Griekse dienstweigeraar
ontwapende zijn rechters
Von Hossel en de generaals
De Gaulle hoorde Hanoi's standpunt
Cambodja's „goede" buur is dichtbij
Kwestie-China
weer in de VN
dè jas
En dam het
goede nieuws
GRONINGEN
T&denka
Draagt Roberts
vrouwenkleding?
Joesoef Dalam staat
in Djakarta terecht
amm
3
Verarming
ONZE NAAM IS UW WAARBORG
DANSAKADEMIE „S G H R D E R"
eg
WOENSDAG 31 AUGUSTUS 1966
- ■-s
Staat goed. Zit goed. Draagt
goed. Lente, zomer, herfst en
winter een jas met altijd grote
stijl.
Krijgseed
Ook Britse prins Philip
moet op reis zuinig zijn
Nonnen uit China in
Hongkong gearriveerd
V riend
(Van onze redactie buitenland)
President De Gaulle is in Phnom Penh de gast van prins Norodom Si
hanoek, het staatshoofd (en de premier) van Cambodja. Men kan rustig
aannemen dat de twee mannen oude kennissen vooral met elkaar
van gedachten wisselen over de oorlog in Vietnam. Ze zijn beiden uit
gesproken voorstanders van een neutralisering van het grootste deel
van wat eens het Franse imperium in Zuidoost-Azië was, Indo-China.
Voor Sihanoek en zijn land is neutralisering trouwens de enige kans om
niet tussen de twee reuzen die in Zuidoost-Azië in feite tegenover elkaar
staan de Volksrepubliek China en de Verenigde Staten vermorzeld
te worden.
Eens koning
W orsteling
CAMBODJA
2
Van dag tot dag
Dat het kabinet-Cals op het nippertje
het hoofd boven water heeft weten te hou
den, zodat het kan doorzwemmen tot de
begrotingsbesprekingen in september, is
volgens de mededelingen van de regering
te danken aan een akkoord over de de
tails van het dekkingsplan, waartegen
vooral aan A.R.-zijde grote bezwaren wa
ren ontstaan. Tenslotte hebben de Antire
volutionaire ministers en partij-kopstuk
ken zich kunnen verenigen met enkele
wijzigingen, waarbij zij echter ook con
cessies hebben moeten doen. Zij hebben
bijvoorbeeld genoegen genomen met een
ingaan van de verhoging der omzetbelas
ting op een later tijdstip dan zij aanvan
kelijk hadden geëist.
Resultaat voor de burger: hij zal vol
gend jaar nog harder moeten bloeden dan
tot dusver het geval is geweest. Het le
ven zal weer een flink stuk duurder wor
den. De verlaging van de inkomstenbe
lasting, die nu toch heus op 1 januari 1967
doorgaat, zal meer dan ongedaan worden
gemaakt door de forse verhogingen die
ons te wachten staan. De omzetbelasting
op textiel en schoenen, waartoe vorig
jaar al werd besloten, gaat tegelijk in
met de verlaging van de inkomstenbelas
ting. De versnelde heffing waartoe de
fiscus zijn toevlucht neemt zal heel wat
zelfstandigen in moeilijkheden brengen.
De verhoging van het algemene tarief
van de omzetbelasting met maar liefst
een vijfde waarvan de ingangsdatum
nog niet vast staat zal de prijzen een
flink eind omhoogschroeven. De resulta
ten van dit alles (waarbij de huurverho
ging en de stijging van de sociale pre
mies nog komen) zijn bekend: krachtige
looneisen, voortgaande geldontwaarding.
Het is overigens wel een opmerkelijk
verschijnsel dat in het kabinet niemand
ook de socialistische ministers niet
zwaar getild schijnt te hebben aan de
gevolgen van de versnelde belastingin
ning, zoals die momenteel al in volle
gang is en die de A.R. alleen uit hoofde
van een solider dekking tegen volgend
jaar enigszins vertraagd wilde zien. Die
gevolgen zullen niet gering zijn. De ge
middelde Nederlander beschikt nu een
maal niet over forse reserves waaruit hij
putten kan om drie of vier aanslagen te
gelijk te voldoen, zonder in moeilijkhe
den te komen.
Bij een duurder wordend leven komt de
weerslag van de versnelde belasting-in
ning dubbel hard aan. Zo trekt het ka-
binet-Cals een spoor van verarming door
de Nederlandse maatschappij, waarbij de
lage en middelmatige inkomens nog
steeds niet in eniger mate worden ont
zien. Als op deze manier een nieuw par
lementair jaar in september moet be
ginnen, zullen de politieke gevolgen bij de
eerstkomende verkiezingen met bijzonder
gespannen zorg tegemoet kunnen worden
gezien.
Het is pover, maar het is er toch. Het
vertrouwen in de humanitaire beginselen
van internationale instellingen als het
Roode Kruis wordt geschraagd door het
bericht, dat het internationale comité van
deze organisatie een beroep heeft gedaan
op de regeringen van de V.S. en Zuid-
Vietnam om op te houden met praktijken
die in strijd moeten worden geacht met
de Geneefse Conventies. Het beroep be
treft speciaal het mishandelen en terecht
stellen van krijgsgevangenen en het be
drijven van de chemische oorlog met
gassen, chemicaliën en napalm.
Over de praktijken van de Vietcong en
Noord-Vietnam bestaat grote onzeker
heid, gepaard aan ongerustheid, met het
oog op de behandeling van krijgsgevan
genen. Men weigert daar iedere inlich
ting aan het Roode Kruis, al is bekend
dat het Noordvietnamese Roode Kruis ac
tief werkt in eigen kring.
Maar welke praktijken aan die vijan
delijke kant ook worden uitgeoefend, dat
ontheft de Amerikanen en Zuid-Vietname-
zen niet van de plicht om in het bar
baarse oorlogsbedrijf het internationaal
overeengekomen minimum aan mense
lijkheid te betrachten. Juist het gepropa
geerde verschil in beschaving en mense
lijkheid tussen communisme en democra
tie legt die plicht nog dwingender op.
Niettemin is bekend dat in Zuid-Vietnam
krijgsgevangenen worden mishandeld en
afgemaakt. De Zuid-Vietnamezen gaan
zelfs trots op dergelijke uitwassen, die
moeten illustreren dat zij anti-communis
tisch in hart en nieren zijn. De Amerika
nen zijn er blijkbaar niet in geslaagd
Zuid-Vietnam een spoor van „krijgsbe-
schaving" bij te brengen, evenmin als zij
succes hebben gehad met hun pogingen
het Zuidvietnamese regime tot enige
praktische democratie te brengen. Hun
eigen oorlogvoering met bombardemen
ten en vernietiging van bestaansmidde
len in Noord-Vietnam houdt trouwens ook
weinig humaniteit over.
Het Roode Kruis heeft gelukkig niet ge
schroomd, objectief afstand te nemen
van de politieke doeleinden die door deze
„smerige oorlog" worden nagestreefd en
beide partijen gelijkelijk op hun interna
tionale verplichtingen te wijzen.
Toen dezer dagen een Amerikaanse le
gerafdeling door eigen vliegtuigen met
napalm werd gedecimeerd, zei een gene
raal: „Oorlog is nu eenmaal een hard
bedrijf". Deze verharde en afgestompte
mentaliteit is onmisbaar voor de leiders
en werkers in dit „bedrijf", omdat er an
ders niet eens van oorlog sprake kon zijn,
Maar gelukkig en dat is dan toch ei
genlijk met recht goed nieuws weet d»
internationaal bevestigde humaniteit
zich aan deze afstomping en verharding
te onttrekken, zodat zij niet als laatste
sldthtoffer van een onmenselijke politieke
coriSequentie in de rook van het slagveld
opgaat.
(Van onze correspondent)
ATHENE. De straf van vieren
eenhalf jaar die de in burger geklede
Griekse krijgsraad aan dienstweige
raar Kazanis heeft opgelegd was aan
merkelijk minder hoog dan de vijftien
jaar die de aanklager eiste en zelfs
milder dan de vijf a zes jaar die de
verdediger vroeg. Maar er zit hier een
addertje onder het gras. Nu hij tot
minder dan vijf jaar is veroordeeld,
kan hij na zijn straf te hebben onder
gaan ten derde male in militaire
dienst worden geroepen. Het is te
hopen dat Griekenland dan intussen
rijp is geworden voor een commissie
die de gewetensbezwaarden onder
zoekt op geschiktheid voor burger
dienstplicht.
Dat men de talenten voor zo'n com
missie heeft, bewees de zitting van gis
teren, want de rechters stelden op ge-
!5
moedelijke toon precies dezelfde vragen
die in ons land door zo'n commissie zou
den worden gesteld: „Als je meisje be
dreigd wordt, roep je toch ook een ge
wapende politie-agent te hulp?"
Kazanis maakte ondanks alles wat hij
heeft doorgemaakt een even ontwapenende
als kinderlijke indruk. Zijn geval was
het veertiende in een reeks van vijftien,
maar hij was de enige die werd be
schuldigd van ongehoorzaamheid. Bijna
alle andere gevallen waren gewone klei
ne deserteurs die op meer of minder
slimme wijze de weg naar hun dorp
voortijdig hadden opgezocht en die er
met enkele maanden afkwamen. Zij ston
den er wat verloren bij, die simpele
dorpsjongens, in de onderbreking van de
rechtszitting, terwijl alle aandacht van
perscamera's en publiek uitging naar die
ene kleine figuur zonder uniform, die
monter en voorkomend alle vragen be
antwoordde en een middelpunt werd van
discussies.
De sfeer werd eensklaps zeer Grieks
en had niets meer met die van de do
dencel te maken. Ook verklaarde hij nog
dat hij niets dan lof had voor de wijze
waarop hij in het leger was behandeld,
beweegreden voor zijn weigering was niet
zozeer de kwestie van het wapendragen
alswel die van de krijgseed. Daar hij
ook hier reeds gewetensbezwaren tegen
had, zou hij ook geen enkele andere dienst
kunnen verrichten in militair verband-
Wel had hij enige dagen het uniform ge
dragen, zo verklaarde hij, maar dat was
voordat hij was geconfroneerd met de
situatie waarin hem een wapen in de
hand werd gelegd. Kazanis hoopte zijn
straf in een agrarische gevangenis te
kunnen doorbrengen. Waarbij landarbeid
kan worden verricht en elke dag voor
twee geldt. Hij is afkomstig uit een boe
rengezin van acht mensen, allen Jeho
va's getuigen. Zijn oudere broer heeft ech
ter geen dienst geweigerd.
LONDEN (AFP) Het is mogelijk dat
Harry Roberts, die wordt gezocht in ver
band met de moord op drie Londense re
chercheurs, verkleed als vrouw rondloopt.
Hiermee houdt Scotland Yard ernstig re
kening na het verhoor van een vroegere
vriendin van de voortvluchtige man.
De vrouw zegt Roberts zaterdag in de
Londense wijk Hornsey te hebben ont
moet. Hij zou bij die gelegenheid gekleed
zijn geweest in een zwarte japon, een
bontmantel en schoenen met hoge hakken.
Roberts hoofd was toen bedekt met een
blonde pruik. Toen zij later thuiskwam
ontdekte zij, dat haar garderobe was door
zocht en dat enkele jurken waren ver
dwenen.
LONDEN De bestedingsbeperking
in Groot-Brittannië heeft een spaak in
het wiel gestoken van de sportieve plan
nen van prins Philip, de echtgenoot van
de Britse koningin. De hertog van Edin
burgh was van plan om deel te nemen
aan een polo-toernooi in Argentinië,
maar hij krijgt in verband met de be
perkte toewijzing van deviezen slechts
vijfhonderd gulden op reis mee. De
prins vond dit kennelijk niet genoeg en
heeft zich teruggetrokken uit het toer
nooi.
DJAKARTA (Reuter) In de Indone
sische hoofdstad is het proces begonnen
tegen de voormalige Indonesische minis
ter voor de Centrale Bank, Joesoef Moeda
Dalam.
Hij wordt beschuldigd van clandestie
ne aankoop van wapens uit een commu
nistisch land en het geven van invoer
vergunningen voor een bedrag van 22
miljoen dollar, aan vrienden. Verder zou
Dalam de mohammedaanse huwelijkswet
ten geschonden hebben.
Dalam, die sinds maart in de gevan
genis zit was opgewekt. Hij lachte tegen
generaal Nasoetion, voorzitter van het
Raadgevende Volkscongres en procureur-
generaal Soeghi Arto, die beiden de ope
ning van het proces bijwoonden.
HONGKONG (AP) Acht r.-k. nonnen,
die deze week uit communistisch China
zijn uitgewezen, zijn vanochtend in Hong
kong aangekomen. De nonnen waren ver
moeid, maar maken het goed.
In Hongkong verschijnende dagbladen
meldden dat de Rode Gardisten in Can
ton zes Europese katholieke priesters heb
ben ontdekt, die zich schuil hielden in een
kerk. Reizigers uit deze Zuidchinese stad
deelden mee dat de zes mannen zich
achttien jaar verborgen hadden gehouden.
De Westduitse minister van Defen
sie, Kai Uwe von Hassel, staat maar
wat kleintjes tussen twee generaals.
De lens die de fotograaf gebruikte
is daaraan niet vreemd. Links van
Von Hassel staat de scheidende
opperbevelhebber van de Westduitse
luchtmacht, luitenant-generaal Pa-
nitzki. Rechts van hem torent gene
raal Maizière, die Panitzki opvolgt.
(Telefoto).
PNOM PENH (Beuter en AFP).
President De Gaulle heeft vandaag
in Cambodja een privégesprek ge
voerd met het nieuwe hoofd van de
Noordvietnamese afvaardiging in
Pnom Penh, Ngoejen Thoeong.
De afspraak voor de ontmoeting
werd gemaakt tijdens de ontvangst
die prins Norodom Sihanoek van
Cambodja eerder op de dag hield in
de grote troonzaal.
Het initiatief tot het gesprek werd
genomen door Noord-Vietnam en
Frankrijk. De Gaulle zou de gelegen
heid te baat willen nemen om uit de
eerste hand informatie te krijgen
over het standpunt van Hanoi ter
zake van de Vietnamese oorlog.
Bij zijn aankomst gisteren in Cambod
ja verklaarde president De Gaulle dat de
„oorlog in Vietnam de wereld in het on
geluk zou kunnen storten". De Franse
president zal morgen waarschijnlijk een
rede over de oorlog houden.
Prins Norodom Sihanouk prees De
Gaulle als „het symbool van Frankrijk,
dat zes miljoen Cambodjanen een goed
hart toedragen. U bent de standvastigste
en trouwste vriend van Cambodja, een
voor BETER DANSEN LEREN
voor R.K.
het toonaangevende instituut voor Haarlem en omstr.
Raamsingel 16 - Haarlem - Telefoon 11045
N B.HEDENAVOND OEFENAVOND
Maar Sihanoek is misschien wat rea
listischer dan De Gaulle over die neu
tralisering. De man uit het Elysée im
mers meent dat inderdaad heel „In
do-China" geneutraliseerd moet worden
Maar de prins gelooft dat het vol
doende is als dat gebeurt met Laos,
Cambodja en Zuid-Vietnam. In juni
1964 verklaarde hij aan de redacteur
van het Franse blad Le Figaro:
„Noord-Vietnam is definitief verlo
ren (aan de communisten), maar het
gevaar bestaat dat ook Zuid-Vietnam
communistisch wordt en daaraan zou
dan ook de neutralisering van Cam
bodja bezwijken". Sihanoek gelooft dus
niet dat het zal lukken het communis
tische Noord-Vietnam tot het aanne
men van een neutrale houding te be
wegen. Wie durft ontkennen dat hij het
waarschijnlijk bij het rechte eind heeft?
delijk door woord en daad getuigd van
zijn neutraliteit. Het ging daarbij op
een gegeven moment zover dat het
op uiterst gespannen voet kwam te
verkeren met Washington. Sihanoek
heeft daarbij vermoedelijk steeds voor
ogen gehad dat een goede buur Chi
na in zijn geval heel wat beter is
dan een verre vriend, de Verenigde Sta
ten, als hij zijn volk de bittere ellen
de van een oorlog wil besparen.
Sihanoek is nu 53 jaar. Hij is een
telg uit het vorstenhuis van Cambod
ja. Hij werd destijds door de Fran
se koloniale heersers op de troon ge
zet, toen hij een leerling was van
het Franse lyceum in Saigon. De
Fransen schoven toen een oom van
hem terzijde, omdat ze dachten dat
de jonge en Frans-georiënteerde Noro
dom heel wat gemakkelijker naar hun
hand zou zijn te zetten.
Maar Norodom ontpopte zich als een
gewiekste politicus en later zelfs als een
staatsman die in de gecompliceerde en
labiele situatie waarin Zuidoost-Azië
verkeerde voor zijn land rust en vrede
wist te verkrijgen, waarbij hij uiterst
behendig balanceerde op het wereld
toneel, waarop hem zo weinig wer
kelijke speelruimte was gelaten.
Sihanoek is een realist van het zui
verste water. Zijn hele politiek is er
steeds op gericht geweest zijn land te
behoeden voor de ellende van een
ideologisch conflict tussen pro-commu
nistische groepen, gesteund door
Noord-Vietnam met China op de ach
tergrond, en anti-communistische groe
pen die dan ongetwijfeld zouden kun
nen rekenen op daadwerkelijke militai
re hulp van de Verenigde Staten. Tot
nu toe is hem dat gelukt. Een niet ge
ringe verdienste!
Norodom Sihanoek
Hij heeft zich daarvoor moeten dis
tantiëren van de Amerikanen. Die con
cessie heeft hij Peking gedaan. In
augustus 1958 bezocht de prins Pe
king. Hij had er lange en diepgaande
gesprekken met premier Tsjoe En-Lai.
Eerder had de Cambodjaan zich ver
plicht alle buitenlandse inmenging in
zijn land te zullen weren. Cambodja
zou strikt neutraal blijven in het con
flict dat woedde in Zuid-Vietnam. Mao
stond Sihanoek daarop toe een eigen
verdedigingsmacht op te bouwen. Met
Tsjoe kwam de Cambodjaanse prins
tot het sluiten van een verdrag van
vriendschap en samenwerking.
Phnom Penh heeft sindsdien herhaal-
TSJOMKON
CHEOH K5AN
ANGKOe rHf
ÏS1EM Dék?
ÏUNG-iRENO
N.K0MP0N0-
l •Cthom
POEFSAT ^^^ng-sJ NAN
HNOM PEN
«ENG f
5JHAN0U
^iam
ISSksSriI CAMBODJA
^SZUIB&i
■ïiiVIETNA
I i Ti
Zijn binnenlandse politiek, waaraan
in het buitenland misschien wat al
te weinig aandacht werd en wordt be
steed. getuigt van dezelfde zin voor rea
liteit als zijn buitenlands beleid. Hij
was onder het Franse bewind geen le
denpop van Parijs. Toen zijn land een
maal onafhankelijk werd, weigerde hij
het kiesstelsel van Cambodja te
schoeien op de leest van de Westerse
democratieën. Hij stelde zich op het
standpunt dat de „wetten van de Wes
terse democratie" voor Cambodja on
geschikt waren. Toen de controlecom
missie opgericht op grond van de
wapenstilstands-overeenkomst van Ge-
nève voor Indo-China (juli 1954) aan
zijn plannen haar goedkeuring niet wil
de geven, trad hij af. Hij ging toen
actief „in de politiek", deed afstand
van zijn titels en slaagde erin de meer
derheid van zijn volk achter zijn her
vormingsplannen te krijgen. De gewe
zen koning keerde terug als premier
en staatshoofd zonder dat voortaan het
koninklijke purper hem in zijn poli
tieke acties hinderde.
Het staat wel vast dat zijn sympa
thieën sterk gericht zijn op Frank
rijk. Maar ook, dat hij begrijpt dat
de enige kans voor zijn land om zijn
zelfstandigheid te behouden gelegen is
in het oordeel van Peking over zijn
„neutraliteit". Natuurlijk beseft hij heel
goed dat Peking van de ene dag op de
andere zijn politiek tegenover Cambod
ja kan veranderen, ongeacht de vraag,
of Phnom Penh wel of niet neutraal
is. Maar tijd gewonnen is voor hem
veel gewonnen en men kan niet ont
kennen dat Sihanoeks buitenlandse
politiek tot nu toe voor zijn land ze
genrijk is geweest.
Dat land heeft een oppervlakte van
180.000 vierkante kilometers (zes maal
Nederland). Het telt ongeveer zes mil
joen inwoners, waaronder zo'n 300.000
Vietnamezen, 200.000 Chinezen en
100.000 islamitische Maleiers. In de
bergen wonen vele kleine stammen,
waarop de overheid weinig vat heeft.
Rijstbouw is het voornaamste middel
van bestaan van de bevolking.
onbekend, onbegrepen land dat overal
verdacht en aangeklaagd wordt", aldus
de prins. „Maar u weet dat wij een even
wichtig en vreedzaam land zijn, dat tot
elke prijs de onafhankelijkheid wil bewa
ren. Dank zij u, zijn de volken van Azië
en andere werelddelen niet aan het Wes
ten gaan wanhopen".
Sihanouk heeft de Verenigde Staten
herhaaldelijk aangevallen wegens de
Amerikaanse Vietnam-politiek. Cambodja
onderhoudt noch met de Verenigde Sta
ten noch met Zuid-Vietnam diplomatiek»
betrekkingen.
President De Gaulle werd op de eeuwen
oude traditionele manier verwelkomd op
het vliegveld van Pnom Penh: hij kreeg
een krans van jasmijn om zijn hals, ter
wijl honderd meisjes in witte bloeses en
vuurrode sarongs bloemblaadjes voor hem
uitstrooiden.
NEW YORK, (AP) Negen landen,
die ijveren voor de toelating van de volks
republiek China tot de Verenigde Naties,
zeggen dat de Verenigde Staten onrust
veroorzaken door Peking een onverzoen
lijke vijand van die landen die zijn ideo
logie niet delen te noemen.
De beschuldiging is neergelegd in een
memorandum, dat maandag is ingediend
en waarin wordt verzocht de „Chinese
kwestie" opnieuw te bespreken wanneer
de Algemene Vergadering in september
bijenkomt.
Uit het memorandum blijkt duidelijk, dat
de negen landen de Chinese nationalisten
uit de organisatie willen verwijderen om
Peking-China een plaats te geven. De ne
gen landen zijn Albanië, Algerije, Cam
bodja, Kongo, Cuba, Guinea, Mali, Roe
menië en Syrië.
Moord. Een 27-jarige Joegoslavische con
sulaire ambtenaar is dinsdagavond in
Stuttgart in een café door een landge
noot doodgeschoten.
Research. De Cummins Engine Company
heeft bekendgemaakt, dat zij als kern
voor haar technische centrum in Europa
de research-faciliteiten van Friedrich
Krupp in Essen heeft verworven.
Postzegel. De Italiaanse posterijen zullen
24 september een zegel ter herdenking
van de vijfhonderdste sterfdag van de
beeldhouwer Donatello uitgeven.
De eerste. De 44-jarige mevrouw Con
stance Baker Motley is de eerste ne
gerin, die ooit in het ambt van rechter
bij een Amerikaanse arrondissements
rechtbank is benoemd. Mevrouw
Motley is bekend geworden als advo
caat in burgerrechtzaken.
Gekapseisd. Bij de tewaterlating is dins
dag in Bremerhaven een schip van 1.047
ton omgeslagen. Tien mensen die zich
aan boord bevonden, konden gered wor
den, ze waren ongedeerd
Aardschok. Dinsdag is in de streek van
Irkoetsk bij het Baikalmeer ten noorden
van Mongolië een aardschok gevoeld
waarvan het centrum onder het zuide
lijke gedeelte van het Baikalmeer lag.
Er zijn geen meldingen over slachtof
fers of schade.
Botsing. Boven Los Angeles zijn dinsdag
twee wentelwieken met elkaar in bot
sing gekomen en neergestort. De vijf
inzittenden verloren het leven.
Vraag. De Finse politie vraagt zich af,
wie de eigenaars zijn van 2.645 flessen
geestrijk vocht, dat zij op een eilandje
bij Hank in zuidwest-Finland heeft ge
vonden.
Diplomatie. De Heilige Stoel is met de
Turkse regering overeengekomen de
internuntiatuur in Ankara tot nuntia
tuur te verheffen. De Italiaanse mgr.
Saverio Zupi is tot apostolisch pronun
tius in Turkije benoemd.
Subsidie. Senator Warren Magnuson
heeft dinsdag een federale subsidie aan
de Amerikaanse industrie voor de ont
wikkeling van een prototype automobiel,
dat door een elektrische motor wordt
aangedreven, voorgesteld.
