Kief: Russische verleden vlak
naast communistische heden
Duizendjarige historie te
vinden in vele monumenten
r
L
I Blij dat mammie OLIE stookt
lie is veilig]
Acht miljoen dollars wachten
op nog onbekende Wiebe Vos
Frankrijk noch Marokko
wensen breuk om Bar ka
Koppelbazen op
dubbele sterkte
Van nu af aan heet li;m
Plannen voor een
pijpleiding
Gent-T erneuzen
ft
pi
Olie, daar kan je
binnen niet
buiten
Brief van Tante Aukje99 in V.S.
Frans-Russische
autotransacties
op grote schaal
Twee van de vier
zeekoeien voor
Artis dood
Hassan zoekt naar
nieuwe oplossing
f.1.15
DINSDAG 18 OKTOBER 1966
7
ZO BOEIEND IS
ZO BOEIEND IS
PANORAMA
DEZE WEEK
Cultureel centrum
De rivier
Twaalf-mijlszone voor de
visserij in VS ingesteld
Dubbele S
Bostik 1 in extra grote tube met
handige uitsmeerdop. Geen lijm meer aan uw vingers.
(Van onze correspondent)
MOSKOU. „De reis brengt ons
naar de hoofdstad van soevereine re
publiek Oekraine en later naar Pol
tava en Charkov", vertelt de ambte
naar van het Russische ministerie
van Buitenlandse Zaken de groep in
Moskou geaccrediteerde journalisten
die klaar staan voor een „pers-reis".
Wijzend op het feit dat de Oekraine
lid is van de Verenigde Naties, legt
hij zó sterk de nadruk op het woord
„soevereiniteit" dat men even de nei
ging heeft in de pas te kijken of soms
een speciaal inreisvisum is aange
bracht. De formaliteiten hebben ech
ter al plaats gehad: de „operatie-Oe-
kraine" kan beginnen.
Zij begint met de voor Russische trei
nen gebruikelijke minutieuze stiptheid op
het „station Kief" in Moskou. Van de on
geveer honderdvijftig in Moskou werkende
buitenlandse journalisten neemt een twin
tigtal aan de reis deel. Dat is niet vreemd,
want Kief ligt naar Russische maatsta
ven vrij dicht bij Moskou. Velen heb
ben de stad dan ook al eens gezien. Bo
vendien gaat het om een nogal dure on
derneming, want de staat nodigt wel uit,
maar de geïnviteerden betalen voor ieder
onderdeel van het programma.
Als men geluk heeft, wordt echter het
een en ander geboden. De gehele trein be
staat uit slaapwagons met afdelingen voor
vier bedden. En hoewel of moet men
juist zeggen: omdat de Sovjet-Unie een
hoogst moralistisch land is, kan men de
van-horen-zeggen al bekende belevenis
hebben zich plotseling in één afdeling te
bevinden met onbekende vrouwelijke ka
meraden of dames. Op het staatsburger
schap wordt in dit geval niet gelet. De
enige vrouwelijke collega die de reis mee
maakt, krijgt drie heren als gezelschap
voor de nacht.
Aan degenen die minder geluk hebben,
deelt een trein-stewardess, in haar witte
kiel eerder de indruk makend een ver
pleegster te zijn, nachtlectuur uit. Wat zij
aanbiedt, is gratis. Niettemin wordt er
weinig gebruik van gemaakt. Onder de
vele Russische en buitenlandse titels be
ADVERTENTIE
DEZE WEEK
Er zijn drie zaken die vrouwen
nooit zullen begrijpen. En dat
zijn: Vrijheid, Gelijkheid en
Broederschap.
De nieuwste rage uit Amerika:
sieraden van oud papier. Er
wordt goud aan verdiendI
Wie zijn eigenlijk de bandie
ten in de gangsteroorlog in
Vietnam, die dit jaar al meer
dan 3000 Amerikanen het le
ven kostte?
Kunst langs de Amsterdamse
grachten. Verzet tegen op-art
en pop-art.
Draaiboek van het huwelijks
drama van Johnny Halliday: de
rampspoed die te voorzien was.
In de wereld van de Islam leeft
meer dan een kwart miljard men
sen als slaven. Het verborgen ge
laat van de vrouw die niets mag.
Hoe de arme oude tijger in de
tank in Engeland volkomen ver
slagen werd door een gewel
dige campagne van de concur
renten.
Er worden elk jaar nog 27 28
van de 100 jongemensen af
gekeurd voor de Militaire
Dienst, waarvan de helft op
S: (gebrek aan) geestelijke
stabiliteit. Kan men zich
laten afkeuren?
Er staat natuurlijk nog véél meer
in. Spanning en ontspanning.
Voortreffelijke kleurenplateneen
geestige omslag (zowel voor als
achter!) pagina's actualiteiten
die u in de kranten niet zag
Losse nummers 55 cent! Ver
standige mensen sturen een
prentbriefkaart metun naam en
adres aan Panorama-Haarlem en
abonneren zich. Dan kost Pano
rama slechts 45 cent per week.
vinden zich tal van ideologische slaappil
len. Op een daarvan slapen wij rustig in.
Tien uur achtereen reizen wij, voordat
ochtends het ongeveer achthonderd kilo
meter van Moskou gelegen Kief wordt be
reikt. De stewardess serveert nog een
maal thee, waarvoor niets behoeft te wor
den betaald zolang men ze ongezoet drinkt.
En lan is het zover: Kief, hoofdstad van
de Oekrainse socialistische Sovjet-repu
bliek, groet ons.
Op het station wacht een heer van de
persafdeling van het Oekrainse ministerie
van Buitenlandse Zaken ons op. Hij zal
ons begeleiden tijdens de reis van een
week. Voor de actuele facetten is zijn mi
nisterie, voor de overige echter het
staatsreisbureau Intourist verantwoorde
lijk. De dagen in de stad-der-zeven-heuvels
Kief, waar gemoedelijk en in volle breedte
de Dnjepr dwars doorheen stroomt, wor
den een tocht tussen verleden en heden.
In geen stad is namelijk de band tus
sen het Russische verleden en het com
munistische heden zo stevig als in Kief.
Het duizendjarige verleden openbaart zich
in architectonisch grandioze monumenten,
die Kief de wieg van de Russische cul
tuur tot een van de meest bezienswaar
dige Russische steden maakt. Tegelijker
tijd heeft Kief allerminst de allure van
een wereldstad, zoals Moskou en Lenin
grad dat hebben. Ondanks de 1,3 miljoen
inw iners maakt het leven in de stad be
paald geen koortsachtige indruk. Is het de
zuidelijk aandoende inslag, die aan bij
voorbeeld Boekarest doet denken, of zijn
het de 150 parken, welke meer dan de
helft van het oppervlak van de stad be
slaan, die Kief zijn bijzondere atmosfeer
bezorgen?
Slechts in de Kreschtschatik, het koop'
en uitgaanscentrum, dat met de Gorki-
straat in Moskou en de Leningradse News-
kiprospekt concurreert, bruist het groot
steedse leven. Onder de 42 percent van de
bebouwde kom, die in de tweede wereld
oorlog werd verwoest, bevond zich de ge
hele Kreschtschatik. Intussen is niet al
leen zij in nieuwe vorm herleefd, maar
zijn alle oorlogswonden in de stad reeds
lang genezen. De wederopbouw heeft zich
in verschillende etappes voltrokken, zon
der het totale beeld van Kief werkelijk te
verstoren: Stalinistische suikerbakkersstijl,
Kroesjtsjevistische zakelijkheid en daar,
waar de Kreschtschatik uitloopt op de Ki
rovstraat, het westers-modern aandoend
hotel „Dnjepr" leveren samen een monu
mentale eenheid.
Enkele honderden meters van de
Kretschtschatik verwijderd, aan het plein
van Bogdan Chmelinicki, onder wiens lei
ding zich de Oekrainse aansluiting bij
Rusland voltrok, ligt 't. historisch-culture-
le centrum niet alleen van Kief, maar van
het gehele oude Rusland: de Sophiakerk,
Kief was al de „moeder der Russische
steden" geworden nadat vorst Oleg in 882
op zijn tocht uit Novgorod de toen reeds
lang bestaande stad tot het centrum van
zijn nieuwe rijk had gemaakt, waarin alle
Oostslavische stammen waren onderge
bracht. Tot de inval der tartaren :u 1240
bleef Kief de hoofdstad van het Russische
rijk. Maar voordat de stad tot politieke
onbeduidendheid werd gedegradeerd, liet
Jaroslav de Wijze uit dankbaarheid voor
een gewonnen slag tegen de Petschenegen
in 1037 die beroemde Sophia-kerk bouwen
Sinds 1926 is de kerk een museum, dat
dagelijks door duizenden wordt bezocht.
Zo mogelijk nog meer aandacht geniet
een andere historische plaats, het Lavra
klooster. Dit kolossale komplex, in de
middeleeuwen het centrum van een feoda
le samenleving van 56.000 mensen, werd
pas onder Catherina de Grote geseculari
seerd en het klooster zelf werd na de
communistische staatsgreep opgeheven en
staatseigendom. Zijn magische aantrek
kingskracht op de bevolking dankte het
klooster vooral aan de in de heuvels boven
de Dnjepr liggende grotten, die een mum
mificerende werking hebben. De hier opge
baarde mummies zijn lange tijd als won
deren beschouwd en trokken eens tiendui
zenden pelgrims. In het kloostergebouw is
nu een klein atheïstisch museum onderge
bracht, waar de mummificerende werking
van de grotten wetenschappelijk wordt
verklaard. Hier ook wordt de niet meer
aanwezige monniken hebzucht en gierig
heid verweten en toont men de bezoekers
een reusachtig wandkleed, waarop de gro
ten van de Russische litteratuur Poesj-
kin, Nekrassov, Tolstoj in de grotten
zijn afgebeeld. „Zo heeft de orthodoxe
kerk de Russische intelligentsia gezien",
verklaart de gids.
Overal verdringt zich het nieuwsgierige
publiek, verrast door en onder de indruk
van de duizendjarige pracht. Ook nu nog
vertegenwoordigt Kief de eerste fase van
de Russische staatwording zo indringend,
dat daardoor zelfs het levende heden van
de stad enigszins op de achtergrond kan
raken.
De Oekrainse hoofdstad kan men zich
niet voorstellen zonder de rivier de Dnjepr,
in grootte na Wolga en Donau ie derde
rivier van Europa. Door die rivier, eens
de voornaamste waterweg naar Byzantium
kreeg de stad haar betekenis. In de stroom
van de Dnjepr heeft vorst Wladimir, wiens
standbeeld zich nog boven de heuvels ver
heft, zich laten dopen, om vervolgens voor
het gehele Russische volk het orthodoxe
geloof te laten prediken. Fungeerde de bre>
de waterstroom eens als bescherming van
de stad aan de oostelijke flank, hij is meer
en meer een integrerend bestanddeel van
de stad geworden sinds Kief ook aan de
andere zijde van de rivier zijn wijken
ging bouwen.
Drie bruggen in de oorlog alle ver
nield verbinden de beide delen van de
stad. Ver in het zuiden de spoorbrug,
noordelijk de metro en in het midden de
verkaersbrug, waarover onze Intoer'st-bus
de nieuwe stadswijk Darnica binnenrijdt.
Het is een kolossale woonwijk, met hoge
woonblokken, modem en aardig om te
zien. Zij zijn al geruime tijd bewoond, al
is de aanleg der straten ver bij de wo
ningbouw achter gebleven en moeten bus
sen en vrachtwagens complete slaloms uit
voeren om diepe gaten en greppels te ver
mijden.
Darnica is Kiefs nieuwe industriecen
trum. Er wonen 200.000 mensen, een vier
de van het aantal inwoners dat de stad
in het begin van de oorlog telde. Darnica
is een van de meest gigantische, maar
ook moderne nieuwbouwprojecten die ik
tot dusver in de Sovjet-Unie heb gezien.
Niet alleen het doelloos monumentale van
de stalinistische bouwstijl, maar ook de
eentonigheid van de Kroesjtsjevistische
snelbouwperiode" is hier overwonnen.
Een stadsbeeld in Kief.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Een Amerikaanse petro-
leum-maatschappij zou plannen hebben
voor het bouwen van een grote raffina
derij in de buurt van Gent. Daartoe zou
een pijpleiding worden aangelegd langs
het kanaal van Gent naar Terneuzen. In
de haven van laatstgenoemde stad zouden
de tankers kunnen lossen. Het voordeel
boven Antwerpen is dat de Schelde,
waar nogal eens tankers aan de grond
geraken, dan kan worden vermeden.
Volgens het Belgische dagblad „Le Peu-
ple" levert de financiering van het Ame
rikaanse project geen bezwaar op, omdat
die uit eigen middelen zou geschieden.
ADVERTENTIE
Een kind kan U de waarheid vertellen. Wij - de oliehandel in Haarlem en
Omstreken - willen graag de grote waarde van olie onder Uw aandacht
brengen. Daarom deze publicatie. Het is goed om NU te beseffen waarom
oliewarmte zo voortreffelijk is.
I
Olie is veilig
Geen andere brandstof is zo
betrouwbaar. Olie kan U nooit
verrassen. Rustig idee No. 1.
Olie is goedkoop
De prijs is de laatste 10 jaar
nauwelijks toegenomen. Van
andere brandstof? Vraag het
aan niet-oliestokers. Rustig
financieel idee No. 2.
Olie is zuinig
Rekent U maar eens uit wat U
een heel seizoen gulle olie-
warmte kost. Rustig (econo
misch) idee No. 3.
Olie - nog beter dan aardgas
Olie is er altijd, 's Morgens,
's middags, 's avonds, 's nachts.
Olie laat U nooit in de steek.
Oók niet tijdens piekuren.
En... de Oliehandel van Haar
lem en Omstreken staat dag
en nacht voor U klaar! Rustig
(efficiënt) idee No. 4.
Leveranciers zijn herkenbaar
aan dit ol -vignet. Een garan
tie voor kwaliteit-service-vei
ligheid.
FPublicatievanl
de Oliehandel I
in Haarlem!
en Omstreken. I
(Van onze correspondent)
GRONINGEN Welke Wiebe Vos uit
de stad Groningen heeft in Amerika een
tante Aukje wonen? Hij maakt namelijk
kans betrokken te zijn bij een erfenis
van een slordige acht miljoen dollar. Dat
valt op te maken uit de brief die de heer
Wiecher Vos, lijsterbeslaan 33 in Gronin
gen, dezer dagen heeft ontvangen. De
brief is kennelijk niet voor hem bestemd
PARIJS (Reuter) Op de Russische
ambassade in Parijs is zaterdag, na acht
tien maanden van onderhandelingen, een
overeenkomst gesloten, die onder meer
voorziet in de levering door de Franse
staats-automobielenmaatschappij „Re
nault" van uitrusting en het verschaffen
van technische kennis voor het verhogen
der produktie van de Russische „Mosk-
vitsj"-auto's van 82.000 per jaar nu tot
200.000 in 1970. Renault krijgt hiervoor
een bedrag van 180 miljoen gulden.
De Sovjetrussische regeringsmissie, die
de onderhandelingen voerde, heeft ook
een overeenkomst gesloten met de parti
culiere automobielmaatschappij „Peu
geot", die eveneens op wetenschappelijk
en technisch autogebied met de Russen
gaat samenwerken.
„Renault" deelde mede ook een over
eenkomst met Hongarije te hebben ge
sloten, die voorziet in de levering, tot
1970, van tienduizend personenwagens
aan Hongarije. Volgende maand worden
de eerste vijfhonderd Renaults naar Hon
garije uitgevoerd.
De Russische regeringsafvaardiging
heeft ook een overeenkomst ter waarde
van 1.300.000 gulden met een Franse
maatschappij getekend. Deze gaat in
Tasjkent flatgebouwen neerzetten, die te
gen aardbevingen bestand zijn.
Een zware storm, waarin het ms. „Ar
chimedes", van Suriname op weg naar
Nederland, de afgelopen dagen ten noor
den van de Azoren is terechtgekomen, is
fataal geworden voor twee van de vier
zeekoeien voor Artis. Door de zeer zware
storm konden de dieren niet langer in het
water van hun met schuimrubber en
plastic afgezette en waterdichte kisten
blijven. Zij werden in hangmatten in de
kisten vastgebonden en met het oog op
uitdrogen van de huid, geregeld natge
houden. Voor de twee kleinste zeekoeien
heeft dit echter niet mogen baten.
(Van onze correspondent)
PARIJS. In Marokko worden
nieuwe tekenen van nervositeit ge
signaleerd met het oog op het vol
gende bedrijf in het proces Ben Barka.
De Marokkaanse minister van Bin
nenlandse Zaken, generaal Oufkir, zal
daarin als voornaamste beschuldigde
fungeren. Zoals men weet wordt
Oufkir er door de Fransen van be
schuldigd dat hij Ben Barka, zijn po
litieke doodsvijand, niet alleen heeft
laten ontvoeren, maar ook persoonlijk
op Frans grondgebied, heeft ver
moord. Alle pogingen van officiële
Franse zijde de Marokkaanse koning
Hassan II na de misdaad te bewegen
zich van zijn minister te ontdoen,
hebben schipbreuk geleden.
In Parijs heeft men de indruk dat Ouf
kir steviger in het zadel zit dan ooit te
voren en dat eerder hij de jonge vorst
in zijn greep houdt. De Franse regering
moet aanvankelijk bereid zijn geweest de
hele affaire-Ben Barka in de doofpot te
stoppen, indien in Rabat Oufkir van het
politieke toneel zou verdwijnen. Die trans
actie stuitte af op onwil van de Marok
kaanse koning en indirect uiteraard van
Oufkir zelf.
Beide partijen zitten nu niettemin met
de voortzetting van het proces in hun
maag. Voortzetting zal bijna onvermijde
lijk tot een formele breuk tussen de twee
landen moeten leiden. Aan Marokkaanse
zijde staat dan de aanzienlijke financiële
bijstand op het spel, die Frankrijk zijn
voormalige protectoraat nog altijd biedt
en Parijs is, zeker niet ten onrechte, be
vreesd dat bij zo'n breuk de tienduizenden
Fransen die in Marokko wonen, dat land
zullen moeten verlaten.
Met het oog op dat dubbele gevaar over
weegt de koning van Marokko nu aan het
Internationale Gerechtshof in Den Haag de
Hassan II van Marokko
vraag voor te leggen of Frankrijk wel
het recht heeft, zelfs bij verstek, een
proces tegen de Marokkaanse minister
van Binnenlandse Zaken te voeren. Has
san II heeft dezer dagen de bekende Fran
se advocaat en oud-minister Pierre July
bij zich geroepen, die veelvuldig in inter
nationale processen als pleiter is opge
treden. Dat hij uitgerekend een Franse
jurist om dit advies heeft gevraagd lijkt
de niet onduidelijke bedoeling te hebben
Parijs nogmaals te doen begrijpen, dat
hij, Hassan, van zijn kant alles wil
doen om een uitweg uit de naderende mi-
passe te vinden. Daarij zouden beide par
tijen hun gezicht toch nog (een beetjel
kunnen redden.
WASHINGTON (Reuter) President
Johnson heeft een wet getekend waarbij
een visserijzone van twaalf mijl langs
de Amerikaanse kust wordt ingesteld. Tot
dusver hielden de V.S. zich aan een drie-
mijlszone en zij weigerden de aanspraken
van andere landen, die een bredere zone
instelden, te erkennen.
Sommige Amerikaanse vissers waren
tegen uitbreiding omdat zij meer beper
kingen van de zijde van andere landen
vreesden.
want hij bezit op de hele wereld geen
tante Aukje. Maar voor wie is het aan
lokkelijke schrijven dan wel bedoeld?
Vraagt hij zich af.
Op 29 september rolde de wat geheim
zinnige brief uit Wyoming in Michigan,
U.S.A. bij de heer Wiecher Vos in da
brievenbus. Het adres dat op de enve
loppe stond luidde: mr. Wiebe Vos. Gro
ningen, Nederland, met daaronder de
mededeling dat de postbode het verder
maar uit moest zoeken.
De P.T.T. bezorgde hem tenslotte op
Lijsterbeslaan 33, maar daar woont Wie
cher Vos en niet Wiebe. De heer Vos,
die geen familie in Amerika heeft, ging
onmiddellijk zoeken naar de Wiebe Vos
voor wie de brief bestemd was, maar
zonder resultaat.
In de brief, die begint met „lieve neef
en nicht", vertelt tante Aukje dat er op
de Amerikaanse t.v. steeds oproepen zijn
voor een W. en een H. Voss, die in aan
merking zouden komen voor een erfenis
van acht miljoen dollar. Weliswaar Voss
met dubbele „g" maar volgens tante
Aukje heeft haar familie in Groningen
vroeger ook Voss geheten. Haar eigen
zoon William komt niet in aanmerking,
en daarom schrijft ze nu de Nederlandse
tak van Wiebe. Ze vraagt om het samen
met zijn vrouw, die volgens de brief An
neke heet, het eens uit te zoeken.
De ontvanger van de brief, de heer
Wiecher Vos, is er van overtuigd zelf
niet in aanmerking te komen voor een
deel van de erfenis van George Nicholas
Voss, die op 3 april van dit jaar in San
Bemarkno, Californië is overleden op
82-jarige leeftijd. Maar welke Wiebe Vos
dan eventueel wel?
(Van onze corespondent)
DEN HAAG Na een periode van enige
aarzeling hebben de koppelbazen hun ac
tiviteiten in de metaalindustrie in het ge
bied van Hoek van Holland tot Gorinchem
met volle kracht hernomen. Volgens wel
ingelichte kringen waren zij in het derde
kwartaal van dit jaar op dubbele sterkte
aanwezig vergeleken bij dezelfde periode
van vorig jaar. Waar blijft de overheid
hier? Wat is er geworden van de wet op de
uitleenbedrijven?
Dit alarm slaat de NW-metaalvakbond
ANBM in zijn orgaan de „Metaalkoerier".
De ANMB voorziet door het optreden van
de koppelbazen spanningen in de metaal
sector, met name in het gebied rondom
Dordrecht en de Botlek-Europoort.
Waarom, vraagt de bond, streeft de
metaalindustrie niet liever naar de vor
ming van een „pool", zoals in de Rotter
damse havens? Het is beter dat de bedrij
ven elkaar waar nodig arbeidskrachten
lenen via een bonafide uitleencentrale,
waarbij ook de vakbeweging op het punt
van arbeidsvoorwaarden een vinger in de
pap heeft, dan dat de „duizendpoten" weer
een overheersende rol gaan spelen.
ADVERTENTIE
Bostik 1
