NU OP DE VOCALE TOER
H
Peter J. Muller met zo idealistisch als hij lijkt
Valentino als
„de Sheik" in
geboorteplaats
DIXIELAND-MIS
OP DE PLAAT
UNI-SEX: TIENERS ONHERKENBAAR NAAR GESLACHT
„Mongens en „jeisjes
waar je ook kijkt
17
Laat ze schrikken
Gek doen
Provo-probleem
Succes voor Ria
Apart ras
Onderdrukte jeugd
Verouderd begrip
ZATERDAG 23 JULI 1966 Erbij ir
ij is helemaal niet zo idealistisch als hij leeftijd „Mullers Publiciteits Service" oprichtte
Jijkt, wanneer je hem tijdens een televi- en daarna twee tienerbladen uit de grond
j. j u j stampte, een „Stichting Pro Lang Haar" in het
sie-uitzendmg zi n woordje hoort doen. T;r
leven riep en zich voor een „Komite Beatbelan-
Peter J. Muller, de slecht uitziende, langharige gen" spande, is zelfs eerder commercieel dan
Amsterdamse jongen, die op zeventienjarige idealistisch ingesteld.
f
Hij geeft dat ook eerlijk toe, als
wij tegenover hem zitten in de
voorkamer van zijn ouderlijke wo
ning in de smalle Schipperstraat in
Amsterdam:
„Ik ga wel altijd van idealisti
sche overwegingen uit, maar ik
weet dat ik het toch zo moet doen,
dat het financieel ook aantrekke
lijk is. Alleen de „Stichting Pro
Lang Haar" is een zuiver idealis
tische zaak, nog steeds, en het
„Komité Beatbelangen" ook. Daar
gaat verschrikkelijk veel werk in
zitten en je verdient er geen snars
mee. Dat vind ik gewoon erg nodig.
Maar daarnaast mag je toch wat
geld verdienen?"
Of het werk voor de SPLH „erg no
dig" is of niet, Peter Muller is nu op
het punt gekomen, dat hij de leiding
van deze organisatie (tweeduizend le
den, een stuk of dertig in België) aan
anderen wil overdragen.
Peter: „Ik kan het zelf niet meer
aan, het is te groots. De SPLH wordt
waarschijnlijk overgenomen door een
andere organisatie, welke weet ik nog
niet. Ik ben nog in onderhandeling. Ik
ga nu zelf helemaal de showbusiness-
kant op- En dan heb ik geen tijd meer
om. (lachend) brieven te beantwoor
den. Ik ga zingen. Ik ga een act op
bouwen en een repertoire en dan gaan
we beginnen. We gaan met een forma
tie van drie man werken: ik zang,
mondharmonica en gitaar, en dan een
solo-gitarist en een drummer."
Waarom ga je die kant op?
Peter: „De Motions en zo, dat vind
ik niet zo goed, dat zijn allemaal
mensen die Engelse nummers zingen,
die niemand verstaat. Geen één tiener
verstaat wat die mensen zingen, „My
love is growing" en „Why don't you
take it", nou weten die mensen veel
En wij gaan gewoon. (alweer la
chend) bluesnummers zingen met een
Nederlandse tekst. Geen goeie tekst
hoor, bij voorbeeld „Ik wacht hier al
lang en je maakt me zo bang."
Originaliteit is erg belangrijk.
Peter: ,,'tuurlijk. Ik heb nou een lied
je: „Er is maar één ding wat ik je
nog vragen wil, als ik dood ben hou
mijn grafsteen schoon." Dat is ook een
heel gek liedje. (Luid lachend): Het
wordt zeer opgewekt gezongen."
Waarom?
Peter: „Niet omdat het gek moet
zijn, maar gewoon laat ze maar
even schrikken, als ze het horen. Be
grippen dood en leven moet je niet zo
zwaar opvatten, daar moet je een vro
lijk wijsje over maken."
Hoe is het met je plaat „Beter
langharig dan kortzichtig" gegaan?
Peter: „Erg goed, loopt nog steeds.
Nu al bijna 10.000 platen verkocht. Dat
is verschikkelijk veel voor Nederlands
begrippen."
Wanneer komt de volgende?
Peter: „Over een week ongeveer. En
et komt een eigen tv-programma bij de
AVRO, dat ongeveer tien minuten
duurt. Als het plaatje „Links de Kinks"
uitkomt, komt het gelijk op de televi
sie. Dan gaan we een stunt maken."
Manager: „Ssssst".
Peter: „Ik mag nog niet zeggen wat
de stunt is. We gaan een stunt maken
en dat komt op de televisie en dan
zing ik ook dat liedje. Dat zal zijn op
de 25ste of 26ste."
Wat verwacht je van het tweede
plaatje?
Peter: „Ook wel goede resultaten.
Het hangt helemaal van de „plugging"
af. Als een plaat door Veronica goed
gedraaid wordt, dan wordt hij al is
hij nog zo slecht verschrikkelijk
goed verkocht. Je moet zo veel moge
lijk publiciteit maken, anders lukt het
niet. Dat vind ik het belangrijkste, nog
belangrijker dan de kwaliteit van de
plaat. (Daarna lachend): Schandalig,
maar het is zo hoor! Je moet gewoon
een gek plaatje maken met een gekke
tekst. Maar ik ga nu helemaal op de
vocale toer, dus ik hoop dat ze er wat
serieuzer aandacht aan gaan beste
den." v
Doe je dat zelf ook, ben je van
plan wat aan je stem te gaan doen?
Peter: „Nee, dat niet. Die is goed."
(Schiet weer in de lach).
Dus „men" moet wel serieus
gaan aanpakken, maar
Peter: „Nee, ik ga het zelf ook zeer
serieus aanpakken, want ik repeteer
elke dag, van 's morgens vroeg tot diep
in de nacht. We maken nummers en
zo, we zijn erg hard bezig. We gaan
allemaal eigen composities brengen.en
een enkel heel oud nummer van Elvis
Presley en een heel oude „Beatles". En
veel Nederlandse teksten."
Je stap is gemakkelijk, omdat je
al bekend bent.
Peter: „Ja, natuurlijk, daar maak ik
gebruik van. Maar ik ben niet van plan
mijn hele leven lang zanger te blijven.
Ik ben geen zanger. Een jaar bij voor
beeld en dan weer stoppen."
En daarna?
Peter: „Dat weet ik nog niet. Een
kapsalon beginnen misschien, (en al
weer lachend): Een dancing beginnen
waar geen mensen met korte haren in
mogen, dat lijkt me ook wel goed.
For long hair only".
Dan kom je in conflict met je
eigen principes, want je wilt discrimi
natie tegengaan.
Peter: „Ja, maar ik bedoel het toch
niet serieus, het is maar een grapje.
Ik ga toch niet echt een dancing begin
nen."
Hoe lang heb je al lang haar?
Peter: „Anderhalf jaar. Ik doe het
zuiver om te experimenteren, niet, zo
als de meesten, omdat ze een bepaald
idool aanhangen".
Wat bedoel je met experimente
ren?
Peter: „Om te kijken, om te analy
seren hoe ver de discriminatie zich
uitstrekt. Dus gewoon op je zelf van
toepasing brengen. Op die manier kan
je het beste tot de kern doordringen.
En ik heb aan den lijve ondervonden
hoe het in Nederland staat met de
verhouding langharigen-kortharigen.
Het is me erg tegengevallen. Als je
bijvoorbeeld een restaurant hier in
Amsterdam binnenkomt en je bestelt
een glas pils dan is het in acht van
de tien gevallen zo, dat je weg moet.
dan helpen ze je niet".
Vind je dat gek?
Peter: „Ja natuurlijk. Het is hetzelf
de als wanneer er een neger binnen
komt en die wordt uitgewezen. De dis
criminatie waaraan in Nederland de
langharigen onderhevig zijn is dezelf
de als die in Alabama en in Zuid-
Af rika".
Is dat niet een wat sterke verge
lijking?
Peter: „Nee. Ik zie geen verschil,
want we worden allebei geweigerd,
een neger om zijn huidskleur en ik om
mijn lange haar. En het woordenboek
zegt „onderscheid maken", nou, dat is
onderscheid maken, dus dat is discri
minatie".
Wat doet het „Komité Beatbelan
gen?"
Peter: „We zijn bezig in Amsterdam
om een bioscoop-theater af te huren.
In augustus gaan we daar draaien. Die
schuine vloer gaat eruit, er komen
parkbanken in en er komt een gesloten
televisie-circuit. Ik ga daar zelf ook op
treden. Er is een goede kans dat het
doorgaat, het hangt alleen af van de
gemeente Amsterdam, want we wil
len die twintig percent vermakelijk
heidsbelasting kwijt. Het is een so
ciaal belang dat die bioscoop er komt.
- Denk je daarmee het provopro
bleem te kunnen opheffen?
Peter: „Ja, natuurlijk, dat geloof ik
wel. Althans de overbodige aanhang,
de mensen die de rellen veroorzaken,
't provo-probleem wordt in hoofdzaak
gevormd door de aanhang, de provo's
zelf kunnen geen probleem zijn, maar
die jongetjes die zich vervelen en niet
naar een theater kunnen".
Het „Komité" heeft dus een so
ciaal doel?
Peter: „Ja, zeer zeker. Het is niet
alleen een ordinaire geldverdienerij.
Ook wel natuurlijk, want je moet geld
verdienen, maar het heeft een sociale
strekking".
Je blijft daarmee doorgaan?
Peter: „Ja, dat is nodig".
Dat is nodig, zegt Peter Muller. We
willen graag geloven, dat het in de
eerste plaats is om het sociale as
pect, dat hij het „Komité" niet in de
steek laat. We laten even graag in het
midden of geld toch ook hier een rol
speelt. Dat was wel het geval bij de
tienerbladen Beatbox en Hitweek, die
Peter in andere handen heeft overge
geven, omdat er niets aan te verdie
nen was. Want ook verdienen is no
dig, vindt hij.
CASXELLANETA juli In Castel-
laneta geeft men nu nog, 40 jaar na
zijn dood. uiting aan zijn bewondering
voor Rudolfo Guglielmi, de zoon van
de vee-arts die als jonge jongen van
hier naar Amerika emigreerde en daar
opgroeide tot Rudolph Valentino, de
afgod van de stomme film. De jonge
mannen van zijn geboorteplaats moe
ten niets hebben van de moderne haar
mode en plakken hun donker haar glad
en glanzend zoals Valentino dat deed.
Zij hangen rond in de „Bar Rudy" en
de „Valentino Hall", waar de oude
tango van Rudy nog altijd meer ge
liefd is dan de twist.
Thans heeft de gemeente een monu
ment voor hem opgericht, dat hem
toont in zijn Arabische kledij uit „de
Sheik". „De mensen in deze gemeen
te van 15.000 inwoners herinneren zich
Rudy niet als acteur, maar als de
man, die Castellaneta in de hele we
reld bekend heeft gemaakt", zegt bur
gemeester Gabriele Semerarp. „Elk
jaar komen tienduizend buitenlandse
toeristen het huis bekijken, waar hij is
geboren, bloemen bij zijn standbeeld
leggen en briefkaarten met zijn por
tret kopen".
Toen hij als „de Sheik" op het bios
coopscherm verscheen, kwamen men
sen uit de hele provincie kijken. De
kleine plaatselijke bioscoop kon de
menigte niet bevatten en tenslotte
werd de film in de openlucht ge
draaid. „Kijk, kijk", riepen buren,
„Rudolfo Guglielmi, de zoon van de
vee-arts. Wat mooi". Enkele vrouwen
vielen flauw. Een oude man draait
voor de burgers nog altijd zijn gram
mofoonplaat van de rouwdienst voor
Valentino af en vele oude inwoners
weigeren nog steeds het verhaal van
zijn doodsoorzaak te aanvaarden.
„Buikvliesontsteking?" vragen zij,
„hoe zou zo'n groot man aan zo iets
gestorven kunnen zijn?" „Hij was te
belangrijk geworden", hield een be
jaarde voor de Italiaanse televisie vol.
„Zijn succes verontrustte maar al te
veel mensen. Zij waren jaloers. De
vrouwen hielden teveel van hem. Hij
is natuurlijk vergiftigd".
Het koor van de Vredeskerk in Til
burg heeft een plaat gemaakt met The
South Jazz Band. Henk van Belkom,
leider van deze band, bewerkte een
aantal negro-spirituals, voor een mis,
waarbij de dirigent van de Vredeskerk,
kapelaan Bijl, Nederlandse teksten
maakte. De mis wordt regelmatig uit
gevoerd en niet alleen in Tilburg. Koor
en orkest trokken ook naar Best, Cu-
lemborg, Gennep, Terneuzen en Maas
tricht. Op het festival van de werkende
jeugd in Oisterwijk werd de mis een
geweldig succes. Naar verluidt worden
er ook televisie-opnamen van deze
dixieland-mis gemaakt.
De Nederlandse zangeres Ria Valk it
met veel succes opgetreden in Tsje-
choslowakije. Zij was uitgenodigd om
met een aantal andere Westeuropese
sterren de slotavond op te luisteren van
het Oosteuropese Intervision-festival.
Ze had zoveel succes dat ze werd uit
genodigd in het najaar opnieuw te ko
men. Er zijn plannen voor een optreden
in Belgrado en een televisie-optreden ln
Praag.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON, JULI Uni-sex Ms de bondige
naam, die in de Verenigde Staten uitgevonden is voor
het verschijnsel dat jongens en meisjes vaak niet uit
elkaar te kennen zijn. Het haar tot op de schouders van
vele jongens en de broeken met nauwe pijpen van
meisjes maken van duizenden tienerbars in Amerika
een onoverzichtelijke zaak. „Mongens" en „Jeisjes"
waar men ook kijkt. Lange haren, truien, broeken ken
merken deze jongste mutatie van het mensenras. Het
nieuwe aan dit verschijnsel is vooral de vervrouwelij
king van de jongeman. De emancipatie van de vrouw
heeft al decennia geleden een vermanlijking van de
vrouw met zich mee gebracht, gekenmerkt door kort
haar, korte rokken of broeken.
Maar op de man leek dat weinig indruk te maken. Lange
tijd bleef hij ongestoord voortleven in zijn manlijke rol van
brood-verdiener, gezinshoofd, vrouwenveroveraar en zo mo
gelijk superieure held. Pas de huidige tienergeneratie lijkt
jongens voort te brengen die geen aspiraties meer lijken te
hebben voor die rol. Zij zijn zonder gêne meisjesachtig, ijdel
en meestal bepaald afkerig van de agressieve daadkrachtig
heid, die tot nu toe voor typisch manlijk doorging.
Amerika's 24 miljoen tieners geven per jaar een kleine
45 miljard gulden uit. Tien procent daarvan, 450 min. gulden,
wordt gespendeerd door jongens voorhun haar. Voor
een deel gaat dat geld naar kappers, die tussen de 20 en 90
gulden rekenen voor wassen, watergolven, verven van de
haren der jonkmannen. De rest gaat op aan shampoos en
haarlotions. Gemiddeld besteedt de Amerikaanse tiener-
Jongen per dag nog een uur tijd aan kammen en borstelen
van zijn gebenedijde haar.
Maar het is niet alleen de cultus van het kapsel, die de
tiener-jongen onderscheidt van vorige generaties. Er zijn
ook nog zijn hang naar volksmuziek en gitaarspel, zijn vol
strekt op gelijke voet behandelen van het meisje (het meest
frappant in dansen als de frug, jerk, monkey, mashed pata-
toes, waar jongens en meisje zonder elkaar aan te raken
gelijkwaardig ongecoördineerde bewegingen maken), zijn
duidelijk sympathie voor geweldloosheid en pacifistische be
wegingen, die allemaal afwijken van het stoere type man,
dat de afgelopen eeuwen eigenlijk steeds opgeld deed. Er is
zelfs veel voor te zeggen om de langharige, vaak meer pas
sieve, dromerige jongens van de huidige tienergeneratie
te beschouwen als het eerste adolescententype sinds de late
Middeleeuwen, dat geen ambities meer heeft om op te groeien
tot plichtsbewuste, hardwerkende puriteinen, die welvaart
en technologie van de westelijke wereld vooruit stuwen.
Voor het waarom van dit verschijnsel hebben verschillende
Amerikaanse sociologen en psychologen verschillende ver
klaringen. Maar de kern van bijna alle analyses is wel dat
de nieuwe inenselijke variant is ontstaan omdat de jonge
generatie in veel gevallen de relatie met de volwassen wereld
heeft afgekapt. „Vertrouw niemand, die boven de dertig is"
was een slogan van de opstandige studenten aan de universi
teit van Californië in Berkeley en overal vinden jeugd-
onderzoekers een zelfde houding. Volwassenen zijn voor de
huidige tieners in Amerika „een vreemde stam, waarschijn
lijk vijandig", zoals de briljante Paul Goodman het heeft
geformuleerd.
Volgens Goodman zijn tieners niet langer opgroeiende
mensen in een totale samenleving van alle leeftijden. De
tieners zijn een apart ras met eigen muziek, een eigen
taalgebruik en gewoonten die principieel tegen de vol
wassen wereld gericht zijn, die volgens deze jongeren
corrupt en bankroet is. De langharige tiener gelooft
niet meer in de waarden van het maatschappelijke systeem,
dat misschien grote technische vooruitgang heeft geboekt
maar in jeugdige ogen vaak zinloos, moorddadig, vervreem
dend en irrelevant is ten aanzien van de dingen, die het
leven de moeite waard maken. Paul Goodman ziet het zo:
„Het is een soortgelijk protest van de jongeren in alle ont
wikkelde landen. De stijl is onverzorgd, de moraal existen
tiële integriteit. Dit protest is een plotselinge reactie op
de sluipende bevreemding en de tendens naar 1984 of die
nu fascistisch, staatssocialistisch of democratisch met alge
mene instemming is".
De bekende socioloog Edgar Z. Friedenberg, die zich met
zijn boeken „The vanishing adolescent" en „Coming of age
in America" de reputage verwierf één van Amerika's beste
jeugdkenners te zijn, gelooft dat de moderne tiener nog
extra gestimuleerd wordt in zijn anti-volwassen houding door
de onvriendelijke instelling van de volwassen maatschappij
tegenover de tieners, die geen economische functie meer
vervullen zoals in primitievere tijden.
Deze onvriendelijkheid uit zich niet alleen in de kregelige
behandeling, die vele langharige, dromerige musicerende
tieners van hun ouders krijgen, maar ook in de wet. Geen
minderheid wordt zo schandelijk onderdrukt als de jeugd,
aldus Friedenberg, die opsomt dat 1. de jongeren tot hun
18e jaar in Amerika gedwongen worden op school en thuis
langere werkweken te zwoegen dan vele volwassenen, 2.
dat zij zelden enige invloed kunnen hebben op de regels,
waaraan zij in de scholen worden onderworpen (vooral
de laatste tijd hoort men veel over gedwongen haarknippen,
van school sturen wegens ongebruikelijke kleding etc.).
3. dat zij, als zij met de wet in conflict komen, vaak zonder
jury's, zonder een fatsoenlijk proces gedwongen kunnen
worden naar een tuchtinstituut te gaan.
Het ergste van alles is, aldus Friedenberg, dat veel van
deze volwassen onvriendelijkheden (zoals de gedragsregels
op scholen) kennelijk bedoeld zijn om de jongeren te ver
nederen, om hen duidelijk te maken waar het op uitloopt
als je eigenwijs en opstandig bent. Goodman en Friedenberg
kunnen goed begrijpen dat de jongeren het hebben laten
afweten en dat zij proberen een nieuw leven en een nieuwe
waardenschaal op te bouwen, zo ver mogelijk weg van de
vaak gehate, maar in elk geval gevreesde volwassenen. Zij
verwonderen zich niet dat de tieners hun haar laten groeien
(een traditionele vorm van protest tegen de gevestigde orde
trouwens) dat zij ontspanning en plezier zoeken in „surf-
riding", autorijden, dansen, sex en muziekmaken.
Dat hun populaire songs behalve over genoemde geliefde
bezigheden voornamelijk gaan over afkeer van en onbegrip
voor de harde, vercommercialiseerde slogan-maatschappij, die
zij „the rat-race" noemen, ligt volgens deze sociologen bijna
voor de hand. Zij waarschuwen er echter steeds voor hierin
een rebellie voor de jeugd tegen de ouderen te zien. Rebel
leren doet men slechts tegen een in wezen erkende autoriteit,
de huidige tienergeneratie rebelleert niet, maar voelt afkeer,
vrees en soms haat en men protesteert zonder zich ook maar
een seconde te identificeren met de volwassen samenleving.
Leslie Fiedler heeft geprobeerd de kloof, die tussen jeugd
en volwassenen gaapt nog dieper te analyseren. Hij gelooft
dat de jongemannen uit de tienergeneratie vervrouwelijken
omdat zij bewust of onbewust beseffen dat manlijkheid
in de industriële samenleving een verouderd begrip is en dat
een nieuw mensbeeld nodig is in een wereld, die begrippen
als humanisme, manlijkheid, blanke ras en heroïsme over
wonnen heeft. Deze nieuwe mens probeert de tieners, volgens
Fiedler, tot leven te wekken door onmanlijk te zijn (de
lange haargroei), minder blank te zijn door overnemen van
negerjargon en negerdansen, en zich onheroïsch (door paci
fistisch en passief te zijn) te gedragen.
Deze analyse, die natuurlijk nauw verband houdt met wat
Friedenberg en Goodman denken maar die als als het ware
nog een denklaag schuift onder hun theorieën, geeft ten
slotte ook een verklaring voor het toenemende gebruik van
marihuana, verdovende middelen en LSD onder Ameri
kaanse tieners. De „drug-cult" aldus Fiedler, is een typisch
anti-puriteins, genotzuchtig verschijnsel, dat gericht is tegen
de grondslagen van de volwassen maatschappij: tijd en werk.
