Directeur hield er „speeV'vliegtuig op na
Vascomij sloot op het laatst
leningen af tegen 11.5 pet
Joosten verkwanselde met fiat
van Heerlen gemeenschapsgeld
KERKELIJK NIEUWS
Het nieuwe
Premiespaarplan:
Grijp de kans!
fSI RAIFFEISENBANK
„Tegen pil zijn geen medische
of religieuze bezwaren"
KOFFIE
VHflE
Fa. B. ENGELENBERG
Scholieren naar
huwelijk van
Margriet
Prof. dr. De F roe in Wagetiingen:
A bortusreizen
waarom
Koffie Hag?
DONDERDAG 10 NOVEMBER 196c
13
(Van onze speciale verslaggever)
Gebroken man
OFFICIëLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
AUTOLAKKEN
Student
Bijna gelyncht
Fouten
Wijze heren
Ex-minister Van Rooy
Doe mee aan het Premiespaarplan. Spaar in spaar-
bewijzen. Verdien een premie van 20%. Dat be
tekent f 50,- per jaar extra (Echtparen f 100,-).
Bovendien rente - op - rente. Inlichtingen bij de
spaarbank en alle bankzaken
KOFFIE
Twee burgemeesters
naar andere gemeente
EXAMENS
i
HEERLEN. Op 24 september
van dit jaar gingen de vlaggen uit in
Heerlen. Eén van de fraaiste winkel
centra die in Nederland zijn ge
bouwd werd feestelijk in gebruik ge
nomen. Het idee was van Egidius
Joosten, Limburgs „grote man" wiens
geniale invallen velen enthousiast
hebben gemaakt. Hij bouwde in de
mijnstad, die hij reeds met enige dui
zenden goedkope woningen en een
Stadsschouwburg had verrijkt, een
grote ondergrondse parkeergarage,
met daarop twintig moderne winkel
panden. Op 24 september zijn voor
de heer Joosten en zijn VASCO-
maatschappij de laatste maal de vlag
gen uitgegaan. Het winkelcentrum
zou worden geopend door Toon Her
mans, die echter, toen een warenhuis
dit vroegtijdig bekendmaakte, liet
weten dat hjj niet kwam. Hij zal er
achteraf geen spfjt van hebben; liij
zou immers ongetwijfeld tot de kredi-
teuren van Vasco zijn gaan behoren.
In tegenstelling tot het septemberfeest
spreekt men in Heerlen nu van de fiasco
maatschappij. De luxe-flats die op het
winkelcentrum zijn gebouwd, zijn nog
niet klaar. De twee miljoen gulden om
de woningen af te werken zijn er niet. El
ders in Heerlen zijn 440 woningen in aan
bouw, maar niemand weet of ze ooit wor
den afgebouwd. Joosten's nevenbedrijf
Vasco Bau in Aken, heeft op vijf plaatsen
in Duitsland 470 woningen in aanbouw, in
de steek moeten laten.
Vasco Bau in Aken heeft zijn 250 Lim
burgse pendel-arbeiders moeten ontslaan.
De schuldenlast is gestegen tot 20 miljoen
gulden en geld om het loon van de laatste
dagen uit te betalen is er niet. De Vasco
Mij in Heerlen is begonnen met alle 220
bouwvakkers op straat te zetten. Gisteren
zijn daar 60 van de 90 administratieve
medewerkers aan toegevoegd. De schul
den zijn niet te overzien, de directe schuld
is de 16 miljoen gulden reeds gepasseerd.
Toeleveringsbedrijven en onderaannemers
worden in het kielzog van het Vasco-
debacle meegesleept: in Duitsland zijn 20
en in Nederland 15 bedrijven in gevaar,
waardoor wordt verwacht dat nogmaals
500 werknemers de dupe worden van Vas-
co's wanbeleid.
Egidius Marie „Gied" voor de Lim
burgers Joosten (50) het afgezette
hoofd van het Vasco-miljoenenrijk, heeft
zich opgesloten in zijn kapitale villa aan
de Beatrixstraat te Geleen. De afgelopen
jaren was hij een charmant gastheer die
hier tallozen heeft onthaald in zijn wel
voorziene huisbar. De gasten die zich nu
aandienen zijn meest journalisten en zij
worden niet ontvangen.
Gied Joosten is niet meer instaat om
iemand te ontvangen. Hij is een gebroken
man. Het laatste jaar heeft hij op een
vulkaan geleefd, die hij overigens zelf in
werking heeft gesteld. Te laat heeft hij
ingezien dat hij zijn ideeën en zijn en
thousiasme in de leiding van het bedrijf,
niet in evenwicht heeft laten brengen
door nuchtere adviseurs. Met leningen,
steeds meer leningen tegen steeds hogere
renten, is het bestaan van Vasco gerekt.
Tenslotte heeft hij al zijn persoonlijke be
zittingen, tot en met zijn villa en zijn des
tijds voor drie ton gekochte privé-hef-
schroefvliegtuig, als garanties voor de le
ningen ingebracht.
ADVERTENTIE
Doelstraat 59 Haarlem Tel. 15252
Het rijk van Joosten is ineengestort.
Gied Joosten heeft aan zijn idealen alles
opgeofferd: het geld van tal van particu
lieren, het gemeenschapsgeld waarmee
Heerlen garant stond, zijn honderden
werknemers, het lot van de toeleverings
bedrijven en onderaannemers met hun
personeel, maar ook zichzelf, zijn gezin
van vijf kinderen, zijn vader en zijn drie
broers. Gied Joosten is even arm als zijn
eigen arbeiders. Hij heeft zichzelf en zijn
familie tot de bedelstaf gebracht.
De ex-directeur van Vasco studeerde in
het begin van de oorlog aan de Tech
nische Hogeschool te Delft voor civiel-
ingenieur. Hij weigerde echter de door de
Duitse bezetter geëiste loyaliteitsverkla
ring te tekenen, keerde terug naar Lim
burg en werd daar één der leiders van
het verzet. Na de oorlog stapte hij in het
kleine aannemingsbedrijfje van zijn va
der. Hij werd hier de stuwende kracht.
Zijn idee om in de woningwetbouw een
nieuw systeem van beton en aluminium
toe te passen, trok grote aandacht.
Meer aandacht kreeg echter de rol die
Gied Joosten speelde bij de geboorte van
het betaalde voetbal in Nederland. In 1953
richtte hij de Nederlandse beroepsvoet
balbond op. Een jaar later had Joosten
zijn doel bereikt: zijn bond fuseerde met
de KNVB, en het betaald voetbal kon zich
verder vrij ontwikkelen.
Joosten bleef actief in de sportwereld.
Hij richtte de NV Panta Rei op, een
maatschappij die zich bezighoudt met
aanleg, verhuur en verkoop van sport
complexen en het bevorderen van de
sport in het algemeen. Deze NV exploi
teert o.a. de door Joosten in het leven
geroepen voetbalclub Fortuna '54, de eer
ste club in Nederland die een pensioen
regeling trof voor beroepsvoetballers.
Een idealist, een genie, een creatieve
persoonlijkheid, dat is Joosten voor vele
Limburgers. Hij was zijn tijd verre voor
uit (vakantiereizen met personeel naar
Oostenrijk en de Rivièra) en wilde baan
brekend werk verrichten op het terrein
van de sociale woningbouw (Vasco-wo-
ningen werden tegen lagere huren aange
boden dan soortgelijke typen). Soms
struikelde hij in zijn enthousiasme. Zo is
het sportblad „Run" dat hij financierde
en leidde, nooit van de grond gekomen.
Het staakte de verschijning met een
groot tekort.
Jarenlang was Egidius Joosten een ge
vierd man en voor zijn werknemers „een
fijn mens". Maar vorige week toen hij
geen geld had om zijn personeel van
Vasco Bau te betalen, werd hij op het
kantoor te Aken bijna gesmoord door
twee arbeiders die hem bij de stropdas
grepen. En maandagmiddag toen hij zich
even liet zien op het Vascokantoor te
Heerlen, greep een tiental wanhopige
personeelsleden hem naar de keel. Vak
bondsleider Nijhuis en tijdelijk directeur
Frantzen wisten te voorkomen dat hij
werd gelyncht.
De rol van Gied Joosten is uitgespeeld.
Hij heeft zich opgesloten in zijn huis waar
hij zijn verdriet verborgen houdt voor de
buitenwereld. De kritiek op het beleid
van Joosten is overigens niet nieuw. Zijn
naaste omgeving erkende weliswaar zijn
vele goede eigenschappen, maar verweet
hem.vaak dat hij zich niet door deskun
dige medewerkers wilde laten adviseren
en dat hij steeds de fout maakte de ver
keerde mensen om zich heen te verzame
len.
De belangrijke posten in het Vasco-
concern werden ingenomen door de va
der en de drie broers van directeur Joos
ten. Toen zijn oudste dochter trouwde
met Rob Rottier zoon van de president
directeur van de Staatsmijnen werd
ook deze in het bedrijf opgenomen. Aan
vankelijk werd het evenwicht in de lei
ding verkregen door de aanwezigheid van
compagnon-aannemer Reumkens, die de
commerciële belangen waarnam, terwijl
Joosten de technische leiding had. Toen
de heer Reumkens zich wegens een hart
kwaal steeds minder met de leiding kon
bemoeien, deed Joosten het alleen. Hij
besefte niet dat hij dynamischer was dan
de wereld om zich heen. Om zijn doel te
bereiken nam hij risico's, waarover men
zich achteraf kan verbazen. Terwijl de da-
Geref. Kerken (vrijgem.)
Beroepen te Rotterdam-Delfshaven
(voor de geestelijke verzorging van va
renden) J. Blokland te Rotterdam-Feije-
noord c.a.
Aangenomen naar Wezep (2de pred.pl.)
L. W. G. Blokhuis te Zuidhorn naar Rot
terdam-Delfshaven (voor de geestelijke
verzorging van varenden) J. Blokland te
Rotterdam-Feijenoord.
Vrije Evang. Gemeenten
Bedankt voor Groningen Q. v. d. Vrie te
Wormerveer.
Beroepen te Hilversum R. te Velde te
Schildwolde.
Aangenomen naar Krommenie J. H.
Veefkind te Buitenpost.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Elburg (2e pred. pl.) C.
Jongeboer te Apeldoorn; - te Wierden
(3e pred. pl.) J. Zwijnenburg te Oude
water; - te Reeuwijk J. Bos te Lunteren; -
te Hoevelaken-Stoutenburg B. Haverkamp
te Blauwkapel-Groenekan.
Bedankt voor Veendam (vac. P. H. Kap-
teijn) (toez.) D. J. Miedema te Dokkum.
Geref. Kerken
Beroepen te Treebeek J. Baaijens te
Leimuiden; - te Nieuweroord G. Sinia te
Ee.
Aangenomen naar Leiden (vac. J. H. de
Boer) Dr. W. v. d. Zwaan, woonachtig te
Eindhoven; - naar Lochem N'. Schelhaas
te Oostwold, die bedankte voor Elburg en
voor Geldermalsen.
Bedankt voor 's Gravenhage-Oost (vac.
D. J. de Roos) G. Goeman te Utrecht-
Oost.
Aangenomen naar Wieringen H. Procee,
kand. te Lemmer, die bedankte voor 2e
Exloêrmond, Giessenburg en voor Ho-
gersmilde.
Aangenomen naar Opende (Gr.) A. A.
Oosterbrink te Varsseveld naar Vianen
E. Groenenberg te Oppenhuizen.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Amsterdam-West H. Bies-
ma te Stadskanaal.
Bedankt voör Nieuw-Vennep D. H.
Biesma te Lisse.
Geref. Gemeenten
Bedankt voor Vlissingen M. G. Mouw
te Middelharnis; - voor Slikkerveer L.
Huisman te Vlaardingen.
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen naar Goes (tevens tot bij
stand in het pastoraat te Vlissingen) (toez.)
J. C. v. d. Berg te Haaksbergen.
Bedankt voor Hedel C. Treure te Has
selt voor Poortvliet G. Veldjesgraaf te
Nederhemert voor Wijk bij Heusden C.
Vos te Gouda voor Emmeloord D. J.
Miedema te Dokkum
ling van het aantal orders en de krapte
op de kapitaalmarkt iedere ondernemer
tot waakzaamheid en voorzichtigheid zou
manen, ging Gied Joosten onverdroten
voort met de realisering van zijn drieste
plannen. Dat is zijn einde geworden.
In zijn idealisme maakte Joosten vele
fouten. Zijn in Aken gevestigde Vasco
Bau, die grote projecten in opdracht van
particulieren en overheden uitvoerde, was
in wezen een gezond bedrijf dat goede
winsten afwierp. De Vasco Mij in Heerlen
echter bouwde niet alleen, maar exploi
teerde de woningen ook. En omdat Joos
ten zich verbond om lage huren te vra
gen op grond waarvan hij toestem
ming kreeg zijn woningen te bouwen
gingen de winsten van het bouwbedrijf
voor een groot deel teloor in de exploi
tatie van de woningen. Van de 2100 huizen
die Vasco in Heerlen bouwde, zijn de
meeste in eigen beheer gebleven.
Er moest geld komen om de gaten te
stoppen. Aanvankelijk gebeurde dat via
langlopende leningen. Later via kortlopen
de leningen waarbij er banken zijn ge
weest die de noodsituatie waarin Vasco
verkeerde hebben uitgebuit. Eén van de
laatste leningen bijvoorbeeld werd belast
met een rente van 11% pet.
Niet alleen de winsten van de Duitse
Vasco Bau vloeiden naar het Nederland
se bedrijf af, tenslotte werden ook ge
deelten van het werkkapitaal naar Heer
len overgemaakt. Moeilijkheden in Aken
bleven dan ook niet uit. Zo konden ten
slotte de sociale premies voor de werk
nemers niet meer worden betaald en
bleken de chèques waarmee het personeel
werd uitbetaald ongedekt. Liquiditeits
moeilijkheden betekenden uiteindelijk ook
het einde van de Vasco Mij in Heerlen.
Ex-directeur
Joosten.
In het Vasco-kantoor aan het Loon .te
Heerlen zitten thans twee tijdelijk direc
teuren. Zij hebben de afgelopen week per
dag gemiddeld 18 uren gewerkt om te red
den wat er te redden valt. Zij werken
onder een zo hoge druk dat men zich
nauwelijks kan voorstellen hoe zij die
overige zes uren rustig kunnen slapen.
Zij zijn alleszins bekwame mannen om
de mogelijkheden die Vasco wellicht nog
heeft te onderzoeken en te onderkennen.
Ir. A. L. G. Hoefnagels, directeur van
Openbare Werken te Heerlen, is vroeger
als bedrijfsingenieur aan een grote
bouwmaatschappij verbonden geweest en
heeft de technische kant onder de loep
genomen. De heer J. W. H. Frantzen,
adjunct-directeur van de woningvereni
ging „Ons Limburg" te Sittard, is een
deskundige op het gebied van de woning
exploitatie.
Een man die de afgelopen dagen ook
enige malen in het nieuws is geweest,
is Heerlens burgemeester drs. F. Gijzels.
Hij was een der eersten die werden ge
confronteerd met de problemen bij Vas
co. Drs. Gijzels, die destijds staatssecre
taris van economische zaken was, werd
drie jaar geleden tot burgemeester van
Heerlen benoemd, waarbij hij zelf wel
licht had gehoopt het wat rustiger aan te
kunnen doen. Hij wist toen niet dat hij
een erfenis van zijn voorganger (dr. van
Rooy, de huidige gouverneur van Lim
burg) overnam, die hem vele slapeloze
nachten zou bezorgen.
Burgemeester Gijzels en zijn gemeen
tebestuur zitten met de enorme last van
31 miljoen gulden aan garanties, die in
de loop der jaren Vasco zijn verstrekt. Zij
zitten ook met de problemen die zich zul
len voordoen op de arbeidsmarkt. Oost-
Limburg is bij de herstructuering van
Zuid-Limburg toch al niet erg goed be
deeld. Er zijn geen industrieën waar de
werkzoekenden snel kunnen worden on
dergebracht.
De burgemeester wijst alle mede-aan
sprakelijkheid van de gemeente voor het
wanbeleid bij Vasco van de hand. En niet
geheel ten onrechte, want wie de beschul
digende vinger richt op de gemeente
moet dat ook doen op gedeputeerde sta
ten van Limburg, die alle raadsbeslui
ten betreffende de garanties aan Vasco
hebben goedgekeurd.
500 ontslagen, straks misschien 1000.
Het zijn even zovele drama's in de be
trokken gezinnen. Maar Heerlen is een
stad met 80.000 inwoners en heeft geluk
kig méér benen om op te staan. Het Vas-
co-fiasco is daarom geen ranp voor stad
en streek. Wel voor de bouwvakkers, van
wie een groot deel naar andere, min-
der-betaalde beroepen zal moeten uitzien.
DEN HAAG Bij het huwelijk van
prinses Margriet en mr. P. van Vollenho
ven op 10 januari zullen in de Grote of
Sint Jacobskerk in Den Haag 22 plaatsen
zijn gereserveerd voor scholieren, ouder
dan tien jaar, die op die dag jarig zijn,
een jongen en een meisje uit elke pro
vincie, die zoveel mogelijk elk een van de
schooltypen in ons land vertegenwoordi
gen.
De minister van Onderwijs en Weten
schappen, mr. I. A. Diepenhorst, heeft
een verzoek hiertoe ingediend. De leden
van de delegatie schooljeugd zullen met
hun begeleider "des avonds tevoren naar
Den Haag komen. De begeleiders kun
nen- de huwelijksplechtigheid in de kerk
niet bijwonen.
De scholieren, die door loting worden
aangewezen, zullen voor 16 december hun
uitverkiezing kunnen vernemen van het
hoofd van hun onderwijsinstelling. Zij
komen allen op negen januari in Den
Haag, waar zij de gasten zullen zijn van
het ministerie van Onderwijs en Weten
schappen. Na in Den Haag of omgeving
te hebben overnacht gaan de jongens en
meisjes op hun verjaardag per bus naar
de Grote Kerk.
ADVERTENTIE
V -X.S.V-.
>A
(Van onze correspondent)
WAGENINGEN. „Tegen de pil zijn
geen medische, wetenschappelijke of re
ligieuze bezwaren." Dit heeft prof. dr.
A. de Froe, hoogleraar in de antliropo-
biologie en menselijke erfelijkheidsleer
aan -de gemeentelijke universiteit te
Amsterdam gezegd tijdens het congres
van de lustrum-vierende studentenvereni
ging „Societas Studiosorum Reformato-
rum" te Wageningen.
Een studente vroeg in dit verband naar
Reisbureaus in de Scandinavische
landen, de Verenigde Staten en Frank
rijk verzorgen reeds geruime tijd zo
genaamde „abortus-reizen" naar lan
den achter het ijzeren gordijn. Dat
heeft dr. Cole, een docent aan de
Aston-universiteit in Birmingham, de
zer dagen meegedeeld, toen hij een
lezing hield over de noodzaak in
Groot-Brittannië de anti-abortuswetten
te veranderen.
Hij stelde voor dat ook Britse reis
bureaus dit soort reizen gaan organi
seren. Hij onthulde dat vele zwangere
vrouwen in speciaal gecharterde vlieg
tuigen in groepen naar Polen gaan.
Daar wordt hun zwangerschap onder
broken. Zwitserland en Joegoslavië
zijn vooral in trek bij Franse en
Mexico bij Amerikaanse vrouwen die
ongewild in verwachting zijn geraakt.
De tarieven van de reisbureaus die
deze reizen organiseren, voorzien in de
bestrijding van allekosten, inclusief de
retour-vliegreis, het vervoer van en
naar de klinieken in het betreffende
land en het verblijf en de verpleging.
de pauselijke uitspraak, waarop prof. De
Froe zijn standpunt verduidelijkte: „De
paus heeft zich helemaal niet uit te spre
ken als paus. Dit is een menselijke
zaak. De paus heeft niets te decreteren.
Het aantal van 20.000 arbortus-provoca-
tusgevallen van het afgelopen jaar be
treft even zovele gevallen van vrouwen
die getroffen zijn door deze decretering.
Abortus is wel afwijsbaar. Dat is een
in-humaan middel. U moet voor uzelf
beslissen of u anti-conceptionele midde
len wilt gebruiken. U heeft toch de vrij
heid een kind wel of niet te hebben."
Prof. De Froe vervolgde met pathos:
„Elk middel dat geen schade op weten
schappelijke of medische gronden ople
vert mag worden gebruikt en wanneer
de rooms-katholieke leer van 65 jaar
geleden weliswaar voorschrijft „dan
maar onthouden", dan zeg ik: dat is een
in-humane manier, waarmee men een
huwelijk breekt. De enige zekerheid die
je hebt is je eerlijkheid en de religie
doet hier niets terzake.
Prof. De Froe zei dit tijdens zijn voor
dracht over de betekenis van de biolo
gie en de geneeskunde voor het mense
lijk leven nu en in de toekomst. Over
geboortebeperking vervolgde hij: „Weten
schappelijk is het niet te bediscussiëren.
Het voorkomen van een kind dat nie
mand schaadt kan een daad van liefde
zijn". Prof. De Froe vervolgde: „Zeven
kinderen gemiddeld is een verdubbeling
van het aantal mensen. Dat kan niet en
is onmenselijk. Het enige middel is dan
de pil. Maar de mensen durven niet.
Men is soms niet vrij en de anti-concep
tionele middelen zijn noodzakelijk voor
de mens om hpm vrij te laten zijn. Een
onderzoek heeft uitgewezen dat de Ne
derlandse vrouw niet meer dan vijf kin
deren wenst. Al die anderen zijn onge
wenste kinderen. U ziet dat het ouder
schap zijn natuurlijke grenzen heeft in
strijd met de natuurlijke mogelijkheden.
De natuur is niet in overeenstemming
met de mens. Hij moet dus blijven in
grijpen", aldus prof. De Froe.
ADVERTENTIE
Drinkt u graag koffie?
Maar reageert u slecht
op coffeïne? Slaapt u
slecht als u 's avonds
koffie hebt gedronken?
Neem dan Koffie HAG!
Pittig, rijk van aroma èn
...coffeïnevrij, dus veilig
voor het hart en zenuwen,
maag, lever en gal. Er is
nu ook coffeïnevrije HAG
Oploskoffie. Handig om
altijd in huis te hebben!
coffeïnevrij
COrrclNf Villi
Oploskoffie
met hart voor uw gezondheid
Tot burgemeester van de gemeente Ge-
mert is benoemd de heer H. M. A. C. de
Wit, die sinds juli 1958 burgemeester van
Nistelrode is geweest. Hij is 52 jaar en
lid van de K.V.P.
Zundert is benoemd mr. A. F. C. L. Kie-
vits, die sinds januari 1961 burgemeester
is geweest van Ammerzoden. Hij is 39
jaar en lid van de K.V.P.
Gepromoveerd tot doctor in de genees
kunde op proefschrift getiteld: „The
secretion and reabsorption of salt and
water in the sweat gland", J. F. G. Sie
gers, geboren te Helmond. Promotores:
prof. dr. G. A. J. van Os en prof. dr. J. W.
H. Mali. De promotie geschiedde cum
laude.
Gepromoveerd tot doctor in de genees
kunde op proefschrift getiteld: „De in
vloed van het longfilter op het verloop
van de vetembolie,'' W. H. A. Govaert, ge
boren te Stein. Promotores: prof. dr. G.
M. San Giorgi, prof. dr. P. H. M. Schil
lings.
Amsterdam (V.U.). Doctoraal theologie:
H. R. Stroes (Rotterdam). Bevorderd tot
arts: J. H. W. Keur (Amsterdam), H. L.
C. Meuzelaar (Diemen), D. Post (Amstel
veen) en W. van Tilburg (Diemen).
TILBURG. Gepromoveerd tot doctor in
de rechtsgeleerdheid mr. F. H. M. Grap-
perhaus uit Amsterdam op een proef
schrift, getiteld „De besloten n.v., fiscaal
vergeleken met de persoonlijke onder
nemer en met de open n.v.". Promotor
was prof. dr. M. J. H. Smeets.
AMSTERDAM (Gem. Un.) P. Verhoef
uit Amsterdam is cum laude gepromo
veerd tot doctor in de wiskunde en na
tuurwetenschappen op een proefschrift
getiteld „Geomorphological and pedolo-
gical investigations in the redangesur-
attert area" (grand-duchy of Luxemburg).
Promotor was dr. J. P. Bakker.
DELFT. Ingenieurs, bouwkundig inge
nieur: D. E. Wentink (Baarn).
AMSTERDAM (V.U.) Doctoraal rech
ten: F. X. A. M. van Hasselt (Goes),
Doctoraal notariaat: D. H. A. Palstra
(Zutphen).
