„De slag
om
Algiers"
ongehoord
overtuigende reconstructie
VENETIAANS
FILMFESTIVAL
en
M
y zen
Veertig jaar VPRO variaties
op een vertrouwd stramien
Thrillers schrijven een serieus ambacht
VANAVOND
3*
Arp-expositie
in Den Haag
In Belgische tv
voorlopig geen
reclame
Zes operettes via
de KRO-televisie
Vokalistenconcours
in Den Bosch
als 'tjonge"móet zijn! licht en tintelfris!
Amerikanen begrijpen het beter
dan de meeste Nederlanders
DONDERDAG 8 SEPTEMBER 196 6
17
(Van onze speciale verslaggever)
VENETIË. Venetië heeft zich dit
jaar duidelijk geëngageerd met de
vrijheidsstrijd. Enigszins bleek dit al
uit La Soldadera van de Mexicaan
José Bolanos en de korte film La
bante Negro (de strijd in Portugees
Guinee), maar de tekenen zijn na La
battaglia di Algeri niet meer mis te
verstaan. Deze film beschrijft de
strijd van de FLN tegen de Franse
overheersing. Eerst de overweldigen
de terreur, daarna het keiharde,
wrede terugslaan van de Franse
para's, die een deel van de FLN-lei-
ding uitschakelen en tenslotte de op
stand van het gehele volk.
Volgend jaar:
Marianne Hilarities gast
bij het Scapino-ballet
Amerikaans tv-spel
op scherm
Dostojevski-museum
Radio
T elevisie
Churchills over Churchill
„IK HAD NET een tikmachine ge
kocht en een detective schrijven leek
me een nuttige manier om te leien
typen". Aldus de jonge Nederlandse
detectiveschrijver Ton Vervoort, in
antwoord op de vraag „Hoe ben je tot
schrijven gekomen?", die een inter
viewer hem onlangs stelde ten be
hoeve van een propaganda-artikeltje
in de boekenkrant van de Arbeiders
pers.
Men vraagt zich af, waarom zulke
jonge doordouwers het toch altijd
weer denken te moeten hebben van
zulke „flinke" antwoorden, die zo
duidelijk demonstreren hoe weinig
serieus zij het door hen beoefende
genre en kennelijk zichzelf!
eigenlijk nemen. Zo'n antwoord heeft
natuurlijk ten doel, de originaliteit
De radio geeft vrijdag
VRIJDAG
T elevisieprogramma
DONDERDAG
VRIJDAG
van de auteur te bewijzen en tevens
het feit dat hij dan wel „maar detek-
tieffies" schrijft, doch in wezen veel
„hogere" aspiraties heeft. Wat zo'n
jonge Draufganger in feite bereikt,
is dat de lezer alleen maar minder
vertrouwen krijgt in het Nederlandse
speurdersverhaal in het algemeen en
in hemzelf in het zeer bijzonder.
Bert Japin
„Liefdes zegepraal"
voor KRO-televisie
NTS vraagt Pier Tania als
presentator voor zondag
werd vertoond, niet aan Venetië zou
meedoen. Maar men heeft het werk in
Parijs aan de commissie vertoond en het
gevolg was, dat er geen Franse bezwaren
tegen waren.
Inderdaad is het verhaal schijnbaar ob
jectief. De „para's" begaan ontstellende
wreedheden, maar achter hun optreden
is een overtuiging, ddat zij Franse grond
verdedigen. Er zijn wel degelijk ook Al
gerijnse wreedheden.
Pontecorvo's „sterren" konden moei
lijk naar Venetië worden gebracht. Ara
bische vrouwen laten zich niet fotografe
ren en daarom zijn de vrouwelijke me
despelers allen straatvlinders. De man
nen zijn gewone Algerijnen en het zijn
er dertigduizend. Voor de para's wer
den jonge toeristen, Britten en Duitsers
gebruikt.
De meerderheid van de Italiaanse pers
heeft de gouden leeuw, hoofdprijs van
het filmfestival, bij voorbaat al toege
kend aan Pontecorvo's „La battaglia di
Algeri". De „Corriere della Sera" is nog
het meest bescheiden en noemt het „een
zware concurrent voor Bresson's „Au
hasard Balthazar".
Met „Balthazar" slaat Venetië overi
gens een vreemd figuur. De film werd
voor mededinging uitgenodigd nadat ze
unaniem door de internationale pers was
toegejuicht in Cannes. Ook in West-Duits-
land en Oost-Nederland heeft men de
film al kunnen zien: op de Westduitse
televisie-
Regisseur Gillo Pontecorvo is een inte
ger man. Hij heeft geprobeerd zoveel mo
gelijk filmkunst te geven naast de repor
tage van een verschrikkelijke strijd In
de kunst is hij volledig geslaagd, ook al
dank zij de zorg die aan de massascènes
is besteed en alle moeite die gegeven is
om het verhaal historisch juist te houden.
Filmisch is hier een bijzondere presta
tie geleverd. Enkele produktiefeiten: de
voorbereiding van de film duurde twee
jaar. Duizenden getuigen van de Alge
rijnse vrijheidsstrijd werden ondervraag
documenten werden bestudeerd. Het
draaien zelf nam vijf maanden in beslag
met een gemengd Italiaans-Algerijnse
cast. Het scenario had 138 rollen en er
deden duizenden figuranten mee. Ponte
corvo heeft geen medelijden met zijn
spelers (bijna allemaal niet-acteurs) ge
had en hen, als dat nodig was, soms uren
lang in kleine ruimtes laten knielen of
liggen. Vele huizen, die in de Algerijnse
kasbah in puin lagen, werden voor de
ïilm opgebouwd en later weer vernietigd.
De meeste Algerijnse acteurs zijn ook
in het FLN actief geweest, speciaal
Yacef Saadi, die de film mee geprodu
ceerd heeft en een van de hoofdrollen
speelt. Gillo Pontecorvo is helaas
een regisseur, die te zelden onze aan
dacht vraagt. Zijn laatste film „Kapo"
over de concentratiekampen in Polen, is
alweer vijf jaar oud- Ditmaal geeft hij in
„De slag om Algiers" een ongehoord over
tuigende reconstructie, bijna een docu
mentaire, van het ontstaan der onafhan
kelijke republiek Algerije. Er is over
deze film deining geweest en het leek
eerst of Frankrijk, als Pontecorvo's film
Nederland 1: Na het journaal en de ac
tualiteitenrubriek Brandpunt wordt een
van oorsprong Amerikaans tv-spel uitge
zonden, dat als titel kreeg:„Het is uw
tijd meneer". Het is het verhaal van een
conciërge van een groot gebouw, die door
een luguber heerschap wordt meegeno
men naar een plaats, van waaruit hij in
staat is de loop van het leven op een af
stand te bekijken, zonder zelf te mogen
ingrijpen. De hoofdrollen worden gespeeld
door Sacco van der Made en Frits But-
zelaar. Hierna zendt de KRO een opname
uit van het Concertgebouworkest onder
leiding van Bernard Haitink. Uitgevoerd
wordt „Salutation joyeuse par l'orchestre"
van Anton van der Horst, die dit werk in
1964 in opdracht van de gemeente Am
sterdam componeerde. Het wordt gevolgd
door een viertal fragmenten uit „Rosa-
munde" van Franz Schubert. Vóór de
epiloog wordt een programmaatje uitge
zonden met Jasperina de Jong van het
Amsterdamse Lurelei-cabaret. Zij laat
een keuze uit haar liedjesrepertoire horen.
De BBC maakte een zestal shows
rond de Engelse zangeres Dusty
Springfield. Vanavond zendt de
AVRO de eerste uit via Neder
land Z. -
Tsjechisch jazzkwartet. Tot en met
11 september maakt het Tsjechische
moderne jazzkwartet, het S en H kwar
tet uit Praag, een rondreis door Ne
derland waarbij opgetreden zal worden
in jazzclubs te Zaandam, Sehevenin-
gen, Terneuzen, Breda en Leeuwarden
en op het jaarbeursfestival „Intertone"
te Utrecht. Het is voor de eerste maal
dat Nederland een jazz-combo uit Oost-
Europa ontvangt.
Kunstmarkt. Van dinsdag 6 tot en met
donderdag 8 september wordt onder
auspiciën van de Stichting Stadsontspan-
ning Utrecht voor de veertiende maal
een kunstmarkt op het Janskerkhof in
Utrecht gehouden. Het ministerie van
Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk
Werk heeft zich ook dit jaar bereid ver
klaard subsidie te verlenen op de aan
koop van kunstwerken door particulie
ren. Op de kunstmarkt zal ook een ten
toonstelling van groot beeldhouwwerk
worden gehouden.
Oud-Perzische kunst. In het Centraal Mu
seum in Utrecht wordt tot en met zon
dag 6 november een expositie van oud-
Iraanse kunst gehouden die een over
zicht geeft van een verzameling archeo
logische voorwerpen van oude Per-
Nederland 2: Na een aflevering van
mr. Magoo ziet men een film uit de se
rie „De onbekende wereld". Er wordt
aandacht besteed aan het orchideeën
eiland Lany in de buurt van Formosa
waar vroeger koppensnellers woonden
Na een kwartiertje met muziek van het
Rob Hoeke rhythm- en blues-kwintet
wordt een aflevering van de serie „Ho
gans Helden" uitgezonden, gevolgd door
eei. show rond het Engelse zangeresje
Dusty Springfield. Behalve zijzelf treden
er in deze show ook op Madeline Bell
de zanggroep The Four Freshmen" e.a
De uitzending wordt afgesloten met een
aflevering uit de serie „De lange hete
lomer".
Van 10 februari tot 9 april 1967 zal in
het Haags Gemeentemuseum een tentoon
stelling worden gehouden van het werk
van de in juni van dit jaar in Bazel over
leden kunstenaar Jean Arp. Een van
diens beeldhouwwerken, een vier meter
hoge abstrakte plastiek, werd dezer dagen
geplaatst aan de Bezuidenhoutseweg in
Den Haag.
De expositie zal een indruk geven van
de veelzijdigheid van deze dichter-schil-
der-beeldhouwer. wiens werk van grote
betekenis is geweest voor de ontwikke
ling van de moderne kunst. Behalve
beeldhouwwerken en reliëfs zullen er op
de tentoonstelling ook schilderijen, aqua
rellen, tekeningen, grafiek, collages, ta
pisserieën, boeken en albums worden ge
toond.
BRUSSEL De Belgische televisie zal
voorlopig geen reclameboodschappen in
haar uitzendingen opnemen, cxmdat de
Belgische wet op radio- en televisie zulks
verbiedt. Wetswijziging waar de
meeste leden van de raad van beheer
van de BRT tegen zijn wordt niet bin
nen enige jaren verwacht. Ook niet wan
neer de Belgische tv-kijker uitzendingen
met reclame uit Nederland, West-Duits
land en Frankrijk kan ontvangen.
Wel is er een nieuw akkoord tussen de
BRT en de Belgische voetbalbond, dat de
televisie in staat zal stellen het komen
de seizoen negen competitiewedstrijden
uit te zenden die op vrijdag- of zaterdag
avond worden gespeeld. Met het aantal
internationale bekerwedstrijden zullen het
komende seizoen in totaal 36 voetbalmat-
ches v/orden uitgezonden.
zische kunst van ongeveer 5000 tot 700
jaar voor Christus. De collecties zijn af
komstig van een Belgische en twee Ne
derlandse verzamelaars. De voorwerpen
komen voornamelijk uit Sakkizabad,
Alash, Khurvin-Chander en Louristan.
Ot en Sien. In Groningen zal van 14 tot
en met 30 september bij G. H. Bühr-
mann's papiergroothandel een tentoon
stelling worden gehouden van honder
den originele tekeningen, schetsen en
illustraties van Cornelis Jetses, de illu
strator van Ons Leesplankje, verhalen
van schoolboekjes zoals Ot en Sien en
wandplaten. Cornelis Jetses, die op
9 juni 1955 op bijna 82-jarige leeftijd
overleed bracht allegorische voorstel
lingen op plafonds en muren in het
stadhuis van Hamburg en de concert
zaal in Bremen aan.
Muziek in muziek. In Amerika zijn de
bestedingen aan kunst de laatste zeven
jaar tweemaal zo sterk gestegen als de
totale bestedingen aan recreatie en
zesmaal zo sterk als de bestedingen
aan bioscoopbezoek en sportwedstrij
den. Ongeveer vijftig miljoen Amerika
nen zijn zelf actief op het gebied van
de kunst en van hen bespelen er 32
miljoen een muziekinstrument. Het aan
tal Amerikanen dat muzieklessen neemt
is in vijftien jaar verviervoudigd.
De Sfinx. In de galerie „De Sfinx" in Am
sterdam exoseert gedurende de maand
september Godefrieda van de Burgt, te-
kenares. mode-ontwerpster en vervaar-
digster van assemblages.
Ook dit seizoen zal de KRO-televisie
weer ruime aandacht besteden aan de
operette. Zes operette's staan op het pro_
gramma: „Die Tanzerin Fanny Elssler
van Johann Strauss, „Die Banditen" van
Jacques Offenbach, „Polenblut" van Os
kar Nedbal, „Hochzeitsnacht im Para
dies" van Friedrich Schroder en reprises
van „Die lustige Witwe" van Franz Lé-
har, en „Der Zigeunerbaron" van Johann
Strauss. Beide reprises hadden vorig jaar
een kijkdichtheid van 56lk percent en hun
waarderingscijfer was 84. De operette's
zullen voortaan worden uitgezonden met
een frequentie van eenmaal per maand
op de zondagavond via Nederland 1.
De KRO televisie gaat komend winter
seizoen een nieuwe Britse televisieserie
uitzenden, „The Avengers" „de wrekers".
Het is een serie persiflagefilms op de
James-Bondverhalen.
Hoofdpersoon is een autocratische Brit
se geheim agent, John Steel (gespeeld door
Patrick MacNee), een getrainde professio
nal in spionage- en contra-spionageactivi-
teiten. Hij wordt bijgestaan door Emma
Peel (Diana Rigg), die meestal ge
kleed in leer haar tegenstanders mee
dogenloos te lijf gaat. De Britse tv zond
de eerste afleveringen van deze serie uit
in 1961. Het succes was zo groot, dat in
1962 eén tweede serie werd uitgezonden.
Bij de voorstelling, die het Scapino Ballet
op zondagmiddag 18 september in de Stads
schouwburg te Amsterdam zal geven, zal
Marianne Hilarides een gastrol dansen. Zij
zal optreden als het meisje Swanhilda in
de tweede akte van „Coppélia".
Vandaag 8 september zendt de KRO-te-
visie het tv-spel „Room for improve
ment" uit van de Amerikaan Saul Ka-
han. In Nederland kreeg het stuk de titel
Het is uw tijd meneer".
Het is het bizarre verhaal van een
concierge van een groot gebouw, die
door een luguber heerschap wordt mee
genomen naar een plaats van waaruit
hij in staat is de loop van het leven op
een afstand te bekijken zonder zelf te
mogen ingrijpen. Wanneer hij tenslotte
toch handelend gaat optreden, sluit de
cirkel zich onherroepelijk en is verder
ingrijpen voorgoed onmogelijk.
De hoofdrollen worden gespeeld door
Sacco van der Made en Frits Butzelaar.
Het huis in Leningrad waar Dostojevski
zijn „Gebroeders Karamazov" schreef,
wordt gerestaureerd en tot museum ge
maakt, aldus het Russische persbureau.
De studeerkamer zal in oude staat her
steld worden op basis van oude foto's en
beschrijvingen door vrienden van de
schrijver.
Verder wordt een uitgave in dertig de
len voorbereid van zijn werk, waarbij
ook fragmenten van niet afgemaakte boe
ken en gewone notities, door het Insti
tuut van Russische letterkunde van de
Russische academie voor wetenschappen.
Na drie dagen voorselectie in het inter
nationaal vocalistenconcours, dat maan
dag te 's Hertogenbosch begonnen is, zijn
van de 24 eelnemende sopranen er acht
tot de demi-finale toegelaten, onder wie
Willy Smits-Van den Hove uit Voorburg.
Van de zes deelnemende alten zijn er drie
tot de demi-finale toegelaten, van de
twaalf tenoren eveneens drie en van de
zestien bassen acht, onder wie Barco
Bakker uit Scheveningen. Bij de bassen
neemt aan de demi-finale ook deel de
Amsterdamse bas Bert Olsson, die we
gens zijn eerder op het concours behaald
resultaat van voor-selectie was vrijge
steld.
(Van onze rtv-medewerkster)
De VPRO bestaat dit jaar veertig jaar,
een jubileum, dat in huiselijke kring ge
vierd is op 26 mei, maar waaraan in dit
najaar een wat officiëler tintje wordt
gegeven. Overigens: er komen geen spec
taculaire feestelijkheden. Op 17 septem
ber zal in de Amsterdamse RAI een con
gres worden gehouden met driehonderd
gasten, waarin op verschillende manieren
gesproken wordt over de toekomst van
Nederland. Dit congres zal niet worden
uitgezonden via radio of televisie. Op 11
oktober zal er een „teach-in" worden ge
houden in Krasnapolsky in Amsterdam
over het thema: kerk en samenleving.
Ook hier weer driehonderd gasten, zowel
uit kerkelijk als niet-kerkelijk milieu.
Deze „teach-in" wordt via de televisie
uitgezonden.
Voor het overige zullen via de VPRO-
radio enkele klankbeelden en overzich
ten gegeven worden van veertig jaar
VPRO.
Dominee Van Houten, programmadirec
teur van de VPRO, is in de bres gaan
staan voor de gezamenlijke programma's
van de NTS. Echter, tegengesteld met
wat de minister bedoelt, vindt hij dat
niet de functie van de NTS, maar die
van de omroepverenigingen anvullend
moet zijn.
Men heeft bij de VPRO geconstateerd,
dat de radio meer een verkondigend-reli
gieus karakter heeft. De tv-programma's
van deze omroepvereniging hebben een
progressief-artistiek karakter. Men zal
proberen de radio wat meer de tv-kant
op te laten gaan en de tv iets meer te
doorspekken met religieuze programma's.
De zondagen tracht men als volgt te
vullen. Iedere vijfde zondag een experi
mentele wijdingsdienst, op de eerste zon
dagavond van de maand een satirisch
programma, op de tweede een experimen
teel programma van Nico Haasbroek, de
derde een religieus programma, de vier-
de een jongerenprogramma, dat heet
„ronduit zondagavond".
Met ingang van I oktober zal de VPRO
medewerking verlenen aan het derde ra
dionet; op vrijdagmiddag tussen 12.00 en
15.00 uur. Het eerste uur zal verzorgd
wogden door cabaretier Frans Halsema,
het tweede wordt een gevarieerd gram-
mofoonplatenprogramma, het derde be
vat tophits uit de jaren na de oorlog.
Men brengt twee nieuwe filmseries,
namelijk „Car 54" en „The untouchables".
De nieuwe religieuze programma's zullen
verzorgd worden door ds. F. E. van Leeu
wen, remonstrants predikant te Amster
dam. Leo Kool zal begin december een
grote documentaire wijden aan de achter
gronden van de overval van Japan op
„Pearl Harbour", 25 jaar geleden, Dick
Verkijk is bezig met de voorbereidingen
voor een reportage over Noord-Vietnam.
Tweemaal per kwartaal zal de VPRO
een blokprogramma brengen, waaraan
onder andere Merel Laseur haar mede
werking verleent. Rond Adèle Bloemen-
daal en Boudewijn de Groot zullen enkele
shows gemaakt worden. Joop Schrier
gaat een serie Amerikaanse programma's
maken over de jazz tussen 1930 en 1955.
Simon van Kollems „Oude draaidoos"
wordt vervangen door een maandelijks
terugkerend critisch filmprogramma on
der redactie van Jan Blokker. De afdeling
„drama" hoopt werken te kunnen bren
gen van Johnny Speight en Hugo Claus
en enkele eenakters van Otto Dijk.
Zondag beginnen twee van de drie kin
deren van wijlen Sir Winston Churchill
afzonderlijk met het publiceren van ver
halen over hun vader.
De actrice Sarah Churchill zal over
hem als vader schrijven in The Sunday
Express. De verhalen van Sarah, onder
de titel „A thread in the tapestry" zul
len gaan over haar jeugd, waarin haar
vader zo'n levendige belangstelling had,
haar wasdom waarin haar vader haar
hielp op het toneel te komen en haar
huwelijk met de komiek Vic Oliver, waar
tegen Churchill zich verbitterd verzette.
Randolph Shurcill, zal over hem als
staatsman schrijven in The Sunday Tele
graph. Het verhaal van Randolph zal af
komstig zijn uit het eerste van vijf grote
delen over zijn vader.
HILVERSUM I.
7.00 Nws. 7.15 Gramm.muziek. (7.30-7.32
Nws). 7.55 Overweging. 8.00 Nws. 8.10 Gram.
muziek. (8.30-8.32 Nws.). 8.40 Voor de huis
vrouw. 9.40 Schoolradio. 10.00 In de platen-
soos. 11.00 Voor de zieken. 11.40 Gramm.
muziek. 12.03 Gevar. platenprogr. 12.27 Me
dedelingen land- en tuinbouw. 12.30 Nws.
12.40 Actualiteiten. 12.50 Amusementsmuziek
13.35 Voor de vrouw. 13.45 Gevar. muziek-
progr. 14.30 Schoolradio. 15.00 Populaire
gramm.muziek. 15.30 Voor de zieken. 16.30
Klass. muziek. 16.50 Gramm.muziek. 17.00
Voor de jeugd. 17.30 Muziekprogr. voor de
jeugd.
18.50 Internationaal Vocalisten Concours
's Hertogenbosch 1966. 19.00 Nws. 19.10 Ac
tualiteiten. 19.30 Programma met jonge ar
tiesten. 20.00 Moderne en klassieke muziek.
20.50 Moderne muziek. 21.00 Inhoud: rubriek
over recente publikaties op geestelijk ge
bied. 21.15 Platenprogramma militairen. 22.25
Boekbespreking. 22.30 Nws. 22.40 Epiloog.
22.45 Gram.muziek. 23.55 Nws.
HILVERSUM II.
7.00 Nws, ochtendgymnastiek, soc. strijd
lied. 7.23 Gramm.muziek. (7.30-7.35 Van de
voorpagina). 8.00 Nws. 8.10 Gramm.muziek.
9.00 Progr. voor weg- en waterweggebrui
kers. 9.4Ö Morgenwijding. 10.00 Romantische
balletmuziek. 10.40 Moderne pianomuziek.
11.00 Nws. 11.02 Voor de vouw. 11.40 Oud-
Vlaamse liederen. 12.00 Instrumentaal en
semble. 12.27 Mededelingen land- en tuin
bouw. 12.30 Voor de landbouw. 12.40 Elec-
tronisch orgelspel. 12.55 Actualiteiten. 13.00
Nws. 13.10 Journaal en beursberichten. 13.30
Muzikaal vakantieprogr. 14.15 Gramm.
muziek. 15.15 Muziek uit de Chinese volksre
publiek. 15.45 Instrumentaal ensemble. 16.00
Nws. 16.30 Holland Festival 1966. klass. en
moderne muziek. 17.30 Voor de jeugd. 17.50
18.00 Nws. 18.15 Deze week. 18.20 Uitzen
ding P.S.P. 18.30 Jazzmuziek. 18.50 Naar on
ze mening. 19.00 Voor de jeugd. 19.30 Litte
rair radioportret. 20.00 Nws. 20.05 Instrumen
taal kwartet. 20.30 Klassieke muziek. 20.45
Gevecht om God. 21.00 Moordweer. 22.30 Nw
22.40 Actualiteiten. 22.55 Gram.muziek. 23.45
Socialistisch nws. in Esperanto. 23.55 Nws.
HILVERSUM III. 240 m. en FM-kanalen.
9.00 Nws. 9.02 Vrolijk ochtendprogr. (Om
10.00 en 11.00 Nws). 12.00 Nws. 12.02 Operet
teklanken. 13.00 Nws. 13.02 Pittige lunchmu-
ziek. 14.00 Nws. 14.02 Gramm.muziek. 15.00
Nws. 15.02 Pittig platenprogr 16.00 Nws.
16.03 Gevar. muziekprogr. 17.00 Nws. 17.02-
18.00 Platenprogr.
BRUSSEL 324 m.
18.00 Nws. 13.03 Voor de soldaten. 18.30
Wegwijzers voor automobilisten. 18.45 Sport
kroniek. 18.52 Fiesta Mexicana. 19.00 Nws.
19.40 Confrontatie. 20.00 Volksliedjes. 20.30
Klassieke muziek (21.45 Nws.). 22.30-23.00 Or
kestmuziek.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nws. 12.03 Lichte muziek. 12.40 Weer
bericht. 12.48 Amusementsmuziek. 12.55
Buitenlands persoverzicht. 13.00 Nws. 13.20
Kamermuziek. 14.00-14.03 Nws. 16.00 Nws.
16.03 Beursberichten. 16.09 Lichte mu
ziek. 17.00 Nws. 17.15 Lichte muziek. 17.30
Folkloristische muziek. 18.00 Nws.
NEDERLAND I
14.30-15.15 Progr. voor de vrouw. 19.00
Nws. 19.01 Klaas Vaak. 19.05 De verrekij
ker. 19.15 Van Gewest tot gewest. 19.35 De
avonturen van Ivanhoe. 20.00 Journaal. 20.20
Brandpunt. 20.50 Ironische thriller. 21.25
Moderne en klass muziek. 22.00 Cabaretpr.
22.35 Epiloog. 22.40 Journaal.
NEDERLAND II
20.00 Nws. 20.01 Mr. Magoo. 20.05 De on
bekende wereld. 20.25 Muziekprogr. 20.40
Hoogans Heroes. 21.05 Dusty. 21.30 The long
hot summer. 22.20 Journaal.
NEDERLAND I
18.00 Wereldkampioenschap volleybal
Praag. 19.00 Nws. 19.01 Klaas Vaak. 19.05
Magazine voor tieners en twens. 20.00 Jour
naal. 20.20 't Is zó bij de luchtmacht. 20.45
Een man zet door. 21.35 Café chantant
't Winkeltje. 22.00 Attentie. 22.25 Overden
king. ANVV-Spot. 22.40 Journaal.
NEDERLAND II
20.00 Nws. 20.01 De grote verkwister. 20.30
Achter het nieuws. 20.55 Dan O'Brien. 21.45
Kinderen of niet?: programma over de
voortplanting van de mens. 22.05 Journaal.
WANT iedere enigszins ingewijde
weet het, maar tot de meeste Nederland
se auteurs en critici schijnt het nog maar
steeds niet te willen doordringen! thril
lers schrijven is een serieus ambacht,
dat voorstudie vraagt en inleving, een
hechtere compositie vaak dan het „gewo
ne" verhaal, hard en ernstig werken aan
opbouw en vormgeving. En dat is wel
even iets anders dan „een nuttige manier
om te leren typen."! Enfin: de resulta
ten zijn er in Nederland dan ook meestal
naar, ondanks de inspanningen van een
paar serieuze critici en auteurs, die weten
waarover ze spreken en waarvoor ze
staan bij het schrijven van een misdaad
verhaal. De Amerikanen hebben het beter
begrepen dan de meeste Nederlanders;
er bestaat bij hen, evenals bij de Engel
sen, dan ook een critiek die een goede
ontwikkeling van het misdaadverhaal weet
te stimuleren, en vooral: zij bezitten tijd
schriften die de auteurs een afzetgebied
garanderen voor de misdaad-short-story,
die eminente oefenschool voor een econo
mische en gespannen schrijftrant.
PATRICK QUENTIN, die op het gebied
van het korte misdaadverhaal zijn sporen
verdiend heeft, schreef met The man in
the net (als Echtgenoot gezocht vertaald
voor de Prismareeks) een uitmuntende
detective-roman, die dit verschil tussen
Amerikaanse en Nederlandse schrijftrant
weer eens duidelijk demonstreert. Om te
beginnen treft al meteen in het gegeven
het enorme onderscheid tussen de oubol
ligheid van de commissaris-met-de-pijp,
die te onzent nog al te veel opgeld doet
en de scherpe, realistische waarneming
van levende Amerikaanse mensen in een,
weliswaar door de misdaad getekend,
maar daarom geenszins onwezenlijk alle
daags milieu. Een kunstschilder heeft
zich, uit louter beroepsidealisme, uit zijn
rendabele Newyorkse werkkring terugge
trokken op het land, maar hij heeft wei
nig succes bij de kritiek en zijn neuroti
sche vrouw maakt hem het leven nog
zwaarder. Zijn grote liefde voor haar
schijnt soms wat verbetering te bewerken,
maar heeft uiteindelijk slechts tot resul
taat dat de buitenwereld in hem, die haar
zwakheden voor het oog van de wereld
camoufleert, een bruut ziet en in haar
het toonbeeld van charme en beminnelijk
heid. Als op een gegeven moment de
vrouw wordt vermoord, keert de woede
van de dorpsgemeenschap zich dan ook
tegen de schilder. Ternauwernood weet
hij zich aan een volksgericht te onttrek
ken tot hij tenslotte in staat is, zijn on
schuld te bewijzen.
Hoewel primair een detectiveroman, is
de detectie erin tamelijk zwak (de aan
wijzingen omtrent de ware dader komen
toevallig in handen van de speurende
schilder) maar dit bezwaar wordt geheel
weggespeeld door het vortreffelijk psy
chologisch aspect in de conflictsituatie
tussen de beide huwelijkspartners. Uiter
aard raakt dit aspect na de moord op de
achtergrond en vanaf dat moment wordt
het verhaal misschien ook minder inte
ressant, maar dat minder boeiende deel
is het kleinste deel van het boek en het
bevat bovendien nog diverse interessante,
zij het hier en daar misschien wat ge
chargeerde, karakters.
EEN ANDER VOORTREFFELIJK
boek uit dezelfde school is Herbert
Breans Hardly a man is now alive (als
Het lijk in de waterput in de Prisma
reeks). Het bevat in de juiste dosering
alle ingrediënten die een goed speurders-
verhaal moeten bezitten: een interessant
probleem (met een toetsje van het schijn
baar bovennatuurlijke), een spannende
ontwikkeling, intelligente en met vaart ge
brachte setectie. Gesitueerd in een klein
provinciestadje en geplaatst tegen de ach
tergrond van een 18e-eeuwse historische
gebeurtenis (niet alleen wordt de „moord
in de waterput" ontrafeld, maar tevens
wordt onthuld welke boodschap een ster
vend Engels spionage-officier tijdens de
Amerikaanse revolutie in het plaatselijke
logement heeft achtergelaten) krijgt het
verhaal bovendien een sfeer die dubbel
intrigerend werkt.
Zaterdag 10 september zendt de KRO-
televisie via Nederland 2 het verhaal
„Liefde's zegepraal" uit van de Neder
landse auteur Belcampo. Herman Lut-
gerink vertelt de geschiedenis van een
jonge man, die ondanks de waarschu
wing „Vrijende paren worden doodge
schoten" toch doordringt in het park en
het kasteel, waar een zonderlinge graaf
en zijn beeldschone dochter wonen. Door
toedoen van de hoofdpersoon komt er
een einde aan de lugubere praktijken
van de graaf en de waarschuwende bord
jes kunnen worden opgeruimd.
HILVERSUM De NTS heeft voor
haar zondagse familieprogramma in dit
nieuwe seizoen, te presenteren door
Ageeth Scherphuis, nog een presentator
nodig. Daarvoor heeft de NTS de oud-
VARA medewerker, Pier Tania aange
zocht, die cultureel ambtenaar in Gronin
gen is. Tania heeft nog geen beslissing
genomen.
