Op zoek naar nieuwe ideeën
Amerika bouwt wagens die om
reactie van publiek vragen
Kostbare
ontwerpen
niet voor
seriebouw
Kaar journaal
FERRY OFFERMAN:
couture voor de avond
Prof. dr. M. Euwe verwacht tegen
1971 ruim 1.000 computers
Fa. B. ENGELENBERG
Gemeente-opzichter
in Bakel ten
onrechte ontslagen
Veel gevallen van
vergiftiging
in Hoogeveen
Kantoorpersoneel hoeft niet bang
te zijn voor werkloosheid
Drink
ais tjonge"moet zijn/
DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1966
11
MÊm
In Amerika zijn verschillende auto's
gebouwd, die waarschijnlijk nooit in
groten getale op de weg zullen komen.
Het is zelfs zeer de vraag of er ooit
meer dan een enkel exemplaar de fa
briek zal verlaten. Het zijn de
„droomwagens" van de Amerikaanse
auto-industrie, modellen die met een
brede visie en vooral veel flair zijn
ontworpen, waarbij echter nauwkeu
rig de grens van het aanvaardbare in
het oog werd gehouden.
Droomwagens
OFFICIeLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
„ALPHA" MUURVERVEN
Mannequin Evelyne in een
wollen bouclé ensemble afgezet
met witte nerts.
Verwisselaar
V oorwielaandrijving
licht en tintelfris! i
1«<»T
(Van onze medewerker voor automobilisme)
Want deze auto's hebben tot doel de
gunst van het publiek te verwerven. Met
hun vaak gedurfde vormgeving, en de
bundel technische verfijningen die schuil
gaat in motor en carrosserie vormen zij
de voelsprieten van een auto-industrie,
die naast een goed besef van reclame toch
wel degelijk de nieuwsgierigheid bezit,
naar wat er onder het koperspubliek aan
wensen leeft.
Ford vormde zich een beeld van die
wensen en schiep de Mustang. Het bleek
een schot in de roos. En de Amerikaan
se ontwerpers zagen plotseling duidelijk
hoe die koper van vandaag eruit zag;
sportief, gewend aan comfort, een ster
ke hang naar snelheid, gevoel voor
schoonheid en een groeiend besef dat de
wagen die hij bereed een veilige wagen
diende te zijn.
Het antwoord kwam in de vorm van
„droomwagens"; een blinkend brokje
aas dat voorlopig alleen maar geld heeft
gekost.
Soms zit er meer achter zo'n experi
menteel model.
American Motors Corporation is daar
het voorbeeld van. Vier wagens, de Ca
valier, de Vixen, de AMX en de Marlin
reizen al enige tijd Amerika door om het
geschokte vertrouwen in deze fabriek
weer op de been te helpen. American
Motors die getracht heeft de compactcar
in Amerika ingang te doen vinden, is
sinds enige jaren aan het verliezen. Het
marktaandeel kelderde ieder jaar en de
voorraden onverkochte modellen stegen
onrustbarend.
De experimentele modellen, die inder
daad nieuwe ideeën op het gebied van de
automobielbouw herbergen, zijn er in. de
eerste plaats voor om te tonen, dat Ame
rican Motors nog steeds bestaat en zel'fs
in staat is wagens te leveren die huidige
modellen ver achter zich laten.
De Cavalier; strak en sierlijk met verwisselbare segmenten.
Is het echter een koopmansprodukt om
wille van de reclame, of een oprecht zoe
ken naar de volmaakte wagen die iede
re fabriek zo graag zou willen produce
ren?
Het feit. dat General Motors tien jaar
lang heeft gezocht naar een juiste con
ceptie voor deze vijfenhalve meter lange
en meer dan twee ton zware wagen, pleit
voor het laatste- Waarbij de fabriek zich
uiteraard niet de mogelijkheden liet ont
gaan om reclame te maken met het uit
eindelijke produkt.
In de haven van New York werd een
Toronado eens opgehangen aan de ket
ting van de koppelomvormer, een onder
deel van de turbo-hydramatic transmis
sie.
Het was deze transmissie, waardoor
een voorwielaandrijving mogelijk werd,
die de wagen snel beroemd deed worden.
Ondanks deze populariteit zal de wagen
niet in grote aantallen worden geprodu
ceerd. Meer dan een verkoopsucces, hoop
te men bij General Motors op een duide
lijk antwoord uit het publiek op de auto
technische vernieuwingen die in de wagen
zijn verwerkt; onder andere de reeds ge
noemde transmissie, een effectief venti
latiesysteem, en een zeer ongebruikelijk
veersysteem.
Wellicht luidt de Toronado een nieuw
hoofdstuk van automobielbouw in. Het is
echter zeker dat de wagen behoort tot
de selecte groep droomwagens die de
Amerikaanse auto-industrie de weg naar
de „auto van morgen" moeten wijzen
Maar de ontwerpers hebben ingezien, dat
dit niet kan zonder de eisen van het pu
bliek te kennen.
De XVR; een dreigend stuk automobielbouw.
De centrale raad van beroep heeft als
zijn oordeel uitgesproken dat de heer J.
M. P. Vaes drie jaar geleden ten onrechte
is ontslagen ais gemeente-opzichter van
Bakel.
In Bakel ontstonden enkele jaren gele
den moeilijkheden rond het gemeentelijk
woningbouwbeleid. Het weinig gelukkige
beleid van de gemeente werd door velen
als wanbeleid betiteld. De gemeente poog
de de schuld af te wentelen op de opzich
ter, die zich daar uiteraard hevig tegen
verzette.
Hij werd ontslagen toen de gemeentelij
ke dienst bouw- en woningtoezicht werd
ondergebracht bij de kring Son. Omdat
zijn functie overbodig werd volgde ontslag.
De opzichter ging tegen dit ontslag in be
roep bij het ambtenarengerecht in Den
Bosch, dat hem in het gelijk stelde. Het
ontslag werd nietig verklaard.
Het gemeentebestuur van Bakel was het
niet met deze uitspraak eens en ging op
zijn beurt in beroep. Voor de centrale raad
verklaarde de opzichter dat hij zich inder
tijd fel had verzet tegen het wanbeleid van
het gemeentebestuur. Hij had zich niet
kunnen verenigen met het feit dat er ge
discrimineerd werd bij het verlenen van
bouwvergunningen, dat clandestiene bouw
oogluikend werd toegelaten en dat men de
hand lichtte met de gemeentelijke bouw
voorschriften.
Naar zijn oordeel had het gemeentebe
stuur hem als een lastige pottekijker be-
schouwd. Men had daarom uitgekeken naar
een goede gelegenheid om hem te ontslaan.
Naar zijn oordeel was hij geheel ten on
rechte ontslagen. Een mening die de cen
trale raad van beroep deelt.
/Va diner in hotel „Hotnan"
HOOGEVEEN Vele tientallen perso
nen zijn ziek geworden nadat zij het af
gelopen weekeinde hadden gedineerd in
het hotel „Homan" te Hoogeveen, zo is
pas nu bekend geworden. Het is nog niet
precies na te gaan hoeveel patiënten er
zijn, men vermoedt tachtig a negentig.
Allen moeten het bed houden en vertonen
verschijnselen als diarree, braken en ho
ge koorts, die mogelijk op paratyfus kun
nen wijzen. Een vrouw is in een zieken
huis opgenomen.
De keuringsdienst voor waren te Assen
onderzoekt dit omvangrijke vergiftigings-
geval.
De hoteldirectie vermoedt* dat pudding
de oorzaak is.
ADVERTENTIE
Doolstraat S9 Haarlem Tel. 1iIJ2
Couturier Ferry Offerman, die giste
ren zijn najaars- en wintercollectie
showde in zijn pand (en) aan de Am
sterdamse van Baerlestraat, begon zijn
uitgebreide collectie met twee zeer
jeugdige modellen. Het waren twee
kleurige jurkjes bestemd voor een klei
ne internationale boutique-collectie, met
als bijzonderheid twintig schuin ver
werkte stofbanen in het voorpand.
Daarna was het met de jeugd ge
beurd. Tailleurs, mantels, combinaties
van jurken en jassen en japonnen wa
ren duidelijk afgestemd op de wat
oudere vrouw die zeer chique gekleed
wenst te gaan.
Mantels in prachtige felle uni-kleuren
wisselden af met eenvoudige rechte
mouwloze japonnen met als enige ver
siering een eenvoudig ceintuurtje of
een knopenrij. Garneringen met bont
zijn helemaal „en vogue": ook Ferry
Offerman gebruikte bever en nerts
voor kragen en mouwen.
Maar het mooiste moest echter nog
komen. Het accent van de collectie
viel op de avondkleding en dat beteken
de korte en lange avondjurken, idem
mantels en capes voor evenzovele be
zoeken aan schouwburg, theater en bal
zaal. Prachtige handgeborduurde ge-
pailleteerde stoffen, goud- en zilver
brokaat, mousseline en zuiver zijde
waren verwerkt voor een in meer dan
één opzicht schitterende collectie. Uit
zonderlijk waren de perfect zittende
rugdécolleté's en ook bij Offerman
zijn blote schouders troef. Kapper Loek
Limburg nad gezorgd voor vlecht-
kapsels, waarbij het (kunst)haar soms
tot in de taille reikte.
Ferry Offerman laat zich niet ver
leiden tot „wilde" creaties. Af en toe
shockt hij met 'n zeer opvallende kleur,
maar over het algemeen zijn ontwer-
pen van zijn hand zeer draagbaar en
van een eenvoudige chique. Hij heeft
weliswaar zeer duidelijk de mode van
de toonaangevende buitenlandse huizen
gevolgd, maar men zou hem desondanks
een „tijdloze" ontwerper kunnen noe
men.
De computer en andere elektroni
sche apparaten nemen weer een voor
aanstaande plaats in op de in het RAI-
gebouw te Amsterdam van 20 tot 28
september te houden efficiencybeurs.
Maar in tegenstelling tot enkele ja
ren geleden zullen er nu maar weinig
bezoekers zijn, die speciaal om zo'n
„wondermachine" te zien naar de ten
toonstelling komen.
De computer is immers niet meer
weg te denken uit onze samenleving.
Zonder dit apparaat zou er geen ruim
tevaart meer zijn, geen snelle voor
uitgang bij wetenschappelijke onder
zoekingen, geen geautomatiseerde
produktie en, wat Nederland betreft,
waarschijnlijk geen postgiroverkeer
Het „elektronisch brein" is ondanks zijn
jeugdige leeftijd al in de derde generatie.
De eerste generatie was de computer met
gloeidraadverwarmde radiobuizen, de
tweede werd ingeluid door de transistor
en een kenmerk van de derde generatie
is de „multi-programming" waarbij di
verse berekeningen vrijwel gelijktijdig
kunnen worden uitgevoerd volgens uiteen
lopende programma's.
Nederland dacht in 1956, dat het op den
duur niet meer dan 20 computers binnen
zijn grenzen zou krijgen. Nu, tien jaar la
ter, staan er 450. Dat aantal werd overi
gens in 1963 voorspeld door professor dr.
Max Euwe, directeur van de stichting het
Nederlands Studiecentrum voor Admini
stratieve Automatisering. Oud-schaak
meester Euwe (65) voorspelt nu: „In 1971
zullen er in ons land 1.000 computers in
gebruik zijn en in 1975 zal dat aantal tot
circa 2.000 zijn opgelopen."
Prof. Euwe baseert zijn prognose op
rapporten van zijn studiecentrum. Goede
prognoses zijn onmisbaar, omdat je niets
hebt aan een computer zonder bedienend
personeel. En om personeel te kweken,
daarvoor is een opleidingstijd van twee
jaar nodig en voor sommige functies wel
vier jaar. Om in 1971 die duizend com
puters te kunnen bemannen moet er in
teemontwerpers, die pas na vier jaren op
leiding zelfstandig kunnen werken.
Waar een computer wordt geplaatst
wordt het werk van vele kantoorbedien
den uit handen genomen. De ervaring
leert, dat minstens de helft geschikt
om voor de nieuwe beroepen te worden
opgeleid. In de meeste gevallen betekent
het tevens een financiële vooruitgang; de
junior-programmeur verdient ca. 10.000
en de senior-programmeur loopt op tot ca
20.000.
„Het probleem is niet om mensen voor
de opleiding te vinden," aldus prof
Euwe. „De moeilijkheid is die opleiding
zelf. Het zijn nieuwe beroepen, waarvoor
nog vrijwel geen leerboeken zijn geschre
ven. Het onderwijs staat of valt met het
aantal docenten. Dat aantal is nu nog te
gering. Ik zie als enige oplossing, dat er
een nauwe samenwerking komt tussen de
diverse opleidingsinstituten."
Zullen 2.000 computers in het jaar 1975
niet het gevaar van werkloosheid oproe
n? Prof. Euwe gelooft van niet. „Nie
mand koopt zomaar een computer. Zo'
apparaat wordt aangeschaft omdat het
werk met gewone mankracht niet meer
mogelijk is. Wordt de computer niet ge
kocht dan betekent dat een economisch
verlies. De praktijk leert, dat er door de
computer indirect vaak meer werk komt
Uit Amerika komen af en toe wel geruch
ten over werkloosheid, die door de compu
ter is ontstaan. De bedrijven hebben daar
toestemming van de vakbonden nodig
om een computer te kunnen aanschaffen
Maar ik heb nog nooit gehoord, dat zo'
toestemming is geweigerd."
Prof. dr. Max Euwe.
vijf jaar tijds een kleine 10.000 man wor
den opgeleid. „Die opleiding van ca. 2.000
mensen per jaar is onze grootste zorg."
De computer heeft nieuwe beroepen ge
schapen: systeemanalisten, operators, pro
grammeurs, en projectieleiders. Die op
leiding moest uit de grond worden ge
stampt. Veel is al gedaan door de impor
teurs van computers, gesteund door de fa
brikanten. Voorts zijn er enige schriftelij
ke leergangen en ten slotte is er het
Studiecentrum van Prof. Euwe, dat niet
opleidt voor een bepaald merk computer,
maar een algemeen onderricht geeft.
De opleiding van operator is de eenvou
digste; deze blijft beperkt tot de bedie
ning van de machine. Dan zijn er de
programmeurs en de systeemanalisten,
die een avondcursus van twee jaar moe
ten volgen en ten slotte zijn er de sys-
Een combinatie van een korte
avondmantel van zilver-brokaat
met een sportief jurkje van zil-
ADVERTENTIE
ver-lamé. De stof van de jurk
komt in de voering van de jas
terug.
In het bijzonder springt in dit rijtje mo
dellen de vierdeurs Cavalier naar voren.
De wagen is voor een deel opgebouwd uit
volkomen identieke en dus verwisselbare
elementen; een gerationaliseerd ontwerp
dat produktie en reparatie aanzienlijk
vereenvoudigt. Portieren, motorkap, kof
ferdeksel en andere carrosseriesegmenten
zijn in hun geheel verwisselbaar.
Er zijn daarnaast van andere fabrieken
experimentele ontwerpen in de publiciteit
gekomen; onder andere Vauxhall met
zijn XVR en de Oldsmobile Torona
do; hoewel deze laatste niet alleen re
clamedoeleinden dient en wel degelijk
verkocht wordt, al zal het aantal ver
kochte exemplaren slechts enkele tiental
len bedragen.
De XVR; een geheimzinnige lettercom
binatie voor een dreigend geheimzinnig
stuk automobielbouw, naar tegenwoordi
ge begrippen zelfs extravagant te noe
men. „De XVR is ontworpen om een goe
de hanteerbaarheid en een grote mate
van veiligheid te bieden" aldus een folder
van Vauxhall. Waarschijnlijk bezit de wa
gen thans nog slechts nut als reclame-ob
ject, al is het niet uitgesloten dat bepaal
de technische toepassingen in de XVR Ia-
ter de wagens zullen sieren waarin wij
rondrijden.
Van veel meer betekenis is intussen de
Toronado; de grote Amerikaanse wagen
met voorwielaandrijving die in zijn korte
bestaan reeds een zekere faam heeft ver
worven, zowel door zijn constructie als
rijn rij-eigenschappen.
Reclame maken met de Toronado;
een ketting, onderdeel van de
transmissie houdt de wagen hier in
de lucht.
