Publiek lauw bij boeiende symfonie
van de Tsjech Viktor Kalabis
Nederlandse Operastichting
opende het nieuwe seizoen
met Beethovens FIDELIO
Muntenschat van Serooskerke
volgende maand in veiling
PIKEUR
RITMEESTER
NEGEN MUZEN
Geef jeugd aan
uw uiterlijk
WOENSDAG 5 OKTOBER 1966
17
Noordhollands Philharmonisch Orkest
opende het nieuwe concertseizoen
HET EERSTE CONCERT van de
nieuwe abonnementsserie van het
Noordhollands Philharmonisch Or
kest is weer achter de rug en de be
langstelling was veelbelovend. Al
thans wanneer men de hoofden telt,
wat ook niet alles zegt want wat
maakt in vredesnaam van een met
artistieke of ontspanningsdoeleinden
in één ruimte bijeengekomen mensen
menigte een publiek? Primo de ver
wachting dat wat zich op het podium
afspeelt een zekere betekenis aan het
samenzijn zal geven zodat men bij
het luisteren de zaal ondervindt als
een gezelschap deelgenoten in het
mentale doolgenot dat muziek heet
(om maar eens een woordspelinkje te
wagen dat hopelijk niet verminkt
overkomt). En secundo, na afloop,
dat de avond goed was ondanks de
minder comfortabele stoel en de ge
miste quiz. Daartussenin moet dan
iets gebeuren, moet een spanning tus
sen podium en zaal ontstaan die zin-
Politie zocht verkeerde
gestolen Jacobs-viool
BRILJANT
Gelukkige kennismaking
met het voormalige
circus in Scheveningen
nigheid geeft aan de hele organisatie
en zich kan ontladen in het primi
tieve ritueel van het applaus. Het
was, aldus beschouwd, nogal verbijs
terend dat het publiek na beëindiging
van de Tweede Symfonie van de
Tsjech Viktor Kalabis hoegenaamd
niet tot een publiek vergroeid was
maar in volstrekte lusteloosheid met
een minimumapplausje volstond dat
nog nét toereikend was om Henri
Arends de solistenkamer te doen
halen.
Sas Bunge
De radio geeft donderdag
Om te kunnen geuren met
telt deze Canadees graag 10
dollarcent (34 cent!) neer. Wees
blij dat Cf in Nederland woont.
U koopt - zonder invoerrechten -
zo'n echte Ritmeester-Pikeur voor
17 cent.
Waarom zou u er dus vandaag
al niet van genieten? Pikeur is
in Nederland overal verkrijgbaar.
...IN HET HELDER GELE BLIKJE
T elevisieprogramma
The misfits
C.B.
Anton Kersjes dirigeert
deze maand in Rusland
Gré van Swol-Brouwenstijn (Leo-
nore) en Fritz Uhl (Florestan) in
Beethovens opera „Fidelio".
(Van onz correspondent)
Den Haag Niet de aanvankelijk als
vermist opgegeven viool uit 1702 blijkt
gestolen uit het Haagse gemeentemuse
um, maar een vrijwel identiek exemplaar
uit 1686. Dit is bij nadere controle van
de zegels in de overgebleven violen aan
het licht gekomen. Het instrument van
de oude meester Hendrik Jacobsuit 1702
hangt nog steeds op zijn plaats. De wel
ontvreemde viool behoort ook tot de ne
gen exemplaren tellende Hendrik-Jacobs-
collectie. De waarde van deze viool be
draagt eveneens ongeveer tienduizend
gulden. De violen hebben tenminste een
jaar lang verwisseld gehangen, zonder
dat iemand dat heeft gemerkt. De viool
uit 1686 hing bij het kaartje „viool uit
1702" en de viool uit 1702 hing bij het
kaartje „viool uit 1686."
ADVERTENTIE
Een „briljante" collectie in
vanaf f 125.—
DE NEDERLANDSE OPERA STICH
TING heeft dinsdagavond het nieuwe
seizoen geopend met een opvoering van
de opera „Fidelio" van Ludwig van Beet
hoven in het Circustheater te Scheve
ningen. Niet alleen voor de operastichting
was deze opvoering van bijzondere bete
kenis, ook voor het Circustheater was
zij belangrijk. De opvoering schonk na
melijk gelegenheid om de toneelaccom
modatie en de klankverwerkingsmogeliik-
heden van het theater, dat na verbou
wing van het voormalige circusgebouw
aan het Gevers Deynootplein tot een nieuw
cultuurcentrum in Scheveningen werd,
op hun waarde te toetsen. De ervaringen,
daarbij verkregen, mogen bijzonder gun
stig genoemd worden. Een grote toneel
opening van dertien meter breedte en
acht meter hoogte geeft voldoende moge
lijkheden voor decorfantasie. De akoes
tiek van de theaterruimte bleek, althans
voor de plaats waar ik mij bevond, bij
zonder goed, zowel voor de klank der
stemmen als voor die van het orkest, in
dit geval het Residentie-orkest.
VOOR DE WERKING van de opera
„Fidelio" vormden de akoestische voor-
De gouden munten van de schat van
eSrccskerke op Walcheren worden volgen
de maand bij Schulman in Amsterdam
geveild. De geïllustreerde catalogus ver
meldt 1053 zeldzame munten. De op-
brengs wordt geschat op een half mil
joen gulden, gebaseerd op zeldzaamheid
en op de internationale koers voor oude
gouden munten.
Op 12 en 13 november houdt veiling
houder Jacques Schulman (Keizersgracht)
kijkdagen en op 15 en 16 november
volgt de veiling in het Carlton hotel.
Op de eerste dag de Hollandse en op de
tweede dag de buitenlandse munten.
Tot de collectie behoren een zeer zeld
zame zogenaamde halfom gouden rijder
uit 1606, (geprijsd voor 3.000) een ro-
zennobel uit Gorinchem met het prachti
ge wapen van Arkel 2.500) een dukaat
4.500) een imitatie van een rozenno-
bel van Eduard IV 5.000) en een gou
den reaal van Philips II 9.000).
Het Koninklijk Penningkabinet in Den
Haag heeft een aantal historisch waarde
volle munten aangekocht tot een totaal
bedrag van 20.000.
De gemeente Veere, waaronder Seroos
kerke door de herindeling van Walcherse
gemeenten sedert 1 juli valt, heeft van te
voren een aantal belangrijke munten uit-
Gélderse gouden reaal met de beel
denaar van Philips II van Spanje
(tevens „koning van Engeland"ge
slagen tussen 1557 en 1560.
gezocht in nauwe samenwerking met dr.
Van Gelder, directeur van het Koninklijk
Penningkabinet.
De herkomst van de munten is echter
nog steeds een raadsel. Deskundigen heb
ben in historische archieven uitgebreide
naspeuringen gedaan, onder andere in de
provinciale bibliotheek te Middelburg.
De opbrengst wordt na aftrek van de
kosten verdeeld tussen de gemeente, die
eigenaar van de grond is, en de drie
vinders.
waarden een factor van grote betekenis,
want bij het overwegend statische karak
ter van dit muziekdrama is het accent
in hoofdzaak op de muziek gevallen.
Aria's en ensemble-gedeelten, vaak door
parlando-inleidingen als beschouwende in
termezzi gemotiveerd, riepen ook bij deze
opvoering gedachten op aan een concert-
opera. In deze zin hebben de solovertolk
sters en -vertolkers Beethovens tegen
dwingelandij gerichte toneelwerk voor
treffelijk gediend, de sopraan Gré van
Swol-Brouwenstijn als Leonore „Fidelio",
Sonja Schoner als Marzelline, de bas
Arnold van Müll als Rocco, de tenor
Fritz Uhl als Florestan en Rudof Kat
als Jaquino. Op een wat minder goede
verstaanbaarheid na heeft ook Caspar
Broecheler zich in vocaal opzicht onder
scheiden en stellig voor wat zijn actie
betrof. Elke kans die de opera hem daar
toe bood, werd door deze zanger uitge
buit. Voor Gré van Swol, Fritz Uhl en
Rocco kwam die kans in het tweede be
drijf bij de eigenlijke ontknoping van
het drama. De regisseur professor Rudolf
Karstmann heeft aan dit hoogtepunt met
succes veel aandacht besteed.
De dirigent Willem van Otterloo bracht
het Residentie-orkest tot uitnemende
klankrijke prestaties en tot spannend mu
siceren bij de toespitsing van de dra
matische ontwikkeling.
Het koor der gevangenen (van het
Nederlands Operakoor) zong zijn aan
deel met sonore, krachtige klank, overi
gens moeilijk verenigbaar meit de toe
stand van uitputting, waarin de beklagens
waardige slachtoffers dér tirannie zich
moesten bevinden.
Een woord van lof tenslotte voor de
eenvoudige, doeltreffende decors en de
karakteristieke, sfeergevende kostuums
„De Brug". De tentoonstelling, die de
vereniging van Nederlandse beeldende
kunstenaars „De Brug" ter gelegenheid van
haar veertig-jarig bestaan tot 9 oktober
in het Stedelijk Museum te Amsterdam
houdt, trekt zeer veel bezoekers. Tot nu
toe werd voor bijna 5000 aan schilder
stukken en plastieken verkocht. De expo
sitie gaat van 21 oktober tot 6 november
in „Het Weefhuis" in Zaandijk.
HET IS NIET de bedoeling de wagen
wijde deur van de kloof tussen publiek en
kunstenaar (die er, onder een bepaalde
gezichtshoek, altijd geweest is, altijd zal
zijn, en ook altijd behoort te zijn) nog
wijder open te trappen. Maar in dit ge
val kan gezegd worden dat er sprake is
van een contactstoornis, die dringend
diagnose behoeft. Natuurlijk weet nie
mand, ook de dirigent niet, ook de meest
attente luisteraar niet, of deze symfonie
de tijd zal weerstaan (een criterium dat
vermoedelijk iets met waarde te maken
heeft). Maar het is op zijn minst een uit
stekend gecomponeerd stuk muziek, met
een tweede deel dat meesleept in ware
draaikolken van ritme en klank, een ket
tingreactie van erupties die zich door alle
lagen van het orkest voortplanten. En
verder met iets hymnisch dat dan mis
schien wel van Bruckner en Hindemith
(Matthis der Maler) kan afstammen
maar in ieder geval suggestief verwerkt
is en de muzikale expressie in een be
paalde hoek situeert voor degenen die
daar prijs op stellen. Bovendien was de
uitvoering van dit opus dat copieuze
orkestrale middelen vergde: vijf man slag
werk! met zorg voorbereid en was het
resultaat effectvol. Waarbij, om misver
stand te vermijden, dan nog maar gezegd
moet worden, dat het geen muziek uit de
experimentele sector (whatever that may
be) betrof. DE AFWEZIGHEID van
reactie moet voor Arends en zijn musici
deprimerend geweest zijn, en kon de
vraag doen opkomen af het soms tijd
wordt voor een (gedegen) sociologisch on
derzoek naar de motieven die in Haarlem
de mensen van huiskamer en tv naar de
concertzaal trekken, de verwachtingen die
men voor zichzelf daarvan koestert, de
leeftijd, de muzikale achtergrond (platen-
bezit, instrument in huis enzovoort) al of
niet interesse voor beeldende kunst en
litteratuur, schoolopleiding, beroep, wijze
van verplaatsing naar en van de concert
zaal, om maar kris en kras enkele pun
ten te noemen. Teneinde vanuit deze ge
gegevens tot een beter en genuanceerder
inzicht te komen in de sociale taak van
het orkest en de artistieke risico's die men
kan lopen.
Vladimir Askenazy speelde het Eerste
Pianoconcert van Beethoven. Hij heeft
een mooi toucher, had een vaste hand in
de hoekdelen en was iets te langzaam in
het middendeel (naar mijn smaak). De
cadens mij onbekend, niet een van
drie van Beethoven himself was nogal
log van makelij. De begeleiding sloot
goed aan.
De avond was geopend met Beethoven's
Coriolan-ouverture, en werd besloten met
een werk van Paul Dukas. Inderdaad,
de Tovenaarsleerling.
ADVERTENTIE
Een werkelijk goede huidverzorging
bereikt men door het gebruik van een
tropische olie, die de unieke eigen
schappen bezit het uiterlijk een zacht
en jeugdig aanzien te geven. Rimpels
worden verzacht en een droge huid
leeft weldadig op. Deze Olie van Olaz
is thans in Nederland bij vele drogisten
en parfumerieën verkrijgbaar. Gebruik
het dagelijks, ook als basis voor
make - up.
Margaret Merril
7.00 Nws. 7.10 Meditatie 7.15 Gramm.mu-
ziek. (7.30-7.32 Nws.). 7.55 Overweging. 8.00
Nws. 8.10 Klassieke gramm. muziek 8.30
Nws. 8.32 Voor de huisvrouw. 9.35 Water
standen 9.40 Schoolradio. 10.00 Aubade.
1100 Voor de zieken. 11.30 Mensen geloven.
11.45 Streeksgewijs. 12.27 Mededelingen land
en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.40 Actualiteiten.
13.00 Pro memorie. 13.05 Klassieke muziek.
13 45 Voor de vrouw. 14.15 Klassieke mu
ziek. 14.40 Liederen. 14.45 Van 1685 tot van
daag 15.15 Voor de vrouw 15.45 Klassieke
gramm. muziek. 16.00 Bijbeloverdenking.
16.30 Moderne muziek. 17.00 Voor de jeugd.
17.15 Liederen. 17.30 Muziekprogramma.
18.10 Sport. 18.30 Voor de twintigers. 19.00
Nws. 19.10 Radiokrant. 19.30 Gramm. mu
ziek. 19.45 Op de man af. 19.50 Gevarieerd
muziekprogramma. 22.15 Avondoverden
king. 22.30 Nws. 22.40 Boekbespreking. 22.45
Klassieke muziek. 23.15 Spreken in het don
ker. 23.45 Gramm.muz. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymnastiek. 7.20
Gramm. muziek. 7.55 Meditatie. 8.00 Nws.
(8.30-8.35 De groenteman, praatje voor de
vrouw.) 8.50 Morgenwijding. 9.00 Klassieke
gram. muziek. 9.40 Gram. muziek. 10.00 Voor
de kleuters 10.10 Gramm.muziek. (11.00 tot
11.02 Nws.) 12.00 Instrumentaal ensemble.
12.27 Mededelingen land- en tuinbouw. 12.30
Orkest. 13.00 Nws. 13.10 Actualiteiten. 13.30
Koorzang. 14.00 Beiaardconcert. 14.15 Huis
houdelijke zaken. 14.30 Licht ensemble.
15 00 Voor de zieken. 16.00 Nws. 16.02 Cul
tuur in de West. 16.20 Nederlandse Mozart-
dag 1966. 16.40 Klassieke gram. muziek. 17.00
Voor de jeugd. 18.00 Nws. 18.15 Actualitei
ten. 18.20 Uitzending van het GPV. 18.30
Licht orkest. 18.55 Voor de kleuters. 19.00
Gesproken brief. 19.05 Sitar. 19.30 Toe
spraak 19.35 Van huis uit. 19.50 Gram. mu
ziek. 19.55 Kerk veraf en dichtbij .20.00 Nws.
20.05 Wiener Festwochen 1966. In de pauze
om±21.10-21.45 Kunstkroniek. 22.30 Nws. 22.40
Actualiteiten. 22.55 Gramm. platen. Nws.
HILVERSUM III 240 m. en FM-kanalen
9.00 Nws. 9.02 Liedjes. 10.00 Nws. 10.02
Dixieland. 10.30 Langspeelplaten. 11.00 Nws.
11.02 Top twintig. 12.00 Nws. 12.02 Variant:
13.00 Nws. 13.01 Instrumentaal allerlei.
14.00 Nws. 14.02 Gramm. muziek. 15.00 Nws.
15.02 Actualiteiten. 15.05 Kick. 16.00 Nws.
16.02 Actualiteiten. 16.05 10 RRRrrr.
17.00 Nws. 17.02 Actualiteiten 17.05- 18.00
Verzoekplaten.
BRUSSEL 324
12.00 Nws. 12.03 Lichte muziek. 12.40 Weer
bericht. 12.48 Amusementsmuziek. 12.55 Bui
tenlands persoverzicht. 13.00 Nws. 13.20 Ka
mermuziek. 14.00 Nws. 14.03 Schoolradio.
(15.00 Nws). 15.30 Orkest. 16.00 Nws .16.03
Beursberichten. 16.09 Lichte muziek. 17.00
Nws. 17.15 Amusementsmuziek. 17.30 Indiase
muziek .17.50 Lichte muziek. 18.00 Nws. 18.03
Voor de soldaten. 18.28 Paardesport 18.30
Taalwenken. 18.32 Lichte muziek. 18.45 Sport.
18.52 Taalwenken. 18.55 Lichte muziek. 19.00
Nws. 19.40 Vóór de tribune. 19.50 Vrije Poli
tieke Tribune. 20.00 Klassieke muziek. 22.00
Nws. 22.15-22.30. De zeven kunsten.
ADVERTENTIE
PIKEUR-INTERNATIONAAL IN 82 LANDEN VERKRIJGBAAR
NEDERLAND 1: Om half zeven Te-
leacs „De boerderij als onderneming".
Na Nieuws in het kort en Pipo „Mijn
vrienden in de wereld", waarin we ken
nis maken met Akihiko uit Japan, die
voor het eerst mee mag op de visvangst.
Om kwart over zeven „Openbaar Kunst
bezit", waaraan de directeur van het
Haarlemse Frans Halsmuseum, de heer H.
P. Baard, zijn medewerking verleent. „Mo-
na" is de naam van een nieuwe t.v.-
feuilleton, waarin alles draait om huis
vrouw en ook filmster Mona, eenvoudig
levend omdat haar man vindt, dat hij, en
niet zij voor de inkomsten van het gezin
moet zorgen. Een uitzending van de Stich
ting Socutera en het eerste journaal gaan
vooraf aan de zendtijd voor politieke par
tijen welke dit keer is toebedeeld aan de
Communistische Partij Nederland. „De
ontwrichten" is de hoofdfilm van van
avond, die hiernaast wordt besproken.
VOOR WOENSDAG
NEDERLAND I
17.00 Voor de jeugd. 17.30-17.36 Kijk op de
wereld. 18.30 Teleac. 19.00 Nws in het kort.
19.01 Pipo de Clown. 19.05 Mijn vrienden
in de wereld. 19.15 Openbaar Kunstbezit.
19.30 Mona. 19.55 Socutera. 20.00 Journaal
en weeroverzicht. 20.20 Uitzending van de
C.P.N 20.30 De Ontwrichten. 22.25-22.30
Journaal.
NEDERLAND II
20.00 Nws in het kort. 20.01 Sherlock Hol
mes. 20.50 Een avond in De Waag. 21.15 uit
de kunst. 21.45 Attentie voor sport. 22.05
Avondsluiting. 22.10-22.15 Journaal.
DONDERDAG
NEDERLAND I
19.00 Nws in het kort. 19.01 Pipo de Clown.
19.05 De Verrekijker. 19.15 Van gewest tot
gewest. 19.35 Sport. (Besiktas-Ajax) 20.00
Journaal. 20.20 Klassieke muziek. 20.55 en
ik ga mee. 22.00 Brandpunt. 22.20 Journaal.
22.25-22.45 Brandpunt 23.00-23.30 Teleac.
NEDERLAND II
20.00 Nws in het kort. 20.01 Run, Buddy,
Run, 20.25 Wij willen wel es weten. 21.15 De
man van U.N.C.L.E. 22.05-22.10 Journaal.
Mona (Juliet Prowse) staat samen
met haar man en kinderen boi-g
voor vijfentwintig minuten amuse
ment, vanavond op het eerste net.
Nederland 2: Na het Nieuws in het
kort „Sherlock Holmes", een door de
B.B.C. vervaardigde televisieserie, geba
seerd op de verhalen van Sir Arthur Co-
nan Doyle. Deze eerste aflevering heeft
als titel „De zes Napoleons". Cobi
Schreijer ontvangt vanavond in de Haar
lemse Waag Alex Campbell en de Mc-
Peake-familie. Voorts zal de Nederlandse
chansonnier Dick Poons op de gitaar zijn
medewerking verlenen. Om kwart over
negen „Uit de kunst", een maandelijks
cultureel kijkschrift met in de redactie
raad J. Bernlef, Ed. Hoornik, David Ko
ning, Joes Odufré, Michel van der Plas,
Paul Rodenko, Ab van Roon, Jos Van-
deloo en Dolf Verspoor.
Het scenario voor „The misfits", een
film die John Huston in 1960 maakte en
die vanavond te zien is in het NTS-pro-
gramma. werd geschreven door de to
neelschrijver Arthur Miller met de bijbe
doeling voor zijn toenmalige vrouw, de
actrice Marilyn Monroe, de gelegenheid
te scheppen aan dramatische rol met
enige psychologische diepgang te spelen.
De opzet is goeddeels mislukt, doordat
het scenario een typische creatie van een
toneelman werd, met overdadig veel dia
loog en diepere bedoelingen, waardoor
het al heel weinig tegemoet kwam aan
het beperkte natuurtalent van Marilyn
Monroe. Monroe beleefde weinig plezier
aan de haar geboden kansen om zich als
grote actrice te manifesteren, na het be
ëindigen van de filmopnamen moest ze
met een zenuwinzinking worden opgeno
men en kort daarop werd haar huwelijk
met Miller ontbonden, een ontwikkeling
die bijgedragen moet hebben aan haar
tragische dood in 1962. In „De ontwrich
ten", zoals de film hier te heten kwam,
beschrijft Miller hoe Roslyn Taber (Ma
rilyn Monroe), in Reno wachtend op
haar echtscheiding, in contact komt met
een drietal mannen wier levens niet min
der ontwricht zijn dan het hare. Uit dit
samentreffen ontstaat dan een drama
tisch gebeuren dat zijn hoogtepunt vindt
in een jacht op wilde paarden waarin
vooral de ex-cowboy, door Clark Gable
gespeeld, een actieve rol speelt. Mis
schien té actief voor de zestigjarige ac
teur die nog voor de première van de
film aan een hartverlamming overleed.
Er hebben zich dus heel wat drama's
rond „The misfits" afgespeeld, wat de re
putatie van de film ook geen goed zal heb
ben gedaan.
De toevallige aanwezigheid van Arthur
Miller in ons land en het feit dat hier
sprake is van een film van John Hus
ton, de maker van „Moulin rouge" .Mo
by Dick" en de zojuist in New York uit
gebrachte „The bible" zal echter onge
twijfeld bijdragen om de belangstelling
voor de hervertoning van de film te sti
muleren.
Op uitnodiging van de Sovjet-Unie is
Anton Kersjes de vaste dirigent van het
kunstmaand orkest, met zijn echtgenote
naar Moskou vertrokken voor het geven
van een zevental concerten. Het is de
'eerste maal, dat de dirigent een derge
lijke uitnodiging heeft ontvangen.
De heer Kersjes zal deze maand de
stedelijke orkesten in Zaporozje (Oekrai-
ne), Charkov (Oekraine), Novo Sibirsk
(Siberië) en het staatssymfonie-orkest
in Moskou dirigeren. Uitgevoerd zullen
worden „Elektra" van Alphons Diepen-
brock, „In Memoriam" van Lex van
Delden en gedeelten uit werken van De
Falla, Liszt, Brahms, Beethoven »n Mo
zart.
Opening. Het Nationale Ballet heeft te
zamen met het Nederlands begeleidings
orkest luister bijgezet aan de opening
van een nieuw theater in de Westduitse
stad Hanau, een voorstad van Frankfort,
met de opvoering van het ballet „Het
Zwanenmeer".
A.
fe'
