AUTO-
Ongevallen-analyse staat
nog in de kinderschoenen
VEILIGHEIDSGORDEL IS
SLECHTS EERSTE STAP
IN DE GOEDE RICHTING
suggesties
ÉÉlilÉ
Erbij
ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1966
Kindergordel
Kop in 't zand
Veiliger auto's
De mensen zijn te laks c«n ze even
aan te doen. Naar schatting de helfl
van de gemonteerde veiligheidsgordeli
wordt niet gebruikt. Ze zouden eigen
lijk wettelijk verplicht moeten wordea
Daar zijn ze in de VS en Duitsland
mee bezig.
„Er vallen toch ook slachtoffer!
juist wndat ze in een gordel zaten"
zegt men. Een verkeerd standpunt na
tuurlijk. De brandspuit wordt toch ook
niet afgeschaft, omdat er weleenj
iemand zijn nek over gebroken heeft?"
DE HEER BASTIAANSE is voorzich
tig in zijn conclusies en bemoeit zich
alleen met de persoonlijke beveiliging
in voertuigen. Hij zegt:' „Maar neem
nou het wegennet. Wat moet daar alle
maal nog niet aan gebeuren? Somi
lijkt het of de overheid op de wegen
bouw wil bezuinigen. Hoe vaak zie je
geen bordje „slipgevaar". Laten ze
zorgen dat dat bord er niet hoeft te
staan".
ZO PROBEREN in Nederland de
heer Bastiaanse en cijn collega's de ja
renlange achterstand in te lopen. De
veiligheid moet het verkeer inhalen. De
VS hebben misschien een kleine voor-
sprong. Maar de verkeersveiligheid
staat ook daar in haar kinderschoenen.
Sterker nog: zij moet eerst leren lo
pen.
kwetsbaar. De pop is daarom uit
gerust met een imitatie-atlas en
draaier. Pinokkio en zijn volwas
sen broer, de pop Olivier, onder
gaan vrijwel dagelijks proefbotsin-
gen. Een slede-kanon vuurt hen
met iedere gewenste snelheid af:
met heup-, schouder- of driepunts
gordel, helemaal zonder gordel en
soms Pinokkio op schoot bij Oli
vier.
ONDANKS DIT onderzoek is een hon
derd percent veilige gordel nog steeds
niet uitgevonden. Wel is aangetoond
dat de gordel tot nu toe de belang
rijkste stap vooruit betekent op de weg
naar veiliger verkeer. De gordels hal
veren de kans op lichamelijk letsel.
De eerste veiligheidsgordels kwamen
in 1958 op de markt. In ongeveer 20
percent van de auto's in Nederland zijn
ze inmiddels gemonteerd. Toch is die
gordel nog geen vanzelfsprekendheid
geworden.
RUIMER GEZEGD: na 63 jaar nog
steeds niet. Want in 1903 vond de
Fransman Gustave Désirée Leveau de
eerste veiligheidsgordel (kruiselings
over de schouders) uit. Hij zei toen:
„Onze auto's rijden nu reeds harder
dan een paard. Wie weet, halen we nog
eens snelheden van 40 of misschien
zelfs 50 kilometer per uur. Het is mis
dadig om je niet vast te binden bij zul
ke snelheden".
Leveau pratte tegen lege banken. De
mensen lachten hem uit. De snelheden
zijn nu vertienvoudigd. De autotech
niek nam een halve eeuw voorsprong
op de verkeersveiligheid. Het weten
schappelijk verkeersonderzoek komt
pas de laatste jaren op gang. Het ver
schijnsel verkeersongeval is nog on
ontgonnen gebied, de slachtoffers zijn
reeds ontelbaar.
PINOKKIO, de kinderproefpop
van RAI-TNO in Delft lijkt spre
kend op een kleuter. Zijn gewrich
ten zijn extra soepel en zijn hoofd
is in verhouding tot de rest van het
lichaam zwaarder dan bij volwas
senen. De wervelkolom van een
kind is door die overbelasting zeer
DE GROTE HANDICAP is een ge
mis aan bruikbare statistische gege
vens. De heer J. C. Bastiaanse, hoofd
van het beproevingscentrum van RAI-
TNO (instituut voor wegtransportmid
delen) zegt: „Via het Centraal Bureau
voor de Statistiek krijgen we wel veel
binnen. Maar dat is niet genoeg. Voor
een zuivere analyse van een auto-on
geluk zijn 120 vragen nodig. Een politie
agent kan dat onmogelijk allemaal in
vullen. Daarom moeten we zoveel mo
gelijk zelf bij elkaar schrapen".
„Veel details zijn echter niet meer
te achterhalen. Daarom zijn we wrak
ken gaan „lezen". In het begin valt
dat niet mee. Je ziet op een autokerk
hof al die verfrommelde hoopjes staal
en je denkt: hoe moet ik hier ooit iets
wijzer van worden? We pakken er een
wrak uit. Dat gaan we stap voor stap
ontleden. Tot we vermoeden hoe de
botsing verlopen moet zijn en wat er
met de inzittenden is gebeurd. Dat
trekken we na, net als bij een puzzel:
kijken of de oplossing juist is. We krij
gen het steeds beter onder de knie. Al
leen blijken de verwondingen dikwijls
minder erg dan we dachten".
„VOOR PINOKKIO is nu een kinder
gordel ontworpen, die volgens weten
schappelijke berekeningen een maxi-
Eerste fase: Olivier wordt af
geschoten
mum aan veiligheid biedt aan een kind.
De gordel is inmiddels in de handel
gebracht, maar over praktij kgegevens
beschikken we nog niet".
Het kind krijgt een gemakkelijk in
stelbaar broekje aan, waaraan een
laag staartje is verbonden. Aan dat
staartje is een ring bevestigd die vrij
glijdend gekoppeld is aan een band.
De band is vertikaal tussen de hoeden-
plank en de vloer gespannen. De kruis
band van het broekje dient om te voor
komen dat het heupgedeelte van de
gordel naar boven werkt. In dit kruis-
bandje is een naad gestikt met een
stikselsterkte van ongeveer 20 kilo. De
ze naad breekt bij een botsing, waar
door het kruis niet belast wordt.
Het kind kan nu zitten, staan, liggen
en naar buiten kijken. Door deze be
veiliging ontstaat bij een botsing het
zogenaamde knipmeseffect. Het kind
schiet met benen en bovenlichaam ho
rizontaal naar voren, maar de billen
blijven op hun plaats. Het gevaar voor
een nekbreuk wordt hierdoor veel klei
ner, omdat je de hele wervelkolom
naar voren schiet. In de meeste geval
len zal het kind zelfs met zijn hoofd
het dashboard niet raken, omdat het
klein is.
DE EXPERTS hebben nog niet kun
nen uitmaken wat de beste gordel is.
Volgens een onderzoek in de VS maakt
de enkele heupgordel de meeste kans.
Vanwege dat knipmeseffect. De heer
Bastiaanse zegt: „Er zijn zoveel fac
toren waar we rekening mee moeten
houden. Geen twee ongelukken zijn ge
lijk aan elkaar, iedere auto reageert
anders en hetzelfde geldt voor iedere
bestuurder. Onze proefpoppen zijn zo
goed mogelijk nagebootst, maar een
mens kan duizend en één bewegingen
maken, als hij een botsing ziet aanko
men. Dat kunnen Pinokkio en Olivier
natuurlijk nooit".
DE PSYCHOLOGIE van de wegge
bruiker is het beginpunt in de proble
matiek van de verkeersveiligheid. De
heer Bastiaanse: „De mensen zijn ge
wend geraakt aan hoge snelheden. Wat
dat betreft zijn we verder dan Leveau.
Veertig kilometer per uur, daar lachen
we om. Maar bij een botsing met die
snelheid krijgt de nek een stoot van
600 kilo te verwerken. Dat overleeft
niemand. De mensen staan er niet bij
stil. Ze steken de kop in het zand. Het
zal wel zo'n vaart niet lopen. Slechts
weinigen durven er voor uit te komen
dat ze eigenlijk niet geschikt zijn om
achter het stuur te zitten, of dat ze
het desnoods wat langzamer aan moe
ten doen".
DAAROM MOETEN de weggebrui
kers tegen zichzelf beschermd worden.
We kunnen daarbij van drie kanten te
werk gaan: voorkoming van ongeluk
ken, een taak voor onder meer de
rechterlijke macht, verkeersdeskundi-
gen (wegen- en bruggenbouwers) me
teorologen, autofabrikanten; voorko
ming van lichamelijk letsel, het werk
van anatomen, specialisten in persoon
lijke beveiliging en autoconstructeurs;
nazorg, van reddingsploegen, artsen,
revalidatiecentra en verzekerings
maatschappijen".
IN DE CONSTRUCTIE komt het ac
cent steeds meer op de veiligheid te
liggen. „Je kunt het een ondernemer
nooit verwijten dat hij dat niet eerder
gedaan heeft. Tenslotte heeft de con
sument ér nooit om gevraagd. De vei
ligheid moet betaald worden. Die Ame
rikaanse advocaat Nader is daar heel
ver in gegaan met zijn boek „Onveilig
bij iedere snelheid". Hij stelde glas
hard dat je een bepaald merk niet
moest kopen, omdat het onbetrouwbaar
was. Dat was een nieuw geluid. Er zijn
nu trouwens weinig autotests waarin 'n
auto duidelijk wordt afgekraakt. Er
wordt hard gewerkt aan veiliger
auto's dat geloof ik graag, maar zo
lang er jaarlijks nog zo'n 150 knieën
verbrijzeld worden door uitstekende
contactsleuteltjes of handremgrepen,
deugt er bitter weinig van".
„EEN ERNSTIG nadeel van de vei
ligheidsgordel is, dat het tijd kost om
hem vast te maken.
Derde fase: Na de botsing
De eerste veiligheidsgordels anno 1903
