Wij willen geen vierde rijk
Betogingen in München tegen
verkiezingsbij eenkomst N P D
FROM AMERICA'S
BEST TOBACCOS
LEXINGTON
Franse oppositie boos over
verdeling van tv. -zendtijd
Deense kiezer kan zich uitspreken
r
Vm dag tot dag
de EEG
Johnson naar huis
Britse groep doet
tegenbod op de
Londense „Times"
Debat in VN over
China's toelating
Noordvietnamese
schepen vernield
Lunar Orbiter
seint foto's
Wellicht in Vietnam
weer kerstbestand
;i §1
Kond
Record van X-15: 6.693
kilometer per uur
iü p
li I
piiwi
f 1.50
■ill:
Eerste treffen bij naderende Kamerverkiezingen
Duidelijkheid
ssübeRS
H elastingverh oging
Verdeeldheid
eg
amm
iERDAG 19 NOVEMBER 1966
De Engelse regering is plotseling een
energieke actie begonnen voor toetreding
van. Groot-Brittannië tot de Europese Eco
nomische Gemeenschap. Op 10 november
heeft premier Wilson in het Lagerhuis
dienaangaande een verklaring afgelegd
en zes dagen later begon het parlement
daarover al te debatteren. Intussen had
Wilson de zakenlieden van de Londense
City toegesproken en hen opgewekt zich
vóór te bereiden op de mogelijkheid, dat
Engeland binnen niet al te lange tijd tot
de Euromarkt zal behoren. Het voordeel
daarvan zou zijn, aat de Britse industrie
een zeer vergroot en vrij toegankelijk af
zetgebied zou krijgen. Maar.dan moet
zij zich ook meten met sterke concurren
ten. Het wachtwoord van Wilson was dus:
modernisering, verhoging van de produk-
tiviteit, daling van de kostprijzen!
Nu is de Britse premier zeer voorzichtig
geweest. Hij gaat eerst de andere leden
van de Europese Vrijhandels-Associatie
(EVA) polsen, die door Engeland wordt ge
leid. De EVA wil waarschijnlijk in haar
geheel toetreden tot de EEG. Zij koopt
daarvan veel, maar verkoopt te weinig op
de Euromarkt. De drie Scandinavische
landen, Zwitserland, Oostenrijk en Portu
gal zouden binnen de EEG meer kunnen
leveren, als zij er lid van waren. Het is
echter ook een algemeen Europees belang,
dat de twee economische groepen, de
EEG en de EVA, een fusie aangaan. Er
ontstaat dan een markt van bijna 300 mil
joen verbruikers waarop een moderne
nijverheid zich kan ontplooien en door
massa-produktie de kostprijzen kan ver
lagen.
Na het overleg met de EVA zal Wilson
de hoofdsteden bezoeken van de zes lan
den der EEG om er achter te komen of
deze een dergelijke fusie wensen. Die
„oude zes" zitten natuurlijk voor een pro
bleem: zij breiden de mogelijkheden van
hun export uit, maar het aantal concur
renten neemt ook toe als zij samengaan
met de EVA. De Engelse regeringsleider
wil weten of zijn land welkom is wanneer
het zich met de EVA, zo moet men aan
nemen aandient als lid. Pas als hij ver
zekerd is van een goede ontvangst zal hij
de onderhandelingen beginnen over toe
treding tot de EEG.
Die onderhandelingen zullen moeilijk
zijn. Ieder land, dat samenwerking voor
staat wil er beter van worden. Het schijnt
dat men in Londen de voor- en nadelen
tegen elkaar heeft afgewogen en dat de
Britten hopen op een voordelig resultaat.
Maar niemand wil er slechter van worden.
Als bijvoorbeeld de Britse industrie meer
kan leveren op het vasteland, dan willen
de Franse boeren meer agrarische produk-
ten kunnen verkopen op de Britse markt.
Het zal een touwtrekken worden van
jewelste. Niettemin is het voor West
Europa van de grootste betekenis, dat het
één enkele economische gemeenschap
vormt. En mogelijk is dat.
Nog ingewikkelder zijn echter de poli
tieke problemen. In 1963 heeft Frankrijk
geweigerd de Engelsen toe te laten, omdat
zij te veel aan de leiband liepen van de
Amerikanen. President de Gaulle wilde
dat de Britten zich méér met Frankrijk
dan met Amerika zouden verbinden. Hoe
wel zijn toon jegens de Britten nu milder
is geworden, is geenszins bewezen dat
zijn standpunt wezenlijk is veranderd. In
de Britse industrie is zeer veel Ameri
kaans kapitaal belegd. De Gaulle zal dus
wantrouwend staan tegenover het verlan
gen van de Engelse industrie toegang te
krijgen tot de Euromarkt. Hij vreest dat
dan in werkelijkheid nog meer Ameri
kaans kapitaal vrije toegang krijgt tot'het
vasteland. Wij moeten dus niet te vroeg
juichen.
Niettemin zijn er grote mogelijkheden.
De nieuwe „industriële revolutie" vereist
de vorming van uitgebreide economische
gemeenschappen. Daarbinnen kunnen zich
grote industrieën vestigen, die tot billijke
massa-produktie in staat zijn. Zulk een
economische unie bevordert de politieke
samenwerking der leden. Het zou dus
wel gewenst zijn dat Engeland en de
gehele EVA kunnen toetreden tot de
Euromarkt.
Miuwnnniinnfti mriftr i w"
yy
yy
MüNCHEN (DPA) - München is
gisteren, twee dagen voor de parle
mentsverkiezingen in Beieren, het to
neel geweest van een juridische strijd
om een verkiezingsbijeenkomst die dp
uiterst rechtse „National-üemokrati-
sche partei Deutschlands" (NI)P) in
de loop van de avond in het circus
Krone wilde houden.
De gemeenteraad had donderdag
avond een verbod van de bijeen
komst uitgevaardigd. De NPD rea
geerde hierop met een kort geding dat
zij bij het kantongerecht aanhangig
maakte. Nadat de uitspraak in haar
WASHINGTON (AP) President
Johnson heeft van Zijn artsen toestem
ming gekregen om vandaag het zieken
huis in Washington te verlaten en per
vliegtuig naar zijn boerderij in Texas te
gaan voor verder herstel.
nadeel was uitgevallen wendde zij
zich tot de arrondissementsrechtbank
van München. Het circus Krone had
inmiddels zijn toezegging om ruimte
aan de NPD ter beschikking te stellen
ingetrokken.
De rechtbank bepaalde gisteravond laat
dat het circus zijn verplichtingen moest
nakomen. Daarop kwam de gemeenteraad
opnieuw in het geweer en verbood de bij
eenkomst alsnog door middel van een ad
ministratieve maatregel, waartegen alleen
beroep kan worden aangetekend bij een
administratieve rechtbank.
Terwijl binnenskamers de juridische
disputen voortgingen waren in de avond
verscheidene duizenden studenten en scho
lieren op het Königsplatz bijeengekomen
voor een betoging tegen de omstreden ver
kiezingsbijeenkomst. In een sneeuwjacht
trokken zij door de straten met borden
waarop teksten stonden als „1933-NSDAP
1966 NPD", „Duitsland is te goed voor
een nieuwe ondergang door nazi-vecht jas
sen", „NPD-uitverkoop van de democra
tie", „Nooit meer nazidom" en „Wij wil-
President Johnhon en izijn echtge-
notë hebben hun 32ste trouwdag
gevierd in het ziekenhuis. De Ameri
kaanse president sneed zelf een
fikse taart aan. Vandaag mocht het
Amerikaanse staatshoofd van zijn
artsen naar zijn boerderij in Texas
reizen. Daar zal hij nog rust moeten
houden na de operatie aan zijn stem
banden. (Telefoto).
»\AAftA/V\AIWWW>WWWVWWIA/WW\AAAAAAAAAA/liW
LONDEN (AP) Een groep Britse
kranten en bankiers heeft gisteren een
tegenbod gedaan op het bod, dat de in
Canada geboren krantenmagnaat Lord
Thomson op het Londense dagblad
„Times" heeft gedaan.
Verwacht wordt dat het bod zal worden
voorgelegd aan de commissie voor mono
polies van de Britse regering die op het
ogenblik het plan van Thomson bestu
deert voor de vorming van een nieuwe
maatschappij die de „Times" zal exploi
teren.
Thomson maakte op 30 september van
dit jaar bekend dat hij de 181 jaar oude
„Times" zou overnemen. Het blad werkt
voortdurend met verlies en is nu eigen
dom van de familie Astor, de Engelse tak
van de Amerikaanse familie Waldorf -
Astor,
NEW YORK (AP) Gisteren begon
in de Algemene Vergadering van de Ver
enigde Naties het debat over de toelating
van China tot de volkenorganisatie. De
verwachting is dat ook dit jaar China niet
zal worden toegelaten.
Italië heeft een plan opgesteld om een
speciale commissie in te stellen door de
Algemene Vergadering. Deze commissie
zou gedurende één jaar de vertegenwoor
diging van China in studie moeten nemen
en volgend jaar een passende oplossing
moeten aanbevelen, waarbij de politieke
realiteit in aanmerking wordt genomen.
Er zijn al twee resoluties over China's
toelating ingediend. De eerste, afkomstig
van de Verenigde Staten en twaalf andere
landen, stelt dat een meerderheid van
tweederde van de stemmen nodig blijft
voor een beslissing over de vertegenwoor
diging van China. De andere werd op
gesteld door Albanië en negen andere
communistische en neutrale landen. Deze
resolutie eist dat vertegenwoordigers van
China moeten worden erkend als de enige
wettige vertegenwoordigers van China in
de Verenigde Naties, met volledige rech
ten. De afgevaardigden van nationalistisch
China zouden onmiddellijk uit de organi
satie moeten worden gezet.
SAIGON (Reuter) Twee Amerikaanse
torpedobootjagers hebben acht communis
tische vrachtschepen tot zinken gebracht
en achttien beschadigd. De boten werden in
de buurt van de grens tussen Noord- en
Zuid-Vietnam onder vuur genomen, toen
zij met voorraden op weg waren naar het
zuiden. Amerikaanse vliegtuigen verniel
den of beschadigden bovendien twaalf
Noordvietnamese schepen.
len geen vierde rijk", „NPD-kind van Hit-
Ier".De politie hield hen echter uit de
buurt van het circus Krone, waar onge
veer zeshonderd aanhangers van de NPD
wachtten op het sein dat hun vergadering
kon doorgaan. De uitspraak van de dis
trictsrechtbank werd met gejuich ontvan
gen. Een partijleider vroeg de aanwezigen
te wachten op de uitspraak van de admi
nistratieve rechtbank.
Talrijke betogers slaagden er later in
zich tussen de NPD-ers te mengen. Er
ontstonden heftige woordenwisselingen
maar het kwam niet tot een vechtpartij.
De lage temperatuur zorgde er blijkbaar
voor dat de gemoederen niet al te verhit
werden.
Op het Königsplatz zijn vroeger veel nazi-
bijeenkomsten gehouden. München was
in de beginjaren van het nazidom het cen
trum van de partij-activiteit.
KAAP KENNEDY (Reuter) De „Lu-
nar-Orbiter 2" is begonnen met het nemen
van foto's van het maanoppervlak, van een
hoogte van 48 kilometer. Ruimtevaartfunc
tionarissen hebben echter verklaard dat de
fototoestellen aanvankelijk niet geheel naar
wens werkten, maar dat nu goede foto's
zijn ontvangen.
Uit op aarde ontvangen gegevens bleek
dat er zich eerst een onregelmatigheid
voordeed die nog niet geheel duidelijk was,
waarschijnlijk werkten de sluiters niet
goed. De Lunar-Orbiter had na de lance
ring op 7 november alle opdrachten per
fect uitgevoerd. Het ruimtevaartuig moet
de komende acht dagen meer dan 400 foto's
nemen van dertien mogelijke landings
plaatsen op de maan.
EDWARDS (A.P.) De Amerikaanse
majoor William Knight heeft in een X-15
raketvliegtuig een recordsnelheid van
6.693 kilometer per uur gevlogen.
Het oude record van 6.604 km/u. werd
27 juni 1962 gevestigd door wijlen Joseph
Walker, die ook in een X-15 het hoogte
record op 107.899 meter heeft gebracht.
WASHINGTON (AP) De Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken, Dean
Rusk, heeft de mogelijkheid opengelaten
van een kort kerstbestand in Vietnam. Hij
achtte een lange pauze in de bombarde'
menten op Noord-Vietnam onder de hui
dige omstandigheden uitgesloten.
Rusk zei op een persconferentie dat een
besluit over een kerstbestand zou afhangen
van de Zuidvietnamezen en ook van de
houding van de Vietcong.
Hij doelde niet alleen op Kerstmis, maar
ook op de nieuwjaarsperiode in Vietnam
die enige weken na Kerstmis valt.
ADVERTENTIE
KXIN
CIGARETTES
AMERICA'S BEST TOBACCOS
(Van onze correspondent)
PARIJS. De Franse Kamerver
kiezingen die voor maart volgend jaar
op het programma staan hebben nu al
een nieuwe veldslag ontketend tussen
de regeringsmeerderheid en de di
verse fracties van de oppositie. De
verdeling van de zendtijd voor de
radio en televisie tijdens de cam
pagne vormt de voornaamste inzet
van die veldslag. De regering heeft
dezer dagen een wetsvoorstel bij de
Kamer ingediend waardoor bepaald
zal worden dat de zes uren zendtijd
die gedurende de twee laatste weken
van de campagne waren uitgetrokken,
gelijkelijk over de meerderheid en
de oppositie zullen worden verdeeld.
Op het eerste gezicht lijkt die verdeling
niet onredelijk wanneer men in aanmer
king neemt dat de gaullisten met hun
conservatieve bondgenoten nu 55 percent
van de kamerzetels in handen hebben.
Niettemin valt bij nader inzien toch wel
iets op dat regeringsstandpunt af te din
gen, aangezien alle anti-gaullisten nu
utfmnfmAftn/vtnmnnn/wfMwt/wtnnnftrvvwvwvvwvvwwwwwwvvifwwwvvvwvvwwwfyvwwuvvvwwwvvv) -■■■■■■■■■■■■»■■■■ M^MAAJtAAAAAAA<iAAAA>A<utAAAAA<tjtAmyU|A||f||||||||Wtft/tim/mAftftaAAAfUuuubViAnAAnAfi
(Van onze redactie buitenland)
In de afgelopen jaren zijn in Denemarken, evenals in ons land, de
lonen en prijzen sterk gestegen. Vooral de binnenlandse vraag naar
goederen in 1964 heeft sterke druk uitgeoefend op de prijzen en op de
Deense betalingsbalans. „In de herfst van vorig jaar begon de druk op
de middelen te verminderen, maar in 1966 zou de ontwikkeling zich kun
nen voortzetten", aldus het jaarrapport van de Organisatie voor Econo
mische Samenwerking en Ontwikkeling. Het zou, aldus dit OESO-rap-
port, voor Denemarken wenselijk zijn dat de regering een actieve poli
tiek tot beheersing van de vraag gaat voeren, door vooral soepeler ge
bruik te maken van de instrumenten van de begrotingspolitiek.
Deze economische factoren hebben
bij de laatste verkiezingen in Dene
marken in maart een belangrijke rol
gespeeld. Financiële maatregelen van
premier Jens Otto Krag, zoals verho
ging van de accijzen op bier en ta
bak, lagen zwaar op de maag van de
Deense kiezer. Hieronder volgt een
verdeling van de stemmenpercentages
van de voornaamste partijen, vergele
ken met die van verkiezingen in 1962
(gemeenteraadsverkiezingen) en in
1964 (parlementsverkiezingen):
1962 1964 1966
Soc.-democraten 39 42 36
Soc. Volkspartij 5 6 7
Conservatieven 23 20 25
Rechts-liberalen 22 21 21
Radicalen6 5 6
Overige partijen 5 6 5
te vinden. Een verschil tussen de Ne
derlandse en de Deense crisis is vooral
het feit dat, terwijl Nederland de ge
bruikelijke periode van moeilijke for
matie-activiteiten tegemoet ging, pre
mier Jens Otto Krag ervoor zorgde dat
het volk spoorslags naar de stembus
werd gedirigeerd om zich over de za
ken uit te spreken.
De huidige regering-Krag heeft ruim
twee jaar geregeerd, alleen steunend
op de sociaal-democraten, die sinds de
oorlog (met uitzondering van de pe
riode 1950-'53) alleen of in coalitie aan
het bewind zijn geweest. In 1953 gingen
de sociaal-democraten een coalitie aan
met de radicalen, hetgeen een meer
derheid van één enkele stem in het
parlement bezorgde.
Toen in september 1964 de radicalen
een zetel verloren en Krags partij zich
Volgende week dinsdag, 22 novem
ber, zullen verkiezingen voor de „Fol-
keting", het één-kamer-parlement van
Denemarken, naar premier Jens Otto
Krag en zijn regering hopen, duide
lijkheid brengen in de Deense politie
ke toestand. Krag, aldus onze corres
pondent in Kopenhagen, heeft enkele
weken geleden plotseling het ontslag
van zijn minderheidsregering inge
diend, hetgeen in ons land nogal de
aandacht heeft getrokken omdat de po
litieke spanning tegelijk met de Ne
derlandse tot explosie kwam.
De directe aanleiding was ook in De
nemarken in financiële moeilijkheden
Dssskmss
HjoftRiNG^g^g^g:/WEDE FÖ
F rikshavn
gSKAGER RAK
WORD
F RE DERJKSBAVN
fUESÓ
ANHOLT
ATT FG Al
VIBORGO
JUTLANQ
RINGKÖBlNG
O
RANDERS
AARHU5
HORSENS
VEILE
Af FOLDING
HILLERO
KOPENHAGEN
HOLBA E Kv
StELANO
OSORO
RIBE
AHADERSLEVo
MMO/jp
)KEN
jFUUEli'S>fcHDfl6BG&
RESTO=
LAN0EIAN
.UEN
FALSEE i)-=
AALAND
DUITSLAN
aribo
op hetzelfde niveau handhaafde, was
het met de regeringsmeerderheid ge
daan: de Radicale Partij bedankte
voor verdere samenwerking met de
Sociaal-Democratische Partij. Na enke
le mislukte pogingen om andere part
ners te vinden, vormde Krag zijn min
derheidsregering. Hij beschikte in het
parlement over 42 percent van de ze
tels.
De huidige crisis ontstond tijdens een
parlementair debat over een belasting
herziening, waarvoor Krag onvoldoende
steun leek te zullen krijgen. De dis
cussie over dit onderwerp loopt al ja
ren. Algemeen wordt aangenomen dat
de sociaal-democraten de gevoelige ne
derlaag die zij in maart bij gemeente
raadsverkiezingen leden, vooral te dan
ken hebben aan financiële maatrege
len van de regering, zoals verhogin
gen van accijnzen en aan een impopu
lair huur- en woningbouwcompromis.
De manier waarop de crisis ont
stond: de plotselinge actie van premier
Krag, die het land werkelijk verraste
toen hij het bijltje erbij neerlegde,
maakt echter duidelijk dat de regering
niet alleen strijdt voor het redden van
haar plannen in het parlement. De So
ciaal-Democratische Partij wenst, nu
ieder weet wat hem onder Krag- te
wachten staat, een duidelijke uitspraak
over de regeringspolitiek. Er zullen nog
tal van impopulaire loononderhandelin
gen en economische besnoeiingen vol
gen.
Toen net goed en wel het aftreden
van de regering bekend was geworden,
werd de prijsindex voor oktober gepu
bliceerd. Deze vertoonde een duidelijke
stijging in de kosten van levensonder
houd, waardoor de behoefte aan een
meer terughoudende loon- en prijspo
litiek werd geaccentueerd. In rege
ringskringen is men van mening dat
hogere belastingen onvermijdelijk zijn
en aanstaande loonsverhogingen niet
het niveau zullen kunnen bereiken dat
men had verwacht.
Premier Krag, een man die indertijd
als minister van Buitenlandse Zaken
m
Premier Jens Otto Krag van Dene
marken.
door zijn activiteiten in Europa en in
de N.A.V.O. al bekendheid kreeg en de
laatste tijd nogal de aandacht heeft
getrokken door zijn pogingen de
E.V.A.-landen nader tot de E.E.G. te
brengen, heeft de afgelopen jaren zijn
minderheidsregering met grote behen
digheid geleid. Ook het tijdstip voor de
verkiezingen kon hij wel eens heel knap
hebben gekozen.
Er bestaat namelijk een grote ver
deeldheid onder de oppositiepartijen.
Op het ogenblik kan men zich niet
voorstellen dat een aantal van de
partijen die in de „Folketing" de op
positie vormen tot samenwerking in
een regering zullen komen geen re
gering althans die een meerderheid in
het parlement achter zich zou heb
ben. Krag zal vermoedelijk vooral ho
pen dat de kiezers uit die hopeloze
verdeeldheid hun conclusies zullen
trekken.
eenmaal niet in één en dezelfde zak kun
nen worden gestopt.
Men kan in die oppositie wel vier ver
schillende stromingen onderscheiden: de
rechtse extremisten van Tixier-Vignan-
cour en de communisten, met de sociaal
democratische Federatie van Mitterrand
en het Democratisch Centrum van Leca-
nuet tussen die beide uitersten in. Die
vier groepen moeten die drie uren zend
tijd dus onderling verdelen, zodat ieder
maar een zuinig centje in het verkiezings
zakje zal kunnen storten. Bovendien ver
wijt de oppositie de regering dat de gaul
listen de rest van het jaar de televisie
vrijwel in monopolie bezitten, zodat hun
propagandistische positie in werkelijk
heid nog veel sterker is.
De gaullisten antwoordden op die grie
ven dat het tenslotte hun schuld niet is
wanneer de „oude partijen" hun onder
linge verdeeldheid nog steeds niet weten
te overwinnen.
Een verwijt dat ten dele zeker
wel gerechtvaardigd is al zijn bij de her
groepering van de Franse politieke krach
ten de laatste maanden toch ook wel enige
vorderingen geboekt. De ontwikkeling naa
vorderingen geboekt. De ontwikkeling
naar een concentratie van de politieke
groepen zal in Frankrijk echter nooit
kunnen leiden tot een twee-partijenstelsel
zoals in de Verenigde Staten en in Groot-
Brittannië.
Alleen al door het bestaan van een
machtige Communistische Partij is zo'n
verdeling in twee kampen in Frankrijk
onmogelijk. Het is echter juist altijd het
streven van de gaullisten geweest het
kiezersvolk voor die uiterste keuze tus
sen de communisten en aan de andere
kant De Gaulle te stellen. En het is
door ditzelfde streven dat het omstreden
wetsvoorstel werd geïnspireerd. Vandaar
de felle tegenstand die de regering bij alle
oppositiepartijen nu heeft opgewekt.
Toploos-etaleren. Het etaleren van poppen
die slechts gekleed zijn in het onderste
deel van een bikini behoeft niet noodza
kelijk een overtreding te zijn, heeft het
Italiaanse hooggerechtshof vastgesteld.
Het Hof vernietigde het vonnis van een
rechtbank in Palermo en beval een nieuw
proces.
Luguber. Tussen Kamerijk en Saint-Quen-
tin in Noord-Frankrijk zag een automo
bilist het halfontklede lijk van een man
aan een vrachtwagen hangen. Hij waar
schuwde de bestuurder, die niets had
gemerkt. Het bleek het lijk te zijn van
een 23-j'arige wegwerker, die met zijn
kleren aan de auto was blijven haken
en dertig kilometer was meegesleurd.
Verdronken. Bij een aanvaring tussen een
Roemeense tanker en een Turkse vissers
boot zijn vermoedelijk zeven Turkse
vissers verdronken.
Sigaar. Het schijnt dat de Amerikaanse
dames meer en meer aan de sigaar gaan
en merkwaardig genoeg zijn de grootste
tegenstanders hiervan de mannelijke si-
garenrokers. Een informele opiniepeiling
leverde onder meer de volgende opmer
kingen hierover op „Vrouwen, die si
garen roken, zijn van die malle gelijke
rechten-preeksters" en „Ze lijken op
apen, ze willen alles nadoen wat de man
nen doen'.
Traangas. In Quito en Guayaquil heeft de
politie met traangas demonstranten moe
ten verspreiden, die betoogden tegen de
benoeming van dr Arosemena Gomez
tot voorlopig president van Ecuador.
Guerrilla-lessen. Cuba gaat opleidings
kampen inrichten, waar mensen uit Afri
ka, Azië en Latijns Amerika een guerril
lascholing kunnen krijgen.
Voorzitter. Li Foe Tsjoeng, de 66-jarige
vice-premier en voorzitter van de staats
commissie voor plannen, is gekozen tot
lid van de permanente commissie van het
politieke bureau in China.
