Ministerie van Sociale Zaken heeft nu afdeling gezondheidsbescherming In 1966 was bijna 2 percent van alle geboorten onwettig JMKERSV Na-oorlogse wegenbeleid heeft volkomen gefaald m KNIPSELKRANT Van nu af aan heet lijm Voorkomen van ziekten is beter dan genezen", zegt directeur Spaander Turk steekt vader van vriendin dood Overleden na schot in het hoofd bij jachtpartij Inbrekers actief in Maasstad Oordeel van de Stichting Weg: Weggebruikers brachten in 16 jaar 7 miljard meer op dan aan wegenaanleg werd uitgegeven N A U M A N N- LANDEN- O QUIZ f,1.15 DINSDAG 8 NOVEMBER 196 6 9 (Van onze correspondent) BILTHOVEN. Dr. J. Spaander, de 51-jarige algemeen directeur van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid, is met ingang van 1 november 1966 tevens benoemd tot directeur-generaal van de (nieuwe afdeling) ge zondheidsbescherming bij het ministerie van Sociale Zaken en Volksge zondheid. Wat is gezondheidsbescherming en waarom moet daar een af zonderlijk ambtelijk apparaat in het leven worden geroepen? „Voorkomen is nog altijd beter dan genezen", zegt dr. Spaander. En met verve doet hij uit de doeken met welke middelen dat doel moet worden nagestreefd. Overheidstaak over'n béste geiser gesproken...! Examens De mislukking van de formatie poging van drs. Schmelzer beheerst nu het nieuws. Zijn falen leidde tot kernachtige uitspraken. HET VRIJE VOLK schreef heel krachtig: NCRV Bostikl, de nieuwe Engelse superlijm in extra grote tube. Voor al uw karweitjes. Kerkelijk nieuws tf Er dient een voorziening te zijn voor alle gevaren, die de gezondheid van de mens bedreigen van het moment dat hij verwekt wordt tot aan zijn dood toe. Dat zijn de aanvallen, die bacteriën en vi russen doen, dat zijn de gevaren van de lucht-, bodem- en waterverontreiniging, de schadelijke stoffen, voedings- en genot middelen, en de gevaarlijke bijwerkingen van de geneesmiddelen. Het effect van de voorlichting moet zijn, dat het publiek zich beter dan voor heen bewust is van de gevaren van be paalde gewoontes. Een dergelijke waarschuwende voor lichting dient zich ook uit te strekken tot het wijzen op de gevolgen van bepaal de gedragingen voor derden. Het is een eis der maatschappelijke wellevendheid, dat men rekening houdt met andermans gezondheid en veiligheid en dat men die niet willens en wetens in gevaar brengt. De gemeenschap zal maatregelen moe ten nemen om nu en in de toekomst over voldoende veilig drinkwater, betrouwbaar, te beschikken en besmettelijke ziekten te voorkomen. Dat gaat Nederland allicht kapitalen kosten, zoals uit de gezond heidsnota 1966 blijkt. Een frappante illustratie van wat dr. Spaander ziet als zijn taak is zijn ant- ADVERTENTIE Geldigheidsduur van Nau- mann-waardecoupons verlengd tot en met 30 november 1966. woord op onze vraag wat zijn visie op het roken is. „We weten dat roken een gevaar voor de gezondheid oplevert", zegt hij, „maar verbieden doen we het na tuurlijk niet. We zeggen alleen maar hoe gevaarlijk het is, opdat iedere sigaretten roker kan zien welke risico's hij loopt". Dat waarschuwen moet duidelijk en met grote klem geschieden, bijvoorbeeld met televisie-spots, omdat het anders on voldoende effect heeft. Dr. Spaander zegt: „Als iemand ziek is gaat hij meestal wel naar de dokter om er iets aan te laten doen. Maar voor de gevaren die de gezonde mens bedreigen sluit men over het algemeen de ogen, deels ook uit onbekendheid". Naast de voorlichting is de research belangrijk. Een voorbeeld vormen de vei ligheidsriemen bij het autorijden. Op dit gebied heeft het T.N.O. veel speurwerk gedaan. „Weet u hoeveel verminkten er in in richtingen nog in het leven worden gehou den, die bij een auto-ongeluk een fataal defect aan het hoofd hebben opgelopen? Wanneer het meest kwetsbare deel van het lichaam, het hoofd, bij een ongeluk een schedelbasisfractuur oploopt, zijn de gevolgen zeer ernstig. De riemen zijn daar voor vaak een logische en afdoende oplos sing. Wie die dingen niet wenst te gebrui ken is in zekere zin dus zelf aansprake lijk voor dat gedeelte van de gevolgen van het ongeluk, dat voorkomen had kun nen worden, als hij ze wel had gebruikt. Maar is het dan redelijk, dat de ge meenschap voor dat deel moet betalen? Hiermee is dan meteen duidelijk ge maakt, waarom de gezondheidsbescher ming ook een typische taak is voor de gemeenschap, de overheid. Ten eerste is het in het belang van de gemeenschap dat zoveel mogelijk mensen gezond blij ven. Ten tweede dient het initiatief tot on derzoek en voorlichting door de overheid te worden genomen, wanneer het insti tuut onvoldoende gelegenheid en soms ook bereidheid heeft de zaken zelf onder ogen te zien. Dit laatste geldt in het bijzonder indien het gaat om de bescherming tegen scha delijke stoffen en besmettelijke ziekten, om het zuiver houden van drinkwater, voedsel en geneesmiddelen. Dit kan nie mand heden ten dage meer op zijn eigen houtje af. De grote zaken van de gezondheidsbe scherming zijn een overheidsaangelegen- heid geworden. „Vooral als het om de eigen gezondheid gaat, wil iedereen zich houden aan waarschuwingen en advie zen," zegt dr. Spaander. „Veel en veel moeilijker ligt het met het voorkomen van de schade van gezondheid aan derden. Een schip met explosieven loopt bij voor beeld op een havenhoofd, doordat de ka pitein bij gestaakte loodsdienst toch op eigen kracht probeert binnen te lopen. Een explosie, die belangrijke verwoestin gen aanricht, zal misschien het gevolg zijn. Daardoor ontstaan risico's, die niet meer in overeenstemming zijn met het gewonnen goed." Ook hier kan met redelijkheid heel veel bereikt worden, meent dr. Spaander, maar lukt dat niet, dan zal de overheid sancties moeten stellen om de bescher ming van de burgers, in dit geval de be scherming van de burgers tegen de ge volgen van explosieve transporten, af te dwingen. In Deventer is bij een vechtpartij de 48-jarige J. de ltoode doodgestoken door een 28-jarige Turk uit Izmis. De heer De Roode werd met een stiletto in het hart getroffen en was vrijwel onmiddellijk dood. De Turk onderhield ruim een jaar re laties met de 21-jarige dochter van het slachtoffer. Toen hij na enige weken we gens familieomstandigheden in Turkije te zijn geweest, in Deventer terugkwam, bleek het meisje omgang te hebben met een Italiaan. Zij verbrak de relatie met de Turk en vroeg hem haar fiets terug, die hij van haar te leen had. De Turk kwam naderhand naar haar huis en er ontstond een hooglopende ru zie, waarmee ook de vader en een broer van het meisje zich bemoeiden. De Turk trok plotseling een stiletto, waarmee hij de vader in het hart, het meisje in de buik en de broer in de schouder stak. De da der nam de vlucht, maar werd enkele uren later gearresteerd. Hij legde een be kentenis af. In het eerste halfjaar van 1966 werden In Nederland 2389 onwettige geboorten geregistreerd, 1.94 percent van het to taal aantal geboorten in die periode. Dit betekent een stijging ten opzichte van 1965, toen in het gehele jaar 4511 onge huwde vrouwen een kind kregen en het onwettigheidspercentage 1.84 was. Het percentage onwettige geboorten bereikte een recordhoogte in 1945: 3.55. In 1950 was het gedaald tot 1.49 en in 1955 tot 1.21, maar sindsdien bleef het geleidelijk stijgen: 1.35 in 1960, 1 60 in 1963 en 1.74 in 1964. Deze cijfers staan in het jaarverslag over 1965 van de „Nederlandse Federatie van Instellingen voor de Ongehuwde Moe der en haar Kind" (FIOM). Vergeleken bij 1938 is het totaal aantal geboorten in 1965 gestegen met 36 percent, het aantal onwettige geboorten met 76 percent en het percentage onwettige ge boorten op het totale geboortecijfer met 31 percent. Opvallend is de relatief zeer sterke •tijging van het aantal jonge ongehuwde moeders. Terwijl het aantal ongehuwde meisjes van 13 tot en met 16 jaar tussen 1950 en 1965 met 38 percent steeg, nam het aantal onwettige geboorten in deze categorie toe met 176 percent. Voor meisjes van 13 tot en met 19 jaar zijn deze percentages respectievelijk 43 en 124. Het aandeel van de ongehuwde meis jes tot en met 20 jaar in het totaal van de onwettige geboorten is gestegen van 30 percent in 1950 tot 37 percent in 1960 en 41 percent in 1965. Van het totaal aantal eerstgeborenen (86.597) was vorig jaar 3.79 percent (3282) onwettig. De FIOM heeft ook een indeling ge maakt naar de kerkelijke gezindte van de moeders. Daaruit blijkt, dat vorig jaar van de ongehuwde moeders 41.6 percent katholiek was (1955: 41 percent), 23.9 (21) percent Nederlands Hervormd, 4.6 (5) gereformeerd, 4.1 (3) „anders" pro testant en 25.9 (22) percent buitenkerke lijk. De buitenechtelijke geboorten concen treren zich in de grote steden. Van het totale aantal onwettig geboren kinderen werd vorig jaar 53 percent geregistreerd in de steden met meer dan 100.000 inwo ners, waar 31.3 percent van de bevolking woont. In deze steden kwam 26.1 percent van alle dat jaar in Nederland geboren kinderen ter wereld. In een ziekenhuis in Tilburg is de 52- jarige heer A. Th. Hoogerveen, directeur van een tricotagefabriek in Hilvarenbeek, overleden. Hij was zaterdagmiddag tijdens een jachtpartij in de gemeente Esbeek door een schot hagel in het hoofd ge troffen. Hij werd onmiddellijk naar een ziekenhuis in Tilburg overgebracht, waar een spoedoperatie plaatshad. Acht jagers bevonden zich op het mo ment van het fatale schot in het open veld. Twee van hen stonden zeer dicht bij de heer Hoogerveen. Onmiddellijk heeft men getracht uit te maken uit wiens geweer het fatale schot afkomstig was, maar in de ontstane verwarring bleek dat niet meer na te gaan. De rijksrecherche heeft de zaak in onderzoek. Het staat vast dat geen opzet in het •pel is geweest. ADVERTENTIE Libelon-kousen ge maakt van 't super-elas tische Libelon-garen. Fantastisch lang, rim pelloos bij enkel en knie. Zachtglanzend als zuivere natuurzijde. En.Libelon-kousen zijn praktisch haakvrij, indien ze mooi strak- sluitend en hoog zijn opgetrokken. Met dubbele ladderstop In boord èn teen. ADVERTENTIE Veelzijdig in z'n toepassingen, S~ vlot in zijn dienstbetoon. Junkers gasgeisers zorgen voor (regelbaar) warm v/ater in keuken, werkplaats, bij-keuken ...en metéénVerwacht u anders van Junkers (al 86 jaar gespe cialiseerd in keukengeisers, badgeisers, cv-geisers, geisers, geisers, geisers, geisers...)? ROTTERDAMIn de omgeving van de Kruiskade in Rotterdam zijn in één nacht liefst zeventien inbraken en pogingen daar toe gepleegd. De recherche vermoedt met kwajongenswerk te doen te hebben. Slechts drie inbraken leverden geld op, in totaal 6750. Vrijwel alle inbraken zijn op dezelfde manier gepleegd, namelijk met een koe voet of breekijzer. Bij andere werd een trottoir-tegel gebruikt. Eindhoven. Propaedeutisch examen werktuigbouwkunde: K. F. Kool (Aerden- hout). Amsterdam (Gem. Un.). Doctoraal socio logie: mevr. M. M. Wichers-Kooy (Oud- Loosdrecht). Amsterdam (V.U.). J. G. Cook uit Am sterdam is gepromoveerd tot doctor in de wiskunde en natuurwetenschappen op een proefschrift getiteld „On generationrecom- bation noise in galliun arsenide". Promotor was prof; dr. J. Blok. M. P. Hoogland uit Amstelveen is gepromoveerd tot doctor in godsgeleerdheid op een proefschrift ge titeld „Calvin's perspective on the exalta tion of Christ". Promotor was prof. dr. G. C. Berkouwer. Rotterdam. Doctoraal economische we tenschappen: A. Weber (Haarlem), J. Klooster (Barendrecht), L. Hoogeweij (Pa- pendrecht). GRONINGEN. Doet. Nederlands P. G. Stigter, (Eelde). Bevorderd tot arts mej. B. Nygaard (Noorwegen), A. J. van der Meulen (Epe), J. Terpstra (Leeuwarden). Bevorderd tot tandarts: R. A. M. Gö Kemeijer (Kerkrade), I. E. Th. M. Mool- huijsen (Sittard), P. J. Theuns (Zuid- wolde (Gr.). Utrecht. De heer A. L. Söteman uit Utrecht is gepromoveerd tot doctor in de letteren op het proefschrift „De struktuur van „Max Havelaar" (bijdrage tot het onderzoek naar de interpretatie en evalu atie van de roman). Utrecht. Doctoraal theologie: mej. H. D. van de Hell (Lent). Doctoraal culturele an- hropologie: J. Sneep (De Meern). Docto raal geschiedenis: E. van Laar (Arnhem). Doctoraal sociologie: mej. E. J. M. Bunnik (Utrecht). Doctoraal geneeskunde: N. G. M. Koelink (Utrecht), M A. V. M. Kroeks (Maastricht), K. van Leeuwen (Utrecht), E. Ligthart (Driebergen), Ch. F. van der Lugt (Utrecht), M. P. Overdiep (Utrecht), D. M. S. Sjamoedin (Utrecht), mej. A. A. Trap penburg (Giessenburg). Arts: mevr. D. A. de KlerkBanga (Utrecht), H. H. de Klerk (Utrecht), J. P. Kruisbrink (Gent). Tand arts: D. B. Chardon (Utrecht), W. F. Sa muels (Culemborg), A. H. Visser (Leiden), mej. N. T. Chin-a-Pauw (Utrecht). „Hij is in zijn eigen rookgordijn gestikt. Het land, de democratie, betaalt de reke ning". DE TELEGRAAF zegt dat de Neder landse politiek op een dieptepunt is aan geland. „Nadat de integere politici dr. W. Drees en dr. J. E. de Quay lange tijd het poli tieke beeld beheerst hebben, opgevolgd door de eveneens integere V. Marijnen, is de afgang begonnen". Juist, met Cals. Want: „Intussen hielden mr. J. Cals en dr. A. Vondeling, die hun verlies niet konden verwerken, zich onledig met de publika- tie van particuliere brieven en persoon lijke aanvallen op politieke tegenstanders, variërende van „labbekak" tot „landver rader". Veldkamp Maar het blad is ook boos op dr. Veld kamp, die premier wilde worden. „Dr. Veldkamp zal nu wel weer blijven paraderen als voorstander van de samen werking met de, P.v.d.A., terwijl hij be reid was deze samenwerking te verbreken als hij minister-president had kunnen worden". Het ALGEMEEN DAGBLAD schrijft over dr. Veldkamp: „Aan het einde van drs. Schmelzers rit stelde hij zich plots als onneembare horde op. Misschien wordt later nog eens uit de doeken gedaan of hij dat in dit stadium eigenlijk nog wel kon doen. Onze indruk is dat hij dat fatsoenshalve nauwelijks meer kon". In DE VOLKSKRANT wordt gezegd dat de K.V.P. zich niet had willen vast leggen op samenwerking met de V.V.D. in de komende verkiezingen. „Zijn we er in dit geval blij mee, dat de K.V.P. niet bereid was om voor samen werking met de liberalen te kiezen, in het algemeen blijft het een zwakke plek in onze democratie, dat de kiezers op die manier nooit kunnen weten om welke regeringscombinatie het gaat". Het blad constateert dat deze crisis ook een crisis binnen de K.V.P. is. „Ook die crisis moet worden opgelost, wil de grootste partij van het land weer een duidelijke rol kunnen spelen". Verward Een fraaie zin uit DE TIJD: „Het niet verschijnen van de krant op Allerheiligen heeft de lezer beschermd tegen de verwarde berichtgeving waar veel kranten gisteren door het verrassen de optreden van de Anti-Revolutionairen aan ten prooi moesten vallen". De VOLKSKRANT zegt hierover: „Was De Tijd dus wel verschenen op Allerheiligen, dan zou het blad verwar de berichten hebben gegeven. Er is maar één remedie: Steeds minder verschijnen" HET PAROOL meent: „Politieke partijen die een kabinet ten val brengen moeten overeenkomstig de regels van het parlementaire spel samen voor een andere oplossing zorgdragen. Verkiezingsoverwegingen ontslaan die partijen niet van hun plicht ten opzichte van het landsbelang". Geknutsel Al voor drs. Schmelzer zijn falen toegaf had hij veel stormen moeten verduren. De NRC schreef: „Als de heer Schmelzer spijt zou heb ben gekregen van zijn nachtelijke activi teiten van 14 oktober, moet hij niet me nen dat hij iets goed kan maken met het geforceerd geknutsel waarmee hij zich nu bezighoudt". Grootkruis na En de FRIESE KOERIER wond er geen doekjes om: „Het mag de brokkenmaker als een verdienste worden aangerekend dat hij zo flink zijn best doet om een dierbare Nederlandse traditie in stand te houden. Drs. Norbert moet daar te zijner tijd een lintje voor toegekend krijgen. Nog beter ware het om hem het grootkruis na te geven". De heer David K Genoeg over Schmelzer. Dit schreef de heer A. Valkenburg uit Pijnacker de re dactie van HERVORMD NEDERLAND onder meer over Koekoek: „Onze leider, mijnheer Koekoek, wordt in het bijzonder veracht, beschimpt en bespotWerd koning David ook niet van het veld geroepen om leiding te gaan geven aan een volk, dat door een wanbe leid in ellende was gekomen Mac Car thy In het blad REVEILLE van de protes tants-geestelijke verzorging van Land en Luchtmacht schreef ds. J. Wiersma: „Op een onzindelijke wijze is er een klopjacht geopend op leden van de Boerenpartij en wordt de indruk gewekt dat deze partij de politieke wijkplaats is geworden voor diegenen die geen zuiver oorlogsverleden bezitten". Ds. Wiersma vraagt: „Waar zaten deze mensen twee en drie jaar geleden?" En hij geeft zelf het antwoord a la Adams en Koekoek: „In de bestaande en gerespecteerde po litieke partijen. In de P.v.d.A., de C.H.V., de A.R., de V.V.D. en de K.V.P. Was er toen geen vuiltje aan de lucht? Met de verkiezingen van 24 mei 1967 in het zicht hoop ik dat Nederland gevrijwaard blijft voor een hypocriet Mac Carthyanisme". Naar aanleiding van het ontslag van Dick Houwaart zegt VRIJ NEDERLAND over de NCRV „Als deze omroepvereniging consequent is, dan verandert zij haar naam in Neder- landsch Christélijk-Historische Radio Vereniging". Luxe hap In DE TELEGRAAF vonden we een reportage over de „luxe hap aan de Elbe", de Nederlandse militairen in de NAVO verdedigingsgordel. Eén van hen „Je weet waarom je hier bent. Als er een invasie komt moeten wij er tegenin, dat kost tachtig percent van ons de kop, maar in de tussentijd hebben de Ameri kanen achter ons de gelegenheid gehad, de atoomkoppen op te schroeven. Dat is natuurlijk een vervelende gedachte, maar je denkt er niet al te veel aan. Je leeft hier prettig, veel prettiger dan in Neder land". „Er worden wel steeds wegen aan gelegd, maar door de achterstand in de wegenbouw wordt niet alleen de verkeersonveiligheid vergroot maar ook de economische groei be lemmerd", zegt de Stichting Weg. ADVERTENTIE Bost ik 1 De Stichting Weg heeft een memoran dum over de „Miljoenennota en het weg verkeer" uitgegeven, waarin zij onder meer zegt dat er sprake is van een groeiende achterstand in de verkeers- voorzieningen. Uit de achtereenvolgende begrotingen van Verkeer en Waterstaat blijkt, dat voortdurend de plannen niet binnen de gestelde termijn konden wor den gerealiseerd. Blijkens de begroting 1967 van het Rijkswegenfonds worden ook nu weer enkele uiterst urgente we genbouwwerken getemporiseerd of uitge steld. In de steden is de verkeerssituatie al geruime tijd zorgwekkend, aldus de stich ting. Het is volgens de stichting noodza kelijk, dat er gewerkt zal worden aan prognoses op lange termijn, waarbij jaarlijks de komende acht jaar (de ge middelde tijdsduur tussen het opstellen van plannen en het in gebruik nemen van nieuwe weggedeelten) onder de loep wor den genomen. De stichting zegt dat ge durende de naoorlogse periode door de on derschatting van het belang van goede verkeerswegen in onvoldoende mate geld uitgetrokken is om de wegens de snelle toeneming van het verkeer nodige wer ken uit te voeren. Anderzijds werden in deze periode de fiscale lasten op het wegverkeer regelmatig verzwaard. In de periode 1950-1966 hebben de weggebrui kers bijna zeven miljard gulden meer op gebracht dan door de centrale overheid rechtstreeks aan de wegenaanleg werd uitgegeven, een bedrag, waaruit de gehe le uitvoering van het rijkswegenplan had kunnen worden betaald, aldus de Stich ting Weg. Over de aangekondigde nieuwe belas tingplannen van het cabinet-Cals zegt de stichting, dat bij aanvaarding van het nieuwe wetsvoorstel de aanvankelijke ver houding tussen de rijksbijdrage aan het Rijkswegenfonds en de extra financiële offers van de weggebruikers een ver houding welke aanvankelijk was gesteld op 70 30 drastisch wordt gewijzigd. Een dergelijk voorstel is naar het oordeel van de stichting alleen discutabel wan neer gelijktijdig ook de jaarlijkse bijdra ge uit de staatskas aan het Rijks wegen fonds wordt verhoogd. De stichting spreekt tenslotte over het falen van het naoorlogse wegenbouwbe- leid, dat volgens haar een gevolg is van onderwaardering van het wegverkeer als een sociaal-economische factor van de eerste orde. Het gevolg is geweest, dat de achtereenvolgende regeringen onvoldoen de voorrang hebben gegeven aan het op lossen van het verkeersvraagstuk. Een duidelijke maatschappelijke evolutie, ge baseerd op een uitgesproken voorkeur voor een eigen vervoermiddel, moet meer aan dacht krijgen. Ruim 50 percent van de particuliere-autobezitters heeft een jaar inkomen van nog geen 10.000 gulden per jaar, aldus de stichting, waarin zijn ver tegenwoordigd: ANWB, Bovag, RAI. Shell, Esso en Caltex, de Nederlandse Vereni ging van Wegenbouwers en de Nederland- sche Maatschappij voor Nijverheid en Handel. Chr. Geref. Kerken Beroepen te Alphen a. d. Rijn: M. Baan te Zeist. Aangenomen naar Westzaan D. v. Wil- sum te Dedemsvaart. Chr. Geref. Kerken Bedankt voor Deventer P. N. Ribbers te Enschede-West.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1966 | | pagina 9