wiel
Geschenk van Culturele Raad
wordt in Dalfsen bespot
NIEUWS IN HET KORT
Veel deining om bronzen
plastiek „Groot
Proefpoppen
registreren
botsingen
MEDICIJNEN KUNNEN
VERKEER HINDEREN
Nieuws op de automarkt
GRONINGEN ET
"lëUenka y
Voorlichting aan artsen
dè jas
DONDERDAG 15 SEPTEMBER 1966
13
ANALYSE
Poppen vangen de schok op en registreren de botsing nauwkeurig.
Slankmakend en perfect-select
gesneden. Uiterst comfortabel.
Een meesterwerk van snit en
stof.
Geen schik
Bespotting
V oorlichting
Aldus het hoofdstuk Verkeersveiligheid en Geneeskunde
in de pas uitgekomen beleidtnota van het Verbond voor
Veilig Verkeer, waaraan wij dit artikel ontlenen.
Vermindering van rijvaardigheid kan in principe onder
meer op de volgende vier wijzen plaats hebben:
door het gebruik van alcohol
door het gebruiken van geneesmiddelen
door vermoeidheid, zorgen, problemen, ziekten, ruzie
thuis
door accidentele vergiftigingen.
Er kan geen twijfel meer over bestaan, dat gebruik
van alcohol de rijvaardigheid vermindert. Het zou echter
onverstandig zijn gezien de sociale functie die alcohol
in de samenleving vervult een absolute abstinentie te
eisen. Maar men kan wel verlangen dat niemand met
meer dan een bepaald alcoholpromillage achter het stuur
gaat zitten. Een verplichtstelling van de bloedproef zou
een efficiënte controle hierop mogelijk maken.
Het staat tevens vast, dat het gebruik van een aantal
geneesmiddelen zich moeilijk laat rijmen met veilig ver
keer. Het is echter vrijwel onmogelijk om door experi
menteel onderzoek een inzicht te krijgen, in wat er wer
kelijk bij verkeersdeelneming zal gebeuren. Hoogstens
verkrijgt men enige gegevens, over wat de proefpersoon
kan doen als hij een motorvoertuig bestuurt, maar niet
wat hij zal doen, als hij ongecontroleerd achter het stuur
zit.
Een analyse van verkeersongelukken, overtredingen zal
hier de statistische gegevens moeten verschaffen, die nodig
zijn om een beslissing te nemen. Daarnaast zal men er
naar moeten streven dat ieder geregistreerd, verpakt ge
neesmiddel een waarschuwing dient te bevatten, indien
het gebruik ervan de rijvaardigheid aantast.
Speciaal voor de arts doemen hier een aantal problemen
op. Hij dient te weten welk geneesmiddel gevaar voor de
rijvaardigheid oplevert, waarbij dan weer de dosering een
rol speelt.
Het beste zou natuurlijk zijn, als hij de betrokken pa
tiënt het rijden verbiedt.
Er zal een manier moeten worden gevonden, om alle
artsen zoveel mogelijk te informeren, waarbij voortduren
de en uniforme voorlichting nodig zal zijn.
Allereerst is het daarom nodig dat er gegevens beschik
baar komen over de samenhang van geneeskunde en ver-
Van 19 tot 29 oktober zal in het Londense Earls Court
de London Motor Show worden gehouden; een tentoon
stelling waarop zeventig autofabrieken hun personen
wagens exposeren. Voor buitenlanders is de toegang vrij
op vertoon van paspoort.
Ruim vijftig percent van het Nederlandse autopark
is afkomstig uit Duitsland. Franse merken komen op de
tweede plaats. Het totale wagenpark tel thans anderhalf
miljoen auto's.
Philips heeft een autoradio uitgebracht met een auto
matische volumeregelaar, die de zwakkere zenders even
sterk laat doorkomen als de overige. De weergave is af
gestemd op de akoestiek binnen de auto.
Voortaan wordt niet meer gesproken van veiligheids
gordel, maar van „autogordel", aldus een besluit van de
leveranciers na overleg met verkeersorganisaties en het
RAI-TNO-instituut.
Bij de Nederlandse Fina-pompen zal nu ook superdiesel
te krijgen zijn; een hoogwaardige dieselolie waaraan een
nieuwe dope is toegevoegd. Motoren die van dieselolie
overschakelen op superdiesel hebben geen nieuwe afstel
ling nodig.
Het Oostduitse merk Wartburg is met een nieuw
model uitgekomen: de Wartburg 1000. De wagen heeft
in vergelijking met zijn voorganger, een modern
uiterlijk gekregen, met een aantal opmerkelijke
details, zoals de mogelijkheid de koplampen af te
stellen door middel van twee kleine handels.
De drie cilinder, tweetaktmotor bezit een inhoud
van 991 cc. Het vermogen bedraagt 50 Sae-pk bij
4200 t.p.m.
De wagen bezit een vier-versnellingsbak, onaf
hankelijke wielophanging en een gesloten koel
systeem.
Opgegeven maximumsnelheid: 130 kilometer per
uur. Gemiddelde verbruik, volgens de fabriek, 1:11,5.
Prijs: f 5.750, model De Luxe: f 6.250.
De nieuwe Rekord-modellen van Opel vertonen
meer dan ooit een Amerikaanse inslag. De Rekord
1967 bezit een hellende voorruit, een laag en breed
radiateurscherm, een gebogen flanklijn en een dak
lijn die vloeiend in het kofferdeksel overgaat.
De vering achter is verbeterd door geleide-armen
en schroefveren. Samen met de vergroting van de
carrosserie, heeft men de spoorbreedte voor en achter
vergroot. In het interieur heeft men het dashboard en
het verdiepte stuurwiel van een stootkussen voorzien.
De motorenreeks van Opel omvat thans onder meer
een zes cilinder van 2,2 liter met bovenliggende
nokkenas met een vermogen van 108 pk bij 5200 t.p.m.
Glas komt nu ook uit met een sport „fast back"-
model; het is een variant op de modellen 1004 en
1304, respectievelijk met veertig en zestig pk-motor.
De achterdeur kan in zijn geheel naar boven worden
geklapt. Eventueel kan de achterbank worden ver
wijderd om meer bagageruimte te krijgen.
Uit de voorliefde van het Duitse publiek naar de vloeien
de carrosserie van de Kadett en de eveneens vloeiende
lijnen van de Fiat 850 coupé valt wellicht de voorzichtige
conclusie te trekken, dat men in de Bondsrepubliek meer
nadruk gaat leggen op het uiterlijk van de auto.
Slechts Mercedes zag een totale toeneming van de ver
koop. Speciaal de vraag naar de dure Mercedes 300 steeg.
M*fMMHMMM*AA#%A#MMWM\JUl/W\A/M\/UW\#M\AAJ»AA#M»AAfMMUVMWMU*AAAJW\AAAAA#WVUMMU»
Een volkomen lichamelijke en geestelijke gezondheid
is in het huidige verkeer voor de bestuurder van een
motorvoertuig (en eigenlijk ook van de fietseen eerste
vereiste. Van deze bestuurders zal men dan ook kunnen
eisen, dat zij alles nalaten, dat hun rijvaardigheid in nega
tieve zin beïnvloedt.
Sfinx en.... applaus.
Poppen vangen in de laboratoria
van General Motors de schokken
op, die een mens nooit zou kunnen
verdragen. Op een „stootslede" die
een versnellingsfactor heeft, gelijk
aan veertig maal de zwaartekracht,
razen zij de proefbotsing tegemoet.
De meters in hoofd en leden van
de poppen registreren nauwkeurig
de verschijnselen die zich bij der
gelijke botsingen voordoen, came
ra's leggen het verloop van de bot
sing vast.
In de laboratoria is het zodoende
mogelijk gebleken, in aansluiting op
de proeven in de buitenlucht, ge
gevens te verzamelen over de ge
compliceerde verschijnselen en de
uitwerking daarvan op mens en
auto bij botsingen met verschillen
de snelheden.
Niet alleen bij General Motors,
maar bij de meeste Amerikaanse
autofabrieken is men de laatste tijd
druk doende de Amerikaanse auto
eens op haar veiligheidsaspecten te
onderzoeken. De openbare discus
sie die velen over dit onderwerp
heeft beziggehouden en de eisen
die de Amerikaanse overheid ten
slotte ten aanzien van de veilig
heid van de auto stelde, hebben dit
onderzoek krachtig gestimuleerd.
Het vreemde is, dat de fabrieken
nu ook meer en meer de gegevens
publiceren die dergelijke onderzoe
ken opleveren. Of dit uiteindelijk
zal resulteren in het veiliger wor
den van de Amerikaanse auto, blijft
een vraag zolang de koper zoals
dat in het verleden is gebleken
meer belangstelling toont voor
chroom dan voor veiligheid.
In ieder geval heeft de Ameri
kaanse autobouwer in de toekomst
rekening te houden met de onge
veer zeventien veiligheidspunten,
die de overheid heeft opgesteld.
Enkele voorbeelden: een dubbel
remsysteem voor alle voertuigen
boven de tien ton, beschermende
bekleding van dashboard en stuur
wiel, een stuurkolom die in staat
is schokken op te vangen.
Zonnewijzer..veel mooier.
DALFSEN. De Culturele Raad voor Overijssel lanceerde enkele
jaren geleden zijn plan om in het gewest een „Beeldenroute" te schep
pen. Sindsdien zijn, via rechtstreekse bemiddeling van de raad, twee
kunstwerken aangeschaft: in Zwolle prijkt een afgietsel van Rodin's
„Adam", terwijl in Dalfsen een bronzen plastiek van de Italiaan Mario
Negri is gearriveerd. Deze plastiek, „Groot Paar" geheten, werd tijdelijk
neergezet in de hal van het gemeentehuis, maar zal in de toekomst
het plein vóór het gemeentehuis gaan sieren.
„Groot Paar" moet, naar de mening
van de Beeldenroutiers, worden be
schouwd als 'n kunstwerk van internatio
nale betekenis. Het werd door aankoop
verworven nadat het op een expositie in
het Rotterdamse museum Boymans-Van
Beuningen was getoond. De hoge kunst
waarde en de daarmee corresponderende
koopsom zullen ongetwijfeld aanleiding
hebben gegeven de plaats van de plastiek
langs de geprojecteerde route met zorg te
kiezen.
De keuze viel op het dorp Dalfsen en
aangenomen mag worden, dat de Cuture-
le Raad de gemeente Dalfsen daarmee
een plezier heeft willen doem. Uiteindelijk
gebeurt het niet iedere dag, dat een ge
meente met een kunstwerk wordt ver
rast.
Mocht evenwel de Culturele Raad heb
ben verwacht, dat zijn royale gebaar in
Dalfsen met gejuich zou zijn beloond, dan
is hij tot dusver in die verwachting be
drogen uitgekomen. Tot op dit ogenblik
namelijk is er in Dalfsen over „Groot
Paar" nog geen goed woord gesproken.
Wel kan worden vastgesteld, dat na de
komst van de plastiek de moderne kunst
zo langzamerhand tot gespreksstof is ge
promoveerd. Er wordt regelmatig over
„Groot Paar" gepraat en op zichzelf is
dat een niet te verwaarlozen winstpunt.
Het is alleen jammer, dat de discussies
tot dusver uitsluitend negatief gericht zijn
gebleven.
In de vergaderingen van de Dalfser ge
meenteraad is „Groot Paar" in de ver
streken maanden keer op keer ten tone
le gevoerd en bij al die gelegenheden kon
worden vastgesteld, dat het bestuur dei-
gemeente niet bijster in zijn schik is met
het geschenk, dat dankzij de Culturele
Raad zo onverwacht uit de lucht is ko
men vallen.
Een gegeven paard kijkt men niet in
de mond en in dezelfde lijn doorredene
rend: een gegeven beeld dient men niet al
te hardvochtig te beoordelen. Zo onge
veer dacht de Dalfser raad toen enkele
maanden geleden de burgemeester mede
deling deed van het plan van de Culture
le Raad om in Dalfsen een beeld te plaat
sen.
„Wat voor beeld?" wilden de raadsle
den weten.
„Een bronzen plastiek", antwoordde de
burgemeester en hij liet een plaatje zien
uit de Boymans-katalogus.
De raadsleden haalden de schouders
op. „Een modern ding, waarvan je niet
eens kunt zien wat het voorstelt".
„Groot Paar", werd aldus schouder
ophalend geaccepteerd. De vroede vade
ren van Dalfsen deden er verder het zwij
gen toe vermoedelijk omdat de
komst van de moderne kunst naar Dalf
sen niet gepaard zou gaan met het bren
gen van een gemeentelijk financieel offer.
Maar ziet: de ietwat onverschillige hou
ding van de Dalfser raad verdween toen
de kunst-aap iets verder uit de mouw
kwam. Voor rekening van de gemeente
zou een voetstuk aangeschaft moeten wor
den Bovendien zouden de verzekerings
penningen door de gemeente moeten wor
den betaald.
„Nee," zei de raad. „Laat 't beeld
maar wegblijven".
Pas na enige aandrang van de burge
meester werd dit volledige nee veranderd
in een gedeeltelijk nee. Het beeldjmocht
komen en mocht op een gemeentelijke
sokkel worden neergezet. Maar voor een
verzekering tegen diefstal en beschadiging
voelde de raad niets.
Er is sindsdien weer enige tijd ver
lopen. De bronzen plastiek is gearri
veerd en in de hal van het gemeente
huis opgesteld. Telkenmale als de raad
vergadert worden de leden ermee ge
confronteerd. en wordt hun gevoel van
„moet dat nou in Dalfsen" versterkt.
Geen wonder dan ook, dat „Groot
Paar" regelmatig in de besprekingen te
voorschijn komt in ironische opmerkingen
en vragen.
Toen aan nieuwe wegen namen ge
geven moesten worden werd vanuit de
raad sarcastisch de naam „Groot Paar"-
weg voorgesteld. Toen een ijver am
bachtsman ter plaatse het gemeentebe
stuur een model van een handgesmede
zonnewijzer aanbood lieten enkele raads
leden duidelijk blijken met dit geschenk
méér in hun sas te zijn dan met de
bronzen plastiek van de Italiaanse mees
ter Negri.
Wat in de raad wordt gezegd blijft in
Dalfsen niet onbekend. Dat gold ook voor
de opmerkingen over „Groot Paar". Zo
is langzaam maar zeker „het kunstwerk
van internationale betekenis" in Dalfsen
aan de algemene bespotting ten prooi ge
vallen.
Onbekenden plaatsten deze week op de
stoep van het gemeentehuis twee praalwa
gen-sfinxen, Eén ervan droeg een kreupel-
rijm, gericht aan de heren raadsleden:
„Wij zijn behoorlijk groot en vormen
een paar
door de ouderdom wat schimmelig wel
iswaar
maar u begrijpt, mijne heren, hetgeen
wij beogen:
het aanzien van Dalfsen „kunstzinnig"
verhogen
de Dalfsenaren zullen onze vorm zeker
waarderen
daarom kunt u beter ons als „Groot
Paar" accepteren".
Toen de raadsleden hiervan kennis na
men gingen zij spontaan over tot het uit
brengen van een applaus!
Binnen niet al te lange tijd zal de bron
zen plastiek van Negri onbeschermd op
het plein voor het gemeentehuis staan. Zal
het daar, na alle commentaren, veilig
staan? Zal er voldoende respect voor het
kunstwerk worden opgebracht om het rus
tig op zijn sokkel te laten rusten?
De tijd zal het antwoord geven. De tijd
ook zal leren of de Culturele Raad in zijn
begrijpelijk enthousiasme in Dalfsen niet
al te voortvarend is opgetreden. Mogelijk
is vanuit een Ivoren-toren-gedachte
te simpel gehandeld in de geest van:
„Hier heb je een beeld en wees er blij
mee." In Dalfsen heeft het duidelijk aan
goede voorlichting ontbroken, ook bij het
gemeentebestuur.
Groot Paar.moet dat nu?
Volgens de plannen van de Culture!
Raad zullen nog meer gemeenten in d
„Beeldenroute" worden opgenomen. Ge
zien de ervaringen in Dalfsen lijkt het ge
wenst in komende gevallen juist aan di
voorlichting (tevoren) meer aandacht t
besteden. Het moet toch immers de be
doeling zijn, dat de reeks van kunstwer
ken in de gemeenten zélf als waardevo
bezit volledig zal worden geaccepteerd. Z
ver is het in Dalfsen nog niet. En zoi
nu Dalfsen veel verschillen van ander
gemeenten?
