Wonder overwon
mosselen op zijn
afkeer tegen
Proven^aals
FILATELIE
w
M S3SSS
Ige
Dammen
Lekker eten,
eenvoudig koken
"iéiSngSfdir„«n
ik
m
ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1966
Erbij
23
r^EN VRIEND ,die wij nimmer op zijn gebied zullen evenaren hij
§4 is een niet onverdienstelijk tekenaar, illustrator en cartoonist
Mj heeft ons kortelings een lesje gegeven. Niet in tekenen, daarvoor
ontbrak hem de tijd, maar in koken. En had hij daarvoor wel tijd? horen
wij u al vragen. Ja, hoe vreemd dat ook mag klinken. Het i ergt enige
Stelt u voor een man, die zeven jaar achtereen een maand vakantie
doorbrengt in een Zuidfrans stadje. Een man met oog voor lijn en
kleur, met een neus voor geuren en een maag die tegen een stootje kan.
De eerste jaren was hij zo enthousiast, dat hij er zijn schildersezel mee
naar toe sleepte. Later werd het een buitenmodel schetsblok en nu is hij
in het stadium gekomen, dat hij op losse blaadjes zijn aantekeningen
maakt.
SSfir He. ay.«en. he.tond ui. l„kjvoo™, Erg tak .ok.e zwar. K^lSeS? MoT'/rJe'S de
S" e^k„.lmKÏÏ'ïïrTÏ 3-9. «ri*
Mr. E. Spanjaard
Gaston Gourmet
SYSTEEMKAART!
Tegenwoordig is het in de hoogste klas-
Zwart: 16 stukken op 2. 3, 4, 6, 7, 8, 13, sky-toernooi plaats, dat de juistheid van
14 15 16 19 20 21 24,25,26. Botwinniks visie wel treffendneei
34, 35, 36. 37, 38, 39, 43, 45, 48. sparring-partners, slaagde erin, tweede te
vrp.5 nnk vemlicht tiidens een !n de partij werd gespeeld 7-11. Na worden met siechts een half punt achter-
sen van de NBB ook verpi .1 7_12 had stukwinst plaats na de volgende d Spasskv en vóór onder meer
z.g. „systeem /_;_t af„,ilrlrolincr ri-i
BELGIë. Met toeslag ten bate van
culturele instellingen is een serie van
vier waarden in omloop gebracht. De
60 c. 40 c. toont het klooster van
de Minderbroeders te Luik (afbeel
ding), de 1 fr. 50 C. de abdij van
Val-Dieu te Aubel. de 2 fr. 1 fr.
een gezicht op Hoei en het zegel
van deze stad en de 10 4.50 fr. het
standbeeld van Ambiorix, koning der
Eburonen, te Tongeren.
PORTUGAL. Ter gelegenheid van
de inwijding van de Salazarbrug, de
enorme hangbrug over de Taag in Lis
sabon, zijn twee postzegels verschenen.
Het zijn een 2.50 en 4.30 esc., die elk
een ander gezicht op de nieuwe brug
geven.
LUXEMBURG. De Luxemburgse
Europazegels zullen op 26 september
worden uitgegeven in de waarden 3 fr.
en 6 fr. De zegels tonen het gemeen-
scheppelijk ontwerp (een gestileerd
zeilscheepje) van de landen, aangeslo
ten bij de Conférence Européenne des
Administrations des Postes et des Té-
lécommunications (CEPT).
ZWEDEN. De honderdste sterfdag
van de dichter en prozaist Carl Jonas
Love Almquist 1793-1866zal op 26
september worden herdacht door de
kaart" te kunnen overleggen. Daarop moet (met-aUedaagse)aM ej wereldkampioen Petrosian^^^
precies staan aangegeveni wat u aUemaJ dreigt g) 29 23 18x40 4) 45x34 vaL afle markten thuis is: combinatie-
speelt enwelke a 'spraken u er m 21xl2 5) 27-21 16x27. 6) 32x21 26x17. 7) ofJ positiespel, aanval of verdediging, cpe-
parner op nahoudt Geheime foefjes zqn l9x28 8) 33xll 6xl7 9) 34-30 25x34. p°sl mldden- dan wel eindspel, alles
er dus met meer b j en als i ze 1toch toe met gewonnen eindspel. Mooi
groot internationaal toernooi kan Bijzonder verrassend is de winst na een beurt eigenlijk haast
F. DROST (Langweer)
doen is. het tevoren kennis nemen van de lokzet en een dwangzet.
biedsystemen der paren der verschillende
landen. Deze uiterst vervelende literatuur
is meestal opgeslagen in een grote kast,
onderverdeeld in vlakken. Op elk vak vindt
men de naam van een deelnemend land en
wanneer men dus het biedsysteem van de
dames Schulz-Traurig wilt hebben, gaat u
gewoon naar het vakje „Germany en
vist daar uit de tientallen papieren het
gewenste document op. Misschien leert u
daar dan uit, dat de dames „Wien-Berlin
spelen met „Zwei-Karo-Variant Niet, dat
dit u als aanstaande tegenstandster van
de dames een syllabe wijzer maakt, maar
het staat in elk geval zwart op wit zo
als het reglementair voorgeschreven is.
Als u een beetje geluk hebt, kunt u
m dat archief alle kreten tegenkomen die
tegenwoordig in de bridgewereld opgeld
doen. Hebt u al eens gehoord van Bali-
Stayman de Fantastische-Sansatout,
Goober, Monaco, Mud of Aspro? Neen?
niets. Tot het
moment" dat" Fischer met zwart een zo
genoemde minoriteitsaanval op de dame
vleugel kan beginnen. De witte pionnen
worden uiteengeslagen en met kleine,
doch fijn gepointeerde middelen wint
Bobby een pionnetje. Hoewel er dan nog
raadsheren van ongelijke kleur over zijn,
bespaarde Ivkov zich de moeite, de afge
broken partij te hervatten.
Wie slechts „vuurwerk" wil zien, spele
de partij niet na. Wie echter wel eens een
sluipwesp wenst te observeren, heeft
daartoe thans in zijn huiskamer de ge
legenheid.
IvkovFischer
Damepionopening
1) d2-d4 Pg8-f6. 2) Pgl-f3 g7-g6. 3) g2-
g3 Rf8-g7. 4) Rfl-g2 0-0. 5) 0-0 d7-d6. 6)
Pbl-c3
Met 6) c4 had wit er konings-Indisch
van kunnen maken. 6) d6-dó. Het is
merkwaardig dat wit nu een tempo heeft
uuuuei, urij00 m Wm Wm m//, 3 merKwaarcug aai wu nu ra.
Dan komt u heel wat aan uw onage- xx^ooooooocr.-oooooooooobooooocxxtocooooooo gewonnen en mèt de voorzet eigen
opvoeding tekort! Niet, dat u er een slag uliik twee tempi méér heeft. Geen wondei
opvoeding
per jaar meer door zoudt maken als u net
wel wist, het zou in elk geval geleerd
staan als u erover mee kunt praten.
Ik heb eens, tijdens de Europese kam
pioenschappen te Ostende, een paar bui
tenlandse dames woedend gezien toen zij
tegen een paar kwamen te spelen, dat niet
meer het biedsysteem speelde dat tevoren
A. KLAVERBOER (Leeuwarden)
lijk twee tempi méér heeft. Geen wonder
dus dat Ivkov poogt, aanstonds tot actie
Zwart- 3, 6, 8, 13, 15, 16, 18, 19, 22, 25, over te gaan. Het resultaat valt echter
29 erg tegen. Het blijkt namelijk dat het
Wit: 21 27, 31, 32, 36, 38, 39, 40, 42, 43, blokkeren van de c-pion niet zonder be-
43 zwaar is en dat wit in verband daarmede
Zwart aan r« ton tn.t het „fier 29-34 W
22-28 en 13-19 8x48 op dam komen, maar
wasingediend'en aan "de toonbank ver- taxeerde het eindspel na 39-33 zeer moei- LI V^n'ptheefe^liikwaa^dig spef be-'
talenten hier beter niet aan had kunnen 4) 42-37 of? 28-33. 5) 38x29 „3x34. h>
verspillen. De (Poolse) dames hadden dat 40x29 18-22. 7) 27x18 16x49 met winst.
Ln4 T"\ ..„1 rfnvarl r\ /vinrle OnH lotfOrHp PPb
uitgifte van twee postzegels, 25 ore
(roodviolet) en 1 kr. (groen) (afbeel
ding). Beide zegels dragen diens por
tret.
DAHOMEY. Ter herinnering aan het
bezoek dat paus Paulus VI aan de ze
tel van de UNO heeft gebracht is een
luchtpostserie van drie stuks verkrijg
baar gesteld: 50 fr. de paus en een
luchtfoto van Vaticaanstad, 70 fr. de
ik gezegd heb, dat die boze dames dan dat
systeem dat zij zo vlijtig bestudeerd had
den dan zelf maar moesten spelen. Na
raumjvm - een'dergelijke, vriendelijk geplaatste op-
paus en een luchtfoto van New York I merking wordt men natuurlijk voor get
en 100 ftr het'hóófd'"Mrl1 Wé' paür eH F MT-iii* JSa m.Sr men eaat in ieder ge-
13) Rg2-h3 Ontwijkt ruil van de
goede" tegen zwarts „slechte" loper. 13)
De volgende eindstand leverde een Dd^- H>
standaardremise op. waard dan een paard. Inderdaad blijkt
Zwart: (S. J. Visser) 25, 30, 35, dam witte ioperpaar niets te kunnen uit-
op 45. richten. 15) Pe5xd3 e7-e6. De witte ko-
Wit: (R. Bergsma) 38, 39, dam op 47. njngSioper bijt nu „op graniet". 16) Rcl-
Zwart aan zet moet voor de winst 45-1 f4 Dc7-d8. 17) Tfl-el Tf8-e8. 18) Rh3-g2
spelen en daarna 35-40 met dammen ma- pf6-d7. Schijnbaar alles afwachtend, in
ken. Toen zwart echter de winst trachtte werkelijkheid voorbereiding voor de mi-
te forceren met 45-50, liet wit 38-32 50x37 noriteitsaanval. 19) h2-h4 h7-h5. Smoort
„ortaarl ,n rrmn °f 47-29 volgen. Nu is het spel remise, aanvalspogingen met h4-h5 in de kiem.
Wat had u overigen geitaan n m^ 2g l2 28.50 12.45 enz Djt
aats als toernooi-arbiterIk g tweede internationaal toernooi van Leeu-
systeem in de aanvang van het toernooi
ook wel gespeeld, maar kennelijk waren
de daarmee behaalde rampen van groter
formaat geweest dan de successen
kortom, men had „het" systeem van de
dijk afgeduwd en men was besloten ver
der „gewoon" bridge te spelen. Maar die
arme tegenstanders hadden de hele sante-
kraam tevoren uren zitten bestuderen
helemaal voor z'n niks!
gedaan in mijn
plaats als toernooi-
FISCHER (aan zet)
een gezicht op de zittingszaal van de
Algemene Vergadering.
JOEGOSLAVIë. Een nieuwe serie
frankeerzegels van elf waarden met
verschillende voorstellingen is uitgeko
men: 5, 10, 15, 20, 30, 40, 50, 60, 65, 85
p. en 1 din.
GHANA. Ter herinnering aan het
feit, dat drie jaar geleden in Addis
Abeba het Handvest van de Afrikaan
se eenheid werd ondertekend, zal bin
nenkort een serie van drie verschijnen.
Alle zegels tonen de kaart van Afri
ka, op elke zegel een afbeelding die de
eenheid symboliseert. De druk is van
Enschedé, Haarlem.
WEST-DUITSLAND. Op 28 septem
ber zullen twee zegels, 20 en 30 pf.,
worden uitgegeven, die gewijd, zijn
aan de vooruitgang van de techniek en
wetenschap. De eerste zegel geeft een
schematische voorstelling van de
verklaard maar men gaat in ieder ge
val ook spelen!
In Amsterdam waren er ook diverse
warden heeft uitstekend spel opgeleverd
met juweeltjes.
Zaterdag 1 oktober organiseert de Phi
lips Damclub te Eindhoven een groot na
tionaal toernooi voor „vijftallen"- Inschrij
ving kan geschieden voor hoofdklasse,
eerste klasse en tweede klasse, terwijl ook
oooooooo"^ oooocx
YV-OOOOOOOGT'VTOOOOOO" r "CC
interessante systeemkaarten aanwezig. Zo de jeugd onder de 18 jaar wordt toege
was er een Zwitsers paar, dat (in druk) iaten tot de jeugdklasse. Voor deelneming
bleek te beschikken over een openings- kan men zich melden bij de secretaris, de
bod van 1V2 Sansatout ja echt, ander- heer A Greveraars: tel. 62209 in Eind-<
half Sansatout! Dit is misschien ook een hoven
denkbeeld voor onze vaderlandse brid-
-
draaistroomoverbrenging en het op
schrift „75 Jahre Drehstromübertra-
gung" (afbeelding) en de tweede zegel
een vereenvoudigde voorstelling van
een dynamomachine en het opschrift
„100 Jahre dynamoekeltrisches Prin-
IP
OOSTENRIJK. Met afbeeldingen
van vruchten zal medio oktober een
serie van zes waarden worden uit-
gegevenf 50 gr. aardbei, 1 s. druif,
1.50 s. appel, 1.80 s. braambes, 2.20 s.
abrikoos en 3 s. kers.
ZWITSERLAND. De Zwitserse Euro
pazegels zullen op 26 september ver
schijnen in de waarden 20 rp. (rood)
en 50 rp. (blauw), beide met het ge
meenschappelijk ontwerp van de lan
den, aangesloten bij de Conférence
Européene des Administrations des
Postes et des Télécommunications
(CEPT).
WEST-BERLIJN. In de serie fran
keerzegels „Het nieuwe Berlijn" zul
len op 16 september twee verdere
waarden worden uitgegeven. Het zijn
een 90 pf. met het Planetarium in
Berlijn-Steglitz en een 1 mk. met de
telecommunicatietoren op de Schafer
berg in Berlijn-Wannsee (afbeelding).
huiii i 11 I
osurectts atinDÊSPOSt
gers, die nog lager dan met „vier klaver
naar azen willen vragen. Laten zij de
„drie-en-een-half-klaver-conventie ont
werpen!
Waarom is al die vervelende literatuur
toch zo interessant? Wel, hoofdzakelijk als
vergelijkingsmateriaal tussen theorie en
praktijk. Hoe langer de conventielijsten,
hoe slechter meestal de kwaliteit van het
bridgespel. Of, zoals mijn oude vriend
Yuri Lengyel dat zo treffend wist te ver
tellen: „Het laten zien van een lange con-
ventielijst is gemakkelijker dan goed sj
bridge spelen!"
Een systeemkaart dient alleen ter in
lichting aan de tegenpartij maar als
het al te ingewikkeld wordt wil een spe
ler zelf er ook nog wel eens een oogje aan
wagen (wat niet mag!). Groots was het
ogenblik van een toeschouwer, die eens
achter de Belg Charles Monk zat. Diens
partner bood op zeker moment vier har
ten" en Monk legde uit aan de tegen
partij dat zijn partner o.a. vijf hartens
In het blad van deze populaire damclub
troffen wij onderstaand eindspel aan.
P. DE WERDT
OOOOOOOO OX.OOOOCXXXX >00000" X- "X)OOJO
had. Iedereen paste en trots legde Monk
XXXX»C»OOOOOOCXDODOOOOOCC»OOOTaX)OOOTOOOOOOOOOOOTCXXXXXX>
ook nog vier hartens op tafel om daar- SNIJDERS
na ineens te verbleken en in wanhoop te
snikken: „Oh, ik heb een regeltje te laag wit; 15> 3e 37> dam op 32.
gekeken! Inderdaad bleek zijn part- zwart: dam op 4, stukken op 17, 22, 26.
ner een sinletton harten te hebben.
Filarski
Bridgevraag dezer week: Oost
niemand kwetsbaar, viertallenwedstrijd.
Zuid heeft
AV832 <v) 6 O A62 H V 9 4
Oost opent vier klaver en dat conven
tionele bod betekent, dat hij van zijn
partner een vier-hartenbod wil horen (z.g.
„transferbid"). Zuid doubleert west
biede vier harten noord doubleert
oost past. Wat doet u op de ziudplaats?
Het internationaal Leeuwarder toer
nooi, dat in de maand juli 1966 werd ge
speeld, is ook een groot succes geworden
voor de Leeuwarder spelers. Werd in de
hoofdgroep Schotanus winnaar, voor Sy-
brands, in de minorgroep won J. de Boer,
vóór R. Palmer de eerste prijs.
Van dit uitstekend geslaagd toernooi
volgt hier een aantal partijgedeelten.
A. HUET (Rotterdam)
OQOOOCX DOOCXXX
XXXXXXXXXXX
xxoooooooc>oocx)oooboooooooooooooooooooooooooc)co
IVKOV
Er is niet veel aan de hand, zou men
zeggen. Maar zwarts volgende zet laat
zien, dat Fischer al „iets" heeft. De ko
mende minoriteitsaanval is zeer leerzaam.
Wit heeft de pionnenmeerderheid op de
damevleugel. Deze wordt nu ondermijnd,
waarbij zwarts gefianchetteerde loper een
actieve rol speelt. Eindresultaat: een
zwakke geïsoleerde pion van wit.
20) b7-b5! 21) a2-a3 a7-a5. 22)
Ddl-e2 Ta8-c8. 23) Rf4-d6
Een uiteindelijk vergeefse poging, de
breekzet b5-b4 tegen te gaan. 23)
Dd8-b6. Dreigt Pd4: enz. 24) Rdfi-e5
Pd7xe5. 25) Pd3xe5 Pc6xe5. 26) d4xe5
b5-b4. Het wordt nu duidelijk dat wit al
tijd een geïsoleerde pion overhoudt, waar
tegenover de sterke zwarte d-pion staat.
27) a3xb4 a5xb4. 28) De2-e3 Db6xe3. 29)
Telxe3 b4xc3. 30) b2xc3 Tc8-c5! Natuur
lijk gaat zwart torens verdubbelen op de
c-lijn. Maar eerst later blijkt waarom
Fischer de toren juist hier zet. 31 Rf3-e2
Wit aan zet moet dit overmachteindspel Je8-c8. 32) Tal-a3 Rg7-f8! Ook de loper
kunnen winnen. gaat deelnemen aan de aanval op wits
Leuk was het, dat wit besloot tot stuk- zwakke broeder c3 en wel van a5 uit. De
winst met 32-21 waarna voor zwart het toren moest naar c5 opdat de loper op a5
beste nog is 22-28 en 28-33. Toen zwart gedekt is.
echter na 1) 32-21 22-27? 2) 31x11 26x6. 33) Ta3-b3 Rf8-e7. 3,4) Kgl-g2 Op
3) 37-32 en de zwartdam staat gevangen d2 staat de witte koning niet goed in ver
door 32-27 band met de breekzet d5-d4. 34)
j Re7-d8. 35) Re2-a6 Inziende dat c3
Voorts de afwikkeling in de volgende onkoud|3aar jS) tracht wit nog wat ver
stand. warring te zaaien. Het is voor de strategie
Zwart: 8, 9, 13, 14, 16, 17, 18, 19, 21, 26. van ket eindspel met ongelijke lopers wel
Wit: 25, 27, 28, 29, 31, 32, 33, 37, 38, 42. jammer dat Ivkov zich niet liet bewijzen,
Wit speelt en wint. dat de komende stelling met gedekte vrije
B. Dukel pluspion gewonnen was. en hoe de winst
voering. Na: 35) Ta8. 36) Tf3 Rc7.
(37) Ta6: 38) Tb8). 37) Tb5 Tc4. 38) Rb7
Ta3. 39) Te3 Kg7. 40) Rc8 Tac3:. 41) Tel
Tc2. 42) Rd7 werd de partij afgebroken
en vervolgens door Ivkov opgegeven.
Zwart kan bijvoorbeeld verdubbelen op
de tweede lijn en vervolgens e5 ver
overen.
Tenslotte het commentaar van Tal op
Circa drie maanden geleden werd de Botwinniks uitspraak. „Spasski en ik zul-
oud-wereldkampioen Botwinnik geïnter- ien van beroep gaan veranderen. We gaan
viewd door de Joegoslavische schaakjour- bij de douane en zullen verhinderen, dat
nalist Bjelityka over de problematiek de titel ons land uitgaat". Dat zal een
rondom de wereldtitel. Op de vraag of hij spannende taak worden!
WORDEN SPASSKY EN TAL
DOUANEBEAMBTEN
FISCHER ALS SLUIPWESP
meende dat deze in de U.S.S.R. zou blij
ven gaf de Rus het opmerkelijke ant
woord: „Ik geloof, dat de titel ons land
binnen de komende twaalf jaar zal ver
laten. Behalve Tal en Spassky schijnen
wij niet genoeg jonge grootmeesters te
hebben, die een belofte inhouden".
„En wie zal de nieuwe kampioen zijn?"
„Bobby Fischer heeft de beste vooruit
zichten".
„Denkt u, dat hij wereldkampioen zal
worden?"
OCOOOOOOOOOOOOOOOOOCIOOOOOOOOOO
RUDI PALMER (Amsterdam)
IVWWVWVVVVVWn/VVIAM/VVVVVVVVWWVVVVVVWVVVVl
•uajads aj UMop
apuaopjoA joerjuoouajjeij jaq uep 'rajo.i§
jaaA st uaqeut aj jep sueq ap uaddorps
.laiA qoo uep st aijoe apaog spmz iuarajq
-nóp uep uaop ua'jaoui srapue ïiq peq ;e/y\
8 0IV*8iA<>ee8£> t 01 3 :3P
Van de niet-Russen heeft hij zeker de -uagjoA jaq peq pioojq qxzuagaj uajreq ui
beste kansen. Larsen, Ivkov en Portisj gippmag jsmt nu hq jep rapuoz 'uaAag a;
zullen vast niet boos op mij worden als uee jq.ieaq auauiaSje aSiua uio uarajqnop
ik zeg, dat Bobby de sterkste schaker is ;0oui proou doreeAv ufiz uajpds azopej
buiten' de U.S.S.R.". ra jepuio 'jsinfuo ua agpuqjauieqstnq
Tot zover dit interview, dat nog een taduiis ai si JRQ '„uassed nu qi laoui snp
staartje had waarover hieronder nader, jooa si lajqnop spjoou uaSaaz
Nadien vond in de U.S.A. het Piatigor- 3eui pjrtz :3eciAaSpuq do pjooAvjuy
HIJ IS in dat stadje „M'sieu Bert",
een oude bekende, die met zijn donker
harige, knappe vrouw telkenjare als
vrienden worden begroet. Boven een
glas pastis of Calvados worden herinne
ringen opgehaald, worden de dorpsrod
dels verteld, want „M'sieu Bert" behoort
erbij en hij moet weten wat er zich na
zijn vertrek, vorig jaar, heeft afgespeeld.
Dit jaar, met zijn pas verworven be
langstelling voor de kookkunst (nood
gedwongen, want hij illustreert soms
mijn culinaire krabbels), heeft hij zich
dapper aan het gastronomisch avontuur
in de Provence gewijd.
Het heeft hem een goed stuk zelfover
winning gekost, want er leven heel wat
„eetbare griezels" (zo noemt hij ze) in
de Middellandse Zee, die door de plaat
selijke koks in de heerlijkste gerechten
worden verwerkt. Maar eenmaal is dat
avonturieren hem toch te machtig ge
worden, bekende hij na terugkomst.
„Ik ben op een dag naar Cannes ge
weest en heb daar met Noor (zijn vrouw)
een ouderwetse „steak au frites" (bief
stuk met patates frites) besteld", zei hij
„We kregen er de harde, groene sla
bij" nauwelijks aangemaakt, enfin je
kent hem wel", zei hij. „We hadden het
eigenlijk zomaar besteld om eens iets
anders te eten dan die eeuwige vis. De
kaart hadden we zelfs niet bekeken.
Zo'n luxe restaurant was het niet. En
weet je wat ik af te rekenen had?"
„Nou, vijftien tot achttien gulden",
schatten wij voorzichtig, we zijn al
enige tijd niet zo ver zuidelijk geweest.
„Man, 42 nieuwe franken", brieste hij
nog verontwaardigd bij de herinnering.
„En geen drankje erbij gehad en niets
vooraf of toe!"
„Wel, je begrijpt misschien, dat we
teruggereden zijn naar ons eigen Pro-
vengaalse dorp. Dan liever die griezels
van jou. Ze smaken best hoor, ook al
zien ze er soms wat onooglijk uit", gaf
hij eerlijk toe.
„Om je een voorbeeld te geven: ik
heb er een mosselenmaal gehad met
rijst.Heerlijk!"
„Je weet", vervolgde hij, „ik houd er
niet van kreeften uit te pluizen. Die
dingen bezorgen me nachtmerries. Ifi
mindere mate geldt dat ook voor mosse
len. Dat wist onze gastvrouw na zeven
jaar maar al te goed. Maar ze heeft dit
keer een etentje versierd dat me voor
goed tot de mossel heeft bekeerd".
„De mosselen, vers geplukt, maakte ze
schoon. Hoeveel ze er had weet ik niet
precies, maar dat moet jij jouw lezers
maar vertellen. Ze spoelde ze lang af
onder koud stromend water, haalde er
met een mesje de draden vanaf waarin
allerlei groen, slakjes en stukjes schelp
zaten. En toen dat was gebeurd zette ze
ze zomaar in een grote pan, zonder wa
ter op het fornuis. Ze stonden ongeveer
een minuut of vijf op en toen waren de
schelpen open. Ze schudde ze een paar
keer goed dooreen en proefde eens. Ze
bood mij er ook een aan, maar dat was
me toen nog teveel", zei hij.
„Enfin, het doppen duurde nogal een
tijd", vervolgde hij. „Ze deed ze netjes
in een grote schaal, maar ze bewaarde
het laagje water dat in de grote kook
pan stond. Dat vond ik vreemd, want ze
had ze toch droog opgezet!"
„Dat was het zeewater, dat elke mos
sel in de vorm van een paar druppels
in zijn schaal had", legde ik hem uit.
„Nou, later niks van gemerkt hoor",
zei hij. „Het was helemaal niet te zout
en je weet die Middellandse Zee dat is
toch heel wat anders als bij ons in
Zandvoort.".
„En wat deed ze toen met die mosse
len?"
„Nou, niks, die stonden in die schaal
en toen zette ze een andere pan zo'n
platte, waar Noor pannekoeken in bakt
op het vuur en daar deed ze twee klein
gesneden uien in met een teentje knof
look en zo'n half ons (schat ik) vet spek,
in dobbelsteentjes. Dat alles bakte ze
lichtbruin en intussen had ze drie to
maten schoongemaakt, gewassen, velle
tje eraf en pitjes en vocht eruit. Dat
ging ook kleingesneden in die pan en
maar bakken man! Het ging niet hard.
Het werd allemaal heel langzaam licht
bruin".
„Dat vocht uit de mosselenkookpan
zeefde ze toen door een doekje", ver
volgde hij, zijn aantekeningen raadple
gend. Dat deed ze toen in een gewone
braadpan. Daarbij gingen de uien en al
wat er verder in die koekepan was ge
gaan en tenslotte de mosselen. Toen
strooide ze er per persoon een kopje
rijst in en ze vulde het aan met water
zodat de rijst juist onder stond. Toen
pas gingen er zout, peper en een paar
gele draadjes bij (saffraan, bedoelde on
ze tekenaar, GG). Ze stookte het fornuis
even flink op tot alles hard aan de kook
kwam en liet dat hele mengsel zo'n mi
nuut of vijf hard koken. Daarna ging de
deksel op de pan en kon ik er niks meer
van zien", zei hij wat teleurgesteld.
„Maar ik was intussen zo nieuwsgie
rig geworden en je had mij gezegd, dat
ik ook vooral op de tijd moest letten,
dat ik mijn horloge goed in het oog
hield. Nou, na die vijf minuten, zette ze
de pan op een laag vuur en dat heeft
zo'n minuut of twintig geduurd. Toen
bestrooide ze alles met geraspte kaas en
ze zei dat „m'sieu Bert" aan tafel kon
gaan",
„Man, met een paar flessen wijn erbij
en wat stukken stokbrood, hebben we
een maal gehad.
„Beter dan die steak in Cannes?"
vroeg ik plagend.
Er volgde een serie woorden die ik in
mijn Franse woordenboek voor school
gebruik niet heb kunnen vinden, maar
„m'sieu Bert" is ook al voor het zevende
jaar achtereen in dat Proveneaalse stad
je op vakantie geweest.en hij wordt
beschouwd als een der hunnen!
AAROM HET NU juist die „run-
derlap-Pieter" moest worden heb
ik nog steeds niet begrepen. Mis
schien was de toegewijde kookster aan
wie ik het nieuwste kookboekje van
Henriëtte Holthausen „Lekker eten,
eenvoudig koken" had toevertrouwd,
om er eens wat uit te proberen, wel
„fan" van de verloofde van prinses
Margriet. Enfin, runderlap-Pieter was
lekker.
Zij, mijn trouwe proef-kookster, had
nog een Brusselse kervelsoep vooraf ge
maakt en zij zegde mij voor een volgen
de maal een kerriegehakt toe. Alle re
cepten uit Henriëtte's boekje, dat als
ondertitel 459 weekend-recepten mee
kreeg. Voor het grootste deel zijn do
recepten volgens schrijfster nieuw
en onbekend. De meeste zijn gemakke
lijk te maken. Sommige blijken wat
duurder te zijn, maar die zijn bij uitstek
geschikt voor een wat feesterlijker ge
legenheid. „Uit de keuken op tafel" is
het devies dat Henriëtte haar pocket
meegaf.
Kook toch vooral met liefde en fanta
sie raadt zij de gebruiksters van dit
boekje aan. Laat door die fantasie eens
een gerecht mislukken of minder goed
uitvallen dan u had gedacht. Dat wordt
vanzelf opgelost als u het voor een
tweede keer probeert. Ook op culinair
gebied geldt: „De aanhouder wint".
Als laatste raad geeft zij mee: Een
voorgeschreven recept is geen dwang
buis, waarin u uw kookkunst moet in
pakken. Neen, laat elk recept slechts
een richtlijn zijn, een nieuwe gedachte
(misschien) die u naar uw eigen manier
wilt uitwerken. Alleen dan kunt u ge
nieten van het klaarmaken van een
nieuw recept.
Hierbij geven wij u als voorbeelden
van Henriëtte's receptuur de gerechten
die wij onze kookster hebben laten be
proeven.
Runderlap-Pieter.
Bak in 75 g. bruingeworden boter 2
runderlappen, elk van 200 g„ bruin. Doe
erbij: 1 in plakken gesneden ui, laat
bruin worden. Strooi er zout en peper
naar smaak op. Voeg toe: 1 laulierblad,
2 kruidnagelen en een klein stukje foe
lie. Meng aan met een '/s kopje water
en 2 eetlepels azijn. Bind voor het op
dienen de jus met een beetje aardappel
meel of koffiemelk. Heerlijk bij rode
kool en gekookte aardappelen.
Het kerrie-gehakt, dat ik intussen ook
heb geproefd, maakt Henriëtte als volgt:
200 gram varkensgehakt vermengen
met 150 gr. rundergehakt, 1 vingerdik
sneetje brood (met korst) smeuig „ge
knepen" met een scheutje melk en 1 ge
snipperd lichtgefruit uitje, dat werd ge
kruid met peper en zout, een mespunt
paprikapoeder en iU theelepel koks
kruiden. Inplaats van brood kunt u ook
4 fijngemaakte beschuiten met een
scheutje melk gebruiken. In 75-100 g.
boter ballen gehakt bruin braden. Aan
jus toevoegen 1 grote in plakjes gesne
den ui, goudbruin laten worden en dan
i/t afgestreken eetlepel kerriepoeder
met twee lepels koffiemelk erdoorheen
roeren. In halfgesloten pan gehakt in
35 minuten laten gaar worden. Saus af
maken met 1 theelepel maizena aange
roerd met twee eetlepels room. Bij rijst
of macaroni.
Brusselse kervelsoep
DE BRUSSELSE KERVELSOEP uit
„Lekker eten, eenvoudig koken" is
eigenlijk alleen bestemd voor de tijd
dat er geen kervel is. U hebt er dit
heerlijk geurige kruid nauwelijks in
blik voor nodig. De inhoud van 1 blikje
kervel vermengen met het sap van 1 ci
troen en 2 volle eetlepels bloem. 1 liter
bouillon (van benen) aan de kook laten
komen met 100 g. in plakjes gesneden
worteltjes en evenveel rauwe of diep
vries doperwten. De groente ongeveer
8 minuten laten koken. Dan met de gar
de het kervelmengsel door de bouillon
roeren. Nog tien minuten zachtjes laten
koken. Peper en zout naar smaak. De
plakjes wortel en de doperwten moeten
beetgaar zijn dus niet te zacht.
Tot zover de recepten van mevrouw
Holthausen. Met verse kervel moogt u
echter nimmer zo handelen als in het
laatste recept werd aangegeven. Kervel
mag niet koken anders wordt het kruid
bitter. U geeft het rauw, goed gewas
sen en fijngeknipt in de borden en giet
daarop een heldere bouillon. Verse
kervel is verrukkelijk, mits niet ge
kookt.
De 200 bladzijden dikke pocket uitge
geven bij Elsevier is voorzien van acht
bladzijden foto's en een aantal tekenin
gen. Het is verdeeld in een aantal hoofd
stukken die elk voorzien zijn van een
alfabetisch register. Aan het slot van het
boekje is een volledige alfabetische in
houdsopgave opgenomen.
Een nuttig boekje met heel bruikbare
en echt fijne recepten. Maar vergeet
liever receptnummer 358 of indien u het
toch maakt de bijbehorende naam.