en
Weer villa uit de tijd
van Trajanus ontdekt
OLD A
POLLE, PELLI EN PINGO
Puzzel van de week
h
RECHTER TIE
KRAMMETJE FOK
KEUKENCENTRUM
Grando 19 ct
PANDA EN DE MEESTER
ran
Nieuw succes van Nederlandse
oudheidkundigen in Rome
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1966
15
Otts vervolgverhaal
Een oorspronkelijke
Nederlandse roman
door Willy Corsari
ROME (ANP) In de afgelopen zomer heeft dr. M. J. Vermaseren
leraar in de klassieke letteren aan het Vossiusgymnasium in Amsterdam
met een groep medewerkers zijn opgravingen op de Aventijn in Rome voort
gezet, waarhij hij onder meer een nieuwe Romeinse villa ontdekte. Ook
deze opgraving werd gesubsidieerd door de Nederlandse organisatie voor
zuiver-wetenschappelijk onderzoek Z.W.O. Zij had plaats op een terrein
aan de rechterzijde van de basiliek van Santa Prisca, waar in de jaren
1951-1958 de villa van keizer Trajanus werd ontdekt.
Het feit dat zich in deze particuliere woning van de keizer een uiterst
belangrijk heiligdom van de Perzische god Mithras bevond, heeft deze
opgravingen wereldbekendheid gegeven.
DROOMKEUKENS
origineel FORMICA
IT
SENORITAS
Rijike oogst
iokomotief!
-•
IKlIKiBiilMÜBUl
alii
V' 1 'V:
JUUWWWWWWWWUWV
120)
Het kind zei:
„Moe laat zeggen dat er bezoek
voor u is".
Hij stond even zeer stil en kon een
ogenblik niet denken. Toen zei hij:
„Bedank je moeder van me".
Het kind ging naar binnen. Hij
dwong zichzelf, rustig om te keren
en weg te lopen. Niet eer hij de hoek
om was, begon hij te rennen.
Na een tijd, in een drukkere
straat, durfde hij langzamer lopen.
Zijn hart bonsde met zware slagen.
Een man en een vrouw kwamen
langs hem. De man, een skelet in
een versleten pak, met een gezicht
als een doodskop, klaagde over de
koude. Maar hij voelde het zweet
langs zijn lichaam lopen en op zijn
voorhoofd staan.
Hij vloekte in zichzelf. Dit was de
tweede maal, dat hij nog net de
dans ontsprongen was. De eerste
keer was op een dag toen hij werd
aangehouden met zijn zak vol valse
persoonsbewijzen. Het ging alleen
om zijn fiets. Van dat ogenblik af
had hij beseft, dat zijn heldhaftige
overschilligheid maar een onbewuste
pose was geweest, kwajongensgedoe,
naaperij van keiharde helden uit
Amerikaanse films. Hij had nooit ge
weten wat het was, bang te zijn.
Daarom had hij zich verbeeld, dat
hij geen angst kende. Dat kon hij
zich daarna niet meer verbeelden en
het maakte alles niet gemakkelijker.
Hij begon erover te denken, waar
hij heen kon gaan. Een paar namen
schoten hem door het hoofd, maar
hij vroeg zich af, of die adressen
veiliger waren dan het zijne, als ze
de anderen te pakken hadden. Ge
wone kennissen? Hij had ze vrijwel
niet meer. Evelien? Hij had in het
begin van de oorlog een verhouding
met haar gehad en was er met gro
te moeite van afgekomen. Ze zou
dadelijk weer aan hem kleven en
opnieuw willen beginnen en daar
stond zijn hoofd helemaal niet naar.
Geen enkele vrouw trok hem meer
aan. Ze waren ook zelden meer aan
trekkelijk, de vrouwen die hij ont
moette, verwaarloosd, onverschillig.
Hij was zelf altijd erg verzorgd ge
weest en ze plaagden hem wel eens,
dat hij er nog keurig bijliep, nooit
vergat zich te scheren en zijn na
gels te verzorgen. Het kon hem krib
big maken. Was het zo heldhaftig,
er ongeschoren en vies bij te lopen,
met zwarte nagels?
Het regende en vroor, de straten
werden glad. Het was bijna acht uur.
Te gek als je werd opgepakt, omdat
je te laat op straat was. Zo weinig
roemvol als je er dan aanging, en
dat kon gebeuren, er waren wel lui
alleen daarvoor opgesloten en vastge
houden en op een gegeven mofnent,
als represaille voor iets, omverge-
schoten. Als je dood ging, dan ten
minste voor iets dat de moeite waard
was.
Ook klets, dacht hij woedend tegen
zichzelf, je begint ook al met die fra
ses, alles flauwe kul, je knijpt 'em
als een ouwe dief voor je hachje,
maak jezelf niets wijs. Hij was mis
selijk van honger en doodmoe, zijn
Charles
Charlotte
hoofd bonsde, ergens op een gracht
kreeg hij lust, op een stoep te gaan
zitten en maar af te wachten wat er
zou gebeuren. Misschien zou niemand
hem zien, maar je kon zachtje be
vriezen in zo'n nacht, zijn overjas had
hij allang geruild voor blikken met
eten. Hij dacht met woede aan die
blikken thuis. Ook naar de bliksem.
Had hij dan teminste de jas nog
maar gehad.
Opeens kreeg hij een schok. Hij
tuurde naar een huis. Ja, dit nummer
was het geweest, op deze gracht. Ze
had hem toen gezegd, dat hij kon
blijven slapen. Maar dat was twee ja
ren geleden. Misschien was ze er niet
eens meer. Maar hij kon het probe
ren.
Hij belde driemaal, zoals die avond
en na een tijdje werd de deur ge
opend op de ketting en haar stem
vroeg:
„Wie is daar?"
„Alex," zei hij en toen, omdat hij
niet kon aannemen dat ze zich dat zou
herinneren:
„Ik kom van Jef."
Ze schoof de ketting weg en hij
ging binnen. De straal van een zaklan
taarn speelde even over z'n gezicht en
scheen toen voor zijn voeten. Zoals
destijds was haar gezicht een witte
vlek.
„Ik ben niet gestuurd," zei hij,
„ikhet is mis ik dacht
als ik vannacht hier kan blijven
het is bijna acht uur zo rot als
je daarvoor nou gepakt wordt."
Daar begin ik weer, dacht hij woe
dend.
„In orde. Kom maar mee."
Even stil en rustig als toen.
Hij volgde haar de twee trappen op
en dezelfde kamer binnen en stond
toen even verbaasd te staren. Hij
herinnerde zich een enorme ruimte
en nu leek dit een klein vertrek. Toen
zag hij, dat er een zwaar gordijn ge
spannen was over de hele breedte van
het vertrek. Ze zei:
„Het is hier niet te harden zonder
verwarming. Dat gordijn helpt wel.
Doe je jas uit, die is drijfnat. Daar
in die oude kist zijn dekens. Ga zit
ten, ik maak wat koffie voor je."
Alles zo rustig, dacht hij, alsof er
niets aan de hand was.
Ze droeg ook nu een lange broek
en een witte trui, daarover nog een
korte bontmantel. Aan haar voeten
had zij hoge, met bont gevoerde laar
zen. Ze leek, dacht hij, op een re
clame voor een of ander wintersport
oord. Haar gezicht was nog bleker en
harder dan toen.
Hij trok zijn jas uit, hing die in
de gang aan een kapstok, nam een
deken uit de kist en wikkelde zich
daarin. Met een zucht van opluchting
ging hij toen in een diepe stoel zit
ten. Op een tafeltje ernaast lag een
boek. Hij las de titel: l'Entrave.
„Wat betekende dat ook weer? Wat
doezelig zat hij er over te denken,
tot zij binnenkwam en hij koffie rook.
„Echte?" vroeg hij verbaasd.
„Ja, ik heb nog wat. Maar suiker
en melk heb ik niet meer. Ik heb
het grootste deel van wat ik kon ham
steren bij mijn moeder gebracht."
(Wordt vervolgd.)
vvvvvvwvvwwwWWWWWWWWWWWWWWWWWWIfWVWWWWWWWWWWWWVWWWWWWWWVWVWWW
HET RESULTAAT van de nieuwe op
gravingsperiode 1964-1966 is dan de ont
dekking van een zeer uitgebreide nieuwe
villa, waarvan men tot nu toe de eige
naar niet kent. Wel werd er in 1965 op
dit zelfde terrein een porfieren borstbeeld
van een Romeinse keizerin gevonden,
maar helaas was de kop zelf verloren ge
gaan.
IN EEN ONDERHOUD MET het A-N.P.
heeft dr. Vermaseren de nieuwe vondst
toegelicht. Van de genoemde kerk af tot
aan de straatzijde (een afstand van on
geveer zeventig meter), strekt zich de
nieuwe villa uit met zeer uitgebreide
vertrekken, waarvan tot nu toe een tien
tal is onderzocht. Zeer waarschijnlijk is
deze villa gelijktijdig gebouwd met die
van keizer Trajanus. Beide villa's zijn
van elkaar gescheiden door een zeer
smalle weg. De opgraving was uiterst
moeilijk ën kostbaar, omdat men op som
mige punten zeven tot acht meter diep
moest graven om tot de vertrekken door
te dringen. Het ziet er naar uit, dat ook
van deze villa rond het einde van de
vierde eeuw na Christus grote gedeelten
zijn afgebroken om met het gebruikte
materiaal de basiliek van de heilige Pris
ca op te bouwen.
De verschillende andere perioden van
de bouwgeschiedenis dienen nog te wor
den onderzocht. Wel staat reeds vast, dat
aan de nieuw-ontdekte villa een groot ge
bouw in peperine (grauw-groene Italiaan
se tufsteen) uit de republikeinse tijd
voorafging. Misschien heeft men hier te
doen met de resten van een zuilengaan-
drij of een handelsgebouw. Een ogenblik
werd gedacht aan de vondst van een re
publikeinse tempel, maar dit is minder
waarschijnlijk omdat er geen tempel op
de Aventijn bekend is, die aan het einde
van de eerste eeuw na Christus is afge
broken.
BIJ DE OPGRAVING van 1966 is de
gehele plattegrond van de villa aan het
daglicht gebracht. In de toekomst zal men
de nog dieper gelegen vertrekken zorg
vuldig uitgraven, conserveren en voor het
publiek openstellen.
Bij de opgraving werd dr. Vermaseren
terzijde gestaan door drie jonge archeo
logen van verschillende universiteiten, de
heren J. Berkvens, J. H. Bloemers en
J. J. V. M. Derksen.
Ieder van hen heeft een aparte opgra-
ADVERTENTIE
Wij tonen u 12 keukens van 9 binnen-
en buitenlandse keukenfabrikanten.
Tevens een ongekend grote sortering
HANG-, LEG- en WANDKASTEN
KENNEMERLAAN 165- 159 - IJMUIDEN
Telefoon 0 2550 - 8428 of 7/70
ving in een van de twee villa's ver
richt. De heer Bloemers (Groningen)
heeft van de nieuwe villa een onder
grondse gang opgegraven, die leidde naar
waterreservoirs. De heer Berkven (Lei
den) heeft met zijn werk aan de villa van
Trajanus enkele zeer belangrijke nieuwe
vertrekken toegevoegd. De muren kwa
men hier te voorschijn alsof ze gisteren
waren gebouwd. De opgraving van de
heer Derksen (Nijmegen) lag onder de
kerk en moest vanwege het grote gevaar
voor een instorting halverwege onderbro
ken worden. Men hoopt deze opgraving
het volgende seizoen te kunnen voortzet-
ADVERTENTIE
3 AjKt
ten. De heer Derksen zal dan tevens in
acht andere vertrekken moeten doordrin
gen.
DIT JAAR zijn uitzonderlijk veel vond
sten gedaan. De catalogus bedraagt ruim
5000 stuks, waarin nog niet volledig zijn
opgenomen de honderden stukken glas en
ongeveer 2000 fragmenten pleisterwerk.
Verschillende inscripties, meestal chris
telijke, verscheidene resten van sarcofa
gen, overblijfselen van beeldhouwwerken,
lampen en terracotta's (onder andere een
kopje van de Egyptische god Serapis) zijn
te voorschijn gekomen. Zij zijn opgesteld
in het sierlijke „antiquarium", dat sinds
1958 bij de Santa Prisca voor het publiek
is opengesteld.
De crypte van deze vroeg-christelijke
basilica (ongeveer 400 na Christus), is in
tussen gedeeltelijk veranderd in een mu
seum voor de talrijke christelijke voor
werpen, die bij deze opgravingen zijn ge
vonden.
Dr Vermaseren meent er nog drie jaar
nodig te hebben om het gehele complex
volledig te onderzoeken.
CO» MARTEN TOONDER
53. De volgende dag nam bankdirecteur Muntenaar
reeds vroeg plaats achter zijn bureau. Hij zette het
telefoontoestel binnen handbereik en wachtte tevreden
af. „Een mooie ochtend!" stelde hij vast. „Typisch zo'n
ochtend om een fraaie goudlading in mijn kluis op te
bergen. Ik ben blij dat ik advies heb gevraagd van die
Puthra-man! Dat geeft een veel zekerder gevoel!" Op
dat moment werd zijn gedachtenloop onderbroken
door het gerinkel van de telefoon en hij nam de hoorn
op. Doch al luisterende maakte zijn glimlach plaats voor
een grote ontzetting. „Wie?" riep hij uit. „Stations
chef? Wat!!? Goudwagon weg? Verdwenen?!!" „In
derdaad", sprak de chef aan de andere kant van de
lijn. „Trein 618, vertrektijd 22.14, is hier zojuist binnen
gelopen. Wagon 36-113 ontbrak. De goudwagon, juist!
We hebben echter een verdachte een zekere Pan
da!" „Verdachte.mompelde Panda verdrietig.
Het is weer eens hélemaal fout gelopen. Ik dacht dat
Joris eerlijk was geworden. Maar het ziet er naar uit,
dat hij het goud heeft gestolen en mij ervoor laat op
draaien. Ik had hem nooit mogen vertrouwen.
OH WAT EEN FUN DONDEREND GEtlMD,
WANNEER JE EEN 6ATIM EEM r
UZ-EREN TOM StAAT
WE HÉ68EN 20 EEN MOOIE
1K6E100F, DAT6RER6ENS IET5MIS IS J
MOET DIE BUIS DAAR
MISSCHIEN D6 ANDE
RE KANT 0PWUTEN?
>-
DAT IS
GEDAAN
22.W-F.
PUZZEL No. 38
Horizontaal: 1. bewijs van verdriet; 4.
pl. in Drente; 7. pl. in Gelderland; 11. jong
dier; 12. krantenjongen; 13. rijstbrande
wijn; 15. dierengeluid; 16. titel; 18. uniek;
19. vrucht; 21. bontsoort; 23. cijfer; 24.
godin; 26. dwarsweg; 28. bouwmateriaal;
31. rivier in Frankrijk; 32. muziekteken;
34. deel van een jas; 35. steekwapen; 39.
vallei; 41. aanwas; 44. meisjesnaam; 46.
wapen; 48. jongensnaam; 49. ieder; 51.
lus; 53. voorzetsel; 56. wondje; 58. fami
lielid; 59. vervoerbedrijf; 60. kleur; 62.
pret; 63. lopend touw; 64. plaats in Afrika;
65. stemming; 66. open plek in het bos.
Vertikaal: 1. klap; 2. dwaas; 3. Oosterse
titel; 5. dierenverblijf; 6. ogenblik; 8. wa
pen; 9. sportartikel; 10. ambtskleding; 14.
knaagdier; 15. dunne; 17. begin; 18. gra
veren; 20. ruige; 22. vogel; 25. monster;
26. op deze wijze; 27. geografische mijl;
28. te zijner plaatse; 29. windrichting; 30.
voorkeur bij koop; 33. bid; 36. bevel; 37.
nauwte; 38. hijswerktuig; 39. kindergroet;
40. de lezer heil; 41. betaalmiddel; 42.
kwajongen; 43. goud (Fr.); 45. reisje; 47.
koeiemaag; 50. plaats in Noorwegen; 51.
muziekteken; 52. jong dier; 53. bezittelijk
vnw.; 54. plaats in O.-Europa; 55. eerlijk;
57. gevangenis; 61. bijbelse naam.
Oplossingen, uitsluitend per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in ons bezit
te zijn.
OPLOSSING PUZZEL No. 37
Horizontaal: 1. droog; 6. renet; 10. Leo;
11. pastoor; 14. gat; 16. anno; 17. gt.; 18.
pm.; 19. vete; 20. Heerlen; 23. ep; 25. pa;
26. KMA; 27. nl.; 29. ho; 30. Nora; 32. se;
33. gr.; 34. Omar; 36. sire; 38. lee; 40. tram;
41. Ie; 42. ode; 43. rug; 44. sg.; 45. rede;
47. tzt.; 49. inkt; 51. Deli; 52. ja; 53. uk;
54. eren; 56. on; 57. er; 59. som 61. at; 62.
ro; 64. onthuld; 68. Elbe; 70. oe; 71. li;
72. kepi; 74. roe; 75. venster 78. die; 79.
traan; 80. rakel.
Vertikaal: 1. den; 2. rond; 3. op; 4. gage;
5. ut; 6. Rome; 7. er; 8. egel; 9. tat; 10.
laken; 12. stekel; 13. oplage; 15. tenor; 20.
ha; 21. rm; 22. nn; 24. poseren; 25. paro
die; 28. lorgnet; 29. hamster; 31. ri; 35.
ma; 37. Ede; 39. enz.; 40. tui; 46. el; 47.
tasten; 48. tumult; 50. kr.; 51. Dover; 55.
notie; 58. ro; 60. oh; 61. ad; 63. ober; 65.
noen; 66. lier; 67. rede; 69. lot; 73. pil;
75. va; 76. ss; 77. ra.
De prijswinnaars vindt u elders in dit
blad.
15. „Ik wil je graag een paar vragen
stellen, jongeman," zegt Rechter Tie tot
de huisbediende. „Allereerst dit: Heb je
vannacht nog iets bijzonders gehoord''
Iets dat verband zou kunnen houden met
de moord?" „Dat zou moeilijk kunnen,
Edelachtbare," is het stroeve antwoord,
„ik ben hier alleen overdag, 's A vonds
ga ik naar het huis van mijn vader, de
tuinman Hoe, vlak naast de loestélijke
stadspoort." Het antwoord is een kleine te
leurstelling, maar Rechter Tie laat zich
niet ontmoedigen. „Hoe beviel het je hier?
Had je het naar je zin?" vraagt hij.
„Het loon is karig, maar ik hoef hier
ook niet hard te werken," zegt de jongen.
De rechter glimlacht fijntjes en merkt op:
„De meesteres van het huis is jong en
aantrekkelijk. Dat maakt zeker ook veel
goed?" De huisjongen loopt rood aan en
zegt driftig: „Wat bedoelt u daarmee,
Edelachtbare? Ik heb m.evrouw Meng al
tijd alle respect betoond en ik ga over
twee maanden trouwen met een meisje van
het land. Die dametjes uit de grote stad
kunnen me gestolen worden." De rechter
strijkt eens over zijn baard en vraagt:
„Weet je verder niets dat een aanwijzing
zou kunnen zijn. Had de dichter geen vij
anden?" „Door zijn vrienden zal hij wel
niet vermoord zijn," zegt de huisjongen
stug, maar Rechter Tie had duidelijk de
indruk dat de bediende even aarzelde.
633. Tutu was het er niet erg mee eens,
dat Bram zich zo lijdzaam naar de ge
vangenis had laten brengen. Maar tegen
de wil van zijn baas durfde hij zich niet
te verzetten. Terwijl zijn vlerken jeukten
moest hij toezien, hoe Bram achter de
tralies terechtkwam van de plaatselijke
gevangenis, die over drie weken het hon
derdjarig bestaan zou vieren.
„Fijn, dan is de gevangenis tenminste
bij het eeuwfeest in gebruik," had de com
missaris gezegd. „Dat geeft een extra
fleurig tintje aan de herdenking."
„Wacht eens even," had Bram daarte
genin gebracht. „Over drie weken ben ik
'i'.er toch zeker wel uit?"
Dat denk ik niet," zei de commissa
ris.
„Maar ik ben onschuldig."
„Misschien wel.maar het kan lang
duren voordat we daarover zekerheid
hebben," zei de commissaris.
Dat had Bram wel aan het denken ge
zet en hij kreeg bepaald haast om weg
te komen toen Tutu die een tanden
borstel voor Bram wilde halen opge
wonden aan het tralievenster kwam om
hem te vertellen, dat het goede schip
Kokanjespoorloos verdwenen was!
