de mens te benutten.
Onze houding is onveranderlijk en wij
zullen ons er altijd aan houden: het
heelal moet de vrede dienen! De
humanist Tsiolkowski bedoelde, over
„macht" sprekende, de macht van de
mens over de natuur. Niet voor niets
droomde hij van bergen graan voor de
mensheid."
„Wat nu de reclame betreft", ver
volgde de kosmonaut, „het is onze ge
woonte niet om aan de grote klok te
hangen welke vluchten op het pro
gram staan. Op het gebied van de
ruimtevaart wordt een ernstig, soms
riskant wetenschappelijk onderzoe
kingswerk verricht. Wij bestuderen
de een na de ander de problemen
van het wereldruim, wij gaan van het
minder ingewikkelde op het meer ge
compliceerde over; daar kan men zich
gemakkelijk van overtuigen aan de
hand van de vluchten der Sowjet-kos-
monauten in vijf jaar.
Over de ontwikkeling van de ruimte
vaart wil mijn collega, kandidaat in de
techniek Constantin Feoktistow mis
schien iets zeggen," zo besloot Joeri
Gagarin.
„Ik op mijn beurt wil proberen in
het kort op een andere vraag te ant
woorden, die ik als volgt zou willen
formuleren: Hoe zijn mensen er toe
gekomen om het heelal te gaan bestor
men, zoals vijf jaar geleden door Joeri
Gagarin daarmee een begin werd ge
maakt?
Zoals meestal waren de sprookjes
vertellers en fantasten de geleerden en
ingenieurs vóór. Reeds lang vóór de
eerste vliegmachine opsteeg, had de
volksverbeelding een „vliegend tapijt"
geschapen. Honderd jaar voor de eer
ste ruimteraket schreef Jules Verne
romans over vluchten tussen de plane
ten.
Zoals Joeri Gagarin reeds zei, is de
Russische geleerde Constantin Eduar
dowitsj Tsiolkowski in de gehele we
reld erkend als „de vader" van de
huidige ruimtevaart. Nog tijdens zijn
leven werd actief met de raketbouw
begonnen. In Rusland door F. Tsander,
in Duitsland door H. Oberth en M. Val-
Voordat de kosmonaut aan zijn tocht door de ruimte begint ontvangt hij nog enkele behartenswaardige instructies.
Vandaag publiceren wij het tweede en laatste artikel uit Rus
sische journalistieke bron, dat „DE RUIMTEVAART" tot onderwerp
heeft. In ons vorige „ERBIJ" werd een Russische zienswijze over „TOE
RISME" ten beste gegeven. Bijgaand artikel over de ruimtevaart
behoeft nauwelijks enige toelichting, behalve de zeer algemene dat het
ontsproten is aan een officieel „denkpatroon" en derhalve gelezen moet
worden met enig begrip voor de nationaal-communistische denkwijze.
Het is deze denkwijze die vooral in dit artikel hier en daar duidelijk
om de hoek komt kijken met symptomen van de ideologisch opgevijzel
de nationale trots. Het valt niet te ontkennen dat ten aanzien van de
ruimtevaart in de wereld het nationale prestige een belangrijke rol
speelt, maar het is wel duidelijk dat men in de Sovjet-Unie daar ook
ideologische munt uit denkt te slaan. Dat maakt echter het artikel niet
minder interessant als authentieke uiting.
HOOFDREDACTIE
wetenschap overbracht, waren de Sov-
jet-geleerden, -ingenieurs en -construc
teurs de eersten die de kosmonautica
overbrachten van de theorie naar de
praktijk. Op het ogenblik verkennen
wij het heelal. En als wij van de voor
uitzichten willen spreken, dan werkt
zelfs een vluchtige en zeer approxima
tieve opsomming van hetgeen te doen
staat sterk op de verbeelding. Er moe
ten middelen worden gevonden ter be
scherming tegen de dodelijke zonne
straling, de meteoorregens en vele an
dere verschijnselen die de ruimte om
de zon en de planeten tegen het bin
nendringen van de mens „bescher
men". Er moeten ruimteschepen ge
maakt worden voor langjarige reizen
naar de planeten van het zonnestelsel.
Deze schepen moeten niet alleen van
middelen voor het onderhouden van de
verbinding over super-verre afstanden
en van navigatiemiddelen, waarmee
men zich in het wereldruim zal kun-
liet, in de V. S. door R. H. Goddard.
Maar Tsiolkowski was de auteur van
ideeën, die hij als principieel uitvoer
bare wetenschappelijke opgaven uit
werkte. Hier een korte opsomming er
van.
Tsiolkowski stelde voor dat, als de
eerste stap voor het ontsluiten van de
interplanetaire ruimte, een kunstmati
ge aardsatelliet zou worden gemaakt
dat is gedaan.
Hij stelde een raket met vloeiba
re brandstof voor en bewees theore
tisch de mogelijkheid van het berei
ken van kosmische vliegsnelheden
ook dat is tot stand gebracht.
Hij opperde het idee van samen
gestelde raketten voor het bereiken
van die snelheden dit idee is ver
wezenlijkt.
Hij stelde een raketmotor voor,
waarvan de wanden gekoeld zouden
worden door de vloeibare brandstof,
die naar de verbrandingskamer ge
pompt wordt, en waarbij de raket be
stuurd wordt met behulp van de mo
tor en van roeren, die in de gas-
stroom zijn geplaatst. Dat wordt op
het ogenblik gedaan.
Hij onderzocht de omstandighe
den van de vlucht in de omgeving
zonder aantrekkingskracht, bepaalde
de stijgingshoek van de raket en be
studeerde de omstandigheden in de
dampkring voor het afremmen bij de
daling. Al dat onderzoek is ten
grondslag gelegd aan de zich ontwik
kelende ruimtevaart.
Naturlijk was Tsiolkowski de techni
sche mogelijkheden van zijn tijd aan
merkelijk vooruit. In zijn tijd waren er
geen betrouwbare legeringen, er waren
geen brandstoffen, die zijn ideeën uit
voerbaar maakten, en er bestond zelfs
niet de mogelijkheid om de baan van
het schip maar enigszins nauwkeurig te
berekenen. Daarom heeft Tsiolkowski
geen deel kunnen nemen aan het in me
taal belichamen van zijn ideeën in de
vorm van spoetniks en ruimteschepen.
Terwijl Tsiolkowski de ruimtevaart
uit het gebied van de fantasie naar de
nen oriënteren, voorzien zijn, maar
men moet ook voorraden zuurstof, le
vensmiddelen en water voor de beman
ning aan boord hebben.
Het voorzien in al die middelen is on
mogelijk zonder de breedste ontwikke
ling van de verschillende wetenschap
pen, en wel in de eerste plaats van
de cybernetica. De elektronische reken
machines en de analysators moeten
geperfectioneerd worden en er moet een
„zonne-dienst" worden georganiseerd,
dat wil zeggen een serie automatische
spoetniks die om de zon cirkelen voor
het stellen van prognoses over de ver
schillende gevaren die van het hemel
lichaam, dat ons overdag verlicht, uit
gaan. Dit hemellichaam geeft het leven
op de aarde, maar in het heelal kan
het de bron van ongelukken en van het
omkomen van mensen zijn. De kosmi
sche biologie ruimtebiologie en
de planetologie moeten ontwikkeld wor
den. En tot slot moeten er observato
ria, kunstmatige planeten en heelalste-
den geschapen worden: zij zullen de
reizen door het wereldruim vergemak
kelijken."
„Het Sow jet-systeem voor het ruim
te-onderzoek is hetzelfde als elk onder
zoekingssysteem in elk laboratorium
van een geleerde of in elk experimen
teel-wetenschappelijk instituut. Alles
wordt planmatig en consequent ge
daan. Er worden informaties verza
meld en daarna gaat men over tot een
experiment. De gegevens van het eer
ste experiment worden bestudeerd en
daarna wordt een ander experiment
voorbereid.
Mijn ruimtevlucht vond plaats nadat
met prototypen van de Wostok enkele
reizen en behouden landingen waren
gemaakt. Eerst werden dieren het heel
al ingestuurd en het onderzoek naaj-
hun toestand na de vlucht gaf een soort
vrijbriefje: er kan gevlogen worden! En
het was mijn taak niet om met de
vluoht in een raket van groot vermo
gen de wereld verstomd te doen staan,
maar om na uitvoering van de op
dracht naar de aarde terug te ke
ren en aan allen te vertellen, wat ik
gevoeld en wat ik gezien had, waarmee
ik de tegen die tijd haast onweerlegba
re waarheid „er kan in het heelal ge
vlogen worden!" bevestigen moest.
Sommige geleerden in het Westen
zijn van mening, aldus Joeri Gagarin,
dat het ruimte-onderzoek tot iedere
prijs versneld moet worden, zelfs door
het uitzenden van mensen naar ande
re planeten zonder garantie voor hun
terugkeer. Natuurlijk zouden er heel
wat enthousiastelingen te vinden zijn,
die terwille van de wetenschap hun le
ven aan dat idee zouden willen geven.
De sociale aard van onze samenleving,
het wezen en de geest van ons so
cialistisch stelsel hebben echter afkeer
van avonturisme in de wetenschap. Wij
kunnen ons niet veroorloven, dat een
experiment wordt ondernomen, zonder
dat maximaal voor de veiligheid van
de mens is gezorgd.
Niemand kan tegen toevallen behoed
De eerste vrouw die een vlucht in de
ruimte maakte was Valentina Nikola-
jewa Teresjkowa.
Dit is een foto van de maan, gemaakt door het Russische ruimteschip Luna-9 er-
opgevangen door de radiotelescoop van Jodrell Bank in Engeland.
De eerste ruimteman was Joeri Gaga
rin. Hij ging in april 1961 aan boord
van de Wostok de ruimte in.
worden. In de verschillende fases van
het bedwingen van de natuur staan de
mens gevaren te wachten. Een testpi
loot riskeert ook elk ogenblik zijn le
ven. Er is geen waterdichte garantie,
dat een van de vele duizenden contac
ten in de apparatuur van zo'n inge
wikkeld mechanisme als een ruimte
schip niet opeens los zal raken. Maar
dat behoort, zoals ik reeds zei, tot het
gebied van de toevalligheden. Maar
bewust ondoordachte stappen zullen
wij niet doen.
Er zijn op het gebied van het onder
zoek van het wereldruim verschillende
richtingen. Dat zijn, behalve de be
mande vluchten, baanvluchten om de
aarde van ruimtelaboratoria en -sta
tions en de lancering van inter-plane-
taire raketten, die de omstandigheden
van vluchten naar verre planeten moe
ten verkennen. Maar welke richting
voor het ruimte-onderzoek wij ook ne
men, het kenmerk ervan is de conse
quentheid. Dat is de grondslag van ons
systeem."
„Ik wil nog het een en ander toevoe
gen aan hetgeen Joeri Gagarin gezegd
heeft. Een heel sprekend voorbeeld is
weer de bestorming van de maan.
Eerst werd door een maanraket van
de Sowjet-Unie een wimpel op onze
wachter gedeponeerd, daarna werd de
achterkant van de maan gefotografeerd.
Na een aantal experimenten maakte
de Luna-9 een zachte landing op het
maanoppervlak en zond foto's ervan
naar de aarde. Nu heeft de Kosmos-110
zich „genesteld" in de baan van spoet
nik om de maan.
Tot slot van deze causerie wil ik dan
nog proberen mijn mening onder woor
den te brengen over de laatst overge
bleven vraag. In vele gebieden van de
Vervolg op 17
Een verslaggever van APN verzocht de Sovjet
kosmonauten Joeri Gagarin en Constantin Feoktis
tow om hun mening te zeggen over deze kwesties.
In haar verzoek had de hoofdredactie onderstreept,
dat in de Westerse pers veel geschreven wordt dat
de USSR en de VS op het gebied van het ruimte
onderzoek in hoofdzaak strijden om het prestige
de eersten te zijn, die het heelal ontsluiten, en zo
doende zuiver politieke doeleinden nastreven. Het
wordt wetiselijk geacht om ook uit te leggen waar
om de Sovjet-Unie er niet naar streeft de vluchten
van tevoren met veel lawaai en reclame aan te kon
digen.
Dit is de Luna-10, die foto s moet maken van het gehele maanoppervlak.
