Comité D'66 vindt dat onze Nederlandse
democratie essentieel tekortschiet
Onderlinge afhankelijkheid
regering-parlement te groot
Grepen uit het program
Sparen in spaarbewijzen
levert een extra voordeel op, want... elk jaar
legt het Rijk er 20% bij.
PREMIE SPAARPLAN
Zinloze boemel van Duits Vietnam-hospitaalschip
Mysterieuze dood
van geleerde
Auto rijdt vijf
seminaristen dood
9
BASIS VOOR PERSOONLIJK BEZIT
DONDERDAG 15 SEPTEMBER 1966
Band te los
NU AL
BELASTINGVERLAGING
OP DE MARKT IS UW
GULDEN EEN DAALDER
WAARD
Nuchter oordeel
.the famous taste of New York
(JlGA^ETTES
Een groot nationaal plan maakt het sparen nu nog aan
trekkelijker. het Premie Spaarplan. Het Rijk steunt u
hiermee om tot waardevol bezit té komen. Elk jaar kun
nen u en uw vrouw een spaarpremie van 100,krijgen.
Door te sparen in spaarbewijzen.
Wat is een spaarbewijs? Een spaarbewijs is een
bewijs van storting van 25,Hiermee kunt u deel
nemen aan het Premie Spaarplan. Spaarbewijzen kunt u
bij alle spaarinstellingen verkrijgen. U ontvangt over dat
geld, behalve de normale spaarrente, ook de spaarpre
mie. Met spaarbewijzen groeit uw bezit dus sneller.
Hoaveai Over een gespaard bedrag in spaar
bewijzen per jaar van maximaal 500,ontvan
gen u en uw vrouwnadat u die spaarbewij
zen vier volle kalenderjaren hebt aangehouden
een belastingvrije spaarpremie van 20%, dus
maximaal f 100,
Een voorbeeld Als u dus samen in dit jaar f 500,
spaart in spaarbewijzen, krijgt u begin 1971 de spaar
premie van 100,U mag natuurlijk ook minder dan
500,sparen, de spaarpremie is altijd 20 Spaart
u volgend jaar weer, dan krijgt u de spaarpremie over
dat bedrag begin 1972. Zo kunt u jaar in jaar uit de
spaarpremie verdienen.
De bijdrage van het rijk kan zo in de loop der jaren tot
een flink bedrag oplopen
Wie? U kunt aan het Premie Spaarplan deelnemen als:
1. uw belastbaar inkomen in het voorafgaande jaar ten
hoogste 15.000,was;
2. u ten minste 21 en nog geen 60 jaar bent (en
niet reeds deelneemt aan de Zilvervloot).
Waar? Bij de Spaarbanken, Postkantoren,
Banken, Boerenleenbanken, Raiffeisenbanken en
Bouwfondsen.
Vraag de gratis brochure!
BONN In de haven van Singapo
re ligt het hospitaalschip „Helgoland",
dat eigenlijk allang op de rede van
Saigon had moeten dobberen. Meer
dan een maand geleden is deze West-
duitse humanitaire bijdrage aan Zuid-
Vietnam uit Hamburg weggestoomd.
Toen al werd het door Bondsministers
en andere notabelen opgeluisterde af-
scheidsceremonieel door enkele wan
klanken verstoord: de enorme inves
tering van tien miljoen DM, waarmee
de veerboot „Helgoland" tot hospi
taalschip werd omgebouwd, zou om
gekeerd evenredig aan het rendement
zijn.
Scheurbuik
Trapjes te smal
Bedden gammel
Keuken onbruikbaar
Niet te vroeg
BVD
Van geval tot geval
Tegen verstarring
TIJDELIJKE TYPISTE? STENOTYP!
(Vervolg van pagina 1)
Het comité D '66 is van mening dat het Nederlandse democratische systeem in
essentieel opzicht tekortschiet. Daarbij wjjst men met name op het totstandkomen
van de regering en de samenstelling van de Tweede Kamer. Ook vindt het comité
dat de regering veel te afhankelijk is van de Kamer, of liever van de regeringscoalitie.
„De vorming van een coalitie gaat vaak gepaard aan netelige onderhandelingen.
Men moet het eens worden over de verdeling van de ministerszetels. Men moet de
ideologieën van de samenwerkende partijen trachten te verenigen. Men moet daarom
vooral concessies doen om zich te verzekeren van het zo noodzakelijke parlementaire
vertrouwen".
Het comité meent dat daardoor rege
ring en parlement sterk aan elkaar ge
bonden zijn. De diepwortelende weder
zijdse afhankelijkheid is schuld aan on
verkwikkelijkheden, zegt het comité. De
kiezer heeft geen invloed op de vorming
van het kabinet, zomin op samenstelling
als programma. Bovendien zijn de moge
lijkheden van het kabinet smal en kwets
baar, doordat de basis uit compromis
sen bestaat, en steeds weer nieuwe com
promissen moeten worden gesloten.
De meerderheid van de parlementsle
den wordt hierdoor ook gebonden, aldus
het comité. Ministers maken hier gebruik
van en dreigen met aftreden als hun plan
nen worden verworpen.
De evenredige vertegenwoordiging in
de Tweede Kamer wordt ook gecriti-
ceerd. Het comité vindt dat daardoor de
persoonlijke band met de kiezer te los is.
„De kiezer stemt op een partij, een
anoniem ondoorzichtig instituut." Want
steeds meer verliezen de partijen de
scherpe eigen trekken waaraan men
n vroeger duidelijk herkende. Hun uit
gangspunten naderen elkaar steeds dien
ter, vloeien ineen. Gevolg daarvan is één
grote, bewaasde gelijkvormigheid."
Het comité meent nu dat het onze de
mocratie kan baten als de regering kan
regeren zondei de remmende vertrou-
wenseis die thans wordt gesteld en als de
Tweede Kamer een directe connectie heeft
met de kiezers. Als mogelijkheid noemt
het de rechtstreekse verkiezing van de
minister-president en de verkiezing van
de Tweede Kamer volgens een districten
stelsel.
„Onze suggestie is deze: elke partij
brengt een kandidaat-premier naar voren.
Deze presenteert zich aan het volk en
licht het in over zijn denkbeelden en
plann voor komennde vier jaar. Op ba
sis daarvan tracht hij de kiezers voor
zich te winnen.
Hij moet vijftig percent van de stem-
ADVERTENTIE
Al Is dan de verlaging van de
Inkomsten- en loonbelasting en
kele maanden uitgesteld - het
mag toch wel eens duldelQk ge
zegd worden dat een andere
kostenvermindering wel degelijk
een feit Is. Deze kan men dage
lijks constateren op de markt - het
grootste, gezelligste en voorde
ligste koopcentrum.
Wat men daar aan uitgaven
spaart maakt een aardig deel van
de „vaste lasten" goed.
Marktkoopman en straathande
laar slagen er steeds in, hun klan
ten royale keus uit honderden
kwalitèltsartikelen te bieden te
gen prijzen die nu eens géén aan
slag op hun portemonnee beteke
nen. De markt ls dan ook voor
alle verstandige hulsvrouwen de
beste weg naar goedkoper leven
en daar komt nog bi) dat het onge
dwongen rondkijken op zichzelf
al een genoegen is.
Kopen op de markt ls altijd profi
teren van meevallers, want
ELL Veertien dagen na zijn nog
wat raadselachtige dood is de 68-jarige
dr. Piet Brouwers uit Ell begraven. Even
raadselachtig als zijn dood zijn ook de
laatste vijftien jaar van zijn leven ge
weest. Weinig inwoners van Ell hebben
in die vijftien jaar een woord met de ge
leerde man gewisseld. Het grootste ge
deelte van zijn leven bracht hij in Frank
rijk door. Aan de universiteit van Frei
burg behaalde hij zijn doctorstitel in de
Franse staatswetenschappen. Een paar
jaar heeft hij een baantje gehad op de
gemeentesecretarie van Ell-Hundel.
Maandag werd hij dood in zijn schamele
woning aan de Laagstraat in Ell gevon
den. Dinsdag is hij in een verzegelde
kist onder toezicht van de rijkspolitie
van Hunsel begraven.
Dr. Piet Brouwers bemoeide zich in het
dorp met niemand. Zijn zuster, mevrouw
E. Verwielen-Brouwers, zorgde voor zijn
eten en de bewassing. Nooit bracht zij
het eten bij hem binnen. De laatste veer
tien dagen bleef dat eten onaangeroerd
voor de deur van de woning staan. Tel
kens als ze een nieuwe maaltijd voor zijn
deur plaatste nam mevrouw Verwielen
het niet aangeroerde eten weer mee te
rug. Pas maandag kwam ze op andere
gedachten. Ze sprak er met enkele boe
ren over en besloten werd de politie te
waarschuwen. Die trof de man even la
ter dood aan temidden van enorme sta
pels boeken.
De politie wilde over de doodsoorzaak
geen mededelingen doen. De familie heeft
alleen laten weten, dat Piet Brouwers
aan een hartverlamming is gestorven.
Verder wordt er angstvallig gezwegen
over de dood van de eenzame geleerde,
DOMODOSSOLA (AP) Een auto is
ingereden op een rij leerlingen van een
rooms-katholiek seminarie in Domodosso-
la in Italië die op een bergweg liepen,
Ze waren op een nachtelijke pelgrims
tocht. Vijf van hen kwamen om het le
ven en zeven werden gewond.
Er liepen 38 studenten in de stoet. Ze
liepen achter elkaar. Ze waren op weg
van hun school naar een kapel.
I Drs. J. P. A. Gruyters is één van de I
leden van het initiatief comité D'66.
men halen. Als dat geen van de kandi
daten gelukt moet herstemming plaats
vinden tussen de twee hoogst genoteer
den. De nieuwe minister-president moet
een kabinet samenstellen. En hij zal dat
doen met ministers die zijn denkbeelden
delen en ze ook willen realiseren". Het
comité betoogt dat dan de kaarten wel
op tafel moeten komen. Er komt een
duidelijk programma, zodat de kiezer
zich veel feitelijker kan oriënteren.
„U kiest nu voor een regering. U heeft
veel minder reden bevreesd te zijn dat
de beloften, waarvoor u zwichtte, door
compromissen verdund zullen worden of
verminkt of misschien wel geschrapt".
De nieuwe premier hoeft geen moeiza
me coalitie-onderhandelingen te begin
nen, betoogt het comité. Zijn programma
blijft ongeschonden: het produkt van een
consequente visie. De minister-president
zal veel minder moeilijkheden ondervin
den bij het samenstellen van zijn kabi
net. Met zijn ministers kan hij zijn plan
nen voorleggen aan de Tweede Kamer en
trachten ze aan de man te brengen.
„Dreigen met aftreden heeft geen zin.
De Kamerleden zullen zich daardoor niet
laten intimideren. Ze worden niet door
vrees voor een coalitiebreuk gehinderd",
aldus D'66 dat vindt dat de Tweede Ka
mer dan ook veel beter kan functioneren,
nu ze onafhankelijker staat.
Het Kamerlid kan neutraal toeschouwer
zijn en voorstellen beoordelen op hun fei
telijke inhoud. Dat betekent dat het Ne
derlandse volk wetten krijgt, die nuch
ter zijn beoordeeld en getoetst en niet
„in vredesnaam" goedgekeurd.
Als de verstrengeling tussen regering
en Kamer ontward is kan het parlement
een nauwere relatie aangaan met de kie
zers, zegt het comité, dat daarvoor het
kiezen in districten aanbeveelt.
Het comité meent dat bij een conse
quente toepassing van deze hoofdgedach
ten de politieke partijen gedwongen zul
len zijn zich te hergroeperen. De Ne
derlandse kiezer zal zich op de duur gaan
uitspreken in grotere politieke eenheden,
oordeelt D'66. „Wij achten dat wenselijk.
Onder die omstandigheden zal het nieuwe
stelsel tot zijn volle recht komen".
We geven hierbü enkele uitgangspunten voor het politiek program van de eventueel
te stichten party D '66, die naast de hierboven al genoemde punten de aandacht
vragen.
De partij zal streven naar een radica
le democratisering van de Nederlandse
samenleving in het algemeen en van het
Nederlandse politieke bestel in het bij
zonder. Zij zal streven naar volstrekte
handhaving van de geestelijke vrijheid en
bevordering van de grootst mogelijke ont
plooiing van ieders individualiteit op ba
sis van gelijke kansen. De partij beoogt
onduidelijkheid in het politieke leven te
bestrijden. Zij zal daarom een duidelijke
consequente politiek voeren, die steeds
het program voorop stelt.
De Nederlandse staatsvorm monar
chie of republiek zal worden beoor
deeld volgens normen van democratische
doelmatigheid. Vanzelfsprekend is de
waarde van historisch gegroeide verhou
dingen dan mede in de beschouwing be
trokken.
De partij zal zich verzetten tegen elke
inbreuk, hoe gering ook, op de geestelij
ke vrijheid. Zij gaat uit van de gelijk-
berechtigheid van alle geestelijke stro
mingen voor de overheid; geen enkele
i) Per deelnemer maximaal f 250,—.
Spaarpremie per deelnemer maximaal f 50,—v
(Van onze correspondent)
„Voor de helft van dit bedrag", aldus
becijferden deskundigen, „had men in het
binnenland van Vietnam werkelijk effec
tieve lazeretten kunnen bouwen, waarvan
de trapjes niet te smal waren om ambu
lances door te laten, de bedden niet gam
mel en de keuken niet onbruikbaar". De
Fransen hebben dit in het hartje van het
gevechtsterrein inderdaad gedaan. De
Duitsers echter gaven er de voorkeur aan
met vlag en wimpel te verschijnen in de
hoofdstad, alhoewel uitgerekend daar, in
vergelijking met het oerwoud, een teveel
aan ziekenhuisbedden is.
Artsen met tropenervaring kritiseerden
het Duitse Rode Kruis in deze zin. West-
duitse reporters benen het schandaal nu
nog verder uit. Van Bonn moet de kapi
tein van de „Helgoland" opdracht hebben
gekregen er in elk geval voor te zorgen,
dat hij niet voor de elfde september in
Saigon zou arriveren, omdat dan het pro
pagandistisch effect van het goede gebaar
verloren kon gaan in de wirwar der Zuid-
vietnamese verkiezingen. De „Helgoland"
beschikt echter over uitstekende moto
ren, volgens zeelui het enige uitstekende
aan de uitrusting. De kapitein werd dus
tot een soort cruise gedwongen. Zigzag
gend over de Stille Oceaan wachtte hij
de instructie om koers te zetten naar
Vietnam af.
Onder deze omstandigheden openbaar
de zich echter een gebrek aan drinkwater
en groenten, maar ook een gemis aan
medicamenten tegen scheurbuik en an
dere ziekten. De materialen bevonden
zich wel aan boord, maar ze waren niet
te ontdekken, doordat de inventarislijsten
waarschijnlijk in Hamburg waren blijven
liggen.
Toen ook nog de airconditioning uitviel,
zakte de stemming onder de twaalf art
sen en de vijftig man verplegend perso
neel tot onder het nulpunt, in tegenstel
ling tot de temperatuur aan boord, die
tijdens deze zinloze boemel onder een
wolkenloze hemel tot boven de veertig
graden Celsius steeg.
Waarschijnlijk zijn alle medicamenten
in deze bakoven wel voorgoed bedorven,
maar we hoeven er nauwelijks meer naar
te zoeken, meende de geneeskundige lei
der van de „Helgoland". Intussen is de
kapitein op eigen gezag Singapore bin
nengelopen voor het repareren van de
airconditioning.
In elk geval zal de „Helgoland" dus
nooit te vroeg in Saigon aankomen. Zelfs
wanneer ze echter aan het eind van deze
week voor Saigon het anker zal uitwerpen,
dan nog zal generaal Ky zelf niet per
soonlijk aan boord komen, ondanks zijn
bewondering voor de Duitsers. Zuidviet
namezen hebben Bonn laten weten, dat
ze eigenlijk veel liever wat militaire on
dersteuning hadden gehad. Zij tonen zich
allerminst gevoelig voor de Westduitse
opvatting dat juist de Bondsrepubliek
alle schijn moet vermijden aan de strijd
deel te nemen.
Van elke zak kunstmest en elke am
bachtsschoolleraar die door Bonn naar
Zuid-Vietnam wordt gezonden, verwach
ten de Duitsers echter wel dat hij met
ere in een driekoloms kop in de kranten
zal worden genoemd. Daarom was de
Westduitse ambassade in Saigon (die al
eens op de korrel is genomen omdat de
buitengewoon ambassadeur Schmidt'
Horix, voormalige SS-Untersturmbann
führer, moet zijn geweest) er ook zo be
zorgd voor dat de „Helgoland" weieens
ongemerkt zijn taak zou kunnen beginnen
Dit gevaar is nu echter wel voorgoed
uitgebannen: de „Helgoland" zal echter
wel meer in het nieuws komen, omdat
de Duitsers door het weigeren van de
vlag van het Internationale Rode Kruis
te voeren zich de mogelijkheid op de
hals halen, dat de Zuidvietnamese politie
op elk ogenblik aan boord kan binnen
vallen en patiënten, bijvoorbeeld politieke
vluchtelingen, van boord kan slepen. In
antwoord op een vraag uit het parlement
heeft de Westduitse regering inderdaad
moeten toegeven dat ze verzuimd had
zich tegen dit risico voldoende te wape
nen.
geestelijke stroming kan daarom aan
spraak maken op bijzondere bescher
ming.
De grondwettelijke vrijheid van druk
pers dient te worden voorafgegaan door
de grondwettelijke erkenning van het
recht van vrije meningsuiting. In begin
sel dienen alle politieke activiteiten in het
openbaar te zijn toegestaan. De wet mag
slechts de hoogst noodzakelijke beperkin
gen aanbrengen.
De overheid heeft een dienende taak.
Dit behoort tot uitdrukking te komen in
een bescheiden optreden. Die bescheiden
heid zal o.a. moeten worden betracht:
a bij de toepassing van de wet in het
openbaar; bijv. de rechtshandhaving;
b bij het optreden naar buiten op het re
presentatieve vlak;
c bij de inrichting van overheidsgebou
wen. f
Openbaarheid zij regel in het over
heidsbeleid. Het recht van toegang van
de individuele burger tot nader te om
schrijven overheidsdocumenten moet ver
ruimd worden. De instelling van een Om
budsman verdient ernstige overweging.
De zin van het bestaan van de B.V.D.
dient te worden bestudeerd. Scherpere
controle op deze instelling is in ieder ge
val noodzakelijk.
Een maatschappij met gelijke kansen
kan slechts worden bereikt door een vol
ledige democratisering van het onder
wijs. Vooral de voorlichting en opsporing
van talent dienen grondig ter hand te
worden genomen. De staatkundige, socia
le en culturele vorming moet in een zo
vroeg mogelijk stadium bij het onderwijs
worden betrokken.
Aangezien het prijsmechanisme de
grondslag vormt van onze economische
orde, dient het overheidsingrijpen op dit
terrein zich in beginsel te beperken tot
maatregelen van globale economische
politiek. Deze politiek moet gericht zijn
op het handhaven van een hoog peil van
werkgelegenheid, op het handhaven van
de waardevastheid van het geld en op het
evenwicht van de betalingsbalans. Binnen
dit kader dient het beleid gericht te zijn
op het tot stand brengen van een zo be
weeglijk mogelijke economie en een ge
zonde economische groei.
Tot de taak van de overheid behoort
het scheppen van voorwaarden waardoor
het econimisch leven zich op basis van
ondernemingsgewijze produktie op een
evenwichtige wijze kan ontwikkelen.
Daartoe behoren de verwezenlijking en
instandhouding van een zo groot mogelij
ke concurrentie, met name door het te
gengaan van kartel- en monopolievor
ming, dit vooral in het belang van de con
sument.
t
Door het voortdurend proces van eco
nomische groei kunnen bepaalde sociale
categorieën buiten hun schuld bedreigd
worden in hun bestaan. De overheid dient
in een dergelijke situatie, die van geval
tot geval beoordeeld wordt, die maatre
gelen te nemen, welke naar de normen
van sociale rechtvaardigheid gewenst
zijn.
De vraagstukken van bevolkingsgroei
en bevolkingsdichtheid beheersen het
perspectief van de komende decennia. Dit
verleent een bijzonder gewicht aan de
openbare, d.w.z. door de overheid te ver
schaffen voorzieningen en aan de nood
zaak van ruimte ordening en bevolkings
politiek.
De bevolkingspolitiek moet gericht zijn
op een afremming van de bevolkings
groei. Middelen zijn: intensieve voorlich
ting op sexueel gebied; verruiming van
de mogelijkheden voor geboorteregeling;
herziening van het kinderbijslagstelsel.
Nederland slaagt er veelal niet in op
doelmatige wijze zijn buitenlandse poli
tiek te voeren door gebrek aan soepelheid
en door vast te houden aan verouderde
ideologische uitgangspunten en denkpa
tronen. De partij wenst deze verstarring
te doorbreken. Het uitgangspunt van iede
re buitenlandse politiek moet zijn de
handhaving van internationale vrede en
veiligheid en een zo groot mogelijke wel
vaart voor allen, met name in de ont
wikkelingslanden.
De handhaving van internationale vre
de en veiligheid vereist steun aan het
streven naar vermindering van spanning
in de wereld en een verdere ontwikke
ling van de internationale rechtsorde.
De partij is voor een voortzetting en
versterking van de Atlantische samen
werking. Dit sluit intensieve economische
en culturele contacten met andere lan-
dpn, waaronder die van Oost-Europa,
geenszins uit.
Het denken in statische machtsblokken
moet worden vermeden. De Nederlandse
buitenlandse politiek dient blijk te geven
van meer verbeeldingskracht en eigen
denkwerk dan tot dusver het geval is ge
weest. Het bondgenootschap met de Ver
enigde Staten bijvoorbeeld, wint aan in
houd, wanneei Nederland niet automa
tisch de Amerikaanse politiek overal ter
wereld steunt, maar een constructieve bij
drage tracht te leveren aan een verbete
ring van die politiek, wanneer deze naar
het oordeel van de Nederlandse regering
tekort zou schieten.
De gaullistische hegemoniepolitiek in
Europa wordt afgewezen. Het Nederland
se beleid dient gericht te zijn op voorko
ming van de verspreiding van kernwa
pens en het bevorderen van het streven
naar wapenbeheersing, wapenverminde-
ring en ontwapening.
