Veel grote taken voor nieuwe
inspecteur van rijkspolitie
Kolonel De Gast nieuwe
generaalover het korps
President van Uruguay
staakte enkele dagen
'n ster matras
de ruiiter
Denemarken en Canada
willen nog wat wachten
JHHRSV
Corruptieschandaal ontdekt
in Oostenrijkse bouwwereld
Van nu af aan heet lijm
HAZEWIND
Verhuizing NAVO-raad naar Brussel
Britse regering
krijgt vertrouwen
Proces in Duitsland
tegen ex-SS'ers
Staat leed voor
miljoenen schade
mode
bewuste
mannen dragen
Snoep
verstandig
eet n appel
Snoep
verstandig
eet 'n appel
Snoep
verstandig
eet 'n appel
DINSDAG 25 OKTOBER 1966
13
99
HAZEWIND: modeaangevend in Regen-en
Sportkleding van kreukherstellend "JeJUenka
^^^^^voo^eren^Jongen^iD<inderen^^^^^
URUGUAY
4
Voorbeelden
Stakingen
Ontwikkeling
Nieuwbouw
Snelheid
Grotere animo
m
In IJmuiden verkrijgbaar bij
Woninginrichting
MARKTPLEIN 30
Kerkelijk nieuws
over 'n béste geiser gesproken... 1
J18:i jij I j UijUniHi -h'
(Van onze correspondent)
WENEN. Bij de bouw van de
Europa-brug in Tirol en tal van an
dere publieke werken hebben ver
scheidene Oostenrijkse bouwonder
nemingen ambtenaren voor grote be-
de nieuwe Engelse superlijm voor al uw karweitjes
Bostik 1 lijmt hout op glas, glas op
staal, op plastic, op hardboard,
op papier.... op alles I
Bostikl met de handige uitsmeerdop.
Met het platte vlak van deze
dop smeert u de lijm uit.
dragen omgekocht. Het totaal aan
steekpenningen zou in de vijf miljoen
gulden lopen. In acht van de negen
provincies van Oostenrijk heeft de
justitie tot nu toe eenendertig men
sen gearresteerd. Het zijn vooral top
functionarissen van grote aannemers
firma's die zich op hoog- en diepbouw
en de aanleg van autowegen hebben
gespecialiseerd. Zij hebben aan rijks-
en provinciale ambtenaren steekpen
ningen gegeven.
I
DEN HAAG Midden in een perinde
van diepgaande veranderingen en dras
tische modernisering heeft kolonel W. de
Gast het bewind over de rijkspolitie in
nu op dit werk is gezet, kort voor de
leeftijd van zestig jaar waarop hij anders
met pensioen zou zijn gegaan, maar die
voor de algemeen inspecteur volgens de
politiewet niet onwrikbaar hoeft te gelden.
Een nadere beslissing daarover is aan de
minister voorbehouden.
ADVERTENTIE
REGENKLEDING
ons land overgenomen van algemeen in
specteur J. Gerritsen. Sedert 1 oktober is
de thans 58-jarige Leidenaar geen dirige
rend officier der rijkspolitie le klasse en
territoriaal inspecteur in het ressort
s Gravenhage meer, maar algemeen in
specteur en wordt hij binnen het korps
aangesproken als generaal.
Een langdurige carrière bij de politie
bracht hem aan de top. Op 1 augustus
1930 begonnen bij de gemeentepolitie van
Leeuwarden, waar hij per 1 februari 1931
werd aangesteld als adjunct-inspecteur
verhuisde hij in 1932 naar Leiden, welke
stad hij sedertdien trouw is gebleven. Op
1 januari 1935 werd hij er bevorderd tot
inspecteur.
Pas in 1946 ging hij, na een korte sta
ge in de rang van commissaris bij de
procureur-generaal, fungerend directeur
van politie te Den Haag, over naar het
korps rijkspolitie als commandant van
het district Winschoten. Per 1 maart 1948
volgde zijn indeling bij de staf van de al
gemeen inspecteur, wederom in Den Haag,
gevolgd in 1952 tot zijn voorlaatste func
tie.
Terecht aarzelt hij niet zijn voldoening
uit te spreken over de mooie kroon, die
AMERIKA 11
ARGENlINIF
BRAIHIE
URUGUAY
Artigas
Union
Isla Cabelt
Rivera
tU 4/1 t/C
Salto
ïacuarembó
Paysandu
Gregotio
R/"0 NeSl>
Treinta
y-Tres
Durazno
Florida
ColoniadelsN
Sac^ramen
Santa Lucia
Paloma -
Maldonado==:
Buenos
Aires
^^=WONTEVIDEO
7*9
ATLANTlSCHE£OCEAAN -
Hoofdstad
Spoorlijn
Rivier
(Van onze Correspondent)
MONTEVIDEO Al waaien uit Ar
gentinië en Brazilië totalitaire winden, in
de tussen die beide grote rijken gelegen
bufferstaat Uruguay blijft de democratie
volgens de regelen der kunst marcheren.
De negenkoppige Staatsraad gevormd
naar het voorbeeld van de Zwitserse
Bondsraad heeft door tegenstellingen
binnen zijn „meerderheid" bewezen niet
tot regeren in staat te zijn.
Dus legden de twee „traditionele" par
tijen („blanco's=de witten en „Colora
do's" de joden) en de links-radicale
„FIDEL" (bevrijdingsbeweging) gelijktij
dig drie ontwerpen voor een grondwets
herziening op tafel. Geen van die ont
werpen maakt echter kans om door een
referendum dat volgende maand tege
lijk met algemene verkiezingen zal wor
den gehouden aangenomen te worden,
hoewel alle drie de terugkeer naar het
eenmans-presidentschap tot onderwerp
hebben.
De hervormingsgezinde groepen van
beide traditionele partijen hebben daar
voor een oplossing gevonden. Zij zijn het
eens geworden over een „overkoepelend
ontwerp", waarvoor zestig percent van de
parlementariërs heeft gestemd, zodat
aanneming vrijwel zeker is.
De linkerzijde wier versplinterde krach
ten samengevoegd nauwelijks negen per
cent van het kiezerskorps omvatten, zag
zich echter weer eens door de traditionele
partijen, die de „status quo" verdedigen,
overspeeld. Dus riep zij op tot een alge
mene staking tegen het „conservatieve en
tegen de belangen der arbeiders gerichte''
ontwerp: autobussen en treinen reden
niet. Scholen, banken en bioscopen wa
ren gesloten, de meeste fabrieken en de
haven lagen plat.
En alleen in Uruquay is het mogelijk
dat dan de minister van Arbeid, Ubillos,
die tot een regeringspartij maar bovendien
tot de anti-hervormingsgezinde groep be
hoort, verklaart persoonlijk met de sta
king in te stemmen.
Wie in Urugauy's hoofdstad Montevi
deo woont, raakt aan gebeurtenissen van
dit soort gewend. Men kampt hier met
problemen, die alleen door het diepge
wortelde democratische bewustzijn en de
vertrouwdheid met het ongewone niet tot
een explosie leiden.
De vleesvoorziening stokt. De arbeiders
van de „Frigorifico Nacional" hebben
het bedrijf „bezet". Het kan zijn produk
tie niet handhaven, omdat de staat aan
het bedrijf een schuld van 203 miljoen pe-
*os heeft.
De produktie van het elektriciteitbe
drijf is niet voldoende. Eerst schakelt
men van zeven tot acht uur 's avonds
ADVERTENTIE
de stroom uit, maar dat geeft te weinig
Er brandt op dat moment geen enkele
electrische oven, electrische licht is even
min nog nodig- Dus wordt de stroomle-
vering willekeurig en zonder aankondi
ging onderbroken. Men zit zonder licht
zonder radio en zonder T.V. in het don-
k6r>
Alleen het gasbedrijf is in particuliere
handen. Het is eigendom van een Britse
maatschappij die al lang vergeefs probeert
het aan de staat te verkopen. Het ver
liest 25 miljoen pesos per jaar, omdat de
regering weigert in te stemmen met ta
riefsverhoudingen. Het dreigement dat
nog slechts enkele uren per dag gas
zal worden geleverd, kan elk moment
worden uitgevoerd.
Overigens stijgen hier in het algemeen
tarieven, lonen en prijzen voortdurend
De prijzen, die in het eerste halfjaar van
1966 met 36 percent omhoog gingen, ga
lopperen voorop. Afwisselend staken
daarom staatsambtenaren, plaatselijke
ambtenaren, bankemployés, verkeersbe-
ambten, textiel- en metaalarbeiders.
Een incident van formaat deed zich in
augustus voor, toen de president van de
Staatsraad, Alberto Heber, na een conflict
in de regering, woedend uitriep: „ik
treed af." Hij deed dat niet, maar ging
naar huis en vertelde via de radio en
t.v. dat hij niet meer naar het regerings
gebouw zou komen.
Nu voorziet de omstreden grondwet wel
in regelingen voor het geval een presi
dent sterft, of wegens zwakke gezond
heid verlof neemt, maar zij kent geen
bepaling voor het geval een president
boos is en thuis blijft. Gelukkig waren in
die dagen, na het verliezen van de wed
strijden in het wereldvoetbaltoernooi, de
regeringszaken toch niet zo dringend dat
een onderbreking van vijf dagen kwaad
kon!
Generaal De Gast realiseert zich dat
zijn nieuwe post niet gemakkelijk zal zijn.
Sedert de tweede wereldoorlog al, maar
in het bijzonder sedert de inwerking tre
ding van de nieuwe politiewet van 1958,
verkeert de rijkspolitie in een proces van
grootscheepse modernisering.
Het voertuigenpark is enorm uitgebreid
de witte Porsches en de witte bromfietsen
deden hun intrede, de dienst luchtvaart
kreeg de beschikking over twee vliegtui
gen, de interne verbindingsmogelijkheden
werden versneld en verbeterd, de vloot
van de rijkspolitie te water werd nage
noeg geheel vernieuwd, radar, radio-tele-
fonie en „marifoon" (mobilofoon op sche
pen) gaven ook de rijkspolitie aansluiting
bij de techniek van de twintigste eeuw.
Niet alle wensen op deze gebieden zijn
echter vervuld en het zal mede de taak
van de nieuwbenoemde generaal zijn, de
ontwikkeling verder te leiden. Voor de in
terne communicatie bijvoorbeeld is het
korps afgestapt van het systeem van één
centrale post, waarover alle berichten
moesten worden uitgewisseld.
In ieder district wordt nu een onbeman
de relaiszender opgesteld in een aantal
districten werkt hij al die de bericht
geving binnen dat district op snelle en ef
ficiënte wijze waarborgt. Voor de contac
ten met de 65 schepen, de elf gemotori
seerde sloepen en de zestien speedboten
van de rijkspolitie te water, wordt naast
de bestaande radio-telefonieapparatuur de
reeds genoemde „marifoon" ingevoerd.
Deze vinding biedt het voordeel, dat de
scheepsbemanning rechtstreeks contact
kan opnemen met alle abonné's van het
normale PTT-telefoonnet in het hele land
Op het gebied van de nieuwbouw zal
de eerste en voornaamste taak van de al
gemeen inspecteur liggen in het realise
ren van de centrale post voor de sectie
bijzondere verkeerstaken in Driebergen.
Voorbereidingen hiertoe zijn al getrof
fen, maar de bestedingsbeperking van de
rijksoverheid heeft weer tot vertraging
geleid. Als de post klaar is kunnen de
witte Porsches hun inderdaad zeer oude
thuisbasis in de Haagse oude Alexander-
kazeme verlaten en worden ze in hun su
persnelle jacht over de rijksautowegen
vanuit Driebergen geleid.
Ook de dienst luchtvaart is nog lang
niet aan het eind van haar groei. Vol
gend jaar verhuist ze op Schiphol naar
het nieuwe areaal, misschien krijgt ze
in een verdere toekomst helikopters. Voor
de twee vleugelvliegtuigen ontstaat steeds
meer werk in de verkeerssurveillance bo
ven de grote autowegen en zelfs worden
ze wel gebruikt voor de opsporing van
personen, zoals nog onlangs in de weilan
den bij Nootdorp is gebeurd toen een
vluchtende jongeman zich door over hek
ken en sloten te springen onbereikbaar
dacht te maken voor de justitiële arm, die
tegenwoordig duidelijk niet alleen maar
sterk, maar ook heel erg lang is.
„In de afgelopen dertig jaar", zegt ge
neraal De Gast, „is het werk van de po
litie en daarmee het beeld van dit korps
sterk veranderd. De criminaliteit is van
een heel andere orde geworden. Door de
openstelling van de grenzen en de massa
le motorisering is Nederland opgenomen
in het werkterrein van internationaal ope
rerende bendes. Zij slaan snel hun slag
en verdwijnen weer. Wij moeten daar
snelheid tegenover stellen niet alleen op
de weg, maar ook in ons communicatie
net.
De veldwachter van vroeger bestaat
niet meer, al blijf ik zeggen dat onze
postcommandant in de kleinere plaat
sen, die iedereen kent en door iedereen
gekend wordt als basis voor ons werk
onontbeerlijk is. Hij is alleen veel beter
opgeleid dan vroeger. Hij kent en be
heerst onze technische hulpmiddelen
theorie en praktijk. Hij is veel meer op
genomen in het grote geheel en hij weet
dat".
Naar de mening van de inspecteur-ge
neraal is dat één van de redenen, dat
de animo om bij het korps in dienst te
gaan de laatst» tijd weer iets groter is
dan vroeger. Jonge, gezonde mannen met
ULO-opleiding zien wel iets in dit getech
nocratiseerde bedrijf met zijn talloze mo
gelijkheden. Niettemin bestaat er op een
totaal van 6600 man nog altijd een te
kort van rond duizend, ondanks het feit
dat de minister van Defensie voor drie
lichtingen heeft goed gevonden, dat de
ADVERTENTIE
Kolonel De Gast
dienstplicht mag vervallen voor wie in
opleiding bij de rijkspolitie gaat.
Tekorten aan de ene kant, steeds meer
werk aan de andere, het is maar één
aspect van de problemen waarvoor de
nieuwe commandant zich gesteld ziet,
Bijstandverleningen aan gemeentelijke
korpsen kwamen altijd al voor, bij de
T.T. in Assen bijvoorbeeld, maar de
maandenlange inzet van honderden per
soneelsleden in Amsterdam spreidt een
zware druk over heel het korps. Daarte
genover staat de steeds groeiende drei
ging van organieke inkrimpingen als ge
volge van de schaalvergroting van de Ne
derlandse gemeenten.
Door samenvoeging passeren kleinere
plaatsen de inwonersgrens van 25.000, die
hen recht geeft op een eigen gemeentelijk
politiekorps. Organiek valt zo'n gebied
dan voor de rijkspolitie af en de minister
zou kunnen besluiten tot vermindering
op papier van het toegestane perso
neelsbestand. In de praktijk valt het tot
dusver nog wel mee, maar de afstand
tussen organieke en feitelijke sterkte
wordt in de verkeerde richting toch
steeds kleiner.
Het doet generaal De Gast goed. dat
er uit deze ontwikkeling ook een licht
puntje te puren valt. „Als in een bepaal
de groep een stukje van ons werkgebied
naar de gemeente overgaat, heeft het
personeel in dat gebied de keus: over
gaan naar de gemeentepolitie of bij ons
blijven met een andere standplaats. Vijf
enzeventig percent blijft dan bij ons. Dat
zegt, dunkt me, toch wel iets voor de
goede sfeer in de rijkspolitie".
(Van onze corespondent)
PARIJS Van de veertien orthodoxe
leden van de Noordatlantische Verdrags
organisatie zijn er nu twaalf tot het in
zicht gekomen, dat de permanente NAVO-
raad beter vandaag dan morgen Parijs
als zetel voor Brussel kan verwisselen.
De landen, die de meeste spoed achter de
verhuizing willen zetten zijn: de Verenig
de Staten, Groot-Brittannië en tenslotte
vooral Nederland. Aanvankelijk hadden
vijftien ministers dus het voltallige ge
zelschap, Frankrijk inbegrepen het
voornemen in september een definitieve
beslissing te nemen. Het beraad is toen
niet doorgegaan.
In Parijs acht men het waarschijnlijk,
dat de beslissing zal vallen in december,
wanneer de ministers zich weer rond de
groene tafel voor hun politieke en militai
re „jaar-revue" zullen zetten. Met de
Amerikaanse staatssecretaris, Dean Rusk
zijn er nog verschillende bewindslieden,
die bitter weinig voelen onder de huidige
politieke omstandigheden elkander in Pa
rijs te blijven ontmoeten.
Het zijft echter niet alleen gevoels
overwegingen, die bij dit onbehagen een
rol spelen. Bijna dagelijks maken tiental
len hogere en lagere militairen hun op
wachting bij de politieke permanente
raad, om met de ambassadeurs aller
lei kwesties te bespreken. Als de SHAPE
naar België vertrokken is, zou dat over
leg derhalve meer tijd in beslag nemen
Doch veel ernstiger is nog, dat voor
eventuele perioden van internationale po
litieke spanningen, de permanente raad,
die het leidende orgaan in de NAVO is,
van de Franse regering nog geen enkele
garantie heeft ontvangen, dal die noodza
kelijke contacten met de militaire staven
dan altijd voortgang zouden kunnen vin
den. En aangezien de NAVO, zoals de
Nederlandse vertegenwoordiger in de
raad, dr Boon, zich eens heeft uitgedrukt,
tenslotte voor het „slechte weer" is op
gericht, ligt het voor de hand, dat deze
onzekerheid het bestaansrecht van de or
ganisatie nu zelf dreigt te ondermijnen.
De zogeheten „standing-group", waarin
vroeger de VS en Groot-Brittannië met
Frankrijk verenigd waren en die in
Washington zetelde, is opgeheven. Voor
LONDEN (AFP) Met 328 tegen 234
stemmen heeft het Britse Lagerhuis
maandagavond zijn vertrouwen geschon
ken aan de regering-Wilson. De stemming
werd gehouden na afloop van een debat
over de werkloosheid, dat door de con
servatieve oppositie was uitgelokt. Con
servatieve afgevaardigden oefenden felle
critiek uit op de economische politiek van
de regering, speciaal op het versoberings
program.
dat lichaam komt nu een geïntegreerde
militaire staf der veertien landen in de
plaats, die aan SHAPE in Casteau bij
Brussel zal worden toegevoegd. Volgens
Nederland is er dus alle reden ook de
permanente raad over te brengen naar
Brussel, dat dan de werkelijke Atlan
tische hoofdstad van Europa zal zijn ge
worden.
De argumenten van de Canadezen en
de Denen, die de beslissing nu nog tegen
houden om dat zij de laatste banden met
Frankrijk vooral nu niet willen verbreken
acht men bij de andere delegaties niet zo
sterk. Frankrijk heeft al toegezegd zijn
vaste vertegenwoordiger in de permanen
te raad te zullen handhaven, zodat alle
contacten kunnen blijven bestaan.
STUTTGART (Reuter) Vandaag be
gon in Stuttgart een proces tegen 16 ex-
SS'ers en voormalige leden van de Ge
stapo, die in de oorlog zouden hebben
deelgenomen aan moord op 160.000 Pool
se joden.
De zestien verdachten hebben gewerkt
op het hoofdkwartier van de Gestapo en
het slavenkamp bij Lvov. Er zullen meer
dan 140 getuigen worden opgeroepen uit
de VS, Israel, Canada, Polen, Oostenrijk,
Frankrijk en Australië. De slavenarbei
ders moesten werken tot ze er uitgeput
bij neervielen. Daarna werden zij ver
moord. Ook werden joden uit het gebied
van Lvov in goederentreinen geladen, die
naar het dodenkamp Belzec reden. In
Belzec, Sobibor en Treblinka waren drie
grote concentratiekampen waar naar
schatting IV2 miljoen joden zijn uitge
roeid bij de uitvoering van de „operatie
Reinhardt".
Men meent dat het proces minstens een
jaar zal duren.
Ned. Herv. Kerk
Bedankt voor Waddinxveen (vac. J. R.
Cuperus) C. Vos te Gouda.
Geref. Kerken
Beroepen te 's-Gravenhage-Oost (vac. D.
de Roos) C. Goeman te Utrecht.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Verrassende mogelijkheden met
Junkers badgeisers. En:
verrassend véélBetrouwbaar,
regelbaar, vlug, véél warm water.
En wat een naém: Junkersl
(met 86 jaar ervaring in keuken
geisers, badgeisers, cv-geisers,
geisers, geisers, geisers...)
1 1 I i ii J J S
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Bostik 1
Geen lijm meer aan uw vinger».
Aangezien alle wegen- en bouwprojec
ten onder de competentie vallen van het
ministerie van Publieke Werken, heeft het
hoofd voor de wegenaanleg op dit depar
tement, Seidl, zijn functie ter beschik
king gesteld en gevraagd om tegen hem
een disciplinair proces aanhangig te ma
ken. Bij de inschrijvingen van grote bouw
ondernemingen kregen niet die firma's da
opdracht die het voordeligste aanbod in
dienden, maar de maatschappijen dia
ambtenaren steekpenningen hadden ge
geven.
Een ander aspect van het schandaal is
dat de firma's niet alleen de orders heb
ben gekregen maar bovendien veel ho
gere kosten hebben berekend dan nodig
waren. Bij lagere ambtenaren liep de
hoogte van de steekpenningen tussen 300
en 450 gulden, bij hogere ambtenaren ze
ker tot 3000 gulden. Er zijn echter ook
gevallen bekend waarin bepaalde ambte
naren maandelijks een salaris kregen van
de aannemers-firma's. Andere ambtenaren
kregen huizen of bungalows aangeboden.
Tien van de aangeklaagden hebben be
kend dat zij wel een jaar of vijf steek
penningen hebben gegeven: dit werd als
zogenaamde reclame-onkosten beschouwd.
Tegenover deze „kleine" corruptie staat
echter grote corruptie, die daarin bestaat
dat vooral bij de wegenaanleg veel te
hoge rekeningen werden ingediend en
betaald. In één geval is een verschil ont
dekt tussen drie en vijfeneenhalf miljoen
schilling. Door deze grote corruptie die
al jarenlang duurt, heeft de Oostenrijkse
staat een schade opgelopen die honderd-
veertig miljoen gulden zou bedragen.
Van de ambtenaren die onder verden
king staan dat zij steekpenningen hebben
aangenomen, is tot nu toe nog niemand
gearresteerd, maar de politie weet wie
de verdachten zijn.
