zrr-^rm f
VROUW
SOVJET-UNIE HET IDEALE
LAND - VOOR - DE - VROUW?
„Russische vrouw moet terug naar
het gezin", vinden deskundigen
Gastvrouwen
op
bestelling
Ontevreden
voor buitenlandse zakenlieden
l h
ZATERDAG 29 OKTOBER 1966
Erbij
15
ALS MEN de statistieken leest, kan de Sovjet-Unie de indruk
wekken het ideale land van de vrouw te zijn. Ook in naar
Westerse begrippen „typisch mannelijke" beroepen gaat soms het
„zwakke geslacht" vooraan: een op de drie Russische geleerden is
een vrouw, 86 percent van de employés bij gezondheidsinstanties
en 62 percent van de pedagogen zijn vrouwen. Zij zitten achter
het stuur van zware vrachtauto's en werken naast haar mannelijke
collega's bij het asfalteren van straten. Hier is de gelijkstelling, wat
het beroepsleven betreft, optimaal verwezenlijkt.
WÊM Hf
it.
DAT IN DE Sovjet-maatschappij toch
het „vrouwenprobleem" (zij het in een
nieuwe, overigens ook in het geïndu
strialiseerde Westen niet meer onbeken
de vorm) toch niet werkelijk is opgelost,
is onlangs gebleken uit een krante
artikel en de daarop volgende discussie.
„Hoe stelt men zich het ideale huwelijk
voor?", vroeg de „Komsomolskaja
Pravda", het orgaan van de communis
tische jeugdbeweging, zich af. Als uit
gangspunt citeerde het een definitie van
Loenatscharskis, de eerste minister voor
Opvoeding van de Sovjet-Unie: „ideaal
is een huwelijk, wanneer er volledige
gelijkheid bestaat. Studeert de vrouw,
dan moet de man op dat moment het
werk in huis verrichten".
GEMETEN naar die maatstaf zijn ook
in de Sovjet-Unie de ideale huwelijken
dun gezaaid. De „Komsomolskaja
Russische vrouw, die doorgaans een be
roep uitoefent, driemaal meer tijd aan
huiselijke arbeid besteedt dan haar echt
genoot. Voor studie, culturele evene
menten en voor ontspanning heeft zij
slechts de helft van de tijd beschikbaar,
die de man ervoor kan uittrekken. Het
gevolg van deze veel zwaardere belas
ting is, dat zij in het algemeen niet alleen
een veel geringere ontwikkeling heeft,
zodat veel vrouwen zware lichamelijke
arbeid moeten verrichten (in de land
bouw vormen zij 90 percent van de on
geschoolde arbeiders), maar volgens de
„Komsomolskaja Pravda" ook geestelijk
achter blijft bij haar man.
's Morgens naar het werk
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniiimiiuii
Vrouwen aan het hoofd
van 740.000 bedrijven
nniiimiiiiiniiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiimiiiimnimnoiimiiiini
.het zware werk.Pravda" stelt vast, dat de getrouwde
Minder vrouwelijk
Toeristje spelen
Paardrijden
„HET IS EIGENLIJK al jaren geleden begonnen",
vertelt Maryse. „In 1961 ontmoette ik in Amsterdam
heel toevallig een Egyptische familiedie mij meenam
door heel Europa, een reis van een half jaar. Ik was
zowel gezelschapsdame als secretaresse, ik moest alles
voor ze verzorgen, dus hotels boeken, routes uitstip
pelen enzovoort. En in de hotels ontdekte ik, dat er
gebrek aan service was.
O ja, voor toeristen wordt er in elke stad wel wat
gedaan, maar voor zakenmensenals je in het bui
tenland een bepaalde firma moet opzoeken, moet je
tijden aan de telefoon hangen eer je de juiste man hebt
en eer die begrijpt wat je bedoelten je hebt de
Maryse Monde: alle mogelijke service
grootste moeite de weg te vinden. Ik vond, dat er eigen
lijk iets aan gedaan moest worden. Op dat moment had
ik er niet zoveel belang bij, maar het bleef heus wel in
mijn hoofd hangen".
*- .iW
IN EEN VAN DE appartementen
van het Amsterdamse flatgebouw
Ruimzicht is sinds kort de Holland
Hostess Organisation gevestigd.
Dat wil zeggen: Maryse Monde
heeft er haar intrek genomen en in
de huiskamer een groot bureau ge
zet met een witte telefoon die zij
veel gebruikt om haar „gastvrou
wen" aan de (zaken) man te bren
gen. De buitenlandse zakenman
wel te verstaan, vandaar ook de
Engelse naam van de gastvrouwen
organisatie die de ondernemende
Maryse vorig jaar juni bij het
Nederlandse bedrijfsleven introdu
ceerde.
generatie, waarmee „duidelijk niet al
les in orde is", is de taak, die de
vrouw in de eerste plaats heeft. Er
wordt in deze brief nog een punt aan
gevoerd tegen de activiteiten buitens
huis van de gehuwde vrouw, althans
tegen het lichamelijk zware werk: „de
vrouw", leest men, „verliest anders
haar vrouwelijkheid", een argument
dat enkele jaren geleden bepaald niet
openlijk zou zijn aangevoerd.
IN BRIEVEN van mannelijke schrij
vers wordt intussen over het algemeen
de inschakeling van de vrouw in het
arbeidsproces verdedigd Herhaalde
lijk wordt gewezen op de betekenis
van gemeenschappelijke interesse in
een gezin en de noodzakelijkheid van
intellectuele activiteiten van de vrouw.
Wanneer een ontwikkelde vrouw zich
slechts aan haar gezin zou kunnen
wijden, zou zij „na verloop van tijd
een minderwaardig mens worden",
schrijft een officier.
TENSLOTTE het probleem van een
meisje, dat zich beklaagt over de
„mannelijke onridderlijkheid": „als
vader van het werk thuiskomt, strekt
hij zich uit op de divan en neemt zijn
rust. Moeder, die er ook zeven uur
werken op heeft zitten, moet dan ko
ken, de tafel dekken en vader verzor
gen. Na die dubbele arbeid is zij erg
moe, terwijl vader uitgerust en wel
nog urenlang over allerlei onderwer
pen, ook over de gelijkstelling van
man en vrouw, kan discussiëren."
Het oude liedje over de tegenstelling
tussen theorie en praktijk, tussen
ideaal en werkelijkheid. Ook de Sovjet-
vrouw kan daar een couplet van zin
gen.
In de Duitse Bondsrepubliek zijn op
het ogenblik ongeveer 740.000 vrou
wen, die aan het hoofd van eigen be
drijven staan. Van dezen zijn echter
maar 700 vrouwen lid van de „Duit
se Vereniging van Vrouwelijke Onder-
mers" met Düsseldorf als zetel. Eer
ste voorzitster van deze vereniging is
mevrouw dr. Lily Joens, die vijf jaar
geleden, na de dood van haar man,
de leiding van een fabriek voor elec-
trische meetapparatuur op zich nam,
een onderneming met 800 werknemers.
In de statuten van de genoemde ver
eniging staat geschreven, dat de or
ganisatie van vrouwelijke ondernemers
zich tot taak stelt, de vrouwelijke on
dernemers in de verenigingen van het
bedrijfsleven en in het openbare leven
die invloed te verschaffen en te verze
keren, die met hun werkelijke procen
tuele deelneming overeenkomt. Opge
nomen worden in de vereniging kan
iedere vrouw, die in haar bedrijf meer
dan vijf personen in dienst heeft en
voor de onderneming de persoonlijke
verantwoordelijkheid draagt.
DOOR DE EMANCIPATIE zou dus
in feite de situatie voor de vrouw
slechter zijn geworden, omdat zij de
voordelen van de vroegere ongelijkheid
heeft moeten prijsgeven zonder er
werkelijk gelijkstelling voor in de
plaats te hebben gekregen.
DE VELE ingezonden stukken, die
op dit artikel volgden, zijn niet alleen
interessant, omdat zij tal van alle
daagse voorbeelden van de moeilijke
positie der Sovjet-vrouw leverden. Op
vallend is vooral, dat in die brieven
steeds weer de ook in het Westen
al ter discussie gestelde mening
werd verkondigd, dat de plaats van de
vrouw „in de schoot van het gezin" is.
Zo schreef een lerares van een peda
gogisch instituut: „in de huidige situa
tie verzet de vrouw in het bedrijf geen
volwaardig werk, terwijl zij evenmin
de kans heeft haar kinderen behoorlijk
op te voeden". De padagoge sprak
over een serie gevallen, waarin de
moeder een bekend specialiste is, ter
wijl de kinderen verwaarloosd worden.
In het ideale gezin verdient de man
zoveel geld, dat de vrouw zich uitslui
tend aan de opvoeding der kinderen
kan wijden, is haar standpunt.
IN EEN NIET ondertekend ingezon
den stuk uit een van de Baltische re
publieken krijgt de pedagoge bijval
voor haar standpunt. In deze brief
wordt het „terug naar het gezin" ech
ter vooral gebaseerd op de verwaar
loosde kinderschaar: „op straat zien
we onze jeugd: smakeloos gekleed,
zwaar opgemaakt en zich slecht ge
dragend. De opvoeding van de jonge
De 19-jarige Venetia Matania heeft
onthuld dat ze een slecht betaald
baantje op een Brits ministerie heeft
opgegeven voor een carrière als buik
danseres in nachtclubs. Ze vindt dat
de vooruitzichten in haar nieuwe
werkkring beter zijn.
De donkerharige half-Italiaanse (94-
61-89 voor de goede verstaander)
werkte bij het ministerie van Openba
re Werken en Gebouwen. Ze verveelde
zich van 9 tot 5 echter zo dat ze be
sloot als bijverdienste te gaan buik
dansen. Zes weken geleden is ze full-
pro'f geworden, nadat ze had gemerkt
met haar hobby meer te kunnen ver
dienen dan met haar werk.
De affaire is in de publiciteit geko
men nadat de bond van ambtenaren
in een rapport over de beloning van
lagere ambtenaren haar geval aan het
licht bracht. Ze wordt in het rapport
discreet aangeduid als Miss X, maar
Venetia, die nu in een nachtclub te
Newcastle danst, maakt er geen ge
heim van dat zij wordt bedoeld.
Als ambtenares kreeg ze negen
pond (90 gulden) per week, terwijl ze
het gevoel had dat het voor haar alle
dagen maandagochtend was. Als buik
danseres verdient ze met tweemaal
per avond optreden 40 pond (400 gul
den).
Het rapport van de ambtenarenbond
zegt dat van 400 ondervraagde ambte
naren in de laagste salarisgroep 205
er iets bijverdienden, De meest voor
komende beroepen waren, nachttelefo
niste, barkeeper, buffetjuffrouw en
parkeerwachter.
En daar bleef het enkele jaren, tot
dat door een Mexicaans intermezzo
het losse ideetje vaste vorm aannam.
In Amsterdam kwam Maryse in con
tact met een groepje Mexicanen, lei
ders van reisbureaus, die op uitnodi
ging van de VVV in de hoofdstad wa
ren en plannen hadden Nederland in
hun reisschema's op te nemen.
Maryse kreeg ook een taak toebe
deeld: zij zou vanuit Amsterdam ho
tels moeten reserveren, bussen bespre
ken en dergelijke. Toen de plannen
zouden worden uitgevoerd, bleek er
echter in Mexico te weinig animo voor
te bestaan.
Maryse evenwel had intussen zo de
smaak van het organiseren te pakken
gekregen, dat zij besloot zelf een or
ganisatie op te richten voor zakenlie
den. Zes maanden was Maryse bezig
met het verzamelen van alle mogelij
ke gegevens, allerlei adressen, en het
leggen van contacten. „Ik ben zelf
toeristje gaan spelen, want je moet
plaatsjes weten en ideeën hebben waar
anderen niet zo gauw op komen. Je
moet bij voorbeeld leuke eethuisjes
weten. Ik moest Nederland grondig
verkennen."
Op 21 juni 1965 begon de Holland
Hostesses Organisation officieel met
het aanbieden van zijn diensten rai-
son van 150 per periode (van 9 uur
's ochtends tot 5 uur 's middags of
's avonds van 6 tot 12 uur), bijkomen
de kosten niet meegerekend.
Maryses schepping was niet dadelijk
een algemeen geaccepteerde instelling.
„Men was nu niet bepaald afwijzend,
maar men nam een afwachtende hou
ding aan. Zo van: ga je gang maar en
het is erg interessant en we geloven
ook wel niet dat het een call girl-or-
ganisatie is". Maar soms kreeg de or
ganisatie een paar weken later al een
opdracht".
„Wie geven opdrachte?"
„De grote maatschappijen. Daar
moeten wij het van hebben."
„Ik wil toch wel", zegt Maryse,
„door de prijs zo hoog te houden gas
ten van een bepaald niveau krijgen.
Gewone mensen zullen niet zo gauw
150 gulden willen neertellen om gezel
schap te krijgen, dat hun de weg wijst
en allerlei probleempjes oplost. Maar
voor de mensen die werkelijk wat be
tekenen, die elk uur belangrijke beslis
singen moeten nemen en wie een uur
tijdwinst duizenden guldens kan sche
len, is deze organisatie ideaal."
De Holland Hostesses Organisation
is langzamerhand een algemeen aan
vaard (kortgeleden ook door de
K.L.M; die aanvankelijk het meest af
wijzend was) instituut geworden.
Maryse begon met twee gastvrou
wen, nu zijn het al zestien. Allemaal
op één na (Maryses assistente) op free
lance basis werkzaam tegen een hono
rarium van zestig gulden per periode.
De „hostesses" hebben gemiddeld
drie dagen in de week werk. De be
langstelling voor het werk is groot.
Ongevraagd stromen de sollicitaties
binnen, maar de selectie is streng.
Om te beginnen moet de sollicitante
minstens 25 jaar zijn. Zij moet vloeiend
Frans, Duits, en Engels kunnen spre
ken en schrijven en daarnaast ten
minste nog een taal beheersen. Zij
moet enkele jaren in het buitenland
zijn geweest en bij voorkeur in deze
branche hebben gewerkt, als stewar
dess bijvoorbeeld of als receptioniste.
Maryse zelf (26 jaar) heeft na de
M.M.S. onder meer twee jaar in Zwe
den gewerkt en gestudeerd en spreekt
behalve het vaste trio moderne talen
Arabisch. Spaans, Zweeds, wat Noors
en wat Deens.
Het werk van een „hostess" is vol
gens Maryse al even omvangrijk als
moeilijk te definiëren. „Alles wat met
het ontvangen van gasten te maken
heeft. Het is niet alleen afhalen, hotel
bespreken, naar het hotel brengen en
naar de firma brengen. Je moet ook
afspraken voor hem maken, hem des
gewenst gezelschap houden, 's avonds
bij het eten bijvoorbeeld. Of als hij
tussen het zaken doen een paar uur
vrij heeft, gaan we met hem golfen,
paardrijden of tennissen. Voordat hij
komt. inspecteren wij zijn hotelkamer.
Wij zorgen, dat er een boek of tijd
schrift in zijn landstaal ligt, dat er
wat sigaretten en sigaren zijn, en als
het een vrouw is, zorgen wij voor een
bloemetje."
MJU l( IC'tV hvt
