„Het uur der verrukking"
Elektra" van Richard Strauss bij
de Nederlandse Operastichting
een sta
kaas
uit het
vuistie
TONEEL IN HAARLEM
Zeg
het met
bloemen
St. Nicolaas komt
in Harlingen aan
KOOT TIJLKO'S
Picasso-expositie
geopend in Parijs
Bram van der Vlugt
niet langer meer
dokter Finlay
6
VR IJ D AG
18 NOVEMBER 1966
17
Italiaans blijspel heropgevoerd door Ensemble
18 november
Cyclamen
Cyclamen
Cyclamen
r°t
S'ortgenp
ZIJLWEG 57 - HAARLEM
Telefoon 11036
■ffr
Nieuwe film van Beatles
Jos de Klerk
„Jazz at the Philharmonic"
begint in Nederland
ÉnÈj^:
De radio geeft zaterdag
T elevisie programma
avji? V - k I J t
VOOR EEN bijzonder slecht bezette
zaal heeft de Toneelgroep Ensemble
gisteravond één dag na de lande
lijke première te 's-Hertogenbosch
in de Haarlemse Stadsschouwburg
een voorstelling gegeven van Anna
Bonacci's blijspel „Het uur der ver
rukking". In 1953 is dit Italiaanse stuk
voor het eerst in ons land opgevoerd
door de Haagsche Comedie, waar wij
len Cees Laseur het toen regisseerde
en Paul Steenbergen. Elisabeth An
dersen, Enny Meunier en Gijsbert
Tersteeg de hoofdrollen speelden. En
semble heeft het nu opnieuw voor het
voetlicht gebracht, misschien wel
vooral omdat de directie in de dorps
organist Sedley, destijds door Steen
bergen gespeeld, een mooie rol voor
Senne Rouffaer zag. En in dat opzicht
heeft zij gelijk gekregen.
DIE ORGANIST (hij is „arm", staat
er in het programma, maar dat zou men
aan het decor en aan het- tweehoofdige
huispersoneel niet zeggen) woont rond
1850 in een Engels dorp, dat wel onmis
kenbaar door Italiaanse bril is gezien. Hij
droomt ervan, ontdekt te worden als een
muzikaal genie en in Londen grote dingen
te doen als componist en dirigent. De
burgemeester wil hem daarbij behulp
zaam zijn, niet omdat hij in Sedley's ta
lent gelooft maar omdat hij er zelf een
decoratie door in de wacht hoopt te sle
pen. De sheriff (eigenlijk „High Sheriff",
destijds een hoge districtsambtenaar)
komt het dorp bezoeken en de burgemees
ter weet dat er door middel van de vrouw
tjes veel bij deze invloedrijke man te be
reiken valt. De kuise en plichtsgetrouwe
mevrouw Sedley moet haar plaats in de
organistenwoning daarom maar voor een
keer afstaan aan Geraldine Hubbes, de
enige vrouw van lichte zeden waarover
het dorp beschikt, en als deze de sheriff
een plezierige nacht bezorgt, zal het met
die carrière van Sedley best in orde ko
men. Het komt ook inderdaad in orde,
maar niet volgens het plan van de burge
meester. Want Sedley en Geraldine bele
ven, tot hun eigen verbazing, onverwacht
een „uur der verrukking" en gooien de
sheriff de deur uit, waarna de sheriff en
mevrouw Sedley al even onverwacht sa
men hun „uur der verrukking" beleven.
Het blijft allemaal bij dat éne „uur"
(overdrachtelijk gesproken),zodat het toch
een harmonisch maar wel wat wereld
wijzer geworden echtpaar Sedley is,
dat de reis naar Londen gaat onderne
men. Met welk succes blijft echter de
de vraag.
HET IS WEL een genoeglijk blijspel,
dat Anna Bonacci heeft geschreven, maar
het zou nog veel genoeglijker kunnen wor
den als er flink in werd gekapt, want het
wemelt nu van kinderachtige grapjes die
veel te dik zijn opgelegd en van ouder
wetse quasi-filosofische tirades waarin
ADVERTENTIE
U kunt veel mensen geen groter
plezier doen dan met een cyclaam.
Door de jaren heen blijft deze plant
gewild door zijn vriendelijke bloemen
en zijn onverzettelijke wil om steeds
weer te bloeien!
lijdigi
m
Morgen, zaterdag 19 november, zet
St. Nicolaas voet aan wal in Harlingen,
waar de NTS klaar staat om een recht
streekse beeldverslag van de aankomst uit
te zenden. Voor deze reportage gebruikt
de NTS twee reportagewagens met in to
taal acht camera's, waarvan één op een
varende kotter wordt gebruikt. De stoom
boot uit Spanje zal worden omzwermd
door een dertigtal kotters, die in de bui
tenhaven achterblijven als de stoomboot
de Noorderhaven binnenvaart. Het pro
gramma, dat om 13.00 uur op Nederland
1 begint, wordt gepresenteerd door Mies
Bouwman.
ADVERTENTIE
Geef surprises die beklijven
platenbonnen zwarte schijven.
„Het uur der verrukking" („L'ora
della fantasia"), blijspel in vier be
drijven door Anna Bonacci. Vertaling:
Paul Rodenko. Première bij de toneel
groep Ensemble op 16 november in
„Casino" te 's-Hertogenbosch. Eerste
voorstelling in de Haarlemse Stads
schouwburg op 17 november. Regie:
Jan Retèl. Hoofdrollen: Senne Rouf
faer, Pleunie Touw, Heieen van Meurs,
Roger Coorens, Guus Verstraete. De
cors en kostuums: Jan van der Wal.
wordt verteld wat iedereen al weet. Maar
de verbijsterende ontdekking door de drie
hoofdpersonen, dat het leven nog andere
dingen te bieden heeft dan zij ooit hebben
geweten heeft toch wel een sentimentele
charme waarmee een deel van het publiek
zich ook nu nog best kan amuseren.
DE STIJL waarin Jan Retèl het stuk
heeft geregisseerd leed onder een duide
lijke tweeslachtigheid; het was een men
gelmoes van zedenkomedie en klucht.
Desondanks was Senne Rouffaer een kos
telijke, ingehouden-komische figuur als
de dorpsorganist met een overdreven hoge
dunk van zijn talent en gaf Heieen
van Meurs een warme, geestige en ge
voelige vertolking van de vrouw van lich
te zeden. Pleunie Touw had een te zware
taak gekregen toen zij de rol van me
vrouw Sedley van de ziek geworden Lia
Dorana moest overnemen; zij had een
aantal heel aardige momenten, maar de
rol als geheel beheerste zij nog niet.
Roger Coorens was niet bepaald de ge
schikte figuur om de levenslustige, ach
ter de vrouwtjes aanzittende sheriff uit te
beelden. Wat hem ontbrak was de bon-
hommie waarover Guus Verstraete wel
beschikt en waarmee hij een prachtig
type van een burgemeester neerzette.
Magda Janssens was, vanzelfsprekend,
heel vermakelijk als de huishoudster.
Maar René Jessurun Lobo en (in minde
re mate) Paul van Gorcum gingen zich,
als bezoekers van de verkeerde Geraldi
ne, te buiten aan een nummertje clownes
ke komedianterij dat eerder in een cir
cus thuishoorde.
De decors van Jan van der Wal gaven
wel een geflatteerde indruk van de le
vensomstandigheden van een kerkorganist
en een lichtekooi in een negentiende-eeuws
Engels dorp; ze beantwoordden waar
schijnlijk meer aan de fantasie van de
Italiaanse schrijfster. Van der Wals kos
tuums daarentegen waren zeer geslaagd.
Simon Koster
ADVERTENTIE
<§oud - 2-l/per - ^torloge* -
Gr. Houtstraat 6, Haar lam, Tal. 02500 -10616
Roger Coorens en Pleunie Vouw in
„Het uur der verrukking".
ADVERTENTIE
a KLEINE PIANO'S
(ook voor huur)
BECHSTEIN
a FÖRSTER
PLEYEL
a IBACH
en andere
Voor de grote tentoonstelling van werk
van Picasso, die vandaag in het nieuwe
cultuurpaleis in Parijs door minister Mal-
raux is geopend, zijn strenge veiligheids
maatregelen genomen. Er zijn bijna dui
zend werken: schilderijen, beeldhouwwer
ken, tekeningen en keramiek van Picasso
bijeengebracht uit musea over de gehele
wereld. De tentoonstelling die wordt ge
houden ter gelegenheid van de 85ste ver
jaardag van de kunstenaar duurt tot 12
februari.
HILVERSUM De twee laatste afle
veringen van de vooral bij de vrouwelij
ke t.v.-kijkers populaire serie „Menoran-
dum van een dokter" moeten het zonder
hoofdrolspeler Bram van der Vlugt
(dokter Finlay) stellen. De toneelgroep
Studio, waarvan Bram van der Vlugt
deel uitmaakt, heeft hem geen toestem
ming gegeven verder in de NCRV-serie
te verschijnen. Regisseur Peter Holland
moest in allerijl een nieuwe hoofdrolspe
Ier zoeken, die hij gevonden heeft in de
jonge acteur Cor van de Brink.
ADVERTENTIE
Geef surprises die beklijven
platenbonnen zwarte schijven.
ifp
ADVERTENTIE
VERLOVEN IS
FEESTVIEREN.
Maar de ringen uitzoeken is
iets intiems. In onze speciale
showfoom, ontvangt men u
in een rustige sfeer, leuk ge
zellig uitzoeken.
U bent niet gehaast, keuze
uit meer dan 70 modellen in
ANJER en CONSTANT.
de KROON-COLLECTIE van
de CONSTANT fabrieken.
In onze etalage kunt u ze al
bewonderen, bij iedere prijs
staat een nummer, u vraagt
naar dit of dat nummer, en
men tcont ze u met veel
genoegen.
Komt
kijken
u gerust
bij
Er wordt een nieuwe film van de
Beatles op stapel gezet. De opnamen zul
len hellicht eind januari begonnen. De
manager van het viertal, Brian Epstein,
heeft de geruchten volgens welke de
groep op het punt stond uiteen te vallen,
naar het rijk der fabelen verwezen.
ADVERTENTIE
Geef surprises die beklijven
platenbonnen zwarte schijven.
DE EENAKTER „Elektra" van
Richard Strauss, gecreëerd in 1909,
heeft zich niet zo fortuinlijk een vaste
plaats in het operarepertoire kunnen
veroveren als zijn „Salome", die er
aan voorafgegaan was en als een sen
sationele voltreffer ingeslagen was
met zijn lugubere sfeer en in een tot
dan toe ongekend prikkelend muziek
idioom. In de tragedie „Elektra"
uitstekend geconstrueerd libretto van
Hugo von Hofmannsthal naar het
treurspel van Sofokles is deze mor
bide tendens ongeremd geëvolueerd
tot de uiterste grenzen die op dit mo
ment mogelijk en aanvaardbaar sche
nen, met onder meer een orchestraal
apparaat dat Wagners zwaarst ge
laden partituren naar de kroon stak of
overtroefde, zij het dan met een uit
gesproken persoonlijk cachet van het
klankidioom.
ZOWEL Strauss als Hofmannsthal moet
begrepen hebben dat hier de grens lag:
vandaar de omkeer naar de blijspelsfeer
met hun Rosenkavalierde psycholo
gisch eveneens zeer ingewikkelde doch ge
makkelijker te verteren opera, die het
grote succes van hun samenwerking
werd. Tussen „Salome" en „Rosenkava-
leir" staat de vereenzaamde „Elektra"
op de grens van de nieuwe tijd als een
machtig monument, dat rustig zijn tijd
kon afwachten. Het werd heus niet ver
geten maar bleef gereserveerd voor uit
zonderlijke krachtprestaties en festivals.
Bij mijn weten kwam het werk in Ne
derland voorheen niet op de planken; wel
werd het twee jaar geleden te Rotterdam
in concertvorm gegeven. Zo wij het zijn
ware bestemming wilden leren kennen
waren wij aangewezen op de buitenlandse
theaters. De koninklijke Vlaamse Opera
te Antwerpen bood ons daartoe al eens
de kans; en nu ook de Brusselse Munt
schouwburg het geduchte werk op zijn
programma genomen heeft mag het Ne-
ADVERTENTIE
Geef surprises die beklijven
platenbonnen zwarte schijven.
derlands publiek door coöperatie delen in
de resultaten van deze montering, d»e
trouwens bij roulering een drietal promi
nente Nederlandse krachten in het geding
brengt. Voor de eerste Amsterdamse op
voering van donderdagavond in de Stads
schouwburg was dat Gré van Swol-Brou-
wenstein; voor de volgende opvoeringen
bovendien ook Anny Delorie en Marijke
van der Lugt. Ook enige kleinere partijen
zijn Nederlandse solisten toebedeeld.
IN DEZE TRAGEDIE der hysterische
wraakzucht zijn het vooral de drie vrou
welijke figuren: Klytaimnestra, haar
dochters Elektra en Chrysothemis, die de
psychologische draden van het gegeven
spinnen. Maar het is Elektra die aldoor
de actie beheerst en niet zal rusten tot
zij de laffe moord, waaraan haar vader
Agamemnon ten offer viel, op haar met
Aegieth boelerende moeder zal gewroken
weten; als de wraakmoorden op haar
aandrang door haar broer Orestes ge
pleegd zijn, is ook haar levenskracht ver
teerd. De volle zwaarte van het drama
valt dus op haar, en wetend hoe onge
nadig Richard Strauss zijn prima donna's
steeds met krachttoeren wist te bedelen,
is het vanzelfsprekend, dat hij voor de
Elektrapartij een zangfenoneem gedacht
heeft van buitengewoon klankgehalte en
rijp artistieke vermogens. De Elektra die
we gisteravond van Anja Silja hoorden en
als actrice met spanning observeerden,
is buiten kijf een realisatie zoals de com
ponist zich die kan gedroomd hebben.
Hetzelfde meen ik ook te mogen zeggen
van de Klytaimnestra van Jean Madeira,
die vooral haar buitengewone uitbeel
dingskracht toonde in haar wroegingsscène
met Elektra. Het mildere stemtimbre van
Gré van Swol-Brouwenstein paste goed bij
het minder heroïsche en weifelende ka
rakter van Chrysothemis. Over het stern-
type van de bariton Frangiskos Voutsinos,
in de rol van Orestes, kan ik niet geest
driftig gewagen. De tenor Ermin Esser,
als Aegieth, wist vocaal wel te voldoen.
Opvallend goed stemgehalte was te horen
van de „fünf Magde" die de actie inlei
den.
OVER DE DECORS van wijlen Wieland
Wagner valt niet veel verheffends te ver
tellen. Uiteraard zijn zij bedoeld om de
duistere onheilssfeer te accentueren.
Maar men kan er op tegen hebben
dat door de schaarse lichtspeling tekort
gedaan wordt aan de minnekunst dei-
acteurs. Waraom steeds dat verstop
pertje spelen; dat kan noch de bedoeling
geweest zijn van Hofmannsthal noch die
van Strauss.
Het werk ging onder leiding van Wolf
gang Renner, die het sterkbezette orkest
het Rotterdams Philharmonisch te
zamen met de vocale elementen vast in
de hand had. Het was opmerkelijk hoe
gaaf de geraffineerde orkestratie door
kwam en toch geen ogenblik de zangstem
men dekte. De partituur kan elders wel
licht briljanter klinken, maar in de volge
propte orkestbak van de Amsterdamse
Stadsschouwburg deed zij met bescheiden
intensiteit precies wat naar verhouding
met hét vocale element dienstbaar was.
ADVERTENTIE
Geef surprises die beklijven
platenbonnen zwarte schijven.
Zaterdagavond begint in de Scheve-
ningse Kurzaal de continentale tournee
van JATPLG 66 (Norman Grantz' „Jazz at
the Philharmonic") 1966, gevolgd door
een nachtconcert in het Concertgebouw te
Amsterdam. De medewerkenden zijn: Diz
zy Gillespie, Coleman Hawkins, Benny
Carter, Teddy Wilson, Clark Terry, Louis
Bellson, Zoot Sims, James Moody, Bob
Cranshaw en de blues-zanger T.-Bone
Walker.
Gré Brouwenstijn en Anja Silja in
„Elektra".
Nederland 1: Na een vrij gebruikelijk
voorprogramma met onder meer Pipo,
teenermagazine „Fanclub" en Achter het
nieuws vertoont de Vara een program
ma, genaamd „De jonge onderzoekers"
waarin jongelui semi-wetenschappelijke
onderzoekingen verrichten zonder dat hen
een uitgebreide, gespecialiseerde, maar
vooral ook kostbare apparatuur ten dien
ste staat. Een hoogtepunt van het eerste
net-programma is de presentatie van
,Mies en scène".
De auteur Bert Voeten die van
avond te zien is in „Muzen in
spijkerbroek" (Nederland 2).
Nederland 2: Meteen na het eerste jour
naal om acht uur een aflevering van de
avonturen van de kwajongen Tom Saw
yer. „Muzen in spijkerbroek" is de titel
van een programma waarin de auteurs
Bert Voeten, K. Schippers, L. Lehman
en Gust Gils een belangrijke rol spelen.
Voorts brengt de V.P.R.O. een verfil
ming van „La confession de Theodale
Sabot" waarin de hoofdrollen worden ver
tolkt door Rellys en Maurice Biraud. On
der de titel „Grimlachen in de goot"
wordt vervolgens een programma over
Aristide Bruant uitgezonden. Uit zijn,
vrijwel woordelijk door Jaap van de Mer-
we vertaalde, chansons blijkt hoe kern
achtig Bruant zo'n driekwart eeuw ge
leden de mens op zijn fouten in de sa
menleving wist te pakken. Na een docu
mentaire over de toekomst van het Chris
tendom wordt het tweede net-programma
besloten met een les door de Stichting
Teleac.
ADVERTENTIE
7.00 Nws. 7.10 Meditatie. 7.15 Klassiek
pianotrio 7.30 Nws. 7.32 Geestelijke liederen.
7.55 Overweging. 8.00 Nws. 8.10 Djinn. (8.30-
8.32 Nws.. 9.35 Waterstanden). 12.25 Markt
berichten. 12.27 Mededelingen land- en tuin
bouw. 12.30 Nws. 12.40 Overheidsvoorlichting.
12.50 Zonder grenzen. 13.00 gevarieerd pro
gramma. 16.30 Franse les. 17.00 Uitzending
van de P.S.P. 18.00 Lichte orkestmuziek.
18.20 Lichte combo. 18.40 Volksliedjes. 19.00
Nws. 19.10 Actualiteiten. 19.30 Zingening.
20.30 Verzoekplaten. 22.10 Roulette. 22.30
Nws. 22.40 Overweging. 22.45 Goal. Nws.
HILVERSUM II.
7.00 Nws. 7.23 Gram. muziek. (7.30 We
geninformatiedienst). 7.55 Voor de kinderen.
8.00 Nws. 8.10 Lichte gram. muziek. (8.30-
8.35 Van de voorpagina). 9.15 Gram. mu
ziek. 10.00 Gevarieerd programma. (11.00 Nws.
12.15 Voor nu en later. 12.27 Mededelingen
land en tuinbouw. 12.30 Sport. 13.00 Nws.
13.10 VARA-Varia. 13.15 Tijd voor teenagers.
14.15 Uitlaat. 14.55 Jazz. 15.25 Instrumentaal
Trio. 16.00 Nws. 16.02 Socialistisch bestek
1967. 16.15 Gram. muziek. 16.45 Tussen stil
stand en beweging. 17.00 Salonorkest. 17.30
Radioweekjournaal. 18.00 Nws. 18.20 Opera
aria's. 19.15 Boekbespreking. 19.35 Melo
dieën Express. 20.00 Nws 20.05 Teach-in
over inkomensverdeling. 22.30 Nws. 22.40
Plein en publiek. Nws.
HILVERSUM III
9.00 Nws. 9.02 Orkestraal allerlei. 9.30
Leger des Heils. 10.00 Nws. 10.02 Klassieke
muziek. 10.30 Licht muziekprogramma. (11.00
Nws.). 12.00 Nws. 12.02 Gram. muziek. 13.00
Nws. 13.02 Platenshow. 14.00 Nws. 14.02 Lie
deren. 14.30 Gram. muziek. 15.00 Nws. 15.02
Kiosk. 15.30 Nederlandse orkesten. 16.00 Nws.
16.02 Licht muziekprogramma. 17.00 Nws.
17.02-18.00 Sportshow.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nws. 12.03 Lichte muziek. 12.40 Weer
bericht. 12.45 Lichte muz. 12.55 Buitenlands
persoverzicht. 13.00 Nws. 13.20 Gevarieerd
programma. 14.00 Nws. 14.03 Filmkroniek.
14.40 Lichte muziek. 15.00 Nws. 15.03 geva
rieerd muziekprogramma. 16.00 Gram. mu
ziek. 17.00 Nws. 17.10 Kleinkunst. 17.35 Dans
muziek. 18.00 ws. 18.03 Voor de soldaten.
18.28 Paardesport. 18.30 Keurig Frans. 18.32
Amusementsmuziek. 18.45 Sport. 18.52 Taai-
wenken. 18.55 Gram. muziek. 19.00 Nws.
19.40 Gram. muziek. 20.00 Jazz 21.00 Musi
cal. 22.00 Nws. 22.15 De zeven kunsten. 22.30
tophits. 23.00 Dansmuziek. 23.55-24.00 Nws.
VOOR VRIJDAG
NEDERLAND I
10.45 Schooltelevisie. 12.00 Teleac. 19.00
Nws. 19.01 Pipo de Clown. 19.05 Fanclub.
20.00 Journaal. 20.20 Achter het nws. 20.45
De jonge onderzoekers. 21.35 Mies-en-scènp.
22.35 Uitgerekend. 22.40 Journaal.
NEDERLAND II
20.00 Nws. 20.01 De avonturen van Tom
Sawyer. 20.30 Muzen in spijkerbroek. 21.00
Verhalen van Guy de Maupassant; 21.25
Grimlachen in de goot: 21.55 De toekomst
van het christendom; 22.10 Journaal; 22.35
Teleac.
VOOR ZATERDAG
NEDERLAND I
13.00 Rep. aankomst Sint-Nicolaas. 16.00
Klokke Vier, amusementsprogr. 16.30 Voor
de kinderen. 17.00 St. Maarten, rep. 17.05
Voor de jeugd. 19.00 Nws. 19.01 Pipo de
Clown. 19.05 Intermezzo. 19.10 Batman. 20.00
Journaal. 20.20 Het Gulden Schot. 21.25
Moord is Taboe, T.V.-spel. 22.10 Brandpunt.
22.20 Journaal. 22.25 Brandpunt.
NEDERLAND II
20.00 Nws. 20.01 Run, Buddy. run. 20.25
The man from U.N.C.L.E. 21.15 Onzin-
ziens. 21.45 AVRO's Televizier. 22.10 Jour
naal.
