r Persconferentie van Johnson VS niet bereid bombardement op Noord-Vietnam te stoppen Cleveland nog steeds onrustig VAN NIEL OMEGA President De Gaulle in Bonn bijzonder hartelijk onvangen J Van dag tot dag Ie de ruimte Britse Rijnleger in discussie Dieven slaan hun in klooster Aardverschuiving in het centrum van Agrigento slag Canadese squadrons naar Duitsland Honderd jaar en nog kras telegrammen DONDERDAG 21 JULI 1966 de klassieke pijnstiller „Barbaarse aanvallen Dominee Paisley in Belfast gearresteerd Eendaags bezoek zonder veel perspectieven Franse troepen Weinig concreets De nieuwe er verbluffende verrichtin gen op het terrein van de ruimtevaart hebben de bewondering voor de weten schap nog doen toenemen. Mede omdat deze ook de defensie versterkt. In de commentaren wordt namelijk niet verge ten op te merken, dat er al duizenden kunstmanen rond de aarde vliegen, die honderdduizenden foto's naar huis zenden voor spionage-doeleinden. Op een hoog te van tweehonderd kilometer fotografe ren zij nog schaduwen in de sneeuw. Het is fantastisch. Maar het zou minder be wondering wekken als raketten of cabi nes van ruimtevaartuigen werden uitge rust met waterstofbommen, die aldus naar hun doel zouden worden vervoerd. Iedereen hoopt dat het nooit zo ver komt. Maar met de mogelijkheid wordt rekening gehouden. In de Verenigde Sta ten is weer 3600 miljoen gulden uitge trokken voor wetenschappelijk onderzoek, om een nieuw type raketten te ontwikke len. Over vijf jaar zal men ze in serie bouwen. Zij. zullen in staat zijn het af weersysteem van de Sovjet-Unie te door breken en wonderlijke vermogens heb ben. Zij zullen zig-zag-bewegingen kun nen maken, om de vijand te misleiden, maar tenslotte op hun doel neerkomen met een ongekende vernietigingskracht. De Amerikaanse spionagediensten zijn te weten gekomen dat de Sovjet-Unie haar lanceerbases beschermt met zoge naamde anti-raket-raketten. Zodra de ra darschermen de komst verraden van een aanvallende raket, wordt deze onder schept door een tegen-raket, die de aan valler op grote hoogte al tot ontploffing brengt. Een ingewikkeld elektronisch sy steem maakt het mogelijk dat om zo te zeggen de Rus feilloos afstevent op de Amerikaan en deze vernietigt. De nieuwe Amerikaanse projectielen verstoren nu echter de radarschermen van de Sovjet- Unie en zij maken de voelhorens van de anti-raket-raketten onbruikbaar, zodat de ze laatste hun doel missen. Natuurlijk hebben de Verenigde Staten ook anti-raket-raketten. Zij kostten 3.600.000 gulden per stuk, maar het nieuwste exemplaar is goedkoper; het is in serie te maken voor slechts 2.150.000 gulden per stuk. Toch nog duur genoeg. Want als men er in de Verenigde Sta ten de twintig belangrijkste industriecen tra mee wil beveiligen zal dat 72.000 mil joen gulden kosten. Voorlopig is besloten op die manier alleen de lanceerbases te beschermen. Er verder zoekt men het in de aanvallende kracht van de nieuwste raketten in de hoop dat men dan de Sov jet-Unie eerder heeft verwoest dan omge keerd. Als de oorlog echter naar ieder hoopt niet komt, dan veroudert al dit materiaal snel. Wij spreken nu niet van bemande oorlogsvaartuigen in de ruim te, of van bases op de maan. Wij nemen aan dat over vijf jaar de Amerikanen hun nieuwste slagraketten klaar hebben. Maar dan zullen de Russen ook daarte gen weer een afweermiddel hebben ge vonden. Thans hebben zij allebei anti-ra ket-raketten. Maar natuurlijk beschikken deze twee mogendheden straks over de zelfde doeltreffende anti-anti-raket-raket- ten. Zo wordt de taal verrijkt. Toch is ook zonder oorlog deze bewa peningswedloop, die kapitalen verslindt, een griezelig gebeuren. Noch de voor- itanders van de burgerlijke democratie, noch de propagandisten van het commu nisme hebben zich dit indertijd kunnen voorstellen. Het is waar dat ook de posi tieve en wetenschappelijke resultaten van de ruimtevaart voorheen onvoorstelbaar waren. Maar dat elke uitvinding in dit geval de raket) voor tegengestelde doelein den kan worden gebruikt stemt toch wee moedig. WASHINGTON (Reuter, AP en AFP). President Johnson heeft gisteren op een persconferentie gezegd dat de Amerikaanse militairen geen oorlogsmisdadigers zijn en niet als zo danig mogen worden behandeld. „Het is betreurenswaardig en ergerlijk dat Noord-Vietnam denkt de krijgsge vangenen als oorlogsmisdadigers te mogen behandelen, het zijn militairen die bevelen hebben uitgevoerd en vol gens hun plicht militaire doelen heb ben gebombardeerd. De Verenigde Staten zijn bereid onder auspiciën van het Internationale Rode Kruis met Hanoi over de strikte toepassing van de conventie van Genève te gaan pra ten. zodra Hanoi zich daartoe bereid toont. Via Canada trachten de Ver enigde Staten met Hanoi te onderhan delen over de gevangen vliegers. De president wilde niet zeggen wat de VS gaan doen wanneer de Amerikaanse piloten terecht staan. Hij was niet van plan nog eens een pauze te houden in het bombarderen van Noord-Vietnam. „Tot dat de communisten tonen iets te willen doen dat tot vredesonderhandelingen kan leiden wil ik de handen van de Ameri- (Van onze correspondent) BONN. Behalve de Franse president De Gaulle is vandaag ook de Britse mi nister van Financiën, Callaghan, in de Bondsrepubliek. Hij spreekt met de West- duitse minister van Financiën, Dahlgrün, over het precaire probleem van de fi nanciering van het Britse Rijnleger. De conservatieve Daily Telegraph meldde, dat de minister van Verdeding, Healey, plannen heeft het Britse Rijnleger met 18.000 man te verminderen. Op het ogen blik staan 53.000 man Britse troepen aan de Rijn. Met de gemelde vermindering van de troepensterkte zouden de Britten ongeveer twintig miljoen pond per jaar sparen. Ze zou ook de terugkeer naar Engeland van 20.000 Britse families uit de Bondsrepubliek mogelijk maken. TWinnnnnjMTnnnnnnnnfvinnrwi (Van onze correspondent) ROME Woensdagochtend heeft er op nieuw een aardverschuiving plaatsgehad in de stad Agrigento. Thans is een ander deel van de stad getroffen, meer naar het centrum. Men vreesde dat het stadhuis zou instorten. De winkels van de voor naamste straat, de via Atenea, zijn ge sloten. Ruim vierduizend mensen hebben in de loop van de ochtend hun huizen verlaten en zich gevoegd bij de meer dan vijfduizend die dinsdag zijn gaan bivakke ren in de buitenwijken van de stad en in de buurt van de antieke tempels. Ditmaal zijn er geen gewonden. Men is bezig met het herstel van de spoorwegen. De kleine spoorweg, die Agri gento verbindt met de havenstad Porto Empedocle, is beschadigd over een af stand van ongeveer zevenhonderd meter De belangrijkste spoorlijn, die naar de hoofdstad van Sicilië, Palermo, leidt, is over een afstand van vijf kilometer totaal onbruikbaar. De rails zijn ontzet. Het ge hele traject is bedekt met enorme rots blokken. Er zijn tweeduizend tenten van het Rode Kruis aangekomen, doch slechts dui send bedden. ROME (AP) Uit de abdij van Grot taferrata, een klooster uit de elfde eeuw bij Rome, zijn muntenverzamelingen en kostbare werken van christelijke kunst gestolen. Hoeveel de gestolen voorwerpen waard zijn is onbekend. De dieven hebben veel kostbaarder voorwerpen ongemoeid gela ten. Het klooster voor de Griekse orde van de Brazilianen is in 1004 door St. Nilius gesticht. President Johnson kaanse strijdkrachten niet binden", aldus Johnson. Paus Paulus heeft zijn „diepe bezorgd heid" over de toestand in Vietnam uitge sproken en aan Hanoi verzocht de ge vangen genomen Amerikaanse piloten „de bescherming en behandeling te ge ven volgens de internationale normen". Bertrand Russell, de 94-jarige Britse wijsgeer, is van mening, dat Noord-Viet nam het recht heeft om de gevangen ge nomen Amerikaanse piloten te berechten. „De Amerikaanse regering heeft al jaren haar Vietnamese slachtoffers de oorlog niet durven verklaren. De Amerikaanse piloten zijn schuldig aan barbaarse aan vallen. Zij hebben duizenden mensen ge dood met wapens die wat hun verschrik kelijke uitwerking betreft elke verbeel ding tarten". Ook Radio-Moskou zei in een Japanse uitzending dat de Sovjet-Unie het eens is met de Noordvietnamese opvatting dat gevangengenomen Amerikaanse oorlogs vliegers geen krijgsgevangenen zijn, maar oorlogsmisdadigers- Premier Harold Wilson van Groot-Brit- tannië is van het Russische standpunt op de hoogte gesteld tijdens zijn bezoek aan IN TOMATENSAUS MAKREEL NATUREL -ï vers in blik verpakt! BELFAST (Noord-Ierland) (Reuter) In Belfast, de Noordierse hoofdstad, is woensdagavond de uiterst rechtse predi kant Ian Paisley gearresteerd. Hij heeft een gerechtelijk bevel, de vrede te be waren, niet opgevolgd. Paisley heeft de laatste twee maanden verscheidene bijeenkomsten van extreme protestanten geleid. Bij een daarvan kwam het tot een botsing met rooms-ka- tholieken. Dinsdag werd Paisley beboet en kreeg hij het bevel zich twee jaren van demonstraties te onthouden. Hij kreeg 24 uur de tijd om zijn belofte te geven. Hij weigerde. Moskou, aldus Radio-Moskou. Het radio station beschuldigde de Amerikanen van dagelijkse aanvallen op ziekenhuizen, scho len en huizen, waarbij kinderen, oude mensen en vrouwen om het leven komen. Toch worden de gevangen vliegers in Noord-Vietnam niet mishandeld", aldus Radio-Moskou. President Ho Tsji Minh heeft in een nota aan president De Gaulle verklaard dat Noord-Vietnam zal blijven vechten totdat de eindoverwinning is behaald, on danks alle offers die daarvoor gebracht moeten worden. De nota werd gisteren aan de Franse president overgebracht door de Franse voormalige afgevaardigde in Noord-Vietnam Jean Sainteny, die een officiële reis gemaakt heeft naar Peking, Vientiane, Hanoi, Pnompenh en New Delhi. OTTAWA (Reuter) Twee squadrons Canadese CF-104 verkenningsvliegtuigen zullen van de basis Marville, in Frankrijk, worden overgeplaatst naar twee Canade se bases in West-Duitsland. Dit heeft de Canadese eerste-minister, Pearson, woensdag meegedeeld. Dit geschiedt op verzoek van de Franse regering, die wenst dat alle, niet onder Frans bevel staande, buitenlandse strijdkrachten uit Frankrijk verdwijnen. Ook woensdagavond was het onrustig in de Amerikaanse stad Cleveland, waar de afgelopen dagen bij botsingen tussen negers en politie twee mensen werden gedood en 24 gewond. De moeilijkheden deden zich woensdag buiten de sloppenwijk voor. Leden van de Nationale Garde wisten een menigte uiteen te slaan die was begonnen winkelruiten in te gooien. Hier en daar werden politiewagens met stenen bekogeld. Het werd pas wat rustiger, toen honderden militairen van de Nationale Garde, met de bajonet op de geweren, door de straten gingen patrouilleren. GR. HOUTSTRAAT 86, HAARLEM TEL. 10371. Speciaalzaak sinds 1883 (Van onze correspondent) BONN Langs de Koblenzer Strasse in Bonn waaien van de hoge vlaggenmas ten voor de vierde keer in 3'A jaar de Duitse en Franse wimpels, ter ere van het bezoek van president De Gaulle. Al leen vandaag is de president in de bonds- hoofdstad. Zijn bezoek zou aanvankelijk twee dagen duren. In een opvallend warm begroetingscommuniqué, dat woensdag werd uitgegeven, wordt De Gaulle als „staatsman, bondgenoot en vriend" wel kom geheten. In het communiqué wordt voorts ver klaard dat De Gaulle met zijn recente bezoek aan de Sovjet-Unie „een aanzien lijke bijdrage geleverd heeft tot de psy chologische verbetering van de Oost- West-verhoudingen in Europa". Ook vindt de bondsregering dat president De Gaulle „zijn bemoeienissen in Moskou als Europeaan en vriend van Duitsland on dernomen heeft." Natuurlijk zal de recente Rusland-reis van de Franse president één van de be langrijkste onderwerpen van gesprek zijn in Bonn. De bondsregering is uiterst te vreden over de uitlatingen van De Gaulle in Moskou in verband met de Westduitse houding ten aanzien van de hereniging. „Op niet mis te verstane wijze heeft de generaal duidelijk gemaakt", aldus het hierboven geciteerde communiqué, „dat een tegen de volkswil geregeerd Midden- Duitsland de ware hindernis voor de nor male ontwikkeling van een vruchtbare sa menwerking van alle Europese staten is." Een tweede hoogtepunt van de bespre kingen is de positie van de Franse troe pen in de Bondsrepubliek, sinds Frank rijk de militaire organisatie van de NAVO heeft verlaten. Aanvankelijk volgde de Duitse regering, geïnspireerd door de houding van de minister van Buitenland se Zaken, Schroder, een harde koers. Nu echter ziet de zaak er niet meer zo kwaadaardig uit. Het is duidelijk dat kan selier Erhard zijn minister van Buiten landse Zaken niet meer helemaal in deze kwestie volgt. Erhard gaat er van uit dat de Franse „In het hart van Amster dam, de hoofdstad van het Koninkrijk der Nederlanden, prijkt hoog op de daklijst van een groot gebouw die uit heemse naam: Krasnapolsky". Aldus begint geschiedschrij - ver Gerhard Werkman zijn in goudpapier gevat boekje „Honderd jaar Kras", dat niet in de boekhandel verkrijg baar is maar het best waard zou zijn. Honderd jaar dat is de leeftijd waarop een mens „kras" wordt genoemd, mits hij nog ter been is en blijk geeft van onverminderde geestelijke vermogens. Waar Werkman over schrijft is niet een mens, maar een hotel. Niettemin is het een zeer menselijk boekje geworden, dat niet alleen voor Amster dammers belangwekkend is. Er zullen weinige Neder landers zijn die niet eens bij „Kras" te gast zijn geweest, op eigen rekening of op die van hun congresserende ver eniging, of tenminste voor de deur van „Kras" een af spraakje hebben gehad. Als er in Amsterdam wat te doen is en daar is nogal eens wat te doen waar gedrang en geduw bij te pas komt, dan luidt vaak het gezinsparool: „Als we mekaar kwijtraken, dan om tien uur bij Kras voor de deur". Vandaar, dat het op nationale en onvrijwillige hoogtijdagen bij Kras voor de deur een enorm gedrang pleegt te zijn. Werkman haalt dit en een grote massa andere dingen op jolige toon aan, maar niet nadat hij zich met bewonde renswaardige minachting voor de plechtige documen taire gekweten heeft van dat gene waarmee alle jubileum chroniqueurs nu eenmaal moeten beginnen: de oor sprong van de naam en het geslacht te onthullen. Krasnapolsky is natuurlijk zuiver Pools. Het betekent zelfs „mooi Pools". Dit, ge voegd bij het feit dat het ge bouw van Kras vroeger „Het Nieuwe Poolse Koffijhuis" heette en dat het nabije hotel „Polen", vanouds genaamd „Het Poolse Koffijhuis", vroe ger „La Caffé Polonaise", sinds jaren hecht verbonden is met Kras, duidt natuurlijk regelrecht op een band tussen het hotel en het Poolse volk. Werkman laat ons even in die waan, maar haast zich daarna te bewijzen dat Kras niets met Polen te maken heeft en dat zijn stichter Adolf Wilhelm Krasnapolsky in het stadje Peine bij Bruns- wijk werd geboren, nadat zijn grootvaders wieg in Kiew had gestaan. Wat daarvóór het geslacht der Krasnapols- ky's had uitgevoerd en of toch niet in een vroeger ver leden iemand van die naam uit Polen was verhuisd naar Kiew, kan die beste Werkman niet vertellen, maar dat kan menselijkerwijs ook niet van hem worden gevraagd. Adolf Wilhelm Krasnapols ky stapte, volgens Werkman, in november 1856 Amsterdam binnen. Aangezien hij een zwaar gediplomeerd kleerma ker was, bestond er voor hem geen enkele aanleiding om meteen een hotel te gaan bouwen. Hij maakte via het bevolkingsregister, waar hij als ingezetene werd inge schreven, een scherpe bocht naar de Nieuwendijk en liet zich als coupeur in dienst nemen door de heer Anton Sinkel. De winkel van Sinkel leeft in het Amsterdamse kinderrijm van die naam nog lieden ten dage voort. Sinkel verkocht van alles, maar met de komst van Adolf Wilhelm voegde hij aan zijn koopwaar ook nog maatcostuums toe. Hoe vreemd namen elkander kunnen vervangen in de his torie van het volksleven blijkt uit het feit, dat de eigenaar van dit maatconfectiebedrijf afkomstig was uit Clop- penburg, in het konnikrijk Hannover gelegen. Werkman zou natuurlijk in dit boekje over Kras ook nog eens even hebben kunnen duiken in de afkomst van Peek, maar daar betaalt Kras hem natuurlijk niet voor en hij heeft dat dan ook nagelaten. De geschiedenis van Kras gaat verder. Een echt Amster dams meisje strikte Adolf AVilhelm .in haar netten en bracht hem niet alleen op het idee te trouwen, maar ook om met haar broer samen het „Nieuwe Poolse Koffijhuis" van de eigenaar over te ne men. Zo werd de kleermaker tenslotte hoteleigenaar, al ging dat niet zo vlot als hier even wordt verteld. Het boekje van Werkman geeft in het verdere verloop van de Kras-geschiedenis een treffend en tot weemoed stemmend beeld van het toenmalige Amsterdam, dat in de verlopen honderd jaar wel sterke en hevige veran deringen heeft ondergaan. Krasnapolsky, in 1866 gesticht aan de Warmoesstraat, be vond zich in de toentertijd belangrijkste straat van Am sterdam. Daar waren vroeger groentekwekerijen gevestigd, later verrezen er de grote panden die aan de achterkant aanlegsteigers hadden waar grote zeeschepen kostbaarhe den van overzee aanvoerden. In de Warmoesstraat concen treerde zich de groothandel van de stad in de beste tijd moeten er meer dan twee honderd grote handelshuizen gevestigd zijn geweest. En kom daar nü eens om. De tijden veranderden de straat tenslotte in een verval len grootheid, die zelfs haar tingeltangels en café's heeft moeten afstaan aan de vrolij ker pleinen. Ambachts- en expeditiebedrijven namen de plaats van het amusement in. Terwijl Kras bleef staan, ver viel Amsterdams centrum tot een krottenbuurt. De thans honderdjarige, die in 1883 de sprong naar het Damrak waagde, heeft Am sterdam gekend in veel lief en leed. Bij de oprichting in 1866 telde de stad een kwart miljoen inwoners. Zes jaar later werden de stadspaarde- trams ingesteld. In 1900 gin gen de eerste elektrische trams rijden. In 1912 overleed de stichter van het hotel als een vermogend man. Later werd een Haarlemmer direc teur van het bedrijf een zekere Josef Staal, die als Rel ■nor kelner had gewerkt in hotel Den Hout aan de Haarlemmer Houtrand en bij Kras in dienst kwam als administrateur. Samen met jonkheer Six van Hillegom en prof. van Ketel bracht hij Kras tot nieuwe bloei, nadat het bedrijf een tijd van diepe neergang had meegemaakt. In 1961 werd de Haarlemmer Staal tot presi dent-directeur benoemd. On der zijn leiding heeft Kras zijn hoge peil als internatio naal hotel bereikt. Jaarlijks logeren er zo'n 80 verschillen de nationaliteiten. Ver over de 100.000 overnachtingen brengen genoeg geld in het laatje om per jaar twee mil joen gulden aan salarissen en lonen uit te betalen. Duizend mensen danken hun bestaan aan Kras. En toch beslaat het hele bedrijf niet meer dan een lapje grond van nog geen hele hectare De geschiedenis van Kras is de geschiedenis van Amster dam over een ganse eeuw. Werkman vraagt zich in zijn boekje af wat de chroniqueur van 2966 er over te vertellen zal hebben. Niemand weet dat, heer Werkman. Maar sommige dingen in Amster dam lijken het eeuwige leven te hebben, vooral de dingen die men er het minst voor zou aanzien. Welke Amsterdamse kleer maker zou er brood in zien, een koffiehuis in Kiew te be ginnen? troepen in ieder geval moeten blijven en dat over hun status kan worden gepraat. Bovendien is de kanselier op de gedach te gekomen dat het voor de Bondsrepu bliek, met het oog op haar Oosteuropese politiek hoogst onvoordelig zou zijn, wan neer de Fransen nu het land verlaten. Nu Frankrijks aanzien in het Oosten zo belangrijk stijgend is, wijst men in Bonn gaarne op de goede verstandhouding van de Westduitsers met de Fransen, wan neer bepaalde Oosteuropese staten de vredelievendheid van de Bondsrepubliek in twijfel trekken. Veel concreets wordt er overigens in Parijs noch in Bonn van de eendaagse bespreking verwacht. De generaal zal er bij de Duitsers op aandringen dat zij zijn ontspannings- en verzoeningspolitiek je gens de Oosteuropese staten zullen steu nen. Hij zal daarbij van de gelegenheid gebruik maken in Bonn het Franse kleu rentelevisie-systeem Secam aan te beve len, dat bij acceptatie door de Duitseri een blijk van hun goede wil jegens het Oosten aou betekenen. Kosmos. De Sovjet-Unie heeft woensdag de 125ste onbemande satelliet in de Kosmos-serie voor wetenschappelijk on derzoek van de ruimte gelanceerd. Vlucht. Twee Oostduitse grenssoldaten zijn de Elbe overgezwommen en heb ben in West-Duitsland asiel gevraagd. Ramp. Fischbeck bij Hameln in Duits land is tot rampgebied verklaard. Het is getroffen door een vloedgolf van 3Vi meter hoogte als gevolg van de door braak van een dam. Persoonlijke onge lukken zijn er niet gebeurd. Er is vee verdronken. Vijf huizen zijn ingestort, alsmede enkele bruggen. Ontwikkelingshulp. Vijftien geïndustriali seerde landen en vertegenwoordigers van de EEG voeren besprekingen over ontwikkelingshulp. De conferentie, die wordt bijgewoond door zestien leden van de Commissie voor Ontwikkelings hulp zal twee dagen duren. Vonnissen. In de Westduitse plaats Bo- chum zijn woensdag vier ex-Gestapo mannen tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld voor medeplichtigheid aan moord op 17.000 joden in Polen. Tien verdachten kregen langdurige gevange nisstraffen. Veiligheidsraad. Syrië heeft de veilig heidsraad om een speciale zitting ver zocht over de aanval die Israëlische vliegtuigen vorige week donderdag heb ben gedaan op Syrisch gebied. Shape. Het Belgische kabinet heeft toe stemming gegeven het geallieerde hoofdkwartier (SHAPE) in Chiè- vres te vestigen. Overleg. De Westduitse bondskanselier Erhard zal 26 en 27 september Washing ton bezoeken voor overleg met presi dent Johnson. Vluchtelingen. Sinds 1950 zijn meer dan een half miljoen Westduitsers naar Oost-Diutsland verhuisd. In dezelfde pe riode kwamen meer dan 3.700.000 Oost duitsers naar West-Duitsland. Rijst. China zal honderdduizend ton rijst naar Oost-Pakistan zenden op verzoek van president Ajoeb Chan. Een aanzien lijk deel van de oogst in Oost-Pakistan is door de moessonregens verloren ge gaan. Ook de V.S. verlenen hulp. Er li 300.000 ton Amerikaanse tarwe onder- i weg naar Oost-Pakistan.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1966 | | pagina 3