en
De privé^oorlog van miljonair
Crotti tegen hamer en
sikkel
jSS
POLLE, PELLI EN PINGO
RECHTER TIE
f
KAMMETJE FOK
DRAKACEL
Ons vervolgverhaal
Textielmagnaat organiseert gratis
arbeidersreisjes naar Sovjet-Unie
as
Q]
TIJDELIJKE TYPISTE? STENOTYP!
DONDERDAG 6 OKTOBER 1966
13
Een oorspronkelijke
Nederlandse roman
door Willy Corsari
Pedagogisch reisje
zo'n trein-tukje
...dat lukt je, als je goed moe bent
en de N.S. je met een hoekplaats
verwent. Hoe echter wordt men
wakker: uitgeslapen? H'm, mis
schien een beetje. Maaruitgerüst?
Welnee. Dat is men pas na een
nacht op een Drakacel matras.
een eeerie uitrusten i y
Boekje open over
de heilstaat
Crotti's wensdroom
Elisabeth was altijd
nog geen mooi meisje, maar zij had
veel charme, zij was levendig, intel
ligent en geestig. Marjolein zat als
in een kramp, roerloos luisterend
naar het gesprek dat opgewekt en
vrolijk gevoerd werd over louter din
gen, waar zij niets o'f weinig van
wist. Het leek haar, of de anderen
een kring hadden gevormd waar zij
buiten werd gesloten. Zij staarde
naar Chris, die zo belangstellend luis
terde naar alles, wat Elisabeth ver
telde over haar leven in New York,
zij hoorde hen disputeren over een
boek, zag hem geboeid en geestdrif-
tig, zoals hij nooit was met haar.
Er kwamen nog andere bezoekers.
Charlotte leefde veel minder geïso
leerd dan voor de oorlog, hoewel zij
het zeker even druk had. Nu zij zich
gelukkig voelde, werd zij getrokken
naar mensen. Marjolein keek naar
haar en dacht, dat zij haar gezicht
nooit zo levendig had gezien, haar
ogen zo warm. Dit waren de mensen
met wie zij werkelijk graag samen
was. Zeker wenste zij, dat Chris la
ter zou trouwen met een meisje als
Elisabeth. Zij was voor haar al
leen een soort speelpopje, iemand,
die zij wat vertroetelde, zoals zij het
haar poes deed, maar die verder
geen betekenis voor haar had. Neen,
zij betekende niets voor haar en ook
niets voor Chris.
Omdat zij het niet langer kon uit
houden, stond zij bruusk op en zei,
dat ze hoofdpijn had. Ze kuste Char
lotte en bedankte haar voor alles, ze
gaf Chris een hand, zonder hem aan
te zien en was zo plotseling verdwe
nen, dat allen even overbluft waren.
Ze rende bijna de weg naar huis,
gooide zich daar op haar bed en
huilde, terwijl haar voeten trapten
tegen de onderkant van het bed.
Nooit, nooit kreeg zij wat ze wenste.
Zo was het altijd geweest en zo zou
het altijd blijven. Alle oude wrok
welde in haar op.
Maar na lange tijd werd zij rusti
ger. Zij lag achterover, starende
naar het plafond, de handen tot vuis
ten geknepen en dacht en dacht.
Chris, zij wilde Chris. Zij gunde
hem niet aan een ander.
Ik wil hem hebben, dacht zij ver
beten. Elisabeth mocht dan meer we
ten dan zij, intelligent zijn, een da
me zijn, alles op haar voor hebben.
zij en zoveel andere vrouwen.
maar ik ben mooi! dacht zij. Ik ben
mooi en ik trek mannen aan. Ze
hebben altijd naar me gegrepen.
Soms wou ik het niet, soms wel. En
als ik het wou, gebeurde het. En
met Chris zal het ook gebeuren. Ik
ben een idioot geweest, om vervelen
de boeken te zitten lezen en stukken
te gaan zien en te doen, of ik dat
alles erg interessant vond. Ik moet
Chris niet ontmoeten bij zijn moeder
thuis. Niet als er anderen bij zijn,
vrouwen, waar hij mij mee verge
lijken kan. Vrouwen, die met hem
kunnen praten, die zijn aandacht
van mij afhalen. Ik moet hem alléén
bij me hebben. Ik heb het stom aan
gepakt.
Zij glimlachte nu, denkende aan
Charlotte. O, je bent zo knap en je
Charles
Charlotte
denkt dat alles altijd gebeurt wat je
wilt en nu wil je dat Chris studeert
en dan met een aardig, beschaafd
meisje trouwt, maar dat zal niet ge
beuren. Want je mag dan nóg zo
knap zijn, je bent geen vrouw, je
weet niet eens wat dat is. En Chris
ook niet. Chris is nog maar een
jongen. Ik zal hem wel wat leren.
Ik zoek hem op in Delft. We gaan
dansen, drinken; en dan wil ik zien,
of hij me nog behandelt als een zus
je. Chris zal niet zo doen als die an
deren. Hij zal me niet daarna opzij
gooien. Ik zal hem wel vasthouden,
als ik hem eenmaal heb, ik laat hem
nooit meer los.
Op een namiddag in maart kwam
Charlotte thuis van een veiling en
vond Chris op haar wachten. Na de
eerste verwonderde vreugde over dit
bezoek in de week, voelde zij onrust.
Hij was bleek en al enige tijd had zij
een nerveuze spanning in hem ge
voeld, maar als zij vroeg, wat hem
scheelde, ontkende hij geprikkeld,
dat er iets zou zijn. De angst om
zijn gezondheid, nooit helemaal ver
dwenen, was weer in haar ontwaakt,
maar zij durfde niet aandringen. Nu
zij hem zo zag, bleek de handen in
een klemmend en dan weer ontspan
nend in een onbewust gebaar, stond
haar hart even bijna stil. Wat kon
het anders dan zijn gezondheid zijn,
waarover hij zich nerveus maakte?
„Wat is er?" vroeg zij. „Vertel
het me, Chris".
Hij keek haar niet aan.
„Er is, dat ik ga trouwen met
Marjolein".
Het eerste ogenblik kon zij niets
anders voelen dan mateloze opluch
ting. Toen kwam er verwondering in
haar op en langzaam ook een heime
lijke onrust. Zij durfde zich niet ver
heugen, durfde niet denken: wie kon
ik liever wensen als dochter dan
mijn kleine Marjo? Want het ging
hier om het leven van Chris. Ze zei:
„Chris, je bent al dikwijls ver
liefd geweest, dat heb je me zelf
verteld. Weet je wel zeker, dat het
nu méér is, iets voor je hele leven?
Marjo is een mooi meisje. Is het niet
alleen dat mooie gezichtje.
„Ik zei u toch, dat ik met haar
wil trouwen?"
Zijn toon was kort en geprikkeld.
„Ik begrijp het niet goed" zei ze
en riep zich al de uren te binnen,
waarin zij die beiden samen had ge
zien. Het was toen maar al te dui
delijk, dat Marjolein verliefd op hem
was, het werd bijna pijnlijk, zoals zij
hem verslond met haar blikken,
maar hij zelf.had hij dan zo goed
komedie gespeeld?
„Je vertelt het me ook zo eigen
aardig" zei ze. „Je ziet er helemaal
niet uit als een jongeman, die komt
zeggen, dat hij zich wil verloven".
„Dat wil ik ook niet" zei hij nors
van verlegenheid. „Ik wil trouwen".
„Je bedoelt toch niet nu al?"
„Ja".
„Maar Chris, je bent juist je stu
die begonnen, je kunt nu toch nog
niet trouwen.
„Ik zal wel moeten".
„Moeten?"
(Wordt vervolgd.)
Italië telt vele ondernemende lieden die een grote vindingrijkheid aan
de dag leggen. Op het gebied van de originaliteit gaat de prijs dit jaar be
slist naar Renato Crotti, fabrikant en textielmiljonair, die hele autobussen
vol landgenoten naar de Sovjet-Unie stuurde om te zien hoe het daar
werkelijk was. Met dat initiatief heeft hij zich internationale roem ver
worven alsook een weinig effectieve vervolging in zijn vaderland.
Renato Crotti in en van zijn textiel
fabrieken. ..Progressief zijn dat is
voor mij de nieuwste machines
kopen om meer welvaart te schep
pen".
RENATO CROTTI kwam in 1921 ter we
reld als zoon van een winkelier in het
stadje Carpi, zestig km. ten noorden van
Bologna. Hij deserteerde uit het Italiaan
se leger in 1943 en dook onder in de om
geving van Bologna, een centrum van de
communistische partizanen, maar hij be
moeide zich nergens mee omdat hij oor
log, fascisme en communisme in gelijke
mate haatte. Na de oorlog begon hij een
nieuwe carrière met een kapitaal van drie
honderdduizend lire en een oude motor
fiets. „Die motor was niet alleen vervoer
middel, maar ook een symbool," zegt
Crotti, „een symbool hoe snel ik mijn ka
pitaal moest verzetten om wat te verdie
nen."
Geverfde wol verkocht beter dan onge
verfde wol, dus begon hij een wolverve
rij. Binnen tien jaar had hij vijf textiel
fabrieken en twaalfhonderd arbeiders,
meer dan de helft daarvan in een fabriek
die hij „hart en longen van de stad Car
pi" noemt. Dit voorbeeld lokte meer in
dustrie naar Carpi. In die stad worden te
genwoordig meer dan de helft van alle
Italiaanse truien gemaakt. De export van
dit fabrieksstad je bedraagt nu dertig mil
jard lires per jaar. Nu kan men zich voor
stellen dat deze Crotti, een man die nooit
iemand ontslaat (als er geen werk genoeg
is krijgen zijn mensen half salaris), die
supermarkets en goedkope woningen heeft
gebouwd hoog vereerd wordt in zijn woon
plaats. Maar het tegendeel is waar.
CROTTI BEHOORT tot geen enkele po
litieke partij, maar hij weigert zijn mond
te houden als de politiek hem ergert. Het
gemeentebestuur van Carpi waar 56 pet.
der bevolking communistisch stemde bij
de laatste verkiezingen, heeft op Crotti's
anti-communistische activiteiten gerea
ADVERTENTIE
AMSTERDAM f
I NJAOHCNI3 I
De „harde" matras
met alle comfort van een.zachte"
64. Joris zette zich terneergeslagen aan de kant van
de weg op een boomstronk, nadat hij de anderen had
gewezen waar de goudwagon was. „Zo vergaat een il
lusie!" prevelde hij tot zichzelf. „Ik vrees dat ik oud
begin te worden. Het lot van Pandake gaat me te-
zeer aan het hart. Ik kan de gedachte niet verdragen
dat hij voor het leven achter de tralies zou zitten.
Hij tastte in de takken van zijn jasje en bracht na
veel zoeken enkele muntstukken tevoorschijn. „Vier
kwart-dukaten is alles wat mij rest.vervolgde hij.
„Mijn karakter-zwakte is duur betaald.Op dat
moment verschenen de gelukkige vinders van de goud
wagon. „Mooi werk, meneer Puthra!" zei de bankdi
recteur. „Dat had je toch maar goed gezien in die
bol van je!" „Hij heeft die Panda met opzet die wa
gon laten afhaken!" sprak de machinist eerbiedig. „Hij
had natuurlijk een diefstal in dat kristal van hem ge
zien, en wilde dat voorkomen!" „Het is duidelijk dat de
verdachte Panda niet verdacht meer is!" verklaarde
de rechter. „Ik zal hem onmiddellijk op vrije voeten
stellen!"
HA, DAAR STAAT EEN BANK - IK MOET
s
NEE, JE MAAKT DE BANK MAAR VOID METje
MODDERIGE BROEK. 6A MAAR OP DE 6R0WD
NEE, IKWIDTOCH MEVER NIET ZITTEN -KOM
MEE, WE tOPEN
DOOR! jMAAR WE ZITTEN NET,
MIME
EW IK BENZO
MOE
geerd met allerlei wettelijke haarklove
rijen en met een gemeentelijke belasting
aanslag van honderdvijftig miljoen lire.
Als Crotti dat bedrag zou betalen (wat
hij niet doet) zou hij op drie na de groot
ste belastingbetaler van Italië zijn. Om
aan die aderlating te ontkomen verhuisde
hij naar Modena.
CROTTI'S moeilijkheden met de com
munisten van Carpi begonnen in 1959, toen
hij en zijn vrouw een reis naar Rusland
gemaakt hadden. Toen zelfs zijn anti-com
munistische vrienden twijfelden aan zijn
verhalen over de lage levensstandaard van
de Russische arbeiders, maakte hij een
tweede en veel langere reis in 1961 en
stichtt bij zijn terugkeer twee maandbla
den, „Tutto Modena" en „Tutto Carpi",
„voor de verdediging van de menselijke
vrijheid". Vervolgens betaalde hij een reis
voor tien arbeiders (van alle partijen) uit
zijn bedrijf naar de Sovjet-Unie, op voor
waarde dat ze een volledig en onopge
smukt verslag van hun bevindingen zou
den maken.
DE ERVARINGEN van twee van die
„arbeiders-toeristen", Agostino Salzini en
Alberto Sassi, verwerkte hij tot een boek,
waarvan inmiddels veertigduizend exem
plaren zijn verkocht. De Italiaanse com
munisten waren woedend toen zij daarin
lazen, dat een Russische arbeider minder
verdient dan een arbeider in Noord-Italië,
en dat ze meer betalen voor slechter voed
sel, kleding en huizen en niet eens het
recht hebben om te staken. Crotti organi
seerde een jaar later weer een reis naar
Rusland, nu voor dertig mensen, waaron
der vijf vrouwen en een van de commu
nistische wethouders van Carpi. Deze laat
ste, dr. Eldo Rossi, stelde zijn functie ter
beschikking en nam ontslag uit de partij,
alvorens hij de gratis reis naar de Sov
jet-Unie aanving.
ALLE POLITIEKE partijen in Carpi
hielden bijeenkomsten om de ervaringen
van de toeristen te bespreken, met uit
zondering van de communisten. „Die
hebben nooit meer over de Sovjet-heil
staat gesproken", zegt Crotti, „dat was
het grote succes van deze reizen. De
mensen zeiden: We zijn in Italië, dus
moet hier een Italiaans communisme
zijn en geen Russische communisme!"
Met bijstand van andere zakenlieden in
Carpi stuurde Crotti in 1964 een derde
groep van meer dan honderdveertig Ita
lianen naar Rusland. Daarbij was een
half dozijn journalisten. De communis
ten weigerden, iemand mee te sturen
en vielen Crotti zelfs aan omdat hij het
had gewaagd om een verslaggever van
het communistische dagblad „L'Unita"
uit te nodigen. De derde reis leverde nog
meer publiciteit op en Crotti vroeg met
een de onontbeerlijke medewerking van
het reisbureau „Intourist" aan om een
vierde reis te organiseren. Daarop kreeg
hij nooit antwoord, behalve dan een
scherp afwijzend artikel in het Moskou-
se vakverenigingsblad „Trud".
ONVERSTOORBAAR droomt Crotti van
andere mogelijkheden. „Een particuliere
zakenman met voldoende middelen, die
zich vrij in de Sovjet-Unie zou kunnen be
wegen," zegt hij, „kan daar in ongelofe
lijk korte tijd iedere industrie opbouwen,
zijn arbeiders beter betalen, betere fabrie
ken bouwen en na betaling van alle be
lastingen in minder dan geen tijd miljo
nair worden."
Crotti droomt ervan, een krantenmag
naat te worden. Zijn ideaal is om twee
dagbladen te bezitten, een liberaal, een
conservatief, en daaraan al zijn tijd te
wijden. Voorlopig is hij nog een druk be
zette fabrikant, die niet eens tijd heeft om
zichzelf te scheren. Hij laat zich scheren
tussen twee telefoongesprekken in. Hij
heeft drie kinderen en geen andere hobby
dan zijn werk. Soms speelt hij tennis op
de banen achter zijn fabriek. Zijn meest
geliefde partner is een van zijn employés,
die hem regelmatig verslaat. „Ik denk
dat ik je moet ontslaan," zegt Crotti dan
tegen hem, „Je wint het altijd. Maar met
wie zou ik anders moeten spelen?"
ADVERTENTIE
24. De kasteleines komt een kan wijn
brengen en heeft de laatste woorden van
Perzik opgevangen. „Ja, Agaat was een
van onze beste danseressen", zegt ze.
„Heel talentvol en tegelijk heel lief en be
scheiden. Ze werkte hard maar hield haar
bewonderaars altijd op een veilige af
stand. Het was een gehele verrassing voor
ons toen ze vorig jaar plotseling met
Meng Lan trouwde, en voor Yuan Kai
en Wen Shou-fang was het een grote
schok. Ze hadden allebei naar haar hand
gedongen. Yuan Kai heeft zich al gauw
weer getroost met een ander, maar me
neer Wen kon het moeilijk verkroppen.
Hij is nogal schuchter van aard en had
haar misschien teveel uit de verte ver
eerd. Daar had hij nu natuurlijk spijt
van. Hij heeft zich wel eens laten ont
vallen dat het zonde was dat zo'n jong
meisje was getrouwd met een oude rij
melaar als Meng. Natuurlijk had ze het
niet gemakkelijk in haar persoonlijke le
ven, misschien was dat de reden. Ze
heeft namelijk een broer, een echte on
gure drinker en dobbelaar, Shih Ming
geheten, die haar alles afnam wat ze ver
diende en zelf nooit iets uitvoerde".
„Dat is interessant", zegt Tsjiao Tai.
„Misschien heeft hij iets met de zaak te
maken. Onderhield ze hem nog steeds?"
„Nee, Shih Ming is kort voqr haar hu
welijk uit de stad vertrokken en we heb
ben niets meer van hem gehoord".
„Wacht eens even", zegt Perzik plotse
ling. „Dat is niet waar. Ik heb gehoord
dat Shih Ming sinds vorige week terug is
in de stad".
644. Het was al avond, toen Bram de
roeiboot aan een paal meerde.
Een kompas had Bram niet nodig ge
had om het eiland te vinden. Het geluid
had hem van verre al de weg aangege
ven. Overal op het eiland oefenden de
doedelzakspelers voor het Festival. De
meesten speelden de nationale liederen,
zoals: „Zeg Schotteken, wilde gie dan
sen?". „Wie Schotlands bloed door de
aderen vloeit" of '„En datteme Schotse
jongens zijn, dat willen we weten". Maar
een enkele bracht met overgave een top
hit ten gehore, zoals „Tweedehands
Schot" of „Ferme Schotten, stoere kna
pen".
MacDoodle kreeg er tranen van in zijn
ogen. Verderop, in het kasteel, kreeg ba
ron Schampschot er óók tranen van.
maar om een andere reden. Zijn oren
had hij dichtgestopt met watten, maar
de geluiden van buiten drongen door al
les heen en bezorgden hem ondanks de
dikke dekens koude rillingen.
„Straks", zei hij grimmig, „straks it
het mijn beurt".
