Vlucht van Gemini-11 bracht Amerikanen reeks successen Werken in de ruimte blijkt voor de mens zware opgave Maranka Meubelen Verhoor ministers Pompidou en Frey lijkt niet te vermijden Erhard's schaduw, Westrick, neemt onverwacht ontslag ,Njef' UITNOI DIGING r GROEN Co. Van dag tot dag verdringing Helgoland nu in Saigon aangekomen Sovjet-Unie wijst VS-diplomaat uit nieuwtjes kijken bij Maranka Nieuwe adoptiewet in Griekenland M Monnik Tri Kwang beëindigt vasten Ben Barka-proces in nieuwe fase Onzekerheid over besluit Oe Thant Vierde vrouw van Soekarno wil echtscheiding telegrammen VRIJDAG 16.SEPTEMBER 1966 3 Centrale Verwarming IDEAL-STANDARD Gasketels Twee tegenvallers Gunstige stand TOONZALEN DIJKSTRA LAMPEN Er is een tijd geweest dat in Neder land en niet in Nederland alleen de „mode der verdringing" heerste ten aanzien van de laatste wereldoorlog. Dat wil zeggen: niet het pseudo-heroïeke, dat aan iedere oorlog door romanciers en filmmakers wordt vastgeplakt, maar het realistische, dodelijk echte feitenmate riaal van de Duitse en Japanse oorlogs misdaden werd verdrongen en daarvoor in de plaats kwam een goedkope, politiek- opportunistische goedpraterij onder het mom van vergevingsgezindheid en ver broedering. Natuurlijk was die verdrin ging een produkt van de obsederende anti communistische en anti-Russische klop jacht, ontketend door krachten die zo wel aan idealistische als intrigante bron nen ontsproten waren. Dat resten fascis me en nationaal-socialisme daarbij een ijverig aandeel namen, is eigenlijk pas in de loop van twintig jaren duidelijk gewor den. Die tijd is nu blijkbaar voorbij. De po litieke ontwikkelingen op de wereld heb ben Europa meer vrijheid gegeven om zijn eigen gave des onderscheids tot gel ding te brengen en dat betekende een ne derlaag van de Duitse revanchisten zowel als een nieuwe contactmogelijkheid tussen het Europese Westen en het Europese Oosten. Dat deze wending geen voedings bodem blootlegde voor een Europees com munisme, is duidelijk voor iedereen die de resultaten der onderscheidene Europe se nationale verkiezingen beschouwt: de communisten hebben geen zijde gespon nen Dij de nieuwe situatie en een over winning van het internationale commu nisme is nog even ver verwijderd als in 1945, maar de angst-hysterie voor een Russische dreiging heeft plaatsgemaakt voor een nieuwe oriëntatie langs voor zichtige contacten op politiek, economisch en cultureel gebied. Nu pas wordt op grote schaal beseft, hoe groot de overeen komst was tussen het leed dat de Russi sche mens onderging tijdens de oorlog en ellende, die in het Westen door Hitier werd veroorzaakt. In dat besef van een zekere samenhang tussen de verwachtingen, die zowel in het' Oosten als in het Westen van Europa worden gekoesterd ten aanzien van een betere en veiliger toekomst, past onder meer het goede initiatief van de VARA om de grote Russische filmproduktie „Wij Trekken Vuur" op het Nederlandse scherm te brengen. Dit oeuvre van Ser- gej Kolosov, waarvan het eerste deel gis teravond is vertoond, onthult niet zozeer nieuwe, daarentegen zelfs bekende gru welen. Maar juist die overeenkomst is onthullend, omdat zij geen geheim maakt van de universaliteit der bedreiging: Geen politiek getinte, maar een alge meen menselijke bedreiging die een enor me, machtige troep gangsters-in-uniform heeft gevormd voor een heel werelddeel, voor een gehele wereld. Tegelijk komt het bericht, dat de uit stekende tv-serie van dr. De Jong „De Bezetting" zal worden herhaald. Ook van die kant dus duidelijk een opnieuw herin neren in plaats van een gemakkelijk ver geten. De mode der verdringing heeft het onderspit gedolven en dat is niet alleen begrijpelijk, maar ook onvermijdelijk. Het gevaar was te groot, de ellende te diep, de betekenis van deze historische episode te belangrijk om te worden opgeborgen, zoals de oorlogsmisdadigers zelf werden opgeborgen. Trouwens, ook dié komen terug. Lages is vrij, al moet hij het bed houden. Ilse Koch, de beruchtste vrouw uit de oorlog, die haar huis verlichtte met lampen waarvan de kapjes waren gemaakt uit mensenhuid, komt misschien óók vrij. Vele menselijke monsters leven nog. Het monsterachtige zelf leeft ook nog en het kan alleep maar nuttig zijn, telkens weer te laten zien hoe het eens kon worden ver slagen en wat er voor nodig was. fWVWWWVWWWVWVWWWWWWWIAi'WVWW* VWVVVVWWVVVWVWVWVIAA/VVWWVWWNAAAAfVVl Het Westduitse Vietnam-hospitaal- schip Helgoland een omgebouwde oude veerboot is dezer dagen in Saigon aan gekomen. De reis van het schip van Ham burg naar het Verre Oosten is bijzonder avontuurlijk geweest. Allerlei manke menten deden zich voor. Bovendien zou het schip geruime tijd hebben moeten wachten, voordat het verlof kreeg Saigon binnen te lopen. Hieraan zouden politieke motieven ten grondslag hebben gelegen. MOSKOU (Reuter en Tass) De Sovjet- Unie heeft de tweede-secretaris van de Amerikaanse ambassade in Moskou, Lesch, gelast het land te verlaten. Hij wordt be schuldigd van „activiteiten, die niet stro ken met zijn diplomatieke status". Twaalf dagen geleden wezen de Verenig de Staten een Russische dplomaat uit om dat hij geprobeerd zou hebben spionage te bedrijven. Het Amerikaanse ministerie van Bui tenlandse Zaken heeft de door de Russen tegen Lesch uitgebrachte beschuldigingen verworpen. Volgens het ministerie ging het hier om een vergeldingsmaatregel voor de uitwijzing uit de VS van de Russische di plomaat Revin. (Van onze ruimtevaartmedewerker) Met een plons in de Atlantische Oceaan eindigde donderdagmiddag om 14.59 uur, Nederlandse tijd, de driedaagse ruimte- vlucht van de Gemini-11 met aan boord de Amerikaanse astronauten Conrad en Gordon. Dat was het slot van de meest gecompliceerde ruimtevlucht tot dusver re, die naast slechts enkele grote teleur stellingen een reeks van successen heeft opgeleverd. Bij die successen horen niet alleen enkele spectaculaire records en primeurs, maar tevens waardevolle er varingen, waardoor de VS beschikken over meer op velerlei gebied ervaren ruimtevaarders. geboekte successen De belangrijkste zijn de volgende: Het enteren van 'n ander ruimtevaartuig in een recordtijd in de eerste ronde van de Gemini. Dit is van eminent belang, omdat mettertijd de eerste Amerikaanse maanreizigers na het verlaten van de maan een dergelijk rendez-vous met een om de maan cirkelend ruimtevaartuig ook in ruim een uur tot stand moeten brengen om naar de aarde te kunnen te rugkeren; voor het eerst werd een dergelijke ruimteontmoeting geheel door de ruimte vaarders zelf en met behulp van een computer aan boord van het ruimtevaar tuig verwezenlijkt; het was tijdens deze vlucht voor het eerst, dat verschillende malen de Agena- doelraket werd afgekoppeld. Zelfs hadden beide ruimtevaarders tweemaal de gele genheid deze operatie uit te voeren, waar door ervaring in deze voor een maan- vlucht onontbeerlijke techniek werd op gedaan; tijdens deze vlucht werd de langdu rigste activiteit van een ruimtevaarder buiten de capsule als record geboekt. Weliswaar moest de ruimtewandeling van Gordon aanzienlijk worden bekort, maar later bleef hij lange tijd half bui ten de cabine voor het maken van foto's. In totaal was hij twee uren en 52 minu ten buiten de Gemini aan het werk, waafmee hij het record van Cernan in de Gemini-9, die twee uren en tien minuten buiten was, net wist te breken; het hoogerecord werd gebroken, door dat de Gemini-11 met behulp van de ge koppelde Agena-raket naar een baan 1367 kilometers boven de aarde kwam; voor het eerst vlogen mensen door de Van Allen stralingsgordels; Conrad en Gordon vlogen sneller dan een mens ooit tevoren gevlogen heeft. Tijdens de baanverandering van 300 tot meer dan 1300 kilometers hoogte, bereik te de Gemini een snelheid van meer dan 29.000 kilometers per uur, meer dan 8 kilometer per seconde; voor het eerst hebben twee ruimte voertuigen in formatie door de ruimte gevlogen; voor het eerst werd bij de landing een volledig automatisch, door een boord computer geleid systeem toegepast. Het is nog niet uitgemaakt of de fantastische precisie van de landing het gevolg is van dit automatische landingssysteem of van de toevallige gunstige atmosferische om standigheden; tenslotte is de nauwkeurigheid waar mee de landing werd uitgevoevoerd een duidelijk succes. De capsule kwam met een vertraging van slechts enkele secon den nog geen vijf kilometers van het wachtende vliegdekschip Guam in de At lantische Oceaan terecht. Het is nog niet bekend wat de verdere positieve resultaten van de vlucht zijn. Daarvoor zullen zeer veel meetresultaten moeten worden verwerkt en foto's worden ontwikkeld. Het lijstje van punten dat we hierboven gaven, zal dan ook ongetwij feld nog wel kunnen worden uitgebreid. Er zijn echter ook tegenvallers ge weest. Het ruimtewandelen bleek ander maal een onvermoed zware opgave te zijn. De eerste uitstapjes, van een Rus en een Amerikaan, verliepen glorieus. Maar deze ruimtevaarders hadden niets anders te doen dan buiten de capsule te zijn. Voorts is het niet gelukt een degelijke proef met de opwekking van kunstmatige zwaartekracht uit te voeren. Er waren technische redenen waarom men afzag van de proef de twee met een kabel aan elkaar verbonden ruimtevaartuigen in een snelle ronddraaiende beweging te brengen om de daarbij optredende centrifugale krachten te laten fungeren als een kunst matige zwaartekracht. Zeer bescheiden pogingen in die richting werden wel on dernomen, maar of dit experiment van wezenlijke betekenis is valt nog te be zien. De stand in de bemande ruimtevaart in de wedloop tussen Oost en West is door deze vlucht verder verstevigd in het voor deel van Amerika. De V.S. hebben thans meer dan 1800 manuren ervaring tegen over de Russen 511. De Amerikanen heb ben vijftien bemande ruimtevluchten ge maakt tegenover de Russen acht, waar van de laatste in maart 1965. De Russen hebben slechts elf maal een man in de ruimte gebracht, de Amerikanen vieren twintig maal. Geen enkele Rus heeft meer dan één ruimtevlucht achter de rug. Zes Amerikanen hebben reeds twee vluchten op hun naam staan. De Russen hebben nog nooit een en teringsmanoeuvre in de ruimte onderno men, de Amerikanen hebben er nu zes verwezenlijkt. Tegenover de vijf uren en 57 minuten activiteit van Amerikaanse ruimtevaar ders buiten de capsule, staan slechts tien minuten van een dergelijke activiteit van een Rus. De Russen hebben een recordhoogte van 492 kilometers op hun naam staan, de Amerikanen van 1367. California zitgroep met 3 of 4 zitsbank en 2 fauteuils op draaipoot. In echt Montana leer, evenals in glad leer of bekleed met Draion Velours. Anegang 39-Haarlem-Tel16340 Geopend van 9-6 uur -'s maandags van 1 -6 uur. ATHENE (Reuter) Het Griekse par lement heeft nieuwe adoptiewetten goed gekeurd, die een einde moeten maken aan de „zuigelingensmokkel". De Griekse minister van Justitie, Stefanakis, heeft verklaard, dat de nieuwe wetgeving tot doel heeft de handel in zuigelingen tegen te gaan. Volgens de minister plegen de prijzen, die voor kinderen betaald worden, die aan welgestelde kinderloze echtparen, voornamelijk in de VS worden „doorver kocht", zeer hoog te zijn. De Amerikaanse astronauten, Gor don (links) en Conrad waren reeds een half uur nadat zij hun landing hadden gemaakt in de Atlantische Oceaan aan boord van het vliegdek schip Guam. Ze zagen er monter en ontspannen uit. (Telefoto). SAIGON (REUTER) De Zuidvietna- mese Boeddhistische leider Thieh Tri Kwang heeft zijn hongerstaking, die hon derd dagen heeft geduurd beëindigd. Hij wil de strijd tegen de regering in Saigon nu daadwerkelijk voortzetten. Het besluit van de 42-jarige monnik is genomen op last van het hoofd van de verenigde boeddhistische kerk. Tri Kwang begon op 8 juni in Hoee zijn hon gerstaking tegen het Zuidvietnamese be wind en het Amerikaanse optreden. Hij werd later onder gewapend geleide naar Saigon gevoerd en heeft sindsdien in een ziekenhuis in Saigon gelegen. (Van onze correspondent) PARIJS Het begint erop te lijken dat de Franse regering zich niet zal kun nen onttrekken aan de eis van de advoca ten om alle verdachten van medeplich tigheid aan de ontvoering van en de moord op Ben Barka, dus ook premier Pompidou en de minister van Binnenland se Zaken, Roger Frey, als getuigen te horen. De regering heeft echter vroeger geweigerd ministers als gewone getuigen te laten verschijnen. Het is waarschijn lijk dat die verhoren schriftelijk, of onder vier ogen in de ministeriële kabinetten, zullen worden afgenomen. Het proces Ben Barka is nu, in zekere zin, in zijn politieke fase getreden. Nie mand heeft uiteraard ooit in ernst enig lid van de Franse regering kunnen ver denken primaire verantwoordelijkheid voor de verdwijning van Ben Barka te dragen. Niettemin is na de eerste tien zittingen wel duidelijk gebleken, dat het onderzoek verscheidene onregelmatigheden heeft vertoond, waarvoor de verantwoordelijk heid door twee hoge politiechefs die als getuigen zijn gehoord, in nauwelijks ver holen termen op rekening van de rege ring moest worden geschreven. Aan het licht is gekomen dat de resultaten van de verhoren van twee politieinspecteurs die aan Ben Barka's ontvoering hebben mee gewerkt, gedurende tien dagen geheim zijn gehouden voor de rechter van in structie, Zollinger, die met het gerechte lijke vooronderzoek was belast. In die tien dagen zijn enkele hoge func tionarissen van het ministerie van Bui tenlandse Zaken naar Rabat gestuurd om de jonge koning op de hoogte te bren gen van de zware verdenking van moord, die op zijn minister van Binnenlandse Zaken, generaal Oufkir, rustte. Minder verklaarbaar wordt, dat de Ma rokkaanse handlangers van minister Ouf kir, die zich in die tijd onder het bereik van de Franse politie bevonden, geen strobreed in de weg is gelegd. Een ten slotte kan men zich dan met nog wat meer klem afvragen, of met de mantel van het staatsbelang ook het feit te dek ken viel, dat tijdens de campagne voor de presidentsverkiezingen het gerechtelijke onderzoek in de ijskast werd gestopt om zo de oppositie geen extra munitie tegen de regering in handen te spelen. Het proces heeft, bij afwezigheid van de schuldigen en voornaamste getuigen eigenlijk maar weinig belangrijk nieuws opgeleverd. Misschien dat een verhoor van twee Franse ministers eindelijk de deksel van de doofpot zal lichten. NEW YORK (Reuter) De heer Oe Thant heeft donderdag in New York ver klaard dat hij zeker van plan is als se cretaris-generaal van de V.N. op drie oktober af te treden. Hij verzocht de leden van de V.N. te zoeken naar „een nieu we roerganger" en dat discreet en zon der fanfare te doen. Het in Rangoon verschijnende dagblad Vanguard, dat doorgaans de mening van de Birmaanse regering voorgeeft, meldt uit betrouwbare bron te hebben vernomen dat de (Birmaanse) secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Oe Thant, een verlenging van zijn mandaat met twee jaar zal accepteren. (Van onze correspondent) BONN De man, die als de scha duw van bondskanselier Erhard gold, is afgetreden. Minister Ludger Westrick heeft gisteren zijn ontslag gevraagd, en Erhard heeft dit, zij het „met diep leed wezen", aanvaard. Het thema „kabinets hervorming" is nu in Bonn actueler dan ooit, maar meteen is Erhard meer dan Ludger Westrick (Van onze correspondent) DJAKARTA Dewi, president Soekar- no's vierde echtgenote, zou echtscheiding hebben gevraagd. Dewi is de Japanse nachtclubgeisha, die door president Soe karno naar Indonesië werd gebracht en in Djakarta in een dure, ommuurde, vil la werd geïnstalleerd. Het echtscheidings- verzoek zou reeds eind augustus zijn in gediend. Dewi werd onlangs genoemd in het ge ruchtmakende proces tegen de nu ter dood veroordeelde bankdirekteur Yoesoef Moe- doe Dalam. Zij zou, volgens getuigenver klaringen, betrokken zijn geweest bij de grootscheepse corruptie, waarbij grote sommen geld voor vriendendiensten wer den uitbetaald. tevoren alleen komen te staan, nu hij in Westrick niet slechts zijn „alter ego" verliest, doch tevens de man, die voor de regeringschef de zaakjes bijelkaar hield, ja, volgens sommigen teveel de za ken beheerste. Formeel was Westrick minister zonder portefeuille, toegevoegd aan Erhard's kanselarij. In werkelijkheid trad hij ech ter op als plaatsvervanger, waardoor het tussen hem en de „echte" vice-kanselier, Mende, natuurlijk slecht boterde. Mende had al herhaaldelijk zijn beklag er over gedaan, dat hij door Westrick gewoon ter zijde werd geschoven, maar Erhard bleef in blind vertrouwen koersen op de man, die al op het ministerie van Economische Zaken zijn naaste medewerker was ge weest. Hoezeer de kanselier aan Westrick ver knocht is geraakt, bleek wel uit zijn ont roering en ongewoon felle reactie, toen hij gisteren in het parlement weigerde op het socialistische verlangen de achter gronden van Westrick's heengaan te open baren, in te gaan: „dit is een persoonlijke aangelegenheid tussen ons beiden". Westrick, een uiterst glad zakenman, verhuisde met Erhard toen deze Adenau er opvolgde. Tot 1964 bekleedde hij de functie van staatssecretaris, welke rang ook Adenauer's intimus Globke had ge had. Omdat echter staatssecretaris een ambtelijke rang is in de Bondsrepubliek (en wel de hoogste), moest Westrick twee jaar geleden officieel met pensioen gaan. Hijzelf deed Erhard toen de oplossing aan de hand, waarmee de kanselier in juni 1964 op een zitting van het kabinet al le collega's verraste: Westrick was tot minister zonder portefeuille, doch met bijzondere opdrachten benoemd. Een maand voor zijn 72-ste verjaardag heeft de grijze excellentie, die de laatste tijd steeds sterker werd becritiseerd, zich teruggetrokken. Volgens velen die Wes trick's machtspositie een gevaar voor de bondsrepublikeinse democratie achtten, komt dit rijkelijk laat, maar hij is al tijd nog zestien jaar jonger dan Adenauer toen deze wegging en het behoeft voor Westrick ook nog geen definitief afscheid te betekenen, want zijn naam wordt ge noemd als buitengewoon ambassadeur in Parijs, waar hij zou moeten proberen het verstoorde klimaat wat te verbeteren. In Bonn zal waarschijnlijk geen opvol ger als minister worden benoemd. De christendemocratische fractie, die de bij geen enkele partij aangesloten én in te genstelling tot zijn collega's ook niet in het parlement zetelende technoraat Wes trick eenvoudigweg niet kon luchten of zien, heeft er bij Erhard op aangedron gen van de gelegenheid gebruik te maken, om althans de schijn van een zekere ra tionalisering en bezuiniging op tehouden: mogelijk, aldus hebben de christendemo craten hun voorman Erhard ingeprent, wordt daardoor erger voorkomen. 99- Een peloton Russische soldaten kwam „ergens in de Sovjet-Unie" bij de 79-jarige Yevdokiya Netsjiporenko en zei opdracht te hebben, de muur achter haar woning af te breken. De dame posteerde zich met een dikke stok in de deuropening en zei: „njet". De soldaten vertelden haar, dat de muur gevaarlijk was, want hij was op gebouwd uit scherpe artillerieraketten uit een munitie-opslagplaats, die gedu rende de tweede wereldoorlog door de Duitsers was verlaten. Zij zeiden dat die muur het hele dorp in de lucht kon doen vliegen. „Njet" zei de dame. De soldaten, een ploeg van de mijn- opruimingsdienst, legden uit, dat zij opdracht hadden de hele voorraad van het Duitse arsenaal, met inbegrip van haar muur, onschadelijk te ma ken. Het bleef „njet". Pas toen de soldaten tenslotte be loofden, een nieuwe houten schutting voor haar te bouwen gaf zij toe en liet hen de twintig jaar oude raket ten, die haar muur vormden, wegha len. Zij bood hun zelfs vrijwillig de loop aan van een oud Duits kanon, dat haar kippenhok overeind hield. Dit vertelt het blad „Troed". RUIME KEUZE IN KLASSIEK EN MODERN SPAARNE 65 HAARLEM, tel. 18580 (t.g.o. Ged. O. Gracht) VRIJE TOEGANG - LEVERING VIA DE HANDEL Geopend ven helf negen tot half zes, óók zaterdags J Nieuwjaar. Meer dan tweeduizend joden hebben in de grote synagoge van Mos kou het joods nieuwjaar gevierd. Dode. Onderin een liftkooi van het Ant werpse Stuivenberg-ziekenhuis is het lijk van een 79-jarige vrouw gevonden, die al een week vermist werd. Het lijk is ontdekt door monteurs, wier hulp was ingeroepen, omdat de lift niet goed werkte. Opheffing. Albanië heeft zijn ministerie van Justitie opgeheven, omdat het voort bestaan ervan onder het huidige com munistische regime niet langer gerecht vaardigd is. Ambassadeur. De Amerikaanse ambassa deur in Moskou, Foy Koher, heeft zijn standplaats voor twee maanden verla ten. Hij is naar zijn land teruggekeerd. Aangenomen wordt dat hij in de Ver enigde Staten zal deelnemen aan Ame rikaans-Russische gesprekken. Arrestaties. Enige honderden mensen zijn door de Franse autoriteiten in Djibouti gearresteerd in verband met relletjes die dinsdagavond in de stad plaats vonden. Bewaking. Een koffieplantage in midden- Ja va gebruikt afgerichte tijgers, lui paarden en panters als nachtwakers te gen dieven. De eigenaar is tot het ge bruik van deze dieren overgegaan „we gens hun onomkoopbaarheid". Langharig. Een schoolbestuur van een Os- lose school heeft besloten dat jongens met lang haar op de scholen in de Noor se hoofdstad moeten worden toegelaten. „Maar als ze in pyjama op school komen, worden ze naar huis gestuurd", aldus het bestuur. Ontslag-aanvraag. De negentigjarige Spaanse primaat, kardinaal Pla y Deniel, aartsbisschop van Toledo, heeft de paus tweemaal zijn ontslag aangeboden. Beeld. De 52-jarige predikant Wilhelm Brückeberg uit Harsefeld in Neder-Sak- sen heeft het Christusbeeld, dat sinds 1861 de kerk sierde, in stukken gehakt, omdat het „uit de tijd" was. Dwang. Een straaljager van de Bulgaarse luchtmacht heeft donderdag een Turks passagiersvliegtuig met zevenendertig Turken aan boord gedwongen op het vliegveld van Sofia te landen. Na drie uur vertraging mocht het vliegtuig weer opstijgen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1966 | | pagina 3