DJEMPOL Zuidvietnamees dorp werd bij vergissing gebombardeerd Vierentwintig doden en tweeëntachtig gewonden Britse ministers Stewart en Brown ruilen portefeuilles LIGJV Maanverkenner begon reis J Bijeenkomst in Zadar afgelast r Van dag tot dag Busongelukken in Frankrijk en Oostenrijk Geiser in Tunesië aangeboord Kernproef in VS Een mus in de regen KRACHTIGE KOST VOOR HET KINDIÏ X telegrammen DONDERDAG 11 AUGUSTUS 1966 N oïiiiis „Starfighter"-piloten in West-Duitsland willen uit dienst Lagerhuis aanvaardt dwangmaatregelen Onaangename taak Nieuwe arrestaties in Joegoslavië In de Westduitse Bondsrepubliek is ver leden week vrijdag een vonnis geveld, dat niet verheugend kan worden genoemd voor de persvrijheid. Het ging om de be oordeling van iets, dat bijna vier jaar ge leden heeft plaats gevonden, maar de uit spraak betrof dan ook een principe. In oktober 1962 publiceerde het weekblad Der Spiegel een lang artikel over gebre ken in de organisatie van het leger, wel ke tekortkomingen gebleken waren bij de manoeuvres. Nu voerde het blad sinds lang een campagne tegen de toenmalige minister van Defensie Josef Strauss (leider van de Beierse katholieken) een inderdaad betwiste figuur. En Strauss wist de justitie te bewegen met steun van zijn geestverwant kanselier Ade nauer en tegen de wil van de liberale mi nister van justitie de kantoren van Der Spiegel te bezetten (vier weken lang!) en de vooraanstaande redacteuren te arres teren wegens vermoeden van „landver raad": zij zouden militaire geheimen hebben onthuld. De hele aanklacht viel echter in duigen en de kwestie droeg er veel toe bij om Strauss te dwingen ontslag te nemen. Daarop wilde de uitgever van Der Spie gel, Rudolf Augstein, erkend zien dat het optreden van de overheid in strijd was geweest met de grondwet. In Karlsruhe zetelt een speciaal hof ter bescherming van de constitutie, en dit hof moest de klacht behandelen. Maar het heeft Aug stein niet ontvankelijk verklaard en dus dit geval van aantasting van de persvrij heid gebillijkt. Weliswaar was het hof verdeeld: vier tegen vier, maar bij afwe zigheid van een meerderheid gaven de „gezaglievende" rechters de doorslag: geen hoge functionaris zal worden be schuldigd van schending van de grondwet. De vier rechters, die aldus de doorslag gaven, verontschuldigen het optreden van justitie en politie. Deze „vermoedden' dat militaire geheimen waren onthuld en dat de veiligheid van de staat in gevaar was gebracht, zo heet het. In zo'n geval geniet het staatsbelang voorrang boven persvrijheid, ook als het landverraad nog geenszins bewezen is! Bovendien wordt opgemerkt dat het helemaal niet nodig is het publiek in te lichten over bijzonder heden van militair-technische aard. De lezer „kan zich bij gebrek aan vakken nis toch geen eigen oordeel vormen". En om zich een politieke mening te vormen heeft hij zulke details niet- noc^g! Als men dat leest waant men zich in een autoritaire staat met onderdanen, die on kundig moeten worden gelaten omtrent vraagstukken der militaire verdediging. Gelukkig hebben de andere vier rech ters, die echter de klacht niet ontvanke lijk konden doen verklaren, een meer de mocratische opvatting verkondigd. In het algemeen worden in de westelijke wereld vraagstukken van bewapening en stra tegie openlijk besproken en dit recht komt het volk ook toe, zo zeggen zij. Het ingrijpen bij Der Spiegel was een vorm van intimidatie, waardoor ook andere bladen er van afgeschrikt konden worden over de strijdkrachten te schrijven. Het „vermoeden" van landverraad was zo zwak gefundeerd en zo onwaarschijnlijk aldus deze rechters dat de „be zetting" en het doorzoeken van de kanto ren en archieven van het weekblad vol strekt niet te rechtvaardigen vielen. Theoretisch erkent trouwens iedereen dat een regering door het volk moet worden gecontroleerd. Men had verwacht dat het hof in Karlsruhe de grondwettelijk gewaar borgde persvrijheid minstens met een meerderheid van vijf tegen drie zou heb ben verdedigd. Nu dit niet het geval was moet men betreuren dat het hof een goede gelegenheid heeft laten voorbijgaan om te bewijzen, dat Duitsland grondig heeft gebroken met zijn autoritaire ver leden. Het enige dat nog voldoening wekt is dat de overwegingen van beide partijen zijn gepubliceerd en dat het Duit se volk in vrije discussie nog kan kie zen. Dit is ook de conclusie waartoe Aug stein die zich geenszins verslagen voelt komt in het laatste nummer van zijn veelbesproken weekblad. WVWMVAAAWAAAAAAftAIWWWWWWUIIWIAAmWWWUW 'UVAftAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA EXCLUSIEF INDISCH RESTAURANT Boulevard Zandvoort nabij circuit Tafelreservering tel. 02507-2044 's woensdags gesloten BAYONNE (Reuter en AFP) Bij Bayonne in Frankrijk is een bus met 24 Franse scholieren in botsing met een melkauto gekomen, waardoor een achtja rig meisje werd gedood en vier andere kinderen en de chauffeur werden gewond. In Tirol verongelukte een bus met 54 Belgische scholieren. De reisleider en vier kinderen werden licht gewond. De bus was door een personenauto gesneden, en in de berm geraakt, toen de chauf feur een ontwijkingsmanoeuvre uitvoerde. Noordvietnamese soldaten worden op het ogenblik uitgerust met deze pakken, die bescherming moeten bieden bij een eventuele chemische oorlogvoering. Het pak dat getoond wordt door een Amerikaanse soldaat, werd enkele weken geleden buitge maakt bij gevechten in het noorden van Zuid-Vietnam. (Telefoto). TUNIS (AP) Amerikaanse ingenieurs die in de Tunesische woestijn naar water boren hebben een heldere, zoutvrije warmwaterbron aangeboord, die waar schijnlijk uniek is in de wereld. In een waterloze vlakte bij El Hamma, 400 kilometer ten zuiden van Tunis, spoot na een boring vrijwel kokend water 45 meter hoog in de lucht. Het was de climax van acht maanden afmattend werk van een Amerikaans-Tunesische boorploeg om Tunesië aan water te helpen. Volgens ingenieur Lewis Ditzel die de leiding van het project heeft moet het waterreservoir op sommige plaatsen 3000 meter of dieper zijn, waar het verhit wordt door de gesmolten aardkern. Ditzel zei dat het met dit water mogelijk zal zijn schitterende nieuwe oases aan te leg gen. BONN (Reuter) Vijf Westduitse „Starfighter"-vliegers hebben vervroegd ontslag uit de militaire dienst gevraagd. Drie van hen zullen komende maand met groot verlof gaan. Het verzoek van de twee andere wordt bestudeerd. Het ministerie deelt voorts mee dat „enkele andere vliegers" overplaatsing hebben gevraagd van de supersone „Star- fighter" naar andere toestellen. Een woordvoerder noemde geen aantal. In de Westduitse pers was deze week gemeld dat „Starfighter"-vliegers de dienst uit wilden om bij de luchtvaart maatschappij „Lufthansa" te gaan vlie gen. Zesendertig „Starfighter"-vliegers zijn bij 61 ongelukken met deze toestellen in de afgelopen jaren in West-Duitsland om gekomen. SAIGON (Reuter en AP) Bij het bombardement dat Amerikaanse vliegtui gen bij vergissing uitvoerden op het Zuidvietnamese dorp Troeong Thanh, in de delta van de Mekong, blijken 24 bur gers om het leven te zijn gekomen en tweeëntachtig zodanig gewond, dat zij in een ziekenhuis moesten worden opgeno men. Over de toedracht van het bombar dement van dinsdag komen tegenstrijdige berichten binnen. Volgens de Amerikaan se militaire woordvoerders had het hoofd van het provinciale bestuur om de lucht aanval gevraagd, omdat deze vernomen had dat er ongeveer 150 Vietcong-strijders in het gebied zouden zijn. Een woordvoerder van de Amerikaanse missie zei later echter dat de aanval werd ondernomen nadat een Amerikaans ver kenningsvliegtuig door Vietcong-strijders was beschoten. De Vietcong-strijders wa ren in het dorp bezig met het voeren van propaganda. De dorpelingen trachtten hen ervan te weerhouden op het vliegtuig te schieten en probeerden daarna te vluchten. Volgens onbevestigde berichten zouden de Vietcong-strijders toen het vuur op de dorpelingen hebben geopend om hun het vluchten te beletten. Een Amerikaanse kotter van de kust wacht is vanochtend door een Amerikaans vliegtuig onder vuur genomen. Twee be manningsleden van de kotter werden ge dood en vijf gewond, aldus een Ameri kaanse woordvoerder in Saigon. De piloot zag de kotter „Point Welcome" voor een vijandelijk vaartuig aan. Het schip voer zonder navigatielichten in het donker ongeveer 56 kilometer ten noorden van Hoeé. De gewonden zijn naar de Ameri- WASHINGTON (AP) De Amerikaan se commissie voor kernenergie heeft mee gedeeld, dat een ondergrondse atoomproef van geringe kracht is genomen. Geringe kracht betekent minder dan 20.000 ton tnt. Het was de 26ste proef die dit jaar door de commissie bekendgemaakt wordt. kaanse basis Foe Bai bij Hoeé overge bracht. De Amerikaanse bevelhebber in Zuid- Vietnam, generaal Westmoreland, heeft bij zijn aankomst in Honoloeloe gezegd dat er meer Amerikaanse troepen in Viet nam nodig zijn. Hij voegde eraan toe dat er spoedig Amerikaanse eenheden in Viet nam zouden aankomen. Op een vraag over de sterkte van de communisten antwoordde hij: „Wij heb ben de vuurkracht die zij niet hebben". Voorts zei hij te geloven dat niemand zal kunnen voorspeller „wanneer de V.S. zouden winnen." Als mogelijke oorzaak voor de inciden ten bij Cambodja noemde generaal West- moreland de slechte afbakening van de grens. „De Amerikaanse troepen hebben de opdracht te schieten op iedereen die op hen schiet", zei Westmoreland. iv s (Van onze correspondent) LONDEN. De Britse minister van Economische Zaken, George Brown, heeft zjjn portefeuille geruild met de minister van Buitenlandse Zaken, Michael Stewart. Dit werd gisteravond door premier Wilson bekendgemaakt. Verder schuift mi nister Greenwood op van Ontwikke lingshulp naar Woningbouw. Minister Bottomley wisselt de portefeuille van Gemenebestzaken voor die van de Ontwikkelingshulp een slapende post omdat er toch geen geld voor is. Gemenehestzaken belangrijk in verband met de Rhodesische kwestie KAAP KENNEDY, (Reuter en AFP) Gisteravond is van Kaap Kennedy de Amerikaanse maanverkenner Lunar Or- biter 1 gelanceerd. De maansatelliet had een goede start. De Lunar Orbiter moet foto's van het maanoppervlak maken als voorbereiding voor een latere bemande maanvlucht, mogelijk binnen de twee jaar. Zesten minuten na de lancering maakte de atlas-raket zich van de Agena-raket los. De Agena zal de verkenner naar de maan brengen. Daarvoor moeten zij 400.000 kilometer afleggen in negentig uur. Op 885 kilometer afstand van de maan moet de satelliet door het in wer king stellen van remraketten in een baan worden gebracht. De satelliet weegt 385 kilo en heeft de vorm van een windmolen. De eerste foto's zullen van slechts 45 kilometer afstand worden gemaakt. Men hoopt dat zij scher per zullen zijn dan alle vorige. De eerste Amerikaanse, windmolen- vormige Lunar Orbiter, die het maanoppervlak moet fotograferen, is gisteravond vanaf Kaap Kennedy gelanceerd. (Telefoto). komt iu handen van Bowden, die op het ogenblik het Lagerhuis leidt. Algemeen was verwacht dat Wilson la ter een kabinetsverschuiving zou aankon digen. De oppositie beschouwt het als een handige manoeuvre om de aandacht af te leiden van de Labour-rebellie tegen de financiële dwangmaatregelen. Men ver wacht dat Wilson tijdens het reces een tweede serie kabinetswijzigeingen zal be kend maken. Daarbij zou een aantal oude re ministers door jongere lagerhuisleden uit de achterhoede worden vervangen. Bijzondere surprise is de benoeming van de loslippige en impulsieve George Brown tot minister van Buitenlandse Za ken. Brown, met zijn vaak onbeheerste optreden, lijkt het tegendedl van een di plomaat. Maar zijn open, warme en geest driftige persoonlijkheid heeft hem alge meen bemind gemaakt. Als weinigen is hij in staat tot het scheppen van persoon lijk contact. Hij blijft vice-premier en plaatsvervangend leider van de Labouw- partij. De benoemingen werden bekend juist nadat Brown gisteravond in het Lagerhuis de slotrede in het stormachtige debat over de prijs- en loonpolitiek had gehou den. Het fel omstreden wetsontwerp kreeg een meerderheid van 58 stemmen. Van de linkervleugel van Labour onthielden zich ditmaal 22 leden van stemming. De regering had gedreigd disciplinaire maat regelen te nemen tegen Labour-rebellen die het te bont hebben gemaakt ten op zichte van de stemdwang, die de fracties in het Lagerhuis bij belangrijke beslis singen kennen. Brown is een overtuigd „Europeaan", die al in 1962 op het partijcongres een vurig pleidooi hield voor Britse aanslui ting bij de EEG. Omdat Brown het aanvankelijk niet eens was met Wilson over de economische politiek, had hij enkele weken geleden op de voor hem bekende dramatische wijze zijn ontslag ingediend. Maar Wilson praat te hem om. De kalme Stewart zal als minister van Economische Zaken een weinig aangena me taak krijgen. Hij zal met niet-Engelse strengheid moeten toezien dat de nieuwe wetten tegen loon- en prijsverhoging stipt worden uitgevooerd. Maar wellicht zal zijn persoon, waarin Wilson groot vertrou wen heeft, het vertrouwen in het pond sterling doen toenemen. De bleke, streng in het zwart geklede man met de bolhoed was in tien jaar geen dag ouder geworden. Toen ik hem leerde kennen was hij bewoner van een statig, wat vervallen herenhuis in een statige, wat vervallen straat van stramme herenhuizen. Hij was toen vrijgezel en leefde van een onduidelijk commis siewerkje bij een chocolade fabriek. De straat kende hem als een nieuwsgierige, hulp vaardige en allesweterige fi guur, die de geheimen kende waarover de statige gevels zwegen als het graf. Hij dronk medelijdend kop jes koffie bij verlaten huis vrouwen, verving kraamver pleegsters bij voortijdige be vallingen, leuterde over on benullige dingen tot de tra giek van zijn toehoorders ver vluchtigde door onbeschrijfe lijke verveling en propageer de zijn eigen eenzaamheid als troost voor de eenzaamheid van anderen. Hij deed goed werk op een irritante wijze, maar hij was altijd goed ge humeurd. Alleen dat laatste veran derde niet, nadat hij getrouwd was. Wel werden zijn buurt praatjes schichtiger, alsof ze hem verboden waren. En zijn eenzaamheidspropaganda werd vervangen door een even nadrukkelijk gevoerde campagne over de moeilijk heden van het gezinsleven. Hij beschuldigde niet zijn vrouw, maar zichzelf. Van daar dat aan zijn eerlijkheid niet getwijfeld kon worden. Maar het ging al moeilijker en moeilijker. Hij leefde onder de druk van een grenzenloze minachting zijner echtgenote, die hij trachtte op te heffen door buitensporige attenties. Hij kocht geschenken voor haar op alle nationale en re ligieuze hoogtijdagen niet alleen op Sinterklaas en ver jaardag, maar ook met Pasen, Pinksteren, Allerheiligen en Allerzielen, Hemelvaartsdag en zelfs, meen ik. op de Dag der Verenigde Naties. Het hielp geen zier. Langzamer hand werd hij verdrongen naar een zolderkamer, na de traditionele scheidslijn van tafel en bed te zijn overge- jaagd. En tenslotte capituleer de hij. Hij liet de buit aan de overwinnaar en vluchtte. In de drukke winkel bij de boekenstalletjes, waar de le vensverhalen van honderden in keurige bandjes te koop lagen, bood hij mij het zijne gratis aan. „Het was natuurlijk mijn eigen stomme schuld," zei hij. „Ik was geen partij voor haar. Ze was veel intelligenter en ontwikkelder dan ik. En dat commissiebaantje ze was het beter gewend en ze had het beter kunnen hebben. Maar wat doe je? Je probeert jezelf op te hijsen en je valt voortdurend naar beneden. Dat gaat zo'n vrouw hóóg zit ten. Ik eiste te veel en ik gaf te weinig. Ik gaf genoeg maar alles verkeerd. Ik heb haar nooit iets kwalijk geno men. Maar een hard gelag was het wél. En toen nog die stomme streek met dat touw. Kinderachtig en belachelijk. Nee, zeg niet dat het een wan hoopsdaad was. Een man moet zoiets niet doen. Dat was toen ik met mijn spullen naar het zolderkamertje verhuisde. Ik nam een touw en deed net alsof ik me had opgehangen. Aan een balk op zolder. Touw onder de oksels door en dan hang je lekker, zonder ge vaar. Geen kou aan de lucht. Alleen lijkt het griezelig echt. Ze komt naar boven, net toen ik er bijna genoeg van had. Van schrik bleef ik han gen. Ik had willen schreeu wen dat het maar een grapje was. Maar ik kon van de ze nuwen geen woord uitbren gen. Ze staat twee tellen stil, geeft een gilletje en zegt: „O, ja, natuurlijk. Net iets voor hem. Er lekker tussenuit trek ken en mij met de rotzooi la ten zitten." Hij zuchtte en nam het boek weer op, zonder het open te slaan. „Je begrijpt dat dat de deur dichtdeed. Ik had zoiets nooit moeten doen. Kan je zo'n vrouw kwalijk nemen dat ze de pest aan je krijgt? Maar je moet niet denken dat ik het deed om haar te treiteren. Waarom deed ik het dan? Waarom doe je zoiets? Je denkt er niet bij na." Hij sloeg het boek open. „Groot Lied-boek van Brede- rode." Hij likte er met een lange bleke vinger op. „In die tijd wisten ze er ook wat van. Ik lees er iedere dag in. Het wordt bijna niet ver kocht, maar het is machtig interessant. De huwelijken zijn nooit makkelijk geweest. Brederode heeft er een boek over volgezongen. Ik heb een half jaar in het ziekenhuis gelegen. Tjonge, wat een heerlijke tijd. Het is nergens gezelliger dan in een zieken huis. Net één grote familie. En allemaal mannen. Geen kwaad woord is er gevallen. Maar het is eigenlijk ver draaid egoïstisch. Net als mijn vrouw zei: Er lekker tussen- uit trekken en haar met de rotzooi laten zitten. Dat doe je ook in zekere zin als je in een ziekenhuis gaat liggen. Maar een pret dat ik er ge had heb!" Het merkwaardigste vond ik, dat hij in tien jaar geen dag ouder was geworden. Er is een vreemd soort betrek kelijkheid in alle dingen. Er is een betrekkelijkheid in am bities en verlangens, in be reikte en gemiste doeleinden, in de soorten geluk die men zichzelf belooft. „En zij leefden nog lang en gelukkig" slaat toch blijkbaar niet alleen op verliefden die elkander vinden. Er zijn aller lei soorten mensen die lang en gelukkig leven terwijl zij zich voeden met vreemde vruchten al dwalend langs vreemde paden Het regent nu en ik zie in een boom een mus verscholen zitten onder bladeren, droog en zielsgelukkig bezig met het ordenen van zijn veertjes. Soms lijken mensen en mus sen plotse' --^end op ^Ikaar. Uit het Zwitserse Glaris komt deze foto die symbolisch is voor de hooi maand augustus: een „wandelende hooiberg". ZADAR (AFP) De commissie die de bijeenkomst in de Joegoslavische stad Zadar organiseerde waarop men vandaag een onafhankelijk oppositieblad wilde op richten heeft besloten deze bijeenkomst niet te laten doorgaan. Dit werd gisteren verklaard door de vice-voorzitter van de commissie, Daniel Ivin. Hij zei, dat de vrienden van de gearres teerde Mihajlov de Joegoslavische autori teiten om toestemming voor de uitgifte van het blad zullen verzoeken. Hijzelf heeft de zakelijke leiding. Als hoofdredac teuren zullen de hoogleraren Marjan Ba- tinits en Franjo Zenko fungeren. De Joegoslavische politie heeft gister avond vroeg twee jonge Joegoslavische in tellectuelen gearresteerd in de campagne tegen de anti-Tito beweging van Mihajlof. Aanhangers van de gearresteerde schrij ver Mihajlo Mihajlov hebben in een ver klaring aangedrongen op de oprichting van een nieuwe politieke beweging in Joe goslavië die los zal staan van de commu nistische partij. De verklaring, die ver spreid werd door vrienden van de schrij ver, zou het beginselprogramma zijn voor het nieuwe tijdschrift dat Mihajlov wil oprichten om de stoot te geven tot de oprichting van een nieuwe democratische, sociale organisatie. Zij bevatte verzoenen de passages waarin de historische groot heid van president Tito werd geprezen en de rol, die de Joegoslavische commu- nistischepartij heeft gespeeld om het land van de nazi heerschappij te bevrij den. J Gekneusd. De moeder van koningin Fa- biola van België is per vliegtuig van Kreta naar Athene vervoerd omdat ze bij een val aan boord van een schip bij Kreta haar been had gekneusd. Klacht. De Amerikaanse ambassadeur in Frankrijk, Charles Bohlen, heeft zich bij de Franse regering beklaagd over de naar zijn oordeel anti-Amerikaanse tendens in de berichtgeving over Viet nam van de Franse staatsradio en -televisie. Sober. De Indonesische onafhankelijk heidsdag op 17 augustus, zal dit jaar sober gevierd worden met het oog op de slechte economische toestand. Er is in Indonesië een „Raad voor Economi sche Stabilisatie" ingesteld om alle re geringsactiviteiten ter verbetering van de economische toestand te coördineren. Ingestort. Een deel van een in Ottawa (Ca nada) in aanbouw zijnde brug is inge stort. Daarbij zijn vijf arbeiders om het leven gekomen. 52 mensen werden ge wond. Busongeluk. Dertig mensen zijn verdron ken toen in Venezuela een brug instort te en een bus met veertig passagier» in de door de regen aangezwollen ri vier Caparao stortte. De meeste inzit tenden raakten in de bus beklemd of werden met de sterke stroom meege sleurd. Huwelijkskosten. Het damesblad „Wo men's Wear Daily" heeft, volgens Le Monde, uitgerekend hoeveel het huwe lijk van Luci Johnson e nPat Nugent heeft gekost, onder meer om de gasten en het bruidspaar te bewaken. Volgens het blad telde president Johnso n er 262.500 dollar voor neer. Overstromingen. Als gevolg van over stromingen in de Perzische provincie Azerbaijan zijn vijf mensen om het le ven gekomen. Aan de oogst is grote schade toegebracht. Ontzilting. De Verenigde Staten gaan in het gebied van Los Angeles de groot ste kerninstallatie ter wereld voor het ontzilten van zeewater bouwen. De fa briek zal op een kunstmatig eiland wor den gebouwd. De kosten worden ge raamd op 390 miljoen dollar. Dagelijks zal de installatie 600 miljoen liter zoet water kunnen leveren, wat overeen komt met het waterverbruik van een stad van 750.000 inwoners.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1966 | | pagina 3