V,
P
him
TONEEL IN HAARLEM
VANAVOND
DeMOCKAat
HU
Reken af met
een droge huid
Prix Fémina en |john Lennon onderj
Prix Médicis
toegekend
Cultuurcentrum
voor Groningen
*V
hoedje gevangen
Koen Verhoef f
buitenspel
bij NTS-sport
Jeugdmuseum op
stapel gezet
in Leiden
15
DWSDAG 29 NOVEMBER 1966
Cor van den Brink een verrassende Osvald
v.m
EigentijdseDans krijgt
schenking van f 20.000
Tahitiaanse dansgroep
treedt in ons land op
Visser-Neerlandiaprijs
voor mr. R. du Bois
,Enigmu"-serie komt terug
Ik ben een
echte demockraat
BOLS
De radio geeft woensdag
T el evisie pro gramma
Film Leeuwerik
Skylark
Wie is de winnaar? Olie.
De oliehaard is winnaar. Want olie is schoon. (1-0)
En betrouwbaar. (2-0) En makkelijk. (3-0) En efficiënt. (4-0)
En stabiel-in-prijs - want u betaalt voor olie
nauwelijks meer dan 10 jaar terug. (5-0)
En onafhankelijk - want u heeft
uw eigen voorraad thuis. (6-0)
Trouwens: waarom zou u niet gewoon
de brandstof kiezen die u het veiligst vindt?
HENRIK IBSENS „SPOKEN"
MEN ZOU bijna kunnen spreken
van toneel-in-kreeftengang: vrijdag
avond de première van Shaws „Don
Juan in de hel", geschreven in 1901 en
1902; zaterdagavond de première van
het tien jaar oudere „Voorjaarsont-
waken" van Wedekind; en gister
avond de première, althans voor
Haarlem, van Ibsens „Spoken", dat
nog weer tien jaar ouder is (het werd
geschreven in 1881). Deze volgorde
is natuurlijk puur toeval; maar het
is wel een opmerkelijk feit dat de be
langstelling van onze gezelschappen
en niet alléén van de Nederlandse
voor de toneelschrijfkunst van
enige generaties geleden de laatste
tijd sterk is toegenomen. Er liggen
toch blijkbaar meer aanknopings
punten tussen de huidige generatie
en die van zeventig of tachtig jaar
geleden dan men oppervlakkig zou
denken; en in elk geval meer dan tus
sen die van nu en de generatie die
er onmiddellijk aan voorafging.
VAN IBSENS „SPOKEN" kan men bo
vendien, in tegenstelling tot de twee an
dere genoemde stukken, zeggen dat het
zijn plaats op het klassieke repertoire al
lang heeft veroverd. En het bezit, in
mevrouw Alving, een hoofdrol die
meer dan de meeste van Ibsens vrou
wenfiguren tot dichtbij de hoogte van
de klassieke tragedie reikt. Immers, me
vrouw Alving is een mens in strijd met
persoonlijke schuld en in strijd met het
noodlot dat die schuld als een wapen te
gen haar keert. Want terwijl het stuk be
gint met haar schildering van de dode
Alving, de zedeloze drinker en nietsnut,
als de oorzaak van alle ellende die over
het gezin is gekomen, rijpt in haar ge
leidelijk de erkenning dat ook zijzelf niet
vrij-uit gaat omdat zij, in de ban van
haar benepen burgerlijke opvoeding, het
huwelijk vooral als een stelsel van plich
ten heeft gezien en zij Alving niet de le
vensvreugde heeft geschonken die hij
toen bij anderen is gaan zoeken. Zij heeft
jarenlang moeizaam een wereld van leu
gens om zich heen gebouwd, om de repu
tatie van haar man, van haar huwelijk
en uiteindelijk ook haar eigen reputa
tie tegen de buitenwereld te bescher
men. Wanneer die wereld ineenstort, door
de onverwachte reacties van de anderen
op de te laat onthulde waarheid, blijft
mevrouw Alving eenzaam en wanhopig
achter; haar zoon Osvald is krankzinnig
geworden, haar vriendschapsband met do
minee Manders is voorgoed gebroken,
Regine is het huis uit gelopen, en
zijzelf wordt in diepste vertwijfeling
geconfronteerd met haar belofte, haar
kind met een dodelijk vergif uit zijn lij
den te verlossen. Dit is de tijdloze trage
die van „Spoken", die de moralistische
critiek op de burgerlijke conventies
ADVERTENTIE
Bij koud weer trekt de huid samen en
kunnen de natuurlijke voedingsele
menten onvoldoende tot het huidop
pervlak doordringen en haar bescher
men, waardoor rimpeldroogte ontstaat.
Als u een droge huid hebt dient u
hieraan extra zorg te besteden.
Ik mag u daarom adviseren dagelijks
wat Olie van Olaz over uw gezicht en
hals uit te strijken. Deze vochtin-
brengende olie, die snel in de huid
trekt, geen vettig oppervlak nalaat, en
daardoor tevens een ideale basis is
voor make-up, geeft uw uiterlijk een
fris en zomers-gezond aanzien, ook
in de winter. Met Olie van Olaz
verkrijgbaar bij drogisten en parfume
rieën bewerkstelligt u een elastische
huid en wordt deze op unieke wijze
tegen rimpelvorming beschermd.
Margaret Merril
Dankzij een schenking van het Prins
Bernhardfonds ten bedrage van 20.000 zal
de dansgroep „Eigentijdse dans" haar pro
gramma in dit seizoen aanmerkelijk kun
nen uitbreiden. De dansgroep zal ruim 36
voorstellingen geven, zowel in Nederland
als in België.
De artistieke leider van de dansgroep
Koert Stuyf, heeft van de gemeente Am
sterdam de opdracht gekregen om een
choreografie te maken
Bernard Droog in „Spoken
waarom het stuk tachtig jaar geleden zo
heftig werd aangevallen onbeschadigd
heeft overleefd.
MET VEEL BEGRIP voor dit klassie
ke noodlotaspect van het drama heeft
Hans Croiset de opvoering van de Toneel
groep Theater, die gisteravond in de Haar
lemse Stadsschouwburg te zien was, ge
regisseerd. Alle naturalistische franje was
weggelaten, alle romantische overbodig
heden waren geëlimineerd, zodat er een
strakke, sobere opvoering was ontstaan,
die sterk boeide juist omdat de essentiële
kanten van de tragedie in de vertolking
van de vijf meesterlijk geschreven rol
len volop werden belicht.
Met vermijding van alle pathos (die
hier zo verleidelijk voor het grijpen ligt)
speelde Josephine van Gasteren een in
drukwekkende mevrouw Alving, soms wat
al te beheerst en daardoor te kil, maar
met grote overtuiging en allure. Johan
Schmitz gaf een prachtig geanalyseerde
maar toch door-en-door menselijke vertol
king van de aartsreactionaire en tevens
kinderlijk-naïeve dominee Manders, die
fulmineert tegen elke inbreuk op wat hij
de zedelijke plichten noemt maar die aan
het slot zelf zijn (vermeende) verantwoor
delijkheid heel genoeglijk tegen betaling
aan een ander overdraagt. Bernhard
Droog speelde de louche timmerman Eng-
strand, die daar op een perfide manier
partij van trekt, zonder de in die rol ge
bruikelijke komedianterij maar heel een
voudig en daardoor juist zeer effectief.
Sjoukje Hooymaayer had de rol van Re
gine overgenomen van de ziek geworden
Margreet Blanken en hoewel zij de in we
zen levenslustige Regine uiterlijk niet vol
doende waar maakte had zij zich toch
voortreffelijk in de sfeer van de opvoering
weten in te passen.
DE GROTE VERRASSING van de
avond was echter Cor van den Brink, die
de eveneens uitgeschakelde Hans Croiset
verving als Osvald en met zijn vertolking
blijk gaf van een zeer bijzonder talent
Deze jonge acteur, die pas twee jaar ge
leden eindexamen deed op de Arnhem
se toneelschool, gaf een adembeklemmen
de, heel gevoelig genuanceerde uitbeel
ding van de door zijn ziekte getekende Os
vald, treffend tot in elk detail uitgewerkt
en aangrijpend vanaf zijn eerste opkomst.
Een talent waarvan men ongetwijfeld gro
te verwachtingen mag koesteren.
Het publiek, dat de schouwburg helaas
maar half vulde, gaf aan het slot harte
lijk blijk van zijn waardering voor deze
boeiende opvoering van een nog geenszins
verouderd drama.
Simon Koster
Een zang-, dans- en muziekgroep uit
Tahiti, „La Ora Tahiti" (gegroet Tahiti)
die uit tachtig personen bestaat zal in
ons land twee voorstellingen geven op
vrijdag 2 december in het RAI-congres-
gebouw in Amsterdam en op zaterdag 3
december in de Nieuwe Doelen in Rot
terdam
„Spoken" („Gengangere"), familie
drama in drie bedrijven door Henrik
Ibsen. Vertaald door Nini Scholtz.
Eerste voorstelling in de Haarlemse
Stadsschouwburg door de Toneelgroep
Theater op 28 november. Regie: Hans
Croiset. Medewerkenden: Josephine
van Gasteren, Johan Schmitz, Cor van
den Brink, Sjoukje Hooymaayer, Bern
hard Droog. Decor en kostuums: Frank
Raven.
(Van onze correspondent)
Parijs. Na de „Prix Goncourt" zijn
ook twee andere belangrijke Franse lit
teraire prijzen aan vrouwelijke schrij-
vers toegekend. De dames van de „Fé-
V mina" kenden in de negende stemmings-
ronde hun jaarlijkse prijs toe aan de ro
mancière Irene Monesie voor haar zes
de roman, die „Nature morte devant la
fenêtre" (tSilleven voor het venster)
heet. Bijna tegelijkertijd werd de Cana-
dese schrijfster Marie-Claire Blais voor
haar roman „Une saison dans la vie
d'Emmanuel" (Een seizoen in het leven
van Emmanuel) met de „Prix Médicis
onderscheiden.
Terwijl het eerste bekroonde boek zijn
belang vooral ontleent aan de subtiele en
typisch Franse karakterontleding in de I
dochter, kan in de roman van Marie-
verhoudingen tussen een moeder en haar
Claire Blais, die ook twee toneelstukken
en een gedichtenbundel publiceerde, eer
der verwantschap worden aangewezen
met Faulkner en andere grote meesters
der Amerikaanse litteratuur.
Volgende week maandag zal de serie J
van Frankrijks grote letterkundige prij
zen met de toekenning van de „Prix In-
terallié" worden besloten.
Het Algemeen Nederland Verbond heeft
de jaarlijkse Visser-Neerlandiaprijzen
toegekend.' Van de dertig onderscheidin
gen komen er elf in het Nederlands spre
kende deel van België en één in West-
Duitsland. Mr. R. du Bois uit Haarlem
behoort tot de achttien Nederlandse prijs
winnaars; hij krijgt 3000,— voor zijn
compositie „Voor twee violen". Drs. M.
van Loggem uit Amsterdam ontvangt
2750,— voor zijn hoorspel „De acht
armige inktvis". De prijzen worden uit
gereikt op 15 februari.
De Groninger raad is vannacht na vele
uren van debat akkoord gegaan met het
schetsplan voor een nieuw cultuurcen
trum op het oude Veemarktterrein, zoals j
dat ontworpen is door prof M. F. Duin-
tjer uit Amsterdam-
De raad aanvaardde het plan mei enkel I
de fractie van de Boeren-partij, bestaan
de uit drie leden, tegen.
De debatten waren zo langdurig omdat
tevens een groot aantal adressen aan de
orde werd gesteld afkomstig uit de bur
gerij, merendeels pleidooien voor het be
houd van het „Harmonie-complex". Dit
is echter enkele jaren geleden aan de
universiteit overgedragen. Op het terrein
van het huidige concertgebouw komt een
complex voor de alpha-faculteiten. I
Het nieuwe cultuurcentrum krijgt een
concertzaal voor 1220 bezoekers, waarbij
veel zorg aan de akoestiek zal worden
besteed. Voorts een kleine zaal voor ama
teurtoneel en kamermuziek, vier zalen
met capaciteiten van 170, 80, 80 en 3.
personen en een café-restaurant. Het
complex zal naar raming 11 miljoen gul
den kosten waarvan één miljoen voor
het interieur en de aankleding.
Het kan in 1971 klaar zijn, de datum
waarop de universiteit zal over gaan tot
Zo zal Beatle John Lennon optreden
in de film Not only, but also
waarvan Londen binnenkort de pre
mière krijgt.
Vrijdagavond 2 december hervat de
VARA-televisie de uitzendingen van de
Amerikaanse filmserie „Enigma De af
levering wordt uitgezonden via Neder
land 2 en is getiteld: „Schuldig of niet
schuldig"?"
ADVERTENTIE
u\\\y
en geef graag een ieder het zijne.
Daarom vind ik 't zo juist dat in
beide partijen gelijkelijk aan bod
komen: de Partij van de Pittige
Koffieboon en de Partij van de
Romige Advockaat. Voor maar
f 7.40 per fles maakt mijn vrouw
nu de heerlijkste desserts en ge
nieten wij allen van een hóógst
demockratisch genoegen. En als
altijd van de ware Bols kwaliteit.
HILVERSUM I.
7.00 Nws. 7.10 Dagopening. 7.15 Amuse
mentsmuziek. 7.30 Nws. 7.32 Lichte orkest
muziek. 7.40 Radiokrant. 8.00 Nws. 8.10 Ge
wijde muziek. 8.30 Nws. 8.32 Klassieke gram
mof muziek. 9.00 Voor de zieken. 9.35 Water
standen. 9.40 Voor de huisvrouw. 10.30 Mor
gendienst. 11.00 Gram.muziek. 12.27 Medede
lingen land- en tuinbouw 12.30 Nws. 12.40
Kerkdienst. 13.00 Variant. 13.30 Promenade
orkest. 14.00 De familie Leenhouts (hoorspel)
14.25 Semi-klassieke muziek. 15.20 Moderne
Franse muziek. 15.50 Bijbelvertelling voor de
jeugd. 16.00 Voor de jeugd. 17.00 Five o'clock
17.15 Russische volksmuziek. 17.35 Dixie
land. 17.50 Overheidsvoorlichting. 18.00 Mu
ziekprogramma. 18.30Spektrum. -18.50 Licht
kwartet. 19.00 Nws. 19.10 Radiokrant. 19.30
Leger des Heils. 19.45 Wereldpanorama. 19.55
Lichte muziek. 20.25 Voetbalwedstrijd Neder
land—Denemarken. 22.15 Avondoverdenking
22 30 Nws. 22.40 Geestelijke liederen 22.55
Chaos rond Eros? 23.10 Klassieke gram.mu
ziek. 23.15 Platennieuws. 23.55 Nw
HILVERSUM II.
7.00 Nws. 7.20 Socialistisch strijdlied. 1.23
Gram.muziek (7.30-7.35 Van de voorpagina).
7.55 Deze dag VARA: 8.00 Nws. 8.10
Gram.muziek (8.30-8.35 Van alle markten
thuis. 9.00 Romantische orkestwerken. 9.40
Schoolradio. 10.00 Klassieke gramm.muziek.
12.22 Voor het platteland. 12.27 Mededelingen
land- en tuinbouw. 12.30 Tango Rumba-orkes
13.00 Nws. 13.10 Actualiteiten en kalender
13.25 Instrumentaal sextet. 13.50 Gesproken
portret. 14.05 Kamermuziek. 15.00 Voor de
jeugd (16.00-16.02 Nws.) 17.00 Voor de zie
ken. 17.30 Dansorkest. 18.00 Nws. 18.15 Ac
tualiteiten. 18.20 Uitzending van de P.v.d.A.
18.30 Platenprogramma. 19.05 Dansmuziek.
19.30 Artistieke staalkaart. 20.00 Nws. 20.05
Trammelant in Loeren aan de Hor (feuille
ton i 20.55 Licht programma. 21.05 Gram.mu
ziek. 21.35 Vragenvuur. 22.00 Liedjes. 22.30
Nws. 22.40 Actualiteiten. 22.55 Jazz. 23.55
Nws.
HILVERSUM III.
9 00 Nws. 9.01 Actualiteiten. 9.05 Muziek
programma. 10.00 Nws. 10.02 Arbeidsvitami
nen (11.00 Nws.) 12.00 Nws. 12.02 Operette.
13.00 Nws. 13.02 Actualiteiten. 13.05 Gramm.
muziek. (14.00 Nws.) 15.00 Nws. 15.02 Lichte
muziek. 16.00 Nws 16.02 Platenprogramma
voor de jeugd. 17.00 Nws. 17.02 Actualiteiten.
17.05 Rhythm and blues. 17.35-18.00 Country
and Western
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nws. 12.03 Gevarieerde muziek. 12.40
Weerbericht. 12.48 Lichte muziek. 12.55 Bui
tenlands persoverzicht 13.00 Nws. 13.20 L'a-
felmuziek. 14.00 Nws. 14.03 Lichte muziek.
14.20 Koorzang. 14.30 Instrumentale duo's.
14.50 Volksmuziek. 15.00 Nws. 15.03 Vlaamse
liederen. 15.15 Kinderprogramma. 16.00 Nws
16.03 Beursberichten. 16.09 Jazz. 17.00 Nws.
17.15 Beat 18.00 Nws. 18.03 Voor de sol
daten. 18.30 Lekenmoraal en -filosofie. 18.50
Sport. 18.55 Taalwenken. 19.00 Nws. 19.40
Dansmuziek. 20.00 Operette. 21.10 Klassieke
muziek. 21.50 Opvoedkundige adviezen. Z2.00
Nws. 22.15-22.30 De zeven kunsten.
VOOR DINSDAG
NEDERLAND I
11.10-12.00 Schooltelevisie. 13.00 Regerings
verklaring. 19.00 Nws in het kort. 19.01 Pipo.
19.05 Debat of herh. regeringsverklaring. 19.35
Zoo Zoo (dierenprogramma). 20.00 Journaal.
20 20 Chansons. 20.55 The Fugitive (TV-film).
21.45 AVRO's Televizier. 22.25 Journaal. 22.30
Debat regeringsverklaring (onder voorbe
houd). 23.00-23.30 Teleac.
NEDERLAND II
19.30 Journaal voor gehoorgestoorden.
20 00 Nieuws in het kort. 20.01 Don Quichot-
te (TV-film). 20.30 Skylark. 22.05 Levend ver
leden. 22.50-22.55 Journaal.
VOOR WOENSDAG
17.00-17.35 Voor de jeugd. 18.30 Teleac. 19.00
Nws. in het. kort. 19.01 Pipo. 19.05 Mona (TV-
film). 19.30 Samenvatting kamerdebatten.
19.55 Stichting Socutera. 20.00 Journaal. 20.20
Gereformeerd Politiek Verbond. 20.30 Open
baar Kunstbezit. 20.45 UNICEF-gala met
Danny Kaye. 21.00 Botsende jeugd (speel
film). 22.50 Journaal 22.55 Samenvatting
voetbalwedstrij d N ederland—Denemarken.
23 15 Tweede samenvatting Kamerdebatten.
NEDERLAND II
20.00 Nws. in het kort. 20.01 Een mysterieu
ze verdwijning. (TV-spel). 20.50 en avond in
de Waag (volksliederen). 21.15 Attentie voor
sport. 21.35 Uit de kunst. 22.05 Avondsluiting.
22.10-22.15 Journaal.
De Hongaarse film Leeuwerik" betekent
een première voor de Nederlandse bio
scoopbezoekers, want geen importeur in
ons land heeft belangstelling getoond voor
dit prachtig gefotografeerde, wat trage,
maar bijzonder aangrijpende genrestuk uit
de studio's van Boedapest.
Oospronkelijk neemt de film van Laszló
Ranódy de schijn aan van een tragikomisch
verhaal over een teruggetrokken levend
echtpaar met een lelijke, onhuwbare doch
ter, maar al gauw worden diepere bedoe
lingen duidelijk. Er zijn meer mensen in
het Hongaarse provinciestadje aan het be
gin van deze eeuw, waar de familie Vajkay
I woont, die een schijnwereld rond zich heb-
I ben opgetrokken, die de waarheid niet aan
durven en bang zijn de realiteit te aan-
I vaarden. Dat wordt Akos Vajkay duidelijk
als hij en zijn vrouw aarzelend genieten
van hun herwonnen vrijheid, nadat hun
dochter „Leeuwerik" voor een korte va
kantie het huis verlaten heeft. Een en an
der levert een aandoenlijk drama op, waar-
I in schijn en werkelijkheid een beslissende
I functie vervullen.
C. B.
Nederland 1: In verband met het debat
over of de herhaling van de regerings
verklaring die vanmiddag door minister
president Zijlstra is uitgesproken, wordt
het journaal voor gehoorgestoorden ver
plaatst naar Nederland 2, waar het om
half acht begint. De AVRO gaat daarna
verder met het dierenprogramma „Zoo
zoo". Na het journaal het Franse zange
resje Mireille Mathieu in een opname uit
het Théatre Olympia in Parijs. Zij is de
oudste van dertien kinderen van een
steenhouwer. Haar impresario Johnny
Stark gaf haar een „spoedopleiding" en
I binnen de kortst mogelijke tijd stond ze te
boek als „de nieuwe Piaf", een naam die
ze graag kwijt wil. Na dit programma een
nieuwe aflevering van „The Fugitive". In
AVRO's Televizier wordt aandacht be
steed aan de eerste bewoners van Het
Dorp. Na het tweede journaal wordt mo
gelijk nog een samenvatting gegeven van
het' debat over de regeringsverklaring.
Beginnen de discussies morgen, dan zal
de NTS morgenavond twee samenvattin-
gen ervan op Nederland 1 uitzenden. Ten
slotte nog de Teleac over Kernfysica, met
het onderwerp Isotopenscheiding.
Nederland 2: Na het journaal voor ge
hoorgestoorden begint de NTS met het
achtste deel van „Don Quichot". Hoofd
schotel is de Hongaarse speelfilm „Sky
lark" (Paesirta) naar het gelijknamige
boek van de Hongaarse schrijver Dezso
Kosztolanyi. Tenslotte „Levend verle
den" waarin vanavond aandacht besteed
I wordt aan Byzantium.
Koen Verhoeff, sportredacteur van de
AVRO, zal voorlopig niet meer verschij
nen in NTS-uitzendingen. Bob Spaak,
hoofdredacteur van de afd. sportzaken van
de NTS, is gebelgd over de AVRO-
uitzending „verruwing van de voetbal
sport", die Koen Verhoeff vorige week
maandag leidde. De NTS, in casu de heer
Spaak, had zelf reeds voorbereidingen
voor een uitzending over hetzelfde onder
werp getroffen.
Bob Spaak, die nu Koen Verhoeff een
„gebrek aan samenwerking" verwijt, heeft
de AVRO meegedeeld Verhoeff niet meer
te zullen uitnodigen als presentator of als
commentator voor NTS-uitzendingen. De
sectie TV van de AVRO heeft de NTS-
programmazaken een brief gezonden
waarin om opheldering wordt verzocht.
(Van onze correspondent)
LEIDEN Er is een kans dat Leiden een
jeugdmuseum krijgt. De stichting Leidse
jeugdactie heeft het plan opgevat een der
gelijk museum op te richten. Het voorlopig
bestuur dat de plannen zal uitwerken is
samengesteld uit: Joke van Zanten. An
drea Gijsink, Rob van 't Zelfde, Theo
de Mooij en George van Vliet, die
de organisatie op zich zullen nemen:
zoeken van verzamelaars, selecteren van
verzamelingen, plannen maken voor ten
toonstellingen en dergelijke. Het museum
zal geheel ingericht, onderhouden en ge
ëxploiteerd worden door de ongelui. Niet
alleen verzamelaars, maar knutselaars,
schilders of restaurateurs zullen er hun
hart kunnen ophalen. Er zal zoveel mo
gelijk worden getracht iedereen datgene
laten doen wat hij of zij leuk vindt.
Marius Richter. In de nieuwe plattelands
bibliotheek en de expositieruimte te
Steenwijk worden werken van wijlen
de kunstschilder Marius Richter uit
Rotterdam tentoongesteld.
PUBUKATIE VAN DE STICHTING VOORLICHTINGSCENTRUM OLIESTOOK. RIOUWSTRAAT 53, DEN HAAG
Olie, dat is een rustig idee
