Buitenlandse concurrentie
dwingt bromfietsfabrikanten
tot drastische koerswijzigingen
„Vergunning bouw
pier Zandvoort
komt spoedig"
GRANDIOZE SUPERSHELL-WEDSTRIJD
MET 1500 SUPER-PRIJZEN
De Qeurs
HAVENWERKEN IN VERSLAG
Belastingdruk
is te zwaar
Whisky-four oefent
Grote opdracht
voor de NDSM
HAL en Cunard
spreken gerucht
over fusie tegen
SCHEEPVAARTBERICHTEN
Werkgevers tegen
een spaarloon
Kort economisch nieuws
Buma verdeelde in
'65 5,6 miljoen
Groots vijfjarenplan
van India
Hofmeesters van
BOAC ontevreden
31 Augustus sluit de derde ronde van de
Haal snel een inschrijfformulier op een der
3000 Shell-verkooppunten en doe gratis mee!
MAANDAG 22 AUGUSTUS 196 6
8
KV P-program 1967
4
Het gaat niet zo best met de bromfietsindustrie in ons land. Dat is een
kreet die in talloze variaties herhaaldelijk opduikt in de jaarverslagen van
bromfietsindustrieën. De achteruitgang van de omzet wordt geweten aan
de conjunctuur en andere invloeden, maar het is de vraag of dat wel hele
maal terecht is. In werkelijkheid lijkt het er meer op dat de Nederlandse
bromfietsfabrikanten te weinig oog hebben gehad voor ophanden zijnde
smaakverschillen bij het publiek, te weinig aan marktonderzoek hebben
gedaan en teveel met de interne problemen van hun (vaak familie) n.v.'s
bezig zijn geweest in plaats van te proberen met visie in de toekomst te
zien. De nuchtere cijfers namelijk wyzen op, dat de totale verkopen aan
bromfietsen op de Nederlandse markt nauwelijks zijn achteruitgegaan.
Integendeel zelfs. In 1963 werden 202.800 bromfietsen aan de man ge
bracht, in 1964 waren het er 242.000 en vorig jaar was het totaal 285.000.
Voor 1966 mag men 260.000 verwachten. Er is dus over grotere termijn een
duidelijk stijgende lijn en het ligt in de verwachting dat die zich zal voort
zetten, want 1,6 miljoen bromfietsen in gebruik (zoals nu het geval is) be
hoeft niet de uiterste grens te zijn.
Wie in ons land een bromfiets wil ko
pen kan uit welgeteld veertig merken kie
zen. De eenvoudigste uitvoering kost om
en nabij de f 350 en de duurste wordt
met 1140 betaald. De bromfietsfabri
kanten zijn niet scheutig met cijfers en
geen enkele fabrikant is genegen zijn
marktaandeel te verklappen dit in te
genstelling tot de autofabrikanten (die
het overigens misschien ook wel niet zou
den willen doch er niets tegen kunnen
doen aangezien een auto een kenteken
vereist en de registratie daarvan een
openbare aangelegenheid is).
Van de ongeveer 290.000 bromfietsen
die vorig jaar binnen onze grenzen zijn
verkocht, werd ongeveer de helft in ons
land gefabriceerd, de andere helft inge
voerd. (De uitvoer van Nederlandse
bromfietsen is zeer gering het houdt
met 10.000 stuks per jaar wel op).
De fifty-fifty-verhouding geeft wel te
denken voor een land dat bekend is om
zijn polders, zijn tulpen en zijn fietsen.
En op deze verhouding hebben dan ook
de klachten betrekking welke de aandeel
houders van de bromfietsfabrieken ter
vergadering worden medegedeeld: de re
latief zeer grote import is weinig moed
gevend.
Maar toch zal men ook in dit opzicht
de hand in eigen boezem moeten steken.
Wie namelijk de verkoopcijfers beziet
naar prijsklasse ontdekt dat er grote
vraag is naar de goedkopere soorten
bromfietsen tot ƒ450 (in 1965: 37 percent)
en naar de zéér dure soorten van 750
en meer (43 percent). Er worden slechts
„De bouw van de pier in Zandvoort zal
heel wat meer kosten dan aanvankelijk is
berekend, doordat intussen de loonkosten
en de prijzen voor materialen sterk zijn
opgelopen. De vergunning voor de bouw
zal overigens niet lang meer op zich la
ten wachten." Dit staat in het vandaag
verschenen verslag over '65 van de Ko
ninklijke Maatschappij voor Haven
werken.
De Maatschappij die enige tijd geleden
opzien baarde met een voorgestelde divi
dendverlaging over 1965 tot tien (1964:
vijftien) percent, meldt thans in haar ver
slag een met ƒ30 miljoen tot ƒ118 mil
joen gestegen omzet en een fors lager
winstsaldo van ƒ1,14 (v.j. ƒ1,61) min.
Vooral de gang van zaken bij de deelne
mingen Indeco-Coignet N.V. (woningfa-
briek in Zaandam) en bij de Duitse gebr.
Goedhart in Lübeck heeft in 1965 teleur
gesteld. Tegen deze deelnemingen werd
een extra voorziening van 1,5 miljoen
getroffen ten laste van het risicofonds
werken en deelnemingen.
Het bleef in 1965 moeilijk tegen een ver
antwoorde prijs contracten voor belangrij
ke werken op de vrije internationale
markt te verwerven, o.m. door de heer
sende uiterst felle concurrentie, het sterk
stijgende Nederlandse loonpeil en de
kapitaalschaarste. Op het ogenblik be
schikken zowel de moedermaatschappij als
de dochterondernemingen over een be
hoorlijk gevulde opdrachtenportefeuille.
Voor 1966 wordt intussen rekening gehou
den met een omzetstijging, die achter zal
blijven bij die in 1965. In de eerste helft
van het lopende jaar was de omzet met
60 miljoen nagenoeg gelijk aan die in
dezelfde periode van 1965. Thans is er van
een licht stijgende tendens sprake. De di
rectie voorziet op het ogenblik geen grote
stroppen, waartegen niet reeds een ruime
voorziening is getroffen.
Volgens de verlies- en winstrekening ste
gen de inkomsten uit hoofde van mate
rieel, aangenomen werken en deelnemin
gen tot ƒ4,75 (v.j. ƒ3,88) min. De alge
mene kosten namen toe tot 4,17 3,69)
min., waarvan 2,71 3,05) min. aan
derden in rekening kon worden gebracht.
De studiekosten stegen tot 866.200
652.300) en de interestlasten waren
174.200 (ƒ225.700). Er werd een voorzie
ning op deelnemingen getroffen van
201.800 (v.j. vielen voorzieningen op
deelnemingen vrij tot een bedrag van
178.700) en de afschrijvingsrekening ma
terieel beloopt ƒ910.000 (ƒ900.000).
„De druk van de directe belastingen, in
het bijzonder van de loon- en inkomsten
belasting, is te zwaar. De tengevolge van
geldontwaarding optredende automati
sche verzwaring van de druk van de loon-
en inkomstenbelasting, gekoppeld aan
een progressief tarief, mag niet langer
duren dan strikt noodzakelijk is." Dit
staat in het ontwerp-werkprogram 1967
van de Katholieke Volkspartij.
In afwachting van een algehele herzie
ning van de loon- en inkomstenbelasting
wordt een jaarlijkse aanpassing van de
progressie voorgesteld, voorzover die
door de geldontwaarding wordt veroor
zaakt. Verschuiving van directe naar in
directe belastingen wordt mede met het
oog op het belastingsysteem in andere
EEG-landen onvermijdelijk geacht.
zeer geringe aantallen bromfietsen ver
kocht in de prijsklasse van 450 tot
650 (bij elkaar nog geen 12% percent)
en juist in die prijsklasse werkt de ge
middelde Nederlandse bromfietsfabri
kant.
Hij zal het dus moeten zoeken in de la
gere prijzen en hoewel sommige fabri
kanten dat misschien tijdig hebben inge
zien, bleef hun aanbod op de markt toch
uit om de eenvoudige reden, dat er geen
motor te krijgen was, die voor deze fiet
sen geschikt was. Sachs, één van de be
kendste (Duitse) leveranciers van brom
fietsmotoren piekerde er niet over deze te
gaan leveren en een andere fabrikant,
eveneens uit Duitsland, JLO, heeft twee
jaren lang aangekondigd dat er een in
de maak was. Uiteindelijk is het er vo
rige maand pas van gekomen.
In de toenemende vraag naar lichte
bromfietsen kon Frankrijk echter zonder
meer voorzien. Daar was men gewend
aan eenvoudige karretjes zonder al te
veel franje, sterk genoeg voor gewoon
gebruik en de Franse fabrikanten hadden
het voordeel dat ze hun lopende-band-
produktie daarop reeds hadden ingesteld.
Ze konden zonder moeilijkheid in korte
tijd een belangrijk deel van de Neder
landse markt veroveren.
Inmiddels proberen de Nederlandse fa
brikanten in allerijl het verloren terrein
te herwinnen. Enkele zijn reeds op de
markt verschenen met lichte bromfietsen
in de goedkopere prijsklasse die ze aan
vankelijk niet brachten. (Berini, Sparta).
Batavus kwam dezer dagen met een een
voudige bromfiets met een Nederlandse
Ankermotor. Een fabriek als de Magneet
heeft samenwerking gezocht met de
franse Peugeot.' Gazelle importeert goed
kopere bromfietsen uit Frankrijk. Kap-
tein heeft sterke bindingen met de Fran
se Mobylette. Een deel van deze brom
fietsen werd hier aanvankelijk door een
eigen fabriek in licentie vervaardigd,
doch naderhand uitbesteed. Men mag
aannemen, dat in de naaste toekomst
Union te Nieuwleusen deze produktie ter
hand zal nemen, nu bekend is gemaakt
dat er samenwerking is ontstaan tussen
Kaptein en Mobylette.
De noodkreten van de Nederlandse
bromfietsfabrikanten zijn vooral geba
seerd op de cijfers van de maanden
januari tot en met maart van dit jaar,
toen er een sterke achteruitgang van de
verkoop te bemerken was. Vergeleken
over het kwartaal van het jaar 1965 daal
de export van 3062 naar 1766 en werd de
import (vooral uit Frankrijk en Duits
land) hoger, van 28.031 naar 42.557. De
verkoop daalde van 38.800 naar liefst
16.600.
Acnteraf verklaart men deze op het
eerste gezicht alarmerende teruggang on
dermeer door het feit, dat de in 1965 in
vooruitzicht gestelde belastingverhoging
op de bromfietsen velen ertoe hebben ge
bracht nog in één van de laatste maan
den van dat jaar een bromfiets te kopen
inplaats van deze koop uit te stellen.
Verder wijst men ondermeer op de slech
te weersomstandigheden in de eerste drie
maanden die niet tot aankoop lokten en
ook op het feit, dat een vergelijking met
het eerste kwartaal 1965 onbillijk is om
dat 1965 een topjaar was.
Niettemin geven de cijfers wel degelijk
te denken en zal het goed zijn als de
bromfietsfabrikanten zich snel en veel in
tensiever dan tot nu toe gaan bezinnen
op mogelijkheden voor samenwerking
(waartoe Union en Kaptein nu besloten
hebben) en zich uittrekken boven het iet
wat traditionele en dikwijls conservatie
ve produktiebeeld welke nu nog verschei
dene fabrieken kenmerkt. Voor de binnen
landse markt werd dat reeds merkbaar
in het niet tijdig omschakelen naar de
meest gevraagde prijsklasse voor wat de
export betreft in 't te weinig bij-de-hand
zijn waar zich afzetmogelijkheden voor
doen. In dit opzicht kunnen zij nog heel
wat leren van hun concurrenten op de
wereldmarkt zoals Japan, Duitsland en
Frankrijk.
Dit is de Whiskey-jour-formatie, die
druk traint voor de herdenking van
de „Battle of Britain" op 17 sep
tember in Engeland. De vliegtuigen
zijn nu licht- en donkergroen ge
schilderd.
Voor de derde maal heeft de Nederland-
sche Dok- en Scheepsbouw Maatschappij
te Amsterdam een grote opdracht van
rijkswaterstaat gekregen, waarmee een
bedrag van twee miljoen gulden is ge
moeid. Het betreft het vervaardigen en
monteren van 16 elektrohydraulische sluis-
bedieningswerken voor de sluiscom-
plexen in de Maas bij Sambeek en Belfeld
in Limburg. Deze elektro-hydraulische
aandrijvingen zullen vanuit een centraal-
posct bediend kunnen worden. De opleve
ring van een doorvaartsluis in Sambeek zal
in januari 1967 plaatsvinden.
LONDEN (AFP/ANP) De president
van de Cunard Line, sir Basil Smallpiece,
heeft in Londen categorisch tegengespro
ken dat een eventuele fusie tussen de
Cunard Line en de Holland-Amerika-Lijn
ophanden zou zijn. Het dementi is een
gevolg van geruchten dat een dergelijke
fusie onderwerp van bespreking zou vor
men in Londen, Genève en Amsterdam.
Deze geruchten zijn van alle grond ont
bloot, zo deelde Sir Basil mee.
Directeur jhr. Reuchlin van de Holland
Amerika Lijn zei desgevraagd dat er in
Genève een periodieke vergadering is
gehouden van de scheepvaartmaatschap
pijen, die op de Noordatlantische routes
varen. Er is daar gesproken over de ver
betering van de vaart in het algemeen.
De berichten over een fusie met de Cu
nard Line noemde hij volkomen uit d#
lucht gegrepen.
SHCil
Abida 22 v. Duinkerken n. Stanlow.
Achilles 20 v. Antwerpen n. Amsterdam.
Acmaea 20 te Freetown.
Aldabi 21 te Hamburg.
Algol 20 v. Port Elizabeth n. Kaapstad.
Alkes 22 v. Djeddah n. Doha.
Amerskerk 20 v. Bremen n. Antwerpen.
Ammon 21 te Freeport.
Amsteldijk 19 v. Longniew n. Portland.
Attis 21 te Port of Spain.
Balong 20 v. Livorno n. Napels.
Beninkust 20 v. Bremen n. Amsterdam.
Boissevain 20 v. Buenos Aires n. Santos.
Caltex Delfzijl 22 v. Brunsbuttelkoog n. Rotter
dam.
Caltex Gormchem 22 v. Teesport n. Kings -
northarnil.
Caltex Rotterdam 21 te Niigata.
Cartago 22 te Baltimore.
Ceres 21 v. Savannah n. Curasao.
Diemerdijk 20 v. Bremen n. Antwerpen.
Diloma 20 v. Bougie n. Lavera.
Diogenes 21 v. Port of Spain n. Paramaribo.
Eemhaven 20 te San Juan del Sur.
Geertje Buisman 20 v. Montreal n. Glasgow.
Geestland 20 te Barbados.
Gooiland 20 v. Santos n. Amsterdam
Grebbedijk 20 v. New Orleans n. Mobile.
Grootekerk 22 te Antwerpen.
Guineekust 20 te Abidjan.
Heemskerk 20 v. Colombo n. Madras.
Hercules 21 v. Hamburg n. Rotterdam.
Ivoorkust 21 te Hamburg.
Jagersfontein 20 te Antwerpen.
Kalydon 20 te Limhamn.
Kamperdijk 20 v. Antwerpen n. New York.
Karachi 20 v. Bremerhaven n. Hamburg.
Karimun 20 v. Le Havre n. Curacao.
Katelysia 21 te Aden.
Katsedijk 20 v. New York n. Rotterdam.
Kelletia 22 v. Stanlow n. Curagao.
Kieldrecht 22 te Khafji.
Kloosterkerk 21 v. Aden n. Suez.
Kosicia 21 te Abadan.
Kossmatella 22 v. Antwerpen n. Rotterdam.
Laertes 21 te Cheribon.
Lycaon 21 te Aden.
Memnon 21 te Kingston.
Neder Elbe 20 v. Singapore n. Manilla.
Neder Rijn 20 v. Antwerpen n. Amsterdam.
Ouwerkerk 20 v. Duinkerken n. Antwerpen.
Palamedes 21 te Valparaiso.
Parthenon 21 v. St. Eustatius n. St. Maarten.
Pericles 20 v. Paramaribo n. Delfzijl.
Polydorus 20 v. Djakarta n. Belawan.
Prins der Nederlanden 21 te Southampton.
Prins Maurits 22 te Milwaukee.
Proveneierssingel 21 te Montreal.
Radja 22 te Bremerhaven.
Rondo 21 Penang.
Rotte 21 te Hongkong.
Senegalkust 20 v. Lagos n. Port Harcourt.
Sepia 23 te Whangarei.
Siaoe 21 te Singapore.
Sinon 22 te Port of Spain.
Steenkerk 20 v. Le Havre n. Marseille.
Straat Chatham 22 te Durban.
Straat Clarence 20 v. Colombo n. Bombay.
Straat Lombok 20 v. Singapore n. Brisbane.
Straat Magelhaen 21 te Durban.
Telamon 20 v. Kingston n. Amsterdam.
Tero 20 te Talcahuano.
Tjikampek 19 v. Singapore n. Mombasa.
Towa 21 te Jacksonville.
Vlist 22 te Porto Cabello.
Waterland 21 te Tenerife
Wonosobo 22 v. Port Said n. Aden.
Zaankerk 22 v. Port Said n. Genua.
De werkgevers in de Stichting van de
Arbeid hebben hun afwijzing van het
spaarloon gebaseerd op een gemeen
schappelijk rapport waarin het spaarloon
beschouwd wordt als een deel van de
loonkosten. Het is onaanvaardbaar als
deze kosten (contant loon en spaarloon)
uitgaan boven de stijging van de produk-
tiviteit.
Uit het rapport van de werkgevers valt
af te leiden dat zij slechts een algemene
loonronde aanvaardbaar achten. Dit
standpunt staat diametraal tegenover dat
van de werknemersorganisaties. Aange
zien over de inhoud van het rapport ech
ter nog intern overleg schijnt te worden
gepleegd bestaat de kans dat de werkge
vers hun houding nog wat versoepelen
voordat 26 augustus de loonbesprekingen
in de Stichting van de Arbeid zullen
beginnen.
Bij de Boerenleenbanken en Raiffeisenbanken,
aangesloten bij de coöperatieve centrale boeren
leenbank te Eindhoven en de Coöperatieve Cen
trale Raiffeisen-Bank te .Utrecht werd in de
maand juli 114,3 miljoen meer gestort dan
terugbetaald. De stortingen bedroegen 485,5
miljoen en de terugbetalingen f 371,2 miljoen.
Het spaaroverschot was gelijk aan dat van juli
1965. Het totale spaartegoed bij de Boerenleen
banken en Raiffeisenbanken bedroeg op 31 juli
1966 8.239,8 miljoen.
De Nederlandsche Bank heeft besloten het
kasreservepercentage voor de periode van 22
augustus tot en met 21 september 1966 onver
anderd vast te stellen op nul.
Het bestuur van de Automobiel Industrie
„Rotterdam" N.V. (AIR) deelt mee dat de om
zet van automobielen in het lopende jaar de
verwachte daling heeft ondergaan. De omzet -
teruggang houdt namelijk verband met de ge
forceerde aankopen in het vorige jaar. De ex
ploitatiekosten stegen wederom. Derhalve zijn
de resultaten over het eerste halfjaar 1966 be
duidend lager dan in 1965, hoewel zij vrijwel
in overeenstemming zijn met de raming. De
onzekere economische situatie weerhoudt het
bestuur ervan enige voorspelling te doen van
de resultaten in het tweede halfjaar.
„Hedendaags arbeidsrecht" is de titel van een
boek met bijdragen van 27 vooraanstaande ar-
beidsrechtgeleerden, dat in oktober zal ver
schijnen ter gelegenheid van het afscheid van
prof. mr. Marius Levenbach. Hij is pensioen
gerechtigd en gaat na bijna 40 jaren zijn arbeid
neerleggen. Hij bezette in ons land de eerste
leerstoel in het arbeidsrecht. Vijftien jaar ge
leden concentreerde het zilveren feest van deze
leerstoel zich reeds rondom de figuur van prof.
Levenbach.
BUITENLANDS BANKPAPIER
De advieskoersen voor buitenlands bankpapier
geldend in Amsterdam luiden:
Engelse pond 10.02V2IO.I2V2; Amerikaanse
dollar 3.593.63: Canadese dollar 3.333.38;
Franse frank (100) 73.5074.00; Belgische frank
(100) 7.01—7.06; Duitse mark (100) 90.30—90.80;
Zweedse kroon (100) 69.5070.50; Zwitserse
frank (100) 83.3583.85; Italiaanse lire (10.000)
57.2559.25; Deense kroon (100) 51.6052.60;
Noorse kroon (100) 50.0051.00; Oostenrijkse
schilling (100) 13.9714.07; Portugese escudo
(100) 12.52'/ï12.67V2 en Spaanse peseta (100, gr.
coup.) 5.966.12.
De vereniging het Bureau voor Muziek-
auteursrecht BUMA heeft in 1965 een re
cord-recette geïncasseerd van ruim zeven
miljoen gulden, vijf ton meer dan het jaar
daarvoor. Hoewel ook de onkosten stegen
(tot 1,8 min., ruim twee ton meer) kon
het uitkeringspercentage worden gehand
haafd op tachtig percent. Uit het BUMA-
iaarverslag blijkt, dat over het boekjaar
'65 ruim 5.651.000 gulden kon worden uit
gekeerd. In 1964 was het uitkeringsbedrag
5.236.000.
Naast de vooruitgang van de binnen
landse incasso, valt eenzelfde verschijnsel
te constateren voor wat betreft de reve
nuen uit het buitenland. Hier bedroeg de
progressie ruim tien percent, namelijk van
532.000 in 1964 tot 584.000 in 1965.
De mechanische muziek leverde in 1965
het meest op (2,1 min. gulden), gevolgd
door radio (ƒ1,5 min.) en verpozingsmu-
ziek (ƒ1,4 miljoen). De t.v. bracht
597.000 op, de bioscopen 616.000.
GOUD- EN ZILVERNOTERING
De goud- en zilvernotering is volgens een op
gave van H. Drijfhout en Zoon's Edelmetaalbe-
drijven, onveranderd gebleven. De informatie-
koersen voor gouden munten luiden; tientjes
f 35,00—j 36,00 (v. w. 35,50—/ 36,50), ponden
36,00—38,00 36,50—/ 38,50), 20 francs Na
poléons 34,50—f 36,50 35,00—/ 37,00), 20 francs
Vrenelis f 38,00—f 40,00 38,50— f 40,50) en
20 francs België 34,00—36,00 34,75f 36,75).
De vierde internationale kunststoffenbeurs
„Macroplastic", die van 19 tot en met 26 oktober
wordt gehouden in de jaarbeurshallen op het
Croeselaancomplex in Utrecht, wordt met zijn
26.000 vierkante meter standoppervlakte ruim
9000 vierkante meter groter dan de laatstgehou
den beurs in 1962.
NEW DELHI (AP) De regering van
India heeft de hoofdlijnen goedgekeurd
van een ambitieus vijfjarenplan voor de
economische ontwikkeling van het land.
De begroting voor het plan beloopt 120
miljard gulden. Bij de uitvoering ervan
rekent men op veel steun van het buiten
land. De eerste doelstelling is het opvoe
ren van de produktiviteit in de landbouw.
Daarna moet de industrie zich ontwikke
len.
LONDEN (Reuter) Ongeveer 500
stewardessen en hofmeesters van de Brit
se luchtvaartmaatschappij British Over
seas Airways Corporation (BOAC) heb
ben er zich in een petitie aan directeur
Sir Giles Guthrie over beklaagd, dat zij
niet in staat zijn de passagiers het juiste
dienstbetoon te verlenen.
BOAC heeft ongeveer duizend hofmees
ters en stewardessen in dienst.
VOORBEURS VAN HEDEN
A.K.U.
Hoogovens
Kon. Olie
Philips
Unilever
K.L.M.
lste tijdv.
58.50
127-127.50
93-94
83.20-83.50
2de tijdv.
127.10
93.30
