Serie nieuwe aardschokken treft het rampgebied in Anatolië
HET WEER
V
Ruim 200 arrestaties bij
betoging in hoofdstad
moms
Mgr. drs. Th. Zwartkruis
bisschop van Haarlem
Urenlange onzekerheid over
juistheid van bericht
UST
Geen vergunning
COMPLICATIES BIJ PUBLICATIE
Journalist
Velser tunnel
had weekeinde
met 91.000
voertuigen
Oecumene tot
in de dood
Dodelijk ongeval
in Vogelenzang
Langgelast spoor
wordt steeds langer
Invalide lag vier
dagen dood in
zijn huis
mm
regenkleding
Superslagerij De IJmond
51e JAARGANG NUMMER 246
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 u. Zat. 9-11 u.
Tel. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Tel. redactie 5389, na kantooruren 02560-6484.
Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.Y.
WAARIN OPGENOMEN DE KENNEMER COURANT EN HET DAGBLAD VOOR IJMUIDEN
MAANDAG 22 A
USTUS 1966
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement per week 85 cent, per kwartaal
11,05, franco per post f 12,30 Losse
nummers, afgehaald aan ons bureau, 20 cent.
Girorekening IJmuider Courant no. 129288.
Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Adjunct Hoofdredacteur: E. Koning
Chef van de redactie: H. Landré
Directeur: Mr. H. C van der Mqe
Hulpacties
Oorzaakkernproeven"
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJmond en Haarlem 2
Uit het binnenland2
Buitenlands nieuws 3
In de Vishal en op zee 4
Topsy4
Ferdinand4
Uit stad en omgeving4, 5, 13
Radio en tv i6
Kunst6
Feuilleton7
Beeldverhalen7
Economisch nieuws 8
Scheepsberichten 8
Sportief9, 13
Luidsprekers 4
Dit nummer bestaat uit
veertien pagina's
Veranderlijk
Aan het strand
Wil an Allah"
Barteljorisstraat Haarlem - ML 'Sül
Icidsestiaat (bij Kmiogsptoia»
(020) 22369* -
MAGERE DOORREGEN
VARKENSLAPPEN r - aQ
SUPER-MALSE
PAARDEBIEFSTUK
Telefoon 8166
LANGE NIEUWSTR. 471
LJMUfOEN
Het woord is aan
IJmuider Courant
Steden en dorpen
werden puinhopen
ERZOEROEM (AP). Een nieuwe serie aardschokken heeft Oost-
Turkije vandaag getroffen. Reddingsbrigades zjjn bezig overlevenden van
de rampzalige aardbeving van vrijdag te helpen, ten gevolge waarvan
duizenden wedden gedood en gewond. Er zijn meer dan 2.300 doden ge
borgen. De vrees bestaat dat dit cijfer zal stijgen boven de drieduizend. De
Turkse regering heeft een noodprogramma uitgevaardigd om uitbreken
van besmettelijke ziekten te voorkomen. De lijken die uit het puin te voor
schijn werden gehaald in de honderden dorpen van de vier getroffen pro
vincies worden onmiddellijk begraven, zelfs voordat zjj geïdentificeerd
zijn, om besmetting te voorkomen.
Zaterdagnacht en zondagochtend, zo
meldt onze speciale verslaggever in Tur
kije, werd het getroffen gebied opnieuw
getroffen door aardschokken. Hoewel van
lichte aard waren ze voldoende om de
muren van half ingestorte woningen om
ver te werpen. De provincie Varto, een
arm gebied met 28.000 over talloze ge
huchten verspreide inwoners, werd bin
nen één etmaal door vijftig aarschokken
geteisterd. Hier staat nog maar een
handvol huizen overeind. In deze berg
streek alleen ai zijn nu bijna tweedui
zend doden geborgen.
Zelfs in Istanboel (in Europees Turkije,
op 1500 kilometer afstand van het ramp
gebied) werden de bevingen gisteren nog
gevoeld. In paniek vluchtten gisternacht
ook hier vele duizenden de straat op om
de nacht in het open veld door te brengen.
HOEWEL DE kern van het rampgebied,
ongeveer tweehonderd kilometer ten zui
den van de Zwarte Zee, nauwelijks be
reikbaar is, omdat vele van de weinige
wegen en paden die de twee- a driedui
zend meter hoge bergketens omsluiten, on
begaanbaar zijn, hebben de reddingsac
ties in de grotere plaatsen een geweldige
omvang gekregen. Centrum van de red
dingsondernemingen is Erzoeroem, de ba
sis van het Turkse derde leger, dat on
middellijk na de ramp alle beschikbare
soldaten en materieel heeft ingezet. Dui
zenden lichtgewonden en daklozen vinden
hier een onderkomen in lange rijen witte
tenten, die haastig zijn aangevoerd en die
nu de bergdalen vullen. De ernstige ge
wonden worden in ziekenhuizen of veld
hospitalen in de omgeving verzorgd, of
„De ondergrondse kernproeven kun
nen de oorzaak zijn van de aardbe
vingen in Turkije", zo meent de Mexi
caanse geleerde Ernesto Dominiguez,
de directeur van het onderzoekings
centrum bij de Mexicaanse Golf. Vol
gens Dominigues kunnen geleerden nog
steeds niet de juiste oorzaken van
aardbevingen vaststellen.
Verwachting van het K.N.M.I., geldig van
maandagavond tot dinsdagavond, opgemaakt
te 11.15 uur:
Veel bewolking met plaatselijk
enige regen of enkele buien. Ma
tige, aan de kust vrij krachtige
wind, in hoofdzaak uit noordelijke
richtingen. Weinig verandering in
temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
De depressie die onder meer in België
veel regen veroorzaakt, trekt van
Limburg naar Duitsland en laat het
strand links liggen. Niet veel regen
dus maar wel veel wind uit het noor
den. Middagtemperatnur 18 graden,
zeewater ook 18 graden.
Vooruitzichten: Onstabiel en koel door
zeewind.
worden via vliegtuigen afgevoerd naar
verder gelegen plaatsen.
In alle delen van het land zijn acties
begonnen om geld en goederen in te za
melen voor de getroffen bevolking. Alle
beschikbare vervoermiddelen, zoals vlieg
tuigen, treinen en vrachtauto's, worden
nu gebruikt voor onmiddellijke hulp aan
de slachtoffers. Zodra het reddingswerk
achter de rug is zullen de ingezamelde
dekens, kleding en voedsel naar het
rampgebied worden verzonden.
Het Nederlandsche Roode Kruis heeft
zijn speciaal gironummer 777 opengesteld
ten bate van hulpverlening aan slachtof
fers van de aardbeving in Turkije. Er is
al een hoeveelheid medicamenten voor
het rampgebied beschikbaar gesteld. Ook
het Griekse Rode Kruis zou hulp bieden.
IN DIT VER van de westelijke bescha
ving verwijderde gebied van Klein-Azië
heeft de bevolking sinds onheuglijke tijden
met aardschokken leren leven. Elk jaar
doen zich wel enige bevingen voor: nog
vorige maand vielen enkele doden. In to
taal vonden sedert 1938 ruim 46.000 men
sen de dood bij aardbevingen. Maar het
geweld van de recente schokken wordt
slechts overtroffen door die van 26 decem
ber 1939, toen 40.000 Turken rond Erzin-
can (150 kilometer vgn het huidige ramp
gebied) het leven verloren.
„Het is de wil van Allah", zeggen de
ouderen, die veelal berusten in hun ar
moede en de onbarmhartige natuur. Maar
de jongeren in deze streken, van wie
velen noodgedwongen buiten hun woon
plaats werk hebben gezocht, zijn minder
berustend. Onafhankelijke dagbladen
schrijven, dat de regering de les moet
trekken uit de huidige ramp en moet zor
gen voor betere en stevige huizen, opdat
de steeds terugkerende aarschokken niet
meer tot vernietiging van deze omvang
zullen leiden.
Het Turkse dorp Varto is één
troosteloze puinhoop. Geen huis
staat meer overeind. De bewoners
lopen verdwaasd rond over de
steenhopen, die eens hun huizen
waren. (Telefoto).
In het haastig opgezette tentendorp bij
Erzoeroem lag gisteren een man ge
knield op de grond. Een hospitaalsoldaat
zei: „Zo knielt hij al een dag lang, zwij
gend. Hij verloor vrouw en vier kinde
ren". Verderop rust een vrouw gebogen
op haar knieën. Onder de lange hoofddoek
is slechts een gezicht te zien. In haar
arm een bundeltje waarin een baby. Zij
lijkt te zingen op een vreemde hoge
toon, met lange uithalen. Een militair
vertaalt in gebrekkig Engels: „Zij heeft
nog slechts deze baby over van haar ze
ven kinderen. Zij smeekt nu of Allah haar
dit kind laat houden
Tussen de tenten stapt een kat over de
droge dorre aarde. Een langharig bruin
dier, met lichte ogen. Hij miauwt klage
lijk. Een zwoele wind, die over de ber
gen strijkt, doet de tentzeilen wapperen.
Militaire trucks, gehuld in stofwolken,
overstemmen elk ander geluid. Verderop
werpt een verpleger haastig een doek
over een glinsterende bak gevuld met in
jectienaalden. Bij Erzoeroem hopen zich
droogte, stof en leed op.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM Een geweldloos tref
fen tussen de Amsterdamse politie en de
deelnemers aan de door de actiegroep
„Vietnam" georganiseerde stille protest
mars heeft gisteravond geleid tot een
enorme verkeerschaos in de Amsterdamse
binnenstad en tot een record aantal ar
restaties. In gemeentelijke veewagens en
legertrucks voerde de politie niet minder
dan tweehonderd tot tweehonderd vijftig
van de rond vijftienhonderd demonstranten
af. Daar werden zij in afwachting van
processen-verbaal ondergebracht in de ma
nege. Onder de arrestanten bevond zich
de secretaris van de actiegroep „Viet
nam", de heer O. Boetes uit Heiloo.
De stille protestmars was de vijfde in
de reeks van iedere derde zondag van de
maand te houden marsen. Zoals bij alle
voorgaande optochten hadden de organi
satoren geen vergunning aangevraagd. Zij
stellen zich op het standpunt dat voor or
delijke betogingen die het verkeer niet
hinderen geen vergunning nodig is.
De mars begon gisteravond bij het stand
beeld van de Dokwerker op het Jonas
Daniël Meyerplein. Tegen half acht ver
zamelden zich daar ongeveer vierhonderd
betogers. Zij begroetten drie waarschuwin
gen van hoofdinspecteur J. Valken, dat
zij zich door aan de mars deel te nemen
aan een strafbaar feit schuldig zouden
gaan maken, met gejuich en hoongelach.
Om half acht zette de groep zich in be
weging in de richting van de Dam. Kort
na de start werd zij echter tegemoet ge
treden door een aantal politiemannen. En
kelen van hen gingen hierop op straat
zitten, de overigen zetten door straten en
stegen, waarin de politie geen vat op hen
had, hun tocht voort.
Hun aantal groeide hierbij snel tot on
geveer vijftienhonderd. Ook verder op hun
weg splitsten de betogers zich telkens wan
neer zij politiemannen tegenover zich
vonden. Het geheel werd hierdoor zo on-
Om principiële redenen was voor
deze en de vier voorafgaande marsen
geen vergunning aangevraagd omdat
dit „een beknotting van het recht op
vrije meningsuiting" wordt geacht.
Volgens de actiegroep zou het dubbel
hartig zijn een vergunning aan te vra
gen als men bij weigering toch door
zet. Bovendien zou het aanvragen van
vergunning betekenen „dat wij het
recht van de overheid zouden erken
nen beperkende regels te stellen, die
volgens de ervaring wel degelijk poli
tieke en geen zuiver ordebewarende
achtergrond hebben", aldus de actie
groep.
overzichtelijk dat de zaak de politie
vrijwel geheel uit de hand liep.
Op de Dam trad de politie niet op. Wel
echter op het Spui, waar de demonstran
ten vervolgens heentrokken. Een enorme
verkeerschaos, die zich later op andere
plaatsen zou herhalen, was het gevolg.
Het merendeel van de deelnemers aan
de door kreten als „Johnson moordenaar"
allerminst meer stille protestmars trok
zich niets van de politie aan en zette langs
allerlei wegen zijn weg naar het Ameri
kaanse consulaat op het Museumplein
voort. Enkele honderden van de demon
stranten, die tenslotte hier aankwamen,
gingen zitten op het gras voor het consu
laat, waarvoor de politie een cordon had
gelegd. Bij de nadering van overvalwagens
probeerden zij snel de benen te nemen.
Een groot aantal van hen werd echter
door agenten en marechaussees ingesloten
en vervolgens in auto's geladen, waarmee
zij naar het hoofdbureau werden overge
bracht. Ook op andere plaatsen, waar
groepen demonstranten zich op weg naar
het Museumplein bevonden, volgde de po
litie deze werkwijze. De meeste van de
demonstranten kozen hierop eieren voor
hun geld en verdwenen. Het bleef echter
tot half elf onrustig in de binnenstad.
Een woordvoerder van de demonstran
ten verklaarde later op een geïmprovi
seerde persconferentie, dat de actiegroep
„Vietnam" het politie-optreden betreurde.
Wanneer de politie niet had ingegrepen
was er geen sprake geweest van ordever
storingen, zei hij. Voor komende stille pro
testmarsen kondigde hij een andere tac
tiek aan.
(Voor andore demonstratie* it* paf. 31
(Van een onzer verslaggevers)
Mgr. drs. Th. H. J. Zwartkruis,
deken van Haarlem, is door paus Pau-
lus VI benoemd tot bisschop van
Haarlem. In dit ambt volgt hij de in
maart plotseling overleden mgr. dr.
J. A. E. van Dodewaard op. Mgr.
Zwartkruis is de negende bisschop
van de Haarlemse kerk sinds het her
stel van de kerkelijke hiërarchie in
ons land in 1853.
Rond het bekend worden van de benoe
ming hebben zich zaterdagmiddag enige
complicaties voorgedaan, die vooral voor
de betrokkene op zijn zachtst gezegd
nogal onaangenaam geweest moeten zijn.
Om twee uur die middag verspreidde het
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP)
via de radio het uit Franse bron afkom
stige bericht, dat het bisdom Haarlem een
nieuwe bisschop had in de persoon van
mrg. Zwartkruis. Op dat moment was
mgr. Zwartkruis volkomen onkundig van
zijn benoeming. Vrienden, kennissen en
alle anderen, die hem wensten te compli
menteren kregen een hoogst verbaasde
man aan de telefoon, die uiteraard met
zaak niet goed raad wist.
Informaties bij de kardinaal in Utrecht
en bij de pauselijke nuntiatuur» in Den
Haag leverden niets op, ook al had in
tussen het Katholiek Nederlands Persbu
reau (KNP) het ANP-bericht bevestigd.
Pas om zes uur ontving mgr. Zwartkruis
een telegram van de nuntiatuur, waarin
hem werd megedeeld dat hij (inder
daad) tot bisschop van Haarlem was be
noemd.
De nieuwe bisschop werd in Amsterdam
op 22 november 1909 geboren. Hij bezocht
aldaar het Ignatiuscollege van de Jezuie-
ten en later het Amerikaans college van
de universiteit van Leuven in België.
Zijn priesterstudies maakte hij in het bis
dom Haarlem. Op 26 mei 1934 werd hij
priester gewijd. Direct daarna kreeg hij
opdracht Engelse taal en letterkunde te
gaan studeren aan de katholieke universi
teit van Nijmegen, welke studie hij in
1940 afsloot met een doctoraal examen.
Een jaar eerder was hij benoemd tot le
raar aan het klein-seminarie „Hageveld"
te Heemstede. Dat is hij meer dan twin
tig jaar geweest. Vanuit die tijd stammen
zijn veelvuldige relaties met vooraan-
de katholieke geestelijken en leken uit
Groot-Brittannië. Zijn voortdurende zorg
voor een goed contact tussen Nederlandse
en Engelse katholieken leidde er toe, dat
hij enkele jaren geleden met de vereren
de titel „ere-kapelaan van de Westminster
Cathedral" werd onderscheiden. Wellicht
ook in die periode van zijn leraarsambt
ontwikkelde hij zich tot een gentleman
onder de clerus: een naar Engelse snit
en stijl geklede man met een toegespitste
feeling voor maatschappelijk decorum.
Als journalist genoot en geniet hij een
betrekkelijke faam. Hij was medewerker
van De Volkskrant, van de vroegere
Maasbode en is dat nu nog van het enig
landelijke katholieke avondblad in Neder
land De Tijd. Ook in buitenlandse bladen
(voornamelijk Engelse en Amerikaanse),
zoals de Catholic Herald, The Tablet en
Mgr. drs. Th. H. J. Zwartkruis.
Religious News Service, verschenen ar
tikelen van zijn hand.
In juni 1961 werd hij pastoor van de
Sint Jozefparochie en tevens deken van
Haarlem. Een klein jaar later volgde zijn
benoeming tot kanunnik van het Haar
lemse kathedrale kapittel.
Mgr. Zwartkruis zal in oktober offi
cieel in zijn nieuwe ambt worden be
vestigd. Dat gebeurt dan tijdens een
plechtige consecratie in de kathedrale
basiliek van Sint Bavo aan de Leidse-
vaart in Haarlem.
(Zie ook pagina 5)
per 500 gram J 1.0«J
250 gram 1.98
N. RES
PLEIN 1945 no. 53
DAMESKAPSALON
Mediae
Een lasterbeet iaat altijd een litteken
na.
De enorme verkeersdrukte in het af
gelopen weekeinde kwam wat de IJmond
betreft sterk tot uiting bij de Velser tun
nel. Niet minder dan 91.000 motorvoer
tuigen passeerden zaterdag en zondag
de tunnel met tijdens de spitsuren tussen
vier uur 's middags en tien uur 's avonds
een frequentie van tweeduizend auto's
per uur. Op beide dagen stonden de voer
tuigen soms in kilometers lange files tot
Uitgeest. De Velsense verkeerspolitie had
de handen vol werk om de onvermijde
lijke opstoppingen zoveel mogelijk te
beperken. Omstreeks vijf uur zondagmid
dag raakten vier auto's betrokken bij een
kettingbotsing in de westbuis. Persoon
lijke ongelukken deden zich niet voor.
De drukte in de Velser tunnel op top
dagen bewijst dat er van enige verlich
ting na de ingebruikneming van de Coen-
twnnel nog weinig sprake is.
De hoge stenen muur, die op de alge
mene begraafplaats te Venlo het protes
tantse en het rooms-katholieke gedeelte
scheidt, zal worden gesloopt.
De werkgroep interkerkelijk contact te
Venlo heeft zich met een desbetreffend
verzoek tot het bestuur van deze ge
meente gewend, omdat zij het in verband
met de groeiende oecumenische houding
tussen de katholieken en protestanten in
Venlo en de daardoor verbeterde onder
linge verhouding niet meer gewenst acht
een afscheiding in stand te houden.
Het college van B. en W. stelt aan de
raad voor de gevraagde medewerking te
verlenen en voor deze sloopwerkzaam
heden en het aanbrengen van een beplan
ting een krediet van 12.000 te verlenen.
Zaterdagmiddag omstreeks drie uur
heeft zich op een bollen tuin in Vogelen
zang, gelegen ten oosten van de Vogelen-
zangseweg een ongeval voorgedaan, aan
de gevolgen waarvan de 39-jarige arbei
der C. A. Meeuwissen uit Voorhout, van
morgen in het Marine Hospitaal te Over-
veen is overleden.
Op onverklaarbare wijze is het slachtof
fer op de tuin door een vrachtauto over
reden. De bestuurder van de vrachtauto,
een 31-jarige mesthandelaar uit Hillegom
had even tevoren een vracht mest op de
tuin afgeleverd en achter zijn auto met
Meeuwissen staan praten. Toen hij in
stapte om achteruit weg te rijden, had
hij de man zien weglopen. Maar nadat
hij twintig meter achteruit gereden was,
zag hij plotseling de arbeider op de grond
liggen. Door de cardan van de vracht
auto geraakt had deze ernstige verwon
dingen opgelopen. Terstond werd hij naar
het Marine Hospitaal in Overveen over
gebracht, waar Meeuwissen vanmorgen
aan zijn verwondingen is overleden.
Op de belangrijke lijnen van de Deutsche
Bundesbahn ligt op het ogenblik 40.000 ki
lometer langgelast spoor, een lengte, waar
mee men de wereldbol zou kunnen om
spannen. Op de overige 21.000 kilometer
spoor van de DB bevinden zich nog onge
veer twee miljoen verbindingen tussen niet
aan elkaar gelaste rails.
De aaneengelaste „rails-zonder-eind"
worden voornamelijk toegepast om 't reis-
comfort te vergroten: de wielen stoten niet
meer. Een technisch voordeel is, dat er bij
toepassing van voegloos spoor minder slij
tage ontstaat aan het rijdend materieel en
aan de spoorstaven.
Ook op het net van de Nederlandse
Spoorwegen wordt het spoor-uit-één-stuk
steeds meer toegepast. Momenteel is 500
kilometer van het net ervan voorzien.
De 50-jarige alleenwonende heer A. S.
Verhaar heeft vier dagen dood in zijn
woning op de derde verdieping van een
huis in de Jan Pieter Heijestraat in Am
sterdam gelegen. Hij werd zondagmorgen
gevonden door zijn zwager. De heer Ver
haar was invalide. Een onderzoek wees
uit dat hij een natuurlijke dood was ge
storven. Dinsdag hadden buren hem voor
het laatst gezien.
