Borst
V.
RENAULT-
foto"mGans
Werkspoor maakt in IJmuiden drinkwater uit zeewater
r HOE IS HET ONTSTAAN -n
„Openbaar groen"
voor Santpoort-Noord
Carillonklanken
over Velsen
Briljant en goud voor
W. Nieuwenhuizen
Twee jubilarissen
bij Papierfabriek
in Velsen-Noord
Recordomzet van
visafslag in
Termunterzijl
Uw mooie
kleurenfoto's
in veilige
handen bij
F. Nijenhuis jubilaris
bij Plaatwellerij
in Velsen
Uw leverancier
voor KOLEN en OLIE
Fl
LM
EN
Fl
LM WERELD
VRIJDAG 19 AUGUSTUS 1966
5
dorma'
ZOMERPRIJZEN
Bromfietser brak been
Dit woord: SPIE
Dit woord: BEGAAN
Velserbeek N.V.
MEERVAL
Kennemeriaan 5 (bij de brug)
Dit woord: RINS Dit woord:
FAN A TIER
Of het in Nederland nog eens zo ver
zal komen dat het absoluut noodzake
lijk is om drinkwater uit zeewater te ma
ken durven wij niet voorspellen. Maar
het is toch wel zo, dat binnenkort er in
ons land een installatie zal worden ge
bouwd voor deze transformatie. IJmui
den krijgt deze landelijke primeur en
wel op het terrein van Hoogovens.
Het zal een proefinstallatie zijn en
zoals wij reeds eerder hebben ge
meld zal het een proef fabriekje van
Werkspoor zijn Het water dat uitein
delijk uit het fabriekje zal komen zal
goed drinkwater zijn, maar het zal niet
voor menselijke consumptie worden ge
bruikt. De achthonderd kubie meter
drinkwater per dag zullen aan Hoogovens
worden afgestaan voor industriële doel
einden.
Installaties die zeewater tot drinkwa
ter omtoveren treft men reeds in ver
schillende landen aan, meestal in gebie
den die akelig droog zijn en dikwijls uit
slechts kale rotspartijen bestaan.
Van een dergelijke waterfabriek ge
ven wij hierbij een afbeelding, naar een
schilderij.
Links ziet men de elektrische centra
le die de warmte oplevert voor de tur
bines; rechts de eigenlijke waterfabriek.
WONINGINRICHTING
PLANETENWEG 38 - 42 TEL. 5991
Ruim drie jaar geleden heeft de raad
van Velsen het zo genoemde uitbreidings
plan in onderdelen voor Santpoort-Noord
vastgesteld. Dit plan is nu bijna geheel
gerealiseerd.
Het is echter gebleken, dat het in het
plantsoen ten zuiden van de Valckenhoef-
laan geprojecteerde schoolgebouw afbreuk
zal doen aan de aldaar, door de aan
leg van een groenstrook in aansluiting op
de groene ruimte ten westen van Sant
poort-Noord, bereikte relatie tussen het
stadsgroen en het aangrenzende land
schap. Daarom achten burgemeester en
wethouders van Velsen het wenselijk het
plan op dit punt te wijzigen door de
voor „bijzondere bebouwing" bestemde
grond de bestemming „openbaar groen"
te geven.
De raad zal hierover beslissen.
Willemsbeekweg 8« - Tel. 4627
Vraag naar onze spaarregeling.
(City). Misdaad en sex zijn handig gemixed in de film „Baai der
begeerte" (Baie du désir) van Max Pegas, die begint met een moord, ein
digt met een dodelijk auto-ongeluk en daartussen wat spanning en veel
nuditeit brengt. Weliswaar niet zoveel om de koortsachtige titel en slag
zinnen als „Eindelijk een werkelijk gedurfde sexfilm" en „Fel realistisch,
tragisch, sensationeel" in alle opzichten te rechtvaardigen, maar in ieder
geval toch voldoende om een beperkt filmtalent als monsieur Pegas aan
wat succes te helpen. Fabienne Dali en Sophie Hardy spelen voor de ver
leidelijke badschonen en Jean Valmont en Francois Dyrek mogen als de
begerige mannen fungeren. Dit alles tot en met zondag.
Operetteliefhebbers zal het ongetwijfeld
genoegen doen te vernemen, dat dinsdag
en woensdag Johann Strauss' wereldbe
roemde operette „Die Fledermaus" nog
eens kan worden beluisterd. Uiteraard in
een filmbewerking, maar dan toch één
welke er mag zijn. Aan de totstandko
ming hiervan werd immers medewerking
verleend door koor en orkest van de Ween-
se Volksopera, plus de balletten van de
Weense Staatsopera en als men dan ver
der weet dat de rolverdeling onder meer
bestaat uit Marika Rökk, Peter Alexander,
Marianne Koch en Hans Moser, zal het
duidelijk zijn dat hier sprake is van de
wijn, die geen krans meer behoeft.
De fantasierijke vervaardigers var.
„Zorro en de drie musketiers" (zondag
middag) hebben voor deze film enige be
roemde romanhelden in één verhaal onder
gebracht en als hier dan nog aan wordt
toegevoegd dat de situatie in de eerste
helft van de zeventiende eeuw is gedacht,
tijdens de oorlog tussen Frankrijk en
Spanje, dan behoeft verder niet meer te
worden vermeld dat het publiek zich weer
eens genoeglijk zal kunnen vergapen aan
dappere dègenridders, vuige verraders en
schone edelvrouwen. Donderdagavond ten
slotte een verheugende reprise van „Zor-
ba, de Griek", een der grootste publiek
films van de laatste jaren. Volkomen te
recht overigens, gelet op de ongeëvenaar
de creatie van de titelrol door Anthony
Quinn en de melodieuze muziek van Mi
kis Theodorakis, wiens „Zorba's dans"
eveneens een hit mocht worden.
(Stadsschouwburg). Een weinig bekend
aspect van de tweede wereldoorlog behan
delt regisseur Joseph Anthony in „Gehei
me opdracht in de Balkan", waarvan de
handeling zich afspeelt tegen de achter
grond van de Griekse ongeregeldheden na
de terugtocht der Duitsers op het einde
van 1944.
Linkse verzetsgroepen keren zich dan te
gen de Engelse en Amerikaanse bevrij
ders, die ten koste van alles een eommu-
nistisch-getinte regering in Griekenland
willen voorkomen. In Anthony's film gaat
het om een voorraad wapens, welke door
de Duitsers in de kelders van een Atheens
hotel is achtergelaten en waar door de
Griekse verzetstrijders op wordt geloerd.
In dit hotel hebben zich enige Engelse en
Amerikaanse militairen onder wie ma
joor Whitfield (David Niven) terugge
trokken en zo is er een situatie gecreëerd
met een grote dosis spanningselementen.
Naast David Niven treden hier nog in op
Ben Gazzara, Michael Graig en Daniela
Rocca, met als resultaat een ongewoon
boeiende oorlogsfilm, die tot en met zon
dag wordt vertoond.
Achter een variant op de titel van een
bekend Frans Liedje „Meneer de gravin
is niet thuis" gaat een Duitse klucht
schuil, welke het beproefde dol-komische
effect van de travesti-rol met grote ijver
toepast. Verkleed als zijn tante, gravin
Von Ratzeberg, gaat Bobby Pinelski (Pé
ter Alexander) mee op reis met de char
mante en rijke Mary Piper en in de dub
belrol van de chaperonne en verliefde jon
geman beleeft hij in Parijs de dolste ver
wikkelingen. Vandaar onder meer het lied
je „Paris ist einé Reise wert", dat door
Peter Alexander wordt gezongen en aldus
zondagmiddag kan worden beluisterd.
Beverwijk
Luxor). „Kara ben Nemsi", de held van
de woeste Balkan, is een van de populai
re helden die Karl May voor avontuurlijk
aangelegde lezers ontwierp en die nu in de
gedaante van Lex Barker tot vurig film
leven komt, als hij samen met zijn on
handige knecht Halef op zoek gaat naar
de meedogenloze bandiet „De Gele". Het
is wat wonderlijk de naam van de eens
zo vooruitstrevende regisseur Robert Siod-
mak („Menschen am Sonntag" en „The
Killers") verbonden te zien aan een enigs
zins oppervlakkig genre als de avonturen
film, maar veel betere regisseurskansen
heeft de Duitse film de laatste jaren niet
meer te bieden gehad, zoals ook een Fritz
Lang reeds heeft moeten ondervinden. Hoe
dit ook zij, Robert Siodmak heeft met
„Kara Ben Nemsi" voor een reeks opwin
dende situaties gezorgd, waar men tot en
met zondagmiddag een spannend uurtje
aan kan ontlenen.
Zaterdagavond begonnen dan de verto
ningen van „Vrouwenjacht in Beiroet",
een nieuw spionageverhaal, ditmaal met
X 117, alias Bart Fleming van de Ameri
kaanse C-I.A. in volle actie. Er is weer
sprake van enige uit Rusland ontsnapte
geleerden met microfilms over de water
stofbom, die achtereenvolgens in Parijs en
in Hamburg worden vermoord. Daarna
wordt door Russen en Amerikanen een fa
natieke jacht ontketend op de verdwenen
filmdocumenten, met uiteraard een Ame
rikaanse overwinning, hoewel het voor
werp van alle moeite en strijd voor bei
de partijen waardeloos blijkt te zijn en al
leen maar van belang is voor het derde,
maar nog niet erkende lid van de atoom
familie, China. Intussen heeft Richard Har
rison als X 117 zoveel staaltjes van moed
en scherpzinnigheid afgeleverd, dat alle
recente kritiek op de Amerikaanse C.I.A.
gerechtvaardigd lijkt Deze spannende film
wordt tot en met woensdag vertoond.
W.B.-theater). Een boeiende film over
duikers en bankrovers is „Waterweg naar
de dood", die uit de aard der zaak diver
se fraaie onderwater-taferelen bevat. Dit
sensationele verhaal dient tevens als in
zet van het weekprogramma, dat zondag
middag wordt voortgezet door Charlie
Chaplin, Stan Laurel, Oliver Hardy en een
aantal andere gerenommeerde komieken,
die gezamenlijk in de klucht „Het konink
rijk der humor" zijn ondergebracht.
Op zoek naar nieuwe gruweleffecten zijn
de vervaardigers van de griezelfilm „In de
ban van de vlieg" terecht gekomen bij
een krankzinnige professor, die door zijn
experimenten een combinatie tussen men
sen en vliegen tot stand weet te brengen.
Tot welk een afgrijselijke tonelen dergelij
ke spookachtige wezens aanleiding geven
laat zich gemakkelijk raden. Wie het niet
gelooft moet zondag of maandag maar
eens gaan kijken.
(Kennemer theater). Niemand behoeft
zich erover te verwonderen dat een super
held als James Bond spoedig zou worden
geparodieerd. Het is inmiddels zover geko
men en aldus kan in Beverwijk tot en
met woensdag een zekere James Coburn
Zaterdag van 16 tot 17 uur zal stads-
beiaardier Hein de Ligt het volgende pro
gramma verzorgen op het stadhuiscarillon
van Velsen:
Improvisatie; Merck toch hoe sterck,
Stort tranen uit, weent luide en Gelijck
de grote Rapsack van Valerius Geden'ck-
Clanck; Sonate van Gustave van Hoey;
Hemelhuis, Schoenlapper Krispijn en Ti
neke van Heule van Emil Hullebroeck;
Thema met variatiën van Staf Nees;
Auprès de ma blonde; Auld lang syne; Du
du liegst mir im Herzen; Preludium van
H. de Ligt.
Een 22-jarige bromfietser uit IJmuiden
heeft donderdagavond omstreeks half ne
gen zijn bovenbeen gebroken, doordat op
de Middensluisweg de band van zijn
voertuig plotseling leegliep. Hij verloor
daardoor de macht over het stuur en
kwam te vallen. Zijn verloofde, die op
de duo werd meegevoerd liep geen let
sel op. De bromfietser is door de on-
gevallendienst naar het Antoniuszieken-
huis overgebracht.
worden bekeken die, hoe onwaarschijnlijk
dit ook klinken mag, nog beter vecht,
schiet en vrijt dan zijn illustere voorgan
ger en dus ook nog intelligenter is. En
terwijl James Bond in deze activiteiten
toch ook niet bepaald onbedreven is. Maar
Derek Flint heeft dan ook maar liefst
tweeëntachtig dodelijke wapens tot zijn
beschikking gekregen, waaronder een si
garettenaansteker met een vernietigende
uitwerking, terwijl hij ter wille van het
sex-element voortdurend door vier toege
wijde schoonheidskoninginnen wordt om
geven. Een spectaculaire persiflage dus, ge
maakt voor elke filmliefhebber, die van
knokken en mooie vrouwen houdt.
Tegen de burgeroorlog in Vietnam in
1950 als achtergrond, spelen zich in „Vijf
poorten naar de hel" de weinig benijdens
waardige lotgevallen af van een aantal
verpleegsters, die in handen van de parti-
sanen raakt- Wie van deze opwindende be
levenissen getuigen wil zijn, kan zich hier
melden voor de voorstelling van zaterdag
nacht, maar wie de voorkeur geeft aan
luchtig amusement kan zondagmiddag be
ter naar „Een huis vol tieners" gaan kij
ken, waarin Frankie Randall, Sherry Jack
son en een aantal muzikanten en vocalis
ten het gebruikelijk divertissement voor
hun rekening nemen.
Het woord spie in de betekenis:
spion, verspieder kennen wij eigenlijk
alleen doordat in Vondels Gijsbrecht
Vosmeer de Spie optreedt. Het woord
is, evenals het Engelse spy ontleend
aan het Franse espion dat vroeger
espie luidde. Het werkwoord luidde
espier en dit is weer verwant met het
Germaanse werkwoord spieden: bedekt
en voorzichtig waarnemen. Uit dit
woord spieden is echter ook een zelf
standig naamwoord spie ontstaan in de
betekenis: oog. Men zegt: ik had het in
de spieën, in de gaten, in de smiezen.
Op dit gebruik berust misschien het
gebruik van spie in de betekenis:
(ronde) cent en in 't algemeen: geld.
Er zijn heel wat werkwoorden wel
ker voltooid deelwoord gelijkluidend
is aan de onbepaalde wijs, bijvoor
beeld: ontzien, beraden, genezen, er
varen, herroepen, ontvangen, verge
ven en vele andere. Tot deze groep
behoort ook begaan. Letterlijk bete
kent het werkwoord: over iets lopen.
Men spreekt van de begane grond.
Meer algemeen is begaan: iets doen,
in het bijzonder: iets kwaads. Men
begaat een misdaad of een fout. Het
voltooide deelwoord begaan wordt ge
bruikt in verbinding met het werk
woord zijn. Reeds in het Middelneder
lands betekende begaan zijn met of om:
angstig, verlegen, toornig, verslagen
zijn. Nu is van al die gevoelens alleen
dat van: medelijden over.
HOOFDAGENT AUTOMOBIELBEDR.
Groeneweg 69 - IJmuiden - Tel. 7271
Beverwijk - Tel. 26259
's zaterdags van 1018 uur
SHOW van inruilautomobielen
Gisteren herdacht de heer W. Nieuwen
huizen uit Beverwijk, werkzaam bij de
bedrijfsadministratie van Hoogovens IJ
muiden (Blokwalserij 1), het feit dat hij
veertig jaar geleden in dienst van dit be
drijf trad.
De jubilaris werd ontvangen door de
heer Th. M. van Erp, directeur adminis
tratie, die het gouden Hoogovenembleem,
de zeester met briljant, het gouden pols
horloge, de oorkonde en het bedrijfsfoto-
album overhandigde.
's Middags was er in kleine kring een
bijeenkomst in het bedrijfsrestaurant.
Hier werd de jubilaris het geschenk van
de afdeling, een elektrische boortol met
bijbehorende boren en schuurschijf aan
geboden.
Na deze bijeenkomst volgde een ge
noeglijke receptie, waarbij de aanwezi
gen de gelegenheid kregen de heer en
mevrouw Nieuwenhuizen en hun kinde
ren met het jubileum geluk te wensen.
KONINGSTRAAT 4 -
IJMUIDEN
Alle maten AQUARIA
Tropische vissen - planten
enz.
ALLEEN ZATERDAGS
DINSDAGSAVONDS 7—9 UUR
voorlichting over inrichting,
ziektebehandeling enz.
De jubilaris en mevrouw Nieuwen
huizen bekijken het bedrijfsfoto-
album.
Laat regelmatig uw
spaarbankbusje
ledigen
Stichting
Nutsspaarbank
in de gemeente Velsen
Donderdag, 25 augustus zal het voor
twee personeelsleden van de Koninklijke
Papierfabrieken Van Gelder Zonen n.v. in
Velsen-Noord een belangrijke dag wor
den, aangezien zij dan wegens hun ju
bileum worden gehuldigd.
De heer C. Kok, wonende aan de Cor-
nelis Matersweg in Beverwijk, viert op
deze dag zijn veertigjarig arbeidsjubile-
um. Hij is werkbaas van de afdeling pa
pierexpeditie. De heer Kok heeft zich ook
verdienstelijk gemaakt als bestuurslid
van de Beverwijkse Accordeonvereniging
en hij was geruime tijd jeugdleider van
de voetbalvereniging „De Kennemers".
De tweede jubilaris is de heer P. van
Noort, eveneens uit Beverwijk (Grebbe-
straat). De laatste jaren is zijn functie
werkvoorbereider bij onderhoudswerken.
Hij zal volgende week 25 jaar in dienst
,van Van Gelder Zonen zijn.
Met een tevreden lachje, omdat
„zijn" visafslag opnieuw in het centrum
van de belangstelling was, stond burge
meester T. J. van Kampen naast de weeg
schaal in de Termunterzijlster afslag toe
te kijken bij het mijnen van de 2742 kg
garnalen, die door 17 vissers van het
Eemsmondgebied waren aangevoerd. Ver
heugd had hij tevoren aan de aanwezigen
verteld, dat deze aanvoer het totaal van
de omzet van de afslag op één miljoen
zou brengen. Dit feit verheugde hem te
meer daar deze mijlpaal het vorig jaar
overigens voor het eerst pas op 4 no
vember werd bereikt. De hoop is er nu op
gevestigd, dat dit jaar nog de grens van
anderhalf miljoen wordt overschreden.
De omzet steeg van ƒ375.000 in 1957
tot 850.000 in 1964, toen de Delfzijlster
kotters voor het eerst via Termunterzijl
aanvoerden. Het vorig jaar vtas de omzet
1.2 miljoen en thans in het eerste half
jaar ƒ818.000.
De burgemeester zei goede hoop te heb
ben, dat de plannen voor een betere ha-
venaceommodatie nu gauw rond zullen
zijn. Bovendien zal er een grotere vis
afslag komen.
Voor de heer F. Nijenhuis, elektrisch
lasser bij de n.v. De Plaatwellerij in
Velsen-Noord was het donderdag in zijn
woning aan de Tuinstraat te Beverwijk
een feestelijke dag in verband met zijn
vijfentwintigjarig arbeidsjubileum bij dit
bedrijf.
De familie Nijenhuis ontving in haar
woning een delegatie van het bedrijf, on
der leiding van ir. G. J. Kluck, onderdi
recteur. Ir. Kluck memoreerde, dat de
jubilaris alle jaren in zijn vak is geble
ven, eerst als aankomend later als vol
waardig elektrisch lasser. Van sommige
jubilarissen kan vaak veel, van andere
weinig gezegd worden. Dit laatste is het
geval met de heer Nijenhuis, omdat hij
nu eenmaal een rustig mens is; een
goed werker, die onopvallend zijn gang
gaat- Voor zijn verdiensten beloonde de
heer Kluck de jubilaris namens de di
rectie met een enveloppe met inhoud.
Mevrouw Nijenhuis kreeg bloemen. Na
mens de Maatschappij voor Nijverheid en
Handel overhandigde de heer Kluck de
zilveren legpenning en het vererend ge
tuigschrift.
Voor de ondernemingsraad sprak de
heer J. van Strien, die namens de col
lega's de kameraadschappelijkheid en
behulpzaamheid van de jubilaris in het
licht stelde om vervolgens nog persoonlij
ke herinneringen uit de „eerste jaren"
daaraan toe te voegen. Een enveloppe
met inhoud en bloemen onderstreepten de
gevoelens bij dit jubileum namens het
personeelsfonds.
Met bloemen en een hartelijke geluk
wens volstond de heer J. Steenbeek na
mens de personeelsvereniging in zijn bij
drage tot de huldiging.
Nadat de heer Nijenhuis voor de hem
gebrachte hulde zijn dank had uitgespro
ken bleef het gezelschap nog enige tijd
gezellig bijeen.
Het woord rins gebruiken wij in de
betekenis: aangenaam zuur, lichtelijk
zuur. Het is hetzelfde woord als Rijns
in de zin van: wat aan de rivier de
Rijn thuishoort of daarvan afkomstig
is. Natuurlijk wordt het meestal ge
bruikt in samenhang met het woord
wijn. Vroeger sprak men van Rijn-
sche wijn of Rijnswijn, geschreven
Rijnschwijn. In de 19e eeuw evenwel
begon men in Nederland in navolging
van het Duitse Rheinwein ook van
Rijnwijn te spreken. Nog in 1835 was
Rijnsche wijn de algemene benaming,
maar 30 jaar later schrijft Van Lennep:
„Rinsche wijn, zoo schrijf ik en geen
Rijnwijn, als sedert enige jaren in
de mode gekomen is." Thans brengt
men rins en Rijns helemaal niet meer
met elkaar in verband, al is Rijnse
wijn rins.
Via het Franse fa .atique is ons
woord fanatiek ontleend aan het La
tijnse fanaticus. Tot in de 19e eeuw
werd het slechts gebruikt in de zin
van: bezield door een blinde geloofs
ijver. Dit is geheel in overeenstem
ming met de oorspronkelijke betekenis.
Het woord fanum duidde namelijk aan:
een aan de Godheid gewijde plaats,
dus een heiligdom of tempel. Een fa
naticus was dus een door de Godheid
bezetene. De meer algemene betekenis
die wij thans aan het woord hechten,
is van jongere datum en heeft een wat
politieke kleur. Tot dezelfde familie
behoort het woord profaan, dat eigen
lijk betekent: wat zich vóór, dus bui
ten het heiligdom bevindt en dus: we
relds, onkerkelijk en zelfs: heilig
schennend.
