Formateur zou kansen zien voor
minderheidskabinet K VP - AR
Ministerskeuze moeilijk als
kabinet-Cals solidair blijft
HET WEER
l
Dramatische dood in Vught
Dr. Soebandrio
vindt zichzelf
onschuldig
Evans krijgt
gratie
Zeven ministers
van Ky gaan weg
morris
RENAULT
(Hz
PROF. ZIJLSTRA MINISTER-PRESIDENT?
Prof. Gielen treedt
uit de K.V.P
Koningin en
prinses Margriet
naar Londen
Geen verzoening
HELMEN AF VOOR DODE KAMERADEN
J. A. Middelhuis
kreeg hartaanval
Ex-SS'ers staan
in Essen terecht
Peugeot overleden
Koningin zal 25 mei
volgend jaar vernieuwde
IJmond open stellen
Zonnig perspectief
KAMERBREED - TAPIJT
ii\terfMl\ioi\5
KAMERBREED - TAPIJT
51e JAARGANG NUMMER 29fc
WOENSDAG 19 OKTOBER 1966
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 u. Zat. 9-11 u.
TeL adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Tel. redactie 5389, na kantooruren 02560-6484.
Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks, beh. zon- en feestdagen.
Abonnement, bij vooruitbetaling, 11,70 per
kwartaal, 12,95 franco per post, 90 cent
per week. Losse nummers 20 cent. Giro
rekening IJmuider Courant no. 129288.
Directeur: Mr. H. C. van der Mtfe
Hoofdredacteur: Jos L. Lodewiiks
Zwolsman ziet winst
in landgoed Kareool
pagina 19
Weerrapporten 1, 2
Agenda van lJmond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2
Van Dag tot Dag 3
Buitenlands nieuws 3
Achtergrond: Chili 3
Uit stad en omgeving4, 5, 7
Ferdinand 4, 20
Topsy6
In de vishal en op zee7
Feuilleton9
Beeldverhalen9
Radio en tv 17
KunstII
Economisch nieuws 19
Scheepsberichten 29
Beurs 29
Sport 21
Luidsprekers 23
Dit nummer bestaat uit
vierentwintig pagina's.
Opklaringen
Prof. Zijlstra premier?
P. v.d.A. staat
buiten spel
A
Het woord is aan
V etlesen-medaille
-zestien jaar te laat-
LAMSVACHT JASJES
SWAGERMAN
Velserbeek N.V.
Kennemerlaan 36
IJmuiden
mode voor heren
SWAGERMAN
SAUNA en MASSAGE INRICHTING
BOUWES PALACE
IJmuider Courant
WAARIN OPGENOMEN DE KENNEMER COURANT EN HET DAGBLAD VOOR IJMUIDEN
De Nijmeegse hoogleraar en oud-mi
nister van Onderwijs prof. J. J. Gielen
heeft bedankt voor zijn lidmaatschap van
de K.V.P. naar aanleiding van de hou
ding van de Tweede Kamerfractie van
de K.V.P. jegens het kabinet-Cals en de
daarop door de partij gegeven toelich
ting.
Koningin Juliana is vanmorgen, in ge
zelschap van prinses Margriet, om even
over tien uur per vliegtuig van de vlieg
basis Soesterberg vertrokken voor een on
officieel bezoek van enkele dagen aan
Londen.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. Formateur Schmelzer stevent met forse stappen af op
de vorming van een confessioneel minderheidskabinet. Dat kabinet, be
staande uit K.V.P. en A.R.P., zou het beleid-Cals zover moeten afzwakken
dat het de min of meer stilzwijgende instemming krijgt van de liberale
en christelijk-historische oppositie. Er is grote kans dat dit kabinet tot
Kamerontbinding en vervroegde verkiezingen zal besluiten. Het grootste
okstakel op de weg van drs. Schmelzer is de nog steeds bestaande solidari
teit binnen het kabinet-Cals. Zo ongeveer luidt de politieke weersvoor
spelling in Den Haag.
Formateur Schmelzer voert vandaag
besprekingen met de waarnemend fractie
voorzitter van de K.V.P., de heer Van
der Ploeg, en met de anti-revolutionaire
fractievoorzitter, de heer Roolvink. Hij
heeft deze twee politici bovenaan zijn
lijstje staan omdat deze fracties „in de
zakelijke benadering de meeste verwant
schap vertoonden", aldus de formateur.
Bij de Kamerdebatten bleken de Anti
revolutionairen alleen bezwaar te hebben
tegen de dekking van de begroting van
het kabinet-Cals. Het bezwaar van de
K.V.P. ging verder en had betrekking op
de totale hoogte van de begroting. Maar
de Anti-revolutionairen hielden een deel
van hun bezwaren achter omdat zij een
kabinetscrisis een nog groter kwaad von
den. Nu de crisis er toch is zullen ook
deze andere bezwaren wel een woordje
gaan meespreken.
Een herleving van het kabinet-Cals ziet
drs. Schmelzer bepaald niet binnen de om
schrijving van zijn opdracht: de vorming
van een kabinet. Dat zou alleen kunnen
bij een bijzonder „elastisch taalgebruik
van de opdracht". Bovendien ligt het, ge
zien de politieke realiteit in de Tweede
Kamer, ook nauwelijks voor de hand, vindt
drs. Schmelzer. Maar als de formatiepo
ging mislukt dan kan een volgende forma
teur altijd nog proberen het gevallen ka
binet weer op poten te zetten.
Drs. Schmelzer wil snel werken. Men
mag aannemen dat hij al vlug zal begin
nen met zijn speurtocht naar politici die
minister willen worden. Zolang alle le
den van het kabinet-Cals solidair blijven
is die speurtocht bijzonder moeilijk. Maar
als er tweedracht zou ontstaan en som
mige demissionaire ministers het gevoel
krijgen dat het beleid-Cals en de begro
ting van het kabinet-Cals niet het enige
juiste beleid en niet de enige juiste begro
ting waren, dan wordt de gang van de
formateur wat makkelijker.
Het gevecht achter de schennen zal
vooral over de medewerking van minis
ter* in het kabinet-Cals gaan. De demis-
Verwachting van het K.N.M.I,, geldig van
woensdagavond tot donderdagavond, opge
maakt te 11.15 uur:
Nu en dan opklaringen, maar ook
hier en daar een bui. Krachtige
tot matige zuidwestelijke wind.
Dezelfde temperaturen als van
daag of iets hogere.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
sionaire premier Cals en de formateur
zijn waarschijnlijk nog steeds eikaars
grote tegenspelers. Het is in dit opzicht
pikant dat mr. Cals gisteravond in een
Haags restaurant een geheime bijeen
komst had met zijn collega's Biesheuvel
(Landbouw) Bogaers (Volkshuisvesting)
en De Jong (Defensie). Minister Veldkamp
(Sociale Zaken) was onverwacht verhin
derd deze bijeenkomst bij te wonen.
Als drs. Schmelzer dicht bij huis blijft
en als de politieke kleur van zijn eerste
gesprekspartners richtinggevend is, dan
komt hij met een K.V.P.-A.R.-kabinet.
Dat zou beschikken over slechts 63 van
de honderdvijftig zetels. Maar de meer
derheid in het parlement is niet homogeen
en zal niet altijd bij de omstreden onder
werpen als een gesloten blok tegenstem
men. Daar komt bij dat het parlement
waarschijnlijk snel zal worden ontbon
den, dat een nieuwe crisis eigenlijk door
niemand wordt gewild en dat het land
tenslotte toch geregeerd moet worden
Met de vorming van zo'n minderheidska
binet zou drs. Schmelzer bovendien het
gegronde verwijt ontgaan dat zijn partij
voor de tweede keer tijdens een parlemen
taire rit van paarden wisselt.
Nu al zijn er namen gevallen uit de
Haagse geruchtenmachine. De A.R.-sena
tor prof. Zijlstra wordt genoemd als mi
nister-president, die tegelijkertijd de nu
zo belangrijke portefeuille van Financien
op zich zou kunnen nemen. Hij kent deze
als zijn binnenzak, hoeft zich nauwelijks
in te werken en kan het beleid, waarte
gen hij, naar bekend is, grote bezwaren
heeft, waarschijnlijk vrij snel zo aanpassen,
dat de grootste liberale en christelijk-his
torische bezwaren worden opgeheven.
Prof. Zijlstra wordt in mei directeur van
de Nederlandse Bank. Het bezwaar dat
een minister uit een interimkabinet na de
verkiezingen blijft zitten doet zich in dit
geval dus niet voor.
Drs. Schmelzer zal vrijwel zeker geen
premier worden. Bovendien moet de heer
Schmelzer zo snel mogelijk weer zijn aan
dacht kunnen geven aan de moeilijkheden
in zijn eigen partij.
De P.v.d.A. kwam gisteren in het poli
tieke spel niet voor. Formateur Schmel
zer loopt nog met een wijde boog om deze
fractie heen. Zowel de fractie als de
ministers van de Partij van de Arbeid zijn
het er over eens dat moet worden vast
gehouden aan het beleid van het kabinet
Cals. Tot concessies zijn zij niet bereid,
Een falen van drs. Schmelzer zou hun posi
tie versterken.
Formateur Schmelzer heeft gistermid
dag, direct na de aanvaarding van zijn
opdracht, een gesprek gehad met mr.
Cals over de vraag welke belangrijke za
ken beslist op korte termijn moeten wor
den opgelost.
Dat gesprek heeft anderhalf uur geduurd
Na afloop ontweek de heer Schmelzer
de vraag of het overleg een plezierig ver
loop had gehad. Er was, zo zei hij, spra
ke van een uitstekend gesprek.
De formateur heeft een traditie gebro
ken door zich niet te vestigen in het ka
binet van de premier aan het Plein of
in het vermaarde torentje aan het Bin
nenhof. Hij werkt in zijn eigen kantoor
aan de Alexanderstraat. Hij vindt dat
eleganter een uitspraak die wel iets te
maken zal hebben met de niet zo bijster
vriendelijke verhouding tot zijn partijge
noot mr. Cals.
Inmiddels duren de moeilijkheden in de
K.V.P. voort. Het Eerste Kamerlid en
oud-minister prof. Gielen, heeft demon
stratief zijn lidmaatschap van de K.V.P
opgezegd.
En in Limburg worden plannen gemaakt
voor de oprichting van een katholieke ar
beiderspartij. Gangmaker is de heer Pal
men, secretaris van de Katholieke Mijn
werkersbond, die vindt dat de arbeiders
niet aan hun trekken komen bij de K.V.P
Feuerbach:
Adam heeft m de appel gebeten om
de theologen een genoegen te doen.
De heer J. A. Middelhuis, oud-voorzit
ter van het Nederlands Katholiek Vak
verbond is eind vorige week opgenomen
in een ziekenhuis in Utrecht. Hij kreeg
in de nacht van donderdag op vrijdag
de nacht waarin het kabinet-Cals viel
een hartaanval nadat hij na de tv-uitzen-
ding uit de Kamer had zitten kijken. Op
dit moment is zijn toestand aanzienlijk
verbeterd, maar de artsen verwachten dat
hij nog zeker een week of zes in het zie
kenhuis zal moeten blijven.
De heer Middelhuis heeft voor de K.V.P.
zitting in de Egrste Kamer. Hij is werk
nemerscommissaris bij de Hoogovens en
hij maakt ook deel uit van het Amster
damse College van Wijze Mannen.
Professor dr. J. H. Oort, directeur
van de Leidse sterrenwacht, heeft
in New York de Vetlesen-medaille
in ontvangst genomen, hem toege
kend wegens zijn uitzonderlijke
wetenschappelijke prestaties.
(Van onze correspondent)
DEN BOSCH Een rechercheur uit
Vught heeft gisteren een ontstellende ont
dekking gedaan: in een woning trof hij
de 77-jarige oud-adjudant J. Wichers dood
aan, liggend op de benen van zijn 75-jari-
ge echtgenote, die wezenloos voor zich uit
zat te staren.
De heer Wichers moet ongeveer een
etmaal voor hij werd gevonden aan een
hartaanval zijn overleden. Hij is daarbij
waarschijnlijk gestruikeld en op de benen
van zijn vrouw terechtgekomen, die daar
door gewond raakte en het lichaam van
haar man niet meer opzij kon leggen
De vrouw is in een shocktoestand naar
het ziekenhuis gebracht.
SINGAPORE (Reuter) Het bijzon
dere militaire tribunaal in Djakarta zal
volgende week dinsdag uitspraak doen in
het proces tegen de voormalige Indone
sische minister van Buitenlandse Zaken,
dr. Soebandrio. Dat is vanochtend bekend
gemaakt.
In zijn verweer heeft dr. Soebandrio
vandaag president Soekarno rechtstreeks
betrokken bij de gebeurtenissen, die leid
den tot de staatsgreep van oktober vorig
jaar. Hij zei: „ik wil hier zeggen, dat alle
ministers van de vorige regering en ik
slechts medewërkers van de president
waren". Soebandrio zei dit naar aanlei
ding van de beschuldiging van de aankla
ger, dat hij de architect was van de
oude orde" in Indonesië".
Dr. Soebandrio verwierp de beschuldi
ging, dat hij de Indonesische communis
tische partij had geholpen. Wel gaf hij
toe deze een „progressieve revolutio
naire partij" genoemd te hebben.
Dr. Soebandrio eindigde: „ik vraag niet
om een licht vonnis. Ik vraag niet, dat
het doodvonnis niet tegen mij geveld
wordt. Ik vraag evenmin, dat ik veroor
deeld word tot een zeker aantal jaren.
Al wat ik vraag is gerechtigheid. Ik bid
ook, dat de nieuwe orde succes zal heb
ben. God geve het".
ESSEN (DPA) Voor een rechtbank
in Essen begon vandaag een proces te
gen drie leden van een voormalig SS-
commando, dat in 1941 in Rusland achter
het front duizenden joodse mannen, vrou
wen en kinderen vermoord zouden heb
ben.
De beklaagden zijn de 53-jarige politie
commissaris, indertijd SS-Hauptsturmfüh-
rer Friendrich Meyer uit Münster, de
57-jarige kantoorbediende, ex-SS-Ober-
sturmführer Klaus Hüser uit Hamburg en
de 52-jarige koopman, gewezen SS-Ober-
sturmführer Eberhard Stanke uit Darm
stadt.
Meyer wordt ten laste gelegd meer
dan zevenhonderd mensen doodgeschoten
te hebben, de beide anderen, dat zij me
deplichtig zijn aan moord in meer dan
vijfhonderd gevallen.
PARIJS (AP) Jean-Pierre Peugeot
ere-president-directeur van de Peugeot
automobielfabrieken, is vannacht op 70
jarige leeftijd na een lange ziekte over
leden. Deze kleinzoon van één van de
twee broers die de fabriek in 1896 opricht
ten trad bij de firma in dienst in 1922.
Toen zijn vader in 1945 overleed werd hij
president-directeur. In 1964 droeg hij de
leiding over aan Maurice Jordan, de alge
mene bedrijfsleider, en zijn oudste zoon
Roland.
Bij de grote brand op Broadway in
New York zijn twaalf brandweer
lieden om het leven gekomen. Hun
stoffelijke resten werden uit de
smeulende puinhopen gehaald en op
brancards weggedragen van de
plaats des onheils. (Telefoto).
LONDEN (AP) Koningin Elizabeth
heeft postuum gratie verleend aan Timo
thy Evans die zestien jaar geleden werd
opgehangen wegens moord op zijn doch
ter Geraldine.
Minister van Binnenlandse Zaken Roy
Jenkins maakte de ohdertekening van de
gratieverlening gistermiddag in het Brit
se Lagerhuis bekend.
De gratie volgde op de publikatie van
een rapport door een van regeringswege
benoemde rechter die verklaarde dat het
„zeer waarschijnlijk" was dat Evans zijn
dochter Geraldine niet heeft vermoord
maar ook dat hij zeer waarschijnlijk wel
zijn vrouw om het leven heeft gebracht.
Evans is wel beschuldigd van moord
op zijn vrouw maar is daar nooit voor be
recht.
„De Britse rechtspraak heeft zichzelf
groot genoeg getoond om toe te geven dat
zij een fout kan maken", aldus het socia
listische parlementslid George Rogers.
Koningin Juliana zal volgend jaar op
25 mei de vernieuwde havenmond van
IJmuiden in gebruik stellen. Deze week
zijn de specialisten, gesteund door twee
enorme kraaneilanden, aan de laatste
driehonderd meter voor de noordpier be
gonnen, Voor de jaarwisseling moet men
daarmee gereed zijn. Daarna zal echter
nog veel moeten worden bijgewerkt.
Ook in de vissershaven van IJmuiden
komt vernieuwing. Dezer dagen is name
lijk besloten, dat het nieuwe droogdok zo
spoedig mogelijk moet worden gebouwd
De bouw moest wegens de bestedingsbe
perking worden opgeschort.
De verwachting is, dat het nieuwe dok
volgend jaar reeds in gebruik zal worden
gesteld. Het zal de grootste eenheden van
de Nederlandse zeevissersvloot kunnen
ontvangen.
Het oude, meer dan zestig jaar oude
dok, gaat naar de sloper.
(Meer over de IJmondhaven en de
vissershaven kan men lezen op pag. 5.)
SOMBERE GELUIDEN uit
De Bilt doen vermoeden dat het
zachte milde najaar op zijn eind
loopt en dat wij binnenkort
weer in de lange, kille nacht
schuit van de Hollandse kwak-
kelwinter zitten. Van de oceaan
worden toenemende depressie
activiteiten met uitgebreide
storm- en regenfronten gemeld,
waarvan de voorlopers al op
weg naar West-Europa zijn. Het
leek ons een geschikt ogenblik
om wat extra-aandacht te wij
den aan een vluchtmogelijkheid:
de zonnige geneugten van de
wintersport. Op pagina 13 en 15
van dit nummer.
SAIGON (AFP) Zeven leden van het
Zuidvietnamese kabinet, onder wie de mi
nister van Economische Zaken en Finan
ciën, Troeong Thanh, hebben officieel hun
ontslag ingediend. Een poging van pre
mier Ky tot het vinden van een compro
mis is mislukt. Het ziet er naar uit dat
de premier genoodzaakt zal zijn wijzigin
gen in het kabinet aan te brengen, wat
met het oog op de volgende week in Ma
nlila beginnende topconferentie over Viet
nam als een ernstige tegenslag wordt be
schouwd. Minister Thanh, die ook naar
Manilla zou gaan, wil onmiddellijk aftre
den. Aan het conflict liggen regionale te
genstellingen ten grondslag.
ADVERTENTIE
Barteljorisstraat Haarlem Tel. 15552
Leldsestraat (bij Koningsplein)
Telefoon (020) 22 55 96 - Amsterdam
ADVERTENTIE
OOK VOOR
PRES. STEYNSTRAAT 47-49 - TEL. 4769
ADVERTENTIE
HOOFDAGENT AUTOMOBIELBEDR.
Groeneweg 69 - IJmuiden - Tel. 7271
Beverwijk - Tel. 26259
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
OOK VOOR
PRES. STEYNSTRAAT 47-49 - TEL. 4769
ADVERTENTIE
waar jong en oud zijn perfecte conditie behoudt.
SAUNA - MASSAGE - „KEEP-FIT" - GYMNASTIEK
Alle inlichtingen: telefoon 02507-3871.