Tegenstelling in Westduitse
coalitie spitst zich toe
Liberalen dreigen uit de
regering te zullen treden
Loena-12 cirkelt
om de maan
Manilla-top niet meer dan
weinig subtiel vlagvertoon
w
ZIE PAGINA: 5-7-9-11-13-15-17-19-21 -28
Akkertjes
Van dag tot dag
Opnieuw onderzeeër
in Zweedse wateren
Ex-SS'ers staan terecht in Stuttgart
Ky's redevoering
bleek Amerikaanse
bloemlezing te zijn
Toezicht mogelijk
op kernreactoren
3
telegrammen
WOENSDAG 26 OKTOBER 1966
Brand op Amerikaans
vliegkampschip
W erkformules
Boot gemist
Blijspel
Frankrijk en Euratom
liggen overhoop
Let op, dat U de originele Akker-
cachets krijgt, met de onovertroffen
werking bij pijnen griep!
Op de conferentie van Manilla hebben
president Johnson en zijn bondgenoten
aangeboden, hun troepen terug te trekken
uit Zuid-Vietnam. De voorwaarde is ech
ter dat Noord-Vietnam ook zijn eenheden
(„militaire en subversieve strijdkrach
ten") terughaalt uit Zuid-Vietnam. Het
lijkt erg logisch en bemoedigend. In wer
kelijkheid echter is er niets veranderd in
het Amerikaanse standpunt en naar men
mag aannemen ook niet in de houding
van Noord-Vietnam. En in de komende
maanden zullen weer „belangrijke Ame
rikaanse versterkingen aan manschappen
en materiaal" Vietnam binnenkomen.
Wat is namelijk het geval? De Ameri
kaanse stelling is dat Noord-Vietnam de
agressor is en rode troepen naar het zui
den heeft gestuurd. In Hanoi (het noor
den) betoogt men, dat het overgrote deel
van de leden van de Vietcong in het zui
den is geboren en getogen en daar een
burgeroorlog is begonnen. Zou de guer
rilla sinds 1960 zijn gevoerd door vreem
de infiltranten, en zou de meerderheid
der bevolking van het zuiden volkomen
vijandig zijn geweest aan de rebellen,
dan zou de opstand tegen de regering in
Saigon het zuiden) in de kiem zijn ge
smoord. En Noord-Vietnam, dat de zui
delijke opstand wel steunt, ontkent ver
antwoordelijk te zijn voor de „subversie
ve" elementen in het zuiden.
De regering van het noorden zegt dus,
dat zij niets kan terugtrekken. Hoewel zij
stellig wel enige tienduizenden mannen
kan terugroepen, moet men aannemen
dat aldus inderdaad de burgeroorlog in
het zuiden nog niet eindigt. Maar voor
Johnson horen alle rode Vietnamezen
thuis in het noorden, ook al zijn zij in
het zuiden geboren. Zolang zij nog vech
ten wordt Noord-Vietnam gebombar
deerd. De impasse is niet doorbroken.
De oorlog zal dus met grotere felheid
worden voortgezet. Degenen die om me
delijden vragen voor de burgerbevolking,
getroffen door luchtaanvallen, brandbom
men en kogelregens, vonden geen gehoor.
Er worden nochtans veel meer burgers
gedood dan soldaten. En in Zuid-Vietnam
vindt men slechts één arts op 30.000 in
woners. Het verschil in opvatting over de
aard van de oorlog bood aan het zwaar
getroffen volk geen verlichting van zijn
lijden.
(Van onze correspondent)
BONN. Sinds enige dagen is een
marathon van besprekingen tussen de
ueide coalitiepartners CDU/CSU en
FDP aan de gang, die ernstige ge
varen voor het voortbestaan van de
regering-Erhard in zich bergt. De be
sprekingen gaan over de begroting
voor het jaar 1967, die een tekort van
ruim vier miljard te zien geeft. De
strijd gaat over de vraag hoe dit te
kort moet worden gedekt. De CDU-
CSU is er vóór om als laatste redmid
del de directe belastingen te ver
bogen, of de indirecte belastingen, en
men denkt daarbij aan hogere hef
fingen op rookartikelen en drank. De
FDP van vice-kanselier Erich Mende
verzet zich tot iedere prfjs tegen de
belastingverhoging in welke vorm
dan ook.
De liberalen zijn van mening dat het
gat in de begroting moet worden wegge
werkt door middel van besparingen op
departementen. „Wanneer de CDU/CSU
niet bereid is de liberalen in deze eis te
volgen, dan treden de liberalen uit de re
gering", zo verzekerde Erich Mende de
laatste dagen om het hardst. Hij deed dit
trouwens al enige weken geleden, maar
toen viel het niemand op.
Het viel toen niemand op, omdat in
deze periode nog andere ergernissen de
FDP ertoe brachten ermee te dreigen
een eigen weg te gaan. Het zijn juist
deze ergernissen die een nog belangrijker
rol spelen dan de budgetaire problemen
van het ogenblik. In Bonn neemt men
dan ook algemeen aan, dat de kwestie
van de eventuele belastingverhoging de
druppel is die de emmer doet overlopen,
Kan in ons land een regeringre
geren? Natuurlijk behoeft zij dat op een
groot aantal gebieden niet te doen: daar
mag zij de burgers vrijheid laten. Maar
voor het optreden van de politie is zij
toch wel verantwoordelijk. Nu heeft ech
ter minister Samkalden (demissionair) in
Nijmegen onthuld, dat het kabinet soms
ook met de handen in het haar zit. Mag
men hem geloven, dan heeft de regering
destijds in Amsterdam maar „het klein
ste kwaad" gekozen. Zij had na een reeks
van wanordelijkheden de keuze om de
burgemeester te ontslaan of de hoofd
commissaris van politie. Zij stuurde de
politie-chef maar weg, want „dan werd
de bestuursorganisatie in de hoofdstad
het minst verstoord." Zo'n uitdrukking
wekt niet de indruk dat er allereerst recht
gedaan is.
Over het optreden van de Haagse po
litie op Prinsjesdag had de minister
zichzelf „verwonderd". Het ging er Am
sterdams toe. Maar de Haagse politie
„was mentaal niet getraind op zulke si
tuaties" en dus raakte zij blijkbaar over
stuur. Er is tenminste hard geslagen
Aardig was de vergelijking met het Ne
derlands elftal, dat wel „mentaal ge
traind" wordt. Hoe het echter zij, de po
litie was psychologisch niet tegen de si
tuatie opgewassen.
De burgemeester is verantwoordelijk
voor het optreden der politie. Hij is een
ambtenaar van de staat en als chef van
de politie niet verantwoordelijk jegens de
gemeenteraad, maar jegens de regering.
Deze kan echter blijkbaar ook niet ver
antwoordelijk worden gesteld. Zij „ver
wondert zich". Is het dan niet beter het
vaststellen van de richtlijnen voor de
plaatselijke politie in handen te leggen
van de gemeenteraad? Die kan, naar ge
lang van de lokale omstandigheden, re
gelen formuleren, de burgemeester in
strueren, ook omtrent „mentale trai
ning".
Men moet het voordeel daarvan niet
onderschatten. Een politie, die weet dat
de gemeenteraad achter haar staat, en
die daarmee één is, behoeft niet nerveus
te worden. Zij kan zeker zijn van de
gteun der meerderheid van de inwoners
van een gemeente en zij heeft houvast aan
haar richtlijnen. Bovendien: ook de bur
gers willen wel graag een „oom agent".
VyyVVUVtftHWWWWWWWMWMWWWMWWWWWWMWWI
SAIGON (AP) Bij een brand aan
boord van het Amerikaanse vliegkamp-
schip Oriskany van de zevende vloot zijn
vanochtend 33 mensen omgekomen. Drie
mensen liepen verwondingen op. Dat heeft
een Amerikaanse woordvoerder in Saigon
meegedeeld. De brand brak uit in de han
gar van het schip dat in de Golf van Tom
kin kruist.
STOCKHOLM (Reuter) Hef schroef -
vliegtuigen van de Zweedse marine heb
ben dinsdag ter waarschuwing dieptebom
men afgeworpen bij een onderzeeër van
onbekende nationaliteit die de Zweedse
territoriale wateren was binnengevaren.
Het is de vijfde maal deze maand dat
dit gebeurd is. Een Zweedse mijnenveger
had de onderzeeër maandagavond ter
hoogte van Lysekil waargenomen. De on
derzeeër werd dinsdagochtend vroeg weer
gezien.
of de gerede aanleiding voor de FDP om
een eind aan het samengaan met de
CDU/CSU te maken.
Eerst was er het vraaggesprek van de
vice-voorzitter van de sociaal-democrati
sche oppositiepartij, Herbert Wehner,
waarin deze aandrong op vanuit rege
ringsstandpunt onconventionele midde
len om de toenadering tot de DDR te be
vorderen. Wehner sprak over de moge
lijkheid van een „Duitse bond" en van
een „economische gemeenschap", termen
die hij als „werkformules" betitelde.
Maar Wehners initiatieven verwekten
weer eens zó'n hysterische reactie bij de
CDU/CSU, dat het de in dit opzicht even
zeer als de SPD vooruitstrevende FDP
duidelijk werd hoe ver ze op dit kardina
le probleem van de CDU/CSU af staat
Ook op andere punten is er een neiging
tot overeenstemming tussen FDP en
SPD. Zo bij voorbeeld op het gebied van
een nucleair deelgenootschap binnen de
NAVO. Evenals de sociaal-democraten
willen de liberalen slechts medezeggen
schap in de planning binnen het zoge
naamde McNamara-comité, en niet als
de CDU/CSU ook een „fysiek" deelge
nootschap in het kernwapen.
Evenals de SPD is de FDP voor snel
lere verbetering van de betrekkingen met
Oost-Europa. Kortgeleden kwam een
Westduitse handelsmissie in Moskou tot
de conclusie dat de bondsrepubliek in dit
deel varï Europa de boot gemist heeft,
dank zij allerhand beperkende bepalingen
uit de tijd van de oude oorlog. Tegelij
kertijd keerde staatssecretaris Carstens
van het ministerie van Buitenlandse Za-
MANCHESTER (Reuter) Het Russi
sche ruimteschip Loena-12 is dinsdagavond
om 21.47 uur in een baan om de maan
gekomen. Dat heeft het observatorium
Jodrell Bank meegedeeld. De Loena-12,
die zaterdag gelanceerd werd, zal wel
licht als, eerste Russische maansatelliet
close up-opnamen van het maanoppervlak
maken. Er zijn nog geen bijzonderheden
bekendgemaakt over de experimenten die
zullen worden Verricht.
ken uit Parijs terug met de mededeling,
dat de Duitslandpolitiek van het Westen
niet meer dezelfde is als die welke in
Bonn wordt gevoerd. En terwijl de Ver
enigde Staten en de Sovjet-Unie naar toe
nadering zoeken, versterkt DDR's Walter
Ulbricht, niet zonder succes zijn pogin
gen om in de wereld erkenning te vinden.
Ook als de koortsachtige besprekingen
tussen de CDU/CSU en FDP-fracties
over de begroting niet tot een breuk zou
den leiden, dan is de oplossing nog niet
gevonden. De breuk schijnt onvermijde
lijk. En openlijk wordt al hardop ge
dacht over een coalitie van de sociaal-de
mocraten met de liberalen. Voor kort
heeft Erich Mende voor het eerst een
dergelijke coalitie openlijk niet tot de on
mogelijkheden gerekend.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Het resultaat van de
Manilla-conferentie, hoewel zoals te ver
wachten was verre van overweldigend,
bracht twee nieuwe elementen in het
moeizame diplomatieke pionnenspel over
Vietnam. In de eerste plaats werd voor
het eerst een termijn genoemd voor de
terugtrekking van de geallieerde troepen
uit Zuid-Vietnam, namelijk uiterlijk zes
maanden nadat dé Noordvietnamese com
munisten hun troepen uit Zuid-Vietnam
zullen hebben teruggetrokken, hun infil
traties zullen hebben gestaakt en zodoend
de omvang van de strijd hebben doen te
ruglopen.
In de tweede plaats heeft de Zuidviet-
namese regering aangekondigd in geval
van vrede heel soepel te zijn bij het in de
Zuidvietnamese samenleving herintegre
ren van communisten, die op hun dwaal
wegen zijn teruggekomen, terwijl „reis
toelagen" in het verschiet liggen voor die
communisten, die rood willen blijven en
dan naar Noord-Vietnam zullen worden
afgevoerd.
Van Washington uit gezien is het moei
lijk de hele Manilla-conferentie met haar
formele redevoeringen, haar garnering
van diners, bals en uitstapjes in gekoelde
luxe bussen, als iets anders te beschou
wen dan een weinig subtiel vlagvertoon.
Nu en dan had het geheel, tenminste zo
als het in de Verenigde Staten overkwam
via radio, televisie en pers, zelfs iets van
een ongewilde klucht.
De man, die in Manilla het best leek
te begrijpen dat Amerikanen soms vreem
de vogels zijn, die er grote prijs op stellen
dat men aan hun idealistisch gefluit mee
doet, hoever verwijderd van de realiteit
dit ook mag zijn, was de Zuidvietnamese
premier Cao Ky. Op ernstige toon sprak
de in Saigons nachtclubs overbekende
„captain moonlight" namelijk een rede
uit, waarin woorden als pacificatie en so
ciale revolutie voorkwamen (volgens
praktisch alle waarnemers gebeurt er op
beide terreinen in Zuid-Vietnam vrijwel
niets) en waarin hij zonder blikken oï blo
zen verklaarde voor democratie te ijveren
en tegen dictaturen (ook militaire) te
zijn.
Amerikaanse journalisten in Manilla,
die zich herinnerden dat Ky's regime een
militaire dictatuur is met een geheim po
litieapparaat dat nog kort geleden een on
der-minister in de kerkers wierp, en dat
bij de recente niet meer te vermij-
dén verkiezingen neutralisten en commu
nisten buiten sloot en bedreigde, vroegen
zich af waar Ky dat allemaal vandaan
haalde.
Het antwoord op die vraag was de be
kroning van het blijspel van Manilla: Ky
bleek zijn medewerkers recente redevoe
ringen van president Johnson en andere
prominente Amerikanen te hebben laten
uitkammen op „idealistische fraseologie"
en daaruit had hij zijn geoliede rede ge
put.
ADVERTENTIE
goud in Haarlem
briljanten in Haarlem
verloven in Haarlem
Omega in Haarlem
Siebel in Haarlem
BRUSSEL (ANP) In de Europese
ministerraad, die woensdag en donder
dag onder voorzitterschap van minister
Luns in Brussel vergadert, zullen nieuwe
moeilijkheden aan de orde komen, die
tussen Frankrijk en de Commissie van
de Europese Gemeenschap voor kern
energie zijn gerezen.
Het conflict betreft de wijze van finan
ciering van via de Euratom-commissie in
de Verenigde Staten voor de Gemeen
schap aangekocht plutonium. Voor een
waarde van 21 miljoen dollar is daarvan
bestemd voor een Franse reactor voor
kernenergie, gebouwd als onderdeel van
het gemeenschappelijke programma van
de zes. Frankrijk heeft echter geweigerd
deze som ter beschikking te stellen van
de Euratom-commissie en voorgesteld de
transactie met gesloten beurzen te ver
richten.
WASHINGTON (AP) In Washington
wordt het Pools-Tsjechische aanbod, in
ternationale inspectie op de kernreacto
ren in deze landen toe te laten, van het
grootste belang geacht. Dit vorige maand
op een conferentie in Wenen van het
Internationale Kernenergie Bureau inge
diende voorstel, is de eerste wijziging van
de communistische opvatting, dat zulke
inspectie verkapte spionage is.
In Stuttgart is het proces begonnen
tegen vijftien voormalige SS'ers die
ervan worden beschuldigd in Polen
vele joden en dwangarbeiders te
hebben vermoord. Van links naar
rechts in de beklaagdenbank: Fox,
Ulmer, Heinisch, Inquart en Ko-
lonko. (Telefoto).
ADVERTENTIE
J
Karate. Een twintigjarige karate expert
die heeft bekend een man in drie se
conden met zeven karateslagen te heb
ben gedood, is dinsdag in Londen
schuldig bevonden aan moord en tot le
venslange gevangenisstraf veroordeeld.
Das. De ambtenaren van de provincie
Zuid-Katanga moeten voortaan op hun
werk een das dragen. „Het personeel
moet in diensttijd altijd waardig ge
kleed zijn," aldus de verklaring van
het provinciaal bestuur.
Begroting. De Franse Nationale vergade
ring heeft dinsdagavond de defensiebe
groting voor 1967 goedgekeurd, hieron
der valt een bedrag van rond 200 mil
joen gulden voor het gemeenschappe
lijke Frans-Britse project dat voorziet
in de bouw van het opleidings- en tak-
tische ondersteuningsvliegtuig Jaguar.
Aanhouding. De Braziliaanse autoriteiten
hebben het Russische vrachtschip Sret-
zen, dat in Santos sojameel had ge
laden en op weg was naar Cuba, ge
dwongen de haven van Salvador binnen
te lopen en daar zijn lading te lossen.
Neusbeen. Prins Charles, de zeventienja
rige Britse troonopvolger, heeft bij een
partijtje rugby op de velden van zijn
school zijn neusbeentje gebroken.
Haren. De Zweedse militaire ombudsman
heeft bepaald dat recruten voortaan
lang haar mogen hebben. Haren en
baarden moeten goed verzorgd zijn.
Arrestatiebevel. De justitie in Bern heeft
een internationaal arrestatiebevel uit
gevaardigd tegen de Zwitserse, uit de
Jura afkomstige, separatist Jean Hen-
nin, die in Frankrijk politiek asiel heeft
gevraagd.
Trein. Een uit Saarbrücken komende snel
trein is dinsdag op het station van Ha-
bollenbach, bij Idar-Oberstein in de
Rijnpalts, op een aantal passagiers inge
reden, die een juist aangekomen ande
re trein te vroeg verlieten. Er zijn vier
mensen gedood.
Regen. Na de onophoudelijke regenval
van de laatste tien dagen stijgt het wa
ter in de grote rivieren van West-Frank
rijk onrustbarend. De Loire, Mayen-
ne Sarthe en Orne zijn op verschillende
plaatsen buiten hun oevers getreden.
Euthanasie. Een 84-jarige man in Chicago
heeft zijn invalide vrouw maandag ge
dood, waarna hij de politie waarschuw
de en vertelde dat het slechtoffer onge
neeslijk ziek was. De man is in hechte
nis genomen. Er is nog geen aanklacht
tegen hem ingediend. De politie onder
zoekt welke ziekte de vrouw had.
