Drieduizend kinderen worden
onderzocht op een „lui oog"
TNO-initiatief in Flevoland
LLEN
Voorlichters zullen
gemakkelijker gaan
interglas
8» dit 11
wordt
een Interglas gordijn..
het steeds
krijgen"
N eer geschoten
kelner nu
overleden
KEUKENCENTRUM
jenever
Kruidenierspolitiek
in Nuland
Nieuw hoofdgebouw
Johanna-Stichting
Mislukte overval
in Tilburg
Joop Wijnand neemt maandag
afscheid bij Unilever
SHELL
BIEDT
MÉÉR!
VRIJDAG 28 OKTOBER 1966
11
Constateren moeilijk
Diepte zien
Hl I1A DROOMKEUKENS
ULUH origineel FORMICA
een
hand
Vooronderzoek
T'Jiii
Alleen op zaterdag en zondag? Erzljn wagens
55
Verpakt
uit
silenka
Interglas...
uw vriendelijkste kontakt met de zon!
Grote Houtstraat 67,
Haarlem.
Evolutie
Bergen werk
Te vertrouwen
Kerkelijk nieuws
;v
ROESTVRIJ STAAL
fraaie Italiaanse
vormgeving
en ongekende
degelijkheid
VERKRIJGBAAR IN
DE GOEDE ZAKEN
(Van onze correspondent)
ZWOLLE. Ongeveer drieduizend
kinderen van één tot elf jaar, wonen
de in Oostelijk Flevoland, zullen in de
komende jaren onderzocht worden op
scheelzien en amblyopie. Een der
gelijk systematisch onderzoek over
zo'n groot aantal kinderen is uniek in
de wereld. Het wordt mogelijk door
een initiatief van de gezondheids
organisatie TNO, die daarbij de mede
werking ondervindt van onder andere
de Stichting Gezondheidszorg Ooste
lijk Flevoland.
Amblyopie is een veel voorkomend ver
schijnsel. Het staat ook bekend onder de
naam „het luie oog" en is een gevolg van
scheelzien. Het tragische van deze af
wijking (welke er in feite op neerkomt
dat men met dit oog niet meer kan zien)
is, dat behandeling na het achtste levens
jaar vrijwel zonder resultaat blijft, ter
wijl anderzijds het constateren van het
voorkomen van amblyopie op jeugdige
leeftijd vrij moeilijk is.
In het algemeen kan men stellen dat
vier op de honderd Nederlanders scheel
zien. Twee van de vier hebben daarbij
een lui of „stompziend" oog. Doordat bij
scheelzien in vele gevallen slechts één oog
doorlopend actief is, wordt het andere,
niet gebruikte oog op den duur onbruik
baar. De efficiënte werking van dit luie
oog gaat in zeer snel tempo achteruit, zo
snel dat na het achtste levensjaar herstel
vrijwel is uitgesloten.
De kans op genezing daarvan vermin
dert met ongeveer zeventien percent per
jaar na het ontgtaan. Als het ontstaan dus
in het eerste levensjaar valt betekent dit,
dat na vier jaren de genezingskans nog
slechts 32 percent is geworden. Twee
jaren later is genezing uitgesloten.
Zoals gezegd: het onderkennen van
«cheel zien (met gevolg een lui oog) is,
vóórdat de kleuter de leeftijd van twee-
eneenhalf jaar bereikt, moeilijk, onder
meer doordat het kind bij een onderzoek
niet in staat is mee te werken. Daarna
gaat het gemakkelijker: de oogarts heeft
daarvoor een arsenaal van ingenieuze
apparaten die hem helpen de afwijking
feilloos te constateren.
De meeste kinderen, die hiervoor aan
leg hebben, beginnen halverwege hun der
de levensjaar scheel te zien, slechts een
klein aantal voor die leeftijd of erna. Het
scheelzien is een kwestie van erfelijkheid.
Onderzoekingen hebben aangetoond dat
de kans op een lui oog bij een kind zes
keer zo groot is als normaal indien een
van de ouders deze afwijking heeft.
Het scheelzien zelf is minder moeilijk
te verhelpen dan een stompziend oog. Ook
bij volwassenen is dit vaak zeer goed mo
gelijk. Ongeveer twintig percent van de
kinderen leert weer „recht" zien door
middel van een bril. Voor de overige
tachtig percent zijn er verscheidene be
handelingsmethoden die in de praktijk
meestal achtereenvolgens worden toege
past en waartoe onder meer operatie en
orthoptische oefeningen behoren.
Zodra deze behandeling (en) worden
toegepast na het achtste jaar is er echter
meer sprake van het verhelpen van een
schoonheidsfout dan van werkelijke ge
nezing.
Het luie oog immers blijft bestaan en
dat betekent in feite dat het kind of de
man of de vrouw slechts de beschikking
heeft over één gezond oog. Wanneer dit
door een ongeval of een andere oorzaak
verloren gaat is maatschappelijke blind
heid het gevolg.
ze slechts de beschikking over één oog
hebben. Door een toevalligheid komt dit
meestal pas op latere leeftijd naar voren.
Bij mannen bijvoorbeeld bij de militaire
keuring (waarbij ze meteen vernemen
dat ze voor tal van beroepen ongeschikt
zijn).
i n
Het onderzoek naar amblyopie en
scheelzien bij kinderen is van uiterst
groot belang, niet alleen voor de weten
schappelijke statistiek, doch vooral ook
voor de kinderen zelf. Tegenwoordig
heeft de jeugd het voordeel dat de meeste
huisartsen tijdig daarop letten, terwijl in
kleuter- en lagere schooljaren de school
artsen in staat zijn het kind tijdig door te
sturen naar een oogarts.
De mens heeft twee actieve ogen nodig
om diepte te kunnen zien. Het bezit van
een lui oog vermindert dit diepte-zien en
dus het juist schatten van afstanden en
richting. Wie wel eens geprobeerd heeft
met één oog dicht een kopje thee in te
schenken, weet wat bedoeld wordt.
Er zijn velen, die zelfs niet beseffen dat
ADVERTENTIE
Wij tonen u 12 keukens van 9 binnen-
en buitenlandse keukenfabrikanten.
Tevens een ongekend grote sortering
HANG-, LEG- en WANDKASTEN
KENNEMERLAAN 165 - 159 - IJMUIDEN
Telefoon 0 2550 - 0428 of 7770
DEN BOSCH Raadslid H. van Heijns
bergen in het bij Den Bosch gelegen Nu
lnd heeft als lid van de gemeenteraad be
dankt. Op zichzelf is dit niet zo vreemd,
ware het niet dat zijn vijf opvolgers van
de middenstandslijst en bloc hebben ge
weigerd de vacante raadszetel te bezet
ten.
Een reden hiervan is het evenwicht in
de Nulandse raad tussen boeren en ar
beiders. Bij stemmingen zou de stem van
middenstandsafgevaardigde doorslagge
vend zijn en de winkeliers zijn zo heb
ben ze de burgemeester medegedeeld
bang de klandizie van een bepaalde groep
te verliezen, als ze voor de andere groe
pering stemmen. De vacante zetel wordt
nu door de boeren ingenomen en de mid
denstanders wassen hun handen in zake
lijke onschuld.
De orthoptiste, mevrouw J. E. Ste
vens-Zwanenburg, bezig met het
onderzoek naar het „luie oog" in
Dronten. Het jongetje dat bij zijn
moeder op schoot zit, heeft een spe
ciale bril op. Hem wordt een foto
van een bij voorgehouden en hij
moet de vleugels pakken. Door de
werking van de bril zal hij enkele
centimeters boven de foto tasten:
zijn ogen zijn goed. Pakt hij de foto,
dan is' er iets mis: een eerste aan
loop tot verder onderzoek.
Dat het grootscheepse onderzoek, zoals
nu op instigatie van de gezondheids
organisatie van TNO zal worden verricht,
in Oostelijk Flevoland plaats vindt heeft
een goede reden. De nieuwe polder is na
melijk het enige gebied in ons land waar
de medische verzorging van de jeugd in
één hand is, namelijk bij de Stichting
Gezondheidszorg Oostelijk Flevoland.
Deze beschikt over een volledig centraal
kaartsysteem over alle kinderen. Het is
voor de onderzoekende deskundigen van
TNO (waaronder een wetenschappelijk
geschoolde oogarts-assistente) mogelijk de
kinderen te benaderen zonder dat zij de
regel overschrijden dat men zich niet on
gevraagd beweegt op het terrein van an
dere artsen.
Deze maand is men in de polder be
gonnen met het vooronderzoek dat tot
het eind van dit jaar zal duren. Daarna
wordt rappart aan het TNO uitgebracht
en in de daarop volgende jaren wordt
het onderzoek voltooid. De gegevens wor
den statistisch verwerkt en beperken zich
niet tot het vermelden van het voorkomen
van scheelzien en „het luie oog" bij leef
tijdsgroepen en dergelijke, maar zullen
ook (bijvoorbeeld) sociale omstandigheden
van de ouders erin betrekken.
De kinderen van één tot vijf jaar zullen
bereikt worden via de consultatiebureaus,
de ouderen tot en met elf jaar via de
lagere school. Het onderzoek wordt ver
richt door een orthoptiste onder super
visie van het TNO. De kosten worden ge
dragen door het TNO.
k-, >\'v.- v.-.v
ADVERTENTIE
een engeltje....
van vers fruit
specialist
in vruchten-
brandewijnen
Aardbeien-, abrikozen-, ker
sen-, sinaasappel-, frambozen-,
en citroenbrandewijn,bessen
jenever en zoete schillen.
Bij Uw slijter - Geen statiegeld.
ARNHEM. „De gedachten van dr.
Klapwijk gaan thans uit naar het open
stellen van de revalidatie-arbeid van de
Johanna-stichting voor gehandicapte kin
deren uit ontwikkelingslanden en voor de
opleiding van personeel uit ontwikkelings
landen. Nederland kan daardoor een
steentje bijdragen tot het geluk van kin
deren, die anders door het ontbreken van
de mogelijkheden van behandeling voor
altijd levensgeluk ontberen". Dit zei
de staatssecretaris van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, dr. Bartels, gistermiddag
in het Arnhemse provinciehuis bij de offi
ciële opening van het hoofdgebouw en kli
niek van het revalidatiecentrum van de
Johanna-stichting. Uitgangspunt van de
revalidatie bij kinderen is thans, dat men
deze opgroeiende mensen zolang als dit
mogelijk is moet handhaven in het eigen
huiselijk milieu, zodat de dagelijkse om
gang in de intimiteit van de gezinssfeer
niet wordt gestoord. Het revalidatiebeleid
is erop gericht er voor zorg te dragen, dat
de ouders en verzorgers van gehandicapte
kinderen zoveel als nodig is hulp en steun
ontvangen om hen in staat te stellen deze
opgroeiende jonge mensen alle levenskan
sen te bieden die bereikbaar zijn.
In het nieuwe gebouw is de afdeling
tandheelkunde iets bijzonders. Toegepaste
tandheelkunde voor de in lichamelijk op
zicht gehandicapte jongeren was tot dus
ver in ons land nauwelijks ontwikkeld. In
de Verenigde Staten zijn de daar ontwik
kelde onderzoek- en behandelingsmetho
den bestudeerd, met name die voor spas
tische kinderen.
Het nieuwe hoofdgebouw heeft ook een
filmstudio en een tweetal technische ruim
ten voor film en fotografie. Daar kan het
bewegingsbeeld van de lichamelijk gehan
dicapten, dat zich niet leent voor een be
schrijving, op films worden vastgelegd.
(Van onze correspondent)
TILBURG Drie Tilburgse woonwa
genbewoners, die vergeefs hebben gepro
beerd een roofoverval te plegen op de 58-
jarige Bredanaar P. G., zitten nu achter
slot en grendel. Het drietal had in een
Tilburgs café kennis gemaakt met G. en
na afloop van het drinkgelag aangeboden
de Bredanaar naar huis te rijden.
Op een stille weg werd de lifter gegre
pen, maar deze slaagde erin het contact
sleuteltje uit de wagen te gooien en ver
volgens uit de langzaam uitrijdende au
to te springen. Na zijn aangifte bij de
politie slaagde agenten er na een inten
sieve speurtocht in de woonwagenbewo
ners te arresteren.
ADVERTENTIE
die vooral in de week-ends bergen kilometers verzetten. Dat stelt
bijzondere eisen aan motor en smering. Gelukkig is er nu één
motorolie voor alle typen auto's... voor alle temperaturen... voor
alle rijstijlen... voor alle rij-omstandigheden. Shell Super Motor
olie overtreft de zwaarste eisen; geeft altijd de maximale be
scherming. Shell Super Motorolie - voor smering in veelvoud!
MOTOR OIL
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM. De generatie, die nu komt voorlichten zal het ge
makkelijker hebben dan de generatie, die nu afscheid neemt. Punt.
Nieuwe zin. Ja, sorry, dat overkomt me nou meer, dan denk ik dat ik zit
te dicteren, het gebeurt zo dikwijls. In feite zat hij te dicteren. En niet zo
eenvoudig ook, gezien de drie sigaretten, die hij binnen tien minuten voor
zich uitblies. Want al lijkt Joop Wijnand een man, die dag in dag uit losjes
voor zich uit praat, die gewand is met niets anders dan het begrip haast
en snelheid te werken, voor wie de van hem verlangde informatie gesneden
koek is, er zijn onderwerpen, die hij met niets anders dan grote bedacht
zaamheid afwerkt. Eén van die onderwerpen is zijn afscheid als perschef
van Unilever n.v. Volgende week maandag. Het klinkt vreemd voor men
sen, die hem goed kennen. Men zou van Joop Wijnand veel kunnen zeggen.
Maar niet dat hij beslist al 65 jaar moet zijn. De afscheidsbijeenkomsten
die terwille van zijn persoon zijn belegd, spreken duidelijker taal.
Dat komende afscheid heeft hem voor
een laatste taak bij Unilever althans
gesteld: iets vertellen over zichzelf. Daar
zat hij te peinzen, iets wat uiterlijk vrijwel
nimmer bij hem zichtbaar is. Bij Unilever
is! hij als chef van de persdienst altijd de
man geweest, die hoe gek de vraag ook
was een antwoord tevoorschijn kon
halen.
„Vreemde dingen soms, waar je zelf
misschien niet zo gauw op zou komen. In
Vlaardingen wordt een portiersloge ver
rold, weet jij daar iets van, kan daar even
een fotograaf bij komen? Is het waar dat
jullie alle walvistraan hebben opgekocht?
Hoe staat het nou met de ijsverkoop?"
Maar goed, dat is misschien niet eens zo
ingewikkeld als het antwoord op de vraag
onze vraag -hoe Joop Wijnand in de
loop der jaren, sinds hij in 1952 de finan-
cieel-economische redactie van De Tele
graaf verliet, het bedrijfsleven heeft ge
zien in relatie tot het publiek. Het krant
en tijdschriftlezende publiek.
Joop Wijnand pleegt een antwoord op
veel vragen dikwijls te verpakken in een
lading wetenswaardigheden, waarnaar
hem in het geheel niet was gevraagd. En
ADVERTENTIE
glasgaren*.
Ontelbare korrels fijn, wit zand bij Silenka gesmolten en
gesponnen tot een kilometers-lange draad. Daarna ge
weven. Resultaat? Interglas! Zijdezacht, web-dun weef
sel. Met verbazingwekkende eigenschappen voor gor
dijnen en vitrage.
Verkrijgbaar bij: B. J. van Liemt,
dan nog in zo'n tempo, dat het de vragen
steller na het afscheid niet altijd geheel
duidelijk is of hij inderdaad de verlangde
wetenschap wel bezit.
Dat gaat dan zo:
Nou. dan moet >ik wel even bij het
begin beginnen. In 1952 vroeg Unilever me
een persdienst te komen opbouwen. Een
eervolle benoeming. Weet je, ik hou erg
van pionierswerk. Je moet het eigenlijk zo
zien, Unilever, dat zijn twee delen. Uni
lever Limited in Londen en Unilever n.v.
in Rotterdam en voor de persdienst
kwam het zwaartepunt te liggen op de
financieel-economisclje sector met daar
naast de berichtgeving voor de verschil
lende ondernemingen o ja, te vroeg.
Na enig diep denkwerk: „Je moet het
zo zien. Er is een evolutie in het bedrijfs
leven gaande. Het bedrijfsleven, dat is ont
staan uit de famihevennootschappen, die
niet zo erg op publiciteit gesteld waren.
Tegenwoordig is een directeur meer een
manager, die wat losser van het bedrijf
staat, dichter bij het publiek, hoe je het
noemen wilt. Hij heeft er meer begrip
voor. Voelt aan. dat het' noodzakelijk is
een bedrijf publiciteit te geven".
Joop Wijnand heeft één belangrijk uit
gangspunt. „De journalist is nieuwsgierig.
Ben ik zelf vroeger ook altijd geweest. Het
bedrijfsleven heeft daar langzamerhand
begrip voor gekregen, is toegeeflijker ge
worden. En nu kun je geen perschef zijn
als je niet het vertrouwen geniet naar
buiten en geen prestige naar binnen. Dat
maar het gezicht is gelijk. In principe doen
we het hier op zo'n persdienst precies een
der: wij zijn voor een snelle en verant
woorde berichtgeving. Het aardige is dat
je een tweerichtingverkeer hebt, kun je
me volgen? Ook hier is het boeiend dag
en nacht in het nieuws te zitten. Mag ik
nog eens wat zeggen over iets wat veel
bedrijven vergeten. Dat is de voorlichting
aan het eigen personeel. Een heel ander
onderwerp, maar onderschat het belang
niet. Een perschef is ook de man, die de
interne berichtgeving verzorgt. Ongeloof
lijk belangrijk".
Hoe belangrijk Joop Wijnand die taak
heeft gevonden, blijkt elk jaar uit het zo
genaamde populaire jaarverslag van Uni
lever voor het personeel. „Dat wordt zo
veel vergeten. De voorlichting aan het
personeel is net zo belangrijk als de voor
lichting aan het publiek. En slecht nieuws
is dan net zo belangrijk als goed nieuws".
Goed' Joop Wijnand dus 65 jaar.
„Ik ben nu door de medische faculteit
gevraagd voor een persdienst. Geeft al
bergen werk". Hij neeft de drukste tijd er
meteen opzitten. Provisorium, bouw me
dische faculteit, eerste studenten, opening
van het studiejaar. En intussen is hij ook
gewoon Joop Wijnand van Unilever ge
bleven. „Ja, dank zij de grote medewer
king, die ik hier heb gekregen. Er staat
een speciale telefoonlijn op m'n bureau".
Er zit nog wel iets grappigs aan het over
stapje van Joop Wijnand van Unilever
naar de medische faculteit. „Weet je van
waar de fotografen de beste platen van de
nieuwbouw van de medische faculteit heb
ben gemaakt? Ja, vanaf het Unileverge-
bouw".
Dei
stuk van een directie. Hij hoort een advi
seur te zijn, naar wie wordt geluisterd.
Ik kan je wel één ding vertellen: lieg
nooit. Eigenlijk moet je altijd naar com
promissen streven. Een journalist wil zó
veel weten, een bedrijf wil maar zó-veel
vertellen. Daar moet je dan als persdienst
mee kunnen werken. En dan niet aan ver
schillende kanten van de tafel gaan zit
ten".
Daarmee is Joop Wijnand (tussei?
haakjes: officieel is het Johan Hendrik
Wijnand) op één van zijn stokpaardjes ge
komen: het recht op primeur voor de jour
nalist. „Daar heb ik bij Unilever volledig
begrip voor gekregen (begint aan een lang
verhaal over de Planta-affaire). Niet ont
kennen als iets in wezen waar is. Neem
dan zo'n journalist in vertrouwen en geef
hem tegelijk het recht op die primeur. Dat
kan in Nederland, want de Nederlandse
pers is te vertrouwen".
Joop Wijnand heeft nooit het gevoel ge
had bij Unilevers persdienst een zo geheel
andere keuze te hebben gedaan. „Kijk,
tussen een krant en een persdienst van
een bedrijf is een hele goede vergelijking
mogelijk. Zie het nou zo: de taal is anders.
Benoemd tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau ds. J. Maaskant, predikant
bij de gereformeerde kerk te Leiden.
Geref. Kerken
Beroepen te Zeist (vac. Joh. Pasveer)
Th. Rienks te Sittard; te Hoogersmilde H,
Procee kand. te Lemmer; te Augustinusga
Surhuizum W. H. de Boer, laatstelijk vrij
gemaakt predikant te Vlaardingen.
Geref. Kerken (vrijgemaakt).
Beroepen te Delft A. N. Hendriks te
Ommen; te Surhuisterveen-Opeinde J. J
Wildeboer te Driesum.
Aangenomen het beroep van de samen
werkende kerken in Groningen (als mis-
sionair-predikant op West-Borneo) C. A
Versluis, laatstelijk missionair-predikant
van de kerk van Leerdam.
ADVERTENTIE
nffail C-
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM De 25-jarige kelner
J. J. M. van Dingen, die vorige week
donderdag in Rotterdam door een 21-jari-
ge telefoniste is neergeschoten, is gister
middag in het Dijkzigtziekenhuis aan zijn
verwoningen bezweken.
Hij was in het ziekenhuis opgenomen
met onder meer een schotwond in de le
ver. De kelner heeft nadat hij in het zie
kenhuis was opgenomen tegen de politie
verklaard, dat niet de vrouw maar een
onbekende man hem had neergeschoten.
De politie houdt het er evenwel op dat
de telefoniste de vijf schoten heeft ge
lost.
Het drama heeft zich vorige week af
gespeeld in een zolderkamer aan de Ma-
thenesserdijk. De vrouw die samen met
de kelner leefde, heeft bekend dat zij de
man na een hooglopende ruzie heeft neer
geschoten. Vandaag zou sectie op het
stoffelijk overschot worden verricht.
